NIEPEŁNOSPRAWNI BEZROBOTNI I POSZUKUJĄCY PRACY NIEPOZOSTAJĄCY W ZATRUDNIENIU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2011 ROKU Toruń, maj 2012 rok
SPIS TREŚCI: Wstęp... 1 1. Najważniejsze cechy rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim w 2011 roku... 2 2. Bezrobotni niepełnosprawni... 7 2.1. Dynamika zmian i aktywizacja bezrobotnych niepełnosprawnych w 2011 roku... 7 2.2. Struktura niepełnosprawnych bezrobotnych... 17 3. Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu... 21 3.1. Dynamika zmian i aktywizacja niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w 2011... 21 3.2. Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu... 25 4. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych w ramach Priorytetu VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki... 29 5. Podsumowanie... 31 Tablice... 32 MPiPS-07 Sprawozdanie o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w 2011 roku... 55 SPIS TABLIC: 1. Niepełnosprawni bezrobotni i poszukujący pracy w 2011 roku wg powiatów... 32 2. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej dla osób niepełnosprawnych zgłoszone w 2011 roku według powiatów... 33 3. Bezrobotni niepełnosprawni według powiatów. Stan w końcu roku... 35 4. Dynamika zmian liczby bezrobotnych niepełnosprawnych w 2011 roku według miesięcy. Stan w końcu okresu... 36 5. Osoby włączone do ewidencji niepełnosprawnych bezrobotnych w województwie kujawsko-pomorskim w 2011 według powiatów... 37 6. Osoby wyłączone z ewidencji niepełnosprawnych bezrobotnych w województwie kujawsko-pomorskim w 2011 według powiatów... 38 7. Niepełnosprawni bezrobotni w województwie kujawsko-pomorskim według wybranych cech i powiatów. Stan w dniu 31 grudnia 2011 r... 39 8. Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według wieku, miejsca zamieszkania i płci. Stan w dniu 31.12.2011 r... 40 9. Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według wykształcenia i stażu pracy. Stan w dniu 31.12.2011 r... 41 10. Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według czasu pozostawania bez pracy. Stan w dniu 31.12.2011 42 11. Niepełnosprawni bezrobotni w powiatach według stopnia niepełnosprawności i przyczyny niepełnosprawności. Stan w dniu 31.12.2011 r... 43 12. Bezrobotni niepełnosprawni objęci Indywidualnym Planem Działania w 2011 roku... 44 13. Niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu według powiatów. Stan w końcu okresu... 46 14. Osoby włączone do ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2011 według powiatów... 47 15. Osoby wyłączone z ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2011 według powiatów... 48 16. Niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu w województwie kujawskopomorskim według wybranych cech i powiatów. Stan w dniu 31 grudnia 2011 r... 49 17. Niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według wieku, miejsca zamieszkania i płci. Stan w dniu 31.12.2011 r... 50 18. Niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według wykształcenia i stażu pracy. Stan w dniu 31.12.2011 r... 51 19. Niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według czasu pozostawania bez pracy. Stan w dniu 31.12.2011 r... 52 20. Niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu w powiatach według stopnia niepełnosprawności i przyczyny niepełnosprawności. Stan w dniu 31.12.2011 r... 53 21. Niepełnosprawni poszukujący pracy objęci Indywidualnym Planem Działania w 2011 roku... 54
1 WSTĘP Opracowanie pt. Niepełnosprawni bezrobotni i poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie kujawsko-pomorskim w 2011 roku przygotowane zostało w Wydziale Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. W zakresie informacji o strukturze i aktywizacji niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu wykorzystano dane ze sprawozdawczości sporządzanej przez powiatowe urzędy pracy w ramach realizacji Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2011 Sprawozdanie MPiPS-07 o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w 2011 roku Opracowanie zawiera część opisową oraz zestawienie danych w ujęciu tabelarycznym. Tablice i wykresy zostały przygotowane metodą komputerowych zestawień i agregacji danych. Ze względu na elektroniczną technikę zaokrągleń, dane mogą nie sumować się do 100%. INTRODUCTION The study Disabled Unemployed Persons and Job-seekers Remaining Out of Employment in Kujawsko-Pomorskie Voivodship in 2011 was prepared by Department of Research and Analyses of Voivodship Labour Office in Toruń. In range of information about structure and activation of disabled unemployed persons and job-seekers remaining our of employment were used data from report made by local labour offices within the confines of Council of Ministers decree concern with statistic research of public statistic on year the 2011 The MPiPS-07 Report on disabled unemployed persons and the disabled persons looking for a job and who stay out of employment in 2011. The publication contains written part and combination of data in tables. Tables and diagrams were made by computer s combinations and adding of data. Because of electronic technique of making even data can t be added to 100 per cent. Przy publikacji danych WUP prosimy o podanie źródła When publishing the WUP data - please indicate the source
2 1. NAJWAŻNIEJSZE CECHY RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2011 ROKU Jak podaje Urząd Statystyczny w Bydgoszczy * rok 2011 charakteryzował się w województwie kujawsko-pomorskim wzrostem przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw: ukształtowało się ono na poziomie 247,2 tys. osób i było wyższe niż w roku poprzednim o 4,2% (w skali kraju wzrost wyniósł 3,2%). W sektorze publicznym zatrudnionych było 21,5 tys. osób (tak samo jak w roku poprzednim), a w sektorze prywatnym 225,7 tys. osób (wzrost o 4,6%). Udział zatrudnionych w sektorze prywatnym w ogólnej liczbie zatrudnionych wyniósł 91,3% (wobec 90,9% w roku poprzednim). W rejestrze REGON w województwie kujawsko-pomorskim w końcu 2011 roku zarejestrowanych pozostawało 184,4 tys. podmiotów gospodarczych (bez rolników indywidualnych). W sektorze publicznym działało 5,9 tys. podmiotów (3,2% ogółu), natomiast w sektorze prywatnym 178,5 tys. (96,8% ogółu podmiotów w województwie). W odniesieniu do grudnia 2010 roku liczba podmiotów gospodarczych zmniejszyła się o 0,9% (1,6 tys., przy czym wzrost odnotowano w sektorze publicznym 85 jednostek, natomiast w sektorze prywatnym spadek wyniósł 1,7 tys. podmiotów). Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 roku w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowanych pozostawało 139 622 bezrobotnych. W porównaniu z końcem roku poprzedniego liczba bezrobotnych wzrosła o 221 osób (0,2%). W tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych wzrosła o 1,4% **. Rok 2011 był trzecim z kolei, w którym odnotowano wzrost liczby bezrobotnych, jednakże skala tego wzrostu była znacznie mniejsza niż w latach poprzednich. Bezrobotni w województwie kujawsko-pomorskim Stan w końcu roku Liczba bezrobotnych Rok zmiana do poprzedniego roku osoby w % 2006 160 061-27 960-14,9 2007 123 243-36 818-23,0 2008 110 256-12 987-10,5 2009 134 127 23 871 21,7 2010 139 401 5 274 3,9 2011 139 622 221 0,2 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy W 2011 roku wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w 11 powiatach: największy względny wzrost wystąpił w powiecie golubsko-dobrzyńskim (6,5%), najmniejszy w powiecie inowrocławskim (1,7%). W 12 powiatach odnotowano spadek liczby bezrobotnych: od 0,1% w powiecie sępoleńskim do 10,9% w powiecie świeckim. Stopa bezrobocia, charakteryzująca udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo, w województwie kujawsko-pomorskim wyniosła w końcu 2011 roku 16,9% i była o 0,1 pkt. proc. niższa, niż w końcu poprzedniego roku (w tym samym czasie w Polsce wskaźnik stopy bezrobocia wzrósł o 0,1 pkt. proc i w końcu grudnia 11 wyniósł 12,5%). * Źródło: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/assets_komunikat_1211.pdf ** Źródło: http://www.mpips.gov.pl/aktualnosci-wszystkie/zatrudnienie-i-przeciwdzialaniebezrobociu/art,5665,sytuacja-na-rynku-pracy-w-grudniu-2011-r-.html
