JAKI PRACOWNIK, JAKI ZAWÓD?

JAKI PRACOWNIK, JAKI ZAWÓD? Analiza ofert pracy zamieszczonych w wybranych portalach internetowych ANALIZY I BADANIA nr 39 Łódź, 2017

Autor: ANNA GĘBAROWSKA-MATUSIAK Współpraca: JAROSŁAW TOKARSKI ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO 2017 WYDAWNICTWO I PRACOWNIA POLIGRAFICZNA ŁÓDZKIEGO CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO 90-142 ŁÓDŹ, UL. KOPCIŃSKIEGO 29 tel. 678 33 78, fax. 678 07 98 e-mail:wcdnikp@wckp.lodz.pl www.wckp.lodz.pl 2

W tej serii dotychczas ukazały się: 2010: Analiza internetowych i prasowych ofert pracy, styczeń luty 2010; Analiza internetowych i prasowych ofert pracy, marzec kwiecień 2010; Jaki pracownik - jaki zawód? Analiza internetowych i prasowych ofert pracy; 2011: Jaki pracownik jaki zawód? Analiza internetowych i prasowych ofert pracy w branżach: informatyka, produkcja oraz instalacja/ utrzymanie/ serwis oczekiwania pracodawców odnośnie kwalifikacji przyszłych pracowników; 2012: Jaki pracownik jaki zawód? Analiza internetowych i prasowych ofert pracy w branżach: finanse/ ekonomia, księgowość/ audyt/ podatki, logistyka/ spedycja/ dystrybucja w okresie styczeńczerwiec 2012 roku; 2013: Jaki pracownik, jaki zawód? Analiza internetowych ofert pracy w sekcjach: sprzedaż, obsługa klienta/ call center, informatyka, finanse/ ekonomia, kadra zarządzająca, inżynieria oczekiwania pracodawców odnośnie kwalifikacji przyszłych pracowników; 2014: Jaki pracownik, jaki zawód? Analiza internetowych ofert pracy na podstawie portalu pracuj.pl oczekiwania pracodawców odnośnie kwalifikacji przyszłych pracowników; 2015: Jaki pracownik, jaki zawód? Analiza internetowych ofert pracy z punktu widzenia wybranych portali oczekiwania pracodawców odnośnie kwalifikacji przyszłych pracowników; 2016: Jaki pracownik, jaki zawód? Analiza internetowych ofert pracy. 3

SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 8 2. UWAGI METODOLOGICZNE DOTYCZĄCE BADANIA JAKI PRACOWNIK, JAKI ZAWÓD? ANALIZA OFERT PRACY ZAMIESZCZONYCH W WYBRANYCH PORTALACH INTERNETOWYCH... 12 2.1 Źródła danych... 12 2.1.1 Charakterystyka portalu pracuj.pl... 14 2.1.2 Charakterystyka portalu gratka.pl... 14 2.1.3 Charakterystyka portalu konektia.pl... 15 2.1.4 Charakterystyka portalu sprawniwpracy.com... 15 2.2 Sposób gromadzenia i analizy danych... 15 3. ANALIZA WIELKOŚCI ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW... 17 3.1 Oferty pracy zamieszczane w portalu pracuj.pl... 18 3.2 Oferty pracy zamieszczane w portalu gratka.pl... 28 3.3 Oferty pracy adresowane do osób niepełnosprawnych 34 3.4 Oferty pracy w zawodach rzemieślniczych... 37 4. ANALIZA OCZEKIWAŃ PRACODAWCÓW W POSZCZEGÓLNYCH BRANŻACH... 40 4.1 Oczekiwania pracodawców w branży sprzedaż... 42 4.2 Oczekiwania pracodawców w branży obsługa klienta 46 4.3 Oczekiwania pracodawców w branży inżynieria... 49 4.4 Oczekiwania pracodawców w branży finanse, ekonomia... 53 4.5 Oczekiwania pracodawców w branży IT rozwój oprogramowania... 56 4.6 Oczekiwania pracodawców w branży produkcja... 60 4

4.7 Oczekiwania pracodawców w branży IT administracja... 63 4.8 Oczekiwania pracodawców w branży łańcuch dostaw 66 4.9 Oczekiwania pracodawców w branży praca fizyczna 68 4.10 Oczekiwania pracodawców w branży administracja biurowa... 70 4.11 Oczekiwania pracodawców w branży bankowość... 72 4.12 Oczekiwania pracodawców w branży human resources, zasoby ludzkie... 75 4.13 Oczekiwania pracodawców w branży call center... 77 4.14 Oczekiwania pracodawców w branży marketing... 80 4.15 Oczekiwania pracodawców w branży zakupy... 82 4.16 Oczekiwania pracodawców w branży transport, spedycja... 85 4.17 Oczekiwania pracodawców w branży kontrola jakości 87 4.18 Oczekiwania pracodawców w branży budownictwo 89 4.19 Oczekiwania pracodawców w branży doradztwo, konsulting... 91 4.20 Oczekiwania pracodawców w branży Internet, e- commerce, nowe media... 93 4.21 Oczekiwania pracodawców w branży badania i rozwój... 95 4.22 Oczekiwania pracodawców w branży zdrowie, uroda, rekreacja... 97 4.23 Oczekiwania pracodawców w branży ubezpieczenia 99 4.24 Oczekiwania pracodawców w branży hotelarstwo, gastronomia, turystyka... 101 5

4.25 Oczekiwania pracodawców w branży nieruchomości 103 4.26 Oczekiwania pracodawców w branży edukacja, szkolenia... 104 4.27 Oczekiwania pracodawców w branży reklama, grafika, kreacja, fotografia... 106 4.28 Oczekiwania pracodawców w branży prawo... 108 4.29 Oczekiwania pracodawców w branży energetyka. 110 4.30 Oczekiwania pracodawców w branży BHP, ochrona środowiska... 112 4.31 Oczekiwania pracodawców w branży praktyki, staże 114 5. POSZUKIWANE ZAWODY... 116 6. WNIOSKI I REKOMENDACJE... 149 7. ANEKS: CHARAKTERYSTYKA BRANŻ, PRZYKŁADY OFERT PRACY... 154 7.1 Charakterystyka branż występujących w portalu pracuj.pl... 154 7.2 Przykłady ofert pracy... 160 7.2.1 Sekcja sprzedaż... 160 7.2.2 Sekcja obsługa klienta... 164 7.2.3 Sekcja finanse, ekonomia... 168 7.2.4 Sekcja inżynieria... 174 7.2.5 Sekcja produkcja... 179 7.2.6 Sekcja IT - administracja... 184 7.2.7 Sekcja bankowość... 188 7.2.8 Sekcja łańcuch dostaw... 193 7.2.9 Sekcja human resources, zasoby ludzkie... 197 7.2.10 Sekcja praca fizyczna... 200 7.2.11 Sekcja administracja biurowa... 204 7.2.12 Sekcja doradztwo, konsulting... 206 7.2.13 Sekcja budownictwo... 211 6

7.2.14 Sekcja call center... 215 7.2.15 Sekcja transport, spedycja... 218 7.2.16 Sekcja marketing... 222 7.2.17 Sekcja praktyki, staże... 226 7.2.18 Sekcja zakupy... 229 7.2.19 Sekcja Internet, e-commerce, nowe media... 236 7.2.20 Sekcja badania i rozwój... 240 7.2.21 Sekcja kontrola jakości... 244 7.2.22 Sekcja edukacja, szkolenia... 248 7.2.23 Sekcja reklama, grafika, kreacja, fotografia... 253 7.2.24 Sekcja nieruchomości... 257 7.2.25 Sekcja zdrowie, uroda, rekreacja... 262 7.2.26 Sekcja ubezpieczenia... 265 7.2.27 Sekcja prawo... 270 7.2.28 Sekcja hotelarstwo, gastronomia, turystyka... 274 7.2.29 Sekcja energetyka... 277 7.2.30 Sekcja BHP, ochrona środowiska... 281 7

