Michalec Bogusław, Cupak Agnieszka, Tarnawski Marek, Wałęga Andrzej

Podobne dokumenty
PRACE NAUKOWO PRZEGLĄDOWE

OCENA STANU TECHNICZNEGO JAZU ZBIORNIKÓW WODNYCH W ZESŁAWICACH NA RZECE DŁUBNI

WPŁYW ZBIORNIKÓW WODNYCH W ZESŁAWICACH NA RZECE DŁUBNI NA REDUKCJĘ FALI WEZBRANIOWEJ W LIPCU 2010 ROKU

Dyrektor Folcik zapewnia, że zapory wodne w Solnie i Myczkowcach są absolutnie bezpieczne

" Wskazówki szczegółowe do zakresu treści wybranych części opracowania

WERYFIKACJA KRZYWEJ NATĘŻENIA PRZEPŁYWU W PRZEKROJU WODOWSKAZOWYM IMGW NA RZECE DŁUBNI

PRACE NAUKOWO-PRZEGLĄDOWE

Operat hydrologiczny jako podstawa planowania i eksploatacji urządzeń wodnych. Kamil Mańk Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa

Nauka Przyroda Technologie

OCENA STANU TECHNICZNEGO I OKREŚLENIE MOŻLIWOŚCI PRZEPROWADZENIA WÓD WEZBRANIOWYCH PRZEZ JAZ NA RZECE USZWICY

Analiza wpływu sterowania retencją korytową małego cieku na redukcję fal wezbraniowych przy wykorzystaniu modeli Hec Ras i Hec ResSim

ROZPORZĄDZENIE NR 1/2011 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE. z dnia 6 lipca 2011 r.

WYKŁAD I "Wprowadzenie

Bogusław MICHALEC, Tarnawski MAREK, Agata MAJERCZYK, Katarzyna WACHULEC

WPŁYW ZMIAN KRZYWEJ PRZEPŁYWU NA REJESTRACJĘ PRZEPŁYWU NIENARUSZALNEGO

T. 32 KLASYFIKACJA I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BUDOWLI HYDROTECHNICZNYCH ŚRÓDLĄDOWYCH I MORSKICH

PRZYGOTOWANIE DANYCH HYDROLOGICZNYCH W ZAKRESIE NIEZBĘDNYM DO MODELOWANIA HYDRAULICZNEGO

MYLOF Zobacz film Stopień Mylof z lotu. Hilbrycht

Opis Przedmiotu Zamówienia

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

EVALUATE THE USEFULNESS OF THE EDF MODEL IN THE SAFETY ASSESSMENT ON THE EXAMPLE OF THE SOLINA DAM

Ponadto przy jazie farnym znajduje się prywatna elektrownia wodna Kujawska.

Opis przedmiotu zamówienia. Aktualizacja Instrukcji gospodarki wodą w Kaskadzie Nogatu

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Wstępne warianty modernizacji Odry do IV klasy żeglowności wyniki modelowania. Odra swobodnie płynąca od Brzegu Dolnego do ujścia Nysy Łużyckiej

Projekt ZIZOZAP w świetle Ramowej Dyrektywy Wodnej

WSTĘPNA OCENA ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO W ZLEWNI RZEKI DŁUBNI THE INITIAL EVALUATION OF FLOOD RISK IN DŁUBNIA RIVER CATCHMENT

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia.2011 r. w sprawie dziennika gospodarowania wodą

Analiza możliwości wykorzystania istniejącej infrastruktury urządzeń wodno-melioracyjnych na obszarze Nadleśnictwa Taczanów na potrzeby małej retencji

LSZ P/15/051 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

BADANIA RZECZYWISTYCH KOSZTÓW OBSŁUGI TECHNICZNEJ NOWOCZESNYCH KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH. Wstęp

WPŁYW AKTUALIZACJI NIEKTÓRYCH WSKAŹNIKÓW EKSPLOATACYJNO-EKONOMICZNYCH NA KOSZTY EKSPLOATACJI CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI

WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.

