FILOLOGIA ANGIELSKA Raport z oceny własnej w zakresie jakości kształcenia w roku akademickim 2011/2012 I Informacje wstępne 1. Informacje o KZZJK: Kierunkowy Zespół do spraw Jakości Kształcenia dla kierunku filologia angielska został powołany przez Dziekana Wydziału Filologicznego, zgodnie 6, pkt. 4 Uchwały Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 24.04.2012 r. w sprawie zapewniania jakości kształcenia na Uniwersytecie Śląskim. Skład zespołu Prof. dr hab. Maria Wysocka - przewodnicząca Dr hab. Małgorzata Nitka Dr hab. Jacek Mydla Dr hab. Adam Wojtaszek Dr Tomasz Burzyński Dr Marta Mamet-Michalkiewicz Dr Konrad Szcześniak Dr Marcin Zabawa Mgr Aleksandra Szymańska-Tworek przedstawiciel doktorantów Igor Karkoszka przedstawiciel studentów 2. Informacje o stanie prac nad wdrożeniem SZJK. p. raport wydziałowy 3. Informacje o akredytacjach (o ile były takie w roku 2011/2012) nie dotyczy 4. Inne. II Działania na rzecz jakości kształcenia 1. Doskonalenie programów kształcenia i jego efektów a. Informacje o zmianach w programach kształcenia wynikających z wymogu dostosowania do KRK (jakie kierunki z rozbiciem na formy, stopnie, poziomy) W roku akademickim 2011/12 w ramach dostosowania programów kształcenia do wymogów Krajowych Ram Kwalifikacji został utworzony kierunek filologia angielska (wcześniej kierunkiem była filologia ) Konsekwentnie, dotychczasowe programy zyskały status specjalności (wcześniej specjalnością była filologia angielska). Zmianie uległa też nomenklatura dotycząca stopni studiów, gdzie w miejsce I stopnia wprowadzono I poziom, a II stopnia II poziom. Powyższe zmiany obowiązują od bieżącego roku akademickiego, tj. 2012/2013. Szczegółowa lista przekształceń: poziom I kultura media - translacja 1
nazwa kierunku: FILOLOGIA ANGIELSKA nazwa kierunku: FILOLOGIA ANGIELSKA kultura i literatura angielskiego obszaru językowego tłumaczeniowa z językiem arabskim tłumaczeniowa z językiem chińskim tłumaczeniowa z językiem niemieckim tłumaczeniowa z językiem hiszpańskim (studia niestacjonarne) język biznesu język biznesu (studia niestacjonarne) nauczycielska z językiem niemieckim nauczycielska z informatyką poziom II kultura i literatura angielskiego obszaru językowego kultura media translacja (stacjonarne) kultura media translacja (niestacjonarne) nauczycielska nauczycielska (studia niestacjonarne) tłumaczeniowa z językiem arabskim tłumaczeniowa z językiem niemieckim tłumaczeniowa (studia niestacjonarne) specjalistyczne odmiany języka angielskiego (studia niestacjonarne) b. Nowe programy kształcenia i likwidacja dotychczasowych (kierunki, specjalności, zamiar utworzenia/zlikwidowania i stan zaawansowania prac) Zmiany opisane w punkcie 1a. dotyczyły również nowych specjalności planowanych do otwarcia w 2012/13, tj.: poziom I nazwa kierunku: FILOLOGIA ANGIELSKA projektowanie rozrywki interaktywnej oraz lokalizacja gier i oprogramowania (SPRINT-WRITE) tłumaczeniowa z językiem japońskim 2
nazwa kierunku: FILOLOGIA ANGIELSKA poziom II tłumaczeniowa z językiem hiszpańskim (studia niestacjonarne) w roku akad. 2012/2013 nie uruchomiono specjalności z powodu za małej ilości kandydatów c. Zgodność programów z misją i strategią uczelni oraz jednostki (o ile jednostka je posiada stan zaawansowania prac nad misją/strategią) Przygotowana dokumentacja programów kształcenia zgodnych z KRK objęła przestawienie ich zgodności z misją i strategią uczelni, tj.: - różnicowanie form studiów w celu pozyskiwania nowych grup potencjalnych kandydatów: dbałość o konkurencyjność oferowanych programów studiów na edukacyjnym rynku tak krajowym jak i międzynarodowym; - przezwyciężenie regionalizacji uczelni: wychodzenie do i przyciąganie kandydatów spoza Śląska; - wzbogacanie oferty dydaktycznej o oryginalne i innowacyjne programy studiów; - stałe podnoszenie jakości kształcenia; - uwzględnianie mobilności