1. WSTĘP Raport JAKI PRACOWNIK, JAKI ZAWÓD? Analiza ofert pracy zamieszczonych w wybranych portalach internetowych jest kolejnym opracowaniem poświęconym analizie ofert pracy dostępnych w regionie łódzkim pod kątem zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje. Przygotowany został w ramach działalności Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji (ORPdE) w Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego, którego jednym z najważniejszych zadań jest monitorowanie zmian zachodzących na rynku pracy oraz w gospodarce regionu łódzkiego na potrzeby edukacji. Badania i analizy prowadzone przez ORPdE służyć mają wszystkim tym, którzy biorą bezpośredni udział lub są zaangażowani w proces edukacji, tj. uczącym się, ich rodzicom i opiekunom, doradcom zawodowym, nauczycielom, jak i tym, którzy mają wpływ na kształt systemu edukacji. W opracowaniu zamieszczono dane dotyczące struktury zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje poszukiwane przez pracodawców regionu łódzkiego. Informacje te mają szczególne znaczenie zarówno dla młodzieży planującej ścieżkę kariery zawodowej, jak i dla systemu edukacji, w kontekście tworzenia nowych kierunków kształcenia. Badanie Jaki pracownik, jaki zawód? to cykliczny projekt, realizowany od 2010 roku. Raport, który Państwo otrzymujecie, stanowi zatem już ósme opracowanie, które powstało w Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji. Celem projektu jest określenie, w jakich obszarach gospodarki regionu łódzkiego występuje największe zapotrzebowanie na pracowników, ile wolnych miejsc pracy oferowano w poszczególnych branżach i zawodach oraz jakie wymagania stawiają pracodawcy poszukiwanym przez siebie kandydatom. 8

W celu umożliwienia porównania zmian zachodzących na rynku pracy regionu łódzkiego w ciągu ostatnich ośmiu lat, zachowano założenia metodologiczne wypracowane dla pierwszej edycji projektu z cyklu Jaki pracownik, jaki zawód? Modyfikacji uległy natomiast niektóre szczegółowe rozwiązania, będące wynikiem doświadczeń Obserwatorium w prowadzeniu badań i analiz oraz zmian dotyczących sposobu prezentacji ofert w portalu. Między innymi od edycji z 2015 roku rozszerzony został zakres zbierania danych. Monitorowane są dwa portale internetowe: pracuj.pl oraz gratka.pl. Najnowsze opracowanie rozbudowano o rozdział dotyczący ofert kierowanych do osób z niepełnosprawnościami oraz część poświęconą zawodom rzemieślniczym. Nowe podejście do prowadzenia analizy pozwoliło na zaprezentowanie pełniejszego obrazu rynku pracy regionu łódzkiego z uwzględnieniem jego różnych segmentów. Raport składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów oraz aneksu. We wstępie zamieszczono ogólne informacje dotyczące badania oraz raportu. Druga część została poświęcona założeniom metodologicznym oraz celom projektu. Scharakteryzowano portale internetowe wybrane jako źródła informacji. Opisano kryteria doboru danych podlegających dalszej analizie ilościowej, a także sposób organizacji całego procesu badawczego. W rozdziale trzecim przedstawiona została ilościowa analiza ofert pracy zamieszczonych w portalach pracuj.pl oraz gratka.pl w okresie od stycznia do czerwca 2017 roku. Zaprezentowane dane dotyczą wszystkich branż, zgodnie z podziałem oraz nazewnictwem wprowadzonym przez obydwa wyżej wymienione portale. Dodatkowo zamieszczono dane dotyczące wolnych miejsc pracy w zawodach rzemieślniczych oraz adresowanych do osób z niepełnosprawnościami. 9

Rozdział czwarty został poświęcony oczekiwaniom pracodawców wobec kandydatów do pracy. Tak jak w poprzedniej edycji badania, szczegółowa analiza przeprowadzona została dla wszystkich branż portalu pracuj.pl, w których łączna liczba ofert w pierwszym półroczu 2017 roku przekroczyła dwadzieścia. W celu pokazania specyfiki poszczególnych sekcji, dla każdej z nich wyodrębniono kluczowe oczekiwania pracodawców. Rozdział piąty poświęcono nazwom zawodów oraz stanowisk pracy, na które w analizowanym okresie czasu prowadzony był nabór. Szósty rozdział raportu poświęcono wnioskom oraz rekomendacjom. Mają one szczególne znaczenie dla systemu edukacji regionu łódzkiego. Mogą stanowić cenną wskazówkę dla szkół oraz instytucji kierujących oświatą w kontekście podejmowania decyzji dotyczących kształcenia zawodowego, głównie nowych jego kierunków. Mogą być także znaczącą pomocą dla uczących się w różnych typach szkół, planujących dopiero karierę zawodową oraz ich rodziców. Ostatnią część raportu stanowi aneks, w którym scharakteryzowano poszczególne sekcje portalu pracuj.pl. Zamieszczono także przykłady ofert pracy dotyczące konkretnych stanowisk z różnych branż, pochodzące z wymienionego źródła. Znajomość poziomu zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych obszarach gospodarki oraz oczekiwań pracodawców w zakresie poszukiwanych kwalifikacji kandydatów do pracy może być pomocna w planowaniu przez młodzież kariery zawodowej. Powinna być także wskazówką w procesie tworzenia nowych kierunków kształcenia zawodowego. Publikacja adresowana jest zatem do szerokiego grona odbiorców, którymi są zarówno przedstawiciele samorządów regionu łódzkiego oraz instytucji związanych z edukacją, jak i dyrektorzy, nauczyciele, doradcy zawodowi, rodzice i uczniowie różnych typów szkół. 10

Należy pamiętać o tym, że analizie poddana została jedynie pewna część ofert pracy dostępnych w regionie łódzkim (zamieszczana w wybranych portalach). Nie można zatem uogólniać uzyskanych wyników. Do zapoznania się z raportem zapraszamy również wszystkie osoby oraz instytucje zainteresowane sytuacją na rynku pracy w Łodzi oraz w województwie łódzkim. Kierownik Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji Dorota Cierniak - Dymarczyk Dyrektor Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Janusz Moos 11

