Knkurencyjnśd małych i średnich przedsiębirstw dzięki wsparciu UE Wyniki BAROMETRU INNOWACYJNOŚCI - prjektu badawczeg PARP Z dfinanswania Prgramu Operacyjneg Innwacyjna Gspdarka na lata 2007 2013 największeg i najbardziej kmpleksweg instrumentu wsparcia innwacyjnści w ramach eurpejskiej plityki spójnści dtychczas skrzystał kilka tysięcy rdzimych przedsiębirstw (głównie MSP). Są t pdmity isttnie wyróżniające się na tle całeg sektra pd względem zaangażwania w krewanie nwych pmysłów, a następnie prduktów, czy wprwadzania przełmwych usprawnie w swich prcesach. Rzwiązania te niejednkrtnie bazują na wynikach prac badawcz-rzwjwych pdejmwanych przez beneficjentów we współpracy z sektrem nauki lub innymi przedsiębircami. Wiele spśród wprwadzanych innwacji kazuje się nwścią w całej branży, twierając nwe kierunki jej rzwju i knkurencyjnści. Prgram Innwacyjna Gspdarka feruje wiele różneg typu instrumentów wsparcia adreswanych bezpśredni d firm lub usług kierwanych d nich za pśrednictwem wyspecjalizwanych śrdków innwacyjnści. Pniżej przedstawin najważniejsze rezultaty wsparcia bezpśrednieg przedsiębirstw, realizwaneg przez PARP w ramach Działa Prgramu Operacyjneg Innwacyjna Gspdarka 1 (1.4-4.1, 4.2, 4.4, 5.4.1, 6.1, 8.1 i 8.2 PO IG) 2. W pierwszym rku realizacji prjektów PO IG, w firmach beneficjentów: łącznie utwrzn 12 176 nwych etatów; najwyższy przyrst wskaźnika zatrudnienia zabserwwan w grupie beneficjentów Działa 1.4-4.1 (10%) 3 ; blisk płwa beneficjentów twierdzi, że realizacja prjektu PO IG ma wpływ na pzim zatrudnienia bez prjektu zatrudnienie byłby mniejsze niż jest becnie. Częściej taką pinię wyrażają beneficjenci Działa 4.4, 4.2, 8.1 i 1.4-4.1 (66%-77%). 20% wzrsły przychdy ze sprzedaży prduktów, twarów i materiałów 4 ; 42% beneficjentów twierdzi, że realizacja prjektu PO IG ma wpływ na pzim przychdów ze sprzedaży prduktów, twarów i materiałów bez prjektu przychdy byłyby mniejsze niż są becnie. Częściej taką pinię wyrażają beneficjenci Działa 4.4, 8.2 i 4.2 (62-69%; 20% beneficjentów dstrzega wpływ realizacji prjektu PO IG na pzim przychdów ze sprzedaży na eksprt bez prjektu eksprt byłby mniejszy niż jest becnie. 17% beneficjentów rzpczęł wewnętrzną działalnśd B+R, w wyniku której w tych firmach pwstają innwacje; 21% beneficjentów rzpczęł zewnętrzną działalnśd B+R rzpczęł dknywanie zakupów wyników prac badawcz-rzwjwych; 1 Pr. Pkrski J., Innwacyjne przedsiębirstwa >>Innwacyjnej Gspdarki<<. Wniski z >>Barmetru Innwacyjnści<< PARP w: Zadura-Lichta P. (red.), Świt innwacyjneg spłeczestwa. Trendy na najbliższe lata, PARP, Warszawa 2013. 2 Dane pchdzą z wyników ewaluacji n-ging PO IG pt. BAROMETR INNOWACYJNOŚCI (pmiar pczątkwy, edycje 2011-2012), prwadznej przez PARP w latach 2011-2015 w ramach prjektu współfinanswaneg ze śrdków EFRR (więcej wyników wkrótce na strnie PARP: http://badania.parp.gv.pl/index/index/1772). 3 Wynik nie uwzględnia 137% średnieg wzrstu zatrudnienia w firmach e-usługwych utwrznych dzięki Działaniu 8.1 (łącznie utwrzn tam 2539 nwych miejsc pracy). Ogólny przyrst zatrudnienia w przypadku badanych Działa PO IG, z uwzględnieniem grupy beneficjentów Działania 8.1, wyniósł średni 34%. 4 Wynik nie uwzględnia beneficjentów Działania 8.1 start-up y e-usługwe zwiększyły przychdy 10-krtnie, względem rku w którym aplikwały d Prgramu (efekt niskiej bazy). Wyski wzrst przychdów ze sprzedaży dtyczy beneficjentów wsparcia w zakresie rzwju eksprtu (Działanie 6.1 44%) raz wsparcia B+R Działa 1.4-4.1 (25%) i Działania 4.2 (34%).
