C: POD RZĄDAMI NAZISTÓW

Podobne dokumenty
DACHAU. Czy wiesz, że. Zadanie do wykonania. Fotografia

D: LUDOBÓJSTWO. D.1: Obozy koncentracyjne. D.2: Obozy zagłady. D.3: Auschwitz. D.4: Sieroty. D.6: Naddniestrze. D.5: Eksperymenty

B: DYSKRYMINACJA I PRZEŚLADOWANIA

ZBRODNIA W HRASTINIE. Czy wiesz, że. Zadanie do wykonania. Fotografia

Album żołnierza niemieckiego

Sztutowo Muzeum Stutthof

mgr Wojciech Szostak O eksterminacji Romów raz jeszcze

A: ROMOWIE I SINTI PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ

Kroki prowadzące do zorganizowanego ludobójstwa:

Wyrok z dnia 7 października 2003 r. II UK 59/03

HOLOCAUST SIEDLECKICH ŻYDÓW

ZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ

Czas Cele Temat Metody Materiały

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej

E: OCALENI. E.2: Bez odszkodowań. E.1: Zranione dusze. E.3: Bohater wojenny. E.4: Partyzant. E.5: Ewakuowani. E.6: Ukryci. E.

Historisch-technisches Informationszentrum.

ZADANIE 3. Dział III. Małe ojczyzny i wspólne państwo. Prawidłowe odpowiedzi zaznaczono w tekście przez podkreślenie.

Twoje prawa obywatelskie

Człowiek wobec wojny, wojna wobec człowieka Holocaust

70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ

MATERIAŁ 4. Serbowie wypędzeni z niepodległego państwa chorwackiego, które było satelickim państwem nazistowskich Niemiec.

OSTATNIE DNI GRUDNIA 1918 W POZNANIU - POWSTANIE WIELKOPOLSKIE 1918/1919

RASIZM DYSKRYMINACJA RASOWA. Magdalena Syryca

Agnieszka Daniłkiewicz studentka historii Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Wolontariat w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau

USTAWA z dnia 9 kwietnia 1999 r.

Twoje prawa obywatelskie

Unia Europejska przeciwko wykluczaniu społecznemu Inclusion Europe

Niemcy pod rządami Hitlera. Jak powstaje wykluczenie?

Uprawnienie do świadczenia substytucyjnego nie będzie przysługiwać osobom, które dopuściły się czynów godzących w niepodległość i suwerenność

Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 1997 r. III ZP 9/96

CBŚP I KWP W KRAKOWIE ZATRZYMALI PODEJRZANYCH O PORWANIE DZIECKA DLA OKUPU

Niemiecka dokumentacja fotograficzna zbrodni katyńskiej

Niezwyciężeni

mówi prokurator Łukasz Gramza z krakowskiego IPN, prowadzący śledztwo dotyczące niemieckiego obozu KL Auschwitz

Prawda i kłamstwo o Katyniu

Skwer przed kinem Muranów - startujemy

Lista mieszkańców Gminy Rzgów poległych, pomordowanych, walczących, więzionych, represjonowanych, zaginionych w latach II wojny światowej

Gdynia uczciła pamięć ofiar zbrodni katyńskiej

BŁOGOSŁAWIONY KARL LEISNER wizjoner zjednoczonej Europy

RODZINA JAKUBOWSKICH

Czapka naczelnika PKP

, , ROCZNICE I ŚWIĘTA WAŻNE DLA POLAKÓW WARSZAWA, KWIECIEŃ 95

USTAWA. z dnia 2009 r.

PRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;

Auschwitz historia, pamięć i edukacja Nauczanie o Holokauście w autentycznym miejscu pamięci

Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą.

Pojęcie sporu w prawie międzynarodowym

Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu

musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę Zbigniew Herbert

Równe szanse. Zawsze. Rok tematyczny o eliminacji rasizmu Federalne Biuro ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji

UCHWAŁA NR LXXV/848/10 RADY MIASTA OŚWIĘCIM. z dnia 27 października 2010 r.