UPROSZCZONA DOKUMENTACJA TECHNICZNA

WYKORZYSTANIE CIEKÓW POWIERZCHNIOWYCH W MONITOROWANIU JAKOŚCI EKSPLOATOWANYCH ZBIORNIKÓW WÓD PODZIEMNYCH

WPŁYW ODDZIAŁYWAŃ GÓRNICZYCH NA STAN TECHNICZNY BUDYNKÓW O KONSTRUKCJI WIELKOPŁYTOWEJ

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Nauka Przyroda Technologie

CZĘŚĆ II: RZEKA WITKA

SPIS TREŚCI: 1. DANE OGÓLNE Przedmiot opracowania Inwestor Wykonawca uproszczonej dokumentacji technicznej:

Nazwa: Zbiornik Włocławek

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. w sprawie zakresu instrukcji gospodarowania wodą

Inżynieria wodna. Water engineering. Inżynieria Środowiska I stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Charakterystyka budowli hydrotechnicznych r.

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2016/2017

WOJEWÓDZKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH w BIAŁYMSTOKU Białystok, ul. Handlowa 6 tel. (085) fax (085)

Wykonawca dr hab. inż. Wojciech Dąbrowski

WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.

Opinia techniczna dotycząca wpływu inwestycji na budynki gospodarcze znajdujące się na działce nr 104

Wykonawca dr hab. inż. Wojciech Dąbrowski

Zadania inwestycyjne realizowane w latach r.

Dane wejściowe do opracowania map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego

monografia powodzi maj czerwiec 2010

Wprowadzenie. Bogusław MICHALEC

WOJEWÓDZKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH w BIAŁYMSTOKU Białystok, ul. Handlowa 6 tel. (085) fax.

Odbudowa zapory w ramach ujęcia wody powierzchniowej na rzece Witka

Zbiornik Słupca remont odpływu ze zbiornika, m. Słupca PROJEKT BUDOWLANY

Rozporządzenie nr 4/2014 Dyrektora RZGW w Krakowie w sprawie warunków korzystania z wód regionu wodnego Górnej Wisły. Założenia, wymagania, problemy

WYKORZYSTANIE SYSTEMU INFORMACJI PRZESTRZENNEJ W CELU GROMADZENIA DANYCH O BUDOWLACH PIĘTRZĄCYCH

REGIONALNY ZARZĄD GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE BUDOWA ZBIORNIKA WODNEGO ŚWINNA PORĘBA NA RZECE SKAWIE

1. Obliczenia rowu przydrożnego prawostronnego odcinki 6-8

PROJEKT TECHNICZNY. Inwestor: Gmina Belsk Duży Belsk Duży ul. Jana Kozietulskiego 4a. Opracowali: mgr inż.sławomir Sterna

Analiza zmiany trendu w piezometrach zapory w Pieczyskach. Analysis changes of line function in the earth dam in Pieczyska

WSTĘPNE SZACOWANIE WPŁYWU RETENCJI POLDEROWEJ NA OBNIŻENIE RYZYKA POWODZI

Wyznaczenie stref zagrożenia powodziowego na terenach otaczających zbiornik Kolbudy II. ENERGA Elektrownie Straszyn sp. z o.o.

Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek

INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ Państwowy Instytut Badawczy Warszawa ul. Podleśna 61

PROJEKTOWANIE - NADZÓR - KOSZTORYSOWANIE w specjalności

WYKŁAD III "Badania i opis stanu technicznego jazu

Charakterystyka budowli hydrotechnicznych r.

INWENTARYZACJA INFRASTRUKTURY WODNEJ I OCENA JEJ STANU TECHNICZNEGO

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi ul. Solna 14, Łódź

Kraków, dnia 24 października 2012 r. Poz UCHWAŁA NR 1251/12 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO. z dnia 16 października 2012 r.

Opracowanie koncepcji budowy suchego zbiornika

Nauka Przyroda Technologie

Hydrologia i oceanografia Ćw. nr 9. Temat: Charakterystyczne stany wody.

Dane hydrologiczne do projektowania zbiorników wielozadaniowych i stopni piętrzących wraz z obiektami towarzyszącymi

Opracowanie koncepcji budowy suchego zbiornika

WPŁYW SPIĘTRZENIA RZEKI NA PRZEPŁYW WODY W MAŁYM CIEKU W DOLINIE RZECZNEJ. Beata Olszewska, Leszek Pływaczyk, Wojciech Łyczko

INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY

PROBLEM WYDATKU URZĄDZEŃ UPUSTOWYCH THE PROBLEM OF THE FLOW CAPACITY OF SINK DEVICE

PROGRAM REURIS PODSUMOWANIE

Metody weryfikacji danych hydrologicznych W Państwowej Służbie Hydrologiczno- Meteorologicznej