3 L.p. BILANS BEZROBOTNYCH W LATACH 2010-2011 2010 rok WYSZCZEGÓLNIENIE osoby 2011 rok zmiana w osobach w % 1. Bezrobotni według stanu w końcu roku poprzedniego 134 127 139 401 5 274 3,9 2. Bezrobotni zarejestrowani w okresie: 203 166 170 811-32 355-15,9 po raz pierwszy 35 645 30 779-4 866-13,7 po raz kolejny (od 1990 r.) 167 521 140 032-27 489-16,4 po pracach interwencyjnych 1 073 863-210 -19,6 po robotach publicznych 5 647 2 855-2 792-49,4 po stażu 18 273 12 426-5 847-32,0 po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych 34 39 5 14,7 po szkoleniu 13 604 4 482-9 122-67,1 po pracach społecznie użytecznych 4 618 2 918-1 700-36,8 po zakończeniu indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub kontraktu socjalnego 32 69 37 115,6 3. Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w okresie z powodu: 198 207 170 590-27 617-13,9 3a. podjęcia pracy 82 187 77 707-4 480-5,5 1) niesubsydiowanej 62 549 68 492 5 943 9,5 w tym pracy sezonowej 4 739 3 614-1 125-23,7 2) subsydiowanej 19 638 9 215-10 423-53,1 - prac interwencyjnych 2 576 1 478-1 098-42,6 - robót publicznych 8 431 3 425-5 006-59,4 - podjęcia działalności gospodarczej 3 862 1 385-2 477-64,1 - podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 4 605 2 783-1 822-39,6 - inne 164 144-20 -12,2 3b. rozpoczęcia szkolenia 14 314 4 513-9 801-68,5 3c. rozpoczęcia stażu 19 908 8 167-11 741-59,0 3d. rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych 83 8-75 -90,4 3e. rozpoczęcia pracy społecznie użytecznej 5 256 2 923-2 333-44,4 rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub 3f. podpisania kontraktu socjalnego odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub 3g. innej formy pomocy 126 219 93 73,8 5 899 5 891-8 -0,1 3h. niepotwierdzenia gotowości do pracy 54 423 52 231-2 192-4,0 3i. dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 7 609 8 624 1 015 13,3 3j. podjęcia nauki 592 483-109 -18,4 3k. ukończenia 60/65 lat 335 474 139 41,5 3l. nabycia praw emerytalnych lub rentowych 964 2 217 1 253 130,0 3m. nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego 880 1 136 256 29,1 3n. innych 5 631 5 997 366 6,5 4. Bezrobotni według stanu w końcu okresu 139 401 139 622 221 0,2 - w tym zarejestrowani po raz pierwszy 21 754 22 946 1 192 5,5 Źródło: MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy W 2011 roku o 3,4% (2558 osób) zwiększyła się liczba bezrobotnych kobiet, natomiast o 3,7% (2337 osób) zmniejszyła się liczba bezrobotnych mężczyzn. Znaczny względny wzrost (21,6%, czyli 539 osób) wystąpił w kategorii osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. O 3,2% wzrosła liczba osób będących w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (ale w kategorii osób, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku
4 życia wystąpił spadek o 8,0%). Wśród bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy znaczący wzrost odnotowano w populacji osób bez kwalifikacji zawodowych (o 10,9%), najmniejszy zaś wśród osób niepełnosprawnych (o 2,2%). O 205,3% wzrosła również liczba osób powracających do rejestracji po zakończeniu kontraktu socjalnego, ale wzrost ten wyniósł tylko 39 osób. Spadek liczby bezrobotnych dotyczył osób do 25 roku życia (o 2,5% czyli 768 osób), bez wykształcenia średniego (o 1,7%, czyli 1491 osób) oraz bez doświadczenia zawodowego (o 1,0%, czyli 314 osób). W dalszym ciągu utrzymuje się struktura bezrobotnych pod względem cech społeczno-demograficznych: w ciągu 2011 roku najbardziej wzrósł udział długotrwale bezrobotnych, którzy stanowią obecnie 53,9% ogółu (o 3,9 pkt. proc. więcej niż przed rokiem), natomiast zmiany udziałów pozostałych grup nie były znaczące: kobiety stanowią 56,0% ogółu (wzrost o 1,7 pkt. proc.), mieszkańcy wsi 45,2% (wzrost o 0,2 pkt. proc.), osoby powyżej 50 roku życia 20,0% (wzrost o 0,6 pkt. proc.), natomiast osoby do 25 roku życia 21,8% (spadek o 0,6 pkt. proc.). Prawo do zasiłku posiada 18,3% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 18,9%). W 2011 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawskopomorskim zarejestrowało się 170 811 nowych bezrobotnych (o 15,9% mniej niż w roku poprzednim). W porównaniu z rokiem 2010 o 13,7% zmniejszyła się liczba osób rejestrujących się po raz pierwszy, natomiast o 16,4% liczba osób, które do rejestrów PUP powróciły po raz kolejny. Wskaźnik napływu do bezrobocia (liczony jako stosunek liczby nowozarejestrowanych bezrobotnych do liczby bezrobotnych według stanu w końcu poprzedniego okresu sprawozdawczego) wyniósł w 2011 roku 122,5% (w roku 2010 było to 151,1%). Najwyższą wartość wskaźnik ten osiągnął w Toruniu (172,0%), najniższą zaś w powiecie włocławskim (92,9%). W 2011 roku z rejestrów wyłączono 170 590 bezrobotnych (o 13,9% mniej niż w roku poprzednim). Wskaźnik odpływu z bezrobocia (liczony jako stosunek liczby bezrobotnych wyrejestrowanych do liczby bezrobotnych według stanu w końcu poprzedniego okresu sprawozdawczego) wyniósł w 2011 roku 122,4% (wobec 147,4% w roku 2010). Najwyższą wartość wskaźnika tego odnotowano w Toruniu (173,3%), najniższą w powiecie włocławskim (88,1%). Najważniejszą przyczyną wyłączeń (77 707 osób, czyli 45,6%) było podjęcie pracy (w roku poprzednim było to odpowiednio: 82 187 osób i 41,5%), przede wszystkim niesubsydiowanej (88,1% wszystkich podjęć pracy; w roku poprzednim 76,1%). Wśród bezrobotnych podejmujących pracę w 2011 roku przewagę mieli mężczyźni, którzy stanowili 52,6% tej populacji (w roku poprzednim było to 54,4%). Wskaźnik płynności rynku pracy (wyrażający stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjęli pracę do liczby bezrobotnych nowozarejestrowanych) wyniósł w 2011 roku 45,5% (w roku poprzednim 40,5%). Najlepiej pod tym względem kształtowała się sytuacja w powiecie mogileńskim (57,5%), najgorzej w powiecie toruńskim (39,7%). Zatrudnienie niesubsydiowane podjęło w 2011 roku 68 492 bezrobotnych (o 9,5% więcej niż w roku poprzednim). Z zatrudnienia subsydiowanego skorzystało 9215 bezrobotnych (o 53,1% mniej niż w roku 2010): przede wszystkim były to roboty publiczne (3425 osób, o 59,4% mniej niż w roku poprzednim) oraz podjęcie pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego (2783 osoby, o 39,6% mniej). Prace interwencyjne podjęło 1478 bezrobotnych (o 42,6% mniej niż w roku poprzednim), natomiast działalność gospodarczą rozpoczęło 1385 bezrobotnych (o 64,1% mniej niż w roku 2010).