2. UWAGI METODOLOGICZNE DOTYCZĄCE BADANIA JAKI PRACOWNIK, JAKI ZAWÓD? ANALIZA OFERT PRACY ZAMIESZCZONYCH W WYBRANYCH PORTALACH INTERNETOWYCH Ogólne założenia metodologiczne dotyczące realizacji projektu, wypracowane w poprzednich latach, pozostały takie same. Jest to celowe posunięcie pozwalające na porównanie zmian i uchwycenie tendencji zachodzących na rynku pracy regionu łódzkiego na przestrzeni ostatnich ośmiu lat. Specyfika prowadzenia kolejnych analiz narzuciła jedynie pewną modyfikację szczegółowych rozwiązań przyjętych w późniejszych edycjach badania. Głównym celem cyklu JAKI PRACOWNIK, JAKI ZAWÓD? jest określenie poziomu zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych obszarach gospodarki regionu łódzkiego oraz zidentyfikowanie zawodów i kwalifikacji poszukiwanych przez pracodawców. Dodatkowo, w celu uzyskania informacji na jakich stanowiskach oraz w jakich firmach zatrudniani są stażyści, wyodrębniona została kategoria praktyki, staże. 2.1 Źródła danych W trakcie realizacji projektu badawczego Jaki pracownik, jaki zawód? zbierane były dane dotyczące wolnych miejsc pracy dostępnych w regionie łódzkim w pierwszym półroczu 2017 roku. Jako podstawowe źródła informacji przyjęto dwa portale internetowe. Jednym z nich, od pierwszej edycji badania, jest pracuj.pl. Drugim, który dołączył w 2015 r. jest portal gratka.pl. Taki wybór podyktowany był kilkoma czynnikami. Przede 12

wszystkim korzystanie z tego samego źródła informacji podczas realizacji kolejnych edycji projektu daje szansę porównywania wyników. Jak już wspomniano, badanie realizowane jest od 2010 roku. Możliwe jest zatem zaobserwowanie zmian oraz tendencji występujących na rynku pracy regionu łódzkiego w ciągu ostatnich ośmiu lat. Dotyczą one przede wszystkim wielkości zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych branżach gospodarki oraz pojawiających się nowych zawodów (stanowisk). Dane pozyskane na potrzeby projektu wykorzystywane są również w opracowaniach przygotowywanych na zlecenie różnych instytucji. Prezentowane są także w ukazującej się co kwartał Aktualnej informacji o rynku pracy. Układ obu portali oraz sposób przedstawienia ofert czyni je atrakcyjnym źródłem informacji o wolnych miejscach pracy w regionie. Witryny pracuj.pl oraz gratka.pl kierowane są do różnych grup odbiorców. Pierwszy z nich specjalizuje się w ofertach na stanowiska specjalistyczne i managerskie, drugi na stanowiska produkcyjne i wymagające mniej złożonych umiejętności. W obecnej edycji projektu kolejny raz rozszerzono zakres zbierania danych o oferty adresowane do osób z niepełnosprawnościami. Wykorzystano następujące portale: gratka.pl, praca.konektia.pl, sprawniwpracy.com. W ten sposób uzyskano jeszcze pełniejszy obraz regionalnego rynku pracy. Oferty pracy analizowane były zarówno pod kątem ich liczby w poszczególnych branżach, jak i oczekiwań pracodawców wobec kandydatów na oferowane stanowiska. Raport zawiera także katalog przykładowych nazw zawodów (stanowisk), na które w pierwszym półroczu 2017 roku prowadzony był nabór. 13

2.1.1 Charakterystyka portalu pracuj.pl Portal pracuj.pl jest obecnie jednym z największych portali, za pośrednictwem którego pracodawcy poszukują kandydatów na wolne stanowiska pracy. W każdym tygodniu pojawia się kilkaset ofert. Są one przypisane określonej branży. Dużą zaletą jest sposób redagowania ogłoszeń. Zatrudniający w zdecydowanej większości szczegółowo przedstawiają zakres zadań na stanowisku pracy, wymagania stawiane kandydatom oraz oferowane warunki i narzędzia pracy. Portal pracuj.pl ma zakres ogólnopolski. Istnieje jednak możliwość wygenerowania ofert dotyczących poszczególnych województw. W zdecydowanej większości są one adresowane do specjalistów oraz kadry zarządzającej. Dużo mniej ofert kierowanych jest do kandydatów o niższym poziomie kwalifikacji. 2.1.2 Charakterystyka portalu gratka.pl Portal gratka.pl także charakteryzuje się ogólnopolskim zasięgiem. Jedną z jego części stanowi serwis praca.gratka.pl, który jest źródłem ofert nie tylko z kraju, ale i z zagranicy. W łatwy sposób można wygenerować ogłoszenia dotyczące poszczególnych województw, w tym łódzkiego. Podzielone są one na branże, co w znacznym stopniu ułatwia wyszukiwanie. W każdym tygodniu dostępnych jest kilkaset ofert pracy. Za pośrednictwem tego portalu zatrudniający głównie poszukują kandydatów posiadających podstawowe kwalifikacje lub osób bez kwalifikacji. Oferty często redagowane są w sposób prosty. Podana jest tylko nazwa zawodu/stanowiska pracy oraz numer telefonu pracodawcy lub adres firmy. 14

2.1.3 Charakterystyka portalu konektia.pl Witryna konektia.pl jest jednym z największych portali społecznościowych adresowanych do osób niepełnosprawnych. Ma zasięg ogólnopolski. Jego częścią jest serwis praca.konektia.pl, publikujący oferty dla tej właśnie zbiorowości. Udostępnia on ponad dwa tysiące ogłoszeń z terenu całej Polski, przypisanych różnym branżom. W łatwy sposób można wybrać oferty dotyczące regionu łódzkiego. Są one redagowane w sposób przejrzysty. Podane są między innymi: zakres obowiązków, rodzaj umowy, wymagania pracodawcy. 2.1.4 Charakterystyka portalu sprawniwpracy.com Portal sprawniwpracy.com jest serwisem rekrutacyjnym prowadzonym przez jedną z największych polskich organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych - fundację INTEGRACJA. Witryna upowszechnia oferty pracy z terenu całego kraju. Redagowane są w sposób czytelny. Pracodawcy zamieszczają w ogłoszeniu informacje dotyczące między innymi warunków pracy, zakresu obowiązków. Istnieje możliwość wybrania konkretnego województwa oraz branży. 2.2 Sposób gromadzenia i analizy danych Na potrzeby badania utworzono bazę danych zawierającą oferty pracy dostępne w wybranych portalach w pierwszym półroczu 2017 roku w podziale na sekcje branżowe i oferowane w nich stanowiska pracy. Nazwy branż i terminologia stosowana w opisach stanowisk pozostały zgodne z oryginalnymi zapisami. W raporcie prezentujemy informacje dotyczące liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w wybranych portalach internetowych w pierwszym półroczu 2017 roku. Oferty zbierane były w odstępach 15

trzydziestodniowych, co wynika z ich standardowego okresu ważności w serwisie rekrutacyjnym. Gromadzenie informacji o wolnych miejscach pracy raz w miesiącu w większości wykluczało sytuacje, w których ta sama oferta trafiała do bazy danych wielokrotnie. Podobnie jak w poprzednich edycjach badania niemożliwe było natomiast wyeliminowanie innego rodzaju problemu. Związany jest on ze specyfiką prezentowania ofert w portalach. Zdarza się, że pracodawca zamieszcza to samo ogłoszenie w kilku branżach jednocześnie. Przykładem może być oferta dla przedstawiciela handlowego. Często bywa umieszczana zarówno w branży obsługa klienta, jak i sprzedaż. Podobna sytuacja zdarza się w przypadku naboru na stanowisko doradcy klienta. Gdy oferta dotyczy pracy w banku można znaleźć ją jednocześnie w sekcjach finanse, ekonomia oraz bankowość. Taki sposób prezentacji ofert przez pracodawców sprawia, że łącznie jest ich więcej niż rzeczywiście dostępna liczba wolnych miejsc pracy. W celu szczegółowego opracowania danych dotyczących oczekiwań pracodawców wobec kandydatów dodatkowo utworzono bazę zawierającą kilkaset wybranych losowo ogłoszeń. W każdym miesiącu pierwszego półrocza 2017 roku tylko z portalu pracuj.pl zebranych zostało łącznie ponad dwa tysiące ofert pracy. Nie było więc możliwe opracowanie całości pozyskanego materiału. Wylosowano do analizy po 100 ofert z każdej branży. W przypadku sekcji, w których dostępnych było mniej niż sto ogłoszeń wybrano losowo po 50 ofert. Analiza zebranego materiału przeprowadzona została według, takich samych kryteriów, jak w poprzednich latach, tj.: poziom wykształcenia, doświadczenie zawodowe, 16