Inżynieria ekologiczna w budownictwie ziemnym i wodnym - opis przedmiotu

Inżynieria Rolnicza 3(121)/2010

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: GBG s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY

Zbiornik przeciwpowodziowy Roztoki Bystrzyckie

Hydrologia w operatach wodnoprawnych

Rok akademicki: 2012/2013 Kod: GBG n Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU

Nauka Przyroda Technologie

INFORMACJA NR 5. W nawiązaniu do postępowania przetargowego nr IZ/3840/64/2012 zwracamy się z prośbą o wyjaśnienie następujących kwestii:

Regulacja stosunków wodnych w dorzeczu Wykład 2. Modelowanie przepływu w ciekach

INŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Tabela 7. Plan studiów stacjonarnych. nazwa kierunku studiów: Inżynieria i gospodarka wodna

METODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH

Inżynieria Środowiska egzamin magisterski

Transkrypt:

ISSN 1644-0765 DOI: http://dx.doi.org/10.15576/asp.fc/2017.16.4.5 www.formatiocircumiectus.actapol.net/pl/ Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 16 (4) 2017, 5 12 OCENA STANU TECHNICZNEGO JAZU W SZCZYGLICACH NA RZECE RUDAWIE Michalec Bogusław, Cupak Agnieszka, Tarnawski Marek, Wałęga Andrzej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie. W pracy przedstawiono wyniki oceny stanu technicznego budowli hydrotechnicznej jazu z zamknięciami ruchomymi, zlokalizowanego w Szczyglicach w km 8+800 rzeki Rudawy. Ocenę techniczną jazu wykonano według metodyki zaproponowanej przez Zawadzkiego [2005]. Na podstawie oceny średniej z ocen cząstkowych poszczególnych elementów konstrukcji i urządzeń kontrolno-pomiarowych stwierdzono, że stan techniczny jazu jest prawie dobry. Otrzymana średnia ocena wynosiła 3,94. Dokonano również oceny jazu w Szczyglicach opracowanej według zaproponowanej przez autorów modyfikacji metodyki Zawadzkiego, uwzględniając znaczenie poszczególnych elementów budowli. Zaproponowana modyfikacja polegała na wprowadzeniu wag dla elementów stałych konstrukcji i elementów ruchomych, tj. zamknięć, uzasadniając tak przyjętą wartość wagi tym, że ocena tych elementów jazu bezpośrednio odzwierciedla stan techniczny budowli. Przyjęto następujące wartości wag: 1,0 dla elementów stałych konstrukcji i elementów ruchomych, 0,25 dla reperów, piezometrów i wodowskazów i 0,0 w ocenie tablic informacyjnych. Ocena stanu technicznego badanego jazu, obliczona jako średnia ważona z ocen cząstkowych, wyniosła 4,37 i jest o ponad 11% wyższa od oceny określonej według metodyki Zawadzkiego [2005]. Przeprowadzono również porównanie ocen trzech jazów, opublikowanych w pracach Tarnawskiego i Michalca [2007], Michalca i Suwaja [2012] oraz Michalca [2013] z ocenami opracowanymi według zaproponowanej metodyki. Stwierdzono, że jeżeli obiekt nie posiada reperów, piezometrów, wodowskazów i tablic informacyjnych, w ocenie stanu technicznego uzyskuje znacząco niższą ocenę według metodyki Zawadzkiego [2005] w porównaniu z wynikami oceny według zaproponowanej metodyki. Słowa kluczowe: jaz, inwentaryzacja konstrukcji, ocena stanu technicznego Adres do korespondencji Corresponding author: prof. dr hab. Bogusław Michalec, Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków, e-mail: rmmichbo@cyf-kr.edu.pl. Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków 2017