Geneza holocaustu. Przygotowywanie Żydów do wywozu do obozu zagłady

ĆWICZENIA DO INTERNETOWEGO PODRĘCZNIKA HISTORII KASZUBÓW TEMAT 13: Losy Kaszubów w czasie II wojny światowej.

8 grudnia 1941 roku do niemieckiego ośrodka zagłady w Kulmhof (Chełmno nad Nerem) przybył pierwszy transport więźniów.

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form

Warszawa Muzeum Więzienia Pawiak

Konwencje genewskie, Genewa, 12 sierpnia 1949 r. (Dz. U. z 1956 r., nr 38, poz. 171, załącznik)

STAROŻYTNA SPARTA. Spartańskie wychowanie

Wstęp do inwentarza zbioru/zespołu Kolekcja Marcina Rudzińskiego Nr zbioru/zespołu PL_1001_OK_1849

Generalny Plan Wschodni

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum OKUPACJA NIEMIECKA ZIEM POLSKICH

Scenariusz warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Prawa ofiar. Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi

Ustawa z dnia... 1) w art. 10 dotychczasową treść oznacza się art. 10 ust. 1 i dodaje się ustęp 2 w brzmieniu:

GETTO WARSZAWSKIE ŻYDZI W WARSZAWIE PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ

Zagłada Romów na ziemiach polskich


Ekspertyza. Dot. uzyskanych wpływów Niemieckich Kolei Rzeszy. Deutsche Reichsbahn

Inclusion Europe. Raport

Wyrok z dnia 25 września 1997 r. II UKN 275/97

Przyjazne dziecku prawodawstwo: Kluczowe pojęcia

Projekt Edukacyjny Gimnazjum Specjalne w Warlubiu. Kto ty jesteś Polak mały

Instytut Pamięci Narodowej

DANE CZŁONKA RODZINY, KTÓREGO DOTYCZY OŚWIADCZENIE (nie wypełniaj jeśli oświadczenie dotyczy Twoich dochodów) Imię

Pamięć.pl - portal edukacyjny IPN

Małgorzata Grabowska Katarzyna Panius Łukasz Kępski Malte Mansholt. Potulice jedno miejsce, dwie pamięci. Przewodnik po Miejscu Pamięci Potulice

Zywa pamiec. i odpowiedzialność. 70TA ROCZNICA ZAŁOŻENIA OBOZU KONCENTRACYJNEGO BUCHENWALD

ZRBG 122 PL. Informacja

1. Republika i jej społeczeństwo

Wiedza o powstaniu w getcie warszawskim i jego znaczenie

Działalność Oddziału w okresie wojny: Reaktywacja Oddziału

Wymagania edukacyjne z przedmiotu wiedza o społeczeństwie dla klas pierwszych. Poziom podstawowy. XXXV LO im. Bolesława Prusa w Warszawie

Streszczenie: Przedmioty i metody:

Przykłady deglomeracji w innych państwach. Karol Trammer

SZKOŁA PODSTAWOWA W OSIELSKU IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW

X wieku Cladzco XIII wieku zamek Ernesta Bawarskiego Lorenza Krischke

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg)

Jak się chronić przed znęcaniem się Wersja EasyRead (łatwiejsza do czytania)

Informacja o warunkach udziału w głosowaniu w obwodach głosowania utworzonych w kraju, w referendum ogólnokrajowym,

Po co i jak założyć stowarzyszenie lub fundację Grzegorz Lech Adam Prus

Konwencja Stambulska KONWENCJA RADY EUROPY O ZAPOBIEGANIU I ZWALCZANIU PRZEMOCY WOBEC KOBIET I PRZEMOCY DOMOWEJ BEZPIECZNI OD STRACHU BEZPIECZNI OD

INFORMACJA POLSKIEGO TOWARZYSTWA ZIEMIAŃSKIEGO W KWESTII REPRYWATYZACJI W POLSCE. Polskie Towarzystwo Ziemiańskie

