ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI 314403 na podbudowie zawodu OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO, 816003 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 r. Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Stanisław Bajor, : mgr inż. Aleksandra Kleśta, mgr inż. Joanna Kośka, mgr inż. Lucyna Kubicka, mgr inż. Jadwiga Sowińska, mgr inż. Małgorzata Włodarczyk Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Danuta Bajor 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: chemię i matematykę, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODBUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO ) Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: chemia, matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka i chemia a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. Z przedmiotu matematyka podbudową do kształcenia w zawodzie istotne są umiejętności wykonywania działań na liczbach wymiernych, stosowania obliczeń procentowych i rachunku prawdopodobieństwa oraz rozwiązywania równań, przedstawienia liczb rzeczywistych w różnych postaciach (np. ułamka zwykłego, ułamka dziesiętnego okresowego, z użyciem symboli pierwiastków, potęg). Z przedmiotu chemia podbudowę do kształcenia w zawodzie stanowią treści nauczania dotyczące substancji i ich właściwości, powietrza i innych gazów, wody i roztworów wodnych, kwasów, zasad i soli, pochodnych węglowodorów, substancji chemicznych o znaczeniu biologicznym, chemii środków czystości, chemii wspomagającej nasze zdrowie oraz chemii opakowań i odzieży. Z przedmiotu podstawy przedsiębiorczości podbudową do kształcenia w zawodzie są zagadnienia dotyczące komunikacji i podejmowania decyzji, zasad funkcjonowania gospodarki i przedsiębiorstwa, planowania własnej kariery zawodowej oraz stosowania zasad etycznych w biznesie. Z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa istotne dla kształcenia jest przygotowanie do działania ratowniczego i nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODBUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Technik technologii żywności wykonuje swoją pracę w zakładach przetwórstwa spożywczego. Bierze udział w opracowywaniu receptur, instrukcji technologicznych oraz norm zakładowych dla wyrobu, wdraża je do produkcji (próby technologiczne) oraz koryguje zaobserwowane wady i braki. Nadzoruje przebieg produkcji i utrzymanie reżimu technologicznego na jednym lub kilku powierzonych mu odcinkach: od przyjęcia surowców do zakładu i ich odpowiedniego składowania, przez obróbkę wstępną (sortowanie, mycie, obieranie, rozdrabnianie itp.), wytworzenie półproduktów, ich dalsze przetwarzanie (filtrowanie, wędzenie, zagęszczanie fermentowanie itp.), aż do uzyskania gotowych wyrobów, ich pakowanie i przekazanie do magazynu. Do jego zadań należy również kontrola jakości surowców i produktów na każdym etapie procesu technologicznego (np. organoleptyczna - ocena smaku i zapachu, wzrokowa ocena barwy i dotykowa konsystencji). Zajmuje się także analizowaniem przyczyn powstawania braków i ich eliminowaniem. Istotnym jego zadaniem jest organizowanie i nadzorowanie pracy podległych pracowników tzn. pilnowanie właściwego i zgodnego z obowiązującymi normami wykorzystania przez nich maszyn, surowców, energii, czasu pracy, przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowych. Technik wykonuje także specjalistyczne analizy (fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne) surowców, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
półproduktów i produktów w warunkach laboratoryjnych. Do jego obowiązków należy wreszcie organizowanie prac i nadzór nad usuwaniem awarii maszyn i urządzeń. Technik technologii żywności może się specjalizować w cukrownictwie, produkcji produktów spożywczych, produkcji piekarsko-ciastkarskiej, cukierniczej, technologii chłodniczej, fermentacji, przetwórstwie mięsa, rybnym, mleczarskim, zbożowym, ziemniaczanym, owocowo-warzywnym, surowców olejarskich oraz przetwórstwie drobiu i jaj. Dodatkowym atutem dla zawodu technik technologii żywności na podbudowie kwalifikacji T.2. jest zdobycie umiejętności na poziomie zasadniczej szkoły zawodowejw zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego. Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego obsługuje maszyny i urządzenia na wszystkich etapach produkcji wyrobów spożywczych. Dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych i przygotowuje do produkcji, dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych. Użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych oraz do produkcji wyrobów spożywczych, ich konfekcjonowania, pakowania i magazynowania, a także środki transportu wewnętrznego. Wykonuje czynności związane z procesem produkcji, magazynowaniem i ekspedycją wyrobów spożywczych. Ocenia organoleptycznie surowce, półprodukty, wyroby gotowe i dodatki do żywności. Dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami HA, przestrzega zasad GM i GH w procesie produkcji, magazynowania i przygotowania do wysyłki wyrobów spożywczych. Ze względu na różnorodność produkcji w przemyśle spożywczym, na początku okresu kształcenia ukierunkowuje się na obsługę maszyn i urządzeń związanych wybranym działem produkcji artykułów spożywczych. Ukierunkowanie to jest związane z potrzebami lokalnego rynku pracy oraz zainteresowaniami uczniów, np. obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa owoców i warzyw, obsługa maszyn i urządzeń do produkcji cukierniczej, obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa mleczarskiego. 