Zapewnienie bezpieczeństwa przy przekraczaniu linii kolejowych podczas prowadzenia jazd pojazdów nienormatywnych mgr inż. Witold Olpiński Kraków, 7-8 lutego 2018 1 z 11
Plan prezentacji: Wprowadzenie: źródło problemu i zastrzeżenia autora. Regulacje prawne na styku: ruch kolejowy jazda drogowego pojazdu nienormatywnego. Ogólne warunki zapewnienia bezpieczeństwa podczas przekraczania linii kolejowej przez pojazd nienormatywny. Ilustracja problemu kolizja miedzy pojazdem nienormatywnym a pociągiem: - opis wypadku, - przyczyny zdarzenia (systemowe, pośrednie i bezpośrednie). Podsumowanie: wnioski i rekomendowane działania. Kraków, 7-8 lutego 2018 2 z 11
Wprowadzenie i zastrzeżenia: Przedstawiony problem oparto na wnioskach z przeprowadzonej przez Instytut Kolejnictwa analizy okoliczności wypadku kolejowego. Opis wypadku ilustrującego problem jest celowo pozbawiony cech pozwalających na identyfikację zdarzenia. Wszelkie skojarzenia są niezamierzone. W treści zawarto tylko wnioski i opinie autora. Autor z góry przeprasza za ewentualne niedokładności w zakresie przepisów dotyczących transportu drogowego. Kraków, 7-8 lutego 2018 3 z 11
Brak uregulowań prawnych dotyczących poruszanego problemu Konwencja wiedeńska o ruchu drogowym nie zawiera regulacji dotyczących ruchu pojazdów nienormatywnych. Rozporządzenie w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych (Dz.U. 2012, poz. 629) porusza tylko kwestię jazdy pojazdu nienormatywnego przez most lub wiadukt. Prawo o ruchu drogowym zawiera zapis w art. 28 ust. 5, stanowiący że: Kierujący pojazdem lub zespołem pojazdów o długości przekraczającej 10 m, który nie może rozwinąć prędkości większej niż 6 km/h, przed wjazdem na przejazd kolejowy jest obowiązany upewnić się, czy w czasie potrzebnym na przejechanie przez ten przejazd nie nadjedzie pojazd szynowy, lub uzgodnić czas tego przejazdu z dróżnikiem kolejowym. Potrzeba pilnego usunięcia wad w Prawie o ruchu drogowym Niezdefiniowane pojęcie dróżnik kolejowy bez odniesienia w systemie transportu kolejowego (istnieje dróżnik przejazdowy, ale nie jest to właściwy adresat przepisu). Zapis powinien określać miejsce i sposób kontaktu zapewniającego bezpieczeństwo. Prędkość 6 km/h nie powinna dotyczyć ogólnych możliwości pojazdu, lecz maksymalnej prędkości osiąganej przez niego podczas jazdy przez przejazd kolejowy. Ograniczenie długości do 10 m nie występuje w żadnym innym miejscu ustawy. Powinno tu występować alternatywnie, a nie w koniunkcji z ograniczeniem prędkości pojazdu. Właściwie przepis powinien dotyczyć maksymalnego czasu przekraczania linii kolejowej. Kraków, 7-8 lutego 2018 4 z 11
Ogólne zasady zapewnienia bezpieczeństwa podczas przekraczania linii kolejowej przez pojazd nienormatywny Przekraczanie linii kolejowej dozwolone jest wyłącznie przez przejazd kolejowy kategorii A D lub kategorii F. Uzgodnienie wstępne warunków przekraczania linii kolejowej z zarządcą infrastruktury kolejowej na etapie planowania jazd. Gdy przewidywany czas przebywania pojazdu w strefie kolizyjnej przejazdu przekracza zwykły czas ostrzegania przed nadjechaniem pociągu (a w zasadzie zawsze), konieczne jest każdorazowe uzyskanie zgody od właściwego prowadzącego ruch kolejowy bezpośrednio przed wjazdem pojazdu drogowego na przejazd kolejowy. Przekazanie prowadzącemu ruch kolejowy informacji o zakończeniu jazdy pojazdu nienormatywnego przez przejazd. Kraków, 7-8 lutego 2018 5 z 11
