ROZKŁAD ZAJEĆ Z PATOMORFOLOGII WRAZ Z WYKAZEM PREPARATÓW 1 CZĘŚĆ BLOKU NA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO, ROK AKADEMICKI 2018-2019 I TYDZIEŃ 1. Wprowadzenie do patomorfologii + sekcje. (Wpr) dr n. med. Ewa Domanowska Zagadnienia: Zasady pisania rozpoznań patomorfologicznych. Zagadnienia prawne dotyczące sekcji zwłok oraz inne mające zastosowanie w pracy patomorfologa. Audiowizualna prezentacja techniki sekcji zwłok. Ćwiczenia sekcyjne demonstracyjne z omówieniem techniki sekcji zwłok. Znamiona śmierci. Technika sekcji narządów: głowy, szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy małej. Praktyczne ćwiczenia sekcyjne w wykonaniu studentów. Sekcja zwłok w przypadkach szczególnych: odma, zatory, zatrucia itp. Praktyczne ćwiczenia sekcyjne w wykonaniu studentów. Technika sekcji zwłok noworodka 2. Zmiany adaptacyjne i Zaburzenia hemodynamiczne dr.n. med. Ewa Domanowska/ lek. Natalia Skoczylas-Makowska / lek. Jakub Jóźwicki (A+H) odpowiedź komórki na stres i czynniki szkodliwe, przyczyny uszkodzenia komórki, sekwencja zdarzeń i mechanizmy uszkodzenia i śmierci komórki, zmiany adaptacyjne, zmiany zwyrodnieniowe, wapnienie patologiczne, starzenie się komórki, przekrwienie i zastój krwi, obrzęk, krwotok, hemostaza i zakrzepica, zatorowość, zawał, wstrząs 1. Zanik brunatny mięśnia sercowego (atrophia fusca myocardii) 2. Przerost mięśnia sercowego (hypertrophia musculi cordis) 3. Rozrost gruczołowy błony śluzowej trzonu macicy (hyperplasia glandularis endometrii) 4. Obrzmienie/zwyrodnienie miąższowe wątroby (degeneratio parenchymatosa hepatis) 5. Nadmierne rogowacenie naskórka (hyperkeratosis epidermis) 6. Ciałko białawe jajnika (corpus albicans ovarii) 146 138,150 085, 085a, 085c, 085d 134 135 143
7. Martwica rozpływna (necrosis colliquativa; na przykładzie rozmiękania mózgu [encephalomalatio cerebri]) 8. Martwica skrzepowa (necrosis coagulativa; na przykładzie: gruźlicy płuc i wątroby [tuberculosis pulmonum et hepatis]) 152 026 9. Ognisko krwotoczne w mózgu 127, 133 (focus haemorrhagicum cerebri) 10. Hemosyderoza ciałka białawego jajnika 154 + żelazo (haemosisderosis corporis albicantis ovarii) 11. Przekrwienie bierne wątroby 155 (hyperaemia passiva hepatis) 12. Przewlekły zastój żylny w płucach 153, 157 (venostasis chronica pulmonum) 13. Zawał blady nerki 059 (infarctus pallidus renis) 14. Zawał krwotoczny jelita 160 (infarctus haemorrhagicus intestini) 15. Skrzeplina przyścienna 097, 193 (thrombosis parietalis) 16. Rekanalizacja skrzepliny 233 (thrombosis recanalisatus) 17. Obrzęk płuc 062/256 3. Zapalenie ostre i przewlekłe. Lek. Natalia Skoczylas-Makowska/ lek. Izabela Neska- Długosz (Zap) Ogólny zarys zapaleń i naprawy tkanek Czynniki wywołujące zapalenie ostre i przewlekłe Rozpoznawanie drobnoustrojów, komórek martwiczych i ciał obcych Zmiany naczyniowe Procesy komórkowe: rekrutacja i aktywacja leukocytów Uszkodzenie tkanek związane z zapaleniem Następstwa ostrego