Mniejszości narodowe i etniczne na terenie województwa śląskiego

Pacyfikacja Michniowa

Spóźniona sprawiedliwość. Ostatnie procesy zbrodniarzy nazistowskich w Niemczech

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1)

M Z A UR U SKI SK E I J HIST

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach

Transkrypt:

C: POD RZĄDAMI NAZISTÓW C.1: Ideologia rasistowska C.3: Zapobieganie przestępczości C.2: Nauka rasowa C.4: Obozy miejskie C.5: Wysterylizowani C.6: Wykluczeni C.7: Zdymisjonowani C.8: Pozbawieni dóbr C.9: Obozy pracy C.10: Obozy cygańskie Dojście do władzy narodowych socjalistów w r. miało poważne konsekwencje dla Romów i Sinti. Rasistowskie Ustawy Norymberskie wprowadzone w r. jako regulacje antysemickie, objęły wszystkie aspekty życia publicznego. Były one także stosowane wobec Romów i Sinti. Obozy przed Obozy karne i pracy Obozy koncentracyjne Terytoria okupowane Kraje sojusznicze

IDEOLOGIA RASISTOWSKA C.1 Narodowi socjaliści wprowadzili Ustawy Norymberskie, aby zapobiec mieszaniu się rasy aryjskiej postrzeganej przez nich jako wyższa z rasami uznanymi za niższe, takie jak Żydzi, Romowie i Sinti, czarni, Słowianie i wielu innych. Naziści wierzyli, że zdolności intelektualne, zachowania społeczne i wartości moralne są dziedziczone.... ludziom zaklasyfikowanym jako Cyganie nie wolno było zawierać małżeństw i wchodzić w związki z aryjskimi Niemcami? Porozmawiajcie o tym, dlaczego pojęcie rasy nie jest akceptowane z naukowego punktu widzenia. Poszukajcie informacji na temat wydanej przez UNESCO Deklaracji nt. Rasy i Uprzedzeń Rasowych. Dokument Plakat przedstawiający postanowienia rasowe Ustaw Norymberskich, przeznaczony prawdopodobnie do umieszczania w miejscach publicznych po. Niemieckie Archiwum Federalne, Koblencja, Niemcy.

NAUKA RASOWA C.2 W r. nowy Instytut Badawczy Higieny Rasowej i Biologii Populacyjnej, będący częścią Urzędu Zdrowia Rzeszy w Berlinie, rozpoczął projekt badań rasowych później prowadzony we współpracy z Instytutem Biologii Kryminalnej wśród Sinti i Romów w Niemczech, Austrii i na terytorium obecnej Republiki Czeskiej. Dyrektor projektu, Robert Ritter i jego asystentka Eva Justin tworzyli drzewa genealogiczne poszczególnych rodzin Sinti i Romów, w wielu przypadkach sięgające w przeszłość ponad 100 lat. Fotografowali oni i mierzyli części ciała oraz rejestrowali grupy krwi, a także kolor oczu i włosów poszczególnych ludzi.... po r. listy takie służyły do wybierania Romów i Sinti, deportowanych do obozów koncentracyjnych? Co chciał przekazać fotograf za pomocą tego zdjęcia? Dowiedz się, czy jakiekolwiek władze w Twoim kraju zbierają jeszcze informacje rasowe. Fotografia Higienista rasowy Robert Ritter (z prawej) i jeden z jego asystentów pobierają próbkę krwi od młodej niemieckiej Sintizy. Fotografia powstała w r. jako dokumentacja pracy badawczej Instytutu Rittera. Niemieckie Archiwum Federalne, Koblencja, Niemcy.

