Raport miesięczny co ważnego zdarzyło się na rynkach towarowych, giełdowych i walutowych. Czego nie mogliśmy nie zauważyć. O czym trzeba pamiętać. XTB. Styczeń 2007 na rynkach. Marek Węgrzanowski Analityk marek.wegrzanowski@xtb.pl +48 22 520 22 86 Marcin Kiepas Analityk marcin.kiepas@xtb.pl +48 22 520 22 84 Styczeń na rynkach Efektowny styczeń na GPW Utrzymująca się koniunktura na głównych światowych parkietach, ze szczególnym uwzględnieniem Wall Street, jak również napływ nowych środków do funduszy inwestycyjnych sprawił, że ceny akcji na warszawskiej giełdzie w styczniu rosły. Indeks dużych spółek wzrósł w styczniu o 6 proc. Pozostałe główne indeksy odnotowały jeszcze większe wzrosty. WIG zyskał 8,2 proc., TechWIG 6,4 proc., MidWIG 13,3 proc., a WIRR 13,6 proc. Wprawdzie oficjalnych statystyk jeszcze nie ma, ale można oczekiwać, że styczeń mógł być rekordowy, jeżeli chodzi o napływ środków do funduszy inwestycyjnych. Na pewno natomiast styczeń był rekordowy, jeżeli chodzi o udział akcji w portfelach funduszy emerytalnych. Wyniósł on 35,08 proc. i był o 1 proc. wyższy niż miesiąc wcześniej. W historii funkcjonowania OFE, podobnie duży odsetek akcji w portfelach, fundusze miały w lutym 2000 i styczniu 2007. Wykres WIG20 na koniec 2006 roku w kompresji tygodniowej
Wykres WIG na koniec 2006 roku w kompresji tygodniowej Jak długo jeszcze? Obserwując styczniowe wzrosty indeksów, które owocowały nowymi historycznymi rekordami na GPW, nasuwa się pytanie, jak długo jeszcze rynek może rosnąć? Odpowiedź jest dość prosta. Tak długo jak będzie utrzymywała się dobra koniunktura na świecie. Stąd też w zasadzie prognoza przyszłości dla rodzimego rynku akcji, powinna sprowadzać się do prognozy sytuacji chociażby na Wall Street. Spróbujmy jednak pozostać przy rodzimym rynku. Przed miesiącem pokusiłem się o prognozę dużego spadku indeksów WIG i WIG20 w pierwszej połowie 2007 roku. Po styczniowej zwyżce, jakkolwiek w przypadku indeksu szerokiego rynku, prognoza ta za sprawą naruszenia górnego ograniczenia, ponad pięcioletniego kanału wzrostowego stanęła pod znakiem zapytania, to póki co jeszcze nie należy jej przekreślać. Dlaczego? Z uwagi na tradycyjnie dynamiczny charakter fal kończących wzrosty. Obecnie zarówno WIG, jak WIG20 są w trakcje tworzenia piątej podfali, piątej fali hossy, a więc ostatniej fali hossy. Można więc w przypadku prognozy dla indeksu WIG zastosować pewien filtr, w postaci górnego ograniczenia nieco węższego, czteroletniego kanału wzrostowego. Szczególnie, że w przypadku indeksu WIG20 analogiczny układ techniczny nie jest zagrożony. 2
Wykres WIG20 w kompresji tygodniowej Wykres WIG w kompresji tygodniowej 3
Fundamenty ostrzegają Bliskiego końca wzrostów można również oczekiwać ze względów fundamentalnych. Produkcja przemysłowa wzrosła w grudniu w Polsce o 5,7 proc. w relacji rok do roku i był to najgorszy wynik od września 2005 roku, kiedy produkcja wzrosła o 5,5 proc. Od ponad 10 lat roczna dynamika produkcji wykazuje dużą korelację z roczną dynamiką wzrostu indeksu WIG. Roczna dynamika indeksu WIG i produkcji przemysłowej w Polsce Gdyby przyjąć, że zależność ta wciąż obowiązuje i że grudniowy spadek produkcji nie jest przypadkowy, to należałoby oczekiwać również spadku rocznej dynamiki wzrostu indeksu WIG do około 20 proc., co na chwilę obecną oznaczałoby indeks WIG na poziomie 44700 pkt. wobec 55358,58 pkt. na zamknięciu w dniu 5 lutego br. (czyli spadek o 19 proc.). Tyle tylko, że to podejście ma pewną słabość. Nie jest do końca jasne, czy grudniowy spadek produkcji nie był jeszcze przypadkowy. Świadczy o tym nie tylko ponad 10 proc. wzrost wskaźnika wyrównanego sezonowo, ale również wskazujące na poprawę kondycji sektora produkcyjnego, styczniowe dane o koniunkturze gospodarczej w Polsce oraz indeks PMI (53,8 pkt. wobec 53,5 pkt. w grudniu). 4
