Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] Treść zadania 1 i 5 1
2
3
4
5
6
Zadanie 5 Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 7
8
9
10
11
Zadania egzaminacyjne nr 1 i 5 w swojej strukturze i zakresie nie różniły się między sobą. Odmienność w wykonaniu tych zadań polegała na opracowaniu projektu realizacji prac związanych z sadzeniem ziemniaków dla różnych (w poszczególnych zadaniach), parametrów sadzenia, masy sadzeniaków i wymiarów pola, oraz odrębnego wyposażenia gospodarstwa w sprzęt. Wynikające z tego różnice, nie zmieniały struktury projektu, a jedynie parametry obliczeń i wynikających z tego nastaw sadzarek. W części projektowej zadania polegały na opracowaniu projektu realizacji prac związanych z sadzeniem ziemniaków. W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia III. Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie IV. Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów V. Obliczenia / opis prac / określenie parametrów VI. Rysunki / szkice / czynności montażowe VII. Dokumentacja z wykonania prac VII a. Wykaz maszyn, narzędzi i materiałów niezbędnych do wykonania regulacji podstawowych VII b. Dokumentacja z wykonania regulacji sadzarki VIII. Praca egzaminacyjna, jako całość Ad. I Tytuł pracy egzaminacyjnej Tytuł pracy na ogół był prawidłowo formułowany przez zdających, choć często odnosił się tylko do części dotyczącej projektu, nie uwzględniając części wykonawczej zadania. W takim przypadku egzaminator przyznawał mniejszą liczbę punktów. Ad. II Założenia W większości zadań wypisanie założeń nie przysporzyło zdającym większych problemów i były one poprawnie wymieniane. Czasami w zad. 5 zdający nie uwzględniali roztrząsacza obornika jako środka transportu sadzeniaków. W części sprawdzanych prac nie był też uwzględniany fakt, iż uwrocia mają być obsiane rośliną pastewną, nie będą więc obsadzane ziemniakami. 12
Ad. III Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie Najczęściej zdający zapominali o rozplanowaniu pola i wyznaczeniu uwroci oraz o rozmieszczeniu przyczep na uwrociach. Często też, pisali o transporcie ziemniaków na pole a potem o rozplanowaniu uwroci i rozmieszczeniu przyczep. W zad 5. w około 10% prac występował niepotrzebny opis wszystkich zabiegów agrotechnicznych uprawy ziemniaka: podorywka, siew nawozów, orka, nawożenie obornikiem, orka, bronowanie itd. 13
14
Ad. IV. Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów Uczniowie po dokonaniu obliczeń zazwyczaj prawidłowo przedstawiali specyfikację wyposażenia, oraz większość wymagań, jakie powinny być spełnione podczas sadzenia ziemniaków. Rzadko jednak wyszczególniane było wymaganie - Ilość uszkodzonych ziemniaków nie powinna przekraczać 3%. W zad. 5 w około 60% prac nie podawano, jako środka transportu, roztrząsacza obornika. 15
16
Ad. V. Obliczenia / opis prac / określenie parametrów Zdający wykonywali obliczenia w sposób bardzo zróżnicowany, najczęściej otrzymując błędny wynik. Bywało, że zdający mimo iż prawidłowo podstawił parametry do właściwego wzoru, otrzymywał błędny wynik - wynik często znacząco odbiegający od rzeczywistości. Można to tłumaczyć niechęcią uczniów do podejmowania wysiłku liczenia. Powodem może też być słaba znajomość jednostek oraz ich zamiany na inne. Najczęściej popełniane błędy podczas wyliczeń to: 1. Nieodpowiednia kolejność wykonywania działań we wzorach. 2. Przy wyliczeniach długości agregatu, brano pod uwagę dosyć często tylko długość ciągnika lub tylko długość sadzarki. 3. Brak obliczeń liczby przejazdów między kolejnymi napełnieniami sadzarki - zwłaszcza wśród uczniów, mających problemy z matematyką. W zadaniu nr 5 mimo, że zdający prawidłowo podstawiali dane do właściwego wzoru, wynik na ogół był zły (w ok.80%), a ok. 90% uczniów nie wyliczyło masy sadzeniaków potrzebnej do obsadzenia pola, oraz czasu sadzenia ziemniaków. 17