ZAPOBIEGANIE PRZESTĘPCZOŚCI C.3 Narodowi socjaliści uchwalili cały szereg praw i regulacji, określających Romów i Sinti jako urodzonych przestępców. Według nich nawet jeśli jakiś Rom nie popełnił jeszcze żadnego przestępstwa, to prędzej czy później to uczyni, ponieważ takie jest jego biologiczne dziedzictwo. W związku z tym, aby zapobiegać przestępczości, narodowi socjaliści aresztowali nie tylko tych, którzy faktycznie popełnili jakieś przestępstwo, lecz także ludzi, o których sadzili, że mogą je kiedyś popełnić.... narodowi socjaliści uważali, że Romowie i Sinti biologicznie dziedziczą swoje rzekome aspołeczne zachowanie?... w związku z tak zwanym zapobieganiem przestępczości wiele dzieci zostało w ten sposób sfotografowanych? Jak myślisz, dlaczego Karl Stojka z Wiednia znalazł się w kartotece? Kto jest zazwyczaj fotografowany w ten sposób? Opisz wrażenie, jakie wywołują te zdjęcia w porównaniu z pojedynczą fotografią Karla Stojki na stronie A.8. Fotografia Fiszka założona Karlowi Stojce na nazwisko Karl Rigo przez pracowników badacza rasy Roberta Rittera w r. Niemieckie Archiwum Federalne, Berlin Lichterfelde, Niemcy.

OBOZY MIEJSKIE C.4 Pierwsze obozy cygańskie w Trzeciej Rzeszy nie były zakładane przez funkcjonariuszy partii narodowosocjalistycznej czy SS, ale przez władze miejskie różnych niemieckich miejscowości. W roku rada miejska Kolonii zmusiła 500 Sinti i Romów do opuszczenia ich mieszkań, domów i wozów mieszkalnych, przenosząc ich do nowego cygańskiego obozu na peryferiach miasta w Blickendorf. Podobne obozy założono w Hamburgu, Düsseldorfie, Berlinie, Frankfurcie, Essen i Hanowerze.... w czasie Igrzysk Olimpijskich, odbywających się w Berlinie w r., Sinti i Romowie żyjący w tym mieście zostali przymusowo przesiedleni do obozu Marzahn na peryferiach, gdzie musieli mieszkać w wozach? Otrzymywali oni zezwolenie na opuszczanie obozu tylko wtedy, gdy mieli stałą pracę poza obozem. Znajdź informacje na temat przymusowych ruchów ludnościowych i deportacji w Europie. Kto decyduje o tym, gdzie ludzie mogą żyć i dlaczego? Jakie organizacje prowadzą w związku z tym akcje protestacyjne? Fotografia Rodzina niemieckich Sinti w obozie Blickendorf w Kolonii, 12 grudnia r. Niemieckie Archiwum Federalne, Koblencja, Niemcy.

WYSTERYLIZOWANI C.5 Uchwalona w r. Ustawa o Zapobieganiu Chorobom Przekazywanym Genetycznie legalizowała przymusową sterylizację wszystkich mężczyzn i kobiet, których naziści uważali za niepotrzebnych społeczeństwu, włączając w to inwalidów i ludzi chorych umysłowo, członków rzekomo niższych ras i tak zwanych urodzonych przestępców. Między a r. ponad 400 000 osób zostało wysterylizowanych wbrew ich woli, w tym wielu Romów i Sinti. Niektórym z nich sterylizacja pozwalała uniknąć wysłania do obozu koncentracyjnego, lecz inni zostali przymusowo wysterylizowani już po deportacji. Prawo to obowiązywało aż do 1988 r.! Ofiarom nigdy nie wypłacono odszkodowań.... podobne prawa istniały w wielu innych krajach, w tym w Szwecji, Finlandii, Norwegii, Danii, Szwajcarii i USA? W niektórych krajach kobiety romskie były sterylizowane wbrew swojej woli aż do połowy lat 70. XX wieku. Czy znasz kraje, w których ciągle dokonuje się przymusowych sterylizacji? Przedstaw historię kilku ostatnich przypadków. Pomyśl, co oznacza niemożność posiadania dzieci. Dokument Pełną wersję tekstu tej ustawy można znaleźć w bazie danych historycznych tekstów prawnych Austriackiej Biblioteki Narodowej (ALEX) pod adresem http://alex.onb.ac.at

