Zawartość opracowania. 1.0 Część opisowa. 1.1 Opis techniczny. 1.2 Przedmiar robót. 1.3 Kosztorys inwestorski. 2.0 Część rysunkowa. Nr rys. Plan sytuacyjny cz. I 1:500. 1 Plan sytuacyjny cz. II 1:500. 2 0
OŚWIADCZENIE Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (z późniejszymi zmianami) niżej podpisany oświadcza, że Projekt budowlano wykonawczy naprawy szkód górniczych wyrządzonych ruchem zakładu górniczego w infrastrukturze BRANŻA: SIEĆ TRAKCYJNA opracowany na podstawie umowy nr: 221501452 z dnia 08.10.2015r został sporządzony zgodnie z umową, obowiązującymi przepisami w tym techniczno-budowlanymi, normami oraz współczesną wiedzą techniczną i jest kompletny z punktu widzenia celu, któremu ma służyć. Projektant mgr inż. Artur Wachtarczyk uprawnienia budowlane do projektowania: SLK/4946/PWOE/13 nr członkowski izby samorządu zawodowego: SLK/IE/8339/13 (podpis) 1
SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ OPISOWA. 1. Podstawa opracowania. 3 2. Zakres projektu. 3 3. Stan istniejący. 3 4. Stan projektowany. 4 5. Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia w okresie realizacji robót. 5 6. Technologia robót. 10 7. Gospodarka odpadami. 10 8. Wpływ przebudowy układu torowego na środowisko. 10 9. Normy i przepisy związane. 11 10. Wnioski końcowe. 11 11. Załączniki: - uprawnienia projektowe, zaświadczenie z Izby - pismo Tauron Dystrybucja TDO11/OMD/AE/4729/S15/130351/2015 CZĘŚĆ RYSUNKOWA. Plan sytuacyjny cz. I 1:500. 1 Plan sytuacyjny cz. II 1:500. 2 2
1. Podstawa opracowania 1.1 Zamawiający: Kompania Węglowa S.A. oddział KWK "Marcel" umowa nr 221501452 z dnia 08.10.2015r 1.2 Temat zadania. Projekt budowlano wykonawczy naprawy szkód górniczych wyrządzonych ruchem Zakładu Górniczego w infrastrukturze linii kolejowej nr 158 Rybnik Towarowa Chałupki w km 1,6 3,3. 1.3 Mapa sytuacyjno - wysokościowa zaktualizowana przez PGP Wigra s.c. Czeladż ul. Katowicka 23 w oparciu o wykonane w terenie pomiary sytuacyjno- wysokościowe, wywiady branżowe z niżej wymienionymi przedsiębiorstwami (pozostające w archiwum PW Koldrex2): PKP PLK S.A. ZLK w Tarnowskich Górach, TK Telekom sp. z o.o., PKP Energetyka S.A. PKP S.A Oddział Gospodarowania Nieruchomościami, PKP Utrzymanie sp. z o.o, KW SA KWK Marcel, KW SA Oddział Zakład Informatyki i Telekomunikacji Tauron Dystrybucja S.A. 1.4. Pomiary uzupełniające wykonane przez autora niniejszego projektu. 2. Zakres dokumentacji Dokumentacja projektowo - kosztorysowa obejmuje: Przebudowę sieci trakcyjnej w nawiązaniu do projektowanych robót torowych. 3. Stan istniejący Linia kolejowa nr 158 relacji Rybnik Towarowy Chałupki jest linią dwutorową, zelektryfikowaną. Na odcinku do km 7,380 kategoria linia pierwszorzędna, dalej drugorzędna. Od strony toru nr 1 położony jest tor do KWK Marcel. W miejscu naprawy szkód górniczych, eksploatowana jest sieć trakcyjna dwudrutowa, skompensowana typu C120-2C. Sieć wywieszona jest na starych słupach stalowych serii 1800, konstrukcjach bramkowych oraz na nowych słupach stalowych serii E-3-1682, E-3-1684 i jednej konstrukcji przestrzennej tzw. kraciak. Konstrukcje posadowione są na fundamentach betonowych blokowych. Sieć podwieszona jest na wysięgnikach teownikowych. Istniejącym systemem ochrony przeciwporażeniowej sieci trakcyjnej są uszynienia indywidualne konstrukcji wsporczych. Do zabezpieczenie sieci od skutków przepięć atmosferycznych zastosowane są odgromniki rożkowe. 4. Stan projektowany Zakres niniejszego projektu ma na celu usunięcie szkód wywołanych eksploatacją górniczą w sieci trakcyjnej. Roboty przebudowy sieci trakcyjnej obejmują: montaż nasadek konstrukcji wsporczych, podnoszenie sieci trakcyjnej, wykonanie robót fundamentowych (dolewanie fundamentów, głowice fundamentowe itp.) 3
