Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP

METALE CIĘśKIE

Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, 16.04.2010 Fot. Jon Gustafsson AP

Metal Fe Znaczenie ferredoksyna, hem Co witamina B 12 Ni ureaza, enz. metanogenezy Cu hemocjanina Zn polimerazy DNA i RNA, odwrotna transkryptaza, enz. trawienne, dehydrogenaza alkoholowa Cd Pb Hg trucizny (egzobiotyki)

CYNK W litosferze ZnS węglany krzemiany stęŝenie: 10 120 mg/kg

CYNK Produkcja cynku (2008) Wikipedia

CYNK W organizmach Ŝywych polimerazy DNA i RNA odwrotna transkryptaza anhydraza węglanowa enzymy trawienne dehydrogenaza alkoholowa białka z palcem cynkowym

CYNK anhydraza węglanowa HCO 3 - CO 2 + OH -

CYNK enzymy trawienne: karboksypeptydaza aminopeptydaza kolagenaza

CYNK dehydrogenaza alkoholowa R 2 CHOH R 2 CO C 2 H 5 OH CH 3 CHO

MIEDŹ

MIEDŹ W litosferze siarczki - chalkopiryt CuFeS 2 węglany wodorotlenki

MIEDŹ W litosferze siarczki - chalkopiryt CuFeS 2 węglany wodorotlenki średnie stęŝenie: 50 mg/kg Chuquicamata, Chile Wikipedia

MIEDŹ średnie stęŝenie: 50 mg/kg Chuquicamata, Chile Wikipedia

MIEDŹ W organizmach Ŝywych hemocyjanina oksydaza cytochromowa oksydaza lizynowa oksydaza askorbinowa oksydaza aminowa niebieskie białka

26 3,6 25 120 560 610 130 0,2 6000 170 2,1 * 10 7 7,5 *10 11 miedzi

RTĘĆ

RTĘĆ W litosferze cynober HgS kalomel Hg 2 Cl 2 rtęć rodzima Hg stęŝenie: 0,05 mg/kg

RTĘĆ W atmosferze dimetylortęć lotna rtęć elementarna stęŝenie: 1,2 4,0 ng/m3

RTĘĆ Hg 2+ mikroorganizmy CH 3 Hg + mikroorganizmy (CH 3 ) 2 Hg metylortęć rozpuszczalna we wodzie dimetylortęć nierozpuszczalna we wodzie lotna

Mniszek 1992 RTĘĆ

OŁÓW

OŁÓW W litosferze galenit PbS

OŁÓW W organizmach Ŝywych ksenobiotyk

OŁÓW W organizmach Ŝywych ksenobiotyk - wiąŝe się z grupami SH enzymów - hamuje reakcję syntezy hemu - działa neurotoksycznie - kumuluje się w kościach

OŁÓW 2Pb + O 2 +4H + 2Pb 2+ + 2H 2 O

OŁÓW 2Pb + O 2 +4H + 2Pb 2+ + 2H 2 O nierozpuszczalne sole ołowiu: PbCO 3, PbSO 4

OŁÓW stabilne izotopy: 204 Pb, 206 Pb, 207 Pb 208 Pb

OŁÓW 204 Pb - ołów pierwotny 206 Pb, 207 Pb, 208 Pb - ołów wtórny

KADM W litosferze CdS - rzadki stęŝenie w skorupie ziemskiej 0,2 mg/kg

KADM W organizmach Ŝywych ksenobiotyk

Thalassiosira weissflogii KADM

KADM anhydraza węglanowa HCO 3 - CO 2 + OH -

KADM anhydraza węglanowa Xu i in. 2008

CHROM W litosferze - krzemiany - FeCrO 4

CHROM W organizmach Ŝywych związek z metabolizmem: - glukozy - niektórych białek - tłuszczy

KOBALT

KOBALT W litosferze Siarczki

KOBALT W organizmach Ŝywych - składnik witaminy B 12 (transport grup metylowych)

MOLIBDEN

W litosferze MOLIBDEN Siarczki (MoS 2 )

W organizmach Ŝywych -enzymy związane z reakcjami redoks (Mo 4+, Mo 6+ ): redukcja siarczanów redukcja azotanów nitrogenaza MOLIBDEN

nitrogenaza

NIKIEL

NIKIEL W organizmach Ŝywych - enzym ureaza (NH 2 ) 2 CO + H 2 O --> 2NH 3 + CO 2 mocznik

NIKIEL W organizmach Ŝywych - enzym ureaza (NH 2 ) 2 CO + H 2 O --> 2NH 3 + CO 2 mocznik - metanogeneza (koenzym F-430) 4H 2 +CO 2 CH 4 + 2H 2 O

NIKIEL Berkheya coddii Anderson i Meech 2002

NIKIEL Chrysolina pardalina (Chrysomelidae) Berkheya coddii Fot. Anderson i Meech 2002 Fot. 131.230.176.4/cgi- bin/dol/dol_terminal.pl?taxon

GLIN W litosferze minerały ilaste: kaolinit montmorylonit biotyt illit boksyt: Al 2 O 3

lateryzacja GLIN

Pierwiastki śladowe w skorupie ziemskiej i w ściekach przemysłowych