YL AB U MODUŁ U ( PZDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu odzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów ok studiów emestr studiów Nazwa modułu Mikrobiologia Obowiązkowy Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim Lekarski Nie dotyczy jednolite magisterskie stacjonarne II, III IV i V Liczba przypisanych punktów CT 8 Formy prowadzenia zajęć Osoba odpowiedzialna za moduł Osoby prowadzące zajęcia trona internetowa jednostki/zakładu Język prowadzenia zajęć Wykłady: 15 godz. /seminaria: 15 godz. /ćwiczenia: 40 godz. Dr n.med. JoannaJursa-Kulesza mikrobio@pum.edu.pl; asiaju@pum.edu.pl dr n.med. Joanna Jursa-Kulesza dr n.med. Magdalena Kaczała dr n.med. Ludmiła zymaniak dr n.med. Bartosz Wojciuk www.pum.szczecin.pl -> Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim -> Katedra i Zakład Mikrobiologii, Immunologii i Medycyny Laboratoryjnej polski Informacje szczegółowe trona 1 z 19
Celem kształcenia w module 1 jest zaznajomienie studentów z mikrobiologią ogólną, w szczególności: 1) mikroorganizmami (bakterie, wirusy, grzyby) wywołującymi zakażenia u ludzi, ich patogennością oraz genetycznymi podstawami ich zmienności, 2) znaczeniem mikrobioty człowieka, 3) ogólnymi zasadami prawidłowego pobierania materiału do badań mikrobiologicznych, 4) ogólnymi zasadami i procedurami diagnostyki mikrobiologicznej, 5) zasadami oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów, 6) mechanizmami działania leków przeciwdrobnoustrojowych. Celem kształcenia w module 2 jest zaznajomienie studentów z mikrobiologią kliniczną, a w szczególności: Cele modułu 1) postaciami klinicznymi zakażeń oraz ich mikrobiologiczną diagnostyką, 2) wynikami badań mikrobiologicznych i umiejętnością ich prawidłowej interpretacji, 3) mechanizmami oporności drobnoustrojów na leki, 4) racjonalnym leczeniem zakażeń, 5) metodami zapobiegania zakażeniom, ze szczególnym uwzględnieniem szczepień obowiązkowych I zalecanych 6) zakażeniami szpitalnymi. 7) pidemiologii zakażeń głównie na terenie Polski I Unii uropejskiej 8) Zakażeń oportunistycznych 9) Wykorzystaniem nowoczesnych metod diagnostycznych opartych o techniki genetyczne w codziennej praktyce klinicznej 10) Wykorzystaniem szybkich testów identyfikacji drobnoustrojów w codziennej praktyce lekarza Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Zna podstawy budowy i fizjologii komórki ucaryota i Procaryota. Zna podstawy immunologii, w kontekście odpowiedzi nieswoistej i swoistej na zakażenie. Zna podstawowe pojęcia z zakresu genetyki. Zna anatomię człowieka. Potrafi posługiwać się mikroskopem świetlnym ozpoznaje podstawowe typy komórek pod mikroskopem Posługuje się reakcją antygen-przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i technikach. ozumie pojęcie i potrzebę odpowiedzialności za powierzone dobro. Wykazuje nawyk samokształcenia, rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie Współpracuje z członkami zespołu, tj. z grupa ćwiczeniową i asystentem prowadzącym. Akceptuje potrzebę władania językiem obcym. Potrafi zastosować się do wskazówek prowadzącego w kontekście bezpieczeństwa pracy z materiałem zakaźnym. trona 2 z 19
Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) numer efektu kształcenia tudent, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: W01 Zna podstawowe struktury komórkowe różnych drobnoustrojów, ich specjalizacje funkcjonalne, głównie w odniesieniu do zdolności wywoływania chorób u człowieka i zwierząt W02 Zna i rozumie genetyczne mechanizmy nabywania lekooporności przez drobnoustroje YMBOL (odniesienie do) KK C.W1 C.W2 C.W10 C.W11 posób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) W03 W04 Klasyfikuje drobnoustroje, z uwzględnieniem chorobotwórczych i obecnych we florze fizjologicznej Zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy, bakterie) czynników środowiska na organizm człowieka i populację ludzi oraz drogi ich wnikania do organizmu człowieka; opisuje konsekwencje narażenia organizmu człowieka na różne czynniki chemiczne i biologiczne oraz zasady profilaktyki W05 zna epidemiologię zarażeń wirusami, W06 W07 W08 W09 W10 W11 W12 W13 bakteriami oraz zakażeń grzybami i pasożytami, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania zna inwazyjne dla człowieka formy lub stadia rozwojowe wybranych pasożytniczych grzybów, pierwotniaków, helmintów i stawonogów, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania omawia zasadę funkcjonowania układu pasożyt żywiciel oraz zna podstawowe objawy chorobowe wywoływane przez pasożyty zna objawy zakażeń jatrogennych, drogi ich rozprzestrzeniania się oraz patogeny wywołujące zmiany w poszczególnych narządach zna i rozumie podstawy diagnostyki mikrobiologicznej i parazytologicznej zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i postępowania aseptycznego Zna podstawowe zasady farmakoterapii zakażeń, pojęcia: leczenie skojarzone, celowane, empiryczne Zna najważniejsze działania niepożadane po zastosowaniu antybiotyków, w tym inetrakcje interakcje ozumie problem lekooporności drobnoustrojów na antybiotyki C.W12 C.W13 C.W19 C.W38 C.W39 C.W41 trona 3 z 19
