Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Szczekociny na 2011r. Szczekociny 2010
Wstęp Narkotyki powszechnie uwaŝa się za niezwykle groźne substancje wykluczające moŝliwość kontrolowanego ich uŝywania, prowadzące do uzaleŝnienia, powaŝnych negatywnych konsekwencji zdrowotnych, a często nawet śmierci. Współcześnie termin narkotyki kojarzy się najczęściej z takimi substancjami jak: heroina, kokaina, haszysz czy marihuana, które przywędrowały do Europy z innych kontynentów. Światowa Organizacja Zdrowia, a za nią wiele instytucji i organizacji, zaleca uŝywanie zamiast terminu narkotyki, terminu substancje psychoaktywne. UzaleŜnienie od substancji psychoaktywnych to zespół zazwyczaj dość typowych dla danej sytuacji objawów psychopatologicznych, somatycznych i zaburzeń funkcjonowania w rolach społecznych, w którym najwaŝniejszymi objawami są: Silna, trudna do przezwycięŝenia, czasami określana jako przymus, chęć uŝywania substancji psychoaktywnej; Dominowanie uŝywania substancji psychoaktywnej nad innymi, waŝnymi uprzednio aktywnościami (nauką, pracą, spędzaniem wolnego czasu); Skłonność do nawrotów, nawet po długich okresach nieuŝywania narkotyku. Leczenie i rehabilitacja osób uzaleŝnionych od narkotyków, aby były skuteczne, powinny oddziaływać na liczne strefy: medyczną, psychologiczno-społeczną i środowiskową. Niekiedy podkreśla się takŝe znaczenie aspektu egzystencjonalnego(duchowego) w leczeniu osób uzaleŝnionych. Narkomania, to nie tylko problem wielkich miast. Narkotyki docierają do małych miasteczek i wsi. Występuje róŝne natęŝenie w poszczególnych regionach kraju. Przyczyną sięgania po narkotyk jest potrzeba wraŝeń i integracji z grupą. Określenie skali narkomanii jest trudne ze względu na powszechne zaprzeczanie istnienia problemu.
UśYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ UCZNIÓW Na terenie województwa śląskiego przeprowadzono dwa badania ESPAD ( The European School Survey Projekt on Alkohol and Drugs) w latach 2004 i 2007. Celem tych badań był pomiar uŝywania przez młodzieŝ substancji psychoaktywnych, przede wszystkim papierosów, alkoholu i narkotyków oraz identyfikacja czynników sprzyjających sięganiu po te substancje. Badania tego typu realizuje się na poziomie ogólnopolskim co 4 lata od 1995 roku. Dotyczy ono młodzieŝy z ostatnich klas gimnazjalnych i klas drugich szkół pogimnazjalnych. Badania ESPAD prowadzone są równolegle w innych państwach europejskich. Pozwala to na obserwację występujących trendów, tak w wymiarze geograficznym ( przemieszczanie, czy rozprzestrzenianie się pewnych zjawisk), jak w wymiarze czasowym ( zmiany obserwowane cyklicznie w odstępach czteroletnich). Badanie to realizowane cyklicznie w wieloletniej perspektywie, na znacznym obszarze Europy, zgodnie z przyjętym jednolitym standardem naleŝy do najbardziej miarodajnych narzędzi pomiaru zjawiska konsumpcji środków psychoaktywnych przez młodzieŝ szkolną. Według wyników badań J. Sierosławskiego i B. Bukowskiej UŜywanie alkoholu i narkotyków przez młodzieŝ szkolną. Raport z badań ankietowych zrealizowanych w województwie śląskim w 2004r. marihuana i leki uspokajające po alkoholu stanowią najbardziej rozpowszechnione substancje psychoaktywne wśród młodzieŝy. Badania szkolne, zrealizowane przez Pracownię Badań i Dora Re Source w województwie śląskim w 2007r. UŜywanie alkoholu i narkotyków przez młodzieŝ szkolną Raport z badań ankietowych zrealizowanych w województwie śląskim w 2007 r. - ESPAD 2007 wskazują na podobne trendy, wynika z nich takŝe tendencja spadkowa, lub przynajmniej