42% beneficjentów twierdzi, że rzpczęcie działalnści B+R jest bezpśrednim rezultatem realizacji prjektu PO IG 5. Najczęściej rzpczęcie B+R jak rezultat PO IG wskazywali beneficjenci Działa 1.4-4.1 (57%) i 4.4 (46%). 44% beneficjentów w związku z realizacją prjektu utwrzył działy B+R (lub labratria prwadzące prace B+R). Najczęściej utwrzenie działu B+R przy kazji realizacji prjektu wskazywali beneficjenci 1.4-4.1 (44%) i 4.4 (57%). dla 65% beneficjentów t własne zaplecze badawcz-rzwjwe (w tym też kadra kierwnicza, służby marketingwe, dział sprzedaży, itd.) jest głównym źródłem infrmacji działalnści innwacyjnej w branży. REZULTATY SPECYFICZNE Pnadt, w dniesieniu d pszczególnych Działa PO IG, zabserwwan ddatkwe (zróżnicwane) rezultaty związane ze specyfiką daneg Działania i świadczące zwiększeniu knkurencyjnści wspartych przedsiębirstw: Działanie 1.4-4.1 Działanie 4.2 36% beneficjentów pdpisał umwy współpracy B+R z innymi firmami (dzięki prjektm 1.4) Prjekty 1.4 mają wpływ na utrwalanie współpracy B+R beneficjentów z partnerami zewnętrznymi (śrdkami naukwymi i innymi przedsiębircami); Jeśli beneficjent przy prjekcie 1.4 współpracwał z partnerem zewnętrznym, ta współpraca najczęściej jest kntynuwana przy innych prjektach B+R niż dfinanswany (53%), przy wdrażaniu wyników dfinanswaneg prjektu (50%), na innych plach działalnści (39%). Najczęściej wskazywane efekty prac B+R, pdjętych w Działaniu 1.4 t pracwanie nwych lub znacząc ulepsznych prduktów (84%), pracwanie nwej lub znaczące ulepszenie dtychczas wykrzystywanej technlgii wytwórczej (23%) i pracwanie nwych lub znacząc ulepsznych rzwiąza wykrzystywanych becnie w działalnści usługwej firmy (10%). Prace B+R w ramach prjektów beneficjenci najczęściej realizwali przy wsparciu pdmitów zewnętrznych (51%). W pełni samdzielnie - w parciu wewnętrzne zasby B+R firmy (labratrium lub wyspecjalizwany dział B+R) - cześd badawczą prjektu prwadziła pnad 1/3 beneficjentów. Angażując pdmity zewnętrzne, beneficjenci najczęściej (69%) współpracwali z krajwymi instytucjami naukwymi (śrdki PAN, JBR raz szkły wyższe) raz z innymi krajwymi przedsiębirstwami (60%). Współpracę z zagranicznym sektrem nauki (2%) i firmami spza Plski (15%) pdejmwan duż rzadziej. W pierwszym rku realizacji prjektów PO IG: 2% beneficjentów rzpczęł wewnętrzną działalnśd B+R, w wyniku której w tych firmach pwstają innwacje; 1% beneficjentów rzpczęł zewnętrzną działalnśd B+R (zaczęł dknywad zakupów wyników prac badawcz-rzwjwych); 16% gółu badanych deklarwał, że rzpczęcie działalnści B+R (wewnętrznej lub zewnętrznej) jest bezpśrednim rezultatem realizacji prjektu 5 Spśród tych, którzy przed dtacją PO IG nie prwadzili działalnści B+R (wewnętrznej lub zewnętrznej), a becnie ją prwadzą.