W14 Zna rodzaje materiałów biologicznych W15 U01 wykorzystywanych w diagnostyce mikrobiologicznej oraz zasady pobierania materiału do badań Zna najczęstsze drobnoustroje wywołujące zakażenia poszczególnych układów i narządów: krwi, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, dróg moczowopłciowych, zakażen przenoszonych drogą płciową, neuroinfekcji, zakażeń skóry, stawów, kości ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającymi na wykrycie obecności czynników szkodliwych (biologicznych i chemicznych) w biosferze U02 rozpoznaje najczęściej spotykane pasożyty człowieka na podstawie ich budowy, cykli życiowych oraz objawów chorobowych U03 posługuje się reakcją antygen - przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i technikach dla diagnostyki chorób zakaźnych U04 potrafi przygotować preparat i rozpoznać patogeny pod mikroskopem wykorzystując mikroskop świetlny, fluorescencyjny U05 interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych, znając przyczyny wyniku fałszywie dodatniego lub fałszywie ujemnego U06 potrafi powiązać obrazy uszkodzeń U07 tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny U08 Projektuje schemat racjonalnej U09 K01 chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej Posługuje się informatorami/przewodnikami po terapii p/drobnoustrojowej Akceptuje potrzebę standardów etycznych K02 ozumie pojęcie i potrzebę odpowiedzialności za powierzone dobro K03 wykazuje nawyk samokształcenia, rozumie potrzebę uczenia się prze całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K04 współpracuje z członkami zespołu; potrafi współpracować w grupie, przyjmując w niej różne role K05 Akceptuje potrzebę władania językiem obcym C..W18 C.U6 C.U7 C.U11 C.U12 C.U15 C.U18 K01 K02 K03 K04 K10 Ocena aktywności studenta na ćwiczeniach. prawdzanie poprawności wykonanych ćwiczeń. Obserwacja aktywności i postawy studenta na zajęciach i zaliczeniach testowych. Ocena umiejętności pracy w zespole. trona 4 z 19
Wykład Zajęcia seminaryjne Ćw. laborat. Ćw. projektowe Ćwiczenia kliniczne Ćwiczenia Zajęcia praktyczne inne. K06 K07 Potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników Jest świadom własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do ekspertów K15 K17 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer efektu kształcenia ymbol modułu lub tudent, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Forma zajęć dydaktycznych W01 Zna podstawowe struktury komórkowe różnych drobnoustrojów, ich specjalizacje funkcjonalne, głównie w odniesieniu do zdolności wywoływania chorób u człowieka i zwierząt C.W1 C.W2 C.W10 X W02 Zna genetyczne mechanizmy nabywania lekooporności przez drobnoustroje C.W11 W03 Klasyfikuje drobnoustroje, z uwzględnieniem chorobotwórczych i obecnych we florze fizjologicznej C.W12 X X W04 W05 W06 W07 Zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy, bakterie) czynników środowiska na organizm człowieka i populację ludzi oraz drogi ich wnikania do organizmu człowieka; opisuje konsekwencje narażenia organizmu człowieka na różne czynniki chemiczne i biologiczne oraz zasady profilaktyki zna epidemiologię zarażeń wirusami, bakteriami oraz zakażeń grzybami i pasożytami, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania C.W13 zna inwazyjne dla człowieka formy lub stadia rozwojowe wybranych pasożytniczych grzybów, pierwotniaków, helmintów i stawonogów, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania omawia zasadę funkcjonowania układu pasożyt żywiciel oraz zna podstawowe objawy chorobowe trona 5 z 19
W08 W09 W10 wywoływane przez pasożyty zna objawy zakażeń jatrogennych, drogi ich rozprzestrzeniania się oraz patogeny wywołujące zmiany w poszczególnych narządach zna i rozumie podstawy diagnostyki mikrobiologicznej i parazytologicznej zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i postępowania aseptycznego C.W19 W11 Zna podstawowe zasady farmakoterapii zakażeń, pojęcia: leczenie skojarzone, celowane, empiryczne W12 Zna najważniejsze działania W13 W14 W15 U01 niepożądane po zastosowaniu antybiotyków, w tym interakcje : synergizm i antagonizm. C.W38 ozumie problem lekooporności drobnoustrojów na antybiotyki Zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce mikrobiologicznej oraz zasady pobierania materiału do badań Zna najczęstsze drobnoustroje wywołujące zakażenia poszczególnych układów i narządów: krwi, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, dróg moczowopłciowych, zakażeń przenoszonych drogą płciową, neuroinfekcji, zakażeń skóry, stawów, kości ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającymi na wykrycie obecności czynników szkodliwych (biologicznych i chemicznych) w biosferze U02 rozpoznaje najczęściej spotykane pasożyty człowieka na podstawie ich budowy, cykli życiowych oraz objawów chorobowych C.U7 U03 posługuje się reakcją antygen - przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i technikach dla diagnostyki chorób zakaźnych U04 potrafi przygotować preparat i rozpoznać patogeny pod mikroskopem wykorzystując mikroskop świetlny, fluorescencyjny U05 interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych, znając przyczyny wyniku fałszywie dodatniego lub fałszywie ujemnego trona 6 z 19