WYKLUCZENI C.6 W r. niemiecki bokser Johann Wilhelm Trollmann zwany przez członków rodziny i przyjaciół Rukeli zdobył tytuł mistrza Niemiec w wadze półciężkiej, pokonując dotychczasowego mistrza Adolfa Witta. Ponieważ Trollmannn był Sintem, sędziowie początkowo nie chcieli przyjąć do wiadomości jego zwycięstwa i uznali walkę za nierozstrzygniętą. Później zmienili wprawdzie zdanie w obliczu protestu publiczności, lecz Trollmann został pozbawiony swojego tytułu 10 dni później pod pretekstem niemęskiego zachowania. Później został aresztowany i deportowany do obozu koncentracyjnego, gdzie według świadków zmuszany był to toczenia niezliczonych walk z esesmanami. W roku został zamordowany w Wittenberge, podobozie obozu koncentracyjnego Neuengamme.... w latach 30. XX wieku Johann Trollmann wypracował podobny do tańca styl walki, który stał się później znakiem rozpoznawczym mistrza świata wagi ciężkiej Cassiusa Claya (Muhammada Alego)?... Niemieckiemu Związkowi Bokserskiemu zajęło 70 lat, aby naprawić krzywdę wyrządzoną Johannowi Wilhelmowi Trollmannowi i umieścić go w 2003 r. na liście niemieckich mistrzów wagi półciężkiej? Czy znasz innych sportowców, którzy zostali pozbawieni tytułów z powodów politycznych? Fotografia Oficjalna fotografia Johanna Wilhelma Trollmanna, wykonana przez Hansa Firzlaffa w r. Centrum Dokumentacji i Kultury Niemieckich Sinti i Romów, Heidelberg, Niemcy.

ZDYMISJONOWANI C.7 Bernhard Steinbach był żołnierzem niemieckiego Wehrmachtu, lecz gdy odkryto, że pochodzi z rodziny Sintów, został wydalony z armii i uwięziony w Wiesbaden. Wielu innych Sinti i Romów służyło w Wehrmachcie i walczyło dla Niemiec na różnych frontach w czasie, gdy członkowie ich rodzin byli deportowani i mordowani w obozach koncentracyjnych. W roku Bernhard Steinbach i jego rodzina zostali deportowani do Auschwitz. Od samego początku byłem pisarzem obozowym. Każdego ranka musiałem zanotować numery tych, którzy zmarli. Na początku przynajmniej 40-50 osób umierało każdego dnia. Później, kiedy obóz stał się zatłoczony, liczba zmarłych stale rosła. W obozie szalały choroby: malaria i różne formy tyfusu, zbierając coraz więcej ofiar. Każdego ranka liczono tych, którzy byli jeszcze zdolni do pracy i których używano do pracy przymusowej poza obozem. W ten sposób Bernhard Steinbach opisywał później swą rolę w obozie. Był jednym z niewielu członków wielkiej rodziny Steinbachów, którzy przeżyli różne obozy koncentracyjne. 45 członków tej rodziny zostało zamordowanych przez narodowych socjalistów.... żołnierze, których romskie lub sintowskie pochodzenie zostało odkryte, otrzymywali zazwyczaj urlop, tak aby aresztować ich w domu, a nie w obecności ich towarzyszy broni? Wyszukaj informacje na temat życia Bernharda Steinbacha po roku. Fotografia Zdjęcie z wojskowego dokumentu tożsamości w posiadaniu rodziny. Centrum Dokumentacji i Kultury Niemieckich Sinti i Romów, Heidelberg, Niemcy.