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI ( NA ODBUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Technologia żywności obejmuje szeroki zakres kształcenia. Wyszkoleni technicy mogą znaleźć pracę we wszystkich zakładach przetwórstwa spożywczego oraz w firmach pokrewnych. raca może odbywać się w nowoczesnych, wyposażonych w zautomatyzowane linie produkcyjne, zakładach spożywczych oraz w zakładach rzemieślniczych na różnych typowych stanowiskach np.: technologa, który opracowuje nowe receptury i wprowadza je do produkcji, zmienia i doskonali istniejące wyroby; kierownika średniego (zmiany, wydziału, linii) i niższego (mistrz, brygadzista) szczebla, który nadzoruje i kontroluje podległych pracowników, organizuje ich pracę, szkoli, odpowiada za jakość, terminowość i wydajność pracy. rzygotowuje rozliczenia zużycia surowców, opakowań, energii, maszyn itp. laboranta - bada organoleptycznie i za pomocą specjalistycznej aparatury surowce, półprodukty, dodatki, odpady na każdym etapie produkcji oraz każdą partię gotowego wyrobu. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
Analizując oferty pracy z różnych źródeł należy sądzić, iż są poszukiwani pracownicy w zawodzie technik technologii żywności. 10.OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI ( NA ODBUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego wyodrębniona została kwalifikacja T.2., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik technologii żywności. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(T.b). Dla technika technologa żywności została wyodrębniona kwalifikacja T.16. wraz z podbudową KZ(T.i). odbudowa ta jest wspólna dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego. Kwalifikacja T.2. rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń T.3. rodukcja wyrobów piekarskich T.4. rodukcja wyrobów cukierniczych T.5. rodukcja przetworów mięsnych i tłuszczowych T.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych T.17 rowadzenie działalności handlowej Symbol Zawód zawodu 816003 Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego 751204 iekarz 751201 ukiernik 751107 Wędliniarz 314403 Technik technologii żywności 314402 Technik przetwórstwa mleczarskiego Elementy wspólne BH DG JOZ KS KZ(T.b) BH DG JOZ KS OMZ KZ(T.b) KZ(T.i) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
KZ(T.b) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, piekarz, cukiernik, wędliniarz, technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego. KZ(T.i) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego. Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik technologii żywności minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji T.2. przeznaczono minimum 650 godzin. - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 410 godzin, - na kształcenie w ramach kwalifikacji T.16. przeznaczono 170 godzin. 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODBUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii żywności powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wytwarzania produktów spożywczych, 2) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych, 3) organizowania i nadzorowania przebiegu procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym, 4) kontrolowania pracy maszyn stosowanych w przetwórstwie żywności. Wcześniej w kwalifikacji T.2. - w zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego uczeń został przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) przygotowanie surowców do produkcji wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń; 2) wytwarzanie półproduktów i wyrobów gotowych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń; 3) obsługiwanie maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych; 4) magazynowania wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych i środków transportu wewnętrznego. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik technologii żywności: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ), efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru turystyczno-gastronomicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(T.b), KZ(T.i), efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.2. rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń, efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych. Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODBUDOWIE ZAWODU OERATRO MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Modułowe kształcenie zawodowe 1 2 3 314403.M1 (816003/751107/751201/751204/314402) rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych 314403.M2 (816003/314402) rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych 314403.M3 (816003/314402) rowadzenie procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym 7 7 7 210 3 3 5 3 7 210 12 11 9 16 480 4 314403.M4 (816003/751107/751201/751204/314402) rzygotowanie do prowadzenia zakładu przetwórstwa spożywczego 3 4 3,5 105 5 314403.M5 Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji 3 8 14 0 12,5 375 Łączna liczba godzin 10 10 17 17 16 8 14 0 46 1380 6 RAKTYKI ZAWODOWE** 8 4 120 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 10 10 17 17 16 16 14 0 50 1500 Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych 33 33 35 35 34 34 31 31 133 3990 /1/ (do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
*w szkolnym planie uwzględnia się również wymiar godzin zajęć określonych w par. 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, t.j. m.in. religii lub etyki oraz wychowania do życia w rodzinie. **w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie Minimalny wymiar praktyk zawodowych tyg. godz. kl. I - zgodnie z podstawą programową 0 kl. II - zgodnie z podstawą programową 0 kl. III - zgodnie z podstawą programową 7 280 kl. IV - zgodnie z podstawą programową 0 Razem 7 280 Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (K1) odbywa się pod koniec drugiego semestru klasy trzeciej Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (K2) odbywa się pod koniec drugiego semestru klasy czwartej WYKAZ MODUŁÓW I JEDNOSTEK MODUŁOWYH 1.314403.M1 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych 210 godzin 1.1. 314403.M1.J1 rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego 135 godzin 1.2. 314403.M1.J2 rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń.75 godzin 2. 314403.M2 (816003/314402) rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych..210 godzin 2.1. 314403.M2.J1 Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych......85 godzin 2.2. 314403.M2.J2 Magazynowanie wyrobów gotowych. 80 godzin 2.3. 314403.M2.J3 rzygotowanie wyrobów gotowych do ekspedycji...45 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
3. 314403.M3 (816003/314402) rowadzenie procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym 480 godzin 3.1. 314403.M3.J1 rzygotowanie surowców do produkcji.. 120 godzin 3.2. 314403.M3.J2 Obsługiwanie maszyn i urządzeń..105 godzin 3.3. 314403.M3.J3 Wytwarzanie wyrobów spożywczych.255 godzin 4. 314403.M4 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do prowadzenia zakładu w przetwórstwa spożywczego...105 godzin 4.1. 314403.M4.J1 rzygotowanie do prowadzenia działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym. 75 godzin 4.2. 314403.M4.J2 osługiwanie się językiem obcym w przetwórstwie spożywczym...30 godzin 5. 314403.M5 Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji...375 godzin 5.1. 314403.M5.J1 rojektowanie procesu produkcji wyrobów spożywczych....135 godzin 5.2. 314403.M5.J2 Badanie jakości żywności.....210 godzin 5.3. 314403.M5.J3 Nadzorowanie procesu produkcji w zakładzie przetwórstwa spożywczego.....30 godzin 6. raktyki zawodowe......120 godzin 6.1. Bezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego.10 godzin 6.2. zynności związane z produkcją wyrobów spożywczych.80 godzin 6.3. Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów spożywczych.30 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
MAA DYDAKTYZNA ROGRAMU MODUŁOWEGO TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODBUDOWIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności zastosowano taksonomię celów ABD B. Niemierko 1. 314403.M1 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych - 210 godzin 2. 314403.M2 (816003/314402) rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych - 210 godzin 3. 314403.M3 (816003/314402) rowadzenie procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym - 480 godzin 4. 314403.M4 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do prowadzenia zakładu w przetwórstwa spożywczego - 105 godzin 5. 314403.M5 Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji - 375 godzin 6. raktyki zawodowe - 120 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