3% beneficjentów w związku z realizacją prjektu utwrzył działy B+R (lub labratria prwadzące prace B+R). Obecnie w działach B+R beneficjentów pracuje średni 12 sób. W rezultacie Działania 4.2, beneficjenci rzwinęli współpracę z biznesem i nauką: 2/3 beneficjentów przy realizacji prjektu współpracwała z pdmitami zewnętrznymi - najczęściej z przedsiębirstwami krajwymi (64%), krajwymi instytucjami naukwymi (PAN, JBR-y, szkły wyższe) (40%), zagranicznymi przedsiębirstwami (21%), Instytutem Wzrnictwa Przemysłweg (13%) Działanie 4.4 21% beneficjentów, który w ramach prjektu współpracują z instytucjami naukwymi, nie współpracwał z nimi przed dfinanswaniem. 53% beneficjentów, którzy w ramach prjektów pracwywali wzry przemysłwe, współpracwał przy tym z zewnętrzną firmą. Blisk płwa beneficjentów prace wzrnicze w ramach prjektu pdejmwał w całści w parciu własny dział wzrnictwa lub dział B+R). W pierwszym rku realizacji prjektów PO IG: Działanie 6.1 14% wzrsła sprzedaż prduktów innwacyjnych tj. wyrbów/usług, twarów i materiałów nwych lub isttnie ulepsznych, c najmniej dla przedsiębirstwa 21% beneficjentów rzpczęł wewnętrzną działalnśd B+R, w wyniku której w tych firmach pwstają innwacje; 17% beneficjentów rzpczęł zewnętrzną działalnśd B+R (zaczęł dknywad zakupów wyników prac badawcz-rzwjwych); blisk płwa (46%) gółu badanych deklarwał, że rzpczęcie działalnści B+R (wewnętrznej lub zewnętrznej) jest bezpśrednim rezultatem realizacji prjektu 54% beneficjentów w związku z realizacją prjektu utwrzył działy B+R (lub labratria prwadzące prace B+R) W pierwszym rku realizacji prjektów PO IG, w firmach beneficjentów: 18% wzrsły przychdy ze sprzedaży na eksprt prduktów, twarów i materiałów (w tym sprzedaży na JRE); 19% beneficjentów dstrzega wpływ realizacji prjektu PO IG na pzim przychdów ze sprzedaży na eksprt (bez prjektu eksprt byłby mniejszy niż jest becnie). Dla 66% beneficjentów Plan Rzwju Eksprtu zawierał szereg nwych i cennych infrmacji raz prad dtyczących rynków, na które mgą eksprtwad i strategii w tym zakresie. Opracwany PRE zawierał średni pnad 4 (4,67) rynki dcelwe dla działalnści eksprtwej beneficjenta. Beneficjenci, którzy siągali przychdy ze sprzedaży na eksprt, sprzedawali swje prdukty d średni 7,48 krajów pza Plskę.
