Zakład Usług Technicznych KLIMAX Sp. z o. o. 61-333 Poznań, ul. Staszowska 23 Tel./Fax: (0-61) 2-231-484 www.klimax.com.pl i n f o @ k l i m a x. c o m. p l DOKUMENTACJA TECHNICZNA PROJEKT : Instalacja centralnego ogrzewania STADIUM : Projekt budowlano-wykonawczy OBIEKT : Budynek mieszkalny wielorodzinny ADRES : ul. Mokra 1, Poznań INWESTOR : Wspólnota Mieszkaniowa ul. Mokra 1 Zarządca: MPGM S.A. ul. Rybaki 18a 61-884 Poznań PROJEKTANT : mgr inż. Magdalena Białecka upr. WKP/0325/POOS/10 SPRAWDZAJĄCY : inż. Aleksander Grembowski upr. 143/80/Pw Poznań, wrzesień 2016 r. Projektowanie * badania * ekspertyzy * doradztwo techniczne * inwentaryzacja * wdrażanie * rozruch * wykonawstwo technika cieplna * technologie przemysłowe * ciepłownictwo * ogrzewnictwo * wentylacja * klimatyzacja * wodociągi * kanalizacja * ochrona powietrza i wód * ochrona termiczna * instalacje elektryczne * elektronika * remonty instalacji sanitarnych i technologicznych
Spis treści 1. Dane ogólne... 4 1.1. Przedmiot opracowania... 4 1.2. Materiały wyjściowe do projektowania... 4 1.3. Zakres opracowania... 4 2. Stan istniejący... 4 3. Projektowana instalacja centralnego ogrzewania... 4 3.1. Rozwiązanie techniczne instalacji c.o.... 4 3.2. Grzejniki w instalacji c.o.... 5 3.3. Regulacja instalacji c.o.... 5 3.4. Izolacja przewodów instalacji c.o.... 5 3.5. Kompensacja przewodów instalacji c.o.... 6 3.6. Odpowietrzenie oraz spust wody z instalacji c.o... 6 3.7. Układ pomiarowy... 7 3.8. Napełnianie i uzupełnianie instalacji c.o.... 7 4. Obliczenia instalacja centralnego ogrzewania... 8 4.1. Zestawienie wartości współczynników przenikania ciepła... 8 4.2. Założenia do obliczeń projektowanej straty ciepła oraz projektowanego obciążenia cieplnego... 8 4.3. Wyniki obliczeń projektowanej straty ciepła dla pomieszczeń... 9 4.4. Charakterystyka cieplna budynku... 9 4.5. Parametry techniczne instalacji centralnego ogrzewania... 10 5. Warunki wykonania instalacji centralnego ogrzewania... 10 5.1. Prowadzenie przewodów instalacji c.o... 10 5.2. Podpory stałe i przesuwne... 10 5.3. Tuleje ochronne... 10 5.4. Montaż grzejników... 11 5.5. Próba szczelności instalacji centralnego ogrzewania... 11 6. Uwagi końcowe... 11 Załączniki 1. Uprawnienia projektanta i sprawdzającego 2. Oświadczenie projektanta i sprawdzającego 3. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia Zestawienie rysunków skala 1. Rzut piwnicy instalacja c.o. 1 : 100 2. Rzut parteru instalacja c.o. 1 : 100 3. Rzut I piętra instalacja c.o. 1 : 100 4. Rzut II piętra instalacja c.o. 1 : 100 5. Rzut III piętra instalacja c.o. 1 : 100 6. Rozwinięcie pionów instalacja c.o. 1 : 100 2
7. Schemat szafki pomiarowej 1 : 10 3
1. Dane ogólne 1.1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest projekt instalacji centralnego ogrzewania w budynku mieszkalnym wielorodzinnym na ulicy Mokrej 1 w Poznaniu. 1.2. Materiały wyjściowe do projektowania Archiwalne rzutu architektoniczno budowlane. Wizja lokalna, wytyczne i uzgodnienia z Inwestorem. Informacje techniczne producentów urządzeń. Obowiązujące normy, przepisy i wytyczne w zakresie projektowania instalacji centralnego ogrzewania. 