Instytut Rozwoju Gospodarczego SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE Maria Podgórska KONIUNKTURA W BUDOWNICTWIE I kwartał 216 PL ISSN 2392-3695 Badanie okresowe nr 9
BADANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ INSTYTUTU ROZWOJU GOSPODARCZEGO SGH Rada Programowa: Elżbieta Adamowicz (przewodnicząca), Joanna Klimkowska (sekretarz) Marco Malgarini, Gernot Nerb, Ataman Ozyildirim, Janusz Stacewicz, István János Tóth Komitet Redakcyjny i adres Redakcji: Konrad Walczyk (Redaktor Naczelny) Maria Podgórska Małgorzata Krypa 2-513 Warszawa, ul. Madalińskiego 6/8 www.sgh.waw.pl/irg Wydawnictwo: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 2-554 Warszawa, al. Niepodległości 162 Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną Publikacja została zrecenzowana zgodnie z wytycznymi MNiSW Copyright by Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 216 Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved. ISSN 2392-3695 Nr rej. PR 18395
3 SPIS TREŚCI I. METODA BADAWCZA... 5 II. OMÓWIENIE WYNIKÓW... 6 III. WYNIKI SZCZEGÓŁOWE... 9 1. WSKAŹNIK KONIUNKTURY... 9 2. ZBIORCZE ZESTAWIENIE SALD... 13 3. SALDA I ICH SKŁADOWE... 14 1) Produkcja... 14 2) Zamówienia ogółem... 16 3) Zamówienia eksportowe... 18 4) Ceny... 19 5) Zatrudnienie... 21 6) Sytuacja finansowa... 23 7) Wykorzystanie mocy produkcyjnych... 25 8) Nakłady inwestycyjne... 27 9) Ogólna sytuacja gospodarcza... 29 1) Sytuacja budownictwa... 31 11) Bariery aktywności gospodarczej... 33 IV. PODSUMOWANIE (w języku angielskim)... 35
4 CONTENTS I. SURVEY METHOD... 5 II. OVERVIEW OF RESULTS... 6 III. DETAILED RESULTS... 9 1. CONFIDENCE INDICATOR... 9 2. SUMMARY OF BALANCES... 13 3. BALANCES AND THEIR COMPONENTS... 14 1) Production... 14 2) Total orders... 16 3) Export orders... 18 4) Prices... 19 5) Employment... 21 6) Financial situation... 23 7) Production capacity utilization... 25 8) Investment outlays... 27 9) General economic situation... 29 1) Situation in construction industry... 31 11) Barriers to business activity... 33 IV. SUMMARY... 35
5 I. METODA BADAWCZA Badania koniunktury w budownictwie są dopełnieniem badań koniunktury gospodarczej prowadzonych przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH od 1986 roku. Są to badania ankietowe, powtarzane w odstępach kwartalnych. Pytania kierowane do zakładów budowlanych mają charakter jakościowy. Respondenci dokonują oceny zmian, jakie nastąpiły oraz jakich można oczekiwać w następnym kwartale, wskazując na poprawę sytuacji, pogorszenie lub brak zmian. Do opracowania formularza ankiety wykorzystano dorobek metodyczny IRG, jak również standardowy kwestionariusz ankiety stosowany w krajach Unii Europejskiej, dostosowany do warunków gospodarowania w Polsce. Dane gromadzone w badaniach koniunktury są wykorzystywane zarówno do oceny bieżących zmian poziomu aktywności gospodarczej, jak również wahań cyklicznych i długookresowych trendów rozwojowych. Dzięki standaryzacji narzędzi badawczych dane mogą być również wykorzystywane do porównań międzynarodowych. Prace nad harmonizacją formularzy ankiet, używanych do badania koniunktury w krajach przechodzących transformację systemową, prowadzone były od początku lat 9. XX wieku pod patronatem OECD i Unii Europejskiej (EUROSTAT). Znaczną aktywność w tej dziedzinie wykazywał także CIRET (Centre for International Research on Economic Tendency Survey), międzynarodowa organizacja, skupiająca główne światowe ośrodki badania koniunktury. W rezultacie szeregu roboczych dyskusji i spotkań ustalono standardowy układ kwestionariuszy ankiet do badania koniunktury w głównych dziedzinach aktywności gospodarczej. IRG SGH jest aktywnym członkiem CIRET. Wnioskowanie opiera