Działanie 8.1 W pierwszym rku realizacji prjektów PO IG, w firmach beneficjentów: 137% wzrsł zatrudnienie (średni z pzimu 1,22 d 2,90 etatu na firmę 6. T najwyższy wzrst wskaźnika zatrudnienia wśród beneficjentów Działa PO IG. Skumulwany pzim zatrudnienia u beneficjentów w firmach typu start-up jest de fact liczbą miejsc pracy w nwutwrznych firmach, pwstałych dzięki Działaniu 8.1. 71% beneficjentów twierdzi, że realizacja prjektu PO IG ma wpływ na pzim zatrudnienia bez prjektu zatrudnienie byłby mniejsze niż jest becnie. Dzięki realizacji prjektów beneficjenci stwrzyli średni trzy (2,95) nwe stanwiska pracy. 211% wzrósł wskaźnik tzw. elastycznych frm zatrudnienia (średnia liczba sób, z którymi beneficjent w ciągu rku pdpisał umwy cywilnprawne) w pierwszym rku realizacji prjektu wzrst przychdów ze sprzedaży prduktów, twarów i materiałów był blisk 10-krtny, względem rku w którym beneficjenci aplikwali d prgramu (efekt niskiej bazy).48% beneficjentów twierdzi, że realizacja prjektu PO IG ma wpływ na pzim przychdów ze sprzedaży prduktów, twarów i materiałów bez prjektu przychdy byłyby mniejsze niż są becnie. Głównym źródłem przychdów beneficjentów Działania 8.1 są płatnści d użytkwników serwisu www za krzystanie z e-usługi w wariancie pdstawwym (47%), użytkwników serwisu www za krzystanie z e-usługi w wariancie rzszerznym (pakiet premium), w sytuacji, gdy w wariancie pdstawwym usługi są bezpłatne (34%), partnerów, którzy siągają zyski dzięki temu, że kreślny prfil użytkwników krzysta z serwisu www beneficjenta (22%), reklamdawców (19%). Charakterystyka serwisów www i wprwadznych e-usług 54% dfinanswanych serwisów www udstępnia już e-usługi na rynku (chd pnad 1/5 jeszcze w zakresie węższym niż załżn w prjekcie). 10% beneficjentów świadczy już e-usługi w szerszym zakresie niż załżn w prjekcie. pnad 43% wdrżnych e-usług jest dstępna na całym świecie (wszędzie tam gdzie jest dstęp d Internetu), c znacza, że serwis jest prwadzny nie tylk w języku plskim. 48% beneficjentów deklaruje, że dnśnik d serwisu www wyświetla się na pierwszej strnie 10 wyników wyszukiwania Ggle (dla 3 słów kluczwych pisujących świadczną e-usługę). 11% serwisów trafia na pierwszą pzycję w wyszukiwarce Ggle. Dminują serwisy www w sektrach: e-pśrednictw (23% - wskaza jak główna kategria), e- zarządzanie (14%), e-wiedza (13%), e-spłecznśd (12%), e-dradztw, e-analizy, e-handel i e- rzrywka (p 5-9%). Frma świadczenia usług plega najczęściej na udstępnianiu prgramwania pprzez www (37%), wyszukiwaniu infrmacji, przygtwywania rankingów, cen lub prówna (34%). Z wprwadznych e-usług krzystają sby indywidualne, jak i przedsiębirstwa (45% beneficjentów nie kncentruje się na jednej z tych grup, ale udstępnia serwis www bu grupm klientów). Wprwadzne dzięki Działaniu 8.1 e-usługi zawierają rzwiązania i udgdnienia, które mają przyciągnąd klientów krzystających z analgicznych usług świadcznych d tej pry bez pśrednictwa Internetu (82%), zawierają rzwiązania pracwane z myślą sbach, które 6 W drugim rku realizacji prjektów, wskaźnik wzrósł już tylk 6 p. p.
