prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz

Podobne dokumenty
scenariusz dla Polski Zbigniew W. Kundzewicz

Zbigniew W. Kundzewicz

Przesłanki i scenariusze zmian klimatu ZBIGNIEW W. KUNDZEWICZ

Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie

Lokalną Grupę Działania. Debata realizowana w ramach projektu. wdrażanego przez

Zmiana klimatu konsekwencje dla rolnictwa. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Leszek Starkel Zbigniew W. Kundzewicz

Diagnoza klimatu oraz scenariusze zmian klimatu w zlewni Nysy Łużyckiej i jej otoczeniu

Klimat w Polsce w 21. wieku

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje dla polskiego rolnictwa

Zmiany agroklimatu w Polsce

Prognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku. Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne. Czy współczesne ocieplenie globalne jest faktem? Mit Fakt

SPITSBERGEN HORNSUND

Co mówią wieloletnie serie obserwacji meteorologicznych na temat zmian klimatu w Europie?

ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY

Globalne ocieplenie okiem fizyka

Odczarujmy mity II: Kto naprawdę zmienia ziemski klimat i dlaczego akurat Słooce?

Zmiany klimatu a zagrożenie suszą w Polsce

Susza meteorologiczna w 2015 roku na tle wielolecia

Lato. Spójrzmy na kwantylową charakterystykę termiczną.

Plan adaptacji do zmian klimatu miasta Łodzi do roku 2030 Załącznik 2

Rolnictwo wobec zmian klimatu

Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich

Warunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke

1.1 Czynniki klimatyczne w scenariuszach Średnia temperatura powietrza w okresie zimowym. Załącznik nr 3 Scenariusze klimatyczne

ZMIANY KLIMATU W POLSCE OWIE XX WIEKU

Reasekuracja a zdarzenia katastroficzne. Warszawa, r.

Groźne zjawiska pogodowe w Polsce występujące w okresie letniej pory roku

Zmiany klimatu ATMOTERM S.A. Gdański Obszar Metropolitalny Dla rozwoju infrastruktury i środowiska

Typy strefy równikowej:

Globalne ocieplenie okiem fizyka

Zagrożenia związane ze zmianami klimatu

INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ INSTITUTE OF METEOROLOGY AND WATER MANAGEMENT. TYTUŁ : Dane agrometeorologiczne w modelu SWAT

TYDZIEŃ 2/2017 (9-15 STYCZNIA 2017)

ZASTOSOWANIE ANALIZY ZDJĘĆ SATELITARNYCH DO OCENY ZMIENNOŚCI TERMIKI PODŁOŻA NA OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH

Próba oceny warunków klimatycznych terenu gminy Wąwolnica w województwie lubelskim

Przyroda łagodzi zmiany klimatu cykl szkoleniowy

EROZJA A ZMIANY KLIMATU

TYDZIEŃ 5/2017 (30 STYCZNIA - 5 LUTEGO 2017)

Powietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic?

Bez względu na powód zmian jest cieplej

Jest jedną z podstawowych w termodynamice wielkości fizycznych będąca miarą stopnia nagrzania ciał, jest wielkością reprezentującą wspólną własność

TYDZIEŃ 44/2016 (31 PAŹDZIERNIKA - 6 LISTOPADA 2016)

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje...

SPITSBERGEN HORNSUND

2

ZMIENIAJCIE POLITYKĘ A NIE KLIMAT!

SPITSBERGEN HORNSUND

TYDZIEŃ 6/2017 (6-12 LUTEGO 2017)

Baza wiedzy o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków oraz kanałów jej upowszechniania w kontekście zwiększenia odporności gospodarki, środowiska

Zmiany klimatu, ich przyczyny i skutki obserwacje i projekcje

2012 w Europie - temperatura wg E-OBS (1)

ADAPTCITY przygotowanie strategii adaptacji do zmian klimatu dla Warszawy. Leszek Drogosz, Biuro Infrastruktury, Urząd m.st.

Jezioro Mead Źródło: Wieloletnia susza, która ogarnęła Kalifornię, wpływa na poziom

SPITSBERGEN HORNSUND

TYDZIEŃ 51/2016 (19-25 GRUDNIA 2016)

ZAŁĄCZNIK 17 Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach

NORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY. Szczepan Mrugała

Szymon Tumielewicz Ministerstwo Środowiska

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND

Zmiany w środowisku naturalnym

Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Cechy klimatu Polski. Cechy klimatu Polski. Wstęp

Menu. Badania temperatury i wilgotności atmosfery

SPITSBERGEN HORNSUND

Czy współczesne ocieplenie klimatu jest spowodowane rosnącą koncentracją CO2 w atmosferze?

