Przyroda Plansze interaktywne 2.0 Szko a podstawowa WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE SPÓ KA AKCYJNA
Informacja o publikacji: Przyroda. Plansze interaktywne 2.0. Szko a podstawowa Autor testów i komentarzy: Aleksandra Krasowska Na potrzeby przygotowania plansz nr: 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 19, 22, 23, 24, 32, 35, 36, 38, 39, 42, 44 wykorzystano plansze z Programu Przyroda. Plansze interaktywne dla nauczycieli szkó podstawowych WSiP, Warszawa 2005 autorstwa Ewy K os i Blandyny Zajdler Konsultacja merytoryczna: Monika PoÊpiech, Anna Sternicka Ilustracje: Ewa Fràczek Posterus Sp. z o. o. Na potrzeby przygotowania ilustracji wykorzystano nast pujàce utwory znajdujàce si w domenie publicznej (public domain): Plansza 1 Labolatorium; Piorun wszystkie Wikipedia Commons Lektor: OVERTIME Studio Reklamy i Dêwi ku s.c. Realizacja dêwi ku: OVERTIME Studio Reklamy i Dêwi ku s.c. Platforma multimedialna i integracja VM Sp. z o. o. www.vm.pl Opieka merytoryczna i koordynacja projektu Think Global Sp. z o. o. www.thinkglobal.pl Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spó ka Akcyjna Warszawa 2009 www.wsip.pl
Spis plansz 1. Nauki przyrodnicze 2. Co to znaczy byç asertywnym? 3. Poprzez zmys y poznaj przyrod 4. Przyrzàdy do obserwacji przyrody 5. RoÊlinnoÊç w Polsce 6. Mapa i kompas 7. Pi tra roêlinnoêci w Tatrach 8. Wielcy odkrywcy Êwiata 9. Zasady bezpieczeƒstwa w lesie i nad wodà 10. Ekologia a ochrona Êrodowiska i przyrody 11. aƒcuch pokarmowy 12. Zale noêci pomi dzy organizmami 13. Tundra, tajga, pustynia, sawanna, las równikowy 14. Las, pole, àka 15. Strefy klimatyczne Êwiata 16. Organizmy yjàce na làdzie 17. Rzeki, oceany, jeziora 18. Organizmy wodne 19. Przystosowanie do ycia w Êrodowisku wodnym i làdowym 20. Obieg wody w przyrodzie 21. Ska y i gleby 22. Zanieczyszczenie Êrodowiska 23. Cz owiek a Êrodowisko. Wzajemne zale noêci 24. Segregacja i przetwarzanie odpadów 25. W aêciwoêci wybranych substancji i ich zastosowanie 26. Stany skupienia substancji 27. Meteorologia. Pomiary stosowane w meteorologii 28. Mapa pogody 29. Pory roku 30. KoÊci, stawy, mi Ênie 31. Uk ad oddechowy 32. Uk ad krwionoêny i jego funkcje 33. Uk ad pokarmowy 34. Uk ad rozrodczy cz owieka 3
35. Zap odnienie, cià a, poród 36. Dojrzewanie i rozwój cz owieka 37. Podstawowe zasady higieny 38. Bakterie i wirusy 39. Pr dkoêç to zale noêç drogi od czasu 40. Po udniki, równole niki. Strefy czasowe 41. Uk ad s oneczny 42. Teoria heliocentryczna 43. Prostoliniowe rozchodzenie Êwiat a. Za amanie Êwiat a. Odbicie si Êwiat a 44. Pierwsza pomoc w nag ych przypadkach. BLS 4
Zakres materia u oraz przyk adowe tematy lekcji mo liwe do realizacji z u yciem plansz Plansza 1 Tytu : Nauki przyrodnicze Celem planszy jest zapoznanie ucznia z podstawowymi dziedzinami nauk przyrodniczych oraz wprowadzenie w tematyk przyrody. Zgodnie z wymaganiami szczegó- owymi podstawy programowej uczeƒ nazywa i rozró nia podstawowe dziedziny nauk przyrodniczych. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Ziemia okiem naukowca; Przyroda i jej tajemnice; Co to sà nauki przyrodnicze? Pkt 3. Obserwacje, doêwiadczenia przyrodnicze i modelowanie ; Pkt 5. Cz owiek a Êrodowisko ; Pkt 6. W aêciwoêci substancji. Plansza 2 Tytu : Co to znaczy byç asertywnym? Celem planszy jest zapoznanie ucznia z ró nymi modelami zachowaƒ ludzi oraz podkreêlenie najbardziej preferowanego modelu opartego na asertywnoêci. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ dostrzega i rozumie podstawowe zasady asertywnego funkcjonowania w towarzystwie kolegów, rodziny, a tak e nieznajomych. Podaje przyk ady zachowaƒ asertywnych oraz korzyêci z nich p ynàce. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Ja i inni. Zasady funkcjonowania w grupie; Co to znaczy byç asertywnym?; Jak efektywnie wyra aç w asne zdanie?; Dlaczego warto mówiç nie? Pkt 9.12 Uczeƒ: wyjaênia negatywny wp yw alkoholu, nikotyny i substancji psychoaktywnych na zdrowie cz owieka, podaje propozycje asertywnych zachowaƒ w przypadku presji otoczenia. 5