1.3. Zakres opracowania W zakres opracowania wchodzą opis wyjaśniający przyjęte rozwiązania projektowe, wyniki obliczeń oraz rysunki. 2. Stan istniejący Mieszkania w przedmiotowym budynku ogrzewane są za pomocą pieców kaflowych opalanych węglem. Mieszkanie nr 4 ogrzewane jest za pomocą indywidualnych grzałek elektrycznych i piecyka naftowego. 3. Projektowana instalacja centralnego ogrzewania 3.1. Rozwiązanie techniczne instalacji c.o. Projekt obejmuje instalację centralnego ogrzewania. Projektowaną instalację należy podłączyć pod węzeł cieplny zlokalizowany w piwnicy na obszarze komórki lokatorskej mieszkania 2. Projekt węzła wg odrębnego opracowania. Projektuje się instalację wodną, pompową, dwururową z indywidualnym opomiarowaniem poszczególnych mieszkań i lokali użytkowych, o parametrach 80/60 C. Piony oraz szafki pomiarowe zlokalizować na klatkach schodowych w miejscu zgodnie z załączonymi rysunkami. Główne poziomy od węzła do szafek pomiarowych wykonać z rur stalowych bez szwu wg PN-73/H-74219. Instalację od szafek pomiarowych do grzejników wykonać z rur stalowych węglowych ocynkowanych KAN-therm Steel. Przewody instalacji z rur stalowych wszystkie przewody na klatkach schodowych należy obudować płyką g-k i pomalować w kolorze ścian. 4
3.2. Grzejniki w instalacji c.o. Straty ciepła w poszczególnych pomieszczeniach pokryte będą za pomocą stalowych grzejników płytowych zintegrowanych z zaworem termostatycznym zasilanych z dołu COSMO kompakt typu VK oraz za pomocą grzejników drabinkowych w łazienkach COSMO Standard, prod. Vogel&Noot lub inne równoważne. Grzejniki w pokojach oraz kuchniach z oknem zewnętrznym zamontować pod oknem. Natomiast w łazienkach, z uwagi na różną aranżację pomieszczeń, lokalizację grzejnika ustalić podczas wykonywania prac. Grzejniki przyłączyć do instalacji za pomocą zaworów odcinających typu RLV prod. Danfoss lub inne równoważne. Wielkość grzejników podano w części rysunkowej. 3.3. Regulacja instalacji c.o. Regulacja hydrauliczna instalacji centralnego ogrzewania odbywać się będzie za pomocą termostatycznych zaworów grzejnikowych zintegrowanych z grzejnikami płytowymi oraz termostatycznych zaworów RA-N 15 montowanych na zasilaniu grzejników drabinkowych. Regulacja temperatury w pomieszczeniu odbywać się będzie za pomocą głowic termostatycznych z czujnikiem wbudowanym. Należy zamontować głowice RAW 5116 z ograniczeniem temperatury do +16º C. Dla grzejników na klatkach schodowych należy zamontować głowice wzmocnione RA 2920. 3.4. Izolacja przewodów instalacji c.o. Projektuje się izolację ciepłochronną wszystkich przewodów instalacji centralnego ogrzewania. Izolację przewodów wykonać z materiału o współczynniku przewodzenia ciepła 0,035 W/mK o następującej grubości: Tabela 1. Grubość izolacji cieplnej Średnica przewodu Grubość izolacji [mm] Przewody miedziane 15x1,0 20 18x1,0 20 22x1,0 20 28x1,5 30 35x1,5 30 Przewody stalowe dn20 20 dn25 30 dn32 30 dn40 40 5