6 B. Michalec, A. Cupak, M. Tarnawski, A. Wałęga WSTĘP Rozmiar katastrofy spowodowanej awarią budowli hydrotechnicznej, a zwłaszcza budowli piętrzącej ma związek z jej wielkością, ale przede wszystkim z ilością zgormadzonej wody. Stąd też największe zagrożenie stanowią zapory wodne. W związku z tym każda budowla hydrotechniczna, nie tylko zapora wodna, powinna być monitorowana w celu kontroli jej stanu technicznego. Monitoring budowli hydrotechnicznych, zwłaszcza piętrzących, obejmuje systematyczne obserwacje, pomiary i badania tych obiektów, służące do oceny ich stanu technicznego i bezpieczeństwa [Kledyński 2011]. Według Prawa budowlanego [Ustawa 1994], wszystkie budowle powinny być kontrolowane i oceniane przez rzeczoznawców budowlanych i inżynierów z uprawnieniami budowlanymi w odpowiedniej specjalności. Kontrole stanu technicznego obiektów hydrotechnicznych wykonywane są jako: okresowe, pośrednie, bieżące i specjalne. Jednym z elementów tych kontroli są inwentaryzacje konstrukcji i oceny jej stanu polegające na [Kledyński 2006]: określeniu wyglądu i stanu: elementów stałych, elementów ruchomych, urządzeń pomiarowo-kontrolnych, sprawdzeniu występowania: pęknięć, ubytków, odsłonięć zbrojenia, nacieków i przesiąków, przebarwień, porostów na elementach stałych (korpus, przyczółki, ubezpieczenia), ocenie stanu zamknięć i mechanizmów wyciągowych oraz ich konserwacji, występowania korozji i odkształceń elementów ruchomych, sprawdzeniu wyposażeni budowli w urządzenia kontrolno-pomiarowe, a w szczególności w repery, piezometry oraz wodowskazy od strony górnej i dolnej wody. W Polsce ze względu na ważność budowli hydrotechnicznych, określanych za pomocą klasy ważności [Rozporządzenie 2007], obiekty należące do I i II klasy są, zgodnie z ustawą Prawo wodne [Ustawa 2015, poz. 469], poddawane kontrolom technicznym oraz ocenom stanu technicznego i bezpieczeństwa wykonywanym przez Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (OTKZ). Wyniki oceny stanu technicznego budowli hydrotechnicznych zaliczanych do I i II klasy ważności oraz będących własnością Skarbu Państwa i zarządzanych przez Ministra Środowiska zamieszczane są w corocznych raportach. W tych raportach stosowana jest ocena stanu technicznego według skali ocen: bardzo dobry (10 9), dobry (8 7), zadowalający (6 5), niedostateczny (4 2). Budowle klas niższych, tj. III i IV również powinny podlegać ocenie stanu technicznego. Wynika to z art. 64, ust. 3 ustawy Prawo wodne [Ustawa 2015], gdyż właściciel budowli piętrzącej jest zobowiązany zapewnić prowadzenie badań i pomiarów umożliwiających ocenę stanu technicznego oraz stanu bezpieczeństwa budowli, a w szczególności: 1) stanów wód podziemnych, ich filtracji przez budowlę, przez podłoże oraz w otoczeniu budowli; 2) wytrzymałości budowli oraz podłoża; 3) stanu urządzeń upustowych; 4) zmian na górnym i na dolnym stanowisku budowli. Budowle hydrotechniczne powinny podlegać ocenie stanu technicznego wykonywanej przez osoby z uprawnieniami o specjalności uprawnień budowlanych inżynieryjno-hydrotechnicznej, wykazanej w spisie specjalności uprawnień budowlanych zamieszczonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju [Ustawa 2014]. Jednakże ze względu na brak jednoznacznych przepisów do wejścia w życie powyższego Acta Sci. Pol.