U06 potrafi powiązać obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych C.U11 U07 analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny C.U12 U08 Projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej C.U15 U09 Posługuje się informatorami/przewodnikami po terapii p/drobnoustrojowej C.U18 K01 Akceptuje potrzebę standardów etycznych K01 K02 ozumie pojęcie i potrzebę odpowiedzialności za powierzone dobro K02 K03 wykazuje nawyk samokształcenia, rozumie potrzebę uczenia się prze całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K03 K04 współpracuje z członkami zespołu; potrafi współpracować w grupie, przyjmując w niej różne role K04 K05 Akceptuje potrzebę władania językiem obcym K05 K06 K07 Potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników K06 Jest świadom własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do ekspertów K07 X X X X X X ymbol treści kształcenia TKW01 TKU01 TKK01 Treść modułu (przedmiotu) kształcenia Opis treści kształcenia 2 rok semestr IV W.1.. Mikrobiota człowieka, Podstawy wykrywania zakażeń. Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu C.W1 C.W2 C.W10 C.W12 TKW02 TKU02 TKK02 W.2. Zakażenia wywoływane przez grzyby. Diagnostyka zakażeń grzybiczych. Mykotoksyny. C.W12 trona 7 z 19
TKW03 TKU03 TKK03 TKW04 TKU04 TKK04 TKW05 TKU05 TKK05 TKW06 TKU06 TKK06 W.3. Zakażenia wirusowe. Diagnostyka zakażeń wirusowych. W. 4. Profilaktyka i leczenie zakażeń. Podstawy antybiotykoterapii. Podstawy różnicowania drobnoustrojów - morfologia i fizjologia Morfologia bakterii i grzybów: kształt, wymiary, budowa komórki, różnice w budowie ściany komórkowej: bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne, prątki, inne, cechy różnicujące bakterie. Ogólna systematyka drobnoustrojów: królestwo, typ, klasa, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek; szczep, biotyp, serotyp, serowar, serogrupa. Metody bezpośredniego wykrywania drobnoustrojówj. Badanie morfologii drobnoustrojów: preparaty przyżyciowe i barwione. Metody barwienia. Podstawowe grupy bakterii Gram-dodatnich ziarenkowce: taphylococcus, treptococcus, nterococcus, Peptostreptococcus; laseczki: Bacillus, Clostridium; pałeczki: Corynebacterium, Listeria, Lactobacillus, Propionibacterium; prątki Mycobacterium; promieniowce: Actinomyces, Nocardia Podstawowe grupy bakterii Gram-ujemnych ziarenkowce: Neisseria, Veilonella; różne grupy pałeczek: z rodziny nterobacteriaceae (. coli, Klebsiella, almonella...),niefermentujace: Pseudomonas, Acinetobacter; inne: Vibrio, Campylobacter, Helicobacter, Haemophilus, Bordetella, Gardnerella, Legionella..., beztlenowe: Bacteroides, Fusobacterium...; krętki Treponema, Borrelia; riketsje; chlamydie; mykoplazmy Fizjologia drobnoustrojów wymagania odżywcze, źródło węgla i źródło energii (autotrofy, heterotrofy, chemolitotrofy, chemoorganotrofy); zapotrzebowanie na tlen (bezwzględne tlenowce, względne beztlenowce, beztlenowce, mikroaerofile, kapnofile); wpływ temperatury, ph, ciśnienia, potencjału oksydoredukcyjnego na wzrost bakterii. óżnice w zapotrzebowaniu wzrostowym różnych grup drobnoustrojów- bakterie typowe, atypowe, prątki, beztlenowce. Zmienność bakterii genotyp, fenotyp, mutacja, rekombinacja (koniugacja, transdukcja, transformacja). Praktyczne znaczenie zmian w genotypie (zmiana cech morfologicznych, biochemicznych, chorobotwórczości, wrażliwości na antybiotyki). Czynniki zjadliwości. Podłoża do hodowli drobnoustrojów. óżnicowanie drobnoustrojów na podstawie rodzaju wzrostu na podłożach płynnych (zmętnienie) i stałych (morfologia kolonii). Wykorzystanie metabolizmu (aktywność enzymatyczna, cechy biochemiczne) do identyfikacji i różnicowania drobnoustrojów. Metody identyfikacji/ zestawy diagnostyczne: testy API, system ATB, Vitek Compact, Maldi-Tof, inne Morfologia i fizjologia grzybów Morfologia grzybów: kształt, wymiary, budowa komórki, różnice w budowie ściany komórkowej. Cechy różnicujące bakterie i grzyby. Fizjologia grzybów. Wzrost i rozmnażanie grzybów cykle rozwojowe, fazy namnażania, szybkość wzrostu na podłożach sztucznych ( grzyby drożdżopodobne, pleśnie, dermatofity). C.W1 C.W2 C.W38 C.W1 C.W12 C.W12 C.W13 trona 8 z 19
TKW07 TKU07 TKK07 TKW08 TKU08 TKK08 Klasyfikacja grzybów dermatofity, drożdżaki i grzyby drożdżopodobne, pleśnie, grzyby dimorficzne Występowanie grzybów w środowisku i normalnej mikroflorze człowieka. Podstawowe cechy wirusów. Bakteriofagi, priony. Podstawowe cechy wirusów - budowa i wymiary, właściwości i udział poszczególnych struktur wirusów: w patomechanizmie zakażenia, w diagnostyce, do produkcji szczepionek. Fazy replikacji wirusów, wpływ typu replikacji na przebieg zakażenia wirusowego. Bakteriofagi. Priony. Podstawowe taksony wirusów: dsdna:herpesviridae (HHV-1, HHV-2, HHV-3 (VZV), HHV-4 (BV), HHV-5 (CMV), HHV-6, HHV-7, HHV-8; Adenoviridae (HAdV-A, -B, -C, -D, -, -F); Polyomaviridae (BK N, JCV);Papillomaviridae (HPV); Poviridae: (VACV, VAV, MCV), Hepadnaviridae(HBV) ssdna: Parvoviridae(B19 virus - B19V), dsna: eoviridae (otavirus