.pl https://www..pl Biotechnologia w rozrodzie świń Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 19 marca 2018 Efektywność zarządzania rozrodem, wyrażona poziomem plenności loch, zależy od szeregu czynników genetycznych i środowiskowych. Jaką rolę odgrywa biotechnologia w rozrodzie świń? Najważniejsze czynniki mające wpływ na plenność, to: rasa, typ użytkowy, wiek i masa ciała loszki przy pierwszym kryciu. W przypadku wieloródek jest to też kolejność oproszenia, pory roku, żywienie w poszczególnych fazach cyklu rozpłodowego, długość cyklu i poszczególnych jego faz, system utrzymania loch, odpowiedni termin krycia, cechy osobnicze knura. Jeśli o opłacalności produkcji decyduje liczba i jakość tuczników sprzedanych w ciągu roku, to najważniejszym zasobem biologicznym jest potencjał rozrodczy stada. Jeśli o opłacalności produkcji decyduje liczba i jakość tuczników sprzedanych w ciągu roku, to najważniejszym zasobem biologicznym jest potencjał rozrodczy stada. Czym jest wspomaganie rozrodu? 1 / 6
.pl https://www..pl Wspomaganie rozrodu to wykorzystywanie nowych technologii, do których zalicza się przede wszystkim osiągnięcia z zakresu informatyki czy biotechnologii. Biotechnologia w rozrodzie świń znajduje coraz większe zastosowanie. Również w hodowli i użytkowaniu zwierząt. Biotechnologię rozrodu rozumiemy jako zbiór nienaturalnych metod stosowanych w rozrodzie zwierząt. Do nowoczesnych biotechnik rozrodu można zaliczyć: sterowanie cyklem płciowym (wywoływanie i synchronizacja rui), determinację płci zarodków, indukcję porodu i laktacji, zwiększanie stopnia owulacji i wywoływania superowulacji, przenoszenie zarodków, izolację i hodowlę oocytów, zapłodnienie pozaustrojowe. Duże znaczenie praktyczne mają techniki diagnostyczne w rozrodzie świń, takie jak: oznaczanie liczby owulacji, testy hormonalne, techniki wczesnej diagnozy ciąży, seksowanie zarodków, laparoskopia, techniki USG. Do poprawy rozrodu wykorzystuje się także techniki inżynierii genetycznej, np.: podział zarodków, izolowanie blastomerów, enukleację oocytów i zarodków, wytwarzanie chimer, klonowanie. 2 / 6
.pl https://www..pl Do metod wspomagania rozrodu świń zalicza się także techniki inseminacyjne. Wykorzystanie wymienionych metod przy zagwarantowaniu prawidłowego przebiegu procesów fizjologicznych świń, poprzez optymalne żywienie, właściwą pielęgnację oraz zapewnienie warunków środowiskowych zgodnych z wymaganiami dobrostanu zwierząt, jest podstawą uzyskiwania optymalnych wyników produkcyjnych. Inseminacja Do metod wspomagania rozrodu zalicza się także techniki inseminacyjne. Współczesne techniki inseminacyjne nie ograniczają się do znanych od dawna technik unasieniania do pochwy lub szyjki macicy, ale zostały poszerzone również o inseminację głęboką do trzonu lub rogów macicy. Obecnie stosowane są też zaawansowane techniki rozcieńczania i konserwacji nasienia oraz mikroiniekcje plemników. Znaczenie inseminacji w rozrodzie świń wynika z jej zalet, dzięki którym można przyspieszyć postęp hodowlany oraz zmniejszyć koszty produkcji wieprzowiny. Hodowców interesują przede wszystkim efekty hodowlane, jakie można osiągnąć, stosując techniki inseminacyjne. Inseminacja umożliwia bowiem przyspieszenie postępu hodowlanego i jego szybkie przekazywanie do produkcji masowej. Może też przyczynić się do zwiększenia precyzji oceny wartości hodowlanej osobników, gdyż umożliwia stosowanie modelu zwierzęcia jako metody szacowania wartości hodowlanej knurów. Korzyści produkcyjne wynikające ze stosowania inseminacji wyrażają się w efektywniejszym wykorzystaniu rozpłodników, czy ułatwieniach w organizacji rozrodu. Również zmniejszają zagrożenie rozprzestrzeniania chorób zakaźnych. Dzięki inseminacji zmniejsza się też możliwość wczesnego brakowania knurów bezpłodnych lub 3 / 6
