WPŁYW L-LIZYNY LUB PREPARATU ENZYMATYCZNEGO NA WARTOŚĆ POKARMOWĄ BIAŁKA OWSA NAGOZIARNISTEGO

Podobne dokumenty
WARTOŚĆ POKARMOWA ZIARNA OWSA OPLEWIONEGO (AVENA

PLON I WARTOŚĆ POKARMOWA ZIARNA OWSA OPLEWIONEGO ODMIANY DUKAT W ZALEŻNOŚCI OD UDZIAŁU WSIEWKI WYKI JAREJ

WPŁYW SPOSOBU UPRAWY NA PLON ORAZ ZAWARTOŚĆ I SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH ZIARNA OWSA NAGOZIARNISTEGO

WSPÓŁCZESNE 1VŤETODY OCENY BIAŁEK ROŚLINNYCH NA PRZYKŁADZIE ZIARNA OWSA

SKŁAD CHEMICZNY NOWYCH RODÓW OWSA UPRAWIANEGO W WARUNKACH BESKIDU NISKIEGO

Ocena jakości ziarna różnych form owsa na podstawie składu chemicznego

Skład chemiczny i wartość pokarmowa makuchu z dyni

PORÓWNANIE SKŁADU CHEMICZNEGO I WARTOŚCI POKARMOWEJ OWSA NIEOPLEWIONEGO I OPLEWIONEGO

WSTĘPNA OCENA WARTOŚCI OWSA NIEOPLEWIONEGO I OPLEWIONEGO W ŻYWIENIU STADA REPRODUKCYJNEGO PRZEPIÓREK

Wpływ dolistnego dokarmiania na plon i skład chemiczny ziarna owsa

Owies nagi w żywieniu trzody chlewnej i drobiu Część I. Owies nagi w żywieniu tuczników

Wartość pokarmowa zbóż i zasady ich skarmiania w żywieniu świń

PORÓWNANIE PLONOWANIA MIESZANEK JĘCZMIENIA Z OWSEM NIEOPLEWIONYMI OPLEWIONYM

PLONOWANIE I SKŁAD CHEMICZNY ZIARNA NAGOZIARNISTEJ FORMY OWSA KARŁOWEGO (STH 5630) W ZALEŻNOŚCI OD GĘSTOŚCI SIEWU I NAWOŻENIA AZOTEM

Skład i wartość pokarmowa śruty rzepakowej wyprodukowanej z dodatkiem lecytyny wytrąconej kwasem cytrynowym

Plon ziarna i składników pokarmowych owsa nieoplewionego i oplewionego uprawianego przy dwóch poziomach nawożenia azotem

PODSTAWOWY SKŁAD CHEMICZNY WYBRANYCH ODMIAN OWSA SIEWNEGO

Łubin i poekstrakcyjna śruta rzepakowa - czy te komponenty warto stosować łącznie w mieszankach dla świń?

Tom XIX Rośliny Oleiste 1998

Owies nagi w żywieniu trzody chlewnej i drobiu Część II. Owies nagi w żywieniu kurcząt brojlerów

Wpływ nawożenia azotowego i gęstości siewu na wysokość i jakość plonu ziarna odmian owsa oplewionego i nagoziarnistego

Tom XIX Rośliny Oleiste 1998

Wpływ poziomu ochrony i nawożenia azotem na plonowanie i skład chemiczny ziarna kilku odmian jęczmienia jarego pastewnego Część II.

Wpływ warunków tostowania śruty i ogrzewania. na wartość pokarmową białka ocenianą na podstawie wskaźników in vitro i in vivo

Wyniki tuczu świń żywionych mieszankami z udziałem śruty rzepakowej uzupełnionej lizyną *

Skład chemiczny oleju i wytłoków otrzymywanych z zarodków kukurydzy

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA

Zastosowanie produktów przemiału owsa nieoplewionego do wypieku chleba

WARTOŚĆ ODŻYWCZA. STRAWNOŚĆ I BIODOSTĘPNOŚĆ PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH. Roman Cichon CM UMK Bydgoszcz 2015

Trzoda chlewna. CENTRUM HURTOWE PASZ naturalnie najlepsze. Rewolucja w żywieniu. Rewolucja w żywieniu. naturalnie najlepsze

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2009, Agric., Aliment., Pisc. Zootech.