stabilizacyjna wskaźników dotyczących konsumpcji środków psychoaktywnych. Badania ESPAD odnoszą się takŝe do oceny przez uczniów poziomu dostępności poszczególnych substancji psychoaktywnych. I tak w badaniu z 2007 roku najłatwiej dostępną substancją wśród uczniów drugich klas pogimnazjalnych okazała się marihuana lub haszysz (47,9%) a następnie odurzające środki wziewne (46,8%) oraz leki antydepresyjne i środki uspokajające (45%). Natomiast wśród uczniów trzecich klas gimnazjalnych najwyŝszy poziom dostępności dotyczy odurzających środków wziewnych (41,3%) oraz leków antydepresyjnych i
środków uspokajających (37,8%). Ranking dostępności poszczególnych substancji psychoaktywnych w roku 2007 w porównaniu z badaniem z 2004 roku wskazuje na utrzymywanie się tego stanu rzeczy. Z badań tych wynika takŝe, iŝ w grupie konsumentów dominują chłopcy w niektórych kategoriach grupa konsumentów chłopców jest niemal dwukrotnie większa niŝ dziewcząt. Jedyne róŝnice na korzyść dziewcząt dotyczą konsumpcji leków w celach niemedycznych. NaleŜy podkreślić, Ŝe badania szkolne nie obejmują osób, które będąc w wieku szkolnym nie wypełniają obowiązku szkolnego przypuszczalnie w tych kręgach zjawisko jest bardziej nasilone. UŜywanie substancji psychoaktywnych przez młodzieŝ szkolną w badaniach ESPAD w latach 2004 i 2007 ( dane w procentach ) UŜywanie poszczególnych 2004r. 2007r. Grupa badanych substancji 63 51,3 uczniowie III kl. gimnazjum Tytoń kiedykolwiek w Ŝyciu 75 69,1 ponadgimnazjalnych 84 74,9 uczniowie III kl. gimnazjum Alkohol - w okresie ostatnich 12 miesięcy 92,8 90,8 ponadgimnazjalnych 61,3 50 uczniowie III kl. gimnazjum Alkohol w okresie ostatnich 30 dni 78,3 71 ponadgimnazjalnych 17,1 14,3 uczniowie III kl. gimnazjum Leki uspokajające kiedykolwiek w Ŝyciu 19,4 18,9 ponadgimnazjalnych 20,5 12 uczniowie III kl. gimnazjum THC kiedykolwiek w Ŝyciu 32,7 28,7 ponadgimnazjalnych 16,3 11 uczniowie III kl. gimnazjum THC w okresie ostatnich 12 miesięcy 25,1 21 ponadgimnazjalnych THC- w okresie ostatnich 30 8,7 5,4 uczniowie III kl. gimnazjum
dni Leki + alkohol kiedykolwiek w Ŝyciu Amfetamina kiedykolwiek w Ŝyciu Wziewne kiedykolwiek w Ŝyciu 12,6 11,4 ponadgimnazjalnych 11,3 8,2 uczniowie III kl. gimnazjum 16,8 13,2 ponadgimnazjalnych 6,7 3 uczniowie III kl. gimnazjum 11,9 9,9 ponadgimnazjalnych 4,6 14,1 uczniowie III kl. gimnazjum 8,4 9 ponadgimnazjalnych PODSTAWY PRAWNE GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII 1. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29.07.2005 roku /Dz. U. z 2005 r. Nr 179 poz. 1485/ 2. Ustawa z dn. 17 lutego 2006 r o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Dz. U. z dnia 21 kwietnia 2006 r. 3. Ustawa z dnia 26 października /Dz. U. z 2002 r Nr 147, poz.1231, Nr 167, poz. 1372 oraz z 2003 r. Nr 80 poz. 719, Nr 122, poz. 1143/ 4. Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. z późniejszymi zmianami 5. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010 Do zadań własnych gminy naleŝy: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych i osób zagroŝonych uzaleŝnieniem; 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej; 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieŝy, w tym prowadzenie zajęć sportoworekreacyjnych dla uczniów, a takŝe działań na rzecz doŝywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych; 4. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, słuŝących rozwiązywaniu problemu narkomanii; 5. Pomoc społeczną osobom uzaleŝnionym i rodzinom osób uzaleŝnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego.