4.1. Konstrukcje wsporcze i fundamenty Dla konstrukcji wsporczych, nie posiadających zapasu wysokości do podnoszenia sieci, przewidziano montaż tzw. nasadek. W projekcie zastosowano konstrukcje wsporcze, fundamenty i głowice fundamentowe dla warunków określonych w Ogólnym opisie technicznym... i należy je wykonać w podany tam sposób. Jako nowe konstrukcje wsporcze zastosowano konstrukcje stalowe serii E-3-1689 i E-3-1810 dla terenów występowania szkód górniczych. Konstrukcje wsporcze stalowe należy ocynkować i zabezpieczyć przed korozją, przez dwukrotne malowanie farbą ( kolor RAL 7000 ), przed dostawą na miejsce robót. Po robotach fundamentowych styk głowica fundamentowa słup stalowy należy zabezpieczyć przez pomalowanie farbą bitumiczną, na wysokość 40 cm ponad głowicę fundamentową, wraz z jej górną powierzchnią. Ze względu na uzbrojenie terenu wykopy należy wykonać ręcznie, poprzedzając je przekopami kontrolnymi. Na konstrukcjach wsporczych należy założyć nowe znaki regulacji osi torów typu bolcowego zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji Ig-6 PKP PLK S.A. Lokalizację konstrukcji wsporczych i zakres robót fundamentowo - słupowych przedstawiono na planach sytuacyjnych, rys. nr 1 i 2. 4.2. Sieć jezdna Przebudowę sieci należy wykonać zgodnie ze wskazówkami podanymi: w Ogólnym opisie technicznym... i na Planach sytuacyjnych. Do projektu nie dołączono kart montażowych. Wszystkie wyposażenia sieci trakcyjnej do montażu i demontażu pokazano na Planach sytuacyjnych. Przewody jezdne należy podnieść do wysokości 5,60 m nad powierzchnią toczną szyn. Do podwieszenia sieci trakcyjnej zastosowano typowe podwieszenia katalogowe w wykonaniu rurowym. Przyjęto następujące zasady podnoszenia sieci trakcyjnej: w zakresie podnoszenia niwelety toru do 0,10 m, podnoszenie sieci wykonać w ramach regulacji sieci, w zakresie podnoszenia niwelety toru ponad 0,10 m do 0,70 m, podnoszenie sieci wykonać w jednym etapie, w zakresie podnoszenia niwelety toru ponad 0,70 m, podnoszenie sieci wykonać etapami, po maksymalnie 0,70 m w jednym etapie. Po każdym etapie podnoszenia, sieć należy wyregulować. Po każdym etapie podnoszenia, sieć trakcyjna musi nadawać się do prowadzenia ruchu trakcją elektryczną. Typy sieci, długości i przebiegi sekcji przedstawiono na Planach sytuacyjnych rys. nr 1 i 2. 4.3. Ochrona odgromowa i przeciwporażeniowa Do zabezpieczenia sieci trakcyjnej od skutków przepięć atmosferycznych są zastosowane odgromniki rożkowe, projekt nie wprowadza zmian w ochronie odgromowej. Na szlaku eksploatowany jest system uszynień indywidualnych prętowych i taki też zastosowano do uszynienia projektowanych i istniejących konstrukcji wsporczych. Uszynienia należy podłączyć do tego samego toku toru, do którego są podłączone istniejące. Należy uzupełnić brakujące łączniki szynowe, w tym połączenia międzytorowe i międzytokowe. Zaleca się stosowanie łączników PP. Uszynienia wykonać pod nadzorem służby srk. Projekt nie zmienia istniejących systemów ochrony. 4
4.4. Gospodarka odpadami W trakcie realizacji przebudowy powstaną materiały odpadowe z demontażu, w tym: gruz betonowy z rozbiórki słupów, fundamentów i głowic fundamentowych, żelazo i stal z rozbiórki konstrukcji wsporczych, podwieszeń i innych wyposażeń sieci trakcyjnej. miedź i jej stopy z przebudowy sieci jezdnej Materiały z rozbiórki sieci trakcyjnej, po dokonaniu segregacji i kwalifikacji, należy przekazać ich właścicielowi lub poddać utylizacji. Z materiałami z rozbiórki i odpadami należy postępować zgodnie z uchwałami Zarządu PKP PLK S.A. 4.5. Przepisy BHP Wszystkie roboty przewidziane niniejszym opracowaniem należy prowadzić z zachowaniem obowiązujących przepisów BHP. Szczególną ostrożność zachować przy robotach prowadzonych w pobliżu czynnych torów, urządzeń elektroenergetycznych i sieci trakcyjnej. Roboty przeprowadzić z zachowaniem przepisów BHP zawartych w: EBH - 1 Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Postanowienia wspólne. Warszawa, 2014 r. EBH - 1a ( Et 4 ) Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej oraz linii potrzeb nietrakcyjnych zabudowanych na konstrukcjach sieci jezdnej. Warszawa, 2014 r. 4.6. Uwagi