1. 314403.M1 rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych (816003/751107/751201/751204/314402) 1.1. 314403.M1.J1 rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego (816003/751107/751201/751204/314402) 1.2. 314403.M1.J2 rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń (816003/751107/751201/751204/314402) 1.1. 314403.M1.J1 rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego (816003/751107/751201/751204/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Materiał kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) KZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji wyrobów spożywczych KZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładzie spożywczym - odstawowe akty prawne obowiązujące w produkcji wyrobów spożywczych. - Składniki odżywcze żywności i ich znaczenie dla KZ(T.b)(2)1. sklasyfikować składniki żywności organizmu człowieka. - Rodzaje drobnoustrojów. KZ(T.b)(2)2. scharakteryzować składniki żywności B - Rola drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym - Zmiany zachodzące w żywności podczas jej KZ(T.b)(3)1. określić szkodliwe działanie drobnoustrojów w przetwórstwie przechowywania. spożywczym - ele utrwalania żywności. KZ(T.b)(3)2. określić pożyteczne działanie drobnoustrojów w przetwórstwie - odział metod utrwalania żywności. spożywczym - Utrwalanie żywności za pomocą niskich i wysokich KZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne temperatur. zachodzące produkcji i przechowywania żywności - Utrwalanie żywności poprzez dodanie substancji osmoaktywnych. KZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14 Kategoria taksonomiczna
produkcji i przechowywania żywności Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KZ(T.b)(5)1. sklasyfikować metody utrwalania żywności KZ(T.b)(5)2. wskazać zastosowanie metod utrwalania w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(5)3. określić wpływ zastosowanej metody utrwalania na jakość i trwałość żywności KZ(T.b)(13)1. zidentyfikować zagrożenia dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(14)1. rozróżnić zagrożenia dla bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w B procesie produkcji KZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności B B B - Utrwalanie żywności przez zagęszczanie. - Suszenie żywności. - Utrwalanie żywności poprzez zakwaszanie. hemiczne metody utrwalania żywności. Niekonwencjonalne metody utrwalania żywności. - Wpływ metod utrwalania na wartość odżywczą, cechy organoleptyczne i trwałość produktu. - Wpływ przemysłu spożywczego na środowisko. - Systemy bezpieczeństwa zdrowotnego żywności (HA, GM, GH). KZ(T.b)(14)3. wskazać sposoby korygowania nieprawidłowego przebiegu B procesu produkcji żywności zgodnie z zasadami GM, GH i HA KZ(T.b)(15)1. zastosować programy komputerowe wspomagające B gospodarowanie surowcami, dodatkami do żywności i materiałami pomocniczymi KZ(T.b)(15)2. zastosować programy komputerowe wspomagające produkcję wyrobów spożywczych lanowane zadanie: orównanie wpływu metod utrwalania na trwałość i wartość odżywczą żywności. rzeprowadź analizę zmian zachodzących w żywności utrwalanej różnymi metodami. Informacje zbierz w tabeli i porównaj metody utrwalania pod względem wartości odżywczej i trwałości utrwalanej żywności. racujesz w grupie 2 osobowej. Oceniana będzie prezentacja pracy i wydruk komputerowy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się komputery z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Wskazane jest przeprowadzenie części zajęć w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące przetwórstwa spożywczego, czasopisma branżowe, tabele wartości odżywczej żywności, filmy i prezentacje multimedialne utrwalania żywności, dotyczące kolekcja próbek żywności utrwalanej różnymi metodami, preparaty mikrobiologiczne, mikroskopy. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji o składnikach żywności, znaczeniu drobnoustrojów w przetwórstwie żywności oraz metodach utrwalania żywności. Uczniowie powinni również zapoznać się z podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi produkcji żywności oraz systemami zapewnienia jakości żywności. Dominującymi metodami powinny być metoda tekstu przewodniego, metoda projektów oraz dyskusji dydaktycznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
Uczniowie powinni również wykonywać ćwiczenia praktyczne, np. porównanie cech wyrobów utrwalanych różnymi metodami, obserwowanie zmian zachodzących w żywności podczas utrwalania. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach liczących nie więcej niż 15 osób. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem formy organizacyjnej pracy uczniów: indywidualnej zróżnicowanej. Grupy ćwiczeniowe powinny składać się z 2-3 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - negatywne skutki działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, - wykorzystanie drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, - rozróżnianie metod utrwalania żywności. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