A, B,) ssna(-): Orthomyoviridae (Influenza A, B, C ); Paramyoviridae (Human parainfluenza virus), Measles virus MV, Mumps virus MuV, Human respiratory syncytial virus -HV); abdoviridae (abies virus ); Filoviridae (bola Virus,, Marburg virus, ZIKA); Bunyaviridae(Hantaan virus); Arenaviridae (Lassa virus), Hepatitis delta virus - HDV; ssna(+): Coronaviridae(Coronavirus, A, Torovirus); Togaviridae (ubella virus - UBV); Flaviviridae (Tick-borne encephalitis virus, Yellow fever virus - YFV, Dengue virus,, West Nile virus,, Hepatitis C virus; Hepeviridae: Hepatitis virus - HV; etroviridae Picornaviridae (enterovirusy: Coackie, cho Polio; rinowirusy, Hepatitis A virus HAV, Foot-and-mouth disease virus FMD); Calciviridae (Norovirus (Norwalk virus); Astroviridae; etroviridae (HIV-1, HIV-2, - PTLV-1, PTLV-2 (HTLV); używające odwrotnej transkryptazy: DNA: Hepadnaviridae (HBV); NA: etroviridae (HIV). Metody namnażania wirusów (hodowle komórkowe, zarodki ptasie, wrażliwe zwierzęta). Metody wykrywania namnożonych wirusów: efekt cytopatyczny, metoda łysinkowa, odczyn hemaglutynacji, odczyn hemadsorpcji; odczyn neutralizacji; metody mikroskopowe, molekularne. Wykrywanie antygenów i materiału genetycznego wirusów. Podstawowe grupy bakterii Gram-dodatnich Ziarenkowce Gram-dodatnie: względnie beztlenowe - katalazo-dodatnie: Micrococcus, taphylococcus (. aureus, grupa CN:. epidermidis,. saprophyticus) - katalazo-ujemne: treptococcus(grupy serologiczne: A. pyogenes, B. agalactiae, C. equisimilis, G różne szczepy);. pneumoniae, grupa viridans, nterococcus; bezwzględnie beztlenowe: - Gram-dodatnie: Peptococcus, Peptostreptococcus, Peptoniphilus, Finegoldia, Anaerococcus, Pałeczki Gram-dodatnie tlenowe: - nieprzetrwalnikujące,: Corynebacterium (C. diphtheriae), Mycobacterium (prątki gruźlicy, MOTT), rysipelothri, Listeria. - przetrwalnikujące(laseczki tlenowe): Bacillusanthracis, B. cereus - promieniowce rozgałęzione pałeczki słabo kwasooporne: Nocardia, treptomyces, odoccocus, Actinomadura. Pałeczki Gram-dodatnie beztlenowe: - nieprzetrwalnikujące: Actinomyces, Propionibacterium, ubacterium, Lactobacillus, Bifidobacterium, Mobiluncus; - przetrwalnikujące (laseczki beztlenowe): Clostridium (C. tetani, C.perfringrns, C. botulinum); Występowanie, chorobotwórczość, najczęstsze postacie kliniczne zakażeń, mechanizmy obronne typ odczynu zapalnego, diagnostyka. C.W12 C.W13 C.W12 C.W13 trona 9 z 19
TKW09 TKU09 TKK09 TKW10 TKU10 TKK10 Podstawowe grupy bakterii Gram-ujemnych Ziarenkowce Gram-ujemne względnie beztlenowe: Neisseria (N. meningitidis, N. gonorrhoeae, gatunki komensalne występujące fizjologicznie w jamie ustnej), Moraella catarrhalis bezwzględnie beztlenowe: - Veilonella Pałeczki Gram-ujemne jelitowe (duże) względnie beztlenowe z rodziny nterobacteriaceae: scherichia coli(szczepy TC, PC, IC, HC), almonella(serowary. Typhi (D) dur brzuszny, Paratyphi(A, B, C) dury rzekome; salmonelozy -. nteritidis,. Agona,. Typhimurium,. Heidelberg...), higella (. dysenteriae,. fleneri,. boydii.. sonnei), Klebsiella(K. pneumoniae, K. oytoca, K.rhinoscleromatis, K. ozenae, nterobacter, Citrobacter, erratia, Proteus, Morganella, Providencia, Yersinia Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące niewybredne tlenowe: Pseudomonas aeruginosa, tenotrophomonas maltophilia, Burkholderiacepacia, Acinetobacter baumannii, Alcaligenes, Flavobacterium Pałeczki oksydazo-dodatnie, fermentujące, względnie beztlenowe: Vibrio (V. cholerae V. parahaemolyticus), Aeromonas Pałeczki oksydazo-dodatnie, mikroaerofilne: Campylobacter jejuni, Helicobacter pylori Wybredne pałeczki Gram-ujemnemałe (kokopałeczki):francisella tularensis, Pasteurella multocida, Brucella abortus, Bordetella pertussis, Haemophilus influenzae, Legionella pneumophila Pałeczki Gram-ujemne bezwzględnie beztlenowe: Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella, Fusobacterium, Leptotrichia, Aggregatibacter actinomycetemcomitans Występowanie, chorobotwórczość, najczęstsze postacie kliniczne zakażeń, mechanizmy obronne typ odczynu zapalnego, diagnostyka. Metody niszczenia drobnoustrojów poza organizmem ludzkim. Metody badania wrażliwości na leki. Dezynfekcja: * fizyczna: termiczna (pasteryzacja, tyndalizacja, dekoktacja -gotowanie), promieniowanie UV; *chemiczna: kwasy, zasady, alkohole, aldehydy, związki zawierające aktywny chlor i jod, pochodne fenolowe, detergenty i mydła, związki utleniające, związki metali ciężkich, barwniki, inne, mechanizmy działania i zasady doboru preparatów dezynfekcyjnych, terylizacja: * wysokotemperaturowa (suche gorące powietrze odpowiednie piece, para wodna w nadciśnieniu sterylizator parowy /autoklaw/, spalanie - spalarnie, wyżarzanie eza), * niskotemperaturowa (gazowa tlenkiem etylenu lub formaldehydem, fumigacja); * promieniowanie przenikliwe; * chemiczna: środki odkażające aldehydy, chlorowce, nadboran potasowy; * mechaniczna: filtry; * plazmowa; Kontrola procesu sterylizacji: wskaźniki fizyczne, chemiczne, biologiczne. Metody badania bakteryjnego zanieczyszczenia powietrza, powierzchni, sprzętu, rąk: metoda opadowa C.W12 C.W13 C.W19 trona 10 z 19