się na statystykach bilansowych, obliczanych dla poszczególnych pytań ankiety, a wyrażających procentowy udział odpowiedzi stwierdzających zmiany in plus, zmiany in minus lub brak zmian, ważonych liczbą zatrudnionych w ankietowanych zakładach. Na tej podstawie dla każdego pytania obliczane jest saldo, będące różnicą między odsetkami odpowiedzi stwierdzających poprawę i pogorszenie sytuacji. Salda przyjmują wartości z przedziału od -1 do +1. Na ich podstawie dokonywana jest ocena dynamiki zmiennych, badanych w teście koniunktury. Syntetyczną miarą koniunktury w budownictwie jest wskaźnik koniunktury, zdefiniowany jako średnia arytmetyczna sald odpowiedzi na pytanie o stwierdzone zmiany portfela zamówień i przewidywane zmiany poziomu zatrudnienia. Wyniki ankiety obliczane są w ujęciu ogółem, czyli dla całego kraju oraz z uwzględnieniem następujących przekrojów: według statusu własnościowego zakładów budowlanych, wielkości zatrudnienia, rodzaju działalności, rozmieszczenia regionalnego, terminu powstania. Pierwsze badanie koniunktury w budownictwie dotyczyło IV kwartału 1993 roku i obejmowało firmy sektora prywatnego. Począwszy od I kwartału 1994 roku badanie obejmuje również przedsiębiorstwa sektora publicznego. W I kwartale 216 roku w teście koniunktury w budownictwie wzięły udział 224 zakłady.
6 II. OMÓWIENIE WYNIKÓW 1. W I kwartale 216 roku ogólny wskaźnik koniunktury w budownictwie przyjął wartość -15,6, mniejszą o 1,8 punktu niż w minionym kwartale, a większą o 3,9 punktu niż w analogicznym kwartale rok temu. Relatywnie korzystne oceny obecnej sytuacji mimo niekorzystnego dla budownictwa sezonu powodują utrzymanie się trendu wskaźnika koniunktury na poziomie z ubiegłego kwartału, zbliżonym do poziomu średniego w całym okresie niniejszego badania w latach 1994-215. Wskaźnik koniunktury w sektorze przedsiębiorstw publicznych jest o 9 punktów mniejszy niż w sektorze firm prywatnych wskaźnik w sektorze prywatnym wynosi -13,8 i w publicznym -22,7. Wyraźne zróżnicowanie jest widoczne także w grupach zakładów budowlanych klasyfikowanych według wielkości zatrudnienia. W grupie zakładów zatrudniających do 2 pracowników wskaźnik jest równy -2,9, przy zatrudnieniu 21-1 osób wynosi -21,6, a dla zakładów zatrudniających powyżej 1 osób jest dodatni i równy +1,7. W klasyfikacji regionalnej największy, dodatni wskaźnik koniunktury jest równy +7,1 i występuje w regionie północno-wschodnim. Najniższy wskaźnik -39,3 pochodzi z regionu środkowego. Obecna różnica pomiędzy największym i najmniejszym wskaźnikiem przekracza 46 punktów, zatem regionalne zróżnicowanie koniunktury w budownictwie ponownie wzrosło. Również wskaźniki koniunktury w grupach zakładów klasyfikowanych według rodzaju działalności budowlanej są silnie zróżnicowane. Wskaźnik w grupie zakładów wznoszących budynki (PKD 41) wynosi -6,5, w grupie zakładów budujących obiekty inżynierii lądowej i wodnej (PKD 42) -21,7 i w grupie zakładów wykonujących prace specjalistyczne (PKD 43) -1,4. 2. Obecne saldo produkcji jest większe niż w I kwartałach minionych siedmiu lat. Bieżący kwartał jest drugim z kolei kwartałem obserwowanego wzrostu funkcji trendu produkcji w budownictwie. W analizowanych grupach zakładów salda produkcji są zróżnicowane. Saldo produkcji w ujęciu ogółem wynosi -5,8, w sektorze prywatnym -47,1 i publicznym -67,5. W grupie zakładów zatrudniających do 2 pracowników wynosi -4,8, przy zatrudnieniu 21-1 osób -58,7 i powyżej 1 osób -37,3. Salo produkcji w grupie zakładów budujących obiekty inżynierii lądowej i wodnej ma niską wartość -72,5, w grupie zakładów wykonujących prace specjalistyczne wynosi -34,2, a w grupie zakładów wznoszących budynki -37.1. Prognozy na II kwartał 216 roku, zgodnie z sezonowym cyklem budownictwa, wskazują na znaczny wzrost poziomu produkcji. Prognoza salda produkcji w ujęciu ogółem wynosi +34,3, dla sektora prywatnego +32,7 i dla sektora publicznego +41,2. 