Plansza 3 Tytu : Poprzez zmys y poznaj przyrod Celem planszy jest przedstawienie g ównych zmys ów cz owieka, ich funkcji i zastosowania przy obserwacji przyrody. W odniesieniu do celów szczegó owych podstawy programowej uczeƒ wymienia i lokalizuje narzàdy zmys ów, przypisujàc ka demu z nich odpowiednià funkcj. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Poprzez zmys y poznaj przyrod ; Narzàdy zmys ów i ich funkcje. Pkt 1.6 Uczeƒ nazywa zmys y cz owieka i wyjaênia ich rol w poznawaniu przyrody, stosuje zasady bezpieczeƒstwa podczas obserwacji przyrodniczych. Plansza 4 Tytu : Przyrzàdy do obserwacji przyrody Celem planszy jest prezentacja oraz wyjaênienie dzia ania podstawowych przyrzàdów wspomagajàcych obserwacj przyrody. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia i podaje przyk ady ich wykorzystania oraz umie je zastosowaç w praktyce. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Przyrzàdy do obserwacji przyrody; Âwiat w powi kszeniu. Pkt 1.7 Uczeƒ podaje przyk ady przyrzàdów u atwiajàcych obserwacj przyrody (lupa, mikroskop, lornetka), opisuje ich zastosowanie, pos uguje si nimi podczas prowadzonych obserwacji. Plansza 5 Tytu : RoÊlinnoÊç w Polsce Celem planszy jest przedstawienie ró nych typów roêlinnoêci wyst pujàcej na obszarze Polski. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ charakteryzuje wybrane krajobrazy Polski i wskazuje je na mapie. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc temat: RoÊlinnoÊç w Polsce. 6
Pkt 7.2 Uczeƒ charakteryzuje wybrane krajobrazy Polski: gór wysokich, wy yny wapiennej, nizinny, pojezierny, nadmorski, wielkomiejski, przemys owy, rolniczy oraz wskazuje je na mapie. Plansza 6 Tytu : Mapa i kompas Celem planszy jest przedstawienie budowy oraz zasad u ytkowania mapy i kompasu. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ dowiaduje si, w jaki sposób odczytywaç legend, oceniaç rzeêb terenu oraz pos ugiwaç si kompasem. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Mapa i kompas; Mapa i jej zastosowanie. Pkt 2.1 Uczeƒ wyznacza kierunki na widnokr gu za pomocà kompasu, gnomonu ; Pkt 2.3 Uczeƒ orientuje plan, map w terenie, pos uguje si legendà ; Pkt 2.4 Uczeƒ identyfikuje na planie i mapie topograficznej miejsce obserwacji i obiekty w najbli szym otoczeniu, okreêla wzajemne po o enie obiektów na planie, mapie topograficznej i w terenie. Plansza 7 Tytu : Pi tra roêlinnoêci w Tatrach Celem planszy jest przedstawienie poszczególnych pi ter roêlinnoêci w Tatrach wraz z omówieniem ich cech charakterystycznych. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ poznaje charakterystyczny dla Tatr uk ad roêlinnoêci. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Pi tra roêlinnoêci w Tatrach; Charakterystyka poszczególnych regionów w Polsce. Pkt 7.2 Uczeƒ charakteryzuje wybrane krajobrazy Polski: gór wysokich, wy yny wapiennej, nizinny, pojezierny, nadmorski, wielkomiejski, przemys owy, rolniczy oraz wskazuje je na mapie. 7
Plansza 8 Tytu : Wielcy odkrywcy Êwiata Celem planszy jest zapoznanie ucznia z wielkimi wyprawami odkrywczymi, ich przebiegiem i rezultatach. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ charakteryzuje najwi ksze wyprawy odkrywcze, m.in. Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Wielcy odkrywcy Âwiata; Wielcy Polscy odkrywcy; Wielkie wyprawy odkrywcze: Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana. Pkt 12.4 Uczeƒ opisuje przebieg najwi kszych wypraw odkrywczych, w szczególnoêci Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana. Plansza 9 Tytu : Zasady bezpieczeƒstwa w lesie i nad wodà Celem planszy jest przedstawienie podstawowych zasad wypoczynku w lesie i nad wodà. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia zasady bezpieczeƒstwa oraz zwraca uwag na pozostawienie porzàdku po zakoƒczeniu wypoczynku. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Bezpieczeƒstwo w lesie i nad wodà; Bezpieczne wakacje. Pkt 9.7 Uczeƒ podaje przyk ady w aêciwego sp dzania wolnego czasu, z uwzgl dnieniem zasad bezpieczeƒstwa w czasie gier i zabaw ruchowych oraz poruszania si po drodze ; Pkt 9.9. Uczeƒ podaje przyk ady zachowaƒ i sytuacji, które mogà zagra aç zdrowiu i yciu cz owieka (np. niewybuchy i niewypa y, po ar, wypadek drogowy, jazda na y wach lub kàpiel w niedozwolonych miejscach). Plansza 10 Tytu : Ekologia a ochrona Êrodowiska i przyrody Celem planszy jest wyjaênienie poj ç oraz zadaƒ nale àcych do ekologii, ochrony Êrodowiska i przyrody. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy progra- 8