Ocena stanu technicznego jazu w Szczyglicach na rzece Rudawie 7 rozporządzenia, przez ostatnie kilkanaście lat, oceny techniczne obiektów hydrotechnicznych wykonywane były przez osoby nieupoważnione. Jak podaje Kledyński [2011], informacje o stanie technicznym budowli hydrotechnicznych będących własnością komunalną (samorządową) i prywatną oraz obiektów będących wprawdzie własnością skarbu państwa, ale zarządzanych przez inne resorty, np. energetyki, rolnictwa itd. i nieocenianych przez OTKZ, pozostają rozproszone. Nie ma więc miarodajnej wiedzy o skuteczności egzekwowania obowiązku wykonywania ocen, a także o ich poziomie merytorycznym i formalnej poprawności wykonywanych ocen. Spośród okresowych, pośrednich, bieżących i specjalnych kontroli stanu technicznego budowli hydrotechnicznych, kontrole pośrednie i bieżące mogą być wykonywane przez techniczny personel właściciela (zarządcy) obiektu. W takiej ocenie pomocna może być prosta metodyka oceny stanu technicznego zaproponowana przez Zawadzkiego [2005]. W ramach tej oceny określa się wygląd i stan: elementów stałych, elementów ruchomych (zamknięcia), urządzeń kontrolno-pomiarowych. Oceniając elementy stałe konstrukcji, uwzględnia się stan powierzchni, występowanie pęknięć, ubytków, odsłonięć zbrojenia, nacieków i przesię ków, przebarwień, porostów na korpusie budowli, jej przyczółkach i ubezpieczeniach. Stan zamknięć i mechanizmów wyciągo wych ocenia się uwzględniając ich konserwację, występowanie korozji i odkształceń elementów ruchomych. Ocena urządzeń kontrolno-pomiarowych polega na stwierdzeniu stanu piezometrów i wodowskazów, które powinny znajdować się od strony górnej i dolnej wody budowli hydrotechnicznej, a także ocenia się, czy budowla posiada tablice informacyjne. Wszystkie cechy elementów konstrukcyjnych oceniane są w zależności od występowania i natężenia procesów niekorzystnych lub szkodliwych dla budowli, we dług następującej skali: 5 stan bardzo dobry (brak niekorzystnych procesów); 4 stan dobry, 3 stan zadowalający, 2 stan niezadowalający, l stan zły (bardzo duże natę żenie niekorzystnych procesów). W przypadku braku np. urządzeń kontrolno-pomiarowych, jeżeli są one wymagane dla danej budowli, ocenić należy to jako niedopuszczalne 0. O ocenie końco wej decyduje średnia arytmetyczna z ocen cząstkowych. W pracy przedstawiono wyniki oceny stanu technicznego jazu w Szczyglicach, na rzece Rudawie według metodyki Zawadzkiego [2005] oraz zaproponowano wprowadzenie modyfikacji tej metodyki, uwzględniając znaczenie poszczególnych elementów konstrukcji i obiektów towarzyszących budowli hydrotechnicznej dla zachowania prawidłowych warunków jej eksploatacji. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU BADAŃ Rzeka Rudawa zawdzięcza swoją nazwę rdzawej barwie wody [Pawełek i Grenda 2010]. Jest ona lewostronnym dopływem Wisły i należy do drugiego rzędu według klasyfikacji IMGW. Powierzchnia zlewni wynosi 338,5 km 2. Odpływ wód ze zlewni jest kontrolowany w przekroju wodowskazowym w Balicach znajdującym się w 10 kilometrze rzeki. Powierzchnia zlewni do przekroju wodowskazowego wynosi 290 km 2. Średni spadek rzeki to 1,23. Cechą charakterystyczną reżimu hydrologicznego rzeki Rudawy jest w miarę wyrównany przepływ [Pawełek i Grenda 2010]. Zlewnia jest zasilana w 2/3 dzięki zasobom podziemnym, natomiast 1/3 wody pochodzi ze spływu powierzchniowego. Formatio Circumiectus 16 (4) 2017

8 B. Michalec, A. Cupak, M. Tarnawski, A. Wałęga W miejscowości Szczyglice (ryc. 1), w 8,8 km biegu rzeki, znajduje się jaz z ujęciem brzegowym. Woda z ujęcia doprowadzana przez śluzę wałową, a następnie płynąc doprowadzalnikiem Młynówką, o długości 700 m, trafia do komory rozdziału Zakładu Uzdatniania Wody (ZUW) Rudawa. Woda na jazie w Szczyglicach jest również piętrzona w celu jej ujęcia i doprowadzenia do Rybackiej Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Rolniczego. Ryc. 1. Lokalizacja jazu w Szczyglicach Fig. 1. Location of weir at Szczyglice Jaz w Szczyglicach (ryc. 1) został wybudowany w 1912 roku [Biedrzycka 2015]. Jego celem było ujęcie wody pitnej. W kolejnych latach jaz ten był przebudowywany, a w latach 2000 2008 przeprowadzono jego modernizację. Jest to jaz trzyprzęsłowy z zamknięciami ruchomymi, którymi są zasuwy z klapami. Szerokość każdego przęsła wynosi 3,0 m. Szerokość każdego z dwóch filarów wynosi 1,3 m. Ryc. 2. Jaz w Szczyglicach; a) widok od strony wody górnej, b) widok od strony wody dolnej Fig. 2. Weir at Szczyglice; a) view from down water, b) view from upper water Acta Sci. Pol.