3. Również dla zamówień znajdujących się w portfelach firm budowlanych bieżący kwartał jest najlepszym I kwartałem od siedmiu lat. Obecny sezonowy spadek zamówień jest mniejszy niż rok temu. Utrzymuje się wzrost funkcji trendu zamówień, stwierdzony w poprzednim kwartale. Saldo zamówień w ujęciu ogółem wynosi -41,, saldo zamówień krajowych -44,6 i saldo zamówień eksportowych -14,9. W analizowanych grupach zakładów salda zamówień są zróżnicowane. W sektorze prywatnym obecne saldo zamówień ogółem wynosi -37,2, w sektorze publicznym -58,1. W zakładach zatrudniających do 2, 2-1 oraz powyżej 1 pracowników salda zamówień ogółem wynoszą, odpowiednio, -42,1, -54,2 oraz -12,9. Prognozy na nadchodzący kwartał są znacznie korzystniejsze od obecnych ocen, zarówno w przypadku zamówień ogółem, jak zamówień krajowych, jednak w przypadku zamówień eksportowych są wyraźnie gorsze. Prognoza salda zamówień w ujęciu ogółem ma wartość +34,9, w odniesieniu do zamówień krajowych wynosi +4,6 i eksportowych -5,4.
7 4. W bieżącym kwartale we wszystkich analizowanych grupach zakładów salda cen są ujemne, nadal więc mamy do czynienia ze spadkiem poziomu cen usług budowlanych. Saldo w sektorze prywatnym wynosi -18,5, w publicznym -16,2 i w ujęciu ogółem -18,1. Prognoza salda cen dla sektora prywatnego przyjmuje wartość -,3, a dla sektora publicznego +4,1, zatem w nadchodzącym kwartale można oczekiwać stabilizacji cen usług firm prywatnych i niewielkiego wzrostu cen usług przedsiębiorstw publicznych. 5. We wszystkich analizowanych grupach zakładów salda zatrudnienia są ujemne, lecz obecnie obserwowany sezonowy spadek zatrudnienia jest mniejszy niż w minionych latach. Rosnący kierunek funkcji trendu zatrudnienia w budownictwie utrzymuje się. Saldo zatrudnienia w ujęciu ogółem ma wartość -32,7, w sektorze prywatnym -28,4 i publicznym -51,3. Salda zatrudnienia pozostałych analizowanych grup zakładów również są silnie zróżnicowane. W grupie zakładów, które zatrudniają do 2, 2-1 oraz powyżej 1 pracowników, salda są równe, odpowiednio, -26,5, -45,7 oraz -6,9. W grupie przedsiębiorstw państwowych saldo zatrudnienia wynosi -65,3, a w grupie prywatnych firm będących własnością krajowych osób fizycznych -31,6. Prognozy zatrudnienia na nadchodzący kwartał są optymistyczne. Prognozowane saldo w ujęciu ogółem ma wartość +13,5, dla sektora prywatnego +13,2 i publicznego +15,2. Dla grupy firm będących własnością krajowych osób fizycznych prognozowane saldo zatrudnienia wynosi +17, i dla przedsiębiorstw państwowych aż +26,3. 6. Wciąż brak jest wyraźnej poprawy sytuacji finansowej zakładów budowlanych. Od ponad dwóch lat trend obrazujący tę sytuację jest rosnący, lecz tempo wzrostu jest bardzo niskie. W bieżącym kwartale saldo finansowe w ujęciu ogółem wynosi -3,4, w sektorze prywatnym jest równe -29,2 i publicznym -35,5. Relatywnie lepiej oceniają własną sytuację finansową zakłady wykonujące prace związane ze wznoszeniem budynków (saldo -13,4), gorzej natomiast zakłady budujące obiekty inżynierii lądowej i wodnej (saldo -42,9). W najbliższym kwartale powinna poprawić się sytuacja finansowa firm prywatnych (prognozowane saldo +8,5), lecz w grupie przedsiębiorstw publicznych można spodziewać się pogorszenia (prognozowane saldo -5,3). 7. Mimo sezonowego zmniejszenia stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych budownictwa, długookresowy trend utrzymuje kierunek rosnący. W bieżącym kwartale we wszystkich grupach zakładów salda wykorzystania mocy produkcyjnych są ujemne. Saldo w ujęciu ogółem wynosi -41,2, w sektorze prywatnym -39,4 i publicznym -49,3. Prognozy na następny kwartał są jednak zdecydowanie optymistyczne. Prognozowane saldo w ujęciu ogółem wynosi +33,5, w sektorze prywatnym +29,9 i w sektorze publicznym +49,3. 