dn50 55 dn65 70 Grubość izolacji dla przewodów przechodzących przez ściany i stropy oraz ułożone w komponentach budowlanych między ogrzewanymi pomieszczeniami różnych użytkowników należy zmniejszyć o połowę. Przy zastosowaniu materiału izolacyjnego o innym współczynniku przewodzenia ciepła niż 0,035 W/mK należy skorygować grubość warstwy izolacyjnej. 3.5. Kompensacja przewodów instalacji c.o. Kompensacja wydłużeń przewodów centralnego ogrzewania realizowana będzie poprzez naturalne załamania rurociągów. Na przewodach stalowych oraz miedzianych należy zamontować podpory przesuwne. Maksymalne odległości między podporami dla rur stalowych podano w tabeli 2, dla rur miedzianych w tabeli 3. Tabela 2. Odległość między podporami dla przewodów stalowych Średnica Przewód montowany przewodu pionowo poziomo dn20 2,0 1,5 dn25 2,9 2,2 dn32 3,4 2,6 dn40 3,9 3,0 dn50 4,6 3,5 dn65 4,9 3,8 Tabela 3. Odległość między podporami dla przewodów miedzianych Średnica Przewód montowany przewodu pionowo poziomo 15x1,0 1,6 1,2 18x1,0 2,0 1,5 22x1,0 2,6 2,0 28x1,5 2,9 2,2 3.6. Odpowietrzenie oraz spust wody z instalacji c.o. Odpowietrzenie instalacji obywać się będzie za pomocą automatycznych odpowietrzników pływakowych 3/8 zamontowanych w najwyższych punktach instalacji oraz ręcznych odpowietrzników grzejnikowych. W najniższych punktach instalacji oraz pod każdym 6
pionem należy zmontować zawory spustowe ze złączką do węża. Przewody prowadzić z minimalnym spadkiem 0,3% w kierunku zaworów spustowych. Przewody układać w sposób zapewniający odpowietrzenie instalacji. 3.7. Układ pomiarowy W celu umożliwienia indywidualnego rozliczenia mieszkań oraz lokali użytkowych projektuje się kompaktowe liczniki ciepła CQM-III-K z przelicznikiem LQM-III prod. Apator lub inny równoważny. Przed licznikiem ciepła należy zamontować zawór odcinający oraz filtr siatkowy, za licznikiem zawór odcinający. Projektuje się liczniki ciepła do montażu na przewodzie powrotnym. Licznik ciepła należy montować współosiowo z przewodem pomiarowym zgodnie z instrukcją producenta. Kierunek strzałki umieszczonej na korpusie powinien być zgodny z kierunkiem przepływu wody w przewodzie. Układ pomiarowy dla mieszkań oraz lokali przedstawiono w poniższej tabeli 4. Tabela 4. Układ pomiarowy dla mieszkań i lokali M1 Zawór odcinający DN 20 M4 Zawór odcinający DN 20 M1A Zawór odcinający DN 20 M2 Zawór odcinający DN 20 M3 Zawór odcinający DN 20 M3A Zawór odcinający DN 20 M5 Zawór odcinający DN 20 M6 Zawór odcinający DN 20 M7 Zawór odcinający DN 20 Lokal usługowy Zawór odcinający DN 20 3.7. Napełnianie i uzupełnianie instalacji c.o. Projektuje się napełnienia i uzupełnienie instalacji c.o. wodą wodociągową. Z uwagi na zastosowanie materiałów stalowych, w skład układu do napełniania wchodzi: - filtr na rurowy na wymienne wkłady, - zmiękczacz jonowymienny, - urządzenia do inhibitora korozji z korektą ph, - izolator przepływów zwrotnych typu BA. 7
Urządzenia zamontowane będą w pomieszczeniu węzła cieplnego. Dobór urządzeń zgodnie z projektem węzła. Projekt węzła wg odrębnego opracowania. 