1.2. 314403.M1.J2 rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń (816003/751107/751201/751204/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Materiał kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) BH(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładzie spożywczym BH(1) 2. wyjaśnić pojęcie ergonomii - Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. BH(1) 3. rozróżnić środki gaśnicze - odstawowe wiadomości o ergonomii. - Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i BH(2)1.wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i B ochrony środowiska w olsce. ochrony środowiska w olsce BH(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb - rawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce BH(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy prawne dotyczące ochrony pracy i - Zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie spożywczym. środowiska BH(3)1.rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego - Zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym. - zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka BH(3)2.rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny - występujące przy produkcji wyrobów spożywczych. pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego - Organizacja stanowisk pracy zgodnie z obowiązującymi BH(3)3. ocenić skutki nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika i wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i pracodawcy higieny pracy, - ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w B zakładzie spożywczym. BH(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie spożywczym Kategoria taksonomiczna rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
BH(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w zakładzie spożywczym BH(4)5. zidentyfikować zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z B B - Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w zakładzie spożywczym. - Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia obsługą maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym BH(5)1. scharakteryzować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym i zdrowia. - Elementy rysunku technicznego. - zęści maszyn. - Dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń. BH(5)2. określić sposoby zapobiegania zagrożeniom występującym przy - Maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym: podział obsłudze maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym maszyn i urządzeń ze względu na przeznaczenie, BH(6)1. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na D elementy robocze maszyn i urządzeń, organizm pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego - Instalacje w zakładzie przetwórstwa spożywczego. BH(6)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w zakładzie D - Urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i przetwórstwa spożywczego powietrza oraz urządzenia energetyczne. BH(7)1. dokonać analizy wymagań z zakresu ergonomii, przepisów D - Aparatura kontrolno-pomiarowa. bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska - osługiwanie się aparaturą kontrolno-pomiarową. związanych z organizacją stanowisk pracy. BH(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakładzie spożywczym BH(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz B przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego BH(10)1. wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy B oraz stanach zagrożenia zdrowia i życia BH(10)2. zastosować zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach oraz w stanach zagrożenia życia podczas pracy w magazynie KZ(T.B)(1)3.zastosować przepisy prawa obowiązujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(6)1. rozróżnić elementy rysunku technicznego B KZ(T.b) (6)2. narysować elementy maszyn i urządzeń KZ(T.b) (6)3. narysować schematy linii technologicznych B B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
KZ(T.b)(7)1. scharakteryzować części maszyn i urządzeń KZ(T.b)(7)2. rozpoznać części i zespoły w maszynach i urządzeniach stosowanych B w przemyśle spożywczym KZ(T.b)(7)3. określić przeznaczenie części maszyn KZ(T.b )(8)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia do produkcji spożywczej KZ(T.b )(8)2. rozpoznać elementy budowy maszyn i urządzeń przemysłu B spożywczego KZ(T.b )(8)3. określić zastosowanie maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle spożywczym KZ(T.b)(9)1. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(9)2. omówić zasady obsługi maszyn i urządzeń na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej KZ(T.b)(9)3. zaplanować czynności związane z obsługą i konserwacją maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym KZ(T.b)(10)1. sklasyfikować instalacje niezbędne w zakładach przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(10)2. dokonać analizy zastosowania poszczególnych instalacji technicznych w zakładach przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(10)3. scharakteryzować instalacje techniczne stosowane w zakładach spożywczych KZ(T.b)(11)1. rozróżnić urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i B powietrza oraz urządzenia energetyczne KZ(T.b)(11)2. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne KZ(T.b)(12)1. sklasyfikować aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(12)2. scharakteryzować metody pomiarów parametrów za pomocą aparatury kontrolno-pomiarowej KZ(T.b)(12)3. dobrać aparaturę kontrolno-pomiarową do mierzonego parametru KZ(T.b)(12)4. odczytać parametry na aparaturze kontrolno-pomiarowej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