8. W zakresie nakładów inwestycyjnych sytuacja budownictwa wciąż jest niekorzystna. Wykres funkcji trendu inwestycji znajduje się poniżej poziomu średniego z dotychczasowych okresów badania, chociaż w ciągu ostatnich dwóch lat wielkość nakładów inwestycyjnych nieco się zwiększyła, a w bieżącym kwartale saldo inwestycji jest większe niż w I kwartałach minionych siedmiu lat. W ujęciu ogółem obecne saldo inwestycji wynosi -29,5, w sektorze prywatnym -3,3 i publicznym -25,6. Prognozy nakładów inwestycyjnych na najbliższy kwartał są mniej pesymistyczne od obecnych ocen. Prognozowane saldo inwestycji w ujęciu ogółem wynosi -6,2, dla sektora prywatnego jest równe -5,7 i dla sektora publicznego -7,9. 9. W bieżącym kwartale salda ocen ogólnej sytuacji gospodarczej są większe niż w I kwartale przed rokiem. Od około dwóch lat wartości funkcji trendu ocen gospodarki przewyższają poziom średni ze
8 wszystkich dotychczasowych okresów badania. Obecny kwartał jest drugim z kolei kwartałem obserwowanego trendu o kierunku rosnącym. Prognozy dotyczące sytuacji gospodarczej w nadchodzącym kwartale mogą budzić pewien niepokój. Mimo spodziewanej sezonowej poprawy warunków pogodowych, prognoza salda ocen ogólnej sytuacji gospodarczej w ujęciu ogółem jest ujemna i wynosi -2,7, w sektorze prywatnym -5,4 i tylko w sektorze publicznym ma dodatnią wartość +9,2. 1. Tak jak dla oceny gospodarki, również dla oceny sytuacji budownictwa bieżący kwartał jest kolejnym okresem poprawy. Od około dwóch lat poziom ocen budownictwa jest wyższy od średniej ze wszystkich dotychczasowych okresów badania, a w bieżącym kwartale trend ocen branży budowlanej ponowie jest rosnący. Analogicznie jak w przypadku prognoz ogólnej sytuacji gospodarczej, prognozy dotyczące sytuacji budownictwa w nadchodzącym kwartale są gorsze niż można by oczekiwać w związku z zakończeniem niekorzystnego dla budownictwa sezonu zimowego. Prognoza salda w ujęciu ogółem wynosi -,4, w sektorze prywatnym -2,7 i w publicznym +9,2. 11. W bieżącym okresie 4,9% zakładów budowlanych stwierdza, że nie ma barier, które ograniczałyby ich aktywność produkcyjną. Silna konkurencja wewnątrz gałęzi nadal jest główną barierą, wskazaną obecnie przez 54,5% zakładów budowlanych (w poprzednim kwartale 56,5%). Obecnie drugą barierą jest niedostateczny popyt, wskazany przez 46,% zakładów (w poprzednim kwartale 37,4%), trzecią zaś nadmierne obciążenia podatkowe, wskazane przez 37,9% zakładów (w poprzednim kwartale 38,7%). Następną barierą są niekorzystne warunki pogodowe, wskazane przez 36,2% zakładów (w poprzednim kwartale 18,7%). Kolejne bariery to zatory płatnicze (obecnie 28,1%, w poprzednim kwartale 29,6%) oraz niestabilność przepisów prawnych (obecnie 28,1%, w poprzednim kwartale 27,%) Odsetek wskazań bariery wysokich cen surowców i materiałów zmniejszył się o 3,5 punktu i wynosi 16,1%, a dla trudności w uzyskaniu kredytu zwiększył się o 1,7 punktu i wynosi 14,3%. Z wyjątkiem niekorzystnych warunków pogodowych, wysokich cen surowców i materiałów oraz trudności związanych z uzyskaniem kredytu, pozostałe bariery są w obecnym kwartale bardziej dotkliwe dla firm prywatnych niż dla przedsiębiorstw publicznych. Firmy budowlane przewidują, że w nadchodzącym kwartale, poza barierami silnej konkurencji oraz wysokich cen surowców i materiałów, układ głównych barier ograniczających ich aktywność produkcyjną nie zmieni się, a trudności powodowane przez te bariery powinny być mniejsze od obecnych.