mowej uczeƒ zapoznaje si z podstawowymi zadaniami cz owieka w aspekcie ochrony przyrody oraz istnieniem zale noêci pomi dzy organizmami w Êrodowisku. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Ekologia a ochrona Êrodowiska; Rola ucznia w ochronie Êrodowiska; Co to jest ekologia? Pkt 5. Cz owiek a Êrodowisko. Plansza 11 Tytu : aƒcuch pokarmowy Celem planszy jest przedstawienie wzajemnych zale noêci pomi dzy organizmami oraz omówienie poszczególnych elementów aƒcucha pokarmowego. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ nazywa elementy aƒcucha pokarmowego, podaje przyk ady. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Elementy aƒcucha pokarmowego; Zale no- Êci pomi dzy organizmami. Pkt 4.6 Uczeƒ przedstawia proste zale noêci pokarmowe zachodzàce mi dzy organizmami làdowymi, pos ugujàc si modelem lub schematem. Plansza 12 Tytu : Zale noêci pomi dzy organizmami Celem planszy jest przedstawienie podstawowych zale noêci pomi dzy organizmami làdowymi z podzia em na zale noêci pozytywne, neutralne i negatywne. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ omawia proste zale noêci pokarmowe, pos ugujàc si przedstawionym na planszy schematem. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc temat: Zale noêci pomi dzy organizmami. Pkt 4.6 Uczeƒ przedstawia proste zale noêci pokarmowe zachodzàce mi dzy organizmami làdowymi, pos ugujàc si modelem lub schematem. 9
Plansza 13 Tytu : Tundra, tajga, sawanna, pustynia, las równikowy Celem planszy jest przedstawienie poszczególnych krajobrazów Êwiata, z wyszczególnieniem ich cech charakterystycznych: rzeêby terenu, warunków klimatycznych, roêlin i zwierzàt. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ podaje przyk ady organizmów bytujàcych na danych obszarach, opisuje panujàce warunki klimatyczne. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Krajobrazy Êwiata; Tundra, tajga, sawanna; RoÊliny i zwierz ta charakterystyczne dla poszczególnych krajobrazów Êwiata. Pkt 13. Krajobrazy Êwiata. Plansza 14 Tytu : Las, pole, àka Celem planszy jest charakterystyka lasu, àki i pola, z przyk adami roêlin i zwierzàt wyst pujàcych na danym obszarze. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ przedstawia warunki panujàce na danych terenach, podaje przyk ady roêlin i zwierzàt. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Las, pole, àka; Ekosystem lasu. Pkt 4.3 Uczeƒ obserwuje i nazywa typowe organizmy lasu, àki, pola uprawnego ; Pkt 4.7 Uczeƒ rozpoznaje i nazywa warstwy lasu, charakteryzuje panujàce w nich warunki abiotyczne. Plansza 15 Tytu : Strefy klimatyczne Êwiata Celem planszy jest charakterystyka stref klimatycznych Êwiata. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia cechy typowe dla danego klimatu, lokalizujàc go na mapie. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc temat: Strefy klimatyczne Êwiata. 10
Pkt 13.1 Uczeƒ charakteryzuje warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych organizmów w nast pujàcych krajobrazach strefowych: lasu równikowego wilgotnego, sawanny, pustyni goràcej, stepu, tajgi, tundry, pustyni lodowej. Plansza 16 Tytu : Organizmy yjàce na làdzie Celem planszy jest przedstawienie organizmów yjàcych na làdzie, ich charakterystyka i przyk ady przystosowania do warunków làdowych. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ poznaje organizmy làdowe i ich przystosowanie do Êrodowiska. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Organizmy làdowe; Oddychanie tlenem atmosferycznym. Pkt 4.2 Uczeƒ wymienia i charakteryzuje czynniki warunkujàce ycie na làdzie ; Pkt 4.4 Uczeƒ opisuje przystosowania budowy zewn trznej i czynnoêci yciowych organizmów làdowych do Êrodowiska ycia, na przyk adach obserwowanych organizmów ; Pkt 4.6 Uczeƒ przedstawia proste zale noêci pokarmowe zachodzàce mi dzy organizmami làdowymi, pos ugujàc si modelem lub schematem. Plansza 17 Tytu : Rzeki, oceany, jeziora Celem planszy jest charakterystyka ekosystemów rzeki, oceanu i jeziora. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ przedstawia warunki panujàce w danym Êrodowisku, charakterystyczne roêliny i zwierz ta, a tak e wzajemne zale noêci mi dzy organizmami. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Ekosystem rzeki, jeziora, oceanu; Wody powierzchniowe; Obieg wody w przyrodzie. Pkt 4.9 Uczeƒ rozró nia i opisuje rodzaje wód powierzchniowych ; Pkt 4.11 Uczeƒ obserwuje i nazywa typowe roêliny i zwierz ta yjàce w jeziorze lub rzece, opisuje przystosowania ich budowy zewn trznej i czynnoêci yciowych do Êrodowiska ycia. 11
