METODYKA PROJEKTOWANIA I TECHNIKA REALIZACJI Wykład drugi Normy techniczne polskie i europejskie Regulacje prawne
Czy należy stosować się do norm technicznych? Stosowanie w procesie projektowania i wytwarzania krajowych lub europejskich norm technicznych jest dobrowolne. Stosowanie się do norm może mieć pozytywny wpływ na jakość produkcji i wielkość sprzedaży. Efekt marketingowy znaków PN, CE, certyfikatów urzędów państwowych. Należy jednak zauważyć, że stosowanie się do norm może w pewnych wypadkach ograniczać innowacyjność produktu. Nowoczesne, dobrze zorganizowane firmy mogą posiadać wewnętrzne normy o wyższych wymaganiach niż przewidują to normy zewnętrzne.
Celowość stosowania w projekcie norm i standardów Normalizacja, standaryzacja to działalność polegająca na analizowaniu wyrobów, usług i procesów w celu zapewnienia: funkcjonalności i użyteczności, zgodności (kompatybilności) i zamienności, bezpieczeństwa użytkowania, ograniczenia (zbędnej) różnorodności.
Celowość stosowania w projekcie norm i standardów Celem normalizacji jest zastosowanie w produkcji przemysłowej jednolitych wzorców, np. znormalizowanie niektórych wyrobów pod względem wymiarów i wykorzystywanych materiałów. Takie działania wpływają na obniżenie kosztów, umożliwiają masową produkcję, współpracę urządzeń różnych producentów i wymianę zużytych części oraz ułatwiają dokonywanie zamówień handlowych.
Etapy normalizacji Etapy normalizacji to: klasyfikacja, czyli grupowanie według podobieństwa cech charakterystycznych dla produktu, unifikacja, czyli ujednolicanie cech konstrukcyjnych i wymiarowych części maszyn w celu umożliwienia ich zamienności, typizacja, czyli ujednolicenie konstrukcji w celu uproszczenia produkcji (i obniżenia kosztów) oraz ułatwienia eksploatacji. Pierwsze działania normalizacyjne zainicjowano w zamierzchłej przeszłości; dotyczyły one jednostek miary i wagi. Działalnością normalizacyjną zajmują się agendy państwowe, grupy zainteresowania (na ogół tworzone z inicjatywy producentów), oraz niezależne organizacje międzynarodowe.
Polska Norma Polska Norma (oznaczana symbolem PN) - norma o zasięgu krajowym, przyjęta w drodze konsensu i zatwierdzona przez krajową jednostkę normalizacyjną Polski Komitet Normalizacyjny (PKN). Normy PN są powszechnie dostępne, ale nie bezpłatne, zaś ich dystrybucję kontroluje PKN.
Polska Norma stan prawny Do 31 grudnia 1993 roku stosowanie PN było obowiązkowe i pełniły one rolę przepisów. Nieprzestrzeganie postanowień PN było naruszeniem prawa. Od 1 stycznia 1994 roku stosowanie PN jest dobrowolne, przy czym do 31 grudnia 2002 istniała możliwość, przez właściwych ministrów i w pewnych przypadkach nakładania obowiązku stosowania PN. Od 1 stycznia 2003 stosowanie PN jest już całkowicie dobrowolne, z wyjątkiem działań wykonywanych ze środków publicznych, podlegających ustawie o zamówieniach publicznych, która nakłada obowiązek ich uwzględnienia.
Kto opracowuje PN? Polskie Normy są opracowywane przez Komitety Techniczne ciała złożone z ekspertów delegowanych przez instytucje zainteresowane normalizacją. PKN nie jest odpowiedzialny za treść norm i nie jest urzędem tworzącym przepisy techniczne, nadzoruje jedynie zgodność procesów opracowywania norm z przepisami wewnętrznymi PKN. Zatwierdzenie projektu przez PKN jest formalnym stwierdzeniem tej zgodności i nadaniem projektowi statusu normy krajowej.
Dostępność PN Teksty Polskich Norm są na podstawie aktualnej ustawy o normalizacji chronione prawem autorskim, przy czym prawa majątkowe do nich przysługują PKN. PKN nie zezwala bez zgody na rozpowszechnianie tekstów Polskich Norm, co powoduje m.in. że nie są one bezpłatnie dostępne w bibliotekach publicznych. Na terenie kraju istnieje kilkanaście Punktów Informacji Normalizacyjnej, działających zwykle przy bibliotekach uniwersyteckich i instytutach naukowych. Punkty te udostępniają teksty norm odpłatnie, wg cennika, przy czym bez opłaty jest możliwość zapoznania się z normą w czytelni. Teksty norm są też dostępne odpłatnie na kilku serwisach WWW, w tym na oficjalnej stronie PKN.