ogólne Wszystkie roboty objęte niniejszą dokumentacją należy prowadzić w uzgodnieniu i pod nadzorem służb eksploatacyjnych PKP. Wykonywane w trakcie realizacji projektu wykopy, należy zabezpieczyć przed dostępem osób trzecich. Naprawa głowic fundamentowych konstrukcji wsporczych: rozkruszyć istniejącą głowicę fundamentową i oczyścić konstrukcje z betonu, oczyścić skutecznie konstrukcję z rdzy, stwierdzić stan konstrukcji po oczyszczeniu konstrukcji z rdzy (i stwierdzenia nadmiernej korozji przyziemnej części słupa), wykonać wzmocnienie słupa, rozkuć część fundamentów wokół ceowników słupa na gł. ~20 cm, zabudować 2 odcinki z ceownika o profilu słupa (l=80 cm), montażowo zamontować je do słupa przy pomocy zacisków nr kat. 5680-2, pospawać konstrukcje, oczyścić, poliniować, powlec mleczkiem cementowym i wykonać nową głowicę fundamentową. Na całej długości przebudowy sieci trakcyjnej należy wymienić uszynienia słupów trakcyjnych, wykonać nowe głowice słupów trakcyjnych, pomalować głowice fundamentowe, nanieść lokaty oraz uzupełnić powłoki malarskie konstrukcji wsporczych 5. Wpływ przebudowy układu torowego na środowisko Realizowane zadanie polega na remoncie i przebudowie infrastruktury kolejowej oraz posiada charakter odtworzeniowy i nie jest przedsięwzięciem, które jest wymienione w 2 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Planowany zakres robót nie pogorszy warunków, jakie obecnie wywiera na środowisko eksploatacja torów kolejowych. Prace prowadzone będą w obrębie obszaru kolejowego TK. 5
6. Normy i przepisy związane. Projekt i realizacja przedmiotowej inwestycji powinien spełniać wymogi m.in. następujących rozporządzeń i przepisów: Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie. Dziennik Ustaw nr 151, poz. 987, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 5 czerwca 2014 zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, Iet-107 Wytyczne projektowania, budowy i odbioru sieci trakcyjnej oraz układów zasilania dla prędkości jazdy V<= 350 km/h, Warszawa 2007, Instrukcje EBH-1, EBH-1a, EBH-1b, EBH-1c PKP Energetyka S.A., Warszawa 2014 r. przepisy i Instrukcje obowiązujące w Spółce PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.; obowiązujące normy, literatura techniczna, publikacje oraz inne związane przepisy i wytyczne. 7. Odstępy izolacyjne sieć trakcyjna linia WN 110 kv 6
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 23 czerwca 2003r w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U. Nr 120, poz. 1126) Nazwa i adres obiektu: Nazwa inwestora oraz jego adres: Województwo śląskie, miasto Rybnik, Radlin linia kolejowa nr 158 Rybnik Towarowy Chałupki km 1,6 3,3. KW S.A Oddział KWK Marcel 44-310 Radlin, ul. Korfantego 52. Imię i nazwisko oraz adres projektanta sporządzającego informację: mgr inż. Artur Wachtarczyk ul. Borówkowa 32 44-109 Gliwice 7
Część opisowa informacji BIOZ Podstawę opracowania niniejszej informacji BIOZ stanowią: Art. 20 ust. 1 pkt B ustawy Prawo budowlane (Dz.U. Nr 207 poz. 2016 z 2003 r.); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23.06.2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 120 poz. 1126 z 2003r.); Dokumentacja do wykonania robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę. 1. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność ich realizacji. Zakres robót budowlanych. Projektowana inwestycja obejmuje swoim zakresem modernizację sieci trakcyjnej. Kolejność realizacji robót: pomiary geodezyjne i wytyczenie fundamentów konstrukcji wsporczych; roboty ziemne (roboty kablowe oraz demontaż fundamentów starych); roboty demontażowe (przewody Cu, osprzęt, słupy); zabudowa fundamentów, ustawienie konstrukcji; montaż osprzętu, wywieszenie przewodów; regulacja pomontażowa sieci trakcyjnej; 2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych. Z trasą projektowanego zakresu robót torowych wiążą się istniejące obiekty infrastruktury: istniejąca infrastruktura kolejowa; urządzenia infrastruktury przyległej; uzbrojenie podziemne. 