Wpływ zawartości lizyny strawnej w mieszankach zbożowo-rzepakowych na tempo wzrostu i chemiczny skład przyrostu dziennego świń

WPŁYW ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA AZOTEM NA SKŁAD CHEMICZNY ZIARNA DWÓCH ODMIAN ORKISZU (TRITICUM AESTIVUM SSP. SPELTA L.)

WARTOŚĆ PASZOWA ZIARNA DWÓCH FORM JĘCZMIENIA JAREGO W WARUNKACH ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA AZOTEM

Rośliny strączkowe w żywieniu świń

OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZIARNA WYBRANYCH ODMIAN PSZENICY

Wpływ makuchu rzepakowego i dodatku preparatu enzymatycznego ksylanazy na odkładanie białka, fosforu i energii brutto w ciele kurcząt brojlerów

Ocena strawności oraz wartości energetycznej makuchów z trzech odmian rzepaku niskoglukozynolanowego

EFEKT OBŁUSZCZENIA ZIARNA OWSA ORAZ UZUPEŁNIANIA PASZY PREPARATEM ENZYMATYCZNYM NA WYNIKI ODCHOWU BROJLERÓW

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2010, Agric., Aliment., Pisc., Zootech.

PLON, ZAWARTOŚĆ ORAZ SKŁAD KWASÓW TŁUSZCZOWYCH OWSA ODMIANY DUKAT W ZALEŻNOŚCI OD UDZIAŁU WSIEWKI WYKI JAREJ

ZAWARTOŚĆ FRAKCJI WĘGLOWODANOWYCH I AMINOKWASÓW W ZIARNIE PSZENICY WYPRODUKOWANYM W DWÓCH NASTĘPUJĄCYCH PO SOBIE LATACH

WARTOŚĆ ODŻYWCZA NASION ŁUBINU WĄSKOLISTNEGO

ANNALES. Robert Idziak, Tadeusz Michalski

Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych

ODDZIAŁYWANIE FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH NA PLONOWANIE ORAZ JAKOŚĆ NAGOZIARNISTYCH I OPLEWIONYCH ODMIAN JĘCZMIENIA JAREGO I OWSA

SKŁAD AMINOKWASOWY, PROFIL KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I WARTOŚC POKARMOWA ODMIAN I RODÓW ZIARNA OWSA*

PORÓWNANIE PLONOWANIA DWÓCH ODMIAN OWSA NIEOPLEWIONEGO Z OPLEWIONYM PRZY DWÓCH POZIOMACH NAWOŻENIA AZOTEM

WPŁYW GĘSTOŚCI SIEWU NA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH W ZIARNIE OWSA SIEWNEGO

SKŁAD AMINOKWASOWY WYBRANYCH ODMIAN JĘCZMIENIA

Wpływ mąki otrzymanej z ziarna nieoplewionych i oplewionych form jęczmienia i owsa na profil lipidowy surowicy krwi szczurów

SKŁAD CHEMICZNY ZIARNA OWSA NAGOZIARNISTEGO I NASION BOBIKU UPRAWIANYCH W SIEWIE CZYSTYM I W MIESZANKACH

Nauka Przyroda Technologie

Stan aktualny i perspektywy uprawy owsa w Polsce Komunikat

Żywienie loch Dzienna dawka paszy (w kg) o różnej koncentracji energii (na podstawie Norm Żywienia Świń. 1993) 2,