Plansza 18 Tytu : Organizmy wodne Celem planszy jest charakterystyka zbiornika wodnego jako Êrodowiska bytowania organizmów. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ podaje przyk ady organizmów wodnych, które nast pnie przyporzàdkowuje do odpowiedniego ogniwa aƒcucha pokarmowego. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Ekosystem jeziora; Zale noêci pomi dzy organizmami Êrodowiska wodnego. Pkt 4.12 Uczeƒ przedstawia proste zale noêci pokarmowe wyst pujàce w Êrodowisku wodnym, pos ugujàc si modelem lub schematem. Plansza 19 Tytu : Przystosowanie do ycia w Êrodowisku wodnym i làdowym Celem planszy jest porównanie Êrodowiska wodnego i làdowego, zwrócenie uwagi na ró nice w przystosowaniu organizmów. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ podaje przyk ady organizmów bytujàcych w Êrodowisku wodnym i làdowym oraz wyjaênia cechy Êwiadczàce o przystosowaniu do funkcjonowania w ka dym z nich. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Przystosowanie organizmów do ycia w wodzie; Przystosowanie organizmów do ycia na làdzie; Porównanie organizmów wodnych i làdowych. Pkt 4.4 Uczeƒ opisuje przystosowania budowy zewn trznej i czynnoêci yciowych organizmów làdowych do Êrodowiska ycia, na przyk adach obserwowanych organizmów ; Pkt 4.11 Uczeƒ obserwuje i nazywa typowe roêliny i zwierz ta yjàce w jeziorze lub rzece, opisuje przystosowania ich budowy zewn trznej i czynnoêci yciowych do Êrodowiska ycia. 12
Plansza 20 Tytu : Obieg wody w przyrodzie Celem planszy jest przedstawienie stanów skupienia wody, w jakich wyst puje ona w przyrodzie, tworzàc cykl nazywany obiegiem wody w przyrodzie. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ podaje przyk ady poszczególnych stanów skupienia wody w przyrodzie, omawia proces krà enia wody. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Obieg wody w przyrodzie; Stany skupienia wody w przyrodzie. Pkt 3.3 Uczeƒ obserwuje i rozró nia stany skupienia wody, bada doêwiadczalnie zjawiska: parowania, skraplania, topnienia i zamarzania (krzepni cia) wody. Plansza 21 Tytu : Ska y i gleby Celem planszy jest wyjaênienie procesu formowania ska oraz gleby, jak równie podzia ska ze wzgl du na proces ich powstawania. Zgodnie z wymaganiami szczegó- owymi podstawy programowej uczeƒ rozpoznaje i nazywa ska y typowe dla okolicy oraz te ÊciÊle zwiàzane z funkcjonowaniem cz owieka. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Proces powstawania ska ; Podzia ska w zale noêci od procesu powstania; Rodzaje ska w mojej okolicy; Wietrzenie ska i powstawanie gleby. Pkt 4.13 Uczeƒ rozpoznaje i nazywa ska y typowe dla miejsca zamieszkania: piasek, glina i inne charakterystyczne dla okolicy ; Pkt 4.13 Uczeƒ opisuje gleb, jako zbiór sk adników nieo ywionych i o ywionych, wyjaênia znaczenie organizmów glebowych i próchnicy w odniesieniu do yznoêci gleby. Plansza 22 Tytu : Zanieczyszczenie Êrodowiska Celem planszy jest przestawienie przyczyn i skutków zanieczyszczenia Êrodowiska. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ charakteryzuje pozytywny i negatywny p yw cz owieka na Êrodowisko, podaje przyk ady niekorzystnych zmian Êrodowiska pod wyp ywem dzia alnoêci cz owieka. 13
Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Wp yw cz owieka na Êrodowisko; Zanieczyszczenie Êrodowiska. Pkt 5.2 Uczeƒ wyjaênia wp yw codziennych zachowaƒ w domu, w szkole, w miejscu zabawy na stan Êrodowiska ; Pkt 5.4 Uczeƒ podaje przyk ady miejsc w najbli szym otoczeniu, w których zasz y korzystne i niekorzystne zmiany pod wp ywem dzia alnoêci cz owieka. Plansza 23 Tytu : Cz owiek a Êrodowisko. Wzajemne zale noêci Celem planszy jest pokazanie wzajemnych zale noêci pomi dzy cz owiekiem a jego Êrodowiskiem. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ podaje pozytywne i negatywne przyk ady wzajemnej relacji pomi dzy cz owiekiem i Êrodowiskiem. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Cz owiek a Êrodowisko; Pozytywny i negatywny wp yw cz owieka na Êrodowisko. Pkt 5.4 Uczeƒ podaje przyk ady miejsc w najbli szym otoczeniu, w których zasz y korzystne i niekorzystne zmiany pod wp ywem dzia alnoêci cz owieka, Pkt 5.5 Uczeƒ podaje przyk ady pozytywnego i negatywnego wp ywu Êrodowiska na zdrowie cz owieka. Plansza 24 Tytu : Segregacja odpadów Celem planszy jest wyjaênienie roli i zasad segregacji odpadów, a tak e przedstawienie pojemników u ywanych do tego celu. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wyjaênia znaczenie segregacji odpadów oraz proponuje aktywnoêci sprzyjajàce Êrodowisku przyrodniczemu. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Segregacja odpadów; Dlaczego warto segregowaç Êmieci?; Co mog zrobiç, aby pomóc w ochronie przyrody? 14