5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy

HABIT-CHANGE. Projekt współfinansowany w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach progamu Europa Środkowa.

Wiosna, wiosna. Autor: Dominik Kasperski

INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Oddział we Wrocławiu. Görlitz

SPITSBERGEN HORNSUND

DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ ( )

Ocena obecnych i przyszłych warunków bioklimatycznych z punktu widzenia turystyki. Bartłomiej Miszuk, Irena Otop, Marzenna Strońska

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY

SPITSBERGEN HORNSUND

Pojęcie klimatu jest różnie definiowane. Najczęściej jest on rozumiany jako zjawiska i procesy w atmosferze, charakterystyczne dla danego obszaru,

Zmiana klimatu w Polsce?

ROK Borucino. Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny. Nr 84 (132) ISSN X

TYDZIEŃ 36/2016 (5-11 WRZEŚNIA

Magdalena Głogowska OŚRODEK ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

TYDZIEŃ 30/2016 (25-31 LIPCA 2016)

Analiza danych środowiskowych III rok OŚ

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Koordynator Dr Joanna Jędruszkiewicz Zespół dydaktyczny Dr Joanna Jędruszkiewicz

Model fizykochemiczny i biologiczny

SPITSBERGEN HORNSUND

Naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu

2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006

Cechy klimatu Polski Wschodniej na tle klimatu Polski, prognozy zmian klimatycznych

Zbigniew M. Karaczun CZY SKUTECZNA ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU JEST MOŻLIWA

Część I Zmiany klimatu

Klimat się ociepla. Lewa strona widocznego na slajdzie wykresu jest w zimnych barwach, a prawa w coraz bardziej ciepłych. Wykres dotyczy klasyfikacji

TYDZIEŃ 9/2017 (27 LUTEGO - 5 MARCA 2017)

SPITSBERGEN HORNSUND

Transkrypt:

KONFERENCJA Wyzwania polityki klimatycznej połączona z posiedzeniem sejmowej Komisji OŚZNiL Warszawa, 21 października 2008 Scenariusze zmian klimatu i ich prawdopodobieństwa w świetle najnowszych badań naukowych prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu

1.Czy klimat się ociepla? 2.Scenariusze i projekcje 2

Niewygodna prawda? 3

4

Nr Rok Anomalia 1 1998 0.546 2 2005 0.482 3 2002 0.473 4 2002 0.464 5 2004 0.447 6 2006 0.422 7 2001 0.408 8 2007 0.403 9 1997 0.351 10 1999 0.296 11 1995 0.275 12 2000 0.270 13 1990 0.254 14 1991 0.212 15 1988 0.180 16 1987 0.179 17 1983 0.177 18 1994 0.171 19 1996 0.137 Rośnie temperatura globalna Lista najcieplejszych lat (w skali globalnej). Anomalia - odchylenie od średniej temperatury 5 (za 1961-1990)

Średnia roczna temperatura powietrza w Warszawie (1779-2005) WARSZAWA - OBSERWATORIUM (1779-2005) ZMIENNOŚĆ ŚREDNIEJ TEMPERATURY POWIETRZA Źródło: ROCZNEJ Prof. Halina Lorenc C 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 Dane y = 0,0067x + 6,9881 2 R = 0,1922 Liniowy (Dane) 2000 1990 1980 1970 1960 1950 1940 1930 1920 1910 1900 1890 1880 1870 1860 1850 1840 1830 1820 1810 1800 1790 1780 4,0 lata 6

Ostatnim miesiącem o temperaturze poniżej normy był w Warszawie marzec 2006. Źródło: Prof. H. Lorenc www.imgw.pl 7

Anomalie temperatury, marzec 2006 Źródło: NASA 8

Średnie temperatury 12 kolejnych miesięcy w 2006/2007 wyższe niż kiedykolwiek w historii obserwacji (od 1850) Źródło: Kundzewicz et al., 2008 9

140 R2 = 0,0532 Liczba dób z przymrozkiem w roku dla stacji w Poczdamie (1893-2008) 130 120 110 Days 100 90 80 70 60 50 1893 1903 1913 1923 1933 1943 1953 1963 1973 1983 1993 2003 Year Liczba dni upalnych w roku dla stacji w Poczdamie (1893-2007) 75 R2 = 0,1102 65 Mimo wyraźnej tendencji ocieplenia może wystąpić zima z wieloma dobami o temperaturze minimalnej poniżej 0oC i lato z nielicznymi dniami upalnymi Days 55 45 35 25 15 1893 1903 1913 1923 1933 1943 1953 Year 1963 1973 1983 1993 2003 Źródło: Kundzewicz & Józefczyk 10