Cios przyjdzie z Niemiec? Gdyby grudniowy spadek dynamiki produkcji okazał się przypadkowy, to wciąż spowolnienie tego sektora polskiej gospodarki, będzie bardzo realne, a przez to negatywny wpływ na giełdę. Takie konsekwencje powinno ze sobą nieść spowolnienie gospodarcze w Niemczech, w następstwie podwyżki VAT z 16 do 19 proc., jaka miała miejsce u naszych sąsiadów. Niemcy są bowiem największym partnerem gospodarczym Polskim. Trafia tam 1/4 eksportu. Spowolnienie gospodarcze za naszą zachodnią granicą będzie więc musiało odbić się na wynikach polskiej gospodarki. A to, że niemiecka gospodarka musi zwolnić wydaje się dość oczywiste. Tu można przypomnieć przedakcesyjny boom w Polsce, spowodowanego obawami o wzrost cen po akcesji (rósł VAT na niektóre towary) i załamanie, jakie miało miejsce później. W 2006 roku niemiecka gospodarka przeżyła podobny boom, który dodatkowo przyśpieszyły Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej (szacuje się, że dodały one 0,3 proc. wzrostu PKB). W tym roku naturalne jest więc przyhamowanie. Josef Sanktjohanser z REWE Zentral AG, jednej z największych sieci handlowych w Europie, prognozuje, że Niemcy odczują negatywne skutki wprowadzenia wyższego VAT-u w połowie roku. Bazując na polskich doświadczeniach, raczej należy zakładać, że może to mieć miejscu już w lutym lub marcu. Marcin R. Kiepas Daleko od ryzyka i rynków wschodzących Początek roku na rynku walutowym odznaczał się wzrostem awersji do ryzyka i wycofywaniem kapitałów z rynków wschodzących. Umocnienie dolara względem euro, wygasanie nadziei na szybkie obniżki stóp procentowych w USA oraz wzrost ceny pieniądza w krajach zachodnioeuropejskich doprowadziły do realizacji zysków na rynkach wschodzących oraz surowcowych. Inwestorów optymizmem nie nastrajały także nowe regulacje w Wenezueli (na wieść o planowanej nacjonalizacji części przedsiębiorstw, indeks giełdy w Caracas stracił aż 19%) i Tajlandii. Na złotym dodatkowo zaważył niepokój związany z wyborem nowego prezesa NBP. W związku z takimi nastrojami nie dziwi, że w styczniu kurs euro wzrósł z 3,8250 do 3,90, a euro wyceniano przejściowo nawet na 3,9450 zł. Cena dolara w tym okresie wzrosła z 2,90 do 3,02 zł. Wykres USD/PLN, styczeń 2007, źródł0 X-Trader 5
Przedłużający się proces wyboru prezesa NBP spowodował osłabienie złotego na początku stycznia. Inaczej dzieje się w krajach rozwiniętych, gdzie informacje o zmianie na stanowisku szefa banku centralnego podaje się z wyprzedzeniem, aby inwestorzy mogli poznać opinie kandydata co do stóp procentowych, kursów walut czy stanu gospodarki. Kandydaci, nominowani i pełniący obowiązki prezesa Po zaskakującej rezygnacji mało znanego inwestorom dr Jana Sulmickiego rynek obawiał się nawet obstawiać kolejnego kandydata. Został nim p.o. prezesa PKO BP Sławomir Skrzypek, a krok ten przez polityków opozycji i część mediów został oceniony jako polityczne rozdanie. Jeśli założyć, że najbardziej wiarygodnie taką decyzję ocenia rynek finansowy, to kandydatura Sławomira Skrzypka, nie zdobyła uznania wśród inwestorów. Złoty bowiem stracił na wartości, kurs EUR/PLN wzrósł w ciągu kilkunastu godzin wzrósł z 3,82-3,83 do 3,8850 zł, Rynku nie przekonały więc lakoniczne informacje co do wizji polityki monetarnej kandydata i wypowiedzi polityków PiS, zapewniające, że kandydatowi nie