PLASTON-P Sp. z o.o. 44 100 Gliwice ul. Zygmunta Starego 6 tel/fax: 032/231-79-64 Zakład Produkcyjny 41 503 Chorzów ul. Wiejska 15 tel/fax: 032/245-97-99 email: zakladplaston-p@o2.pl http:// www.plaston-p.com.pl INSTRUKCJA STOSOWANIA (do DTR 2/2013) RURY I KSZTAŁTKI Z LAMINATÓW POLIESTROWO SZKLANYCH (GRP) Zatwierdził: W odniesieniu do niniejszej dokumentacji zastrzega się wszelkie prawa autorskie w zakresie publikacji i wdrożeń. Niniejsza dokumentacja może być powielana jedynie za pisemną zgodą firmy PLASTON-P Sp. z o.o. Gliwice, czerwiec 2013
1. Charakterystyka wyrobu Rury i kształtki laminatowe w tym preizolowane przeznaczone są do stosowania w pomieszczeniach "a" "b" lub "c" zagrożonych wybuchem metanu i w pomieszczeniach "A" lub "B" zagrożonych wybuchem pyłu węglowego oraz w szybach i na zakładach przeróbczych do transportu gazów w tym metanu oraz cieczy i zawiesin. Maksymalne ciśnienia robocze wynoszą: do 10 bar dla całego zakresu produkowanych średnic rur i kształtek, do 30 bar dla rur o średnicach do 400 mm, do 40 bar dla rur o średnicy do 125 mm, do 20 bar dla kształtek segmentowych, Szczegółowe wartości ciśnień dla rur i kształtek zawarte są w DTR tab. 1. Ciśnienie nominalne podane jest na każdym odcinku rury. Każdy odcinek rury jest oznakowany. Oznakowanie rury zawiera jej parametry techniczne. Przykład: GRP GAZ/ (WODA) PN, DN Nr Certyfikatu, nr egzemplarza w partii. Rury laminatowe są odporne na uderzenia lecz nie należy ich przerzucać i przeciągać po podłożu gdyż może to spowodować uszkodzenie rury. Dodatkową zaletą produktu jest niewrażliwość na ujemne temperatury a maksymalne temperatury pracy mogą osiągać wartość 40 C bez zmian właściwości. Średnice wewnętrzne produkowanych rur wynoszą od 90 do 600 mm i wraz z kształtkami produkowanymi przez firmę PLASTON-P umożliwiają kompleksowe wykonanie rurociągu. Podstawowym rodzajem połączeń są połączenia kołnierzowe z wymiarami połączeniowymi opartymi o normę PN-EN 1092-1. Rury i kształtki są wykonane z materiałów trudnopalnych (samogasnących) i posiadają klasę palności V-0. Rezystancja powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej jest 10 6 Ω, rezystancja skrośna jest < 10 8 Ω 1. Załadunek, rozładunek i transport Rury i kształtki odbierane są z zakładu produkcyjnego PLASTON-P i ładowane na samochód przez producenta. Transport rur może odbywać się samochodami o długości skrzyni ładunkowej nie mniejszej niż długość rur. Rury układane są na samochodzie równolegle - warstwami a każda warstwa oddzielona jest przekładkami drewnianymi o grubości większej od wysokości pierścienia stalowego i zabezpieczona przed 2
przetaczaniem się. Do rozładunku rur najlepiej jest używać wózków widłowych. W przypadku rozładunku dźwigiem lub suwnicą stosować pasy transportowe. Nie dopuszcza się używania lin, drutu lub łańcuchów. Rury należy ładować i rozładowywać pojedynczo lub maksymalnie po 3 sztuki. Sposób ułożenia rur oraz zabezpieczenia na czas transportu przedstawiony jest na zdjęciu 1. Przy przeładunku i transporcie należy szczególnie chronić przed uszkodzeniami mechanicznymi powierzchnie czołowe rur (kołnierzy), które stanowią powierzchnie uszczelniające. Zdjęcie 1: Sposób ułożenia rur i zabezpieczenia na czas transportu. 2. Składowanie Rury z połączeniami kołnierzowymi można składować na dwa sposoby: równoległe układanie - analogicznie jak przy transporcie lub jak na fotografii 2. Należy stosować przekładki drewniane (min. 3 przekładki na długości rury) o wysokości większej od wysokości pierścienia stalowego aby rury spoczywały na przekładkach a nie na pierścieniach stalowych. Rury w stosie należy zabezpieczyć przed przetaczaniem się. Wysokość składowania rur w stosie nie powinna przekraczać 1,5m. 3