5 Szkolenia w 2011 roku rozpoczęło 4513 bezrobotnych (o 68,5% mniej niż w roku 2010), staże 8167 osób (o 59,0% mniej), prace społecznie użyteczne 2923 osoby (o 44,4% mniej). Przygotowanie zawodowe dorosłych rozpoczęło w 2011 roku 8 bezrobotnych (o 90,4% mniej niż w roku poprzednim). Łącznie w 2011 roku z różnych form aktywizacji zawodowej (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace społecznie użyteczne) skorzystało 24 826 bezrobotnych (o 58,1% mniej niż w roku poprzednim). Mniejsza niż w poprzednim roku liczba bezrobotnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane i inne formy aktywizacji wynika ze znacznego zmniejszenia środków Funduszu Pracy przyznanych dla województwa na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty. 80 000 AKTYWIZACJA BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W WYBRANYCH FORMACH W LATACH 2010-2011 70 000 68 492 62 549 60 000 50 000 osoby 40 000 30 000 20 000 19 638 14 314 19 908 10 000 0 zatrudnienie niesubsydiowane 9 215 zatrudnienie subsydiowane 4 513 8 167 szkolenie staż przygotowanie zawodowe dorosłych 83 8 5 256 2 923 prace społecznie użyteczne 2010 rok 2011 rok Źródło: opracowanie własne WUP w Toruniu na podstawie MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy W 2011 roku 219 bezrobotnych rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny (w 2010 roku było to 126 osób). W 2011 roku w województwie kujawsko-pomorskim dla 44 619 bezrobotnych i 362 poszukujących pracy przygotowano Indywidualne Plany Działania (IPD), które mają na celu doprowadzenie do podjęcia przez nich odpowiedniej pracy (w roku 2010 było to odpowiednio: 52 784 bezrobotnych i 673 poszukujących pracy). W 2011 roku uczestnictwo w działaniach realizowanych w ramach projektów współfinansowanych z EFS rozpoczęło 8345 bezrobotnych i poszukujących pracy (wobec 18 481 osób w roku poprzednim). Z liczby tej 6740 osób rozpoczęło udział w projektach systemowych realizowanych przez powiatowe urzędy pracy (w roku 2010 było to 17 337 osób). W roku 2011 odnotowano spadek liczby osób, które powróciły z zagranicy i zwróciły się do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu z wnioskiem o zasiłek dla bezrobotnych:
6 takich osób było ogółem 1270, o 6,7% mniej niż w roku poprzednim. Zmniejszyła się również liczba osób składających wnioski o wydanie innych zaświadczeń z tytułu bezrobocia (E 301/dokument PD U1 oraz U002, E 302/dokument U006 i E 303/dokument PD U2). W 2011 roku do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim pracodawcy zgłosili 47 310 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Było to o 29,5% propozycji mniej niż w roku poprzednim. Liczba propozycji na formy subsydiowane spadła o 57,5%, natomiast na zatrudnienie niesubsydiowane wzrosła o 18,9%.W tym samym czasie w Polsce liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej spadła o 27,3% *. W 2011 roku do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim pracodawcy 95 razy zgłaszali zamiar dokonania zwolnień z przyczyn dotyczących zakładów pracy. Łącznie dotyczyło to 2586 pracowników (w roku 2010 było to odpowiednio: 105 zgłoszeń dotyczących 2127 osób). Liczba bezrobotnych zwolnionych z przyczyn zakładów pracy w końcu 2011 roku wzrosła w odniesieniu do roku poprzedniego o 21,6% i wyniosła 3032 osoby, co stanowiło 2,2% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 1,8%). Udziały wybranych grup bezrobotnych w liczbie bezrobotnych ogółem w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2008-2011 Stan w końcu okresu 70,0 60,0 59,8 53,8 54,3 56,0 55,0 53,9 50,0 45,9 44,6 45,0 45,2 46,2 50,0 40,0 w % 30,0 20,0 21,6 22,9 22,4 21,8 20,0 19,1 19,4 20,0 10,0 4,0 4,3 4,5 4,6 0,0 kobiety zamieszkali na wsi do 25 lat powyżej 50 lat długotrwale niepełnosprawni 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy * Źródło: http://www.mpips.gov.pl/aktualnosci-wszystkie/zatrudnienie-i-przeciwdzialaniebezrobociu/art,5665,sytuacja-na-rynku-pracy-w-grudniu-2011-r-.html
7 2. BEZROBOTNI NIEPEŁNOSPRAWNI 2.1. DYNAMIKA ZMIAN I AKTYWIZACJA BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH W 2011 ROKU Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowanych pozostawało 6396 bezrobotnych niepełnosprawnych. 9,0 UDZIAŁ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W LICZBIE BEZROBOTNYCH OGÓŁEM WEDŁUG POWIATÓW STAN W DNIU 31 GRUDNIA 2011 R. 8,5 8,5 8,4 8,4 8,0 7,0 6,0 5,9 5,7 5,2 5,0 4,6 4,9 4,7 4,0 3,0 4,1 4,0 4,0 3,8 3,7 3,4 3,3 3,1 3,1 2,9 2,6 2,4 2,0 1,6 1,0 1,0 0,0 Województwo razem Toruń powiat Wąbrzeźno Bydgoszcz powiat Tuchola Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Bydgoszcz powiat Nakło nad Notecią Świecie Rypin Inowrocław Sępólno Krajeńskie Włocławek powiat Brodnica Grudziądz powiat Chełmno Mogilno Aleksandrów Kujawski Golub-Dobrzyń Toruń powiat Radziejów Grudziądz powiat Żnin Włocławek powiat Lipno Stanowili oni 4,6% ogółu bezrobotnych w województwie * (przed rokiem 4,5%). W poszczególnych powiatach udział ten wyniósł od 1,0% w powiecie lipnowskim do 8,5% w Toruniu i powiecie wąbrzeskim. Zmiany w poziomie bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych 2010 rok 2011 rok zmiana osoby w % razem 6 260 6 396 136 2,2 kobiety 3 116 3 337 221 7,1 z prawem do zasiłku 1 313 1 341 28 2,1 razem 9 235 8 690-545 -5,9 kobiety 4 588 4 502-86 -1,9 razem 3 460 3 614 154 4,5 kobiety 1 703 1 833 130 7,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy stan w końcu roku nowe rejestracje w roku podjęcia pracy w roku * Wskaźnik ten dla całej Polski wyniósł 5,3% i był o 0,2 pkt. proc wyższy niż przed rokiem.
