Zadłużenie i niewypłacalność dłużnika Wybrane aspekty postępowania zabezpieczającego, egzekucyjnego, restrukturyzacyjnego i upadłościowego w polskim systemie prawnym redakcja naukowa Izabella Gil Agnieszka Góra-Błaszczykowska Kinga Flaga-Gieruszyńska 1
SPIS TREŚCI Przedmowa... 13 Agnieszka Góra-Błaszczykowska Rozdział 1 Postępowanie zabezpieczające według projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 27 listopada 2017 r. kilka uwag... 15 1.1. Wprowadzenie... 15 1.2. Ograniczenie dopuszczalności uzyskania zabezpieczenia roszczenia przed wszczęciem postępowania... 16 1.3. Dopuszczenie wydawania postanowień rozstrzygających o zabezpieczeniu roszczeń i o kwestiach z tym związanych na posiedzeniach niejawnych... 19 1.4. Sprecyzowanie zasad doręczania postanowień rozstrzygających co do wniosku o zabezpieczenie... 21 1.5. Wprowadzenie zażalenia poziomego... 23 1.6. Ograniczenie możliwości uchylenia postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia... 23 1.7. Rozstrzygnięcie kwestii następstwa hipotek uzyskanych na podstawie zabezpieczenia i prawomocnego rozstrzygnięcia co do istoty sprawy... 24 Kinga Flaga-Gieruszyńska Rozdział 2 Postępowanie zabezpieczające w Prawie restrukturyzacyjnym wybrane zagadnienia... 27 2.1. Uwagi wstępne... 27 2.2. Postępowanie zabezpieczające w postępowaniu o otwarcie postępowania układowego... 29 5
2.3. Postępowanie zabezpieczające w postępowaniu o otwarcie postępowania sanacyjnego... 35 2.4. Wnioski... 39 Izabella Gil Rozdział 3 Legitymacja procesowa prokuratora do wszczęcia i udziału w postępowaniu zabezpieczającym na etapie poprzedzającym ogłoszenie upadłości... 41 3.1. Wstęp... 41 3.2. Dopuszczalność wszczęcia postępowania zabezpieczającego na etapie poprzedzającym ogłoszenie upadłości... 45 3.3. Udział prokuratora w postępowaniu zabezpieczającym na etapie poprzedzającym ogłoszenie upadłości... 49 3.4. Odpowiedzialność za wszczęcie postępowania zabezpieczającego... 51 Joanna Kruczalak-Jankowska Rozdział 4 Ochrona wierzycieli w spółkach handlowych a system wczesnego ostrzegania w projekcie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej ram prawnych restrukturyzacji zapobiegawczej, drugiej szansy i środków zwiększających skuteczność postępowań restrukturyzacyjnych, upadłościowych i w zakresie umorzenia oraz zmieniającej dyrektywę 2012/30/UE... 57 4.1. Zalecenia Komisji Unii Europejskiej z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie nowego podejścia do niepowodzenia w działalności gospodarczej i niewypłacalności... 57 4.2. Wczesne ostrzeganie... 62 4.3. Wczesna restrukturyzacja negocjacje z wierzycielami... 65 4.4. Podsumowanie... 69 Włodzimierz Głodowski Rozdział 5 Wpływ postępowania upadłościowego na sądowe postępowania egzekucyjne... 71 5.1. Wstęp...,,,,,,,,,,,,,... 71 6
5.2. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego lub uchylenie zajęcia rachunku bankowego w ramach zabezpieczenia w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości... 73 5.3. Wpływ postępowania upadłościowego na postępowania egzekucyjne we właściwym postępowaniu upadłościowym... 81 5.4. Uwagi końcowe... 86 Emilia Kłodzińska Rozdział 6 Wpływ ogłoszenia upadłości jednego z małżonków na postępowanie egzekucyjne... 89 6.1. Wstęp... 89 6.2. Wspólność ustawowa i umowna... 91 6.3. Klauzula wykonalności na małżonka dłużnika... 