Przejazd kolejowy w miejscowości Abcdowo na skrzyżowaniu jednotorowej linii kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z drogą krajową (oznaczoną numerem jednocyfrowym). Źr.: Google Maps Kraków, 7-8 lutego 2018 6 z 11
Przejazd kolejowy w miejscowości Abcdowo na skrzyżowaniu jednotorowej linii kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z drogą krajową (oznaczoną numerem jednocyfrowym). Źr.: Google StreetView Kraków, 7-8 lutego 2018 7 z 11
Przejazd kolejowy w miejscowości Abcdowo na skrzyżowaniu jednotorowej linii kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z drogą krajową (oznaczoną numerem jednocyfrowym). Źr.: Google StreetView Kraków, 7-8 lutego 2018 8 z 11
Różnorakie przyczyny wypadku (systemowe, pośrednie i bezpośrednie) Brak uregulowań oraz błędy przepisów na styku między sektorami transportu. Niejasność (błędy) przepisów zawartych w prawie o ruchu drogowym. Brak znajomości specyfiki transportu szynowego, szczególnie w zakresie podstawowych zasad zapewniających bezpieczeństwo podczas przekraczania linii kolejowej, nie tylko wśród ogółu kierujących pojazdami, ale także przez osoby zajmujące się zawodowo prowadzeniem jazd pojazdów nienormatywnych. Nieświadomość, że na czynnej linii kolejowej zawsze istnieje możliwość jazdy pojazdu szynowego, niezależnie od typowych pór wykorzystywania tej linii, w szczególności niezależnie od bieżącego rozkładu jazdy pociągów. Brak bezpośredniego, odrębnego wskazania w przepisach, że za zapewnienie bezpiecznej jazdy pojazdu nienormatywnego przez przejazd kolejowy odpowiadają pilotujący jazdę takiego pojazdu. Brak świadomości, że za bezpieczne przekraczanie linii kolejowej zawsze odpowiada kierowca pojazdu. Rutyna postępowania, w tym opieranie się na nieudokumentowanych informacjach bez ich weryfikacji, a także przekazywanie nieposiadanych uprawnień oraz ich wykorzystywanie bez sprawdzenia ważności. Nieznajomość organizacji krajowego systemu transportu szynowego przez przedstawicieli organów państwa odpowiedzialnych za ruch drogowy (choć jedno ministerstwo!), skutkujące błędami zezwoleń. Dostosowanie zasad oświetlenia pojazdu nienormatywnego i jego ładunku wyłącznie pod kątem widoczności dla innych uczestników ruchu drogowego. Powszechna nieznajomość sygnałów ostrzegawczych, jakie należy w razie niebezpieczeństwa nadawać w celu ostrzeżenia maszynisty pociągu (pomimo takiego obowiązku z Prawa o ruchu drogowym). Kraków, 7-8 lutego 2018 9 z 11
Podsumowanie DAWNIEJ: Nawet wśród profesjonalistów prowadzących jazdy pojazdów nienormatywnych występuje nieznajomość zasad bezpiecznego przekraczania linii kolejowych Na styku między różnymi rodzajami transportu występuje brak uregulowań prawnych lub zawierają one błędy Konieczna jest pogłębiona edukacja dot. bezpieczeństwa na przejazdach kolejowych w ramach szkolenia kierowców Niezbędne jest uwzględnienie obowiązków związanych z przejazdami kolejowymi (i być może innymi obiektami obok mostów i wiaduktów) w przepisach dotyczących pilotowania jazd pojazdów nienormatywnych Kraków, 7-8 lutego 2018 10 z 11
Dziękuję za uwagę! mgr inż. Witold Olpiński wolpinski@ikolej.pl www.instytutkolejnictwa.pl https://www.facebook.com/216995574989918 https://twitter.com/ikolej http://www.linkedin.com/company/instytut-kolejnictwa Kraków, 7-8 lutego 2018 11 z 11