samoistna, wymuszonym obiegiem, odciskowa, wymazy przydatność w praktyce (wady i zalety). Metody badania wrażliwości bakterii na antybiotyki in vitro (antybiogram): jakościowa - metoda dyfuzyjnokrążkowa, ilościowe - metody kolejnych rozcieńczeń w podłożu stałym i płynnym, -testy, automatyczne. MIC i MBC. TKW11 TKU11 TKK11 TKW12 TKU12 TKK12 Podstawy różnicowania bakterii Omówienie zasad BHP w pracowni mikrobiologicznej. Mycie rąk. Wykonanie i oglądanie preparatów przyżyciowych kropla wisząca. Wykonanie preparatów barwionych z hodowli płynnej i stałej metodą Grama, Lőfflera, Neissera. Technika mikroskopii immersyjnej. Ocena mikroskopowa wykonanych preparatów: ocena wielkości i morfologii drobnoustrojów, różnicowanie poszczególnych grup drobnoustrojów. Oglądanie preparatów bezpośrednich z różnych materiałów klinicznych: ropa z czyraka, plwocina, krew, pochwa. Odczytanie zdolności ruchu bakterii na podłożu stałym, w agarze półpłynnym. Oglądanie podłoży do hodowli drobnoustrojów przed i po posiewie (podłoża płynne: tryptozowo-sojowe, tioglikolanowe; podłoża agarowe: z krwią owczą, Chapmana, MacConkeya, abourauda, czekoladowe, Mueller-Hintona, D-Coccosel, Pyocyanosel, chromogenne), ocena wzrostu, charakterystyka morfologiczna (wygląd) i biochemiczna (charakterystyczna barwa) kolonii. óżnicowanie bakterii na podstawie cech biochemicznych - testy API (odczyt wizualny), karty VITK 2 Compact. Wizyta w pożywkarni i pracowni bakteriologicznej przygotowanie szkła i pożywek, wykorzystanie pożywek w codziennej diagnostyce, odczytanie cech biochemicznych systemem komputerowym. Oglądanie zestawów do pobierania materiałów (wymazówki, podłoża transportowe, podłoża transportowo-wzrostowe, inne). Podstawy różnicowania grzybów. Ocena morfologii kolonii grzybów na podłożu abourauda, podłożu chromogennym oraz Dermasel (ocena wzrostu dermatofitów) Ocena morfologii komórek w hodowli szkiełkowej. Oglądanie preparatów bezpośrednich w laktofenolu ocena obecności strzępek grzybni w materiale pobranym od pacjenta. Wykonanie i ocena preparatów bezpośrednich z plwociny. Oglądanie preparatów bezpośrednich z różnych materiałów klinicznych: plwocina, krew, pochwa. Ocena morfologii grzybów w preparacie z KOH. Odczytanie testu filamentacji. óżnicowanie grzybów na podstawie cech biochemicznych - testy API (odczyt wizualny), karty VITK 2 Compact. Odczytanie testu biochemicznego Candifast C.U7 C.U7 C.U12 TKW13 TKU13 Wirusy. Wykrywanie wirusów metodą hemaglutynacji - trona 11 z 19
TKK13 TKW14 TKU14 TKK14 TKW15 TKU15 TKK15 odczyn szkiełkowy (jakościowy) i probówkowy (ustalenie miana wirusa). Oglądanie ciałek wtrętowych Negriego w tkance mózgowej zwierzęcia chorego na wściekliznę) w preparacie barwionym i metodą IF. Demonstracja hodowli bakteriofagów (łysinki). óżnicowanie bakterii Gram-dodatnich óżnicowanie gronkowców: morfologia kolonii gronkowców na agarze zwykłym, agarze z krwią i podłożu Chapmana, wykonanie testu na obecność katalazy i czynnika zlepnego (CF), odczyt testu probówkowego na wytwarzanie koagulazy, testu lateksowego typu taphaure, API, ID 32 taph, VITKGP. óżnicowanie paciorkowców: ocena morfologii kolonii i typu hemolizy paciorkowców β- hemolizujących, zieleniących i niehemolizujących na agarze z krwią; podłoże chromogenne (Granada. agalactiae), różnicowanie serologiczne(treptokit), wrażliwość na optochinę (różnicowanie pneumokoków od paciorkowców zieleniących), test AO. óżnicowanie enterokoków: wzrost na agarze zwykłym, agarze z krwią, podłożach wybiórczoróżnicujących (z eskuliną, tellurynem potasu). Oglądanie preparatów barwionych metodą Grama i Neissera z maczugowców błonicy i rzekomobłoniczych. Oglądanie hodowli maczugowców rzekomobłoniczych na agarze z krwią. Oglądanie preparatów barwionych metodą Grama oraz hodowli na agarze zwykłym (mikrokolonie) promieniowców Nocardia. Diagnostyka prątków: oglądanie prątków gruźlicy w preparatach bezpośrednich barwionych metodąziehl- Neelsena i fluorescencyjnych oraz hodowli prątków na podłożu Lövensteina-Jensena, wykrywanie obecności DNA Mycobacterium tuberculosis metodą eal-time PC. Oglądanie hodowli Bacillus cereus. óżnicowanie bakterii Gram-ujemnych óżnicowanie Moraella i Neisseria: test na obecność oksydazy, testy biochemiczne (API, VITKNH), zestaw do określenia grupy serologicznej Neisseria meningitidis Ocena wyglądu kolonii różnych pałeczek Gramujemnych na podłożu MacConkeya kolonie laktozododatnie ( coli), laktozo-ujemne (almonella, higella, Proteus), śluzowe (Klebsiella). Ocena wyglądu kolonii almonella na podłożu oraz Pseudomonas na podłożu wybiórczym z cetrymidem. óżnicowanie pałeczek Gram-ujemnych na podstawie cech biochemicznych testy API, VITK. Demonstracja zestawu do typowania serologicznego almonella i higella. Wykonanie posiewów wymazów z różnych okolic ciała (nos, ucho, gardło, pochwa, odbyt). C.U7 C.U11 C.U7 C.U11 TKW16 TKU16 TKK16 Diagnostyka zakażeń wywoływanych przez bakterie beztlenowe. Odczytanie posiewów wymazów z różnych okolic ciała (nos, ucho, gardło) wykonanych na ćwiczeniu 5. Demonstracja zestawów do hodowli bakterii beztlenowych (anaerostat). C.U7 C.U11 C.U6 trona 12 z 19