3. Wskazanie elementów zagospodarowania terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Przedmiotowa inwestycja jest inwestycją liniową realizowaną w budowli kolejowej. Podczas realizacji przedmiotowej inwestycji będą wykonywane niektóre rodzaje robót budowlanych wymienione w art. 21 ust. 2 Ustawy Prawo Budowlane: prowadzenie robót w pobliżu i w rejonie czynnych linii komunikacyjnych prowadzenie robót w pobliżu sieci energetycznych wykonanie prac przy użyciu sprzętu ciężkiego wykonanie robót przy montażu i demontażu ciężkich elementów W związku z wystąpieniem w/w robót kierownik robót przed rozpoczęciem przedmiotowej inwestycji winien sporządzić Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. 8
4. Wskazanie dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę zagrożeń oraz miejsce i czas ich występowania. Poniżej w tabeli zestawiono wykaz przewidywanych zagrożeń mogących występować podczas realizacji robót budowlanych omawianego zamierzenia budowlanego. Lp. Rodzaj zagrożenia Przyczyna zagrożenia Skutki zagrożenia 1. Skaleczenia kończyn Pozostawienie w dowolnym Rany kłute lub lub tułowia miejscu elementów cięte, stłuczenia, montażowych, złamania budowlanych, maszyn, sprzętu, opakowań, desek itp. 2. Urazy i schorzenia wywołane trudnymi warunkami atmosferycznymi 3. Urazy wywołane podczas rozładunku materiałów Wykonywanie prac budowlanych i montażowych przy wietrze ponad 10 m/s, przy intensywnych opadach atmosferycznych 1. Nieuwaga, brak koordynacji przy pracach wyładunkowych lub transporcie ręcznym 2. Wyciąganie od spodu materiałów 3. Nierówne ustawienie materiałów składowych lub transportowych Ogólne potłuczenia, stłuczenia, urazy wewnętrzne, złamania Zranienia, potłuczenia i przygniecenia kończyn, tułowia Sposoby zmniejszenia ryzyka Opakowania, zbędne materiały produkcyjne i odpady usuwać ze stanowiska pracy Wstrzymać wykonywanie prac przy wietrze 10 m/s oraz przy ciągłych intensywnych opadach atmosferycznych Prowadzić prace rozładunkowe przy ścisłej koordynacji prac w zespołach Materiały układać dopuszczalną liczbą warstw Materiały układać w wyznaczonym miejscu Zabezpieczać elementy przed upadkiem Stosować dodatkowe wyposażenie do dźwigania i przenoszenia Oznaczać teren pracy dźwigu 4. Eksploatacja narzędzi 1. Używanie narzędzi Osłabienie słuchu, Używać narzędzi 9
powodujących nadmierny hałas i wibracje 5. Kontakt części metalowej urządzenia dźwigowego z linią elektryczną 6. Uszkodzenie linii elektrycznych podczas prac ziemnych 7. Pojawienie się napięcia w gruncie wyeksploatowanyc h 2. Ponadnormatywny czas ekspozycji 3. Niestosowanie środków ochrony słuchu 1. Skrzyżowania linii drogą transportową 2. Nie zachowanie odległości Złe wykonanie ochron mechanicznych NN 1. Przecięcie kabla na wskutek przejechania 2. Nie osłonięcie tras choroby narządów słuchu, zaburzenia naczyniowe i ruchowe Porażenie prądem Porażenie prądem Porażenie prądem w dobrym stanie technicznym Przestrzegać czasu ekspozycji w warunkach hałasu Stosować indywidualne środki ochrony słuchu Ustawiać na drogach transportowych znaki określające maksymalną wysokość pojazdu Stosować rury osłonowe znaczniki trasy Obudować lub osłaniać kable płytami setonowymi, podwieszać kable 5. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych. W ramach przeprowadzonych instruktaży pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych szczególną uwagę należy zwrócić na następujące kwestie postępowania w przypadku wystąpienia określonego zagrożenia: zasady ustalenia rodzaju stosowanych przez pracowników środków ochrony indywidualnej; zasady prowadzenia nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi w tym informacje o strukturze nadzoru i odpowiedzialności osób (imiona i nazwiska) wyznaczonych do nadzoru, zasady przepływu informacji; (wytycznych) dotyczących sposobu prowadzenia robót i koordynacji prac przed rozpoczęciem robót, sposób przekazywania stanowisk pracy drugiej zmianie itp. Każdy podwykonawca oraz pracownik budowy ma obowiązek zapoznać się z przedstawionymi przez kierownika budowy instrukcjami i procedurami w szczególności dotyczącymi: 10