zapalenia Zapalenie przewlekłe-komórki i mediatory zapalenia przewlekłego Zapalenie ziarniniakowe Ogólnoustrojowe następstwa zapaleń Zmiany morfologiczne w kile i gruźlicy Morfologiczny podział zapaleń Chemiczne mediatory i regulatory zapalenia-mediatory pochodzenia komórkowego i osoczowego 1. Histiocytoza zatok węzła chłonnego 188 (histiocytosis lymphonoduli) 2. Lymphonodulitis reactiva 226 3. Zwyrodnienie włóknikowate (degeneratio fibrinoidea; na przykładzie przewlekłego wrzodu trawiennego żołądka [ulcus chronicum pepticum ventriculi]) 144 4. Ropień płuca (abscessus pulmonis) 5. Zapalenie wyrostka robaczkowego (appendicitis; typy: ostre surowicze [acuta serosa] z rozplemem grudek chłonnych [follicularis], ropne [purulenta], ropowicze [phlegmonosa], zgorzelinowe [gangrenosa], zamykające [obliterativa]) 034 262, 027, 266, 268
6. Ropne zapalenie opon mózgowych (meningitis purulenta) 7. Gruźlica prosówkowa płuc (tuberculosis miliaris pulmonis) 8. Gruźlica nadnerczy (tuberculosis glandulae suprarenalis) 9. Gruźlicze zapalenie opon mózgowych (meningitis tuberculosa) 10. Sarkoidoza węzłów chłonnych (sarcoidosis lymphonoduli) 11. Trąd (lepra) 12. Ziarnina zapalna, reakcja na ciało obce (granulatio, granuloma) 13. Bliznowacenie po zawale mięśnia sercowego Cicatrisatio post infarctum myocardii) 167 025 151 102 111 229 069 4. Choroby układu odpornościowego. Lek. med. Jakub Jóźwicki/ lek. Natalia Skoczylas- Makowska (AUT) Prawidłowa odpowiedź immunologiczna Komórki i tkanki układu immunologicznego Aktywacja i odpowiedzi adaptacyjne układu immunologicznego Reakcje nadwrażliwości Choroby autoimmunologiczne Odrzucanie przeszczepów Zespoły niedoborów odporności Amyloidoza 1. Skrobawica nerek (amyloidosis renis) 2. Guzek reumatoidalny (nodulus rheumathoideus) 3. Reumatoidalne zapalenie stawów (ang. rheumatoid artritis) 4. Guzkowe zapalenie tętnic (polyarteritis nodosa) 5. Twardzina skóry (scleroderma localisata) 6. Toczeń trzewny zmiany nerkowe (lupus erythematosus) 077 + amyloid 174 082 124 173, 196 Włókna sprężyste 033, PAS
5. Nowotwory. Dr n. med. Ewa Domanowska (NOW) Kliniczno-morfologiczna charakterystyka nowotworów łagodnych i złośliwych. Zmiany i stany przedrakowe. Metaplazja. Dysplazja. Rak in situ. Pojecie mikroinwazji i raka wczesnego. Kacheksja i zespoły rzekomonowotworowe. Grading i stading. Markery nowotworowe. Zaburzenia różnicowania i dojrzewania tkanek. Neoplazja śródnabłonkowa. Łagodne nowotwory nabłonkowe. Nowotwory złośliwe i miejscowo złośliwe. Epidemiologia i diagnostyka nowotworów. Kliniczne cechy nowotworów. 