Pkt 5.2 Uczeƒ wyjaênia wp yw codziennych zachowaƒ w domu, w szkole, w miejscu zabawy na stan Êrodowiska ; Pkt 5.3 Uczeƒ proponuje dzia ania sprzyjajàce Êrodowisku przyrodniczemu ; Pkt 6.8 Uczeƒ uzasadnia potrzeb segregacji odpadów, wskazujàc na mo liwoêç ich ponownego przetwarzania (powo ujàc si na w aêciwoêci substancji). Plansza 25 Tytu : W aêciwoêci wybranych substancji i ich zastosowanie Celem planszy jest przedstawienie ró nych substancji znajdujàcych si w domu, szkole, na podwórku, bàdê stosowanych w przemyêle. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia znane substancje i podaje ich w aêciwoêci, podaje przyk ady substancji szkodliwych. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Substancje w szkole i w domu; W aêciwoêci substancji. Pkt 6.1 Uczeƒ wymienia znane w aêciwoêci substancji (woda, cukier, sól kuchenna) i ich mieszanin (ocet, sok cytrynowy) wyst pujàce w jego otoczeniu. Plansza 26 Tytu : Stany skupienia substancji Celem planszy jest przedstawienie budowy czàsteczkowej substancji, stanów skupienia oraz ich zmian na przyk adzie wody. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia stany skupienia substancji, nazywa i wyja- Ênia procesy topnienia, parowania, skraplania, krzepni cia oraz podaje ich przyk ady. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Stany skupienia substancji; Zmiany stanu skupienia; Budowa czàsteczkowa gazów, cieczy i cia sta ych. Pkt 3.3 Uczeƒ obserwuje i rozró nia stany skupienia wody, bada doêwiadczalnie zjawiska: parowania, skraplania, topnienia i zamarzania (krzepni cia) wody ; Pkt 3.4 Uczeƒ pos uguje si poj ciem drobina, jako najmniejszym elementem budujàcym materi, prezentuje za pomocà modelu drobinowego trzy stany skupienia cia (substancji) ; Pkt 14 Przemiany substancji. 15
Plansza 27 Tytu : Meteorologia. Pomiary stosowane w meteorologii Celem planszy jest przedstawienie meteorologii jako nauki oraz prezentacja podstawowych przyrzàdów meteorologicznych. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ poznaje takie przyrzàdy jak termometr, higrometr, barometr, anemometr, deszczomierz. Plansz nale y zastosowaç, realizujàc tematy: Meteorologia, jako nauka; Podstawowe przyrzàdy meteorologiczne. Pkt 3.11 Uczeƒ wymienia nazwy sk adników pogody (temperatura powietrza, opady i ciênienie atmosferyczne, kierunek i si a wiatru) oraz przyrzàdów s u àcych do ich pomiaru, podaje jednostki pomiaru temperatury i opadów stosowane w meteorologii. Plansza 28 Tytu : Mapa pogody Celem planszy jest wyjaênienie elementów mapy pogody oraz wprowadzenie terminu synoptyka, jako nauki zajmujàcej si przewidywaniem pogody na kolejne dni na podstawie pomiarów meteorologicznych. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ odczytuje map pogody, potrafi stworzyç w asny kalendarz pogody. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Mapa pogody; Mój w asny kalendarz pogody. Pkt 3.2 Uczeƒ obserwuje i nazywa zjawiska atmosferyczne zachodzàce w Polsce. Plansza 29 Tytu : Pory roku Celem planszy jest przedstawienie poszczególnych pór roku, okresów ich trwania oraz charakterystycznych zjawisk przyrodniczych zachodzàcych w tym czasie. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ opisuje i porównuje pory roku. 16
Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Pory roku w Polsce; ZmiennoÊç zjawisk atmosferycznych w Polsce w zale noêci od pory roku. Pkt 3.13 Uczeƒ opisuje i porównuje cechy pogody w ró nych porach roku, dostrzega zale noêç mi dzy wysokoêcià S oƒca, d ugoêcià dnia a temperaturà powietrza w ciàgu roku. Plansza 30 Tytu : KoÊci, stawy, mi Ênie Celem planszy jest prezentacja poszczególnych elementów uk adu ruchu, wskazanie ich funkcji oraz wybranych chorób. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia elementy uk adu ruchu oraz podaje ich funkcje. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Uk ad kostno-szkieletowy cz owieka; Charakterystyka uk adu ruchu. Pkt 8.1 Uczeƒ podaje nazwy uk adów narzàdów budujàcych organizm cz owieka: uk ad kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionoêny, rozrodczy, wskazuje na planszy g ówne narzàdy tych uk adów: a/ uk ad kostny elementy uk adu: czaszka, kr gos up, klatka piersiowa, koƒczyny górne, koƒczyny dolne ; Pkt 8.2 Uczeƒ wymienia podstawowe funkcje poznanych uk adów cz owieka. Plansza 31 Tytu : Uk ad oddechowy Celem planszy jest przedstawienie budowy i funkcji uk adu oddechowego cz owieka oraz wyjaênienie procesu wymiany gazowej. