Podstawy modelowania w j zyku UML dr hab. Bo»ena Wo¹na-Szcze±niak Akademia im. Jan Dªugosza bwozna@gmail.com Wykªad 8
Diagram pakietów I Diagram pakietów (ang. package diagram) jest diagramem strukturalnym, który reprezentuje pakiety i relacje zachodz ce pomi dzy nimi. Pakiety grupuj elementy danego modelu wraz z wyst puj cymi pomi dzy tymi elementami relacjami. Pakiety zawieraj tzw. elementy wysokiego poziomu, np.: klasy i ich zwi zki, przypadki u»ycia, maszyny stanowe oraz inne pakiety i diagramy.
Diagram pakietów II Pakiet deniuje obszar nazw, co pozwala na oznaczenie przynale»no±ci danych elementów systemu, a w konsekwencji umo»liwia lepsze i skuteczniejsze nimi zarz dzanie. Diagramy pakietów sªu» do modelowania zycznego i logicznego podziaªu systemu. Dany model sytemu zazwyczaj opisywany jest przez wiele pakietów. Podziaª modelu na pakiety jest arbitralny. Przykªad: Diagram pakietów prezentuj cy poª czone elementy modelu tworz ce system wspomagaj cy zarz dzanie wypo»yczalni samochodów. Na diagramie umieszczono trzy przestrzenie nazw: Warstwa interfejsu, Warstwa biznesowa oraz Warstwa danych.
Diagram pakietów III Ka»da z przestrzeni nazw zawiera po trzy inne pakiety: Funkcje administracyjne, Obsªuga pojazdów oraz Obsªuga wypo»ycze«.
Diagram pakietów - zagnie»d»enie Zagnie»d»enie - to forma przedstawienia przynale»no±ci elementu do pakietu. Inaczej, zagnie»d»enie to relacja ª cz ca pakiety nadrz dne z podrz dnymi. Relacja zagnie»d»enia pozwala tworzy wielopoziomow kierarchi pakietów.
Diagram pakietów - generalizacja Generalizacja (uogólnienie) jest zwi zkiem pomi dzy minimum dwoma pakietami, w którym jeden z nich jest pakietem ogólnym, a drugi pakietem szczegóªowym.
Diagram pakietów - narz dzia w VP
Diagram pakietów - powi zania pakietów I Zale»no± (ang. dependency) - zwi zek u»ycia oznaczaj cy,»e zmiany w jednym elemencie maj wpªyw na inny element, który u»ywa tego pierwszego. Zale»no±ci mog by nieokre±lone lub nale»e do pewnej szczególnej grupy okre±lonej przez umieszczony obok linii zale»no±ci stereotyp. Zale»no±ci nieokre±lone zaprezentowana na przykªadzie oznaczaj,»e wewn trzne elementy pakietu Race korzystaj z elementów zagnie»d»onych w pakiecie Security, wewn trzne elementy pakietu Security korzystaj z elementów zagnie»d»onych w pakiecie General oraz wewn trzne elementy pakietu Tuning korzystaj z elementów zagnie»d»onych w pakiecie Security.
Diagram pakietów - powi zania pakietów II Zale»no±ci nie s przechodnie, tzn. je±li A jest poª czone zale»no±ci z B, a B z C, to nie znaczy,»e A jest poª czone zale»no±ci z C.
Diagram pakietów - powi zania pakietów III Zale»no±ci nie s symetryczne, tzn. je±li A jest poª czone zale»no±ci z B, to nie znaczy,»e B jest poª czone zale»no±ci z A. UML okre±la nast puj ce reguªy widoczno±ci dla elementów klas w pakietach: Elementy zawarte wewn trz klasy, np. atrybuty, operacje czy klasy zagnie»d»one s widoczne wewn trz pakietu, je±li widoczno± tych elementów jest publiczna. W przypadku dziedziczenia, podklasa widzi elementy o widoczno±ci publicznej i chronionej. Caªa zawarto± klasy jest widoczna wewn trz klasy. Na oznaczenie widoczno±ci elementu zawartego w pakiecie na zewn trz pakietu stosowane s nast puj ce symbole: +(publiczny), (prywatny) oraz # (chroniony).
Diagram pakietów - powi zania pakietów IV Zasady widoczno±ci dla elementów zawartych w pakietach: Element zdeniowany w danym pakiecie jest widoczny dla innych elementów tego pakietu. Je±li element jest widoczny w pakiecie A, to jest widoczny we wszystkich pakietach, które s w A zagnie»d»one. Je±li pakiet B jest powi zany zale»no±ci z pakietem A, to wtedy wszystkie elementy o widoczno±ci publicznej w A s widoczne w B. Je±li pakiet B dziedziczy z pakietu A, to wtedy wszystkie elementy w A o widoczno±ci publicznej lub chronionej s widoczne w B.
Diagram pakietów - powi zania pakietów Zale»no±ci mog mie nast puj ce stereotypy: Import (import), Access (dost p), Merge (scalenie). Gªówn cech ró»ni c zale»no± import od access jest odmienny sposób traktowania nazw elementów. import - okre±la,»e pakiet wª cza elementy innego pakietu do wªasnej przestrzeni nazw. Na przykªad, nazwy z pakietu Pakiet 1 s dodawane do przestrzeni nazw pakietu Pakiet 2, co oznacza,»e elementy z Pakiet 1 traktuj nazwy z Pakiet 2 tak samo jak nazwy z Pakiet 1.
Diagram pakietów - powiazania pakietów Access (dost p) - wskazuje,»e pakiet korzysta z publicznych elementów innego pakietu. Ka»dy element musi by w peªni kwalikowany, tj. nazwa, do której nast puje odwoªanie, musi by poprzedzona nazw pakietu, w którym jest zdeniowana. Merge (scalenie) - wskazuje,»e zale»ny pakiet jest pakietem zaprzyja¹nionym. Pakiet zaprzyja¹niony ma dost p do wszystkich elementów drugiego pakietu, niezale»nie od ich widoczno±ci.
Zastosowania pakietów Organizacja du»ych modeli Grupowanie pojednyczych elementów Wizualizacja podstawowych zale»no±ci wyst pujacych w systemie w celu uªatwienia oceny ich jako±ci oraz stopnia powi zania. Ukrywanie szczegóªowych elementów systemu Uªatwienie pracy w zespole nad projektem
Diagram pakietów Przeczytaj tutorial o pakietach na: http://www. visual-paradigm.com/tutorials/packagediagram.jsp