.pl https://www..pl o niepełnowartościowym nasieniu. Poprawa efektywności dzięki inseminacji Knur użytkowany w inseminacji może zastąpić ok. 20 60 rozpłodników, kryjących w punktach kopulacyjnych. Poprawa efektywności wynika z optymalnego wykorzystania nasienia knurów inseminacyjnych. Knur użytkowany w inseminacji może zastąpić ok. 20 60 rozpłodników, kryjących w punktach kopulacyjnych. Nie bez znaczenia jest też możliwość swobodnego doboru rozpłodników do kojarzeń. Jest to niezbędnym warunkiem skutecznego wdrażania programów krzyżowania towarowego. Nasienie można dystrybuować na znaczne odległości, podczas gdy przewożenie żywych knurów w celu zapłodnienia lochy sprawia wiele kłopotów, a ich praktyczne wykorzystanie ogranicza się w zasadzie do jednej chlewni lub pojedynczego punktu kopulacyjnego. Regularne badanie nasienia knurów inseminacyjnych i jego ocena pod względem podstawowych cech ejakulatu oraz jakości plemników zmniejsza ryzyko nieskutecznych pokryć i mniejszej ilości prosiąt w miocie. Knury wytwarzające nasienie o niskiej jakości powinny być brakowane. Ponadto, inseminacja skutecznie zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób, zarówno tych, które nie są przenoszone drogą płciową, jak i innych chorób zakaźnych. Biotechnologia w rozrodzie świń metody Przy inseminacji nie ma potrzeby przepędzania loch na punkty kopulacyjne, zwierzęta nie kontaktują 4 / 6
.pl https://www..pl się bezpośrednio. Prawidłowo stosowana biotechnologia w rozrodzie świń i jej metody pozwalają optymalizować uzyskiwane wyniki i maksymalizować uzyskiwane dochody. Ponadto, pozwalają w znacznym stopniu ograniczyć, a w przyszłości również całkowicie wyeliminować, podawanie hormonów oraz egzogennych feromonów. Metody biotechnologiczne w inseminacji to: pobieranie nasienia, pobieranie oocytów i pobieranie zarodków, konserwacja nasienia płynnego, mrożenie nasienia, seksowanie nasienia, konserwacja oocytów i zapładnianie oocytów in vitro, konserwacja i witryfikacja zarodków, unasienianie pozaszyjkowe, doszyjkowe i głębokie, unasienianie metodą wolne ręce. Prace w zakresie konserwacji nasienia płynnego mają na celu opracowanie optymalnego rozwiązania i późniejszego zastosowania wyników tych doświadczeń w praktyce hodowlanej świń. Prace w zakresie konserwacji nasienia płynnego mają na celu opracowanie optymalnego rozwiązania i późniejszego zastosowania wyników tych doświadczeń w praktyce hodowlanej. Mają one zagwarantować wydatne ograniczenie kosztów pozyskiwania i produkcji nasienia knurów. W zakresie konserwacji nasienia poprzez mrożenie czynione są kolejne próby. Jednak na powszechne zastosowanie tej metody trzeba będzie chyba jeszcze trochę poczekać. Do metod biotechnologicznych związanych z rozrodem loch i loszek należą: superowulacja, 5 / 6
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org).pl https://www..pl pozaustrojowe uzyskiwanie i przenoszenie zarodków, kriokonserwacja oocytów i zarodków, oznaczanie płci zarodków, klonowanie, transgeneza. 6 / 6