Fachowa VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp. z o.o. Świat profesjonalnej wiedzy al. Krakowska 271, 02-133 Warszawa tel.: 22 559 36 00, 22 559 36 66 faks: 22 829 27 00, 22 829 27 27 Książka Barbara Ksit, Bartłomiej Monczyński Zabezpieczenie dachów płaskich i tarasów Izolacje przeciwwilgociowe i przeciwwodne Warszawa 2012
Barbara Ksit Bartłomiej Monczyński Copyright 2012 ISBN 978-83-7537-150-5 Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. al. Krakowska 271, 02-133 Warszawa tel.: (22) 559 36 00, 559 36 66, faks: (22) 829 27 00, 829 27 27 www.dashofer.pl Opracowanie edytorskie: Jolanta Stypułkowska Skład: SK STUDIO Wszelkie prawa zastrzeżone, prawo do tytułu i licencji jest własnością Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej publikacji, również na nośnikach magnetycznych i elektronicznych, bez zgody Wydawcy jest zabronione. Ze względu na stałe zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialności za zamieszczone informacje.
Spis treści 1. Stropodachy 5 1.1. Rozwiązania konstrukcyjno -materiałowe 5 1.2. Wymagania odnośnie do izolacyjności stropodachów 11 1.2.1. Termoizolacja 11 1.2.2. Paroizolacja 12 1.2.3. Izolacja wodochronna 13 1.3. Materiały hydroizolacyjne i ich zastosowanie 15 1.3.1. Papy bitumiczne 15 1.3.2. Membrany z tworzyw sztucznych 19 1.3.3. Płynne folie (materiały bezspoinowe) 24 1.4. Refleksyjność pokryć dachowych 25 1.5. Czynniki destrukcyjne i najczęściej występujące uszkodzenia 30 2. Tarasy 35 2.1. Rozwiązania konstrukcyjno -materiałowe 35 2.2. Warstwy wykończeniowe i stosowane materiały hydroizolacyjne 39 2.3. Dach zielony jako szczególny typ tarasu 46 2.3.1. Specyfika dachu zielonego 46 2.3.2. Układ warstw i stosowane materiały 48 2.3.3. Rodzaje zazielenienia 50 2.4. Czynniki destrukcyjne i najczęściej występujące uszkodzenia 52 3. Odprowadzenie wód opadowych 59 3.1. System rynnowy 59 3.1.1. Rynny 59 3.1.2. Pozostałe elementy systemu 61 3.1.3. Materiały stosowane do produkcji systemów rynnowych 63 3.1.3.1. PVC polichlorek winylu 63 3.1.3.2. Blacha stalowa ocynkowana 64 3.1.3.3. Blacha cynkowa z domieszkami (tzw. tytanowo-cynkowa) 65 3.1.3.4. Blacha aluminiowa 65 3
3.1.3.5. Blacha miedziana 66 3.1.3.6. Blacha nierdzewna 67 3.1.3.7. Drewno 67 3.1.4. Dobór systemu rynnowego 68 3.2. Odwodnienie wewnętrzne 70 3.2.1. System odwodnień 70 3.2.2. Dobór wpustów 72 4
1. Stropodachy 1.1. Rozwiązania konstrukcyjno - -materiałowe Stropodachach to poziomy element konstrukcyjny, łączący w sobie funkcję dachu z funkcją stropu nad ostatnią kondygnacją, a jego podstawowym zadaniem jest bezpieczne przenoszenie obciążeń. Inne zadania stropodachu wynikają z funkcji przegrody zewnętrznej budynku (związane są głównie z zasadami fizyki budowli) 1 : l ochrona budynku i jego elementów przed wpływem warunków atmosferycznych, szczególnie przed wodą i jej wnikaniem do wnętrza budynku (warunek całkowitej szczelności), l ochrona konstrukcji przed wahaniami temperatury, co ma zapewnić komfort cieplny, odpowiedni mikroklimat wnętrz, zapewnienie odpowiedniego poziomu izolacyjności cieplnej oraz oszczędność energii, l ochrona elementów konstrukcji przed uszkodzeniami powstałymi na skutek działania wilgoci technologicznej oraz użytkowej, jak również nadmiernej absorpcji wody przez materiały budowlane, l ochrona przeciwpożarowa. Spełnienie powyższych wymagań jest możliwe, dzię ki zastosowaniu budowy warstwowej stropodachu każda z warstw ma do spełnienia konkretne za- funkcje stropodachu warstwowa budowa stropodachu 1 NOWAK, H. A., Stropodachy uszkodzenia oraz sposoby naprawy i modernizacji, Izolacje, IV 2007, str. 32-43. 5