wiedza kierunkowa, znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera, posiadanie prawa jazdy, posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności, kompetencje miękkie ( np. łatwość nawiązywania kontaktów, umiejętność pracy w zespole, odporność na stres, kreatywność, i in.). Analizy oczekiwań pracodawców sporządzono, jak dotychczas, dla każdej branży portalu pracuj.pl. Umożliwiło to określenie poszukiwanych na rynku pracy kwalifikacji we wszystkich obszarach, także w tych, w których zapotrzebowanie na pracowników było mniejsze. Raport daje także możliwość porównania, czy zmieniają się oczekiwania pracodawców w poszczególnych branżach i jak znaczące są to różnice. 3. ANALIZA WIELKOŚCI ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW W poprzednim rozdziale scharakteryzowana została metodologia zbierania oraz analizy danych. Kolejna część opracowania przedstawia ilościowe zestawienia ofert pracy dostępnych w pierwszym półroczu 2017 r. w portalach pracuj.pl oraz gratka.pl, a także praca.konektia.pl, sprawniwpracy.com. Należy pamiętać o tym, że specyfika wybranych do analizy portali pozwala na aktualizowanie ofert pracy przez zamieszczających je pracodawców. Jeśli więc nie znajdzie się odpowiedni kandydat prowadzony jest ponowny nabór 17

i ogłoszenie pojawia się kolejny raz w tej samej wersji lub nieco zmienione. Jak już wspomniano w poprzednim rozdziale, zdarza się także, że jedna oferta przypisana jest kilku sekcjom. Rzeczywista liczba wolnych miejsc pracy jest zatem trochę mniejsza niż otrzymana w wyniku sumowania liczby ogłoszeń zamieszczonych w portalach. 3.1 Oferty pracy zamieszczane w portalu pracuj.pl Tak jak w poprzednich edycjach raportu pozostawiono proponowany przez portal pracuj.pl podział na branże 1, w tym rozbicie obszaru informatycznego na dwie grupy: IT rozwój oprogramowania oraz IT administrację. W obu wymienionych sekcjach poszukiwani są kandydaci z wykształceniem informatycznym, jednak specyfika każdego z tych obszarów różni się. Podział pozwala zobrazować wielkość zapotrzebowania zarówno na programistów jak i pracowników poszukiwanych na stanowiska związane z obsługą i zapewnieniem prawidłowego działania aplikacji biznesowych i systemów. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane dotyczące liczby wolnych miejsc pracy w regionie łódzkim, oferowanych za pośrednictwem portalu pracuj.pl w każdym miesiącu pierwszego półrocza 2017 roku. 1 Charakterystyka poszczególnych branż znajduje się w aneksie. 18

NAZWA BRANŻY Tabela 3.1.1 LICZBA OFERT PRACY W BRANŻACH w portalu pracuj.pl (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) ANZLIZOWANY OKRES / miesiąc I. II. III. IV. V. VI. Liczba ofert pracy w I półr. 2017 r. Średnia miesięczna liczba ofert pracy Sprzedaż 891 855 772 614 822 801 4755 792,5 Obsługa klienta 536 514 507 393 521 524 2995 499,2 Inżynieria 290 272 267 233 307 277 1646 274,3 Finanse, ekonomia 269 270 266 218 280 313 1616 269,3 IT rozwój oprogramowa 279 237 227 213 253 251 1460 243,3 -nia Produkcja 178 150 183 163 197 235 1106 184,3 IT administracja 158 130 135 129 146 141 839 139,8 Łańcuch dostaw 108 123 130 101 155 169 786 131 Praca fizyczna 115 105 127 129 156 142 774 129 Administracj a biurowa 110 101 126 99 135 124 695 115,8 Human resources, zasoby 102 96 95 85 93 99 570 95 ludzkie Bankowość 87 66 73 70 106 113 515 85,8 Transport, spedycja 71 66 67 58 63 69 394 65,7 19

Budownictw o 63 60 68 52 74 68 385 64,2 Marketing 68 57 50 44 65 71 355 59,2 Kontrola jakości 59 64 53 37 67 55 335 55,8 Zakupy 57 46 57 45 58 60 323 53,8 Praktyki, staże 44 41 51 42 60 59 297 49,5 Doradztwo, konsulting 53 58 55 36 48 44 294 49 Internet, e-commerce, 50 54 40 38 41 34 257 42,8 nowe media Badania i rozwój 45 45 45 27 39 43 244 40,7 Call center 44 42 31 34 42 44 237 39,5 Nieruchomości 31 30 29 25 38 33 186 31 Edukacja, szkolenia 25 27 28 18 26 36 160 26,7 Zdrowie, uroda, 19 17 30 17 22 34 139 23,2 rekreacja Reklama, grafika, kreacja, 18 23 19 14 26 21 121 20,2 fotografia Ubezpieczeni a 31 21 22 17 15 14 120 20 Prawo 24 25 19 16 14 19 117 19,5 Hotelarstwo, gastronomia, turystyka 19 13 21 26 12 21 112 18,7 20

BHP, ochrona 14 9 12 9 6 13 63 10,5 środowiska Energetyka 11 12 4 12 8 13 60 10 Media, sztuka, 6 5 2 4 7 7 31 5,2 rozrywka Sektor publiczny 4 4 3 5 3 4 23 3,8 Public relations 3 6 2 3 5 4 23 3,8 Inne 4 2 6 0 4 3 19 3,2 Suma ofert pracy (uwzględnion o wielokrotną ekspozycję tej samej oferty w portalu) 3886 3646 3622 3026 3914 3958 22052 Jeśli porówna się dane dotyczące liczby ofert pracy zamieszczonych w portalu pracuj.pl w I półroczu 2017 r., można zaobserwować, że w prawie każdym miesiącu liczba wolnych miejsc pracy wynosiła ponad trzy tysiące sześćset. Wyjątek stanowił kwiecień, w którym było tylko trzy tysiące dwadzieścia sześć ofert. W drugim kwartale bieżącego roku w porównaniu z pierwszym więcej miejsc pracy oferowało sześć branż. Wzrost zanotowały następujące sekcje: bankowość (o 21,8%), praca fizyczna (o 18,7%), energetyka (o 18,2%), praktyki, staże (o 15,6%), łańcuch dostaw (o 15,1%) oraz produkcja (o 14,1%). Liczba ofert zmniejszyła się w ośmiu branżach. Są to: ubezpieczenia (o 61,4%), prawo (o 39,3%), doradztwo, konsulting (o 29,5%), Internet, e-commerce, nowe media (o 27,3%), BHP, ochrona 21

środowiska (o 25,8%), badania i rozwój (o 24%), sprzedaż (o 12,6%) oraz obsługa klienta (o 8,3%). W pozostałych sekcjach w obu kwartałach 2017 r. pracodawcy oferowali porównywalną liczbę wolnych miejsc pracy. Struktura zamieszczanych w portalu pracuj.pl ofert, odkąd prowadzone są badania, w zasadzie się nie zmienia. Na pierwszym miejscu pod względem liczby wolnych miejsc pracy znajduje się branża sprzedaż. Ścisłą czołówkę tworzą ponadto sekcje: obsługa klienta, inżynieria finanse, ekonomia, IT rozwój oprogramowania, produkcja IT administracja. We wszystkich edycjach badania, w każdym z tych obszarów dostępnych było ponad sto ofert w miesiącu. W tym roku, tak samo jak w poprzednich edycjach badania, analizowano wszystkie branże portalu pracuj.pl, zarówno pod względem ilości ofert, jak i oczekiwań pracodawców. Możliwe było więc porównanie zmian zapotrzebowania na pracowników oraz kwalifikacje (w zakresie reprezentowanym przez wymieniony portal). Średnia liczba ofert pracy dostępnych w każdym miesiącu pierwszego półrocza 2017 r. przedstawiona została na poniższym wykresie. Nazwy branż odpowiadają terminologii przyjętej przez portal. 22