Łubin w żywieniu trzody chlewnej

Próba wykorzystania otrąb owsianych do wypieku wyrobów ciastkarskich

Mierniki wartości pokarmowej pasz i zapotrzebowania zwierząt

MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA KRAJOWYCH ŹRÓDEŁ

7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50

Wybrane cechy fizyczne i skład chemiczny ziarna kilku odmian owsa

ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CECHAMI DIELEKTRYCZNYMI A WŁAŚCIWOŚCIAMI CHEMICZNYMI MĄKI

Wpływ nawożenia azotowego na plon ziarna, zawartość białka i elementy struktury plonu owsa

Pieczywo pszenżytnio-owsiane jako nowy produkt o podwyższonej wartości prozdrowotnej

Plonowanie oraz wartość paszowa ziarna owsa nagoziarnistego w siewie czystym i mieszanym

Streszczenie. Słowa kluczowe: błonnik pokarmowy, P-glukany, jęczmień, owies, odmiany oplewione i nieoplewione

REAKCJA OWSA OPLEWIONEGO I NAGOZIARNISTEGO NA DZIAŁANIE REGULATORÓW WZROSTU

WARTOŚĆ POKARMOWA NASION ŁUBINÓW ORAZ WARTOŚĆ BIOLOGICZNA

ROŚLINNEGO DLA ZWIERZĄT GOSPODARSKICH WYBRANE WYNIKI PROGRAMU WIELOLETNIEGO

SKŁAD I WARTOŚĆ POKARMOWA BIAŁKA NASION PSZCZELNIKA MOŁDAWSKIEGO (DRACOCEPHALUM MOLDAVICA L.)*

Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!

Wpływ owsa nieoplewionego na parametry tuczne, rzeźne i wybrane wskaźniki krwi gęsi białych kołudzkich * *

Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej

8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek

Mieszanki paszowe uzupełniające. Trzoda chlewna

WPŁYW STOPNIA ROZDROBNIENIA KOMPONENTÓW PASZ SYPKICH NA WYDAJNOŚĆ TUCZU TRZODY CHLEWNEJ

Produkcja, skład chemiczny i wartość pokarmowa ziarna owsa w żywieniu gęsi rzeźnych

Zawartość aminokwasów w ziarnie owsa nawożonego saletrą amonową z dodatkiem mikroelementów

Ocena zmienności i współzależności cech rodów pszenicy ozimej twardej Komunikat

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Zdolność eliminowania wolnych rodników przez ekstrakty uzyskane z frakcji młynarskich ziarna nieoplewionych i oplewionych form jęczmienia i owsa

Żyto hybrydowe KWS LOCHOW w żywieniu krów mlecznych w szczycie laktacji

PROGRAM ŻYWIENIA TRZODY CHLEWNEJ. mieszanki paszowe uzupełniające

WPŁYW NAWOŻENIA AZOTEM I GĘSTOŚCI SIEWU NA PLONOWANIE OWSA NAGOZIARNISTEGO

Teresa Banaszkiewicz Akademia Podlaska w Siedlcach, Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej

Wpływ wczesności odmiany na skład chemiczny i strawność ziarna kukurydzy

Porównanie reakcji odmian jęczmienia jarego na poziom nawożenia azotem

Weryfikacja i optymalizacja metod i systemów upraw polowych roślin na cele żywnościowe. Zadanie realizowane przez zespół SPOJPR oraz COBORU

Kiszonka z sorga, czyli jaka pasza?

1. ARDEN 2. BINGO 3. HAKER

SKŁAD AMINOKWASOWY ORAZ JAKOŚĆ BIAŁKA ZIARNA ŻÓŁTO- I BRĄZOWOPLEWKOWYCH FORM OWSA SIEWNEGO (AVENA SATIVA)

OCENA SKŁADU CHEMICZNEGO ZIARNA WYBRANYCH ODMIAN JĘCZMIENIA

Ocena oddziaływania wybranych czynników agrotechnicznych na wielkość plonu ziarna i skład aminokwasowy białka owsa

MIROSŁAW PYSZ, RENATA BIEŻANÓWSKA, PAWEŁ M. PISULEWSKI

Charakterystyka odmian żyta po względem wartości odżywczej i prozdrowotnej Danuta Boros