KZ(T.b)(15)3. zastosować programy komputerowe do zbierania i przetwarzania informacji o budowie i działaniu maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym lanowane zadanie: rzygotowanie do eksploatacji maszyn i urządzeń. rzeanalizuj schematy wybranych maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym. Zaznacz zasadnicze elementy na schemacie i podaj ich nazwy, a następnie wskaż je na modelu lub w maszynie/urządzeniu. Zaplanuj czynności związane z obsługą i bieżącą konserwacją tych maszyn/urządzeń oraz określ zasady ich bezpiecznej obsługi. racujesz w grupie 2 osobowe. Oceniana będzie prezentacja pracy i wydruk komputerowy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się komputery z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne, makiety i modele maszyn i urządzeń, urządzenia kontrolno-pomiarowe. Wybrane zagadnienia należy realizować w rzeczywistych warunkach w zakładzie przetwórstwa spożywczego. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się komputery z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne Środki dydaktyczne Makiety i modele maszyn i urządzeń, urządzenia kontrolno-pomiarowe. rezentacje multimedialne i filmy dydaktyczne, czasopisma branżowe, katalogi maszyn i urządzeń, dokumentacja techniczno-ruchowa. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń powinny być ukształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpiecznej i higienicznej pracy w zakładach spożywczych, posługiwania się rysunkiem technicznym, rozróżniania części maszyn i urządzeń oraz analizowania zasady ich działania, planowania działań związanych z obsługą maszyn i urządzeń. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń praktycznych oraz metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 6-9 osobowych w warsztatach szkolnych, u pracodawców lub entrach Kształcenia raktycznego (grupy ćwiczeniowe dwuosobowe), z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - interpretowanie rysunków technicznych, schematów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
- rozróżnianie części i zespołów maszyn i urządzeń, - rozróżnianie maszyn i urządzeń oraz instalacji stosowanych w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
2. 314403.M2 rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych (816003/314402) 2.1. 314403.M2.J1 Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych (816003/314402) 2.2. 314403.M2.J2 Magazynowanie wyrobów gotowych (816003/314402) 2.3. 314403.M2.J3 rzygotowanie wyrobów gotowych do ekspedycji (816003/314402) 2.1. 314403.M2.J1 Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych (816003/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Materiał kształcenia BH(4)6. zidentyfikować zagrożenia dla środowiska i mienia związane z obsługą maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym BH(6)3.ustalić sposoby ograniczenia działania czynników szkodliwych dla życia i zdrowia występujących podczas obsługi urządzeń magazynowych BH(7)3. zaplanować organizację pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń magazynowych zgodnie z zasadami ergonomii BH(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wyk obsługi maszyn i urządzeń magazynowych BH(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas obsługi maszyn i urządzeń magazynowych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna B D D - Warunki bezpieczeństwo i higiena pracy podczas obsługi urządzeń magazynowych. - Urządzenia kontrolno-pomiarowe używane w magazynach. - Urządzenia do transportu wewnętrznego wykorzystywane w magazynach - Obsługa i bieżąca konserwacja urządzeń magazynowych. - Zasady GM, GH i HA podczas obsługi urządzeń magazynowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
BH(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska obsługi maszyn i urządzeń magazynowych BH(10)1. udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym podczas obsługi maszyn i urządzeń magazynowych T.2.3(2)1. obsługiwać aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)2. obsługiwać urządzenia magazynowe T.2.3(2)3. kontrolować warunki przechowywania w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(4)1. sklasyfikować środki transportu wewnętrznego używane w zakładzie przetwórstwa spożywczego T.2.3(4)2. scharakteryzować zasadę działania poszczególnych rodzajów środków transportu T.2.3(4)3.zaplanować czynności związane z obsługą środków transportu wewnętrznego D T.2.3(4)4. obsługiwać środki transportu wewnętrznego w magazynie T.2.3(5)1. zastosować zasady GM, GH oraz HA podczas użytkowania urządzeń magazynowych lanowane zadania Wykonywanie czynności magazynowania surowców i wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych. Dobierz środki transportu wewnętrznego oraz urządzenia magazynowe niezbędne do przyjęcia i rozmieszczenia w magazynie określonej partii wyrobu spożywczego. Zaplanuj czynności związane z obsługą urządzeń magazynowych zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozmieść wyroby w magazynie wykorzystując dobrane środki transportu wewnętrznego i urządzenia magazynowe. racujesz w zespole 2 osobowym. Twoje prace będą obserwowane i oceniane. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne, urządzenia kontrolno-pomiarowe stosowane w magazynie, środki transportu wewnętrznego, modele środków transportu wewnętrznego oraz urządzeń magazynowych. Środki dydaktyczne Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w magazynie, dokumentacja techniczno-ruchowa, filmy dydaktyczne. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych powinny być kształtowane umiejętności wykonywania czynności magazynowania surowców i wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi urządzeń magazynowych i środków transportu wewnętrznego. Dominującą metodą kształcenia powinny być metody aktywizujące, m.in. metoda projektu. Zaleca się również rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
pogadankę, instruktaż, prezentację, pokaz. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 6-9 osobowych w warsztatach szkolnych, u pracodawców lub entrach Kształcenia raktycznego. Ćwiczenia praktyczne powinny być wykonywane w zespołach dwuosobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - obsługiwanie urządzeń magazynowych, - obsługiwanie urządzeń transportu wewnętrznego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
2.2. 314403.M2.J2 Magazynowanie wyrobów gotowych (816003/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Materiał kształcenia BH(7)4. zaplanować organizację pracy w magazynie zgodnie z obowiązującymi zasadami ergonomii oziom wymagań programowych ( lub ) BH(7)5. zastosować obowiązujące przepisy bhp, ppoż. oraz dotyczące ochrony środowiska podczas pracy w magazynie BH(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac magazynowych BH(9) 3. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego BH(10)4. udzielić pierwszej pomocy pracownikom magazynu wyrobów spożywczych w stanach zagrożenia życia i zdrowia T.2.3(1)1. sklasyfikować wyroby spożywcze ze względu na warunki przechowywania T.2.3(1)2. dobrać warunki magazynowania w zależności od rodzaju wyrobów gotowych T.2.3(2)4. zorganizować pracę w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)5. wypełnić dokumentację magazynową Kategoria taksonomiczna B - Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w magazynach zakładów przetwórstwa spożywczego. - zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka - występujące przy pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. - Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. - Zmiany zachodzące w żywności podczas przechowywania. - Warunki przechowywania surowców, półproduktów i wyrobów spożywczych. - Klasyfikacja towarów ze względu na warunki magazynowania. - Typy magazynów. - Zasady rozmieszczania towarów w magazynach. - Ubytki magazynowe. - Szkodniki magazynowe. - Zasady gospodarki magazynowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
T.2.3(2)6. wykonać prace porządkowe w magazynie wyrobów gotowych B - Organizacja pracy w magazynach. - rowadzenie dokumentacji magazynowej. T.2.3(5)2. zastosować zasady GM, GH oraz HA podczas magazynowania B - Zasady GM, GH i HA w magazynie zakładu wyrobów gotowych przetwórstwa spożywczego lanowane zadanie: Wykonywanie prac związanych z magazynowaniem wyrobów gotowych. rzyjmij do magazynu partię wyrobów spożywczych. Dobierz warunki magazynowania tych wyrobów, rozmieść je w magazynie. Wypełnij dokumentację magazynową. Wykonaj prace porządkowe oraz skontroluj warunki przechowywania wyrobów. racujesz samodzielnie, a prace Twoje będą obserwowane i oceniane na bieżąco. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: komputer z oprogramowaniem do prowadzenia dokumentacji magazynowej. Zaleca się, aby wybrane zajęcia prowadzone były w warunkach rzeczywistych w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. Środki dydaktyczne Normy dotyczące warunków magazynowania wyrobów spożywczych, akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej Magazynowanie wyrobów gotowych powinny być kształtowane umiejętności organizowania i wykonywania prac w magazynie wyrobów gotowych. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń praktycznych oraz metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 6-9 osobowych w warsztatach szkolnych, u pracodawców lub entrach Kształcenia raktycznego (grupy ćwiczeniowe dwuosobowe), z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej Magazynowanie wyrobów gotowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - planowanie pracy w magazynie, - prowadzenie dokumentacji magazynowej. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26