Wykres 3.1.1 ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA OFERT PRACY branże portalu pracuj.pl (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) sprzedaż obsługa klienta inżynieria 274,3 499,2 792,5 finanse, ekonomia IT - rozwój oprogramowania produkcja IT - administracja łańcuch dostaw praca fizyczna administracja biurowa 184,3 139,8 131 129 115,8 269,3 243,3 human resources, zasoby ludzkie bankowość transport, spedycja budownictwo marketing kontrola jakości zakupy praktyki, staże doradztwo, konsulting internet, e-commerce, nowe media badania i rozwój call center nieruchomości edukacja, szkolenia zdrowie, uroda, rekreacja reklama, grafika, kreacja, fotografia ubezpieczenia prawo hotelarstwo, gastronomia, turystyka BHP, ochrona środowiska energetyka media, sztuka, rozrywka 31 26,7 23,2 20,2 20 19,5 18,7 10,5 10 5,2 65,7 64,2 59,2 55,8 53,8 49,5 49 42,8 40,7 39,5 95 85,8 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 Źródło: Opracowanie własne ORPdE. 23

W pierwszym półroczu 2017 roku w pięciu branżach portalu pracuj.pl średnia miesięczna liczba ofert pracy przekroczyła 200. Są to: sprzedaż, obsługa klienta, inżynieria finanse, ekonomia, IT rozwój oprogramowania. Liczba wolnych miejsc pracy dostępnych w obszarze sprzedaży średnio w miesiącu wyniosła 792,5. Jest to prawie dwa razy więcej niż w sekcji obsługa klienta, zajmującej miejsce drugie z 499,2 ofertami. Obie wymienione branże reprezentują dział sprzedaży towarów i usług oraz szeroko rozumianą obsługę klienta. Trzecie miejsce zajęła sekcja inżynieria, w której w każdym miesiącu analizowanego okresu pracodawcy oferowali 274,3 miejsca pracy. Na czwartej pozycji znalazła się branża finanse, ekonomia. W tej sekcji średnio w miesiącu zatrudniający poszukiwali 269,3 pracowników. Piątą pozycję (243,3 ogłoszenia) zajmuje sekcja IT rozwój oprogramowania. Kolejną grupę stanowią branże, w których w I półroczu 2017 roku średnio w miesiącu pracodawcy poszukiwali od 100 do 200 pracowników. Były to następujące sekcje: produkcja (średnio 184,3 miejsc pracy w miesiącu, IT administracja (139,8 ofert), łańcuch dostaw (średnio 131 miejsc pracy w miesiącu), praca fizyczna (129 ofert), administracja biurowa (115,8 miejsc pracy). Sekcje, w których pracodawcy zamieszczali średnio od 25 do 100 ofert w miesiącu to: human resources (zasoby ludzkie), bankowość, transport, spedycja, budownictwo, marketing, kontrola jakości, zakupy, doradztwo, konsulting, Internet, e-commerce, nowe media, badania i rozwój, call center, nieruchomości, edukacja, szkolenia. W tej kategorii ofert mieści się także obszar praktyki, staże, który został wyodrębniony na potrzeby badania. Jest on istotny z punktu widzenia edukacji. W każdym miesiącu pierwszego półrocza 2017 roku w portalu pracuj.pl dostępnych było średnio 49,5 ofert adresowanych 24

do uczniów, studentów oraz absolwentów. Często były to ogłoszenia, w których firmy proponowały praktyki niepłatne, odbywające się na zasadzie wolontariatu. Główny atut stanowiła możliwość poznania specyfiki przedsiębiorstwa oraz zdobycie doświadczenia zawodowego, którego brakuje osobom poszukującym pierwszej pracy. Często w ogłoszeniach pracodawcy deklarowali możliwość zatrudnienia najlepszych stażystów. Część firm oprócz możliwości zdobycia doświadczenia zawodowego oferowała także wynagrodzenie. Kolejny obszar stanowiły te branże, w których średnio w miesiącu pracodawcy oferowali mniej niż 25 ofert. Najmniej miejsc pracy dostępnych było w następujących sekcjach: zdrowie, uroda, rekreacja, reklama, grafika, kreacja, fotografia, ubezpieczenia, prawo, hotelarstwo, gastronomia, turystyka, BHP, ochrona środowiska, energetyka, media, sztuka, rozrywka. Występujące w wymienionych obszarach oferty dotyczą najczęściej specjalistycznych stanowisk, stąd ich zdecydowanie mniejsza liczba. Przykładowo w sekcji sprzedaż różnorodność miejsc pracy, na które poszukiwani są kandydaci jest bardzo duża od sprzedawcy po przedstawiciela handlowego lub doradcę klienta. W poniższej tabeli przedstawione zostały rangi średniej liczby ofert pracy w pierwszym półroczu danego roku dla poszczególnych edycji badania Jaki pracownik, jaki zawód?. Uwzględnione zostały sekcje, w których w 2017 roku w portalu pracuj.pl dostępnych było najwięcej ofert. 25

Tabela 3.1.2 ŚREDNIA LICZBA OFERT PRACY w poszczególnych edycjach badania Jaki pracownik, jaki zawód? (I półrocze danego roku, woj. łódzkie RANGI BRANŻA RANGA 2017 RANGA 2016 RANGA 2015 RANGA 2014 RANGA 2013 RANGA 2012 RANGA 2011 RANGA 2010 sprzedaż 1 1 1 1 1 1 1 1 obsługa klienta, call center 2 2 2 2 2 4 4 2 informatyka 3 3 3 3 3 2 2 4 inżynieria 4 4 5 5 6 5 6 6 finanse, ekonomia 5 5 4 4 4 3 3 3 łańcuch dostaw, transport, 6 6 6 6 9 9 7 7 spedycja produkcja 7 7 7 7 8 11 12 9 W 2013 roku w portalu pracuj.pl nastąpiła zmiana. Wprowadzony został nowy podział na kategorie dla ofert pracy, modyfikacji uległy nazwy branż. Obecna struktura pozwoliła pracodawcom dokładniej przedstawić swoją ofertę, poszukującym pracy natomiast szybciej wyszukiwać odpowiadające im ogłoszenia. Z punktu widzenia opracowania Jaki pracownik, jaki zawód? zmiana utrudniła porównanie liczby ofert pracy dostępnych w portalu w kolejnych edycjach badania. Aby zestawienie było miarodajne zsumowano średnią liczbę ofert w branżach obsługa klienta oraz call center, łańcuch dostaw oraz transport, spedycja, a także całościowo przedstawiono sekcję informatyczną ( IT rozwój oprogramowania, IT administracja ). Na tej podstawie obliczono RANGI. Zostały one opracowane dla pierwszych siedmiu branż (po uwzględnieniu wyżej wymienionych zmian), w których w I półroczu 2017 r. pracodawcy poszukiwali 26