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ nazywa poszczególne elementy uk adu oddechowego, wymienia jego funkcje. Uczeƒ wyjaênia proces wymiany gazowej u cz owieka. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc temat: Uk ad oddechowy cz owieka: budowa i funkcje; Wymiana gazowa u cz owieka. Pkt 8.1 Uczeƒ podaje nazwy uk adów narzàdów budujàcych organizm cz owieka: uk ad kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionoêny, rozrodczy, wskazuje na planszy 17
g ówne narzàdy tych uk adów; b/ uk ad oddechowy jama nosowa, krtaƒ, tchawica, oskrzela, p uca ; Pkt 8.2 Uczeƒ wymienia podstawowe funkcje poznanych uk adów cz owieka. Plansza 32 Tytu : Uk ad krwionoêny i jego funkcje Celem planszy jest przedstawienie budowy i funkcji uk adu krwionoênego cz owieka oraz g ównych chorób zwiàzanych rozwojem mia d ycy naczyƒ krwionoênych. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia elementy budowy oraz funkcje, jakie pe ni uk ad krwionoêny. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Uk ad krwionoêny cz owieka; Budowa i funkcje serca; Zdrowy tryb ycia chroni Twoje serce. Pkt 8.1 Uczeƒ podaje nazwy uk adów narzàdów budujàcych organizm cz owieka: uk ad kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionoêny, rozrodczy, wskazuje na planszy g ówne narzàdy tych uk adów; d/ uk ad krwionoêny serce, naczynia krwionoêne: y y i t tnice ; Pkt 8.2 Uczeƒ wymienia podstawowe funkcje poznanych uk adów cz owieka ; Pkt 9.6 Uczeƒ wyjaênia znaczenie ruchu i çwiczeƒ fizycznych w utrzymaniu zdrowia. Plansza 33 Tytu : Uk ad pokarmowy Celem planszy jest przedstawienie budowy i funkcji uk adu pokarmowego. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ opisuje elementy przewodu pokarmowego, nazywa gruczo y trawienne oraz opisuje g ówne etapy trawienia pokarmu. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Budowa i funkcje przewodu pokarmowego; Budowa i funkcje gruczo ów trawiennych. Pkt 8.1 Uczeƒ podaje nazwy uk adów narzàdów budujàcych organizm cz owieka: uk ad kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionoêny, rozrodczy, wskazuje na planszy g ówne narzàdy tych uk adów; c/ uk ad pokarmowy jama ustna, prze yk, o àdek, jelito cienkie, jelito grube, odbytnica ; 18
Pkt 8.2 Uczeƒ wymienia podstawowe funkcje poznanych uk adów cz owieka. Plansza 34 Tytu : Uk ad rozrodczy cz owieka Celem planszy jest przedstawienie budowy i funkcji uk adu rozrodczego m skiego i eƒskiego. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia elementy uk adu rozrodczego m skiego i eƒskiego oraz opisuje ich funkcj. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Budowa i funkcje uk adu rozrodczego m skiego; Budowa i funkcje uk ad rozrodczego eƒskiego; Rozmna anie cz owieka. Pkt 8.1 Uczeƒ podaje nazwy uk adów narzàdów budujàcych organizm cz owieka: uk ad kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionoêny, rozrodczy, wskazuje na planszy g ówne narzàdy tych uk adów; e/ uk ad rozrodczy eƒski jajniki, jajowody, macica, pochwa i uk ad rozrodczy m ski jàdra, nasieniowody, pràcie ; Pkt 8.2 Uczeƒ wymienia podstawowe funkcje poznanych uk adów cz owieka. Plansza 35 Tytu : Zap odnienie, cià a, poród Celem planszy jest przedstawienie procesu zap odnienia, poszczególnych etapów rozwoju wewnàtrzmacicznego a do porodu. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ opisuje proces zap odnienia, powstanie zygoty, okres zarodkowy, p odowy oraz poród. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Rozmna anie cz owieka; Cià a i poród; Etapy rozwoju wewnàtrzmacicznego cz owieka. Pkt 8.2 Uczeƒ wymienia podstawowe funkcje poznanych uk adów cz owieka ; Pkt 8.3 Uczeƒ rozpoznaje i nazywa, na podstawie opisu, fotografii lub rysunku, etapy rozwoju cz owieka (zarodkowy i p odowy, okres noworodkowy, niemowl cy, poniemowl cy, przedszkolny, szkolny, wieku doros ego, staroêci). 19