9 III. WYNIKI SZCZEGÓŁOWE 1. WSKAŹNIK KONIUNKTURY 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, -4, -5, szereg surowy trend średnia Okres badania Q4 214 Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Wskaźnik koniunktury -2, -19,5 1,2-4,2-13,8-15,6 Wskaźnik koniunktury w sektorze prywatnym -17,6-22,6 9,9-6,9-13,5-13,8 Wskaźnik koniunktury w sektorze publicznym -27,9-8,1 11,6 4,3-14,7-22,7 6, Wskaźnik koniunktury wg sektorów własnościowych 4, 2,, -2, -4, -6, sektor prywatny sektor publiczny
1 3 Zbiorcze zestawienie wskaźnika koniunktury 2 19,2 1 7,1 1,7-1, -2,4-1 -2-3 -15,6-13,8-22,7-21,6-19,6-27, -17,7-6,5-1,4-11,5-14,5-14,2-21,7-13,1-15,9-9,1-1,9-2,9-22, -21,6-24,2-13, -18,5-19,6-23,9-4 -36,2-39,3-5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 3 31 32 1. Ogółem 2. Sektor prywatny 3. Sektor publiczny 4. Powstałe przed lub w 1989 r. 5. Powstałe w lub po 199 r. 6. Sektor prywatny powstałe przed lub w 1989 r. 7. Sektor prywatny powstałe w lub po 199 r. 8. Sektor publiczny powstałe przed lub w 1989 r. 9. Sektor publiczny powstałe w lub po 199 r. 1. Sektor prywatny zakłady krajowych osób fizycznych 11. Sektor prywatny pozostałe zakłady krajowe 12. Sektor publiczny przedsiębiorstwa państwowe 13. Sektor publiczny przedsiębiorstwa komunalne 14. PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków 15. PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej 16. PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne 17. Region północny 18. Region północno wschodni 19. Region środkowo zachodni 2. Region stołeczny 21. Region środkowy 22. Region południowo zachodni 23. Region środkowo wschodni 24. Region południowy 25. Region południowo wschodni 26. Zatrudnienie do 2 osób 27. Zatrudnienie 21 1 osób 28. Zatrudnienie powyżej 1 osób 29. Sektor prywatny zatrudnienie do 1 osób 3. Sektor prywatny zatrudnienie powyżej 1 osób 31. Sektor publiczny zatrudnienie do 1 osób 32. Sektor publiczny zatrudnienie powyżej 1 osób
11 5 Wskaźnik koniunktury wg grup zatrudnienia 1,7-5 -1-15 -2-25 -2,9-21,6-3 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Wskaźnik koniunktury wg rodzaju działalności -5-1 -15-6,5-1,4-2 -25-21,7 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Wskaźnik koniunktury w wybranych grupach zakładów budowlanych -5-1 -15-11,5-2 -25-19,6-17,7 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
12 Wskaźnik koniunktury wg regionów 1. Region północny -14,2 2. Region północno-wschodni 7,1 3. Region środkowo-zachodni -13,1 4. Region stołeczny -15,9 5. Region środkowy -39,3 6. Region południowo-zachodni -22, 7. Region środkowo-wschodni -1,9 8. Region południowy -24,2 9. Region południowo-wschodni -9,1
13 2. ZBIORCZE ZESTAWIENIE SALD 6 4 34,3 34,9 4,6 33,5 2 13,5 5,9-5,4,6-6,2-2,7 -,4-2 -14,9-18,1-4 -41, -44,6-32,7-3,4-41,2-29,5-24,2-26,6-6 -5,8 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (1) (11) stan obecny prognoza na Q2 216 (1) Produkcja (2) Zamówienia ogółem (3) Zamówienia krajowe (4) Zamówienia eksportowe (5) Ceny świadczonych usług (6) Zatrudnienie (7) Sytuacja finansowa (8) Wykorzystanie mocy produkcyjnych (9) Nakłady inwestycyjne (1) Ogólna sytuacja gospodarcza (11) Sytuacja budownictwa
14 3. SALDA I ICH SKŁADOWE 1. Produkcja 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -51,4 19,7 18,4 5,5-5,8 prognoza 34,3 Produkcja - składowe salda Produkcja - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyła się 9,% 5,5% -47,1-5,9 sektor prywatny nie zmieniła się 31,1% 37,7% zmniejszyła się 59,8% 56,9% -67,5-53,3 sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% -8-6 -4-2 Q1 216 Q1 215 Q1 216 Q1 215
15 Produkcja wg grup zatrudnienia -1-2 -3-4 -5-4,8-37,3-6 -58,7 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób -1-2 -3-4 -5-6 -7-8 Produkcja wg rodzaju działalności -37,1-34,2-72,5 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Produkcja w wybranych grupach zakładów budowlanych -1-2 -3-4 -5-38,2-6 -59,9-59, firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
