PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Rozwoju 28.1.2014 2014/2012(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA zawierającego projekt zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie działań humanitarnych zbrojnych podmiotów niepaństwowych w zakresie ochrony dzieci (2014/2012(INI)) Komisja Rozwoju Sprawozdawczyni: Judith Sargentini PR\1017057.doc PE528.054v01-00 Zjednoczona w różnorodności
PR_INI_art121 SPIS TREŚCI Strona PROJEKT ZALECENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO DLA RADY...3 UZASADNIENIE...6 PROJEKT ZALECENIA B7-0585/2013...8 PE528.054v01-00 2/10 PR\1017057.doc
PROJEKT ZALECENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO DLA RADY w sprawie działań humanitarnych zbrojnych podmiotów niepaństwowych w zakresie ochrony dzieci (2014/2012(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając projekt zalecenia dla Rady autorstwa Catherine Grèze, Evy Joly, Isabelli Lövin, Judith Sargentini, Barta Staesa i Keitha Taylora, w imieniu grupy Verts/ALE dotyczącego działań humanitarnych zbrojnych podmiotów niepaństwowych w zakresie ochrony dzieci (B7-0585/2013), uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych za rok 2013, a także inne sprawozdania zainteresowanych podmiotów, uwzględniając wytyczne UE w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych z roku 2008, strategię realizacji wytycznych UE w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych z roku 2010 oraz listę kontrolną dotyczącą uwzględniania ochrony dzieci dotkniętych konfliktami zbrojnymi w operacjach w ramach europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony z roku 2008, uwzględniając wnioski Rady w sprawie promowania i ochrony praw dziecka w działaniach zewnętrznych Unii Europejskiej oraz w sprawie aspektów rozwojowych i humanitarnych z roku 2008, uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie większego nacisku na kwestię dzieci w działaniach zewnętrznych UE 1, z dnia 16 stycznia 2008 r. w sprawie strategii UE na rzecz praw dziecka 2, z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie handlu dziećmi i dzieci-żołnierzy 3, z dnia 6 lipca 2000 r. w sprawie uprowadzania dzieci przez Armię Oporu Pana (LRA) 4 oraz z dnia 17 grudnia 1998 r. w sprawie dzieci-żołnierzy 5, uwzględniając rezolucje Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie praw dziecka, w szczególności rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ 1612 (2005), uwzględniając protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie udziału dzieci w konfliktach zbrojnych z 2002 r., uwzględniając zobowiązania paryskie do ochrony dzieci przed bezprawnym werbowaniem lub wykorzystywaniem przez siły lub ugrupowania zbrojne oraz paryskie zasady i wytyczne w sprawie dzieci będących członkami sił lub ugrupowań zbrojnych, przyjęte wspólnie w dniu 6 lutego 2007 r., 1 Dz.U. C 76 E z 25.3.2010, s. 3. 2 Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 24. 3 Dz.U. C 74 E z 24.3.2004, s. 854. 4 Dz.U. C 121 z 24.4.2001, s. 401. 5 Dz.U. C 98 z 9.4.1999, s. 297. PR\1017057.doc 3/10 PE528.054v01-00
uwzględniając art. 121 ust. 3 i art. 97 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinię Komisji Spraw Zagranicznych (A7-0000/2014), A. mając na uwadze, że w większości współczesnych konfliktów zbrojnych udział bierze co najmniej jeden zbrojny podmiot niepaństwowy walczący z siłami rządowymi lub innymi ugrupowaniami zbrojnymi, przy czym skutki tych wojen w największym stopniu odczuwa ludność cywilna i w szczególności dzieci; B. mając na uwadze, że w celu poprawy ochrony ludności cywilnej, a w szczególności dzieci, należy brać pod uwagę wszystkie strony konfliktu; C. mając na uwadze, że międzynarodowe normy humanitarne obowiązują wszystkie strony konfliktu zbrojnego; D. mając na uwadze, że konflikty zbrojne mają szczególnie destrukcyjny wpływ na fizyczny i umysłowy rozwój dzieci, a skutki długofalowe są odczuwalne w sferze bezpieczeństwa jednostki ludzkiej i zrównoważonego rozwoju; E. mając na uwadze, że w Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego za przestępstwo uznaje się powoływanie i werbowanie dzieci poniżej 15 lat do sił lub ugrupowań zbrojnych lub zmuszanie ich do aktywnego udziału w działaniach wojennych; F. mając na uwadze, że prawo międzynarodowe zabrania wszelkich form wykorzystywania seksualnego, w tym również stosowania przemocy seksualnej wobec dzieci, a także mając na uwadze, że przemoc seksualna może nosić znamiona zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości lub ludobójstwa; G. mając na uwadze, że od przyjęcia konwencji o zakazie stosowania min w roku 1997 zmniejszył się zakres wykorzystywania min przeciwpiechotnych, choć w dalszym ciągu stanowią one zagrożenie dla dzieci, zwłaszcza w konfliktach zbrojnych niemających charakteru międzynarodowego; H. mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa ma moralny obowiązek dążenia do zobowiązania wszystkich stron konfliktów, w tym również państw i zbrojnych podmiotów niepaństwowych, do ochrony dzieci; 1. zwraca się do komisarza ds. rozwoju oraz do wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z zaleceniem: (a) zachęcania zainteresowanych państw i zbrojnych podmiotów niepaństwowych do podpisywania planów działania na rzecz ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych z biurem specjalnej przedstawiciel sekretarza generalnego ONZ ds. ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych; (b) uznania wysiłków podejmowanych przez ONZ i organizacje pozarządowe na rzecz przekonania zbrojnych podmiotów niepaństwowych do ochrony dzieci, a także do jednoczesnego podkreślenia, że nie oznacza to poparcia dla działań tych podmiotów PE528.054v01-00 4/10 PR\1017057.doc
ani uznania ich słuszności; (c) uwzględnienia w ramach dialogu politycznego z krajami trzecimi, np. w ramach umowy z Kotonu, celu, jakim jest zapobieganie werbowaniu i zmuszaniu do służby wojskowej dzieci w wieku poniżej 18 lat oraz zaprzestanie takich praktyk, jak i doprowadzenie do ich uwolnienia i ponownej integracji społecznej; (d) ponownego podkreślenia, że państwa i zbrojne podmioty niepaństwowe muszą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego humanitarnego prawa zwyczajowego, jak i z zaleceniem wspierania ich w wysiłkach na rzecz podejmowania specjalnych środków mających na celu ochronę ludności cywilnej, a zwłaszcza dzieci; (e) nawiązania bezpośredniego lub pośredniego z pomocą wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych kontaktu ze zbrojnymi podmiotami niepaństwowymi w kwestii ochrony dziewcząt i chłopców w celu złagodzenia cierpienia dzieci w konfliktach zbrojnych oraz skłonienia zbrojnych podmiotów niepaństwowych do podpisania aktu zobowiązania w ramach apelu organizacji Geneva Call o ochronę dzieci przed skutkami konfliktów zbrojnych; (f) wspierania humanitarnych organizacji pozarządowych, które podejmują dialog ze zbrojnymi podmiotami niepaństwowymi z myślą o przestrzeganiu międzynarodowych norm humanitarnych w konfliktach zbrojnych, a zwłaszcza w celu działania na rzecz ochrony dzieci przy pomocy środków politycznych, dyplomatycznych i finansowych; 2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia komisarzowi ds. rozwoju, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji, Radzie oraz Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych. PR\1017057.doc 5/10 PE528.054v01-00
UZASADNIENIE Dzieci w sytuacji konfliktu są między innymi odrywane od rodziny, werbowane jako żołnierze, zmuszane do zabijania i wykorzystywane seksualnie co ma długofalowy destrukcyjny wpływ na ich fizyczny i psychiczny rozwój. Liczba dzieci zaangażowanych w konflikty zbrojne jest obecnie szacowana na 250 800 tys. Ocenia się, że od 1996 r. 6 mln dzieci odniosło obrażenia w konfliktach zbrojnych, a około 2 mln straciło życie. Około 20 mln dzieci zostało przesiedlonych z powodu konfliktów zbrojnych lub nieustannego łamania praw człowieka. Co roku do 8 do 10 tys. dzieci ginie z powodu wybuchów min przeciwpiechotnych lub jest przez nie okaleczanych. Dzieci są często największymi ofiarami konfliktu zbrojnego i są szczególnie zagrożone wielokrotnym i powtarzającym się łamaniem ich najbardziej podstawowych praw. W 2010 r. sekretarz generalny ONZ podkreślił w raporcie o ochronie ludności cywilnej w konfliktach zbrojnych konieczność wszechstronnego podejścia do poprawy przestrzegania prawa przez zbrojne podmioty niepaństwowe. Sekretarz generalny stwierdził następnie, że: Lepsze przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka będzie zawsze odległym celem jeśli zabraknie systematycznego i spójnego kontaktu ze zbrojnymi podmiotami niepaństwowymi, lub zabraknie akceptacji dla konieczności nawiązania takich kontaktów. Z naszych doświadczeń wynika, że nawiązywanie kontaktu z grupami zbrojnymi w Afganistanie, Kolumbii, Demokratycznej Republice Konga, na okupowanych terytoriach palestyńskich, w Pakistanie, Somalii, Sudanie, Ugandzie, Jemenie czy gdzie indziej pomaga ratować życie dzięki kontaktom z grupami zbrojnymi i zachęcaniu ich do przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego w operacjach militarnych i nie tylko, pomaga w uzyskaniu bezpiecznego dostępu w celach humanitarnych i pozwala przekonać je, aby nie używały pewnych typów broni. W zeszłym roku przy okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Wykorzystywaniem Dzieci jak Żołnierzy wiceprzewodnicząca Komisji/wysoka przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton we wspólnym oświadczeniu ze specjalną przedstawiciel sekretarza generalnego ONZ ds. ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych Leilą Zerrougi stwierdziła, że wiele krajów i grup zbrojnych podpisało plany działania z Narodami Zjednoczonymi, aby położyć kres werbowaniu nieletnich, co pozwoliło uwolnić i resocjalizować dzieci, a także postawić przed sądem sprawców. Wezwano inne strony do natychmiastowego podjęcia działań w tym samym kierunku. Choć to państwa są przede wszystkim odpowiedzialne za ochronę ludności ważne jest, aby podkreślić odpowiedzialność zbrojnych podmiotów niepaństwowych za ochronę ludności zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym i ich zobowiązania w tym zakresie. W tym kontekście pojawiła się w marcu 2000 r. organizacja Geneva Call jako neutralna i PE528.054v01-00 6/10 PR\1017057.doc
bezstronna organizacja humanitarna zajmująca się nawiązywaniem kontaktu z podmiotami niepaństwowymi w celu zachęcania ich do przestrzegania norm międzynarodowego prawa humanitarnego, zgodnie ze wspólnym art. 3 konwencji genewskich. Działalność organizacji Geneva Call, uznana za przynoszącą sukcesy przez sekretarza generalnego ONZ, polega na nawiązywaniu konstruktywnego dialogu ze zbrojnymi podmiotami niepaństwowymi w celu przekonania ich do zmiany postępowania i respektowania konkretnych norm humanitarnych oraz na monitorowaniu i wspieraniu przestrzegania ich zobowiązań. ONZ ogłosił 12 lutego Międzynarodowym Dniem Walki z Wykorzystywaniem Dzieci jak Żołnierzy, aby zwiększyć świadomość istnienia tego problemu, uzyskać poparcie dla kampanii Zero Under 18 i doprowadzić do powszechnej ratyfikacji protokołu fakultatywnego w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne. W celu poparcia tej międzynarodowej kampanii sprawozdawczyni proponuje niniejsze zalecenie, aby zachęcić do podpisania planów działania na rzecz ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych. PR\1017057.doc 7/10 PE528.054v01-00
PROJEKT ZALECENIA B7-0585/2013 zgodnie z art. 121 ust. 1 Regulaminu w sprawie działań humanitarnych zbrojnych podmiotów niepaństwowych w zakresie ochrony dzieci Eva Joly, Catherine Grèze, Keith Taylor, Judith Sargentini, Bart Staes, Isabella Lövin w imieniu grupy Verts/ALE Parlament Europejski, uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych za rok 2013, a także inne sprawozdania zainteresowanych podmiotów, uwzględniając wytyczne UE w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych z roku 2008, strategię realizacji wytycznych UE w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych z roku 2010 oraz listę kontrolną dotyczącą uwzględniania ochrony dzieci dotkniętych konfliktami zbrojnymi w operacjach w ramach europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony z roku 2008, uwzględniając wnioski Rady w sprawie promowania i ochrony praw dziecka w działaniach zewnętrznych Unii Europejskiej oraz w sprawie aspektów rozwojowych i humanitarnych z roku 2008, uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie większego nacisku na kwestię dzieci w działaniach zewnętrznych UE 1, z dnia 16 stycznia 2008 r. w sprawie strategii UE na rzecz praw dziecka 2, z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie handlu dziećmi i dzieci-żołnierzy 3, z dnia 6 lipca 2000 r. w sprawie uprowadzania dzieci przez Armię Oporu Pana (LRA) 4 oraz z dnia 17 grudnia 1998 r. w sprawie dzieci-żołnierzy 5, uwzględniając rezolucje Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie praw dziecka, w szczególności rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ 1612 (2005), uwzględniając protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie udziału dzieci w konfliktach zbrojnych z 2002 r., uwzględniając zobowiązania paryskie do ochrony dzieci przed bezprawnym werbowaniem lub wykorzystywaniem przez siły lub ugrupowania zbrojne oraz paryskie zasady i wytyczne w sprawie dzieci będących członkami sił lub ugrupowań zbrojnych, 1 Dz.U. C 76 E z 25.3.2010, s. 3. 2 Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 24. 3 Dz.U. C 74 E z 24.3.2004, s. 854. 4 Dz.U. C 121 z 24.4.2001, s. 401. 5 Dz.U. C 98 z 9.4.1999, s. 297. PE528.054v01-00 8/10 PR\1017057.doc