93 6.4. Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej małżonków... 97 6.5. Wpływ upadłości konsumenckiej na postępowanie egzekucyjne... 100 6.6. Podsumowanie... 101 Anna Grela Rozdział 7 Wpływ ogłoszenia upadłości na postępowania egzekucyjne... 103 7.1. Wstęp... 103 7.2. Podstawy zawieszenia postępowania egzekucyjnego... 104 7.3. Podstawy umorzenia postępowania egzekucyjnego... 109 7.4. Umorzenie postępowania w związku z bezczynnością wierzyciela po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 10 lipca 2015 r.... 112 7.5. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego w przypadku ogłoszenia upadłości dłużnika... 113 7.6. Umorzenie postępowania egzekucyjnego po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości... 119 7.7. Wnioski... 123 7
Magdalena Górna-Zawadzka Rozdział 8 Cele i funkcje postępowania upadłościowego... 125 8.1. Wstęp... 125 8.2. Funkcja windykacyjna postępowania upadłościowego... 126 8.3. Funkcja oddłużeniowa... 128 8.4. Funkcja wychowawcza... 129 8.5. Formalizm postępowania upadłościowego... 130 8.6. Podstawy ogłoszenia upadłości niewypłacalność dłużnika... 133 8.7. Podmioty, wobec których uprawnione jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości... 136 Joanna Stempień Rozdział 9 Obowiązki komornika sądowego związane z ogłoszeniem upadłości dłużnika lub wierzyciela... 141 Martyna Hutnik Rozdział 10 Zbiegi egzekucji w kontekście projektowanej ustawy o krajowym rejestrze zadłużonych... 151 10.1. Rozstrzyganie zbiegów egzekucji sądowej z administracyjną zgodnie z zasadą pierwszeństwa lub zajęcie na poczet należności w wyższej kwocie... 151 10.2. Rozstrzyganie zbiegów egzekucji administracyjnej z sądową w sprawach wszczętych przed nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 8 września 2016 r.... 158 10.3. Rozstrzyganie zbiegów egzekucji sądowych zasada utrwalenia właściwości... 159 10.4. Krajowy Rejestr Zadłużonych jako instrument umożliwiający uniknięcie zbiegów egzekucji... 162 10.5. Funkcja Krajowego Rejestru Zadłużonych... 164 10.6. Zbieg egzekucji jako podstawa do ogłoszenia upadłości... 167 10.7. Kolizja sądowego postępowania egzekucyjnego z egzekucją w postępowaniu upadłościowym... 169 10.8. Podsumowanie... 171 8
Andrzej Grzegorz Harla Rozdział 11 Przesłanki przedmiotowe oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości w prawie polskim ewolucja unormowań (1934 2017)... 173 11.1. Wstęp... 173 11.2. Przesłanki przedmiotowe według modelu ustawodawczego z 1934 r.... 181 11.3. Przesłanki przedmiotowe według modelu ustawodawczego z 2003 r.... 197 11.4. Przesłanki przedmiotowe według modelu ustawodawczego z 2015 r.... 205 11.5. Uwagi syntetyzujące i systematyzujące. Postulaty de lege ferenda... 214 11.6. Zakończenie... 217 Andrzej Olaś Rozdział 12 Wierzytelności sporne a podstawa ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy problemy nierozwiązane... 219 12.1. Wstęp... 219 12.2. Sporność wierzytelności a podstawy ogłoszenia upadłości w poglądach orzecznictwa i doktryny... 223 12.3. Sporność wierzytelności a podstawy ogłoszenia upadłości stanowisko własne... 231 12.4. Uwagi końcowe zamiast podsumowania... 241 Adrian Borys Rozdział 13 Procesowe skutki ogłoszenia upadłości wobec toczącego się cywilnego postępowania rozpoznawczego... 247 13.1. Uwagi wprowadzające... 247 13.2. Zawieszenie postępowania cywilnego na podstawie art. 174 1 pkt 4 k.p.c.... 253 13.3. Podjęcie zawieszonego postępowania... 257 13.4. Podsumowanie... 259 9