Ocena stanu technicznego jazu w Szczyglicach na rzece Rudawie 9 WYNIKI W dniach 2 3 listopada 2015 r. przeprowadzono geodezyjne pomiary inwentaryzacyjne jazu w Szczyglicach (ryc. 2), w celu określenia podstawowych parametrów technicznych, a przede wszystkim w celu ustalenia wysokości piętrzenia. Stwierdzono, że różnica rzędnej zwierciadła wody górnej i rzędnej dna niecki wypadowej wynosi 3,0 m, a uwzględniając napełnienie na dolnym stanowisku, przy przepływie średnim niskim wynoszącym 3,64 m 3 s 1, wskazuje, że wysokość piętrzenia jazu w Szczyglicach jest od 3,0 m. Wskaźnik, jakim jest wysokość piętrzenia nieprzekraczająca 5,0 m, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska [Rozporządzenie 2007], pozwala zakwalifikować badany jaz do IV klasy ważności budowli hydrotechnicznych. Wszystkie noty cząstkowe, które były podstawą do oceny stanu jazu w Szczyglicach, opracowane według metodyki Zawadzkiego [2005] zestawiono w tabeli l. Najniższą ocenę wynoszącą 3,0 przyznano, oceniając wodowskazy. Jest to wartość średnia z ocen wodowskazów. Badany jaz posiada jedynie wodowskaz na górnym stanowisku oceniony na 5,0, natomiast za brak wodowskazu na dolnym stanowisku przyznano 0,0. Wartość średnia z ocen cząstkowych, dla poszczególnych elementów stałych i ruchomych oraz urządzeń kontrolno-pomiarowych, wynosi 3,94. Co oznacza, że stan techniczny tego jazu jest prawie dobry. Dokonano również oceny jazu w Szczyglicach opracowanej według zaproponowanej przez autorów modyfikacji metodyki Zawadzkiego, uwzględniając znaczenie poszczególnych elementów budowli. Ze względu na różną rangę poszczególnych elementów konstrukcji, w ocenie jej stanu technicznego zaproponowano obliczenie średniej oceny stanu technicznego jako średnią ważoną. Wagę 1,0 przyjęto dla elementów stałych konstrukcji i elementów ruchomych, tj. zamknięć, uzasadniając tak przyjętą wartość wagi tym, że ocena tych elementów jazu ma bezpośrednie odzwierciedlenie na stan techniczny budowli. Stan tych elementów jazu bezpośrednio również wpływa na poziom zagrożenia awarią lub katastrofą. Urządzenia kontrolno-pomiarowe natomiast służą ocenie przebiegu zjawisk wpływających na zachowanie się budowli pod wpływem czynników zewnętrznych. Zjawiskami tymi są: odkształcenia, przemieszczenia, przebieg filtracji wody (poziomy, pionowy), w tym zmiany ciśnienia oraz gradienty, prędkości i wydatki filtracyjne. W związku z tym, przyjęto w ocenie stanu reperów, piezometrów i wodowskazów wagę wynoszącą 0,25. Natomiast w ocenie tablicy informacyjnej przyjęto wagę 0,0, gdyż jej stan lub jej brak nie ma wpływu na stan techniczny jazu. Ocena stanu technicznego badanego jazu, otrzymana jako średnia ważona z ocen cząstkowych (tab. 1), z odpowiednimi wagami, wynosi 4,37 i jest o ponad 11% wyższa od oceny określonej według metodyki Zawadzkiego [2005]. Według metodyki Zawadzkiego [2005] dokonana została ocena jazu w Brzesku na rzece Uszwicy [Tarnawski i Michalec 2007], jazu zbiorników wodnych w Zesławicach na rzece Dłubni [Michalec i Suwaj 2012] i jazu w Bieńczycach na rzece Dłubni [Michalec 2013]. Wyniki oceny stanu technicznego tych jazów zamieszczono w tabeli 2 i zestawiono z wynikami oceny stanu technicznego, przyjmując wagi dla poszczególnych elementów budowli, jak przy ocenie jazu w Szczyglicach. Jazy w Brzesku i w Zesławicach należą do III klasy ważności budowli hydrotechnicznych, a jaz w Bieńczycach jest budowlą IV klasy. Formatio Circumiectus 16 (4) 2017