Wykonanie i oglądanie barwionych metodą Grama preparatów bezpośrednich z beztlenowcami (płytka nazębna, kieszonka dziąsłowa, kał). Oglądanie hodowli Propionibacterium na podłożu chaedlera. Diagnostyka laseczek: ocena preparatu bezpośredniego ze zgorzeli gazowej, i Clostridium perfringens Oglądanie hodowli z bakteriami beztlenowymi (charakterystyczna woń). chemat diagnostyki Clostridium difficile wykrycie antygenu i toksyn w kale. TKW17 TKU17 TKK17 Diagnostyka zakażeń grzybiczych i wirusowych Wykrywanie antygenów rozpuszczalnych Aspergillus i Candida w surowicy pacjenta metodą LIA. Oznaczanie DNA Aspergillus i Pneumocystis jirovecii metodą eal-time PC w BAL-u, plwocinie, popłuczynach oskrzelowych. Wykrycie swoistych przeciwciał w odczynie zahamowania hemaglutynacji (grypa, świnka, odra). Wykrycie antygenu HBsAg metodą lisa. Oznaczanie DNA CMV i BK w surowicy metodą eal- Time PC Oznaczanie ilościowe przeciwciał przeciwko wirusowi psteina-barr (klasa IgM oraz IgG) metodą Map Lumine. Wykonanie posiewów: odciskowych palców (przed myciem, po myciu mydłem, po dezynfekcji), z powierzchni nieożywionych (metodą odciskową - Count-Tact) oraz badanie zanieczyszczenia powietrza metodą opadową. C.U7 C.U11 C.U6 TKW18 TKU18 TKK18 Metody dekontaminacji oraz metody oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów. Odczyt i interpretacja posiewów środowiskowych z ćwiczenia 7. Omówienie zasad wykonywania antybiogramu metodami dla różnych rodzajów/grup drobnoustrojów wg wytycznych CLI i ucast: dyfuzyjno-krążkowa, -test, Candifast, Micronaut - odpowiednie inoculum, podłoże, sposób posiewu, dobór właściwych krążków, czas inkubacji, odczytywanie i interpretacja wynik. Demonstracja różnego typu aparatury do wyjaławiania. Oglądanie wskaźników chemicznych kontrolujących proces sterylizacji. Odczytanie posiewów sporotestu A. Oglądanie płytki z przykładem działania promieniowania UV i środków dezynfekcyjnych. Odczyt wykonanych posiewów. Przegląd prospektów najczęściej stosowanych chemicznych środków dezynfekcyjnych i sterylizujących. Wykonanie antybiogramu metodą dyfuzyjno-krążkową z wybranych szczepów bakterii. Odczytanie podstawowych antybiogramów metodą dyfuzyjno-krążkową (. aureus ropa, nosicielstwo,. pyogenes,. faecalis,. coli ropa, mocz, Pseudomonas). Odczytanie MIC na podstawie -testu. Oznaczanie wrażliwości prątków na leki. Odczytanie antymykogramu metody półilościowe: Candifast, Micronaut. C.U7 C.U11 C.U14 C.U6 trona 13 z 19
TKW19 TKU19 TKK19 TKW20 TKU20 TKK20 Interpretacja antybiogramów 3 rok semestr V W. 1 Antybiotyki - mechanizmy oporności, racjonalna antybiotykoterapia Aktualne problemy antybiotykoterapii: narastanie oporności, zmienność czynników etiologicznych zakażeń, wskazania i zasady racjonalnej terapii: terapia empiryczna, terapia celowana, terapia deeskalacyjna. Mechanizmy powstawania oporności bakterii na antybiotyki - oporność naturalna, oporność nabyta: związana z chromosomem (mutacje), związana z plazmidami i transpozonami (koniugacja, transdukcja, transformacja), selekcja szczepów opornych. Fenotypowa ekspresja oporności na antybiotyki - synteza enzymu degradującego, modyfikacja miejsca docelowego działania, zaburzenie barier przepuszczalności, ominięcie ogniwa zablokowanego przez enzym, wypływ antybiotyku. Mechanizmy oporności klinicznie ważnych patogenów: taphylococcus, treptococcus pneumoniae, treptococcus pyogenes, nterococcus, Haemophilus influenzae, coli, Klebsiella, Proteus, Pseudomonas, Acinetobacter. C.U15 C.U17 C.W34 C.W38 C.W39 C.W11 TKW21 TKU21 TKK21 W.2 Antropozoonozy TKW22 TKU22 TKK22 TKW23 TKU23 TKK23 W. 3 Zakażenia szpitalne, kontrola zakażeń, szpitalna polityka antybiotykowa Zakażenia szpitalne. Źródło, rezerwuar zakażenia, drogi przenoszenia, drogi wnikania. Zakażenia egzogenne, endogenne. Kliniczne postacie zakażeń szpitalnych. Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych - bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pasożytnicze, patogeny alarmowe. Nadzór, kontrola, zapobieganie zakażeniom szpitalnym rejestracja bierna i czynna. Zasady chemioterapii zakażeń szpitalnych. Zasady dochodzenia epidemiologicznego w zakażeniach szpitalnych: typowanie fenotypowe i genotypowe szczepów szpitalnych (MA, pałeczki Gram-ujemne). W. 4 Zakażenia oportunistyczne C.W11 C.W34 C.W36 C.W39 C.W20 TKW24 TKU24 TKK24 Zakażenia dróg oddechowych i oka Przypomnienie flory fizjologicznej układu oddechowego oraz mechanizmów obrony przed zakażeniem. Najczęstsze postaci kliniczne zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych, czynniki etiologiczne: wirusy, grzyby, bakterie (gronkowce, paciorkowce, pałeczki Gram-ujemne, inne, drobnoustroje wywołujące atypowe zapalenia płuc: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, C.W20 trona 14 z 19