krajowej i zagranicznej w programach studiów; - uwzględnianie roli języków obcych (szczególnie języka angielskiego) w umiędzynarodowianiu oferty dydaktycznej; - rozwijanie nowoczesnych technologii informacyjnych i informatycznych; - współpraca z przemysłem i biznesem; - umożliwienie zdobycia wysokich kwalifikacji w ramach poszczególnych kierunków studiów, przygotowujących absolwentów do pracy zawodowej i pełnienia ról publicznych; uwzględnianie środowiska społecznego i jego dynamiki; - konsekwentne i coraz pełniejsze uwzględnianie perspektywy absolwenta w ofercie dydaktycznej; m.in. przez śledzenie dynamiki rynku pracy; - dążenie do godzenia specjalizacji z wszechstronnością i interdyscyplinarnością; powoływanie programów międzywydziałowych i międzyuczelnianych; - zapewnienie elastyczności oferty dydaktycznej ( ścieżek dydaktycznych ), m.in. przez otwarcie się na strategie kształcenia ustawicznego oraz uznawanie kompetencji naukowych nabywanych poza uczelnią; - zdolność do indywidualizowania dydaktyki (system tutorów) i promowania (nagradzania) studentów szczególnie uzdolnionych; - angażowanie wybitnych studentów różnych stopni w badania naukowe d. Sposób uwzględnienia wyników badania losów absolwentów (o ile zostały uwzględnione; opis na czym polegał) 3
Badaniem losów absolwentów na poziomie całego wydziału i uniwersytetu zajmuje się Biuro Karier UŚ. W 2011/12 oraz obecnie nadal trwają prace nad przygotowaniem narzędzia badawczego do analizowania kariery zawodowej absolwentów UŚ, w tym pytań merytorycznych związanych z przydatnością w pracy zawodowej uzyskanych efektów kształcenia. Ze względu na to, iż pierwsi absolwenci nowopowstałego na skutek przekształceń kierunku filologia angielska rozpoczną karierę zawodową w 2014 roku, badania te będą prowadzone, a ich wyniki potencjalnie uwzględniane przy modyfikacji programów kształcenia, nie wcześniej niż w 2015 roku. e. Udział interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych w tworzeniu programów kształcenia (o ile zostały uwzględnione; opis na czym polegał) Współpraca z Wydziałem Artystycznym oraz Wydziałem Informatyki i Nauk o Materiałach UŚ dotycząca wspólnego projektu Studiów w Zakresie Produkcji Rozrywki Interaktywnej (SPRINT). Współpraca obejmowała konsultacje metodyczne, planowanie działalności dydaktyczną prowadzonej na zasadach wzajemności na poszczególnych wydziałach oraz projekty dalszej nieformalnej i formalnej konsolidacji trzech specjalności SPRINT (SPRINT-WRITE, SPRINT-CODE, SPRINT-ART) w zakresie wspólnych zajęć nadobowiązkowych, wspólnie organizowanych imprez naukowo-dydaktycznych, wspólnych projektów badań naukowych, etc. Współpraca z firmami: Nicholas Games, Tabasco Interactive oraz IBM o. Katowice. Współpraca obejmowała konsultacje dotyczące przedmiotów specjalistycznych nauczanych w ramach specjalności Projektowanie Rozrywki Interaktywnej oraz Lokalizacja Gier i Oprogramowania (SPRINT-WRITE). Współpraca z Hutniczą Izbą Przemysłowo - Handlową w Katowicach w zakresie tłumaczeń specjalistycznych z uwzględnieniem obszaru zainteresowań Izby. Współpraca objęła określenie warunków odbycia stażu przez studentów programu: angielski język biznesu oraz wprowadzenie elementów tłumaczenia specjalistycznego w program studiów z myślą o współredakcji anglojęzycznych wydawnictw Izby. f. Sposób uwzględnienia wzorców międzynarodowych (o ile zostały uwzględnione; opis na czym polegał) przy opracowywaniu efektów kształcenia dla kierunku filologia angielska, zostały wzięte pod uwagę, m.in., deskryptory dublińskie dla filologii angielskiej oraz subject benchmark statements (English studies oraz Communication, media, film and cultural studies) g. Sposób uwzględnienia potrzeb rynku pracy (o ile zostały uwzględnione; opis na czym polegał) Specjalność studiów Projektowanie rozrywki interaktywnej oraz lokalizacja gier i