psiadają jedynie elementarne umiejętnści w zakresie krzystania z technlgii kmputerwych (81% - tym samym, pśredni przeciwdziałają tzw. wykluczeniu cyfrwemu), stanwią nwy (innwacyjny) rdzaj e-usługi wcześniej niedstępnej na plskim rynku (80%), są zintegrwane z systemem bankwym (np. pprzez autmatyzację przyjmwania płatnści) - 69%, umżliwiają trzymywanie zamówie d kntrahentów przez Internet (50%). Pnad 1/3 beneficjentów deklaruje, że wprwadzne systemy IT wspierające serwis www są lub mają byd w przyszłści zintegrwane z systemami IT innych przedsiębirstw (dcelw rzwiązania B2B). Działanie 8.2 W pierwszym rku realizacji prjektów PO IG, w firmach beneficjentów: d 40% wzrósł udział nakładów na sprzęt kmputerwy (hardware) w nakładach na śrdki trwałe (z pzimu 31% w rku złżenia wnisku dfinanswanie); udział nakładów na sftware w nakładach na wartści niematerialne i prawne w badanym kresie wzrósł d pzimu 83% (z 81% w rku złżenia wnisku dfinanswanie). Charakterystyka systemów IT, wdrżnych w ramach prjektów PO IG: 64% beneficjentów w całści wdrżył lub zmdernizwały system IT i jest n już wykrzystywany w działalnści firmy. Pzstałe 36% beneficjentów jeszcze prwadzi główne prace prgramistyczne, testuje pracwany system, prwadzi szklenia persnelu, itp. Wszystkie systemy IT wdrżne lub zmdernizwane dzięki Działaniu 8.2 mają charakter B2B 7 : Blisk 3/4 dfinanswanych prjektów plegał na wdrżeniu d pdstaw nweg rzwiązania IT (prawie c czwarty prjekt był mdernizacją i integracją istniejących rzwiąza IT). 79% zakupinych systemów IT plegał na udstępnieniu parterm beneficjenta rzwiąza IT umżliwiających autmatyzację prcesów bizneswych między firmami (pzstałe 21% plegał na dpaswaniu systemów IT beneficjentów d rzwiąza wykrzystywanych przez ich partnerów bizneswych). Jeśli prjekt zakładał udstępnienie partnerm bizneswym rzwiąza IT umżliwiających autmatyzację prcesów bizneswych pmiędzy partnerem a firmą beneficjenta, najczęściej (71%) partnerzy nie musieli mdyfikwad własnych rzwiąza IT, gdyż wdrażany dzięki prjektwi system IT udstępniał prstą aplikację kliencką (bardz rzadk partnerzy musieli mdyfikwad technlgiczne własne rzwiązania, wprwadzad ddatkwy mduł/aplikację lub wdrżyd takie sam rzwiązanie jak beneficjent). Najczęściej wskazywane przez beneficjentów funkcje wprwadzneg systemu IT t: umżliwia trzymywanie zamówie d kntrahentów przez Internet lub inne sieci elektrniczne (88%) umżliwia sprzedaż prduktów bądź usług pchdzących d różnych dstawców lub pśredniczy w takiej sprzedaży (59%) umżliwia dknywanie transakcji handlwych (sprzedaż/pśrednictw w sprzedaży) na drdze elektrycznej (na zasadach innych niż aukcje) (58%)
umżliwia przeglądanie i prównywanie fert handlwych partnerów bizneswych (42%) Wprwadzne dzięki dfinanswaniu rzwiązanie IT, najczęściej bsługuje następujące grupy prcesów bizneswych: sprzedaż wyrbów lub świadczenie usług (80%) w tym najczęściej bsługę sprzedaży hurtwej lub detalicznej (31%) zarządzanie relacjami z klientem (47%) w tym najczęściej system zarządzania relacjami z klientem CRM (18%) zakupy i gspdarka materiałwa (purchasing) (40%) w tym najczęściej system zarządzania zamówieniami OMS (14%) finanse i kntrling (34%) w tym najczęściej system księgwy, wspmagający zarządzanie finansami firmy (16%) lgistyka (33%) w tym m.in. system zarządzania łacuchem dstaw SCM (11%), magazynwy system infrmatyczny WMS (7%) analityka bizneswa (business