JAKOŚĆ SENSORYCZNA WARZYWNYCH PRZETWORÓW EKOLOGICZNYCH Z PAPRYKI I FASOLI SZPARAGOWEJ

Plonowanie nagich i oplewionych form owsa i jęczmienia jarego w siewie czystym i mieszanym

Współczesne osiągnięcia i perspektywy hodowli owsa w Polsce

Wykorzystanie azotu z nawozów przez nagoziarnistą i oplewioną formę owsa

Transkrypt:

ŻYWNOŚĆ l(18)supl., 1999 JULITA MACIE JE WICZ-RY Ś, KRYSTYNA SOKÓŁ WPŁYW L-LIZYNY LUB PREPARATU ENZYMATYCZNEGO NA WARTOŚĆ POKARMOWĄ BIAŁKA OWSA NAGOZIARNISTEGO (AVENA SATIVA VAR. NUDA) I OPLEWIONEGO (A. SATIVA L.) Streszczenie Oznaczono zawartość podstawowych składników pokarmowych oraz skład aminokwasowy 4 odmian owsa nagoziamistego i 2 owsa oplewionego. Oceniono wpływ dodatku 0,25% L-lizyny lub 0,1 % preparatu enzymatycznego o aktywności β-glukanazy na wartość biologiczną (BV) i strawność rzeczywistą (TD) białka owsa oznaczoną metosą Thomasa-Mitchella na szczurach. Dodatek L-lizyny spowodował wzrost BV (P < 0,01) tylko nagoziamistej odmiany STH 296/91, zawierającej najmniej lizyny. Dodatek preparatu enzymatycznego poprawiał strawność rzeczywistą białka owsa, lecz różnice były istotne (P < 0,01) tylko w przypadku nagoziamistej odmiany STH 2795. Wstęp Wyjątkowo korzystna kombinacja składników odżywczych w ziarnie owsa stawia go na czołowym miejscu wśród zbóż (Gąsiorowski, 1995). Owies nagoziamisty, o wyższej koncentracji białka i energii niż owies oplewiony, poszerza bazę paszową dla zwierząt monogastrycznych. Pomimo że białko owsa zawiera więcej lizyny niż inne zboża, pozostaje ona nadal pierwszym aminokwasem ograniczającym wartość pokarmową owsa (Maurice i in. 1985; Zarkadas i in. 1995). Uzupełnianie dawek pokarmowych zawierających owies nagoziamisty L-lizyną wpływa na podniesienie uzyskiwanych efektów produkcyjnych (Friend i in. 1989; Cave i in. 1989). Wysoka zawartość węglowodanów nieskrobiowych w owsie, głównie β-glukanu, może utrudniać trawienie i wchłanianie składników pokarmowych, zwłaszcza w przypadku zwierząt młodych (Maurice i in. 1985). Ogranicza to możliwość stosowania dużych ilości owsa nagoziamistego w dawkach starterowych. Badania wielu autorów wykazały, że dodatek preparatów enzymatycznych o aktywności β-glukanazy może poprawiać wykorzystanie owsa przez zwierzęta (Elwinger i Saterby,1987; Flis, 1995). Dr J. Maciej ewicz-ryś, mgr K. Sokół, Zakład Żywienia Zwierząt, Instytut Zootechniki, Instytut Zootechniki, 31-047 Kraków, ul. Sarego 2.