podział stropodachów danie. W zależności od rodzaju stropodachu, przyjęło się zastosowanie następujących warstw (wszystkich lub wybranych) 2 : l konstrukcja nośna/podłoże, l warstwa (powłoka) impregnująca, l war stwa wy rów naw cza (roz dzie la ją ca i wy rów - naw cza), l paroizolacja, l termoizolacja, l przestrzeń wyrównująca ciśnienie pary wodnej/przestrzeń wentylowana/warstwa rozdzielająca, l izolacja przeciwwodna dachu, l zabezpieczenie pokrycia/ochrona powierzchni/obciążenie dodatkowe/warstwa użytkowa. Ze względu na nachylenie, stropodachy można podzielić na: l płaskie, których nachylenie mieści się w zakresie od 5 do 20 stop ni, l strome o nachyleniu większym niż 20 stopni. Innym podziałem jest rozróżnienie na stropodachy pełne (tradycyjne i z warstwami odwróconymi) oraz wentylowane (odpowietrzane i dwudzielne). Do stropodachów zalicza się również tarasy nad pomieszczeniami (te zostaną dokładniej omówione w dalszej części ksią żki). W przypadku tradycyjnego układu warstw (tj. w układzie ocieplonym), izolacja przeciwwilgociowa chroni ocieplenie przed wpływami atmosferycznymi. 2 SAWICKI, J., Jak poprawnie zaprojektować i wykonać izolacje przeciwwodne dachów płaskich, Izolacje, IV 2009, str. 42-47. 6
Rysunek 1. Stropodach pełny: 1 pokrycie dachowe z papy, 2 warstwa gruntująca, 3 gładź cementowa, 4 warstwa ochronna, 5 izolacja cieplna, 6 izolacja paroszczelna, 7 jastrych cementowy, 8 warstwa nośna, 9 tynk Układ ten ma jednak istotną wadę pokrywająca go papa czy membrana (będące jednocześnie izolacją prze ciw wod ną) narażona jest na oddziaływanie czynników atmosferycznych, duże wahania temperatury oraz na uszkodzenia mechaniczne. Dlatego opracowano system tzw. dachu odwróconego, w którym zamieniono kolejność warstw izolacji cieplnej i przeciwwodnej. W systemie tym izolację przeciwwodną najczęściej z dwóch warstw papy termozgrzewalnej układa się bezpośrednio na podłożu (na wyrównanej płycie stropowej z ukształtowanym spadkiem), a dopiero na niej termoizolację. Typowy układ warstw dachu odwróconego przedstawia się (patrząc od góry) następująco 3 : dach odwrócony warstwy dachu odwróconego 3 BYRDY, A., Dachy płaskie rozwiązania trwałe i estetyczne, Izolacje, VII/VIII 2009, 82-83. 7
l warstwa balastowa żwir, płyty chodnikowe lub warstwa zieleni, l geowłóknina, l termoizolacja, l izolacja wodochronna, l płyta konstrukcyjna z warstwą spadkową. Rysunek 2. Stropodach o odwróconej kolejności warstw (warianty) stropodachy szczelinowe i kanalikowe stropodachy dwudzielne Stropodachy szczelinowe i kanalikowe to przede wszystkim stropodachy o dużym kącie nachylenia do poziomu. Charakteryzują się tym, że znajduje się w nich szczelina wentylowana, umożliwiająca odprowadzanie pary wodnej z przegrody. Z kolei stropodachy dwudzielne posiadają wentylowaną przestrzeń powietrzną między ocieplonym stropem a konstrukcją przegrody dachowej. Zalecane są nad pomieszczeniami, w których ciśnienie pary przekracza wartość 2130 Pa, w szczególności łazienkami i kuchniami. W takich stropodachach wysokość warstwy powietrznej wynosi zazwyczaj od kil- 8
Tabela 1. Wady i zalety dachu klasycznego i odwróconego 4 Dach klasyczny ocieplony Dach odwrócony Zalety Wady l wysoka i stabilna izolacyjność cieplna termoizolacja pozostaje w warunkach niezmiennej wilgotności, l możliwość stosowania warstw spadkowych o niewielkim ciężarze (np. kliny spadkowe ze styropianu), l bogaty wybór i łatwy dostęp do materiałów termoizolacyjnych l brak możliwości użytkowania (obcią- żania) dachu, z uwagi na elastyczną termoizolację umieszoną pod hydroizolacją, l niewielka odporność na ssanie wiatru konieczność kotwienia lub balastowania, l szybszy postęp starzenia się hydroizolacji pod wpływem promieniowania UV, l brak ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi (np. gradobicie, spadające elementy), l utrudniona lokalizacja ewentualnych przecieków (niekontrolowana migracja wody w warstwie termoizolacji) l możliwość użytkowego obciążenia dachu hydroizolacja wykonana na sztywnym podłożu oraz zabezpieczona warstwą hydroizolacji od góry, l możliwość wykonania próby wodnej (sprawdzenie szczelności), l wysoka odporność na czynniki zewnętrzne hydroizolacja zabezpieczona jest warstwami termoizolacji oraz balastowymi l możliwość zmiany współczynnika ciepła hydroizolacja pozostaje w warunkach mokrych, l ograniczony asortyment materiałów nadających się do wykonania termoizolacji materiały nienasią - kliwe (XPS, PIR czy szkła piankowe) są stosunkowo drogie 4 KOŻUCHOWSKI, P., Zielony dach odwrócony, Inżynier Budownictwa, kwiecień 2012, 77-80. 9