przyjęte wspólnie w dniu 6 lutego 2007 r., uwzględniając art. 121 ust. 1 Regulaminu, A. mając na uwadze, że w większości współczesnych konfliktów zbrojnych udział bierze co najmniej jeden zbrojny podmiot niepaństwowy walczący z siłami rządowymi lub innymi ugrupowaniami zbrojnymi, przy czym skutki tych wojen w największym stopniu odczuwa ludność cywilna i w szczególności dzieci; B. mając na uwadze, że w celu poprawy ochrony ludności cywilnej, a w szczególności dzieci, należy brać pod uwagę wszystkie strony konfliktu; C. mając na uwadze, że międzynarodowe normy humanitarne obowiązują wszystkie strony konfliktu zbrojnego; D. mając na uwadze, że konflikty zbrojne mają szczególnie destrukcyjny wpływ na fizyczny i umysłowy rozwój dzieci, a skutki długofalowe są odczuwalne w sferze bezpieczeństwa jednostki ludzkiej i zrównoważonego rozwoju; E. mając na uwadze, że w Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego za przestępstwo uznaje się powoływanie i werbowanie dzieci poniżej 15 lat do sił lub ugrupowań zbrojnych lub zmuszanie ich do aktywnego udziału w działaniach wojennych; F. mając na uwadze, że prawo międzynarodowe zabrania wszelkich form wykorzystywania seksualnego, w tym również stosowania przemocy seksualnej wobec dzieci, a także mając na uwadze, że przemoc seksualna może nosić znamiona zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości lub ludobójstwa; G. mając na uwadze, że od przyjęcia konwencji o zakazie stosowania min w roku 1997 zmniejszył się zakres wykorzystywania min przeciwpiechotnych, choć w dalszym ciągu stanowią one zagrożenie dla dzieci, zwłaszcza w konfliktach zbrojnych niemających charakteru międzynarodowego; H. mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa ma moralny obowiązek dążenia do zobowiązania wszystkich stron konfliktów, w tym również państw i zbrojnych podmiotów niepaństwowych, do ochrony dzieci; 1. zwraca się do komisarza ds. rozwoju oraz do wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z zaleceniem: (a) zachęcania zainteresowanych państw i zbrojnych podmiotów niepaństwowych do podpisywania planów działania na rzecz ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych z biurem specjalnej przedstawiciel sekretarza generalnego ONZ ds. ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych; (b) uznania wysiłków podejmowanych przez ONZ i organizacje pozarządowe na rzecz przekonania zbrojnych podmiotów niepaństwowych do ochrony dzieci, a także do jednoczesnego podkreślenia, że nie oznacza to poparcia dla działań tych podmiotów ani uznania ich słuszności; PR\1017057.doc 9/10 PE528.054v01-00
(c) uwzględnienia w ramach dialogu politycznego z krajami trzecimi, np. w ramach umowy z Kotonu, celu, jakim jest zapobieganie werbowaniu i zmuszaniu do służby wojskowej dzieci w wieku poniżej 18 lat oraz zaprzestanie takich praktyk, jak i doprowadzenie do ich uwolnienia i ponownej integracji społecznej; (d) ponownego podkreślenia, że państwa i zbrojne podmioty niepaństwowe muszą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego humanitarnego prawa zwyczajowego, jak i z zaleceniem wspierania ich w wysiłkach na rzecz podejmowania specjalnych środków mających na celu ochronę ludności cywilnej, a zwłaszcza dzieci; (e) nawiązania bezpośredniego lub pośredniego z pomocą wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych kontaktu ze zbrojnymi podmiotami niepaństwowymi w kwestii ochrony dziewcząt i chłopców w celu złagodzenia cierpienia dzieci w konfliktach zbrojnych oraz skłonienia zbrojnych podmiotów niepaństwowych do podpisania aktu zobowiązania w ramach apelu organizacji Geneva Call o ochronę dzieci przed skutkami konfliktów zbrojnych; (f) wspierania humanitarnych organizacji pozarządowych, które podejmują dialog ze zbrojnymi podmiotami niepaństwowymi z myślą o przestrzeganiu międzynarodowych norm humanitarnych w konfliktach zbrojnych, a zwłaszcza w celu działania na rzecz ochrony dzieci przy pomocy środków politycznych, dyplomatycznych i finansowych; 2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia komisarzowi ds. rozwoju, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji, Radzie oraz Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych. PE528.054v01-00 10/10 PR\1017057.doc