Ad. VI Rysunki / szkice / czynności montażowe Szkicowanie pola nie stwarzało zdającym problemu, jednak zaznaczenie na nim obliczonych wartości było o wiele trudniejsze. Szczególnie rozmieszczenie przyczep. U wielu zdających mizernie wypadało także szkicowanie śladów kół, redlic, obsypników i ich rozmieszczenia. W zadaniu 5 - w około 85%, szkice i rysunki wykonano prawidłowo, choć spora grupa zdających zdaje się nie rozumie pojęcia uwrocie np. uwrocie wyznaczano wzdłuż pola, równolegle do kierunku poruszania się agregatu. 18
19
Ad VII. Dokumentacja z wykonania prac W dokumentacji rzadko wymieniano narzędzia potrzebne do wykonania nastaw i regulacji sadzarki. Jeszcze rzadziej opisywano sposób wykonania regulacji oraz stan przed i po wykonaniu regulacji. To w głównej mierze powodowało, że większość prac w końcowej ocenie nie uzyskiwało wymaganej liczby punktów. 20
W zad. 5 - w wykazie prac w ramach przygotowania sadzarki do pracy, potrzebne narzędzia i materiały wymieniane były prawidłowo - na ogół jednak pomijana była ocena wzrokowa stanu technicznego sadzarki. Regulację, oraz stan (nastawę) po regulacji w ok. 95% opisywano poprawnie, niemniej jednak prawie 20% zdających pomijało stan przed regulacją. 21
22
23
Ad. VIII Praca egzaminacyjna, jako całość Około 90% zdających poprawnie wyszczególnia kolejne elementy pracy, używa właściwego dla zawodu słownictwa. Jednak wiele prac jest mało czytelnych, a estetyka ich wykonania pozostawiała wiele do życzenia. 24
Treść zadania 2 Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 25
26
27
28
W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia III. Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie wizualnej lub pomiarom IV. Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów i liczby zatrudnionych osób V. Obliczenia / opis prac / określenie parametrów VI. Rysunki / szkice / czynności montażowe VII. Dokumentacja z wykonania prac VIII. Praca egzaminacyjna, jako całość Ad. I. Tytuł pracy egzaminacyjnej Przeważająca większość zdających tytuł pracy formułowała zwięźle i prawidłowo. Zdarzały się nieliczne przypadki, w których tytuł zapisany był w formie polecenia. Często też tytuł nie uwzględniał części wykonawczej zadania, odnosząc się wyłącznie do części projektowej. Ad. II Założenia Większość zdających nieprawidłowo zapisywała założenia niezbędne do wykonania projektu. Nie uwzględniano rozstawu kół ciągnika, prędkości roboczej agregatu, sprawności ogólnej agregatu, liczby zastosowanych redlic w siewniku, rozstawu międzyrzędzi oraz współczynników: wykorzystania pojemności zbiornika i wykorzystania wydajności. Jeśli parametry te zapisane były w elemencie pracy dotyczącym obliczeń, jako dane do obliczeń, egzaminatorzy uwzględniali ten zapis zaliczając w tym miejscu punkty, natomiast, gdy nie było wyraźnego zapisu dane, a zdający użył tych parametrów podstawiając do wzorów, tracił cenne punkty w tym elemencie pracy. 29
Ad. III Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie wizualnej lub pomiarom Zdający w tym elemencie najczęściej pomijali Pobranie z magazynu nasion, Zaprawianie nasion, Workowanie po zaprawianiu - tracąc w tym samym sporo punktów. Przeważnie przygotowanie siewnika do pracy utożsamiali z wykonaniem próby kręconej. 30