8 W odniesieniu do końca 2010 roku w województwie wystąpił wzrost liczby bezrobotnych niepełnosprawnych o 2,2% (136 osób), przy wzroście liczby bezrobotnych ogółem o 0,2%. Wzrost odnotowano w 16 powiatach: od 0,8% w powiecie mogileńskim do 26,9% w powiecie golubsko-dobrzyńskim. W 7 powiatach wystąpił spadek liczby bezrobotnych niepełnosprawnych (od 2,5% w powiecie rypińskim do 14,0% w powiecie sępoleńskim). Bezrobotni niepełnosprawni. Stan w końcu roku Powiat Bezrobotni niepełnosprawni 2010 rok 2011 rok liczba zmiana w % Województwo razem 6 260 6 396 136 2,2 Bydgoszcz powiat 1 122 1 080-42 -3,7 Bydgoszcz powiat 244 283 39 16,0 Grudziądz powiat 299 306 7 2,3 Grudziądz powiat 92 102 10 10,9 Toruń powiat 605 627 22 3,6 Toruń powiat 168 186 18 10,7 Włocławek powiat 398 421 23 5,8 Włocławek powiat 140 144 4 2,9 Aleksandrów Kujawski 162 145-17 -10,5 Brodnica 180 174-6 -3,3 Chełmno 145 148 3 2,1 Golub-Dobrzyń 93 118 25 26,9 Inowrocław 630 670 40 6,3 Lipno 79 74-5 -6,3 Mogilno 120 121 1 0,8 Nakło nad Notecią 346 362 16 4,6 Radziejów 92 112 20 21,7 Rypin 161 157-4 -2,5 Sępólno Krajeńskie 172 148-24 -14,0 Świecie 331 339 8 2,4 Tuchola 285 291 6 2,1 Wąbrzeźno 242 249 7 2,9 Żnin 154 139-15 -9,7 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Ponad połowa niepełnosprawnych bezrobotnych to kobiety (52,2%, przed rokiem 49,8%), a prawo do zasiłku dla bezrobotnych posiadało 21,0% tej populacji (tak samo jak przed rokiem).
9 Zmiany w populacji bezrobotnych niepełnosprawnych w latach 2010-2011 2010 rok 2011 rok zmiana osoby % Osoby włączone do ewidencji bezrobotnych 9 537 8 810-727 -7,6 osoby uwzględnione w sprawozdaniu MPiPS-01 9 235 8 690-545 -5,9 po raz kolejny 8 473 7 836-637 -7,5 kobiety 4 755 4 571-184 -3,9 poprzednio pracujący 8 521 8 024-497 -5,8 zwolnieni z zakładu pracy chronionej 94 81-13 -13,8 zwolnieni z przyczyn zakładu pracy 226 222-4 -1,8 zamieszkali na wsi 2 894 2 772-122 -4,2 posiadający gospodarstwo rolne 58 74 16 27,6 z wykształceniem co najmniej średnim 3 095 2 966-129 -4,2 po szkoleniu 651 401-250 -38,4 zarejestrowani w okresie do 12 m-cy po ukończeniu szkoły 481 516 35 7,3 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych 9 145 8 954-191 -2,1 kobiety 4 629 4 510-119 -2,6 zamieszkali na wsi 2 789 2 776-13 -0,5 w okresie do 12 miesięcy po ukończeniu szkoły 489 510 21 4,3 podjęcia pracy 3 460 3 614 154 4,5 praca subsydiowana 998 579-419 -42,0 na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON 74 78 4 5,4 w tym w zakładach pracy chronionej 19 34 15 78,9 w zakładach pracy chronionej - pozostałe 89 40-49 -55,1 podjęcie działalności gospodarczej (pożyczka/dotacja) 92 46-46 -50,0 prace interwencyjne 145 85-60 -41,4 roboty publiczne 461 227-234 -50,8 praca niesubsydiowana 2 462 3 035 573 23,3 sezonowa 163 116-47 -28,8 tympraca podjęcie działalności gospodarczej 54 71 17 31,5 rozpoczęcie szkolenia 533 310-223 -41,8 rozpoczęcie stażu 630 437-193 -30,6 rozpoczęcie przygotowania zawodowego dorosłych 2 0-2 -100,0 rozpoczęcie pracy społecznie użytecznej 312 180-132 -42,3 rozpoczęcie uczestnictwa w zajęciach Centrum Integracji Społecznej/rozpoczęcie realizacji indywidualnego 8 23 15 187,5 podjęcie nauki 8 7-1 -12,5 w tym w tym z tego z powodu: z tego w tym w odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy rezygnacja lub niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy utrata statusu osoby niepełnosprawnej inne Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 173 194 x x 1 799 1 722-77 -4,3 1 354 1 385 31 2,3 866 1 082 216 24,9
10 W 2011 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowało się 8810 * bezrobotnych niepełnosprawnych (o 7,6% mniej niż w roku poprzednim), Kobiety, w liczbie 4571 osób, stanowiły 51,9% napływu bezrobotnych niepełnosprawnych (w roku poprzednim było to odpowiednio: 4755 osób i 49,9%). Wśród napływu bezrobotnych niepełnosprawnych zdecydowaną większość (7836 osób, czyli 88,9%) stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny. W roku poprzednim były 8473 takie osoby i stanowiły one 88,8% napływu. Osoby poprzednio pracujące (8024 osoby) stanowiły w 2011 roku 91,1% napływu do ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych (w roku poprzednim odpowiednio: 8521 osób i 89,3%), natomiast zwolnione z przyczyn zakładu pracy (222 osoby) 2,5% (w roku 2010 odpowiednio: 226 osób i 2,4%). Wśród nowych rejestracji bezrobotnych niepełnosprawnych w 2011 roku mieszkańcy wsi (2772 osoby) stanowili 31,5% (w roku poprzednim: 2894 osoby i 30,3%). W 2011 roku w województwie kujawsko-pomorskim z ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych wyłączono 8954 osoby (o 191 osób, czyli 2,1% mniej niż w roku poprzednim). Kobiety (4510 osób) stanowiły 50,4% tej populacji (w roku poprzednim odpowiednio: 4629 osób i 50,6%), a mieszkańcy wsi (2776 osób) 31,0% (w roku poprzednim: 2789 osób i 30,5%). Główną przyczyną wyłączeń z ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych podobnie jak w latach ubiegłych było podjęcie pracy. W 2011 roku pracę podjęło 3614 osób z tej kategorii bezrobotnych (co stanowiło 4,7%wszystkich podjęć pracy przez bezrobotnych w województwie, wobec 4,2% w roku poprzednim). Podjęcia pracy stanowiły 40,4% ogółu odpływu z bezrobocia osób niepełnosprawnych (w roku poprzednim 37,8%). W porównaniu z rokiem 2010 liczba niepełnosprawnych bezrobotnych, którzy podjęli zatrudnienie wzrosła o 4,5% (czyli 154 osoby). Wzrost dotyczył jedynie zatrudnienia niesubsydiowanego (o 23,3% czyli o 573 osoby), natomiast liczba bezrobotnych niepełnosprawnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane zmniejszyła się o 42,0% (o 419 osób). Największy udział podjęć pracy wśród wyłączeń z ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych odnotowano w powiecie bydgoskim (54,4%), najmniejszy w powiecie rypińskim (25,5%). Pracę subsydiowaną podjęło w 2011 roku 579 bezrobotnych niepełnosprawnych. Stanowiło to 16,0% wszystkich podjęć pracy w tej grupie bezrobotnych (w roku poprzednim 998 osób i 28,8%). W porównaniu z rokiem poprzednim liczba bezrobotnych niepełnosprawnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane zmniejszyła się o 419 osób, z tym, że wzrost odnotowano wśród osób zatrudnionych na miejscach pracy refundowanych z PFRON (o 5,4%), natomiast spadek wystąpił wśród osób podejmujących własną działalność (o 50,0%), zatrudnionych w ramach prac interwencyjnych (o 41,4%) i robót publicznych (o 50,8%), a także w zakładach pracy chronionej (o 31,5%). Największy udział zatrudnienia subsydiowanego w podjęciach pracy ogółem przez bezrobotnych niepełnosprawnych odnotowano w powiecie grudziądzkim (42,9%), najmniejszy zaś w Bydgoszczy (6,6%). * W Sprawozdaniu MPiPS-01 wykazano 8690 osób, ponieważ nie uwzględnia się w nim osób, które nie posiadały lub nie okazały orzeczenia o niepełnosprawności w momencie rejestracji w PUP.