Dostępność PN w Szczecinie
Oznaczenie CE stosowane w Unii Europejskiej
Co oznacza CE? Oznaczenie/Oznakowanie CE umieszczone na wyrobie jest deklaracją producenta, że oznakowany produkt spełnia wymagania tzw. "Nowego Podejścia. Dyrektywy te dotyczą zagadnień związanych z bezpieczeństwem użytkowania, ochroną zdrowia i ochroną środowiska, określają zagrożenia, które producent powinien wykryć i wyeliminować. Zatem oznaczenie świadczy o tym, że produkt nie zagraża zdrowiu ani nie jest szkodliwy dla środowiska naturalnego - nie tylko w postaci gotowej, ale również na wszystkich etapach wytwarzania.
Znak CE stan prawny Producent powinien wykonać analizy i podjąć działania dla spełnienia wymagań, a następnie poddać produkt procedurze oceny zgodności z odpowiednimi dyrektywami. Przebieg i wyniki działań powinny być udokumentowane. Zawartość dokumentacji określona jest w dyrektywach. W wielu przypadkach procedura oceny zgodności wymaga udziału tzw. Jednostki Notyfikowanej. Jest to organizacja wyznaczona przez władze krajowe do wykonywania zadań wynikających z dyrektyw. Producent ma swobodę wyboru Jednostki z całego obszaru UE. Działania oceniające zamyka wystawienie przez producenta deklaracji zgodności CE. Deklaracja ta w określonych dyrektywami przypadkach powinna być dołączona do produktu, w pozostałych udostępniana na żądanie organów nadzoru rynku. Wszystkie te działania zostały ustanowione w celu eliminowania barier w przepływie towarów na rynku Unii. Kraje członkowskie nie mogą zakazać wprowadzenia na swój rynek produktu z oznaczeniem CE.
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) www.uke.gov.pl Nadzór rynku elektronicznych urządzeń telekomunikacyjnych
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) (przykład działalności prawnej) Regulacje Nadzór rynku urządzeń Wprowadzanie na rynek urządzeń radiowych Lista wyrobów niezgodnych
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) Oferta badań technicznych Centralne Laboratorium Badań Technicznych UKE wykonuje (odpłatnie) badania w zakresie oceny zgodności urządzeń elektrycznych i elektronicznych w tym telekomunikacyjnych i radiowych z wymaganiami zasadniczymi określonymi w ustawie Prawo telekomunikacyjne i w unijnych dyrektywach nowego podejścia (EMC i R&TTE).
Centralne Laboratorium Badań Technicznych UKE oferuje badania w następującym zakresie 1. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC): A) emisyjność: napięcie zaburzeń przewodzonych na zaciskach sieciowych, napięcie zaburzeń przewodzonych na zaciskach telekomunikacyjnych, zaburzenia krótkotrwałe (trzasków), moc zaburzeń radioelektrycznych natężenie pola zaburzeń radioelektrycznych. B) odporność: wyładowania elektrostatyczne ESD; serie szybkich elektrycznych stanów przejściowych; pole elektromagnetyczne o częstotliwości radiowej; zaburzenia przewodzone, indukowane przez pola o częstotliwości radiowej; pole magnetyczne o częstotliwości sieci elektroenergetycznej; udary; impulsowe pole magnetyczne; zapady napięcia, krótkie przerwy i zmiany napięcia.
Centralne Laboratorium Badań Technicznych UKE oferuje badania w następującym zakresie (c.d) 2. Badania urządzeń radiokomunikacyjnych w zakresie efektywnego wykorzystania widma częstotliwości, a w szczególności: cyfrowych linii radiowych hierarchii PDH oraz SDH pracujących w pasmach częstotliwości od 2GHz do 38GHz, analogowych nadajników i przemienników radio-fonicznych UKF FM, analogowych nadajników i przemienników telewizyjnych. urządzeń radiokomunikacyjnych lądowej służby ruchomej o modulacji kąta, urządzeń radiowych (CB) dla pasma obywatelskiego, urządzeń radiokomunikacyjnych morskiej służby ruchomej, urządzeń radiowych sieci komórkowej GSM, urządzeń sieci trunkingowych, nadajników radiowych bliskiego zasięgu, mikrofonów i słuchawek bezprzewodowych, nadajników radiowych do zdalnego sterowania, telefonów bezprzewodowych, urządzeń systemów przywoławczych, radiostacji lotniczych, urządzeń nawigacji lotniczej, oraz inne zgodnie z wymaganiami norm krajowych i europejskich.
Centralne Laboratorium Badań Technicznych UKE oferuje badania w następującym zakresie (c.d) 3. Badania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa: SAR Specyficzny współczynnik absorpcji promieniowania elektromagnetycznego; wytrzymałość elektryczna izolacji; wytrzymałość elektryczna w temperaturze roboczej; prąd upływu do ziemi; prąd upływowy w temperaturze roboczej; rezystancja izolacji.
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) (przykład akcji społecznej mogącej wpływać na decyzje klientów)
Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) Ciekawostka dla entuzjastów historii techniki http://telemuzeum.uke.gov.pl/
W prezentacji wykorzystano informacje z następujących źródeł: Polski Komitet Normalizacyjny Urząd Komunikacji Elektronicznej Wikipedia.pl