PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW SEKTOR BUDOWLANY URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW SEKTOR BUDOWLANY URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

PORADNIK DLA PRZEDSIÊBIORCÓW SEKTOR BUDOWLANY URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

Wydawca Urz¹d Komitetu Integracji Europejskiej Al Ujazdowskie 9, 00-918 Warszawa http://www ukie gov pl we wspó³pracy z Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej przy Wy szej Szkole Informatyki i Zarz¹dzania w Rzeszowie Projekt graficzny serii wydawniczej 21 DRZEWO, agencja interaktywna Gagarina 86/7, 87-100 Toruñ http://www 21drzewo pl Wydanie pierwsze - grudzieñ 2003 ISBN 83-89218-37-2 Urz¹d Komitetu Integracji Europejskiej

Ogólne zasady zak³adania przedsiêbiorstw w krajach cz³onkowskich UE i krajach przystêpuj¹cych Jedn¹ z podstawowych zasad funkcjonowania rynku wewnêtrznego w Unii Europejskiej jest swoboda przedsiêbiorczoœci, przejawiaj¹ca siê w mo liwoœci prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej przez obywateli pañstw cz³onkowskich w dowolnym kraju na terenie UE Dzia³alnoœæ gospodarcza na obszarze innego pañstwa cz³onkowskiego mo e polegaæ na zak³adaniu przedsiêbiorstw g³ównych, a tak e na zak³adaniu przedsiêbiorstw podleg³ych (filii, agencji, oddzia³ów oraz spó³ek - córek) Swoboda przedsiêbiorczoœci w zakresie wynikaj¹cym z Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹ (TWE) - dotyczy zarówno osób fizycznych (koniecznym warunkiem korzystania z tej swobody jest obywatelstwo UE, czyli obywatelstwo pañstwa cz³onkowskiego UE), jak i osób prawnych (zarejestrowanych lub posiadaj¹cych siedzibê w UE) Ze swobody przedsiêbiorczoœci korzysta³y tak e osoby fizyczne z pañstw stowarzyszonych z UE (w tym z Polski), które mog³y podj¹æ tzw samozatrudnienie (tj prowadzenie zarejestrowanej dzia³alnoœci przez dan¹ osobê w jednym z pañstw cz³onkowskich UE), bez mo liwoœci poszukiwania zatrudnienia na lokalnym rynku pracy Na podstawie Uk³adu Europejskiego polscy przedsiêbiorcy mogli tak e tworzyæ jednostki zale ne w pañstwach cz³onkowskich UE Nie by³o jednak mo liwoœci zatrudniania innych pracowników z pañstwa pochodzenia (wyj¹tek stanowi³ tylko tzw personel kluczowy firmy, tj osoby pe³ni¹ce funkcje kierownicze oraz specjaliœci) Równie po 1 maja 2004 r nie bêdzie w tym zakresie istotnej zmiany: pañstwa cz³onkowskie UE mog¹ wprowadziæ bowiem okresy przejœciowe na zatrudnianie obywateli z nowych pañstw cz³onkowskich - tam gdzie bêd¹ utrzymywane restrykcje dotycz¹ce zatrudniania obcokrajowców, polski przedsiêbiorca, legalnie dzia³aj¹cy w innym pañstwie cz³onkowskim, nie bêdzie móg³ zatrudniaæ obywateli polskich Utrzymywanie okresów przejœciowych oznacza, e podjêcie pracy w pañstwie cz³onkowskim UE bêdzie nadal wymagaæ uzyskania zezwolenia na pracê Okresy przejœciowe zwi¹zane z zatrudnieniem mog¹ obowi¹zywaæ maksymalnie 7 lat, wed³ug formu³y 2+3+2 lata (oznacza to, e pañstwa cz³onkowskie nie mog¹ wprowadziæ jednolitego siedmioletniego okresu przejœciowego, ale obowi¹zywanie ograniczeñ w zatrudnieniu obywateli z innych pañstw cz³onkowskich musi byæ weryfikowane po up³ywie dwóch, a nastêpnie trzech lat) Decyzjê o stosowaniu okresów przejœciowych podejmuj¹ samodzielnie poszczególne pañstwa cz³onkowskie: utrzymywanie ograniczeñ w zatrudnieniu obywateli nowych pañstw cz³onkowskich UE zadeklarowa³y Niemcy i Austria, natomiast z dniem 1 maja 2004 roku swoje rynki pracy otworz¹ prawdopodobnie Dania, Holandia, Irlandia, Szwecja, Wielka Brytania Swoboda przedsiêbiorczoœci obejmuje jednak nie tylko podejmowanie dzia³alnoœci gospodarczej, ale tak e inne czynnoœci zwi¹zane z funkcjonowaniem przedsiêbiorstwa: nabywanie ruchomoœci i nieruchomoœci, zawieranie umów (np umów o dzie³o, umów najmu, umów o pracê), uczestnictwo w przetargach (tak e tych organizowanych przez w³adze publiczne), pozyskiwanie koncesji i zezwoleñ 3

Ogólne zasady zak³adania przedsiêbiorstw w krajach cz³onkowskich UE i krajach przystêpuj¹cych 3