10 B. Michalec, A. Cupak, M. Tarnawski, A. Wałęga Tabela l. Ocena stanu technicznego jazu w Szczyglicach Table l. Assessment of the technical state of the weir at Szczyglice Stan techniczny Technical state A. Elementy stałe Solid elements: Ocena Value powierzchnia surface 5 pęknięcia cracks 4 ubytki decrements 5 odsłonięcia zbrojenia uncover of reinforcement 5 nacieki, przesiąki dripstones, leakages 5 przebarwienia tints 4 porosty plant growth 4 B. Elementy ruchome Movable elements: zamknięcia gates 5 mech. wyciągowy drawing gears 4 odkształcenia deformations 5 korozja corrosion 5 konserwacja conservation 4 C. Urządzenia kontrolno-pomiarowe - Monitoring and measurement devices: repery bench-marks 0 piezometry piezometers 0 wodowskazy water-level gauges 3 tablice informacyjne information boards 5 Średnia Mean: 3,94 Tabela 2. Ocena stanu technicznego jazu w Brzesku, Zesławicach i Bieńczycach Table 2. Assessment of the technical state of the weir at Brzesko, Zesławice and Bieńczyce Jaz w miejscowości Weir at locality Ocena Value wg metodyki Zawadzkiego [2005] acc. to Zawadzki s [2005] methodology wg zaproponowanej metodyki acc. to proposed methodology Brzesko 2,45 3,48 Zesławice 3,88 4,02 Bieńczyce 3,21 3,86 Największą różnicę ocen stanu technicznego według metodyki Zawadzkiego [2005] oraz zaproponowanej metodyki wynoszącą 42% uzyskano w przypadku jazu w Brzesku. Jest to jaz typu stałego bez zamknięć, stąd też w ocenie nie uwzględniano pięciu ocen cząstkowych, dotyczących oceny elementów ruchomych. Jaz ten również nie posiada urządzeń kontrolno-pomiarowych, co odnotowano przyjmując oceny cząstkowe wynoszące Acta Sci. Pol.

Ocena stanu technicznego jazu w Szczyglicach na rzece Rudawie 11 zero, w efekcie otrzymano ocenę średnią wynoszącą 2,45. Natomiast ocena określona za pomocą średniej ważonej wynosi 3,48. Jest to ocena stanu jazu, określająca stan elementów konstrukcji, a nie ocena jej wyposażenia w urządzenia, czy też inne elementy, jak np. tablice informacyjne, czy też stan kładki roboczej, balustrad itp. Mniejsze różnice oceny otrzymano dla jazu w Bieńczycach i Zesławicach, wynoszące odpowiednio 4% i 20%. Jazy te posiadają zamknięcia i nie posiadają piezometrów, a także tablic informacyjnych. PODSUMOWANIE Stan techniczny jazu w Szczyglicach na rzece Rudawie, na podstawie średniej oceny (3,94) ustalonej metodą Zawadzkiego [2005], oceniono na prawie dobry. Ocenę ponad dobrą otrzymano stosując zmodyfikowaną przez autorów metodę Zawadzkiego, uzyskując wartość średnią ważoną z ocen cząstkowych równą 4,37. Wagi przyjęte dla oceny poszczególnych elementów diagnozowanego jazu, uwzględniają znaczenie, rangę tych elementów, których stan techniczny ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo budowli. Wprawdzie przyjęto wartość wagi 0,0 dla tablic informacyjnych, co wskazywałoby na usunięcie oceny tego elementu z formularza oceny zaproponowanego przez Zawadzkiego [2005], jednakże pozostawienie opcji opisu tego elementu stanowi uzupełnienie w ogólnej charakterystyce diagnozowanej budowli. Wyniki ocen czterech jazów pozwalają stwierdzić, że jeżeli obiekt nie posiada reperów, piezometrów, wodowskazów i tablic informacyjnych, w ocenie stanu technicznego uzyskuje znacząco niższą ocenę według metodyki Zawadzkiego [2005] w porównaniu z wynikami oceny według zaproponowanej metodyki. Ocena stanu technicznego budowli hydrotechnicznych klasy III i IV, a przede wszystkim jazów, według zaproponowanej metodyki może być pomocna przy opracowaniu kontroli stanu tych budowli, przede wszystkim kontroli pośrednich i bieżących. Kontrole te najczęściej wykonywane są przez techniczny personel właściciela (zarządcy) obiektu. Zastosowanie zaproponowanej metodyki może być pomocne przy opracowaniu oceny stanu technicznego betonowej budowli wodnej, wykonywanej na podstawie diagnostyki jednoetapowej i dwuetapowej. Taka diagnoza powinna, zdaniem autorów, być rozszerzona również o ocenę stanu urządzeń przeciwfiltracyjnych i drenażowych, a także skarp i ich otoczenia. Takie rozszerzenie metodyki oceny stanu hydrotechnicznego jazów zostanie opracowane przez autorów pracy po ponownej inwentaryzacji przedstawionych czterech jazów. PIŚMIENNICTWO Biedrzycka, A. (2015). ZUW Rudawa i ZUW Dłubnia ważne ogniwa infrastruktury wodociągowej Krakowa. Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, 3(60), maj czerwiec Kledyński, Z. (2011). Monitoring i diagnostyka budowli hydrotechnicznych. Cz. 1. Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne. Raporty, 54 61. Michalec, B. (2013). Ocena stanu technicznego jazu w Bieńczycach na rzece Dłubni metodą diagnostyki jednoetapowej. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 22(3), 61, 290 300. Formatio Circumiectus 16 (4) 2017