16 2. Zamówienia ogółem 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -46,8 11,8 7,7-1,3-41, prognoza 34,9 Zamówienia ogółem - składowe salda Zamówienia ogółem - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyły się 12,3% 8,6% -47,9-37,2 sektor prywatny nie zmieniły się 34,4% 35,9% zmniejszyły się 53,3% 55,4% -58,1-42,6 sektor publiczny % 2% 4% 6% Q1 216 Q1 215-8 -6-4 -2 Q1 216 Q1 215
17 6 4 Zamówienia ogółem wg grup zatrudnienia - stan obecny i prognoza na Q2 216 4,5 31,8 2 9,2-2 -12,9 stan obecny prognoza na Q2 216-4 -6-42,1-54,2-8 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Zamówienia ogółem wg rodzaju działalnościstan obecny i prognoza na Q2 216 4 2 39,1 38, 3,9-2 stan obecny prognoza na Q2 216-4 -31,5-28,1-6 -57,6-8 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne 8 6 4 2-2 9,9 Zamówienia ogółem w wybranych grupach zakładów budowlanych - stan obecny i prognoza na Q2 216 3,8 61, stan obecny prognoza na Q2 216-4 -6-39,7 Firmy prywatne zatrudniające do 1 osób -48,6-46,4 Firmy prywatne krajowych osób fizycznych Przedsiębiorstwa państwowe
18 3. Zamówienia eksportowe 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -27,6-3,7 11,2-17,7-14,9 prognoza -5,4 Zamówienia eksportowe - składowe salda zwiększyły się 1,5% 1,4% nie zmieniły się 64,% 69,6% zmniejszyły się 25,4% 29,% % 2% 4% 6% 8% Q1 216 Q1 215
19 4. Ceny 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -15,3-18,5-13,1-9,1-18,1 prognoza,6 Ceny usług budowlanych - składowe salda Ceny usług budowlanych - saldo wg sektorów własnościowych wzrosły 1,4% 2,3% -18,5-18,8 sektor prywatny nie zmieniły się 79,2% 8,1% spadły 19,5% 17,6% -16,2-1,8 sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% 1% Q1 216 Q1 215-25 -2-15 -1-5 Q1 216 Q1 215
2 Ceny usług budowlanych wg grup zatrudnienia -5-1 -15-2 -17,2-18, -25-24,1 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Ceny usług budowlanych wg rodzaju działalności -5-1 -15-13,4-2 -18,6-25 -3-26,6 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Ceny usług budowlanych w wybranych grupach zakładów budowlanych -5-1 -15-2 -18,2-17,9-25 -23,1 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
21 5. Zatrudnienie 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -36,9 5,7 1, -2,1-32,7 prognoza 13,5 Zatrudnienie - składowe salda Zatrudnienie - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyło się 7,7% 3,9% -37,1-28,4 sektor prywatny nie zmieniło się 51,9% 55,3% zmniejszyło się 4,4% 4,8% -51,3-36,1 sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% Q1 216 Q1 215-6 -4-2 Q1 216 Q1 215
22 Zatrudnienie wg grup zakładów klasyfikowanych wg wielkości zatrudnienia -1-6,9-2 -3-26,5-4 -5-45,7 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Zatrudnienie wg rodzaju działalności -2-19,1-14,8-4 -6-8 -6,5 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Zatrudnienie w wybranych grupach zakładów budowlanych -2-4 -28,3-31,6-6 -8 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe -65,3
23 6. Sytuacja finansowa 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -31,7-14,8-3,6,1-3,4 prognoza 5,9 Sytuacja finansowa - składowe salda Sytuacja finansowa - saldo wg sektorów własnościowych poprawiła się 7,2% 6,% -29,2-27,2 sektor prywatny nie zmieniła się 55,2% 56,3% pogorszyła się 37,6% 37,7% -47,9-35,5 sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% Q1 216 Q1 215-6 -4-2 Q1 216 Q1 215
24 2 1 Sytuacja finansowa wg grup zatrudnienia - stan obecny i prognoza na Q2 216 5,4 9,9-1 -2-4, -12,9 stan obecny prognoza na Q2 216-3 -4-35,4-37,7-5 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób 2 1 18,2 Sytuacja finansowa wg rodzaju działalnościstan obecny i prognoza na Q2 216 13,6-1 -2-3 -13,4 -,9-25,5 stan obecny prognoza na Q2 216-4 -5 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków -42,9 PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne 1 Sytuacja finansowa wybranych grup zakładów budowlanych - stan obecny i prognoza na Q2 216 8,3-1 -4,3-4,3-2 -3 stan obecny prognoza na Q2 216-4 -5-37,7 Firmy prywatne zatrudniające do 1 osób -41,8 Firmy prywatne krajowych osób fizycznych -46,3 Przedsiębiorstwa państwowe