4. Obliczenia instalacja centralnego ogrzewania 4.1. Zestawienie wartości współczynników przenikania ciepła Wartości współczynników przenikania ciepła wyznaczono zgodnie z normą EN-ISO 6946 oraz PN-EN 12831. Tabela 5. Współczynnik przenikania ciepła Nr typu przegrody Opis warstw U W/m 2 K PG podłoga na gruncie 0,467 SW ściana wewnętrzna 1,71 SWsb ściana wewnętrzna (sąsiedni budynek) 1,71 SZ1 ściana zewnętrzna, nieocieplona 1,38 SZ2 ściana zewnętrzna, ocieplona 0,27 SZgr ściana zewnętrzna przy gruncie 0,595 STw strop wewnętrzny (przenikanie w górę) 1,08 STw strop wewnętrzny (przenikanie w dół) 0,94 STw strop nad piwnicą (przenikanie w dół) 1,33 STD1 stropodach ocieplony 0,51 STD2 stropodach 4,90 STD3 stropodach nad dobudówką 1,28 OZ drewniane okno 1,60 DZ drzwi zewnętrzne 4,00 DW drzwi wewnętrzne 2,60 4.2. Założenia do obliczeń projektowanej straty ciepła oraz projektowanego obciążenia cieplnego Projektowane straty ciepła oraz projektowane obciążenie cieplne zostało wyznaczone zgodnie z normą PN-ISO 12831 przy następujących założeniach: - projektowana temperatura zewnętrzna: -18 C (II strefa klimatyczna), - średnia roczna temperatura zewnętrzna: +7,9 C, 8
- projektowana temperatura wewnętrzna: - klatka schodowa: +8 C, - łazienka: +24 C, - pokój, kuchnia, przedpokój:+20 C, - krotność wymiany powietrza wewnętrznego, wynikająca z różnicy ciśnień 50 Pa między wnętrzem a otoczeniem budynku: 4 w/h, - współczynnik osłonięcia: - dla jednego otworu w przestrzeni ogrzewanej: 0,03 - dla więcej niż jednego otworu w przestrzeni ogrzewanej: 0,05 - współczynnik poprawkowy ze względu na wysokość przestrzeni ogrzewanej ponad poziomem terenu: 1,0 - minimalny strumień objętości powietrza ze względów higienicznych: 0,5 w/h. 4.3. Wyniki obliczeń projektowanej straty ciepła dla pomieszczeń Całkowite straty ciepła dla poszczególnych pomieszczeń podano w części rysunkowej. 4.4. Charakterystyka cieplna budynku Współczynniki strat ciepła Współczynnik strat ciepła przez przenikanie: do otoczenia przez obudowę budynku ΣHT,ie 451 do otoczenia przez przestrzeń nieogrzewaną ΣHT,iue 126 do gruntu ΣHT,ig 2 do sąsiedniego budynku ΣHT,ij 173 Współczynnik strat ciepła na wentylację ΣHV 218 Sumaryczny współczynnik strat ciepła ΣH 970 Straty ciepła budynku Sumaryczna strata ciepła przez przenikanie ΣΦT 27977 Strata ciepła na wentylację minimalną ΣΦV,min 7895 Strata ciepła przez inflitrację 0,5 ΣΦV,inf 1637 Strata ciepła przez wentylację mechaniczną, nawiewną ΣΦV,su 0 Strata ciepła w wyniku działania instalacji wywiewnej ΣΦV,mech,inf 0 Sumaryczna strata ciepła na wentylację ΣΦV 7895 Obciążenie cieplne budynku Projektowe obciążenie cieplne budynku ΦHL 35872 W/K W W 9
Własności budynku Obciąż. cieplne / ogrz. pow. budynku A ogrz,bud 412 m² Obciąż. cieplne / ogrz. kub. budynku V ogrz,bud 1282 m³ ΦHL / A ogrz,bud ΦHL / V ogrz,bud 87,1 W/m² 28 W/m³ 4.5. Parametry techniczne instalacji centralnego ogrzewania Temperatura pracy instalacji: 80/60 [ C] Ciśnienie dyspozycyjne: 19,1 [kpa] Całkowita pojemność instalacji: 304 [dm 3 ] 5. Warunki wykonania instalacji centralnego ogrzewania 5.1. Prowadzenie przewodów instalacji c.o. - przewody poziome prowadzić ze spadkiem w kierunku zaworów spustowych, - w najwyższych punktach instalacji zamontować zawory odpowietrzające, - przewody układać w sposób zapewniający odpowietrzenie instalacji, - przewody prowadzić w sposób zapewniający samokompensacje, - przewody zasilający i powrotny, prowadzone obok siebie, układać równolegle, - przewody pionowe należy prowadzić tak, aby maksymalne odchylenie od pionu nie przekroczyło 1 cm na kondygnację, - przewód zasilający pionu powinien znajdować się z prawej strony, powrotny z lewej (dla patrzącego na ścianę) - obejście pionów gałązkami grzejnikowymi należy wykonać od strony pomieszczenia. 