268 Julita Maciejewicz-Ryś, Krystyna Sokół Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu dodatku L-lizyny na wartość biologiczną białka owsa nagoziamistego i oplewionego. Starano się również ustalić w jakim stopniu preparat enzymatyczny o aktywności β-glukanazy wpływa na strawność rzeczywistą białka owsa. Materiał i metody W badaniach wykorzystano odmianę Akt oraz rody: STH 2795, STH 9536/92 i STH 296/91 owsa nagoziamistego (A. sativa var. nuda) z ZDHAR Strzelce a także owies oplewiony (A. sativa L.) odm. Dukat (HR Wielopole) i Santor (ZDHAR Strzelce). Analizowano zawartość podstawowych składników pokarmowych w ziarnie owsa. Zawartość aminokwasów oznaczono na automatycznym analizatorze firmy Carlo Erba 3A 29. Obliczono wskaźnik aminokwasów egzogennych (EAAI) oraz wskaźnik aminokwasu ograniczającego (CS). Wartość biologiczną (BV) i strawność rzeczywistą (TD) białka owsa oznaczono w testach bilansowych na szczurach metodą Thomasa-Mitchella. Zwierzęta otrzymywały dietę półsyntetyczną (10 g/dzień/ szt.) w której jedynym źródłem białka (9%) było ziarno owsa. W skład diet wchodziły również (% dawki): mieszanka mineralna - 4, mieszanka witaminowa - 1 (Rakowska i in., 1978) oraz olej sojowy - 7, celuloza Whatman CF11 - uzupełnienie do 4 i skrobia kukurydziana - uzupełnienie do 100. Przebadano wpływ dodatku 0,25% L-lizyny lub 0,1% preparatu enzymatycznego o aktywności β-glukanazy do diet zawierających owies na wyniki testów na szczurach. Wyniki poddano analizie wariancji. Do oceny istotności różnic zastosowano test Duncana. Obliczono również współczynniki korelacji między BV a zawartością lizyny oraz EAAI, a także między TD a poziomem włókna surowego. Wyniki i dyskusja Odmiany owsa nagoziamistego zawierały więcej białka ogólnego i tłuszczu oraz znacznie mniej włókna surowego niż owies oplewiony (tab. 1). Podobne rezultaty uzyskały Kosieradzka i Fabijańska (1995). Obserwowano dość duże zróżnicowanie zawartości lizyny w owsie nagoziamistym. Najwięcej lizyny - 4,8 g było w odm. Akt, najmniej - 3,2 g w STH 296/91, co jest poziomem, jak na owies, bardzo niskim. Znalazło to odbicie zarówno w rezultatach EAAI (tab. 1), jak i BV (rys. 1). Rezultaty dla owsa oplewionego były pośrednie. Wartość biologiczna białka większości odmian owsa nagoziamistego była wyższa niż oplewionego (rys. 1). Wyróżniała się odmiana Akt, a najgorsza była odmiana STH 296/91. Zarkadas i in. (1995) wykazali, że kanadyjskie odmiany owsa nagoziamistego ustępują nieco odmianom oplewionym pod względem jakości białka. Na tym tle pierw

WPŁYW L-LIZYNY LUB PREPARATU ENZYMATYCZNEGO NA WARTOŚĆ POKARMOWĄ BIAŁKA... 269 sza, zarejestrowana w 1997 roku, polska odmiana owsa nagoziarnistego Akt wypada bardzo korzystnie, zarówno pod względem składu jak i wartości pokarmowej. Wartość biologiczna białka badanych odmian owsa zależała bardziej od zawartości wszystkich aminokwasów egzogennych (r = 0,82; P < 0,05) niż od poziomu lizyny (r = 0,64). Tabela 1 Zawartość podstawowych składników pokarmowych (% s.m.), lizyny (g/16g N) oraz wskaźnik aminokwasów egzogennych (EAAI) w ziarnie owsa oplewionego i nagoziarnistego. Nutrients content (% d.m.), lysine and EAA-Index of covered and naked oat grains. Odmiana Cultivar Białko ogólne Crude protein Ekstrakt eterowy Ether extract Włókno surowe Crude fibre Owies oplewiony / Covered oat Popiół Ash Lizyna Lysine EAAI EAA-Index Dukat 11,62 4,48 12,07 2,75 3,49 70,4 Santor 12,22 3,69 14,92 3,04 3,99 72,3 Owies nagoziamisty / Naked oat STH 2795 14,43 8,02 1,78 2,27 3,44 75,3 Akt 15,14 7,91 1,89 2,23 4,81 78,6 STH 9536/92 15,36 7,93 2,06 2,29 3,61 75,6 STH 296/91 15,76 7,57 2,26 2,40 3,23 68,3 no supplement with lysine E3 with enzyme Rys. 1. Wartość biologiczna (BV) białka owsa oplewionego i nagoziarnistego uzupełnionego 0.25% L- lizyny lub 0.1% preparatu enzymatycznego. Fig. 1. Biological value (BV) of protein of covered and naked oats with 0.25% L-lysine or 0.1 % enzyme supplementation.