1. Rogowacenie starcze naskórka (keratosis senilis) 2. Rogowacenie białe pochwy (lichen sclerosus; poprzednio: kraurosis) 3. Zmiany włóknisto-torbielowate sutka [także: łagodna dysplazja sutka] (mastopathia fibroso-cystica; dysplasia benigna mammae) 4. Brodawka łojtokowa skóry (verruca seborrhoica) 5. Wywinięcie nabłonka cylindrycznego na część pochwową szyjki macicy [poprzednio: nadżerka gruczołowa części pochwowej szyjki macicy] (ectropion) 6. Wewnątrznabłonkowe nowotworzenie (neoplazja) szyjki macicy [ poprzednio: nadżerka gruczołowa z dysplazją] (neoplasia intraepithelialis cervicalis; ang. CIN cervical intraepithelial neoplasia) CIN I/ LSIL 7. Wewnątrznabłonkowe nowotworzenie (neolazja) szyjki macicy [poprzednio: rak przedinwazyjny szyjki macicy] CIN III/HSIL 8. Choroba Bowena naskórka (morbus Boweni) 9. Rak podstawnokomórkowy skóry (carcinoma basocellulare cutis) 10. Rak kolczystokomórkowy skóry (carcinoma planoepitheliale/ carcinoma sinocellulare cutis) 11. Rak pęcherza moczowego (carcinoma urotheliale) 12. Rak gruczołowy jelita grubego (adenocarcinoma coli) 13. Tłuszczak (lipoma) 14. Tłuszczakomięsak (liposarcoma) 15. Gwiaździak (astrocytoma) 16. Gąbczak wielopostaciowy (glioblastoma multiforme) 17. Maziówczak złośliwy przerzut do płuc (sarcoma synoviale) 177 168 050, 179 243 237 178 176 166 110 022 186 279 195 049 053, 244 204, 260 214
II TYDZIEŃ 1. Patologia układu sercowo naczyniowego. lek. med. Natalia Skoczylas-Makowska (SN) Naczynia krwionośne: Wrodzone zaburzenia rozwojowe Choroba nadciśnieniowa naczyń Stwardnienie ścian tętnic Miażdżyca Tętniaki i rozwarstwienia Zapalenia naczyń Choroby związane z nadmierną reaktywnością naczyń Żylaki kończyn Zakrzepowe zapalenie żył i zakrzepica żylna Nowotwory i zmiany nowotworopodobne naczyń-klasyfikacja, charakterystyka ogólna, poszerzenia naczyń, naczyniaki Serce: Niewydolność serca Choroba niedokrwienna serca Zaburzenia rytmu serca Choroba nadciśnieniowa serca Serce w chorobie reumatycznej Infekcyjne zapalenie wsierdzia Nieinfekcyjne zapalenie wsierdzia Serce w zespole rakowiaka Zapalenie mięsnia sercowego Choroby osierdzia Śluzak serca 1. Stwardnienie tętniczek (arterioclerosis centralis) 2. Stwardnienie tętnic nerkowych (renes arteriosclerotici) 3. Zawał mięśnia sercowego (infractus myocardii) 4. Bliznowacenie po zawale mięśnia sercowego (cicatrisatio postinfractosa myocardii) 5. Zapalenie wsierdzia zastawek serca (endocarditis valvularis) 6. Włóknikowe zapalenie osierdzia (pericarditis fibrinoidea) 7. Ostre zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis acuta) 8. Żylaki odbytu (varices haemorrhoidales ani) 9. Naczyniak krwionośny (haemangioma) 128, 131, 132 212 +PAS 255 069 216 096 163, 250 251 099
2. Choroby dzieci. Dr n. med. Łukasz Szylberg. (DZ) Zespół niewydolności oddechowej noworodków Martwicze zapalenie jelit Zespół nagłej śmierci niemowlęcia Nowotwory wieku dziecięcego Obrzęk uogólniony płodu Wady rozwojowe Guz Wilmsa Nerwiak zarodkowy Siatkówczak Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy Mięsak Ewinga oraz PNET 1. Niedorozwój jąder (hypoplasia testis) 2. Zespół błon szklistych noworodka (membranae hyalinae pulmonum) 3. Czaszkogardlak (craniopharyngeoma) 4. Siatkówczak złośliwy zarodkowy (retinoblastoma) 145 159 208 202 3. Patologia układu oddechowego część I. Lek. Izabela Neska-Długosz (OI) Zapalenia