największej liczby pracowników. W bieżącym roku zachowana została taka sama kolejność branż jak w poprzedniej edycji badania. Od ośmiu lat największe zapotrzebowanie na pracowników przypada na sekcję sprzedaż. Pozostałe wymienione w tabeli branże także charakteryzują się w miarę stabilną pozycją na rynku. Jedynie w przypadku stanowisk związanych z produkcją odnotowano wyraźny wzrost liczby ofert pracy. Z jedenastego miejsca w rankingu zajmowanego w 2012 r. sekcja ta awansowała na pozycję ósmą w 2013 roku, w czterech ostatnich edycjach badania jest już na pozycji siódmej. W porównaniu z 2013 r. zwiększyło się także zapotrzebowanie na pracowników w obszarze logistycznym (sekcje: łańcuch dostaw, transport, spedycja ). Branża ta od czterech lat zajmuje szóste miejsce w rankingu (w 2013 roku była to dziewiąta pozycja). W 2016 r. wzrosła nieznacznie liczba ofert w sekcji inżynieria. Znalazła się ona na miejscu czwartym, wyprzedzając obszar finanse, ekonomia. W bieżącym roku powyższa tendencja została utrzymana. Na przestrzeni ostatnich ośmiu lat widać wyraźnie, że do branż najczęściej rekrutujących należą w województwie łódzkim: sprzedaż i obsługa klienta, finanse, informatyka, obszar związany z wykształceniem technicznym logistyka. Z perspektywy portalu pracuj.pl wymienione sekcje generują najwięcej miejsc pracy. 27

3.2 Oferty pracy zamieszczane w portalu gratka.pl Dwa lata temu po raz pierwszy rozszerzony został zakres zbierania danych o ogłoszenia dostępne w witrynie gratka.pl. Tak jak w przypadku ofert analizowanych w poprzednim rozdziale, pozostawiono proponowany przez portal podział na branże. W poniższej tabeli przedstawione zostały szczegółowe dane dotyczące liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w okresie od stycznia do czerwca 2017 roku. Zachowane zostały nazwy branż proponowane przez portal gratka.pl. Liczba ofert została zaprezentowana zarówno w poszczególnych miesiącach, jak i łącznie w ciągu pierwszego półrocza bieżącego roku. Przedstawiamy także średnią liczbę wolnych miejsc pracy w poszczególnych miesiącach. NAZWA BRANŻY Tabela 3.2.1 LICZBA OFERT PRACY W BRANŻACH w portalu gratka.pl (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) ANZLIZOWANY OKRES Liczba ofert I. II. III. IV. V. VI. pracy w I półr. 2017 r. Średnia miesięczna liczba ofert pracy Inne 1223 1540 1654 1065 1327 1041 7850 1308,3 Produkcja, praca fizyczna 924 871 748 718 813 716 4790 798,3 Logistyka, zakupy, 416 400 341 321 396 398 2272 378,7 transport Budownictwo, geodezja 158 235 338 336 475 433 1975 329,2 Sprzedaż, handel, franczyza 276 213 230 161 250 213 1343 223,8 28

Turystyka, hotelarstwo, 166 140 178 114 202 162 962 160,3 gastronomia Motoryzacja 120 161 215 161 138 161 956 159,3 Sprzątaczki, opiekunki, 121 101 112 90 104 116 644 107,3 gosposie Produkcja spożywcza 40 58 62 64 68 54 346 57,7 Instalacja, utrzymanie, 51 45 46 64 51 64 321 53,5 serwis Uroda 59 58 72 31 46 52 318 53 Medycyna, opieka 55 64 59 35 45 57 315 52,5 zdrowotna Administracja biurowa 62 54 48 38 52 35 289 48,2 Pracownik ochrony 69 41 40 36 62 28 276 46 Inżynieria, konstrukcja, 42 38 39 38 57 59 273 45,5 technika Księgowość, podatki, controlling, 58 80 43 28 26 22 257 42,8 audyt Obsługa klienta, call 47 32 32 33 48 56 248 41,3 center Rolnictwo, ochrona 10 14 15 23 26 32 120 20 środowiska Szkolenia, edukacja 25 22 21 11 12 19 110 18,3 29

Finanse i bankowość, 16 18 4 11 16 15 80 13,3 ekonomia Marketing, reklama, 27 15 7 8 8 10 75 12,5 promocja i PR Internet, e-commerce 9 16 12 11 16 8 72 12 HR, kadry 15 17 11 6 11 8 68 11,3 Nieruchomośc i, architektura 10 8 15 5 10 11 59 9,8 Tłumaczenia 1 14 9 12 6 1 43 7,2 Kadra zarządzająca 3 10 7 9 4 7 40 6,7 Doradztwo, konsulting 15 9 3 3 4 3 37 6,2 Ubezpieczenia 2 4 7 7 10 5 35 5,8 Prawo 9 5 3 1 4 7 29 4,8 Informatyka - administracja 9 7 4 1 7 0 28 4,7 Informatyka - programowani 6 8 6 4 2 0 26 4,3 e Grafika, kreacja artystyczna, 5 3 3 4 5 3 23 3,8 fotografia Telekomunika cja 1 6 1 4 3 2 17 2,8 Farmacja, biotechnologia 3 5 3 3 2 1 17 2,8 Media, dziennikarstw o, rozrywka, kultura 0 1 2 0 1 3 7 1,2 30

Administracja państwowa Suma ofert pracy (uwzględniono wielokrotną ekspozycję tej samej oferty w portalu) 1 0 0 1 0 1 3 0,5 4054 4313 4390 3457 4307 3803 24324 Porównując dane dotyczące liczby ofert pracy zamieszczonych w portalu gratka.pl w pierwszym półroczu 2017 roku widać, że w każdym miesiącu pracodawcy poszukiwali porównywalnej liczby pracowników Z wyjątkiem kwietnia dostępnych było około czterech tysięcy ogłoszeń. Jeśli porówna się drugi kwartał bieżącego roku z pierwszym widać, że w branżach: budownictwo, geodezja, inżynieria, konstrukcja, technika, obsługa klienta, call center oraz rolnictwo, ochrona środowiska wzrosła liczba ofert. W budownictwie przybyło najwięcej ogłoszeń (70,2%). W tej branży często praca ma charakter sezonowy, co powoduje wzrost zatrudnienia wiosną i latem. Ubyło ofert w następujących sekcjach: księgowość, podatki, controlling, audyt, szkolenia, edukacja, marketing, reklama, promocja i PR, HR, kadry, nieruchomości, architektura, informatyka administracja, informatyka programowanie. W pozostałych branżach portalu liczba ofert pracy w pierwszym i drugim kwartale bieżącego roku była porównywalna. Zapotrzebowanie na pracowników w Łodzi oraz w woj. łódzkim w okresie od stycznia do czerwca 2017 r. przedstawione zostało na wykresie. Dane dotyczą średniej miesięcznej liczby ofert pracy zamieszczanych w portalu gratka.pl. Zostały wykorzystane nazwy branż zaproponowane przez portal. 31

Wykres 3.2.1 ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA OFERT PRACY branże portalu gratka.pl (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) inne produkcja, praca fizyczna logistyka, zakupy, transport budownictwo, geodezja sprzedaż, handel, franczyza 378,7 329,2 223,8 798,3 1308,3 turystyka hotelarstwo, gastronomia motoryzacja sprzątaczki, opiekunki, gosposie produkcja spożywcza instalacja, utrzymanie, serwis uroda medycyna, opieka zdrowotna administracja biurowa pracownik ochrony inżynieria, konstrukcja, technika księgowość, podatki, controlling, audyt obsługa klienta, call center rolnictwo, ochrona środowiska szkolenia, edukacja finanse i bankowość, ekonomia marketing, reklama, promocja i PR internet, e-commerce HR, kadry nieruchomości, architektura tłumaczenia kadra zarządzająca doradztwo, konsulting ubezpieczenia prawo informatyka - administracja informatyka - programowanie grafika, kreacja artystyczna, fotografia telekomunikacja farmacja, biotechnologia 160,3 159,3 107,3 57,7 53,5 53 52,5 48,2 46 45,5 42,8 41,3 20 18,3 13,3 12,5 12 11,3 9,8 7,2 6,7 6,2 5,8 4,8 4,7 4,3 3,8 2,8 2,8 Źródło: Opracowanie własne ORPdE. 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 32