wystąpienia awarii, pożaru lub innego zagrożenia; zabezpieczenia przeciwpożarowego dla zaplecza robót; organizacji pierwszej pomocy w nagłych wypadkach; wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych; bezpieczeństwa transportu, stosowania i przechowywania niebezpiecznych substancji, materiałów i surowców, w tym o właściwościach pożarowych i wybuchowych; prac wykonywanych w wykopach; pracy mechanicznych środków transportu; postępowania w sytuacji, wymagającej natychmiastowego odcięcia mediów i prądu elektrycznego. 6. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom wynikających z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń. 6.1 Łączność W biurze kierownika budowy winien znajdować się aparat telefoniczny. Kierownik budowy i koordynator ds. bhp winni posiadać telefony komórkowe. Każdy z podwykonawców ma obowiązek zgłosić kierownikowi budowy posiadanie telefonu komórkowego i podać jego numer. Dodatkowo w aparaty krótkofalowe winni być wyposażeni: mistrzowie nadzorujący prace liniowe; mistrzowie nadzorujący prace w wykopach. Ø Ruch kołowy i pieszy na terenie budowy Ruch kołowy na budowie powinien odbywać się zgodnie ze znakami drogowymi umieszczonymi na terenie budowy wg ogólnych przepisów ruchu drogowego. Ruch pieszy odbywa się poboczami wzdłuż dróg kołowych. Ø Drogi ewakuacyjne Drogi ewakuacyjne na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń zaznaczone będą w części rysunkowej planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowi. Dla zachowania stałej przejezdności tych dróg ustala się, że w przypadkach awaryjnych ruchem kierować będą osoby wyznaczone i upoważnione przez kierownika budowy. Ø Prace szczególnie niebezpieczne Do prac szczególnie niebezpiecznych na tej budowie zalicza się: prace wykonywane w pobliżu czynnego torowiska, prace na wysokości, prace w pobliżu napięcia; pracownicy wykonujący te roboty muszą być ubrani w kamizelki ostrzegawcze koloru pomarańczowego, a termin i organizacje robót uzgodnić z właściwym zakładem PKP PLK SA; rozpoczęcie robót poprzedzić spisaniem wymaganych przepisami regulaminów z właściwymi służbami PKP. 11
wykonywanie wykopów; roboty wykonywane przy użyciu dźwigów; roboty wykonywane przy użyciu sprzętu ciężkiego. Do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych będą dopuszczeni pracownicy, którzy oprócz wymogów określonych przepisami bhp, będą dodatkowo przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z uwzględnieniem konkretnych warunków na budowie. Przed przystąpieniem do realizacji tych prac należy przeprowadzić szkolenia stanowiskowe (bez względu na fakt ich wcześniejszego przeprowadzenia na podobnym stanowisku). To samo dotyczy zapoznania pracowników z ryzykiem. Kierownik budowy będzie zobowiązany do: ustalenia harmonogramu kolejności wykonywania zadań; zapewnienia udzielenia pracownikom właściwego instruktażu; sprawdzenia znajomości wymagań bhp przy poszczególnych czynnościach. Bezpośredni nadzór nad tymi pracami będą sprawować odpowiednio przeszkoleni mistrzowie. Ø Informacje niezbędne w razie nagłych sytuacji należy ustalić miejsce punktu pierwszej pomocy należy ustalić miejsce najbliższego: punktu lekarskiego, jednostki straży pożarnej, komisariatu policji wymienione adresy i telefony ratunkowe powinny być znane każdemu pracownikowi nadzoru technicznego i każdemu podwykonawcy, a to musi zostać potwierdzone we właściwym protokole zawierającym informacje dla podwykonawców wypadek przy pracy musi być natychmiast zgłoszony kierownikowi budowy, a pod jego nieobecność koordynatorowi ds. bhp, z jednoczesnym wstrzymaniem robót w miejscu wypadku 12
Nazwa dokumentu: Projekt budowlano wykonawczy naprawy szkód górniczych wyrządzonych ruchem zakładu górniczego w infrastrukturze 13
14