płuc: etiologia, patogeneza, podział, patomorfologia. Choroby naczyń płucnych. Obrzęk hemodynamiczny płuc. Przewlekłe obturacyjne i restrykcyjne choroby płuc. Rozstrzenie oskrzeli. Pylice organiczne i nieorganiczne Zmiany w opłucnej Patogeneza i patomorfologia tzw. serca płucnego 1. Zatorowość tętnic płucnych (embolia thrombotica ramorum arteriae pulmonalis) 2. Zawał krwotoczny płuca (infarctus haemorrhagicus pulmonis) 3. Płatowe zapalenie płuc (pneumonia lobaris) 4. Ropne odoskrzelowe zapalenie płuc (bronchopneumonia) 5. Przewlekłe zapalenie oskrzeli (bronchitis chronica) 6. Zapalenie grzybicze płuc (pneumonia mycotica) 7. Guz mieszany ślinianki [także gruczolak wielopostaciowy] (tumor mixtus; edenoma pleomorphum) 156 060 198 067, 058 076 115 031
8. Pylice płuc (pneumoconioses) 272 4. Patologia układu oddechowego II. Lek. med. Izabela Neska-Długosz. (OII) Zagadnienia do przygotowana: Histoklinika raka płuca. Histoklinika raka krtani. Rak nosogardła. Stany przednowotworowe i nowotwory układu oddechowego z uwzględnieniem histokliniki tchawicy, krtani, oskrzeli. 1. Rak płaskonabłonkowy płuca (carcinoma planoepitheliale pulmonis) 2. Gruczolakorak płuca (adenocarcinoma pulmonis) 3. Rak drobnokomórkowy płuca (carcinoma microcellulare pulmonis) 4. Rak płaskonabłonkowy krtani (carcinoma planoepitheliale laryngis) 5. Rakowiak oskrzela i wyrostka robaczkowego (carcinoidum bronchit et appendicis) (barw.chromograniną A) 245 046 040 210 090, 249 8. Hemopatologia. Lek. med. Natalia Skoczylas-Makowska. (CH) Nienowotworowe choroby układu białokrwinkowego- leukocytozy odczynowe, odczynowe zapalenie węzłów chłonnych Rozrosty nowotworowe krwinek białych-klasyfikacja, charakterystyka ogólna Nowotwory limfoidalne- klasyfikacja, charakterystyka ogólna Pojęcie białaczka i chłoniak Ostre chłoniaki i białaczki limfoblastyczne Przewlekłe białaczka limfatyczna i chłoniak z małych limfocytów Chłoniaki grudkowe Chłoniaki rozlane zduąych komórek B Chłoniak Burkitta Szpiczak mnogi i inne rozrosty plazmatycznokomórkowe Chłoniak Hodgkina Ziarniniak grzybiasty i zespół Sezaryego Ostra białaczka mieloblastyczna Przewlekła białaczka szpikowa Powiększenie śledziony Rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe 1. Ostra białaczka szpikowa nacieki w wątrobie (ang. acute myelogenous leukemia; AML) 2. Chłoniak złośliwy (lymphoma malignum) 3. Ziarnica złośliwa LD type [poprzednio: lymphogranulomatosis maligna] ( ang. Hodgkin lymphoma, lymphocyte depletion type) 063 180,183 4. Ziarnica złośliwa MC type 089 220
(ang. Hodgkin lymphoma, mixed cellularity type) 5. Ziarnica złośliwa NS type Ang. Hodgkin lymphoma, nodular sclerosis type) 6. Szpiczak mnogi (myeloma multiplex) 7. Szpiczak plazmatyczno komórkowy (guz żebra) (plasmocytoma; plasma cel myeloma) 7. Zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (microangipatia thrombotica, ang. DIC) 007 055 231 211 Po 2 tygodniu bloku: KOLOKWIUM (zakres ćwiczeń 1-10 oraz wykłady 1 i 2)