W pierwszym półroczu 2017 roku w pięciu branżach portalu gratka.pl średnia miesięczna liczba ofert pracy przekroczyła 200. Są to następujące sekcje: inne, produkcja, praca fizyczna, logistyka, zakupy, transport, budownictwo, geodezja, sprzedaż, handel, franczyza. Liczba ogłoszeń zamieszczonych średnio w miesiącu w sekcji inne (1308,3) znacznie przekracza dane dla drugiego z kolei obszaru, którym z 798,3 ofertami jest produkcja, praca fizyczna. Różnorodność stanowisk oferowanych w branży inne, jest bardzo duża. Pracodawcy zamieszczają w tej kategorii oferty, które można z łatwością zakwalifikować do pozostałych sekcji. Fakt ten tłumaczy zdecydowanie większą liczbę ofert. Trzecie miejsce, tak samo jak w poprzedniej edycji badania, przypada sekcji logistyka, zakupy, transport. Średnio dla przedstawicieli tego obszaru w każdym miesiącu analizowanego okresu pojawiło się w portalu 378,3 ogłoszeń. Czwartą pozycję, z 329,2 wolnymi miejscami pracy w miesiącu, zajmuje branża budownictwo, geodezja. W ubiegłym roku sekcja znajdowała się na piątym miejscu. Kolejne miejsce przypadło sekcji sprzedaż, handel, franczyza. Można w niej znaleźć średnio 223,8 ofert w miesiącu. Kolejna grupa to sekcje, w których dostępnych było od stu do dwustu ofert pracy. Są to: turystyka, hotelarstwo, gastronomia (160,3 miejsc pracy), motoryzacja (159,3 ofert) oraz sprzątaczki, opiekunki, gosposie (107,3 miejsc pracy). Następną grupą branż są te, w których średnio w miesiącu dostępnych było od dwudziestu pięciu do stu ofert pracy. Są to następujące obszary: produkcja spożywcza, instalacja, utrzymanie, serwis, uroda, medycyna, opieka zdrowotna, administracja biurowa, pracownik ochrony, inżynieria, konstrukcja, technika, księgowość, podatki, controlling, audyt, obsługa klienta, call center. 33

Pozostałe branże to te, w których średnio w miesiącu pracodawcy zamieszczali poniżej 25 ofert. Są to następujące obszary: rolnictwo, ochrona środowiska (20 ogłoszeń), szkolenia, edukacja, finanse i bankowość, ekonomia, marketing, reklama, promocja i PR, Internet, e-commerce, HR, kadry, nieruchomości, architektura, tłumaczenia, kadra zarządzająca, doradztwo, konsulting, ubezpieczenia, prawo, informatykaadministracja, informatyka programowanie, grafika, kreacja artystyczna, fotografia, telekomunikacja, farmacja, biotechnologia (2,8 wolnych miejsc pracy). Oferty, które zamieszczane są w wymienionych obszarach dotyczą najczęściej specjalistycznych stanowisk, stąd ich mniejsza liczba. Ponadto za pośrednictwem portalu gratka.pl pracodawcy zdecydowanie częściej poszukują kandydatów na stanowiska nie wymagające wyższego wykształcenia. Dużo mniej ogłoszeń niż w portalu pracuj.pl adresowanych jest do specjalistów. 3.3 Oferty pracy adresowane do osób niepełnosprawnych Praca jest jedną z podstawowych wartości w życiu człowieka. Dla osób z niepełnosprawnościami pełni szczególną rolę. Oprócz źródła dochodów stanowi także ważny element rehabilitacji. Umożliwia uczestniczenie w życiu społecznym, które często z powodu różnych problemów zdrowotnych jest ograniczone. Tymczasem tylko niewielki procent niepełnosprawnych znajduje zatrudnienie na otwartym rynku pracy. Jedną z przyczyn jest niewielka liczba ofert adresowanych do tej społeczności. Podczas realizacji obecnej edycji projektu analizowane były oferty pracy dla osób niepełnosprawnych. Pochodziły one z trzech portali internetowych. Są to: praca.konektia.pl, sprawniwpracy.com i gratka.pl. Zebrany materiał pozwolił na scharakteryzowanie 34

(w zakresie reprezentowanym przez wymienione źródła) rozmiaru zapotrzebowania na niepełnosprawnych pracowników, oraz branż, w których mogą oni znaleźć zatrudnienie. W poniższej tabeli przedstawione zostały szczegółowe dane dotyczące liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w okresie od stycznia do czerwca 2017 roku. Liczba ofert została zaprezentowana zarówno w poszczególnych miesiącach, jak i łącznie w ciągu pierwszego półrocza bieżącego roku. Przedstawiamy także średnią liczbę wolnych miejsc pracy w poszczególnych miesiącach. Tabela 3.3.1 LICZBA OFERT PRACY DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH w wybranych portalach (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) NAZWA PORTALU ANZLIZOWANY OKRES I. II. III. IV. V. VI. Liczba ofert pracy w I półr. 2017 r. Średnia miesięczna liczba ofert pracy praca.konektia.pl 99 124 140 141 124 116 744 124,0 sprawniwpracy. com 27 29 35 38 38 38 205 34,2 gratka.pl 47 33 33 28 55 39 235 39,2 Suma ofert pracy 173 186 208 207 217 193 1184 Porównując dane dotyczące liczby ofert pracy zamieszczonych w poszczególnych portalach w pierwszym półroczu 2017 roku widać, że w każdym miesiącu pracodawcy poszukiwali porównywalnej liczby pracowników Dostępnych było około dwustu ogłoszeń. Oferty pochodzące z portalu gratka.pl dotyczą tylko Łodzi, natomiast z pozostałych witryn zostały zebrane dla województwa łódzkiego. Pracodawcy, którzy dopuszczali możliwość rekrutacji osób z orzeczeniem o niepełnosprawności poszukiwali przede wszystkim 35

pracowników sprzątających, kasjerów/sprzedawców lub sprzedawców, pracowników ochrony, portierów, kierowców. Oferty adresowane były także do pracowników produkcji, pracowników utrzymania ruchu, pracowników gospodarczych, monterów, pomocników drukarni, pracowników fizycznych, magazynierów, operatorów wózka, elektryków konserwatorów, operatorów maszyn, pracowników budowlanych, pracowników działu logistyki, szwaczki, pakowacze, prasowaczki, kucharze. Na zatrudnienie mogli także liczyć pracownicy biurowi, księgowi, telemarketerzy, recepcjoniści, doradcy klienta, pracownicy działu kadr, graficy komputerowi. Zapotrzebowanie na pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności w regionie łódzkim w okresie od stycznia do czerwca 2017 r. przedstawione zostało na wykresie. Dane dotyczą średniej miesięcznej liczby ofert pracy zamieszczanych w analizowanych portalach. 36