Sławomir Cieślak Rozdział 14 Zasady podziału funduszów masy upadłości... 261 14.1. Przedmiot i zakres opracowania... 261 14.2. Zasada odrębnego podziału sumy uzyskanej ze zbycia rzeczy i praw obciążonych rzeczowo... 262 14.3. Zasada proporcjonalności w ogólnym podziale funduszów masy upadłości... 264 14.4. Zasada uprzywilejowania w ogólnym podziale funduszów masy upadłości... 266 14.5. Zasada pierwszeństwa materialnoprawnego... 272 14.6. Wnioski... 273 Anna Hrycaj Rozdział 15 Aksjologiczne podstawy umorzenia zobowiązań upadłego, będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej... 275 15.1. Umorzenie zobowiązań upadłego po wykonaniu planu spłaty wierzycieli... 282 15.2. Umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli... 285 15.3. Zobowiązania, które nie podlegają umorzeniu... 286 15.4. Wartości, które stanowiły podstawę przyjęcia określonej regulacji normatywnej w zakresie umarzania zobowiązań upadłego... 287 15.5. Realizowanie wartości determinujących kształt prawa upadłościowego w zakresie umarzania zobowiązań u padłego w procesie stosowania prawa... 289 15.6. Podsumowanie... 292 Adam Reczuch Rozdział 16 Niewypłacalność konsumencka jako zjawisko ekonomiczne i pojęcie prawne analiza porównawcza... 293 16.1. Wstęp... 293 16.2. Niewypłacalność konsumencka jako pojęcie prawne... 294 10
16.3. Niewypłacalność gospodarstw domowych jako zjawisko ekonomiczne... 296 16.4. Niewypłacalność gospodarstw domowych a upadłość konsumencka analiza porównawcza... 298 16.5. Zakończenie... 302 Tomasz Sobczak Rozdział 17 Ochrona wierzyciela w postępowaniu upadłościowym wobec osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (status wierzyciela w konsumenckim postępowaniu upadłościowym)... 303 17.1. Wprowadzenie... 303 17.2. Cel postępowania... 305 17.3. Wszczęcie i prowadzenie postępowania... 306 17.4. Masa upadłości... 309 17.5. Plan spłaty wierzycieli... 312 17.6. Obowiązki upadłego... 316 17.7. Zmiany planowane na rok 2018... 318 17.8. Podsumowanie... 321 Stanisław Gurgul, Joanna Podczaszy Rozdział 18 Przygotowana likwidacja szansa dla niewypłacalnych dłużników czy też nowa forma zbywania przedsiębiorstw?... 323 18.1. Wprowadzenie... 323 18.2. Cele i funkcje prawa upadłościowego dla przedsiębiorców.. 325 18.3. Przygotowana likwidacja w prawie polskim. Zagadnienia teoretyczne... 330 18.4. Zakończenie... 336 Piotr Gil Rozdział 19 Uchylenie przygotowanej likwidacji (pre pack) a tytuł egzekucyjny nakazujący zwrot przedsiębiorstwa... 339 19.1. Wprowadzenie... 339 19.2. Podstawa prowadzenia egzekucji... 342 11
19.2.1. Charakter katalogu tytułów egzekucyjnych... 343 19.2.2. Cechy tytułu egzekucyjnego... 345 19.3. Postanowienie sądu zobowiązujące do zwrotu przedsiębiorstwa po uchyleniu warunków sprzedaży, zgodnie z art. 56f ust. 4 p.u., jako tytuł egzekucyjny... 346 19.4. Zakończenie... 353 Przemysław Biernacki Rozdział 20 Prawo pierwokupu a sprzedaż w postępowaniu upadłościowym... 355 Aleksandra Krajewska Rozdział 21 Prawnokarne aspekty stanu niewypłacalności... 367 Ruslan Tykhoniuk Rozdział 22 Pojęcie restrukturyzacji przedsiębiorstwa na Ukrainie... 373 12