270 Julita Maciejewicz-Ryś, Krystyna Sokół Dodatek 0,25% L-lizyny powodował wzrost BV najuboższych w lizynę odmian owsa: nagoziamistej STH 296/91 (P <0,01) oraz oplewionej Dukat. Wyniki wskazują, ze zmiana pozytywnego działania dodatku lizyny nastąpiła pomiędzy jej zawartością w białku w ilości 3,44% (STH 2795) a 3,61% (STH 9536/92). Odpowiada to rezultatom CS - 51,1% (po uzupełnieniu lizyną 92,4%) w przypadku rodu STH 2795 i 53,6% oraz 94,9% (po uzupełnieniu lizyną) w przypadku rodu STH 9536/92. Również Kosieradzka i Fabijańska (1995) obserwowały podniesienie wyników PER owsa uzupełnianego lizyną. W doświadczeniach na tucznikach i kurczętach wykazano, że dodatek lizyny do diet owsianych zwiększa przyrosty zwierząt i poprawia wykorzystanie paszy (Friend i in. 1989; Hahn i in. 1990). Dodatek 0,25% lizyny do odm. Akt spowodował obniżenie BV (P < 0,05), co może świadczyć o pogorszeniu zbilansowania aminokwasów w białku. Dodatek preparatu enzymatycznego do przebadanych odmian owsa nie miał istotnego wpływu na rezultaty BY. TD no supplement with lysine Η with enzyme Rys. 2. Strawność rzeczywista (TD) białka owsa oplewionego i nagoziamistego uzupełnionego 0.25% L-lizyny lub 0.1% preparatu enzymatycznego. Fig. 2. True digestibility (TD) of protein of covered and naked oats with 0.25% L-lysine or 0.1% enzyme supplementation. Owies nagoziamisty odznaczał się wyższą strawnością rzeczywistą białka niż odmiany oplewione (rys. 2). Jest to cecha wyróżniająca ten owies (Kosieradzka i Fabijańska, 1995; Nita i Orłowska-Job, 1996). TD owsa była uzależniona od poziomu włókna surowego w ziarnie (r = -0,90; P < 0,01). Podobną zależność wykazali Pettersson i in. (1996). Obserwowano wzrost strawności rzeczywistej większości odmian owsa pod wpływem dodatku 0,1% preparatu enzymatycznego o aktywności β- glukanazy, choć tylko w przypadku odmiany STH 2795 było to potwierdzone staty