5.2. Podpory stałe i przesuwne - w instalacji stosować podpory stałe i przesuwne zgodnie z punktem 3.5. 5.3. Tuleje ochronne - przy przejściach rurą przez przegrodę budowlaną należy stosować tuleje ochronne, - w tulei ochronnej nie może znajdować się żadne połączenie rury, - tuleja ochronna powinna być rurą o średnicy wewnętrznej większej od średnicy zewnętrznej przewodu co najmniej o 2 cm, przy przejściu przez przegrodę pionową oraz co najmniej o 1 cm przy przejściu przez strop, - tuleja ochronna powinna być dłuższa niż grubość przegrody pionowej o około 5 cm z każdej strony, a przy przejściu przez strop powinna wystawać około 2 cm powyżej posadzki, - przestrzeń między rurą przewodu a tuleją ochronną powinna być wypełniona 10
materiałem trwale plastycznym nie działającym korozyjnie na rurę, umożliwiającym jej wzdłużne przemieszczenie się i utrudniającym powstanie w niej naprężeń ścinających. 5.4. Montaż grzejników - grzejniki montować w płaszczyźnie równoległej do powierzchni ściany, - grzejniki montować do ściany zgodnie z instrukcją producenta, - wsporniki i uchwyty grzejnikowe powinny być osadzone w przegrodzie budowlanej w sposób trwały, - grzejniki powinny opierać się na wszystkich wspornikach, - grzejniki należy łączyć z gałązkami grzejnikowymi w sposób umożliwiający montaż i demontaż bez uszkodzenia gałązek i naruszenia wykończenia przegród budowlanych. 5.5. Próba szczelności instalacji centralnego ogrzewania - badanie szczelności przeprowadzić przed wykonaniem izolacji cieplnej, - badanie szczelności przeprowadzić wodą, - podczas badania szczelności instalacja powinna być odłączona od źródła ciepła, - przed przystąpieniem do badania szczelności instalację skutecznie wypłukać wodą, - przed napełnieniem wodą nie należy wkręcać kompletnych automatycznych odpowietrzników, lecz jedynie ich zawory stopowe. Do chwili skutecznego wypłukania instalacja powinna być odpowietrzana poprzez ręczne otwieranie zaworów stopowych, - po napełnieniu instalacji wodą zimną i po odpowietrzenie należy przy ciśnieniu statycznym słupa wody, dokonać starannego przeglądu instalacji, w celu sprawdzenia czy nie występują przecieki wody, - po stwierdzeniu gotowości zładu do podjęcia badania szczelności należy zwiększyć ciśnienie do wartości ciśnienia próbnego tj. ciśnienie robocze + 2 bary, lecz nie mniej niż 4 bary, - instalację można uznać za szczelną, jeżeli po czasie co najmniej 30 minut nie występują przecieki oraz manometr nie wykaże spadku ciśnienia, - do badania szczelności należy użyć manometru tarczowego (średnica tarczy minimum 150mm) o zakresie o 50% większym od ciśnienia próbnego. 6. Uwagi końcowe Wszystkie materiały zastosowane do montażu instalacji muszą posiadać niezbędne atesty, dopuszczające je do stosowanie na terenie Polski. Urządzenia i armaturę podłączyć zgodnie z DTR tych urządzeń dostarczonymi przez producentów. Instalację wykonać zgodnie z Warunkami technicznymi wykonania i odbioru instalacji ogrzewczych COBRIT INSTAL. 11
Wykonać uziemienie instalacji centralnego ogrzewania. Wszystkie prace wykonać z zachowaniem zasad bhp i ppoż. 12