The Greenhouse Effect Efekt cieplarniany Solar radiation Promieniowanie słoneczne Long-wave radiation Promieniowanie długofalowe Słońce podgrzewa Ziemię do Efekt cieplarniany dodaje Średnia temperatura globalna JTH 1 7-07-2001 12 CO P6bis/SBSTA 18 oc 33 oc 15 oc 11

Rośnie atmosferyczne stężenie dwutlenku węgla Źródła: NOAA, IPCC 12

Globalne anomalie temperaturowe Obserwacje i wyniki modelowania a: wymuszenia naturalne i antropogeniczne b: tylko wymuszenia naturalne Źródło: IPCC AR4 WG1 13

1.Czy klimat się ociepla? 2.Scenariusze i projekcje 14

Stężenia GHG rosną we wszystkich scenariuszach Ocieplenie jest nieuniknione 15

Projekcje zmian temperatury globalnej w horyzoncie 2020 2029 (środkowa kolumna) i 2090 2099 (prawa kolumna), w odniesieniu do 1980 1999. (Źródło: IPCC AR4 WG1 SPM, 2007) 16

Względne zmiany opadu dla 2090 2099, w odniesieniu do 1980 1999, scenariusz SRES A1B, dla zimy (lewo) i lata (prawo). Kolor odpowiada medianie z 12 modeli. Obecność koloru oznacza, że 8 lub więcej modeli zgadza się co do kierunku zmian (kropkowanie: zgodność 11 lub 12 modeli). (Źródło: IPCC AR4 WG2 SPM, 2007) 17

Milly, Betancourt, Falkenmark, Hirsch, Kundzewicz, Lettenmaier & Stouffer Stationarity is Dead: Whither Water Management? Science, 01.02.2008 Projekcje zmian rocznego odpływu (2041-2060 wobec 1900-1970), scenariusz SRES A1B. Kolor odpowiada medianie z 12 modeli. Obecność koloru oznacza, że 8 lub więcej modeli zgadza się co do 18 kierunku zmian (ukośne kreskowanie: zgodność 11 lub 12 modeli.

(25;30) (20;25) (15;20) (10;15) (5;10) (2;5) (0;2) Difference in number of days with temperature >=30 C and precipitation <=0.1 mm in summer, 2071-2100 (A2) vs 1960-1990. Source: Kundzewicz et al. (2006) 19

Wino a ocieplenie We wszystkich regionach we Francji, w ciągu ostatnich 15 lat poprawiły się wskaźniki jakości wina [IPCC AR4 WG2, 2007] Stężenie alkoholu w winie w Alzacji [Duchéne & Schneider, 2004] 20

Powodzie 2002 w Europie Trzy kategorie problemów wodnych: Susza letnia Straty > 20 miliardów Euro 2003 w Europie - zbyt mało - zbyt dużo - zbyt brudna mogą zaostrzyć się wskutek zmian klimatu 21

Gorące lato (VI-VIII) 2003 w Europie: Anomalie temperatury (a) Europa; (bd) Szwajcaria; (b) obserwacje dla 1864-2003; (c) symulacje dla 1961-1990; (d) symulacje dla 2071-2100 (SRES A2). [IPCC AR4, 2007] Śmiertelność podczas fali upałów w Paryżu [Koppe i in., 2004] 22

Tornada w Polsce Źródło: Prof. Halina Lorenc 1979-1997 1998-2005 2006 2007 (biały szkwał) 23

500-km wybrzeże Polski narażone jest na szereg zagrożeń od strony zmian klimatu i wzrostu poziomu morza, a w szczególności w regionach wschodnim i zachodnim, z Trójmiastem i Szczecinem. 24

Ekosystemy W przyrodzie nastąpią znaczne zmiany migracje w poszukiwaniu odpowiedniego klimatu. Zasięg występowania wielu roślin i zwierząt przesunie się więc w kierunku biegunów i ku wyższym wysokościom. 25

Zagrożenia: fale upałów, kosztowna klimatyzacja; opady intensywne, powodzie i osuwiska; susze w sezonie wegetacyjnym; wzrost poziomu morza; silne wiatry; brak śniegu (sporty zimowe); i szanse: wyższa temperatura wody; mniejsza zachorowalność i śmiertelność zimą; oszczędność na opale 26