Plansza 36 Tytu : Dojrzewanie i rozwój cz owieka Celem planszy jest przestawienie procesu dojrzewania i rozwoju cz owieka od okresu noworodkowego poprzez niemowl cy, przedszkolny, szkolny, dojrzewania, doros oêci i starzenia si. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ charakteryzuje poszczególne etapy rozwoju cz owieka, wymienia g ówne cechy typowe dla danego okresu. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Etapy rozwoju cz owieka; Okres dojrzewania u nastolatków. Pkt 8.3 Uczeƒ rozpoznaje i nazywa, na podstawie opisu, fotografii lub rysunku, etapy rozwoju cz owieka (zarodkowy i p odowy, okres noworodkowy, niemowl cy, poniemowl cy, przedszkolny, szkolny, wieku doros ego, staroêci) ; Pkt 8.4 Uczeƒ opisuje zmiany zachodzàce w organizmach podczas dojrzewania p ciowego. Plansza 37 Tytu : Podstawowe zasady higieny. Zasady zdrowego od ywiania si Celem planszy jest przedstawienie podstawowych zasad higieny ogólnej, ze szczególnym uwzgl dnieniem higieny jamy ustanej. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ zna podstawowe zasady higieny, prawid owo szczotkuje z by, dostrzega zagro enia zwiàzane ze spo ywaniem du ej iloêci s odyczy i pokarmów typu fast-food. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Jak prawid owo myç z by; Zasady zdrowego ywienia; Higiena i zdrowy tryb ycia. Pkt 9.3 Uczeƒ wymienia zasady prawid owego od ywiania si i stosuje je ; Pkt 9.4 Uczeƒ podaje i stosuje zasady dba oêci o w asne cia o (higiena skóry, w osów, z bów, paznokci oraz odzie y). 20
Plansza 38 Tytu : Bakterie i wirusy Celem planszy jest wyjaênienie pozytywnej i negatywnej roli, jakà w przyrodzie pe nià bakterie i wirusy. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ wymienia przyk ady chorób bakteryjnych i wirusowych. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Rola bakterii i wirusów w przyrodzie; Choroby powodowane przez bakterie i wirusy; Cykl wirusowy. Pkt 9.1 Uczeƒ podaje przyk ady negatywnego wp ywu wybranych gatunków zwierzàt, roêlin, grzybów, bakterii i wirusów na zdrowie cz owieka, wymienia zachowania zapobiegajàce chorobom przenoszonym i wywo ywanym przez nie. Plansza 39 Tytu : Pr dkoêç to zale noêç drogi od czasu Celem planszy jest przedstawienie pr dkoêci jako zale noêci drogi od czasu oraz przedstawienie jej na wykresie. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ korzysta ze wzoru, ustalajàc pr dkoêç przyk adowego cia a b dàcego w ruchu oraz odczytuje wykres zale noêci drogi od czasu. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Co to jest pr dkoêç?; Jak mo na wyliczyç pr dkoêç poruszajàcego si przedmiotu? Pkt 15.2 Uczeƒ interpretuje pr dkoêç, jako drog przebytà w jednostce czasu, wyznacza doêwiadczalnie pr dkoêç swojego ruchu, np. marszu lub biegu. Plansza 40 Tytu : Po udniki, równole niki. Strefy czasowe Celem planszy jest wyjaênienie terminów dotyczàcych wyliczania godzin dla poszczególnych stref czasowych, opisanie zale noêci pomi dzy ruchem obiegowym Ziemi a przesileniem zimowym i letnim. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ pos uguje si poj ciami po udnik, równole nik, równik, wskazuje pó kule Ziemi i jej bieguny. WyjaÊnia zale noêç pomi dzy ruchem obiegowym Ziemi a zmianami pór roku. 21
Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Globus, jako model Ziemi; Strefy czasowe; Pory roku. Pkt 11.1 Uczeƒ opisuje kszta t Ziemi z wykorzystaniem jej modelu globusa ; Pkt 11.8 Uczeƒ wykazuje zale noêç mi dzy ruchem obiegowym Ziemi a zmianami pór roku ; Pkt 12.1 Uczeƒ wskazuje na globusie: bieguny, równik, po udnik zerowy i 180, pó kule, kierunki g ówne oraz lokalizuje kontynenty, oceany i okreêla ich po o enie wzgl dem równika i po udnika zerowego. Plansza 41 Tytu : Uk ad S oneczny Celem planszy jest prezentacja sk adowych Uk adu S onecznego oraz ich krótka charakterystyka. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ poznaje kolejne planety Uk adu S onecznego wed ug ich odleg oêci od S oƒca. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Uk ad S oneczny; Teoria heliocentryczna. Pkt 11.2 Uczeƒ wymienia nazwy planet Uk adu S onecznego i porzàdkuje je wed ug odleg oêci od S oƒca. Plansza 42 Tytu : Teoria heliocentryczna Miko aja Kopernika Celem planszy jest przedstawienie teorii geocentrycznej oraz heliocentrycznej. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ rozró nia obie teorie, prawid owo opisuje za o enia teorii heliocentrycznej. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Wstrzyma S oƒce ruszy Ziemi ; Teoria heliocentryczna. Tematyka planszy spe nia wymagania Podstawy programowej kszta cenia ogólnego dla szkó podstawowych ( ), obowiàzujàcej od roku szkolnego 2009/2010 zgodnie z zapisem: Pkt 11.3 Uczeƒ wyjaênia za o enia teorii heliocentrycznej Miko aja Kopernika. 22