11 Na miejscach pracy refundowanych ze środków PFRON zatrudnienie podjęło 78 osób (o 4 osoby, czyli 5,4% więcej niż w roku poprzednim). W tej grupie były 34 kobiety i 17 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 32 kobiety i 7 mieszkańców wsi). W 2011 roku w zakładach pracy chronionej zatrudnienie znalazło 74 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 34 osoby, czyli 31,5% mniej niż w roku poprzednim). Wśród tych osób było 38 kobiet i 26 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 84 kobiety i 22 mieszkańców wsi). W 2011 roku 46 bezrobotnych niepełnosprawnych podjęło działalność gospodarczą dzięki dotacjom lub pożyczkom (o 50,0% mniej niż w roku 2010). W grupie tej było 17 kobiet i 16 mieszkańców wsi (w roku poprzednim: 42 kobiety i 29 mieszkańców wsi). Powiatowe urzędy pracy pozyskały w 2011 roku dla osób niepełnosprawnych 2384 wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej (o 54,1% więcej niż w roku poprzednim). Było to 5,0% wszystkich propozycji zgłoszonych w województwie (w roku poprzednim 2,3%). Wzrost dotyczył zarówno propozycji niesubsydiowanych (o 61,5%), jak i subsydiowanych (o 30,1%). Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone dla niepełnosprawnych w latach 2010-2011 2011 rok Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji 2010 rok zmiana zawodowej liczba w % Zgłoszone w roku 1 547 2 384 837 54,1 - w tym subsydiowane 365 475 110 30,1 - w tym z sektora publicznego 113 124 11 9,7 Aktualne w końcu roku 71 120 49 69,0 - w tym niewykorzystane dłużej niż 30 dni 23 13-10 -43,5 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Szkolenia rozpoczęło w 2011 roku 310 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 41,8% mniej niż w roku poprzednim). W grupie tej było 151 kobiet i 75 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 314 kobiet i 163 zamieszkałych na wsi). W 2011 roku staże podjęło 437 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 30,6% mniej niż w roku poprzednim). Wśród tych osób było 283 kobiety i 162 mieszkańców wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 415 kobiet i 236 zamieszkałych na wsi). W 2011 roku ani jeden bezrobotny niepełnosprawny (w roku poprzednim 2 mężczyzn) nie rozpoczął przygotowania zawodowego w dorosłych. W 2011 roku 180 bezrobotnych niepełnosprawnych podjęło prace społecznie użyteczne (o 42,3% mniej niż w roku poprzednim). W grupie tej było 107 kobiet i 81 zamieszkałych na wsi (w roku poprzednim: 155 kobiet i 113 zamieszkałych na wsi). Struktura aktywizacji bezrobotnych niepełnosprawnych według form aktywizacji nie odbiega w istotny sposób od sytuacji w tym zakresie wśród bezrobotnych ogółem. Można jedynie zauważyć, że osoby niepełnosprawne nieco częściej niż pozostali bezrobotni korzystają z zatrudnienia subsydiowanego i szkoleń, natomiast rzadziej ze staży.
12 Formy aktywizacji bezrobotnych ogółem i niepełnosprawnych w 2011 roku Formy aktywizacji Ogłem bezrobotni Bezrobotni niepełnosprawni osoby % osoby % Razem 24 826 100,0 1 506 100,0 zatrudnienie subsydiowane 9 215 37,1 579 38,4 szkolenie 4 513 18,2 310 20,6 staz 8 167 32,9 437 29,0 prace społecznie uzyteczne 2 923 11,8 180 12,0 przygotowanie zawodowe dorosłych 8 0,03 0 0,0 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 i Sprawozdanie MPiPS-07 AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH BEZROBOTNYCH W WYBRANYCH FORMACH W LATACH 2010-2011 prace społecznie użyteczne 180 312 przygotowanie zawodowe dorosłych 0 2 staż 437 630 2011 rok 2010 rok szkolenia 310 533 praca subsydiowana 579 998 0 200 400 600 800 1 000 1 200 osoby Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania MPiPS-07 Łącznie w 2011 roku różne formy aktywizacji (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staż, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace społecznie użyteczne) rozpoczęło 1506 bezrobotnych niepełnosprawnych, co stanowiło 6,1% wszystkich bezrobotnych aktywizowanych w tych formach (w roku poprzednim było to odpowiednio: 2475 osób i 4,2%).
13 Udziały osób niepełnosprawnych w aktywizacji bezrobotnych w latach 2010-2011 Powiat udział w bezrobotnych ogółem w końcu roku 2010 rok 2011 rok udział udział w bezrobotnych w aktywizacji ogółem w roku w końcu roku udział w aktywizacji w roku Województwo razem 4,5 4,2 4,6 6,1 Bydgoszcz powiat 8,6 6,8 8,4 8,8 Bydgoszcz powiat 5,2 5,5 5,9 12,0 Razem PUP Bydgoszcz 7,7 6,7 7,7 9,0 Grudziądz powiat 3,7 2,9 3,8 6,0 Grudziądz powiat 2,4 1,8 2,6 2,4 Razem PUP Grudziądz 3,3 2,5 3,4 4,7 Toruń powiat 8,1 7,0 8,5 12,3 Toruń powiat 2,8 2,5 3,1 4,9 Włocławek powiat 3,9 3,3 4,0 5,8 Włocławek powiat 1,7 1,8 1,6 2,2 Razem PUP Włocławek 2,9 2,4 2,9 4,1 Aleksandrów Kujawski 3,8 3,6 3,3 4,6 Brodnica 3,8 2,8 4,0 4,4 Chełmno 3,8 4,1 3,7 5,4 Golub-Dobrzyń 2,6 2,5 3,1 4,8 Inowrocław 4,5 4,2 4,7 5,7 Lipno 1,1 1,5 1,0 2,8 Mogilno 3,2 3,8 3,4 4,3 Nakło nad Notecią 5,4 4,0 5,7 6,4 Radziejów 2,5 4,9 2,9 4,5 Rypin 4,8 5,7 4,9 7,3 Sępólno Krajeńskie 4,8 5,3 4,1 7,2 Świecie 4,5 4,6 5,2 5,8 Tuchola 8,1 15,8 8,4 17,0 Wąbrzeźno 8,6 10,1 8,5 13,5 Żnin 2,8 2,6 2,4 3,2 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 i MPiPS-07 W odniesieniu do roku poprzedniego liczba niepełnosprawnych bezrobotnych, którzy podjęli uczestnictwo w formach aktywnych zmniejszyła się o 39,2%, a wskaźnik aktywizacji, określający stosunek osób podejmujących udział w wybranych formach aktywizacji do liczby osób nowozarejestrowanych w danej kategorii bezrobotnych, uległ zmniejszeniu w odniesieniu do roku 2010 o 8,9 pkt. proc. i wyniósł 17,1% (dla bezrobotnych ogółem wskaźnik ten wyniósł 14,5% i był mniejszy niż w roku poprzednim o 14,6 pkt. proc.).