interligence) i zarządzanie wiedzą (29%). Względem sytuacji przed dfinanswaniem, w największym stpniu w firmach beneficjentów zwiększył się pzim zinfrmatyzwania" następujących prcesów bizneswych: zarządzenie jakścią prcesów prdukcji/świadczenia usług (+33%) zarządzanie prcesem dystrybucji wyrbów lub usług (+30%) zarządzanie relacjami z klientem (np. bsługa klienta, inflinie, biura bsługi klienta, infrmacje prduktach/usługach) (+27%) zarządzanie, kntrla i ptymalizacja prcesów świadczenia usług w firmie (+26%) świadczenie usług serwiswych lub bsługa reklamacji i zwrtów (+26%) bsługa realizacji zamówie na prdukty lub zlece na usługi (+23%). Dzięki wprwadznemu rzwiązaniu IT, beneficjenci zintegrwali najczęściej następujących partnerów bizneswych: klientów bizneswych (firmy, które płacą za świadczenie usług lub dstarczanie prduktów przez beneficjenta) - 75% innych partnerów bizneswych (firmy, z którymi beneficjenci wspólnie realizują sprzedaż/świadczenie usług/ prdukcję) - 55% dstawców prduktów, które sprzedaje firma beneficjenta - 33% klientów indywidualnych (sby fizyczne, które płacą beneficjentm za świadczenie usług lub dstarczanie prduktów) - 22% punkty sprzedaży i świadczenia usług (w tym psprzedażwych i gwarancyjnych) - 21% przedstawicieli handlwych, agentów, brkerów - 19%. Łącznie dtychczaswi beneficjenci zintegrwali, dzięki wprwadznemu rzwiązaniu IT: 31 668 klientów bizneswych (średni 119,1 na beneficjenta), w tym:
30 920 klientów krajwych (średni 116,2), 748 klientów zagranicznych (średni 2,9) 21 130 klientów bizneswych, z którymi beneficjenci p raz pierwszy rzpczęli wymianę danych dzięki dfinanswanemu prjektwi (średni 80,6) Pnadt: 3590 innych partnerów bizneswych tj. firm, z którymi beneficjenci wspólnie realizują sprzedaż/świadczenie usług/prdukcję (średni 18,8 na beneficjenta), w tym: 3436 partnerów krajwych (średni 18,0) 154 partnerów zagranicznych (średni 0,8) 2231 partnerów bizneswych, z którymi beneficjenci p raz pierwszy rzpczęli wymianę danych dzięki dfinanswanemu prjektwi (średni 11,7) 2972 dstawców prduktów, które sprzedaje firma beneficjenta (średni 25,2 na beneficjenta), w tym: 2685 krajwych dstawców prduktów (średni 22,8) 287 zagranicznych dstawców prduktów (średni 2,5) 1537 dstawców prduktów, z którymi beneficjenci p raz pierwszy rzpczęli wymianę danych dzięki dfinanswanemu prjektwi (średni 13) 8227 punktów sprzedaży i świadczenia usług (w tym usług psprzedażwych lub gwarancyjnych) (średni 111,3 na beneficjenta), w tym: 8019 punktów krajwych (średni 108,4) 208 punktów zagranicznych (średni 2,9) 6679 punktów, z którymi beneficjenci p raz pierwszy rzpczęli wymianę danych dzięki dfinanswanemu prjektwi (średni 91,5) 5142 przedstawicieli handlwych, agentów i brkerów (średni 75,6 na beneficjenta), w tym: 4943 przedstawicieli krajwych (średni 72,7) 199 przedstawicieli zagranicznych (średni 2,9) 1227 przedstawicieli, z którymi beneficjenci p raz pierwszy rzpczęli wymianę danych dzięki dfinanswanemu rzwiązaniu (średni 18,0) 337 dstawców materiałów eksplatacyjnych, surwców lub innych prduktów wykrzystywanych w działalnści beneficjenta (z wyłączeniem działalnści handlwej lub pśrednictwa w handlu) (średni 6,3 na beneficjenta) 245 instytucji publicznych (w tym publicznej pieki zdrwtnej) (średni 11 na beneficjenta) 34 banki kmercyjne lub inne instytucje świadczące usługi finanswe (średni 16 na beneficjenta)