Ad. IV Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów i liczby zatrudnionych osób W tym elemencie projektu przeważająca większość zdających poprawnie zapisała zarówno właściwy i potrzebny sprzęt, jak i prawidłową ilość zatrudnionych osób. Ad. V Obliczenia / opis prac / określenie parametrów Wykonując obliczenia zdający często popełniali błędy. Uczniowie, choć poprawnie podstawiali parametry do wzorów otrzymywali błędne wyniki. Mogło to być efektem podania w zadaniu parametrów w złych jednostkach. W rezultacie w tym elemencie projektu zdający tracili sporo punktów. Egzaminatorzy mając na uwadze niekonsekwencję dotyczącą podanych w zadaniu jednostek, tam gdzie poprawnie zostały wprowadzone parametry do wzorów zaliczali punkty, choć mniejszą ich liczbę. 31
32
33
34
Ad. VI. Rysunki / szkice / czynności montażowe Większość zdających poprawnie szkicowała uwrocia, sposób prowadzenia agregatu, szerokość pasa siewnego itd.., jednak czytelność i jakość wykonanych szkiców ciągle pozostawia wiele do życzenia. 35
36
Ad. VII Dokumentacja z wykonania prac Zdecydowana większość zdających wypełniała poprawnie tabelki, umiejętnie wykorzystując dane zamieszczone w załącznikach. Zdarzały się jednak przypadki, w których uczniowie wypisywali regulacje nie zaznaczając krzyżykiem ich wykonania. Powodowało to obniżanie przez egzaminatorów punktów. Zdarzało się także często, że zdający we wcześniejszych elementach pracy rysowali lub opisywali to, co miało być zamieszczone w tabelach lub na rysunkach poglądowych, np. 37
38
39
Ad. VIII. Praca egzaminacyjna jako całość W większości prac występował brak przejrzystości struktury projektu - praca egzaminacyjna przypominała raczej wypracowanie. Estetyka rysunków i staranność pisma pozostawia tu wiele do życzenia. 40
Treść zadania 3 Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 41
42
43
44
W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia (i prawdopodobne przyczyny niesprawności rozrusznika) III. Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie wizualnej lub pomiarom IV. Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów V. Obliczenia / opis prac związanych z naprawą rozrusznika / określenie parametrów VI. Rysunki / szkice / czynności montażowe VII. Dokumentacja z wykonania prac VIII. Praca egzaminacyjna, jako całość Ad. I Tytuł pracy egzaminacyjnej W przeważającej większości tytuł pracy zdający formułowali w sposób zwięzły i krótki, zgodny z zawartością zadania, używając sformułowania Projekt realizacji prac... Zdarzały się jednak nieliczne przypadki źle sformułowanego tytułu albo tytuł zapisany był w formie polecenia przepisanego z treści zadania W przypadkach nieprawidłowej formy tytułu uczniowie nie otrzymywali punktów lub otrzymywali mniejszą ilość punktów za ten element pracy zgodnie z przyjętymi zasadami punktowania. Ad. II Założenia (i prawdopodobne przyczyny niesprawności rozrusznika) Podobnie jak w przypadku tytułu, zdecydowana większość zdających nie miała problemu z poprawnym i przemyślanym zapisem założeń i prawidłowo je wypisywała. 45
Znacznie większe trudności sprawiało zdającym, określenie ewentualnych przyczyn niesprawności. Uczniowie wypisywali często niesprawności, które nie mają związku z przyjętym w opisie uszkodzeniem rozrusznika. W przypadku niepełnej listy przyczyn powodujących brak obrotów wirnika egzaminatorzy obniżali ilość przyznawanych punktów stosownie do przyjętych zasad punktowania w tym elemencie pracy. Ad. 3 Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie wizualnej lub pomiarom Większość zdających właściwie przedstawiała ten proces w schemacie blokowym bądź opisowo z wyjątkiem "mycia części po demontażu" i "kontroli działania po montażu" - zwykle te elementy wymieniane były w dalszej części pracy przy opisie procesu naprawy. 46
47
Zdarzało się, że zdający przepisywali z załącznika sam proces demontażu, lub weryfikację elementów rozrusznika opisywali w sposób ogólnikowy. IV. Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów W tym elemencie pracy prawie wszyscy zdający właściwie dobierali narzędzia niezbędne do wykonania naprawy. 48