Główny cel: Cele Ograniczenie uŝywania narkotyków i związanych z tym problemów społecznych na terenie gminy Szczekociny Cele szczegółowe: Zapobieganie uŝywaniu środków psychoaktywnych wśród młodzieŝy Podniesienie świadomości związanej z tematyką uzaleŝnień Zapewnienie pomocy i opieki rodzinom osób zagroŝonych uzaleŝnieniem. ZADANIA WŁASNE GMINY 1. Udzielanie porad i konsultacji psychologicznych dla osób uzaleŝnionych i eksperymentujących z narkotykami oraz członków ich rodzin w ramach Punktu Konsultacyjnego. 2. Zakup materiałów informacyjnych dotyczących narkomanii oraz ich rozpowszechnianie. 3. Wspieranie i podnoszenie kwalifikacji osób pracujących z młodzieŝą (pedagodzy szkolni) poprzez organizowanie i dofinansowanie szkoleń. 4. Zakup i prowadzenie programów profilaktycznych w szkołach - programy profilaktyczne dla młodzieŝy - programy profilaktyczne dla rodziców (organizowane na wywiadówkach szkolnych) 5. Organizacja konkursu na prezentację multimedialną dla młodzieŝy pt. Stop narkotykom i dopalaczom.
MONITORING REALIZACJI PROGRAMU Osobami odpowiedzialnymi za prowadzenie monitoringu są Pełnomocnik Burmistrza we współpracy z Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Pełnomocnik jest odpowiedzialny za bieŝące prowadzenie monitoringu realizacji programu. Ma prawo Ŝądania informacji, wglądu do dokumentów dot. Realizacji działań ujętych w programie, organizacji spotkań z realizatorami zadań, prowadzenia kontroli. Pełnomocnik jest odpowiedzialny za zbieranie i analizę sprawozdań realizatorów programu. W realizacji swoich zadań moŝe korzystać z opinii i pomocy Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Roczny raport z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii przygotowuje Pełnomocnik i przedstawia Burmistrzowi i Radzie do 31 marca 2012r. FINANSOWANIE PROGRAMU Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii są środki finansowe pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych. Plan finansowy Rozdział 85153 1. 4300 Zakup usług pozostałych (programy) 5000,00 2. 4110 Składki na ubezpieczenia społeczne 400,00 3. 4120 Składki na Fundusz Pracy 100,00 4. 4170 Wynagrodzenia bezosobowe 3300,00 5. 4210 Zakup materiałów i wyposaŝenia 3200,00 6. 4700 Szkolenia pracowników nie będących członkami korpusu słuŝby cywilnej 2000,00 Razem : 14000,00
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ Lp. Działanie Forma realizacji zadania 1. Zakup programów Zakup usługi profilaktycznych dla szkoleniowej młodzieŝy i dorosłych (umowa-zlecenie) (rodziców)(gimnazjum, zespół szkół) przez gminę. Odpowiedzialny Termin Koszty Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w 2011r. 5000,- 2. Organizacja konkursów dla młodzieŝy o tematyce Przeciwdziałania narkomanii (prezentacje multimedialne) Pt. Stop narkomanii i dopalaczom 3. Podnoszenie kwalifikacji osób pracujących z młodzieŝą(kadra pedagogiczna) 4. Zakup i rozpowszechnienie materiałów informacyjnych dot. narkomanii. Ogłoszenie konkursu w szkołach Zakup usługi szkoleniowej dla pedagogów, wychowawców klasowych w celu zdobycia uprawnień do prowadzenia zajęć profilaktycznych. 1500 szt. zakupionych materiałów Komisja Rozw. Prob. Alkoh., pedagodzy, MGOK w Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rok szkolny Rok szkolny 2000,- 2000,- 2011 r. 1500,- 5. Udzielanie porad i konsultacji psychologicznych dla osób Działalność Punktu Konsultacyjnego w Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w 2011 r. 3000,- uzaleŝnionych i ich rodzin.