Plansza 43 Tytu : Prostoliniowe rozchodzenie Êwiat a. Za amanie Êwiat a. Odbicie Êwiat a. Celem planszy jest przedstawienie zjawiska rozchodzenia si Êwiat a, jego za amania i odbicia. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ poznaje zasady prostoliniowego rozchodzenia si Êwiat a, podaje przyk ady odbicia i za amania Êwiat a. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Struktura Êwiat a; Zjawisko za amania i odbicia Êwiat a. Pkt 11.4 Uczeƒ bada doêwiadczalnie prostoliniowe rozchodzenie si Êwiat a i jego konsekwencje, np. camera obscura, cieƒ ; Pkt 11.5 Uczeƒ bada zjawisko odbicia Êwiat a: od zwierciade, powierzchni rozpraszajàcych, elementów odblaskowych; podaje przyk ady stosowania elementów odblaskowych dla bezpieczeƒstwa. Plansza 44 Tytu : Pierwsza pomoc w nag ych przypadkach. BLS Celem planszy jest zaznajomienie ucznia z podstawowymi zasadami pierwszej pomocy, schematem reanimacji oraz zachowania w nag ych wypadkach. Zgodnie z wymaganiami szczegó owymi podstawy programowej uczeƒ potrafi wezwaç pomoc w nag ych wypadkach, a tak e opisaç i zastosowaç schemat BLS. Plansz nale y wykorzystaç, realizujàc tematy: Pierwsza pomoc w nag ych wypadkach; Podstawy reanimacji. Pkt 9.8 Uczeƒ opisuje zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach (st uczenia, zwichni cia, skaleczenia, z amania, ukàszenia, u àdlenia), potrafi wezwaç pomoc w ró nych sytuacjach. 23
Licencja jednostanowiskowa na u ytkowanie oprogramowania: Przyroda Plansze interaktywne 2.0 Szko a podstawowa 1. Przyznanie licencji 1. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spó ka Akcyjna, zwane dalej Wydawnictwami, niniejszym przyznajà niewy àcznà licencj na u ytkowanie oprogramowania na jednym komputerze. 2. U ytkownik nabywa prawa w asnoêci do fizycznego noênika oprogramowania. Prawo w asnoêci do oprogramowania nie jest przenoszone na U ytkownika. 3. W zakresie u ytku szkolnego Wydawca wyra a zgod na: drukowanie materia ów przeznaczonych w tym programie do wydruku, zwielokrotnianie otrzymanych wydruków. 2. Ograniczona gwarancja 1. Oprogramowanie dostarczone jest w formie takie jakie jest. Wydawnictwa nie gwarantujà, e oprogramowanie spe ni wymagania i oczekiwania U ytkownika oraz e dzia anie oprogramowania b dzie wolne od b dów i wad. 2. Wydawnictwa gwarantujà, e noênik z oprogramowaniem jest wolny od wad technicznych uniemo liwiajàcych w aêciwà eksploatacj. Je eli stwierdzone zostanà wady noênika z oprogramowaniem u ytkowanego w warunkach normalnej eksploatacji oraz zgodnie z jego przeznaczeniem, Wydawnictwa dokonajà bezp atnej wymiany noênika na wolny od wad pod warunkiem, e wadliwy no- Ênik z oprogramowaniem zostanie dostarczony do miejsca zakupu, w terminie 90 dni od daty jego nabycia wraz z dowodem zakupu z datà sprzeda y. 3. Wydawnictwa i ich autoryzowani dystrybutorzy nie odpowiadajà wobec U ytkownika i osób trzecich za jakiekolwiek straty i szkody powsta e w wyniku u ycia lub niemo noêci u ycia oprogramowania, w tym w szczególnoêci za utrat dochodów lub innych korzyêci, zak ócenia w pracy przedsi biorstwa, utraty informacji handlowych lub innych danych. 4. Ca kowita odpowiedzialnoêç Wydawnictw nie mo e przekroczyç ceny zakupu oprogramowania. 25
3. Zmiany w licencjonowanym oprogramowaniu U ytkownik nie mo e zmieniç ani rozszerzaç kodu wynikowego licencjonowanego oprogramowania. 4. Nieautoryzowane u ycie U ytkownik zobowiàzuje si do podj cia kroków majàcych na celu zapewnienie nienaruszalnoêci licencjonowanego oprogramowania przez osoby trzecie, w szczególno- Êci zabroni u ycia jakiejkolwiek jego cz Êci w celu otrzymania kodu êród owego. 5. Prawa autorskie i prawa w asnoêci U ytkownikowi zabrania si bez pisemnego zezwolenia Wydawnictw: rozpowszechniania w jakiejkolwiek formie licencjonowanego oprogramowania w cz Êci bàdê w ca oêci; tworzenia opracowaƒ b dàcych pochodnà licencjonowanego oprogramowania i towarzyszàcej mu dokumentacji. 6. Uniewa nienie licencji W wypadku naruszenia warunków licencji Wydawnictwa mogà uniewa niç licencj, przesy ajàc U ytkownikowi stosowne zawiadomienie na piêmie. Z chwilà uniewa nienia licencji U ytkownik traci prawo do korzystania z uprawnieƒ okre- Êlonych w licencji, a ponadto Wydawnictwa b dà dochodziç roszczeƒ wynikajàcych z ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. nr 24 poz. 83). 26