49
Część zdających przepisywała niekiedy bezkrytycznie, wszystkie zapisane w załączniku narzędzia i urządzenia, nie biorąc pod uwagę, że część z nich, jest niepotrzebna do wykonania naprawy usterki wskazanej w opisie sytuacyjnym zadania. V. Obliczenia / opis prac związanych z naprawą rozrusznika / określenie parametrów Wielu zdających nie potrafiło określić sposobu naprawy, jako wymiany części np. szczotek, natomiast zdecydowana większość, jako główny element naprawy podawała regenerację komutatora przez jego przetoczenie (prawdopodobnie naprawa kojarzy im się tylko ze zmianą stanu technicznego danego elementu a nie 50
z jego wymianą). Zdający często też naprawiali nie te elementy rozrusznika, które mają bezpośredni wpływ na to, iż wirnik się nie obraca, lecz opisywali inne naprawy niezwiązane z tym uszkodzeniem. 51
52
Ad. VI Rysunki / szkice / czynności montażowe Niemal wszyscy zdający właściwie umieli skorzystać z załącznika zawierającego wykaz czynności demontażowych, gdyż ten obszar (z kilkoma wyjątkami) praktycznie nie sprawiał im trudności. Niektórzy przepisywali tylko kolejność czynności przy demontażu rozrusznika, a montaż ograniczali do zapisu montaż należy wykonać w odwrotnej kolejności. Nie była to do końca prawidłowa odpowiedź, gdyż montaż należy wykonać zachowując odpowiednie zasady dotyczące np. sposobu ułożenia łączonych elementów czy też zachowania właściwych luzów montażowych. Brak tych uwag w zapisie powodował, że egzaminatorzy bądź to zmniejszali ilość punktów w tym elemencie pracy, albo w ogóle punktów nie przyznawali. 53
Ad. VII Dokumentacja z wykonania prac Zdecydowanie największą trudność sprawiała zdającym ocena wizualna elementów zespołu sprzęgającego i wyciągnięcie na podstawie tej oceny wniosków. Wielu zdających nie potrafiło właściwie dokonać pomiarów i poprawnie ich zinterpretować (np. brak obliczeń luzów i porównania wyników pomiarów z wartościami dopuszczalnymi) 54
Ad. VIII Praca egzaminacyjna, jako całość Znaczna część zdających (ok.40%) nie pisała pracy w formie projektu, lecz jako pracę opisową, gdzie elementy dokumentacji z wykonanych prac (np. pomiarów) mieszały się z innymi etapami. Tworzyło to brak przejrzystości pracy - może to mieć związek z niedostatkiem wiedzy na temat tworzenia projektów. Egzaminatorzy zgłaszali też sporo zastrzeżeń nie tylko do struktury i układu prac, ale przede wszystkim do estetyki i czytelności pisma. 55
Treść zadania 4 i 6 \ Zadanie 4 Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 56
Zadanie 6 57
Zadania egzaminacyjne nr 4 i 6 w zakresie i strukturze nie różniły się między sobą. Różnica w wykonaniu projektów tych zadań polegała na przygotowaniu pielnika do pracy dla odmiennego rodzaju upraw. W zadaniu 4 pielnik należało przygotować do pielęgnacji buraków, w zadaniu 6 do pielęgnacji cebuli. Wynikające z rodzaju upraw różnice, nie zmieniały struktury projektu, a jedynie parametry obliczeń i wynikających z tego nastaw pielnika. W części projektowej zadanie, polegało na opracowaniu projektu realizacji prac związanych z przygotowaniem pielnika do pracy. W części wykonawczej należało wykonać prace obejmujące przygotowanie elementów roboczych jednej sekcji pielnika, znajdującej się na stanowisku egzaminacyjnym, do prac w międzyrzędziach plantacji opisanej w zadaniu oraz sporządzić dokumentację z wykonanych prac. W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy I. Tytuł pracy II. Założenia III. Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie wizualnej lub pomiarom IV. Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów V. Obliczenia / opis prac / określenie parametrów VI. Rysunki / szkice / czynności montażowe VII. Dokumentacja z wykonania prac VIII. Praca egzaminacyjna jako całość Ad. I Tytuł pracy Niemal wszyscy zdający poprawnie sformułowali tytuł zgodnie z zawartością projektu. Tylko nieliczni użyli formy polecenia. W zad. 4 w około 10% prac tytuł był niezgodny z zawartością przyjmując formy np. "Przygotowanie pielnika do pracy" lub "Regulacja pielnika". Ad. II Założenia Założenia do projektu, wynikające z treści zadania, przedstawiane były przez zdających w formie punktów lub opisu. W zad. 4 około 60% prac nie miało wypisanych założeń. Dane do projektu zamieszczano w dalszych elementach pacy - w opisie etapów prac lub przy określaniu parametrów pielnika. 58
Ad. III Wykaz czynności / etapów prac / elementów poddanych ocenie wizualnej lub pomiarom Zdający poprawnie przedstawiali czynności, które są niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia zabiegu agrotechnicznego z użyciem pielnika. Potrafili wykorzystać wskazania zawarte w instrukcji obsługi pielnika. Opisywane czynności dotyczyły pielnika i współpracującego z nim ciągnika rolniczego. W zadaniu 4 w około 50% prac brakowało zapisu dotyczącego wypoziomowania pielnika, dostosowania rozstawu kół ciągnika do szerokości międzyrzędzi oraz zawieszenia pielnika na ciągniku. 59
60
Ad. IV Wykaz maszyn / narzędzi, przyrządów, materiałów Zdający w większości prawidłowo dobierali zestaw narzędzi, przyrządów i materiałów niezbędnych w przygotowaniu pielnika do pracy. W zad. 4 w około 50% prac w wykazie maszyn narzędzi, przyrządów i materiałów nie podawano deski o określonej grubości, ale wymieniano ją podczas opisu regulacji głębokości pracy. 61
Ad. V Obliczenia / opis prac / określenie parametrów Zdający w większości poprawnie przedstawiali parametry, które są niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia zabiegu agrotechnicznego z użyciem pielnika. Umiejętnie wykorzystywali wskazania zawarte w instrukcji obsługi pielnika. Najwięcej błędów wystąpiło przy określaniu szerokości pracy każdej sekcji, pomijano też ustawienie kół w środku międzyrzędzi, oraz w zadaniu 6 nie udzielano odpowiedzi dotyczącej określenia szerokości pracy skrajnych sekcji. 62
63
Ad. VI Rysunki / szkice / czynności montażowe Na ogół rysunki i szkice wykonywane były poprawnie lecz mało starannie. Zdający prawidłowo szkicowali położenie kół sterujących i rozmieszczenie sekcji roboczych pielnika. Na szkicach zaznaczali wymiary rozstawu kół sterujących pielnika, odległość między sekcjami pielnika oraz rozstaw kół ciągnika. Ad. VII Dokumentacja z wykonania prac Zdający mieli duże trudności z określeniem brakujących części sekcji roboczej. W pracach pojawiała się informacja, że sekcja lub pielnik na stanowisku 64
egzaminacyjnym są kompletne lub w ogóle pomijano tą kwestię. W konsekwencji zdający nie wykazywali części do wymiany i nie przedstawiali na nie zamówienia, tracąc bardzo dużo punktów. Nierzadkie też były przypadki, że zdający podawali wykaz elementów brakujących i zakwalifikowanych do wymiany całkiem inny, niż przewidziane w treści zadania. Najczęściej podawano brak wałków strunowych. Niektórzy pisali że pielnik jest kompletny. Jeśli piszący podawał wykaz elementów brakujących (nieco innych niż w zadaniu) a następnie wyszczególniał je w zamówieniu, egzaminatorzy uznawali takie odpowiedzi za prawidłowe. W tym obszarze zdający uczniowie najlepiej poradzili sobie z uzupełnieniem rys. nr 2. W większości poprawnie zaznaczali położenie elementów roboczych sekcji i wymiarowali jej szerokość roboczą. 65
66
Ad. VIII Praca egzaminacyjna jako całość W około 30% prac występował brak przejrzystości struktury projektu, praca egzaminacyjna przypominała najczęściej wypracowanie na temat pracy pielnikiem. 67