14 Aktywizacja bezrobotnych niepełnosprawnych w latach 2010-2011 2010 rok 2011 rok Powiat nowe rejestracje w roku osoby, które rozpoczęły uczestnictwo w formach aktywnych wskaźnik aktywizacji nowe rejestracje w roku osoby, które rozpoczęły uczestnictwo w formach aktywnych wskaźnik aktywizacji Województwo razem 9 537 2 475 26,0 8 810 1 506 17,1 Bydgoszcz powiat 1 613 302 18,7 1 215 141 11,6 Bydgoszcz powiat 395 118 29,9 337 79 23,4 Razem PUP Bydgoszcz 2 008 420 20,9 1 552 220 14,2 Grudziądz powiat 387 125 32,3 437 115 26,3 Grudziądz powiat 115 44 38,3 116 26 22,4 Razem PUP Grudziądz 502 169 33,7 553 141 25,5 Toruń powiat 1 191 213 17,9 1 054 119 11,3 Toruń powiat 320 113 35,3 268 56 20,9 Włocławek powiat 467 84 18,0 447 91 20,4 Włocławek powiat 192 64 33,3 151 30 19,9 Razem PUP Włocławek 659 148 22,5 598 121 20,2 Aleksandrów Kujawski 232 57 24,6 198 33 16,7 Brodnica 249 41 16,5 298 45 15,1 Chełmno 239 76 31,8 244 39 16,0 Golub-Dobrzyń 122 38 31,1 134 28 20,9 Inowrocław 883 226 25,6 882 126 14,3 Lipno 122 65 53,3 113 41 36,3 Mogilno 188 57 30,3 197 31 15,7 Nakło nad Notecią 500 93 18,6 541 74 13,7 Radziejów 193 83 43,0 193 39 20,2 Rypin 245 85 34,7 226 51 22,6 Sępólno Krajeńskie 289 87 30,1 251 51 20,3 Świecie 444 101 22,7 459 69 15,0 Tuchola 529 182 34,4 509 109 21,4 Wąbrzeźno 412 144 35,0 350 81 23,1 Żnin 210 77 36,7 190 32 16,8 Wskaźnik aktywizacji: stosunek liczby osób podejmujących udział w wybranych formach aktywizacji (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy/dorosłych i prace społecznie użyteczne) do liczby osób nowozarejestrowanych w danej kategorii bezrobotnych Źródło: Sprawozdania MPiPS-07
15 WSKAŹNIK AKTYWIZACJI* WYBRANYCH GRUP BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2008-2011 40,0 35,0 30,0 25,0 29,2 25,2 29,1 32,7 29,2 32,8 31,4 27,8 31,6 29,7 27,1 30,2 32,3 26,4 33,2 34,3 29,2 30,0 26,0 20,0 20,7 18,9 19,7 15,0 14,5 16,0 16,2 14,0 15,6 17,1 10,0 5,0 0,0 Bezrobotni ogółem kobiety zamieszkali na wsi do 25 lat powyżej 50 lat długotrwale niepełnosprawni 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Wskaźnik aktywizacji: stosunek liczby osób podejmujących udział w wybranych formach aktywizacji (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy/dorosłych i prace społecznie użyteczne) do liczby osób nowozarejestrowanych w danej kategorii bezrobotnych Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy W 2011 roku 23 bezrobotnych niepełnosprawnych (w tym 7 kobiet i 2 mieszkańców wsi) rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego (w roku poprzednim było to 8 osób, w tym 4 kobiety i 1 mieszkaniec wsi). W 2011 roku, w ramach indywidualnego poradnictwa zawodowego, 1615 bezrobotnych niepełnosprawnych skorzystało z rozmowy wstępnej (5,3% wszystkich bezrobotnych korzystających z tej formy pomocy), a 1832 osoby bezrobotne z tej kategorii (5,7%) zostało objętych poradnictwem indywidualnym *. Z poradnictwa grupowego skorzystało 342 bezrobotnych niepełnosprawnych, którzy stanowili 4,3% wszystkich bezrobotnych korzystających z tej formy wsparcia (w roku poprzednim było to odpowiednio: 304 osoby i 3,7%). Z usług informacji zawodowej w formie spotkań grupowych skorzystało w 2011 roku 754 bezrobotnych niepełnosprawnych, co stanowiło 4,9% ogółu bezrobotnych wspieranych w tej formie (w roku 2010 było to odpowiednio: 458 osób i 2,9%). W zajęciach aktywizacyjnych w ramach pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy uczestniczyło 664 bezrobotnych niepełnosprawnych, którzy stanowili 6,4% wszystkich bezrobotnych aktywizowanych w tej formie (w roku poprzednim było to odpowiednio: 167 osób i 4,1%). W szkoleniach w zakresie aktywnego poszukiwania pracy (szkolenia w klubach pracy) uczestniczyło 79 bezrobotnych niepełnosprawnych, co stanowiło 7,6% ogółu bezrobotnych korzystających z tej formy wsparcia (w roku poprzednim odpowiednio: 203 osoby i 8,9%). * Ze względu na zmianę sposobu naliczania danych w systemie Syriusz, dane dot. rozmów wstępnych i porad indywidualnych nie mogą być porównywane z okresami wcześniejszymi
16 W 2011 roku w województwie kujawsko-pomorskim indywidualne plany działania (IPD) przygotowano dla 2158 bezrobotnych niepełnosprawnych (o 14,8% mniej niż w roku 2010). Stanowili oni 4,8% wszystkich bezrobotnych w regionie, dla których przygotowano IPD (tak samo jak w roku poprzednim). Najwięcej takich osób mieszkało w Toruniu (251 osób), najmniej w powiecie radziejowskim (26 osób). Realizację IPD w 2011 roku przerwało 570 bezrobotnych niepełnosprawnych (w roku poprzednim 289 osób), natomiast 1140 osób (w roku poprzednim 985 osób) zakończyło realizację indywidualnych planów działania. W końcu grudnia 2011 r. w trakcie realizacji IPD w województwie kujawskopomorskim było 2616 bezrobotnych niepełnosprawnych (wobec 2424 osób w końcu 2010 roku). AKTYWIZACJA WYBRANYCH GRUP BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2011 ROKU 60,0 56,0 53,7 53,9 50,0 45,2 46,5 48,0 40,0 % 30,0 30,3 20,0 21,8 20,0 23,7 10,0 4,6 6,1 0,0 kobiety zamieszkali na wsi do 25 roku życia powyżej 50 roku życia długotrwale bezrobotni niepełnosprawni udział w bezrobotnych ogółem udział w aktywizacji Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy
17 2.2. STRUKTURA SPOŁECZNO DEMOGRAFICZNA BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH Struktura społeczno demograficzna bezrobotnych niepełnosprawnych tylko w kilku miejscach różni się od struktury bezrobotnych ogółem. Różnice występują głownie w strukturze wiekowej (niepełnosprawni to głownie osoby w wieku średnim i starsze (blisko 60% z nich ma więcej niż 45 lat) oraz według stażu pracy (wśród niepełnosprawnych większe są udziały osób, które pracowały dłużej niż 20 lat). Osoby niepełnosprawne legitymują się również niższym niż przeciętnie bezrobotni, poziomem wykształcenia. Cechy społeczno - demograficzne bezrobotnych niepełnosprawnych. Stan w dniu 31.12.2011 r. udział w bezrobotnych ogółem Razem 139 622 100,0 6 396 100,0 4,6 18-24 30 415 21,8 526 8,2 1,7 25-34 40 761 29,2 1 075 16,8 2,6 35-44 28 139 20,2 1 089 17,0 3,9 45-54 26 825 19,2 2 113 33,0 7,9 55-59 10 908 7,8 1 262 19,7 11,6 60-64 lata 2 574 1,8 331 5,2 12,9 do 1 12 407 8,9 505 7,9 4,1 1-3 27 108 19,4 1 236 19,3 4,6 3-6 23 362 16,7 1 016 15,9 4,3 6-12 25 264 18,1 1 225 19,2 4,8 12-24 28 696 20,6 1 267 19,8 4,4 pow. 24 22 785 16,3 1 147 17,9 5,0 wyższe 10 640 7,6 253 4,0 2,4 policealne i średnie zawodowe 27 111 19,4 1 107 17,3 4,1 średnie ogólnokształcące 14 089 10,1 468 7,3 3,3 zasadnicze zawodowe 42 943 30,8 2 347 36,7 5,5 gimnazjalne i poniżej 44 839 32,1 2 221 34,7 5,0 do 1 roku 20 489 14,7 649 10,1 3,2 1-5 34 726 24,9 1 067 16,7 3,1 5-10 20 814 14,9 922 14,4 4,4 10-20 21 200 15,2 1 389 21,7 6,6 20-30 13 513 9,7 1 306 20,4 9,7 30 lat i więcej 4 226 3,0 425 6,6 10,1 bez stażu 24 654 17,7 638 10,0 2,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni ogółem Bezrobotni niepełnosprawni osoby % osoby % wiek w latach czas pozostawania bez pracy w miesiącach wykształcenie staż pracy w latach w %
18 Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych pod względem cech społeczno demograficznych nie uległa w ciągu 2011 roku istotnym zmianom. Analiza tej grupy pod względem wieku wykazuje, że największą grupę pod względem wieku stanowiły osoby znajdujące się w przedziale 45 54 lata (33,0%, przed rokiem 33,2%). W całej grupie bezrobotnych niepełnosprawnych osoby w wieku powyżej 44 roku życia stanowiły 57,9% (przed rokiem 56,0%). W porównaniu z końcem 2010 roku, wzrost odnotowano w 4 grupach wiekowych: największy wśród osób najstarszych: populacja niepełnosprawnych bezrobotnych w wieku 60 lat i więcej wzrosła o 23,5%. Spadek wystąpił w grupie osób w wieku 18 24 lata (o 8,8%) oraz 35 44 lata (o 3,8%). Bezrobotni niepełnosprawni według wieku. Stan w końcu roku 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % Ogółem 6 260 6 396 100,0 136 2,2 z tego w grupach wieku: 18-24 lata 577 526 8,2-51 -8,8 25-34 lata 1 047 1 075 16,8 28 2,7 35-44 lata 1 132 1 089 17,0-43 -3,8 45-54 lata 2 078 2 113 33,0 35 1,7 55-59 lat 1 158 1 262 19,7 104 9,0 60 i więcej lat 268 331 5,2 63 23,5 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 Bezrobotni niepełnosprawni w województwie kujawsko-pomorskim to przede wszystkim osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej (34,7%, przed rokiem 36,7%) oraz zasadniczym zawodowym (36,7%, przed rokiem 36,1%). W porównaniu z końcem poprzedniego roku największy względny wzrost odnotowano wśród bezrobotnych niepełnosprawnych legitymujących się wykształceniem wyższym (22,2%), najmniejszy zaś wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym 3,8%). Spadek wystąpił wśród bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym(o 4,7%) oraz podstawowym i podstawowym nieukończonym (o 3,2%). Bezrobotni niepełnosprawni według poziomu wykształcenia. Stan w końcu roku 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % ogółem 6 260 6 396 100,0 136 2,2 z tego według poziomu wykształcenia: wyższe 207 253 4,0 46 22,2 policealne i średnie zawodowe 1 050 1 107 17,3 57 5,4 średnie ogólnokształcące 447 468 7,3 21 4,7 zasadnicze zawodowe 2 260 2 347 36,7 87 3,8 gimnazjalne 106 101 1,6-5 -4,7 podstawowe i podst. nieukończone 2 190 2 120 33,1-70 -3,2 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 W końcu 2011 roku największe grupy wśród niepełnosprawnych bezrobotnych pod względem stażu pracy stanowiły osoby, które pracowały 10 20 lat oraz 20 30 lat. Łącznie było to 42,1% (przed rokiem 42,0%). W odniesieniu do końca poprzedniego roku największy wzrost odnotowano wśród osób pracujących od 5 do 10 lat (o 10,3%), natomiast spadek wystąpił wśród osób pracujących od 1 do 5 lat (o 3,3%) oraz do 1 roku (o 1,1%).
19 Bezrobotni niepełnosprawni według stażu pracy. Stan w końcu roku 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % Ogółem 6 260 6 396 100,0 136 2,2 z tego ze stażem pracy: do 1 roku 656 649 10,1-7 -1,1 1-5 lat 1 103 1 067 16,7-36 -3,3 5-10 lat 836 922 14,4 86 10,3 10-20 lat 1 359 1 389 21,7 30 2,2 20-30 lat 1 270 1 306 20,4 36 2,8 30 lat i wiecej 407 425 6,6 18 4,4 bez stażu 629 638 10,0 9 1,4 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 Wśród bezrobotnych niepełnosprawnych dominowały osoby, które pozostawały bez pracy dłużej niż 12 miesięcy (od daty ostatniej rejestracji w PUP). W końcu 2011 roku stanowiły one 37,7% wszystkich niepełnosprawnych bezrobotnych (przed rokiem 33,5%). Spadek odnotowano wśród niepełnosprawnych pozostających bez pracy do 1 miesiąca (o 17,9%) oraz od 1 do 3 miesięcy (o 11,7%), w pozostałych grupach wystąpił wzrost populacji największy (o 21,1%) wśród osób pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy. Bezrobotni niepełnosprawni według czasu pozostawania bez pracy. Stan w końcu roku 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby w osobach w % ogółem 6 260 6 396 100,0 136 2,2 z tego według czasu pozostawania bez pracy: do 1 miesiąca 615 505 7,9-110 -17,9 1-3 miesiące 1 400 1 236 19,3-164 -11,7 3-6 miesięcy 995 1 016 15,9 21 2,1 6-12 miesięcy 1 153 1 225 19,2 72 6,2 12-24 miesiące 1 151 1 267 19,8 116 10,1 pow. 24 miesiące 946 1 147 17,9 201 21,2 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 Analiza struktury bezrobotnych niepełnosprawnych pod względem stopnia niepełnosprawności wykazuje, że w dalszym ciągu dominowały wśród nich osoby niepełnosprawne w stopniu lekkim (69,9% ogółu, przed rokiem 68,4%). Bezrobotni niepełnosprawni według stopnia niepełnosprawności. Stan w końcu roku 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby osoby % Ogółem 6 260 6 396 100,0 136 2,2 znaczny 94 97 1,5 3 3,2 umiarkowany 1 886 1 825 28,5-61 -3,2 lekki 4 280 4 474 69,9 194 4,5 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07 Największy wzrost (w odniesieniu do końca 2010 roku) liczby bezrobotnych odnotowano w grupie osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim (o 4,5%). Wśród