WPŁYW L-LIZYNY LUB PREPARATU ENZYMATYCZNEGO NA WARTOŚĆ POKARMOWĄ BIAŁKA... 271 stycznie (P < 0,01). Może się to wiązać ze znacznym zróżnicowaniem poziomu β- glukanu w odmianach owsa, na co zwracają uwagę Gąsiorowski i in. (1997). Pozytywne efekty stosowania preparatów enzymatycznych w dietach zawierających owies w żywieniu drobiu wykazali Elwinger i Saterby (1987) oraz Aimonen i Nasi (1991). Wnioski 1. Stwierdzono dość duże zróżnicowanie poziomu lizyny w białku przebadanych odmian owsa. 2. Dodatek 0,25% lizyny poprawiał wartość biologiczną białka tylko najuboższej w ten aminokwas odmiany owsa (P < 0,01). 3. Obserwowano tendencję do poprawy strawności rzeczywistej białka owsa pod wpływem 0,1% preparatu enzymatycznego o aktywności β-glukanazy, potwierdzoną statystycznie tylko w przypadku odm. STH 2795 (P < 0,01). LITERATURA [1] Aimonen Nasi M.: Replacement of Barley by Oats and Enzyme Supplementation in Diets for Laying Hens. 1. Performance and Balance Trial Results. Acta Agric. Scand., 41, 1991, 179. [2] Cave N.A., Hamilton R.M.G., Burrows V.D.: Evaluation of naked oats (Avena nuda) as a feedingstuffs for laying hens. Can. J. Anim. Sci., 69, 1989, 789. [3] Elwinger K., Saterby B.: The Use of beta-glucanase in Practical Broiler Diets Containing Barley or Oats. Swedish J. agric. Res., 17, 1987, 133. [4] Flis M.: Celowość i efektywność stosowania preparatów enzymatycznych w żywieniu drobiu i świń. Postępy Nauk Roln., XLII/XLVII, 1995, 255, 111. [5] Friend D.W., Fortin A., Butler G., Poste L.M., Kramer J.K.G., Burrows V.D.: Naked oats (Avena nuda) with and without lysine supplementation, for boars and barrows: growth, carcass and meat quality, energy and nitrogen metabolism. Can. J. Anim Sci., 69, 1989, 765. [6] Gąsiorowski H.: Skład chemiczny, charakterystyka ogólna. Owies - chemia i technologia red. H.Gąsiorowski, 1995, PWRiL, Poznań, 47. [7] Gąsiorowski H., Klockiewicz-Kamińska E., Chalcarz A., Górecka D.: Charakterystyka polskiego owsa. cz.l. Przegląd Zboż.-Młyn., XLI, 4, 1997, 23. [8] Hahn J.D., Chung T.K., Baker D.H.: Nutritive value of oat flour and oat bran. J. Anim. Sci., 68, 1990,4253. [9] Kosieradzka I., Fabijańska M.: Wartość biologiczna białka ziarna wybranych odmian owsa. XXV Sesja Nauk. KŻZ KNZ PAN, Poznań, 1995, 37. [10] Maurice D.V., Jones J.E., Hall M.A., Castaldo D.J., Whisenhunt J.E., McConnell J.C.: Chemical Composition and Nutritive Value of Naked Oats (Avena nuda L.) in Broiler Diets. Poultry Sci., 64, 1985, 529. [11] Nita Z., Orłowska-Job W.: Hodowla owsa nagoziamistego w Zakładzie Doświadczalnym HAR w Strzelcach. Biul IHAR, 197, 1996, 141. [12] Pettersson A., Lindberg J.E., Thomke S., Eggum B.O.: Nutrient digestibility and protein quality of oats differing in chemical composition evaluated in rats and by an in vitro technique. Anim. Feed Sci. Technol., 62, 1996, 203.

272 Julita Maciejewicz-Ryś, Krystyna Sokół [13] Rakowska M., Szkiłłądziowa W., Kunachowicz H.: Biologiczna wartość białka żywności. Wyd. Nauk. Techn., Warszawa, 1978, 80. [14] Zarkadas C.G., Yu Z., Burrows V.D.: Protein Quality of Three New Canadian-Developed Naked Oat Cultivars Using Amino Acid Compositional Data. J. Agric. Food Chem., 43, 1995, 415. THE EFFECT OF L-LYSINE OR ENZYME SUPPLEMENTATION ON THE NUTRITIVE VALUE OF PROTEIN OF NAKED OATS (AVENA SATIVA VAR. NUDA) AND COVERED OATS (A. SATIVA L.) Summary The nutrients content and amino acid composition of 4 naked and 2 covered oat cultivars were determined. The effect of 0,25% L-lysine or 0,1% β-glucanase supplemantation on the biological value (BV) and true digestibility (TD) of the oats protein were evaluated on rats using the Thomas-Mitchell method. The L-lysine supplement resulted in the higher BV (P < 0,01) only in the case of naked STH 296/91 cultivar, which contained the lowest amount of lysine. The addition of enzyme preparation improved TD of oats protein, but these differences were statistically significant only in the case of naked cultivar STH 2795 (P < 0,01). Ц