25 7. Wykorzystanie mocy produkcyjnych 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -34,9 17,1 1,5 6,8-41,2 prognoza 33,5 Wkorzystanie mocy produkcyjnych - składowe salda Wykorzystanie mocy produkcyjnych - saldo wg sektorów własnościowych zwiększyło się 7,1% 7,7% -39,4-34,2 sektor prywatny nie zmieniło się 44,7% 49,7% zmniejszyło się 48,3% 42,6% -49,3-37,8 sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% Q1 216 Q1 215-6 -4-2 Q1 216 Q1 215
26 Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg grup zatrudnienia -1-2 -3-27,1-4 -5-43,8-47,5 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Wykorzystanie mocy produkcyjnych wg rodzaju działalności -1-2 -3-4 -5-27, -34,2-6 -7-63,3 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Wykorzystanie mocy produkcyjnych w wybranych grupach zakładów budowlanych -1-2 -3-4 -5-44, -44,2-6 -7 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe -65,2
27 8. Nakłady inwestycyjne 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -33,3-17,5-19,9-11,1-29,5 prognoza -6,2 Nakłady inwestycyjne - składowe salda Nakłady inwestycyjne -saldo wg sektorów własnościowych zwiększyły się 6,5% 4,7% -3,3-33,5 sektor prywatny nie zmieniły się 57,5% 57,3% zmniejszyły się 36,% 38,% -32,7-25,6 sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% -5-4 -3-2 -1 Q1 216 Q1 215 Q1 216 Q1 215
28 Nakłady inwestycyjne wg grup zatrudnienia -1-2 -16,7-3 -4-5 -42,2-33,3 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Nakłady inwestycyjne wg rodzaju działalności -1-2 -3-4 -25,8-25, -33,5 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Nakłady inwestycyjne w wybranych grupach zakładów budowlanych -1-2 -3-4 -5-32,7-42,3 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe -38,9
29 9. Ogólna sytuacja gospodarcza 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -21,6-9,9-4, 8,2-24,2 prognoza -2,7 Ogólna sytuacja gospodarcza - składowe salda Ogólna sytuacja gospodarcza - saldo wg sektorów własnościowych poprawiła się 4,3% 6,8% -24,4-24, sektor prywatny nie zmieniła się 67,2% 64,8% pogorszyła się 28,5% 28,4% -23, -13, sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% Q1 216 Q1 215-3 -2-1 Q1 216 Q1 215
3-1 Ogolna sytuacja gospodarcza wg grup zatrudnienia -3,4-2 -19,3-3 -4-34,7 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Ogólna sytuacja gospodarcza wg rodzaju działalności -1-9,8-2 -3-31,3-23,7-4 PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Ogólna sytuacja gospodarcza w wybranych grupach zakładów budowlanych -1-2 -2,5-22,1-3 -27,1 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe
31 1. Sytuacja budownictwa 1 75 5 25-25 -5-75 -1 stan prognoza trend średnia Q1 215 Q2 215 Q3 215 Q4 215 Q1 216 Q2 216 stan -31,5-9,5-4,5 1,7-26,6 prognoza -,4 Sytuacja budownictwa - składowe salda Sytuacja budowictwa - saldo wg sektorów własnościowych poprawiła się 6,8% 5,7% -31,1-26,9 sektor prywatny nie zmieniła się 59,8% 57,% pogorszyła się 33,4% 37,2% -33,1-25, sektor publiczny % 2% 4% 6% 8% Q1 216 Q1 215-4 -3-2 -1 Q1 216 Q1 215
32 Sytuacja budownictwa wg grup zatrudnienia -1-2 -13,4-14,2-3 -4-34,6 do 2 osób 21-1 osób powyżej 1 osób Sytuacja budownictwa wg rodzaju działalności -1-2 -3-2,7-21, -4-33, PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD 43. Roboty budowlane specjalistyczne Sytuacja buownictwa wg wybranych grup zakładów budowlanych -1-2 -14,3-3 -4-28,6 firmy prywatne zatrudniające do 1 osób firmy prywatne krajowych osób fizycznych przedsiębiorstwa państwowe -3,5
33 11. Bariery aktywności gospodarczej (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (1) % 1% 2% 3% 4% 5% 6% Q1 216 prognoza na Q2 216 (1) konkurencja wewnątrz gałęzi (2) niedostateczny popyt (3) obciążenia podatkowe (4) niekorzystne warunki pogodowe (5) zatory płatnicze (6) niestabilność przepisów prawnych (7) ceny surowców i materiałów (8) trudności w uzyskaniu kredytu (9) inne (1) nie ma barier (1) (2) (3) Q1 216 w porównaniu z Q4 215 (w punktach procentowych) -2, -,8 8,6 (4) 17,5 (5) -1,5 (6) 1,1 (7) -3,5 (8) 1,7 (9),1 (1) 1,4-1 -5 5 1 15 2