oprogramowania (SPRINT- WRITE) utworzono w odpowiedzi na potrzeby kadrowe rynku rozrywki interaktywnej, zgłaszane przez przedstawicieli branży. Podczas prac nad programem kształcenia tej specjalności konsultowano jego kształt z przedstawicielami branży gier komputerowych i wideo. Studia o specjalności tłumaczeniowej z językami chińskim, japońskim oraz - od roku 2013 - z językami Indii otwarte zostały ze względu na zauważalny w ostatnich latach popyt na specjalistów w tym zakresie i zapytania ze strony takich instytucji takich jak Urząd Wojewódzki w Katowicach i policja oraz firm zagranicznych na Górnym Śląsku. 4
2. System weryfikacji efektów kształcenia dla poszczególnych kierunków a. Proces weryfikacji efektów kształcenia (czy zostały określone modułowe efekty kształcenia, metody ich weryfikacji, kryteria ocen, zasady realizacji praktyk) Przygotowane w ramach dostosowania programów kształcenia do wymogów KRK opisy modułów określają szczegółowo zarówno efekty kształcenia oraz metody ich weryfikacji. Zaczynają one obowiązywać dla I lat studiów poszczególnych poziomów od roku akademickiego 2012/13. Kryteria ocen dla poszczególnych modułów są opisane w nowych sylabusach wprowadzanych stopniowo dla poszczególnych semestrów również począwszy od 2012/13. Zostały również określone zasady realizacji praktyk. Na kierunku filologia angielska praktyki są przewidziane dla następujących specjalności obowiązujących od 2012/13: Poziom I ( stacjonarne): 1) projektowanie rozrywki interaktywnej oraz lokalizacja gier i oprogramowania SPRINT-WRITE 2) nauczycielska z językiem niemieckim 3) nauczycielska z informatyką Poziom II (stacjonarne): 1) nauczycielska Poziom II (niestacjonarne): 1) nauczycielska Zasady te zawarte są w planach studiów oraz opisach modułów. dla ww. wymienionych specjalności. Szczegółowy wymiar, zasady i forma odbywania studenckich praktyk pedagogicznych zostały zawarte w stosownych załącznikach do programów kształcenia dla kierunku filologia angielska. Są one zgodne z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. b. Zasady dyplomowania (czy są sformułowane i stosowane) Zasady dyplomowania są sformułowane w regulaminie studiów i odpowiednio stosowane. Proces dyplomowania w roku 2011/12 odbywał się według przepisów określonych w Regulaminie studiów w Uniwersytecie Śląskim (załącznik nr 1 do Uchwały nr 56 Senatu UŚ z dnia 20.04.2010 r).przepisy te będą miały jeszcze zastosowanie dla studentów studiów I stopnia, którzy rozpoczęli studia w 2011/12 i wcześniej. Nowe zasady, dostosowane do KRK, przedstawione są w regulaminie studiów zatwierdzonym 14.05.2012 oraz uchwale Wydziału Filologicznego z 11.12.2012 i będą miały zastosowanie nie wcześniej niż w roku 2013/14 (dla studentów studiów II poziomu). c. Monitorowanie weryfikacji efektów kształcenia (w tym także osiąganych w ramach praktyk zawodowych) 5
Proces dydaktyczny przebiegał zgodnie z planem oraz programami nauczania. Uzyskane zostały zakładane rezultaty kształcenia. Procedura monitorowania efektów kształcenia będzie mogła dotyczyć dopiero roku akademickiego 2012/13. 3. Zapewnienie wysokiej jakości kadry dydaktycznej a. Raport z wyników ankiety oceny zajęć dydaktycznych (dane o skali liczba arkuszy, liczba pracowników; średnia, jeśli ją obliczano, sposób uwzględniania wyników) Liczba arkuszy: 3417 Liczba pracowników 131 Średnia: 4.56 Wyniki ankiet: w stosunku do nielicznych osób, które otrzymały niską ocenę (w stosunku do średniej) zostały przeprowadzone rozmowy. Wyniki ankiet z kolejnych lat pokazują, że niskie oceny mają zazwyczaj charakter incydentalny i w kolejnych latach ten sam wykładowca uzyskuje znacząco wyższą ocenę. b. Raport z hospitacji zajęć dydaktycznych (jeśli je przeprowadzano; dane o skali liczba arkuszy, liczba pracowników; sposób uwzględniania wyników) Przeprowadzono hospitacje zajęć łącznie 20 osób: 3 