Zdjęcie 2: Ułożenie równoległe rur. krzyżowe układanie pod pierwszą warstwę rur należy ułożyć podkłady drewniane lub palety w 3 rzędach. Następne warstwy układać krzyżowo bez przekładek. Ilość rur w warstwie zależy od średnicy rur. Rury nie mogą opierać się na pierścieniach stalowych. Wysokość składowania do 2m. Zdjęcie 3: Ułożenie krzyżowe rur. Należy pamiętać, że składowanie rur na dole kopalni wymaga takich samych warunków jak na placu składowym. 4
3. Montaż Instalacje rurowe montowane z rur i kształtek firmy PLASTON-P można układać na podłożu, podwieszać na zawiesinach do obudowy chodnikowej lub montować w szybie. Przykłady mocowania przedstawiają rys. 1, 2 i 3. Schematy te są jedynie poglądowe i mają służyć jako pomoc przy projektowaniu rurociągu. Przy zmianie kierunku przepływu medium a więc na kształtkach (kolana, trójniki) należy stosować utwierdzenie zabezpieczające przed rozkołysaniem rurociągu. Przy mocowaniu rur stosować należy opaski jak na rys.1 i 2. Dla rur preizolowanych zaleca się stosowanie opasek o szerokości równej co najmniej połowy średnicy rury osłonowej. Kołnierze oporowe na swej powierzchni czołowej, posiadają rowki obwodowe, zapewniające uszczelnienie połączenia przy zastosowaniu uszczelek płaskich, gumowych, gumowych z wkładką metalową i profilowanych lub sztywnych (kryngielitowych). W przypadku tych ostatnich należy wybierać uszczelki o najmniejszej twardości gwarantującej odkształcenie przy ściskaniu min. 25% i grubości g>3mm. Stosować należy uszczelki z materiałów atestowanych. Łączenie elementów należy przeprowadzać tak, aby nie wywoływać naprężeń rozciągających w elementach łączonych a więc najpierw skręcić połączenie a następnie mocować je do podpór. Do łączenia zaleca się stosować śruby stalowe o zwiększonej wytrzymałości i odporności na korozję np. klasy 8.8. Uzasadnione jest to szczególnie w przypadku stosowania uszczelek sztywnych przy, których wymagane jest zwiększenie naprężeń montażowych dla uszczelnienia połączenia. Poza tym dopuszcza się stosowanie śrub klasy 5.8. Śruby dokręcać należy zgodnie z techniką łączenia a więc stopniowego dokręcania śrub naprzemianległych przy użyciu normowego klucza (bez przedłużeń ramienia), stosując moment 100 Nm dla uszczelek gumowych i do 250 Nm w przypadku uszczelek sztywnych. W przypadku montażu rurociągów wysokociśnieniowych (powyżej 20 bar) wartość momentów można zwiększyć do dwukrotnej wartości. Złącza klejone i zlaminowywane wykonuje wyłącznie brygada producenta lub zespół przez niego przeszkolony. W przypadku uszkodzenia rur przy transporcie na dole kopalni lub montażu, należy je przetransportować na powierzchnię i ustalić dalsze postępowanie z producentem. 5
Przy rurociągach poziomych i na pochyłościach do 7 na co trzeciej rurze zamiast podkładki pod łańcuch zaleca się zastosować jedno zawiesie pełne. Na większych pochyłościach producent wykonuje pierścienie oporowe z laminatu pod zawiesia pełne (rys. 2 oraz zdjęcie ze str. 8). Jeżeli rury przewidziane są do montażu w szybie należy uzgodnić z producentem system mocowania. Przy przejściach przez tamy rury laminatowe należy prowadzić w rurze osłonowej. Zabezpieczenie rurociągu przed skutkami robót strzałowych wykonać należy przez założenie rury osłonowej o większej średnicy np. z laminatu lub owinięcie rurociągu taśmami transporterowymi. Rys.1. Przykłady montażu rur z tworzyw sztucznych. 6
Rys.2. Przykłady montażu rur z tworzyw sztucznych. Rys. 3. Przykład zabudowy rur w rurociągu szybowym. Rura wsporcza 7
Zawiesie pełne + pierścień oporowy na rurze Podkładka metalowa pod łańcuch Zawiesie pełne Podkładka metalowa pod łańcuch 8