34 Bariery wg sektorów własnościowych (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (1) % 1% 2% 3% 4% 5% 6% sektor prywatny sektor publiczny (1) konkurencja wewnątrz gałęzi (2) niedostateczny popyt (3) obciążenia podatkowe (4) niekorzystne warunki pogodowe (5) zatory płatnicze (6) niestabilność przepisów prawnych (7) ceny surowców i materiałów (8) trudności w uzyskaniu kredytu (9) inne (1) nie ma barier
35 IV. SUMMARY In the 1 st quarter of 216 the construction confidence indicator (CCI) decreased by 1.8 pts. It took a value of -15.6 and was 3.9 pts up from the 1 st quarter 215 figure. Despite unfavorable season for the construction industry, relatively positive evaluations of current situation resulted in maintaining a level of the indicator trend and a trend value close to the average over the entire period of this survey in 1994-215. Present production balance is higher than in all first quarters during past seven years. Current quarter is the second consecutive period of increasing trend function of the construction industry production. Forecasts for the 2 nd quarter of 216, according to the seasonal cycle of the construction industry, indicate a significant increase in production volume. Also for the orders in the portfolios of construction companies current quarter is the best first quarter during previous seven years. Current seasonal decline in orders is less than a year ago. The increase in the orders trend function is still observed. Forecasts for the next quarter are much more favorable than current evaluations, both in case of orders in general, as domestic orders, but in case of export orders are clearly worse. In current quarter in all groups of the construction companies under study the price balances are negative, so a decline in prices of construction services is still observed. In the next quarter stabilization of prices in private firms and small increase in public enterprises can be expected. In all groups of companies under study the employment balances are the negative figures, but observed at present seasonal decline in employment is smaller than in previous years. Increasing trend function of the employment volume is observed. There is still no clear improvement in financial situation of the construction companies. For about two years the financial situation trend has been growing, but observed growth rate is very low. In the next quarter the financial situation of private companies should improve, but in a group of public enterprises some worsening can be expected. In respect of the investment outlays the situation of construction industry is still very unfavorable. The investment trend function is located below the average from the entire period of this survey. However, in current quarter the investment balance is higher than in all first quarters of the past seven years. In current quarter the balances of evaluation of general economic situation are higher than in analogous quarter a year ago. For about two years the trend function values have exceeded their average level from the entire period of this survey. Current quarter is the second quarter when increasing trend is observed. Also for evaluation of the situation in construction industry current quarter is the next period of improvement. For about two years level of these evaluations has been higher than average from all periods of this survey, and in current period an increasing trend of evaluations is still observed. However, forecasts for upcoming quarter are worse than could be expected in connection with the end of unfavorable winter season. Strong competition is still a major barrier to the construction industry activity, now reported by 54.5% of the construction companies. The next barriers are: insufficient demand (46.%), excessive tax burdens (37.9%), adverse weather conditions (36.2%), payment jams (28.1%), unstable legal regulations (28.1%), high prices of raw materials (16.1%) and difficulties in securing a credit (14.3%). The construction companies forecast that in the quarter ahead, except for barriers of strong competition and high prices of raw materials, arrangement of the barriers should not change and the difficulties caused by these barriers should be smaller than at present.