pracowników oraz 17 doktorantów. Uwagi zawarte w protokołach hospitacji odnosiły się zarówno do zasad dydaktyki ogólnej jak i do specyfiki dydaktyki języka angielskiego na stopniu wyższym, a także do wykorzystania materiałów i pomocy dydaktycznych, spójności tematycznej zajęć, interaktywności i komunikatywności. c. Zbiorcze wyniki oceny okresowej pracowników Przeprowadzono ocenę okresową 43 pracowników, nie było przypadku oceny negatywnej. d. Ocena spełnienia wymogów formalnych dotyczących kadry dydaktycznej (minimum kadrowe, zgodność prowadzonych badań z obszarami kształcenia, ewentualne zagrożenia) Kadra dydaktyczna spełnia wymogi formalne, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27.07.2006 r. z późn. zmianami w sprawie warunków, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne uczelni aby prowadzić studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia (na podstawie ustawy z dnia 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym). 4. Działania na rzecz zapewniania studentom dydaktycznego, naukowego i materialnego wsparcia w procesie uczenia się a. Ocena wsparcia dla studentów i doktorantów opieki naukowej, zwłaszcza w ramach prowadzonych seminariów dyplomowych oraz prac projektowych, opieki nad poszczególnymi latami studiów i specjalnościami, dostępności nauczycieli akademickich na konsultacjach, 6
dostępności pracowników administracyjnych i dydaktyków pełniących funkcje opiekunów specjalnych (w tym zwłaszcza dziekanatów, biblioteki, opiekunów praktyk i projektów dydaktycznych oraz Erasmus), stopnia wykorzystania oferowanego wsparcia. Studenci oraz doktoranci pozytywnie ocenili opiekę naukową zapewnianą im przez promotorów, odpowiednio, prac licencjackich, magisterskich i doktorskich. Dodatkowo studenci otrzymują wsparcie w ramach działających kół naukowych. Każdy rok studiów ma wyznaczonych opiekunów, a w związku z utworzeniem nowych specjalności na rok 2012/13 zaplanowano wyznaczenie dodatkowego opiekuna na I roku studiów I stopnia. Oba instytuty anglistyczne udostępniają studentom studiów I, II i III stopnia informacje na temat konferencji naukowych, możliwości stypendialnych i wyjazdów w ramach projektów międzynarodowych. Studenci otrzymują również informacje związane z prawami studentów, a także zaliczeniami, egzaminami i konsultacjami. Godziny konsultacji są zawsze podane do publicznej wiadomości na początku semestru, istnieje tez możliwość spotkań indywidualnych poza oficjalnymi godzinami. Studenci mają możliwości wyrażania opinii dotyczących prowadzenia zajęć, które są brane pod uwagę w planowaniu dydaktyki na kolejny rok akademicki. b. Ocena zasobów materialnych wspierających kształcenie infrastruktury dydaktycznej: sal dydaktycznych (w tym laboratoriów komputerowych i specjalistycznych), wyposażenia w środki audiowizualne, dostępu studentów do komputerów poza godzinami zajęć dydaktycznych itp., dostępności pomocy dydaktycznych (podręczników, skryptów, notatek w Internecie i innych), wyposażenia bibliotek i czytelni, dostępu do komputerowych baz danych i katalogów w Uczelni i poza nią (liczba woluminów i warunki lokalowe), wyposażenia w sprzęt komputerowy, racjonalności harmonogramów zajęć i organizacji zajęć. p. raport wydziałowy 5. Gromadzenie i udostępnianie informacji o programach i procesie kształcenia a. Stan wdrożenia karty nauczyciela akademickiego b. Publikowanie informacji o programach kształcenia (w tym o efektach kształcenia i sposobach ich weryfikacji) c. Publikowanie informacji o organizacji procesu kształcenia Plany, programy i aktualnie obwiązujące harmonogramy znajdują się na stronach internetowych obu instytutów anglistycznych d. Publikowanie informacji o działaniach w ramach SZJK Strona internetowa Uniwersytetu Śląskiego, strona Wydziału Filologicznego 6. Dobre praktyki w zakresie jakości kształcenia. p. raport wydziałowy 7