Wykres 3.3.1 ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA OFERT PRACY dla niepełnosprawnych (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) 34,2 124 sprawniwpracy.com gratka.pl praca.konektia.pl 39,2 Źródło: Opracowanie własne ORPdE. W pierwszym półroczu 2017 roku w wybranych do analizy źródłach danych dostępnych było łącznie 1218 ofert. Z tego najwięcej wolnych miejsc pracy oferowała witryna praca.konektia.pl, najmniej natomiast sprawniwpracy.com. Należy przy tym pamiętać, że oferty zebrane z portalu gratka.pl dotyczą tylko Łodzi, pozostałe zaś regionu łódzkiego. 3.4 Oferty pracy w zawodach rzemieślniczych Dla zawodów rzemieślniczych można wyodrębnić kilka obszarów działalności: budowlany (np.: monter zabudowy i robót wykończeni owych w budownictwie, murarz-tynkarz, monter izolacji budowlanych), fryzjersko kosmetyczny, motoryzacyjny (np.: mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik motocyklowy, blacharz 37

samochodowy, lakiernik), spożywczy (np.: kucharz, piekarz, cukiernik) i inne. W trzech branżach portalu pracuj.pl można znaleźć oferty pracy w zawodach rzemieślniczych. Są to: produkcja, praca fizyczna oraz budownictwo. Jednak zdecydowanie więcej analizowanych w tej części opracowania ogłoszeń oferuje witryna gratka.pl. Kandydaci wykonujący zawody rzemieślnicze mogą poszukiwać zatrudnienia w sekcjach: uroda, instalacja, utrzymanie, serwis, produkcja spożywcza, motoryzacja, turystyka, hotelarstwo, gastronomia, budownictwo, geodezja oraz produkcja, praca fizyczna. Liczba ofert pracy w wymienionych obszarach przedstawiona została w poniższej tabeli. Tabela 3.4.1 LICZBA OFERT PRACY W WYBRANYCH BRANŻACH portal gratka.pl (I półr. 2017 r., woj. łódzkie) ANZLIZOWANY OKRES Średnia Liczba miesięczna ofert BRANŻA I. II. III. IV. V. VI. pracy liczba w I półr. ofert 2017 r. pracy uroda 59 58 72 31 46 52 318 53 instalacja, utrzymanie, 51 45 46 64 51 64 321 53,5 serwis produkcja spożywcza 40 58 62 64 68 54 346 57,7 motoryzacja 120 161 215 161 138 161 956 159,3 turystyka, hotelarstwo, gastronomia 166 140 178 114 202 162 962 160,3 38

budownictwo, geodezja produkcja, praca fizyczna 158 235 338 336 475 433 1975 329.3 924 871 748 718 813 716 4790 798,3 Za pośrednictwem branży uroda pracodawcy poszukują przede wszystkim fryzjerów, kosmetyczek, stylistek. Sekcja instalacja, utrzymanie, serwis oferuje między innymi pracę dla elektryków, hydraulików, elektromonterów. Także za pośrednictwem branży produkcja spożywcza pracodawcy poszukują kandydatów wykonujących zawody rzemieślnicze. Na zatrudnienie mogą liczyć np.: cukiernicy, piekarze (także uczniowie w tych zawodach). Za pośrednictwem branży motoryzacja pracę znajdą mechanicy i elektromechanicy samochodowi, lakiernicy samochodowi, blacharze. Sekcja turystyka, hotelarstwo, gastronomia oferuje zatrudnienie między innymi kucharzom, szefom kuchni. Za pośrednictwem branży budownictwo, geodezja szukać mogą pracy ślusarze, glazurnicy, murarze, tynkarze, dekarze, monterzy zabudowy i robót wykończeniowych. Produkcja, praca fizyczna oferuje natomiast zatrudnienie między innymi operatorom maszyn, stolarzom meblowym, monterom, szwaczkom. 39

4. ANALIZA OCZEKIWAŃ PRACODAWCÓW W POSZCZEGÓLNYCH BRANŻACH W poprzednim rozdziale przedstawiliśmy dane dotyczące liczby wolnych miejsc pracy w poszczególnych sektorach gospodarki regionu łódzkiego w pierwszej połowie 2017 roku, dostępnych w wybranych portalach. Ta część raportu poświęcona będzie z kolei analizie oczekiwań zgłaszanych przez pracodawców w ofertach zamieszczonych w poszczególnych sekcjach portalu pracuj.pl. Podobnie jak w poprzednich edycjach projektu pod uwagę wzięto wszystkie branże, w których dostępnych było średnio więcej niż siedem ofert w miesiącu. Zachowanie tej samej metodologii, jaka stosowana była dotychczas daje możliwość porównania wyników oraz obserwacji zmian zachodzących na lokalnym rynku pracy. Dla każdej sekcji została przeprowadzona oddzielna analiza, możliwe jest zatem pokazanie specyfiki oczekiwań pracodawców w odniesieniu do poszczególnych grup zawodów. W tych branżach, w których dostępnych było ponad sto ofert, opracowano sto wybranych losowo ogłoszeń. W pozostałych sekcjach analizie poddano odpowiednio mniej ofert. Są to następujące obszary: BHP, ochrona środowiska (łącznie 63 oferty) oraz energetyka (60 ofert). Analizie poddano następujące wymagania pracodawców wobec kandydatów do pracy: kompetencje twarde (m.in. poziom wykształcenia, kwalifikacje zawodowe, doświadczenie zawodowe, umiejętność obsługi komputera, znajomość języków obcych, posiadanie prawa jazdy), kompetencje miękkie ( np. łatwość nawiązywania kontaktów, umiejętność pracy w zespole, odporność na stres, kreatywność). 40

Wymagania pracodawców można podzielić na dwie grupy: kompetencje twarde i kompetencje miękkie. Pierwszą grupę stanowią kwalifikacje zawodowe wymagane na stanowisku pracy. Zalicza się do nich: poziom wykształcenia, doświadczenie zawodowe, wiedzę kierunkową, specjalistyczne uprawnienia i umiejętności, znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera, posiadanie prawa jazdy itp. Ten rodzaj kompetencji kształtowany jest w systemie szkolnym oraz na różnego rodzaju kursach, a także w wyniku samokształcenia i bezpośrednio na stanowisku pracy. Ponieważ są one niezbędne do właściwego wykonywania powierzonych przez pracodawcę obowiązków, ich brak najczęściej przekreśla szansę kandydata na zatrudnienie. Kompetencje miękkie kształtowane są nie tylko poprzez szeroko rozumianą edukację, lecz także w codziennym życiu. Zalicza się do nich między innymi: umiejętności interpersonalne, umiejętność pracy w zespole, umiejętności organizacyjne, umiejętności analityczne, umiejętność zarządzania, odporność na stres, kulturę osobistą, samodzielność, odpowiedzialność, zaangażowanie w wykonywaną pracę, kreatywność, dokładność, obowiązkowość, gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Są one ważne dla pracodawców na równi z kwalifikacjami zawodowymi. Ten zestaw cech ma kluczowe znaczenie dla budowania atmosfery w miejscu pracy, nawiązywania kontaktów z klientami oraz współpracownikami, umiejętności organizowania pracy własnej i innych osób, sumiennego wykonywania powierzonych zadań. Kompetencje twarde, umożliwiające prawidłowe wykonywanie zadań zawodowych są ważne dla pracodawcy. Nie zawsze jednak spełnienie tego kryterium decyduje o zatrudnieniu. W sytuacji, gdy na ofertę odpowiada wielu kandydatów o podobnych kwalifikacjach, o wyborze często decyduje umiejętność właściwej autoprezentacji, zgodnej z charakterem danej instytucji. Jest to sprzyjającą okolicznością 41