12 B. Michalec, A. Cupak, M. Tarnawski, A. Wałęga Michalec, B., Suwaj, T. (2012). Ocena stanu technicznego jazu zbiorników wodnych w Zesławicach na rzece Dłubni. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 11(4), 71 82. Pawełek, J., Grenda, W. (2010). Wpływ zbiorników ujęciowych na mętność i barwę wody ujmowanej z Rudawy do celów wodociągowych. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej., 14, 183 193. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie. Dz.U. z 2007 r. Nr 86, poz. 579. Tarnawski, M. Michalec, B. (2007). Ocena stanu technicznego i określenie możliwości przeprowadzenia wód wezbraniowych jazu na rzece Uszwicy. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej., 4/2, 189 199. Ustawa z dnia 1 kwietnia 2015 r. Prawo wodne. Dz.U. z 2015 r., poz. 469. Ustawa z dnia 24 września 2014 r. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Dz.U. z 2014 r., poz. 1278. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Dz.U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414. Zawadzki, P. (2005). Stan techniczny jazów na terenie miasta Poznania. Rocz. AR w Poznaniu, 365, Melioracje i Inżynieria Środowiska, 26, 535 544. ASSESSMENT OF THE TECHNICAL STATE OF THE WEIR AT SZCZYGLICE ON THE RUDAWA RIVER Abstract. In the paper, the results of assessment of the technical state of hydraulic structure a weir with movable closer, located in Szczyglice, on 8 km of Rudawa river were presented. The technical assessment of the weir was made according to methodology proposed by Zawadzki [2005]. Based on an average value calculated from the partial values of each elements of the construction and control and measurement devices it was stated, that technical condition of the weir is almost good. The average value was 3,94. The evaluation of the weir in Szczyglice worked out according to proposed by authors modification of Zawadzki s method was also made, alongside the role of each elements of structure. Proposed modification consisted on bringing a weight for stable constructions and movable elements, ie. closure, defends accepted weight value in such a way, that the value of these elements of weir directly express the technical condition of the structure. The following weight values were taken: 1,0 for stable elements of the structure and for movable elements, 0,25 for benchmarks, piezometers and water gauges and 0,0 for boards. The assessment of technical state of the weir, evaluated as a weighted average from partial values was 4,37 and is more than 11% higher from value got according to Zawadzki s method [2005]. Comparison of values of three weirs, published in papers of Tarnawski and Michalec [2007], Michalec and Suwaja [2012] and Michalec [2013] with values calculated according to proposed methodology was also made. It was stated, that if the facility does not have benchmarks, piezometers, water gauges and boards, it gets a significantly lower value in technical assessment according to Zawadzki s method [2005] in comparison to results got from proposed method. Słowa kluczowe: weir, inventarisation of construction, assessment of the technical state Zaakceptowano do druku Accepted for print: 15.11.2017 Do cytowań For citation: Michalec, B., Cupak, A., Tarnawski, M., Wałęga, A. (2017). Ocena stanu technicznego jazu w Szczyglicach na rzece Rudawie. Acta. Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 16(4), 5 12. Acta Sci. Pol.