brakuje doświadczenia i umiejętności. Zresztą przekonani nie byli też koalicjanci, a sam kandydat w swoich wypowiedziach, potwierdził, że zarzuty dotyczące jego doświadczenia i wiedzy z zakresu polityki monetarnej, są uzasadnione. Ma też jednak świadomość wagi swoich słów, stąd jego komentarze były mało wyraziste. Dopiero po ustępstwach ze strony PiS-u politycy koalicji zadecydowali o tym, że Sławomir Skrzypek został nowym prezesem NBP. Wykres EUR/USD, styczeń 2007, źródło X-Trader Inaczej jednak niż spekulowały media, inwestorzy z ulgą przyjęli fakt wyboru nowego, choć kontrowersyjnego szefa banku centralnego, który dodatkowo uspokoił inwestorów wskazując, że nie ma konieczności wprowadzania zmian do ustawy o Narodowym Banku Polskim, chciałby też dbać o niezależność banku centralnego, a zmiany personalne będą poparte wyłącznie argumentami merytorycznymi. Wyraźnie pozytywny wpływ na zachowanie kursu złotego miało także podwyższenie przez agencję Fitch długoterminowego ratingu Polski w walutach z "BBB+" do "A-". Po tej informacji kurs EUR/PLN spadł do 3,85 zł, a USD/PLN do 2,96 zł. 6
Stopy procentowe w UE, USA, GB i Czechach W kolejnych dniach znów jednak doszło do znaczącego osłabienia złotego, a także walut regionu. Ze sceny krajowej na rynek nie dotarły na tyle niepokojące informacje, które uzasadniałyby skalę przeceny, bowiem trudno było za takie uznać polityczne przepychanki związane z prezydenturą w Warszawie czy krytykę budżetu przez opozycję. Słabe zachowanie walut rynków wschodzących należało wiązać z realokacją aktywów przez zagranicznych inwestorów. Do takich ruchów skłaniały perspektywy kształtowania się stóp procentowych w krajach rozwiniętych. W ciągu ostatnich tygodni wygasły oczekiwania na szybkie obniżki stóp procentowych w USA i doszło do zaskakującej podwyżki stóp procentowych w Wielkiej Brytanii do poziomu 5,25%. Poza tym oczekuje się wzrostu stóp w strefie euro do poziomu 4% w ciągu najbliższych 6 miesięcy. Tymczasem perspektywy dla bezpiecznych inwestycji w krajach Europy Środkowej kształtują się zdecydowanie inaczej. Czeski bank centralny pozostawił w styczniu stopy procentowe na poziomie 2,5%, czyli najniższym wśród krajów UE. Po zmianie na stanowisku prezesa NBP bardziej prawdopodobne stało się także utrzymanie stóp w Polsce na obecnym poziomie 4% w ciągu najbliższych miesięcy. W łonie RPP potwierdził się podział na frakcję gołębią i jastrzębią, w październiku i listopadzie zwolennicy podwyżki o 25 pb (Leszek Balcerowicz, Dariusz Filar, Marian Noga, Halina Wasilewska-Trenkner) zostali przegłosowani. Styczniowy raport o inflacji miał także łagodniejszy charakter. Wykres EUR/PLN, styczeń 2007, źródło X-Trader Do końca I kwartału na rynku złotego powinno w dalszym ciągu utrzymywać się napięcie związane z oceną rynków wschodzących przez inwestorów zagranicznych oraz niepewność co do kształtowania się stóp procentowych w krajach rozwiniętych. Patrząc także na koniunkturę na GPW w Warszawie (inwestorzy zagraniczni po stronie podażowej) niewykluczone, ze zbliża się moment korekty na polskim rynku finansowym. W marcu 2006 r. kurs euro wzrósł z 3,77 do 3,97 zł. Marek Węgrzanowski X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. ul. Ogrodowa 58 00-876 Warszawa Biurowiec A, XII piętro Sekretariat: tel. 0 22 520 22 80 fax: 0 22 520 22 81 email:biuro@xtb.pl www: www.xtb.pl Dealing Room: tel. 0 22 520 22 82 tel. 0 22 520 22 83 email: dealing@xtb.pl Sales Room: tel. 0 22 520 22 86 tel. 0 22 520 22 87 email: sales@xtb.pl Corporate Desk: tel. 0 22 520 21 59 fax: 0 22 520 22 81 email: dokk@xtb.pl 7