POZBAWIENI DÓBR C.8 Gdy rodziny Sinti i Romów zostały deportowane, całą ich własność konfiskowały lokalne władze. Ich domy były burzone, a konie i wozy sprzedawano. Zyski przeznaczano na opłacanie strażników w obozach. Po wojnie ocaleni nigdy nie otrzymali odszkodowań za utratę swojej własności.... tylko w jednej austriackiej prowincji Burgenlandzie ponad 1350 domów należących do Romów i Sinti zostało zniszczonych między a r.?... gdy ocaleni z obozów koncentracyjnych wracali do swoich miejscowości, okazywało się, że nie mają gdzie mieszkać, w związku z czym musieli błagać lokalne władze, by pozwolono im nocować w stodołach i stajniach? Co na podstawie zamieszczonego tu dokumentu można powiedzieć na temat wspomnianych dóbr i warunków życiowych ich dawnych posiadaczy? Dokument Spis nieruchomości i ruchomości należących do Cyganów przetransportowanych z Halbturn do Lackenbach, 02.07.. Archiwum Miejskie w Halbturn, Austria.

DOKUMENT C.8

OBOZY PRACY C.9 Program deportacyjny rozpoczął się natychmiast po Anschlussie aneksji Austrii przez Rzeszę Niemiecką w r. Tysiące austriackich Romów i Sinti zostało pozbawionych praw obywatelskich i deportowanych albo to obozów koncentracyjnych w Niemczech, albo do obozów pracy przymusowej zlokalizowanych w pobliżu głównych inwestycji publicznych, takich jak tamy, autostrady czy elektrownie. Ten dokument z miejscowości Spitzzicken/Hrvatski Cikljin w Burgenlandzie wymienia 19 miejscowych Romów i obozy, do których ich zabrano.... w roku większość Romów i Sinti nie była już bezrobotna? Znaleźli oni nowe miejsca pracy stworzone przez przejście niemieckiego przemysłu na produkcję wojenną.... deportacje większości zdolnych do pracy mężczyzn i kobiet doprowadziły do tego, że tysiące dzieci i osób starszych nie miały nikogo, kto by się o nie troszczył? W związku z tym władze lokalne musiały wydawać na pomoc ubogim więcej pieniędzy niż poprzednio. Również i dziś można słyszeć argument, że bezrobotni powinni być kierowani do pracy przymusowej. Co o tym myślisz? Czy dostrzegasz coś szczególnego w związku z zamieszczoną tu listą? Dokument Lista Romów deportowanych ze Spitzzicken/Hrvatskiego Cikljina w Burgenlandzie, Austria. Prywatna kolekcja Gerharda Baumgartnera, Wiedeń, Austria.

DOKUMENT C.9 Cyganie z miejscowości Spitzzicken, którzy zostali wysłani do obozu pracy w Styrii. Dom nr 84 Gustav Karoly obóz pracy Kobenz 85 Victor 99 Peter Horvath 93 Karl Nr 83 Peter Karoly obóz pracy w Hinterberg bei Leoben 97 Julius 98 Josef 85 Ernst 101 Franz 84 Peter Karoly obóz pracy St.Lambrech 84 Stefan 92 Franz 92 Adolf 86 Adolf 88 Michael 87 Ludwig 89 Julius Karoly obóz pracy Lackenbach region Pulendorf 100 Franz Wiedeń 99 Franz miejsce pracy nieznane

OBOZY CYGAŃSKIE C.10 Cygański obóz Lackenbach został założony przez różne rady dzielnicowe w Dolnej Austrii i przez władze miejskie Wiednia. W pewnych okresach w obozie żyło w potwornych warunkach do 2 000 osób. 273 osoby tam zmarły. Więźniowie byli często wynajmowani miejscowym zakładom pracy jako niewolnicza siła robocza. Spośród 4 000 więźniów. którzy przebywali w tym obozie w czasie jego istnienia, 2 000 zostało deportowanych do Łodzi w r. Większość z pozostałych została zabrana do Auschwitz-Birkenau w r.... obóz ten był największym obozem karnym dla Romów i Sinti w całej Trzeciej Rzeszy? Gdzie był obóz dla Romów i Sinti, położony najbliżej miejscowości, w której mieszkasz? Co jest tam obecnie? Fotografia Zdjęcie wiedeńskiego policjanta, pilnującego romskich rodzin deportowanych do obozu Lackenbach, wykonane 23 listopada r. w dniu otwarcia obozu. Prywatna kolekcja Leopolda Banny, Lackenbach, Austria.