20 niepełnosprawnych w stopniu znacznym wzrost wyniósł 3,2%, natomiast wśród osób ze stopniem umiarkowanym odnotowano spadek o 3,2%. Analiza populacji bezrobotnych niepełnosprawnych pod względem rodzaju niepełnosprawności wykazuje, że w końcu 2011 roku dominowały tu osoby niepełnosprawne z powodu chorób narządów ruchu (28,0% wobec 27,2% przed rokiem) i chorób psychicznych (15,7% wobec 15,2% przed rokiem). W dalszym ciągu duży, choć znacznie mniejszy niż w roku poprzednim, był udział osób o nieustalonym rodzaju niepełnosprawności (7,1%, przed rokiem 11,1%). W porównaniu z końcem 2010 roku najbardziej (o 23,2%) wzrosła liczba bezrobotnych niepełnosprawnych z powodu chorób układu moczowo płciowego, najmniej (o 2,1%) liczba osób niepełnosprawnych z powodu epilepsji. Zmniejszyła się natomiast liczba bezrobotnych niepełnosprawnych z powodu upośledzenia umysłowego (o 17,6%), chorób narządu wzroku (o 1,6%) oraz z nieustalonym rodzajem niepełnosprawności (o 35,0%). Bezrobotni niepełnosprawni według rodzaju niepełnosprawności. Stan w końcu roku Rodzaj niepełnosprawności 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby osoby % Ogółem 6 260 6 396 100,0 136 2,2 upośledzenie umysłowe 136 112 1,8-24 -17,6 choroby psychiczne 950 1 005 15,7 55 5,8 zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu 366 408 6,4 42 11,5 choroby narządu wzroku 425 418 6,5-7 -1,6 upośledzenie narządu ruchu 1 703 1 789 28,0 86 5,0 epilepsja 237 242 3,8 5 2,1 choroby układu oddechowego i układu krążenia 540 568 8,9 28 5,2 choroby układu pokarmowego 67 82 1,3 15 22,4 choroby układu moczowo - płciowego 69 85 1,3 16 23,2 choroby neurologiczne 537 588 9,2 51 9,5 inne 536 648 10,1 112 20,9 nieustalony 694 451 7,1-243 -35,0 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-07
21 3. NIEPEŁNOSPRAWNI POSZUKUJĄCY PRACY NIEPOZOSTAJĄCY W ZATRUDNIENIU 3.1. DYNAMIKA ZMIAN I AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH POSZUKUJĄCYCH PRACY NIEPOZOSTAJĄCYCH W ZATRUDNIENIU W 2011 ROKU W rejestrach powiatowych urzędów pracy obok bezrobotnych, znajdują się również osoby poszukujące pracy. W końcu 2011 roku zarejestrowane pozostawały 1352 osoby niepełnosprawne poszukujące pracy. Było to o 13,4% (209 osób) mniej niż przed rokiem. W grupie tej 1294 osoby (95,7%) to niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu. Sprawozdanie MPiPS-07 pozwala na bliższą charakterystykę właśnie tej ostatniej grupy osób poszukujących pracy. W odniesieniu do końca 2010 roku populacja ta zmniejszyła się w województwie o11,9% (175 osób). Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu. Stan w końcu roku powiat 2011 rok 2010 rok zmiana osoby % osoby osoby % Województwo razem 1 469 1 294 100,0-175 -11,9 Bydgoszcz powiat 204 176 13,6-28 -13,7 Bydgoszcz powiat 34 26 2,0-8 -23,5 Grudziądz powiat 51 54 4,2 3 5,9 Grudziądz powiat 13 12 0,9-1 -7,7 Toruń powiat 314 259 20,0-55 -17,5 Toruń powiat 41 37 2,9-4 -9,8 Włocławek powiat 173 143 11,1-30 -17,3 Włocławek powiat 31 37 2,9 6 19,4 Aleksandrów Kujawski 74 53 4,1-21 -28,4 Brodnica 25 24 1,9-1 -4,0 Chełmno 37 54 4,2 17 45,9 Golub-Dobrzyń 15 12 0,9-3 -20,0 Inowrocław 78 61 4,7-17 -21,8 Lipno 52 44 3,4-8 -15,4 Mogilno 12 12 0,9 0 0,0 Nakło nad Notecią 26 26 2,0 0 0,0 Radziejów 35 47 3,6 12 34,3 Rypin 67 52 4,0-15 -22,4 Sępólno Krajeńskie 24 29 2,2 5 20,8 Świecie 62 39 3,0-23 -37,1 Tuchola 39 43 3,3 4 10,3 Wąbrzeźno 34 31 2,4-3 -8,8 Żnin 28 23 1,8-5 -17,9 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy
22 Spadek liczby niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu odnotowano w 15 powiatach (od 4,0% w powiecie brodnickim do 37,1% w powiecie świeckim. W 6 powiatach wystąpił wzrost w tej grupie niepełnosprawnych: od 5,9% w Grudziądzu do 45,9% w powiecie chełmińskim. W powiatach: mogileńskim i nakielskim liczebność tej populacji nie zmieniła się. Wśród niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu kobiety (503 osoby) stanowiły w końcu grudnia 2011 roku 38,9% (przed rokiem 591 osób i 40,2%), osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy (449 osób) 34,7% (przed rokiem odpowiednio: 477 osób i 32,5%), mieszkańcy wsi (281 osób) 21,7% (w końcu grudnia 2010 r.: 308 osób i 21,0%), pobierający świadczenia rentowe z tytułu niezdolności do pracy (816 osób) 63,1% (przed rokiem: 884 osoby i 60,2%), osoby pobierające rentę socjalną (213 osób) 16,5% (przed rokiem odpowiednio: 256 osób i 17,4%). W 2011 roku w powiatowych urzędach pracy do ewidencji osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu włączono 1307 osób (o 218 osób czyli 14,3% mniej niż w roku poprzednim). Kobiety (490 osób) stanowiły 37,5% tej populacji (w roku poprzednim odpowiednio: 572 osoby i 37,5%). Podobnie jak w latach poprzednich, zdecydowaną większość napływu do ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu 77,2% stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny (1009 osób). Napływ ten był jednakże o17,7% mniejszy niż w roku 2010, kiedy to osoby rejestrujące się po raz kolejny (1226 osób) stanowiły 80,4% napływu do ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu. Osoby poprzednio pracujące (987 osób) stanowiły 75,5% nowych rejestracji w tej grupie poszukujących pracy (w roku poprzednim odpowiednio: 1139 osób i 74,7%), zwolnieni z przyczyn zakładu pracy (516 osób) 39,5% (w roku poprzednim: 560 osób i 36,7%), mieszkańcy wsi (256 osób) 19,6% (w roku poprzednim: 303 osoby i 19,9%). Osoby pobierające świadczenia rentowe z tytułu niezdolności do pracy (803 osoby) to w 2011 roku 61,4% całego napływu do ewidencji osób niepełnosprawnych niepozostających w zatrudnieniu (w roku poprzednim 896 osób i 58,8%), natomiast pobierający rentę socjalną (195 osób) 14,9% (w roku poprzednim: 225 osób i 14,8%). W 2011 roku z ewidencji osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu wyłączono 1594 osoby (o 105 osób, czyli 6,2% mniej niż w roku poprzednim). Kobiety (630 osób) stanowiły 39,5% tej populacji (w roku poprzednim było to odpowiednio: 649 osób i 38,2%), natomiast mieszkańcy wsi (320 osób) 20,1% (w roku poprzednim: 351 osób i 20,7%). Podjęcia pracy (44 osoby) stanowiły w 2011 roku 2,8% wyłączeń z ewidencji niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba podjęć zatrudnienia w tej grupie poszukujących pracy zmniejszyła się o 20,0% (w roku 2010 pracę podjęło 55 osób, co stanowiło 3,2% wyłączeń w tej grupie poszukujących pracy).