Chlamydia psittaci, Chlamydia trachomatis, Legionella, C.W33 Coiella), Zasady diagnostyki (pobierane materiały, posiewy, badania serologiczne, wykrycie antygenu) i leczenia zakażeń układu oddechowego. Zakażenia oka zakażenia wirusowe, grzybicze, bakteryjne, postaci kliniczne, zasady diagnostyki i leczenia. TKW25 TKU25 TKK25 Zakażenia przewodu pokarmowego 1h Przypomnienie flory fizjologicznej przewodu pokarmowego i miejscowych mechanizmów obronnych. Czynniki etiologiczne (bakterie, wirusy, pasożyty), postacie kliniczne, epidemiologia, leczenie zakażeń przewodu pokarmowego i zatruć pokarmowych. Zasady badań mikrobiologicznych w chorobach przewodu pokarmowego: - badanie kału i wymazów z odbytu na podłożach wybiórczo-różnicujących, badanie biochemiczne, typowanie serologiczne, typowanie fagowe; - posiew krwi, moczu, żółci, kału, odczyny serologiczne (dur i paradury); - wykrycie toksyn (Clostridium botulinum, Clostridium difficile,. aureus); - wykrycie antygenu w kale (otavirus); Profilaktyka zakażeń jelitowych: badanie nosicielstwa almonella, higella, badanie stopnia zanieczyszczenia wody miano coli C.W20 C.W33 TKW26 TKU26 TKK26 Zakażenia dróg moczowo-płciowych, TD, zakażenia matka-noworodek Przypomnienie flory fizjologicznej układu moczowopłciowego Czynniki sprzyjające zakażeniom dróg moczowopłciowych, postacie kliniczne. Czynniki etiologiczne i leczenie zakażeń dróg moczowych. Badanie bakteriologiczne moczu zasady i sposoby pobierania moczu, posiewy ilościowe i jakościowe, antybiogram. Flora fizjologiczna, stopnie czystości pochwy. Najczęściej występujące stany zapalne pochwy: drożdżyca, rzęsistkowica, bakteryjna waginoza (Gardnerella vaginalis), chlamydioza (Chlamydia trachomatis), opryszczka (Herpessimple typ 2). Zasady diagnostyki i leczenia. Zakażenia wewnątrzpłodowe i okołoporodowe (Tooplasma gondii, ubellavirus, CMV, HV - TOCH; Treponema pallidum, treptococcus agalactiae). Czynniki etiologiczne aktualnie związane z chorobami przenoszonymi drogą płciową (TD): 1.wirusowe: 1.a: HHV-1,2, HPV, MCV (wywołują lokalne zmiany w obrębie i okolicy narządów rodnych); 1.b. HIV, HBV, HDV,HCV, HGV, PTLV, HHV 8 (komórka docelowa poza układem płciowym);2. bakteryjne: Treponema pallidum, Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Haemophilusducreyi, Klebsiella (Calymmatobacterium) granulomatis; 3. inne: Trichomonas vaginalis; Kiła morfologia i fizjologia krętka bladego Treponema pallidum, inne krętki występujące fizjologicznie i chorobotwórcze, diagnostyka kiły w zależności od okresu choroby (preparat bezpośredni, odczyny serologiczne klasyczne (VDL, U) i nowoczesne (FTA, FTA-AB, immobilizacyjny), profilaktyka kiły, zakażenia poza kontaktem płciowym. zeżączka morfologia i fizjologia dwoinek rzeżączki Neisseria gonorrhoeae, diagnostyka ostrej i przewlekłej rzeżączki (preparat bezpośredni, hodowle, identyfikacja), C.W20 C.W33 trona 15 z 19
zakażenia poza kontaktem płciowym. Nierzeżączkowe zapalenia cewki moczowej (NGU) i szyjki macicy chlamydie, mykoplazmy, diagnostyka. Chemioterapia TD. TKW27 TKU27 TKK27 Neuroinfekcje, zakażenia krwi, wsierdzia, skóry, kości i stawów. Czynniki predysponujące do zakażeń CUN, drogi zakażenia. Zasady pobierania płynu mózgowo-rdzeniowego do badania bakteriologicznego i wirusologicznego. Czynniki etiologiczne zapaleń opon mózgowordzeniowych i mózgu - - bakteryjne ropne: Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae, treptococcus pneumoniae, taphylococcus, treptococcus agalactiae, pałeczki Gram-ujemne, - bakteryjne nieropne: Mycobacterium tuberculosis, Listeria monocytogenes, Borrelia burgdorferi, Treponema pallidum; - grzybicze: Cryptococcusneoformans, Candida - pasożytnicze: Tooplasma gondii; - wirusowe (limfocytarne): wirusy neurotropowe enterowirusy: Polio, Coackie, cho, arbowirusy, wścieklizny; wirusy nie neurotropowe, mogące dać powikłania mózgowe odry, świnki, różyczki, herpes, adenowirusy, schorzenia latentnecun; Diagnostyka neuroinfekcji: badanie płynu mózgowordzeniowego (preparaty bezpośrednie, hodowle, wykazanie swoistych antygenów), posiewy innych materiałów, badania serologiczne (wykrycie przeciwciał). Posocznica/sepsa, bakteriemia, zapalenie wsierdzia uwarunkowania kliniczne, czynniki etiologiczne, diagnostyka bakteriologiczna: zasady pobierania krwi na posiew (czas, objętość, podłoża, liczba próbek itp.), metody hodowli krwi, ocena posiewów, interpretacja wyniku posiewu krwi. Zasady chemioterapii zakażeń CUN i krwi. Zapalenia skóry, stawów, kości, szpiku, zakażenia miejsca operowanego czynniki etiologiczne, diagnostyka. C.W20 C.W33 TKW28 TKU28 TKK28 Zakażenia odzwierzęce. Przypomnienie czynników etiologicznych (bakteryjne, wirusowe, grzybicze) zakażeń odzwierzęcych. Wybrane schorzenia odzwierzęce: krętkowice (leptospirozy, borelioza z Lyme, dur powrotny), tularemia, bartonelozy, riketsjozy, anaplazmoza, erlichiozy. Zasady diagnostyki i leczenia C.W20 C.W33 TKW29 TKU29 TKK29 TKW30 TKU30 Antybiogramy - mechanizmy oporności Oznaczanie MA. Odczyt gotowych antybiogramów metodą dyfuzyjnokrążkową przypomnienie zasad. Wykrywanie istotnych klinicznie mechanizmów oporności: betalaktamazybl, AmpC, KPC, MBL, mechanizm M, ML B, szczepy MA, VIA, HLA, V. Kliniczna interpretacja wyników antybiogramów uzyskanych in vitro. Wykrywanie MA w materiale bezpośrednim (np. wymaz z nosa) metodą eal-time PC w aparacie Gene- pert demonstracja i zastosowanie testu w codziennej pracy klinicznej. Zakażenia dróg oddechowych i oka porządzenie własnych preparatów bezpośrednich z plwociny, śliny i wymazów z gardła. C.U13 C.U15 C.U13 trona 16 z 19
TKK30 TKW31 TKU31 TKK31 TKW32 TKU32 TKK32 Oglądanie i ocena preparatów bezpośrednich z plwociny i BAL-u (bakterie, grzyby, leukocyty). Oglądanie hodowli różnych materiałów z dróg oddechowych/oka z udziałem: taphylococcus aureus, treptococcus pyogenes, treptococcus pneumoniae, H. influenzae,moraellacatarrhalis,klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa. Przypomnienie zasad różnicowania w/w drobnoustrojów.óżnicowanie gatunków H. influenzae (krążki X, V, XV), testy biochemiczne (API NH, VITKNH) demonstracja. Ocena antybiogramów wykonanych z w/w drobnoustrojów, wypisanie i interpretacja wyniku. Wykrywanie antygenów treptococcus pneumoniae i Legionella pneumophila w moczu - demonstracja wyniku dodatniego i ujemnego. Wykrycie antygenu treptococcus pyogenes w wymazie z gardła. Wykrywanie przeciwciał przeciwko Mycoplasma pneumoniae i Chlamydia pneumoniae (IIF, lisa). Oznaczanie mna wirusa metodą T-PC w BAL-u. Wykonanie posiewu kału na podłoża wybiórcze. Zakażenia dróg pokarmowych Oglądanie dodatnich posiewów w kierunku almonella. Ocena testów biochemicznych wyizolowanych pałeczek Gram-ujemnych. Odczytanie odczynu Widala. Wykonanie badania serologicznego celem wykrycia patogennych coli. Demonstracja zestawu do ustalenia serotypualmonella, higella. Ocena stopnia zanieczyszczenia wody. Wykrycie antygenów rotawirusów i adenowirusów w kale. Izolacja i wykrycie toksyn A i B Clostridium difficile. Oglądanie dodatnich posiewów w kierunku Campylobacter. Wykrywanie antygenu Helicobacter pylori w kale próby dodatnie i ujemne. Prezentacja i omówienie wyników badań przeciwciał IgG przeciwko Helicobacter pylori metodą IF oraz testem Westernblot. Zakażenia dróg moczowo-płciowych, zakażenia matkanoworodek Wykonanie posiewu moczu ezą kalibrowaną. Wykonanie preparatów z cewki moczowej i pochwy. Ocena jakościowych i ilościowych posiewów moczu. Zastosowanie podłoży chromogennych w diagnostyce moczu oraz identyfikacji. agalactiae (Granada) przykładowe posiewy. Ocena antybiogramów z dróg moczowych, wypisanie i interpretacja wyniku. Oglądanie preparatów bezpośrednich i posiewów wymazów z pochwy (Lactobacillus, Gardnerella vaginalis, treptococcus agalactiae, Candida albicans) C.U15 C.U13 C.U15 C.U13 C.U15 TKW33 TKU33 TKK33 TD Oglądanie preparatów bezpośrednich z zakażenia dwoinkami rzeżączki. Oglądanie hodowli dwoinek rzeżączki, wykonanie testu na wytwarzanie oksydazy. Wykonanie testu VDL, oglądanie odczynu FTA-AB. Oglądanie zestawu do diagnostyki Ureaplasma. Wykrycie Chlamydia trachomatis w preparatach bezpośrednich metodą IF. Oznaczanie genotypu wirusa HPV metodą PC/hybrydyzacji w wymazach z kanału szyjki macicy, zeskrobinach ze zmian chorobowych - przykłady wyników badań, omówienie zastosowania testu. C.U13 C.U15 trona 17 z 19
TKW34 TKU34 TKK34 Neuroinfekcje, zakażenia krwi, wsierdzia, skóry, kości i stawów. Demonstracja zestawów i podłoży do pobierania płynu mózgowo-rdzeniowego i krwi. Oglądanie preparatów z zakażeń płynu mózgowordzeniowego i krwi. Interpretacja wyników posiewów krwi. Hodowle i identyfikacja najczęstszych patogenów CUN i krwi. Zestaw do identyfikacji antygenów H. influenzae,. colik1,.agalactiae, N. meningitidis, Cryptococcus bezpośrednio z płynu mózgowo-rdzeniowego. Diagnostyka serologiczna boreliozy z Lyme (IF, lisa, Western blot). C.U13 C.U15 Piśmiennictwo i pomoce naukowe 1.Literatura podstawowa Mikrobiologia - P.. Murray, K.. osenthal, M.A. Pfaller, red. A. Przondo-Mordarska, G. Martirosian, A. zkaradkiewicz Literatura uzupełniająca, inne pomoce dydaktyczne: Antybiotykoterapia praktyczna D. Dzierżanowska najnowsze wydanie Mikrobiologia lekarska P. Heczko, M. Wróblewska Mikrobiologia lekarska F. Kayser, K. Bienz, J. ckert,. Zinkernagel Wirusologia lekarska M. Kańtoch najnowsze wydanie Diagnostyka bakteriologiczna. zewczyk 2. Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych 1. Zestaw do prezentacji multimedialnych: laptop, projektor multimedialny 2. Laboratorium wyposażone w stoły laboratoryjne, Lumine, aparaty do PC, wirówki laboratoryjne, lodówki do przechowywania pożywek mikrobiologicznych oraz hodowli bakteryjnych, pipety automatyczne, mikroskop świetlny i fluorescencyjny. 3. Dostęp do laboratorium: automatyczne systemy identyfikacji drobnoustrojów i oznaczania lekowrażliwości, system monitorowania posiewów krwi. Jednorazowy sprzęt laboratoryjny, odczynniki. Nakład pracy studenta (bilans punktów CT) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Nauczyciel tudent Średnia Godziny kontaktowe z nauczycielem 70 Przygotowanie do ćwiczeń 70 Czytanie wskazanej literatury 10 Przygotowanie prezentacji multimedialnej 3 Przygotowanie do egzaminu 15 Inne zaliczenie poprawkowe 10 Uwagi umaryczne obciążenie pracą studenta 178 Punkty CT za moduł 8 - raport oznacza wypełnienie na każdych zajęciach praktycznych protokołu do ćwiczeń, jest to forma zaliczenia ćwiczenia praktycznego trona 18 z 19
Metody oceniania np.: egzamin- rozwiązanie problemu sprawdzenie umiejętności praktycznych raport D dyskusja wyników P prezentacja Inne zaliczenie - Z trona 19 z 19