Ogólne zasady zak³adania przedsiêbiorstw w krajach cz³onkowskich UE i krajach przystêpuj¹cych 3

Ogólne zasady zak³adania przedsiêbiorstw w krajach cz³onkowskich UE i krajach przystêpuj¹cych 3

Ograniczenia swobody przedsiêbiorczoœci mog¹ byæ uzasadnione: wykonywaniem w³adzy publicznej (art 45 TWE), wzglêdami porz¹dku, bezpieczeñstwa i zdrowia publicznego (art 46 ust 1 TWE) Swoboda przep³ywu us³ug Traktat ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹ gwarantuje swobodê przep³ywu us³ug Czynna swoboda przep³ywu us³ug polega na tym, e us³ugodawca udaje siê do innego pañstwa cz³onkowskiego w celu œwiadczenia us³ug Jest to istotna alternatywa dla podejmowania dzia³alnoœci gospodarczej w innych pañstwach cz³onkowskich (œwiadczenie us³ug za granic¹, o ile odbywa siê na zasadzie incydentalnej (czasowej) i nie ma charakteru sta³ego, nie wymaga zak³adania dzia³alnoœci gospodarczej w innym pañstwie) Traktat Akcesyjny nie przewiduje okresów przejœciowych ograniczaj¹cych przep³yw us³ug (w przypadku us³ugodawców z nowych pañstw kandyduj¹cych), ewentualnie restrykcje mog¹ byæ wprowadzone przez pañstwa cz³onkowskie po uprzednim zawiadomieniu Komisji Europejskiej tylko w przypadku powa nych zak³óceñ lub zagro eñ rynku pracy, powsta³ych w okreœlonych regionach w wyniku transgranicznego œwiadczenia us³ug Zasada niedyskryminacji Swoboda przedsiêbiorczoœci opiera siê na zasadzie niedyskryminacji, oznaczaj¹cej, e w odniesieniu do regu³ dzia³alnoœci gospodarczej obywatele innych pañstw cz³onkowskich traktowani s¹ tak samo jak obywatele kraju przyjmuj¹cego (tzw klauzula narodowa lub klauzula traktowania narodowego) Nie oznacza to jednak, e dzia³alnoœæ gospodarcza we wszystkich pañstwach cz³onkowskich prowadzona jest na takich samych warunkach Kwestie takie jak formy dzia³alnoœci gospodarczej, wymogi formalne i kapita³owe dla rozpoczêcia dzia³alnoœci czy wreszcie jej opodatkowanie regulowane s¹ przez prawo krajowe, a nie prawo wspólnotowe W praktyce oznacza to, e otwarcie firmy w wybranym pañstwie cz³onkowskim UE wymaga dostosowania siê do przepisów prawnych tego kraju Prawo pobytu Wolnoœæ zak³adania przedsiêbiorstw jest œciœle zwi¹zana z prawem wjazdu i sta³ego pobytu na obszarze innego pañstwa cz³onkowskiego, przyznanym, na podstawie dyrektywy nr 73/148/EWG, osobom podejmuj¹cym dzia³alnoœæ gospodarcz¹ Prawo pozostania w pañstwie cz³onkowskim, w którym wykonywana by³a dzia³alnoœæ na zasadzie samozatrudnienia, przys³uguje tak e po zakoñczeniu aktywnoœci gospodarczej (dyrektywy nr 75/34/EWG oraz 90/365/EWG) Ubezpieczenia spo³eczne Osoby prowadz¹ce dzia³alnoœæ gospodarcz¹ w innym kraju cz³onkowskim, a tak e cz³onkowie ich rodzin podlegaj¹ zasadom koordynacji systemów ubezpieczeñ spo³ecznych (rozporz¹dzenie Rady nr 1408/71, zmienione rozporz¹dzeniem nr 1390/81) System ten opiera siê na kilku zasadach: (1) z punktu widzenia uprawnieñ i obowi¹zków ubezpieczeniowych cudzoziemcy traktowani s¹ tak jak obywatele danego pañstwa cz³onkowskiego, (2) sk³adki ubezpieczenia spo³ecznego (emerytalnego, zdrowotnego) p³aci siê tylko w jednym pañstwie (zazwyczaj tam, gdzie wykonywana jest praca lub prowadzona dzia³alnoœæ), (3) prawa do œwiadczeñ z tytu³u ubezpieczenia spo- ³ecznego nabyte w zwi¹zku z op³acaniem sk³adek w jednym pañstwie cz³on 4

4

4

4

kowskim nie przepadaj¹, jeœli uprawniony przenosi siê do innego kraju Zasady przyznawania œwiadczeñ ubezpieczenia spo³ecznego (np wiek emerytalny) oraz ich wysokoœæ okreœlaj¹ jednak przepisy prawa krajowego Oznacza to, e jeœli przedsiêbiorca polski najpierw dzia³a tylko w Polsce (i tu op³aca sk³adki ubezpieczeniowe), a nastêpnie podejmie dzia³alnoœæ np w Szwecji, gdzie równie bêdzie p³aci³ sk³adki na ubezpieczenie spo³eczne, dla celów ostatecznego obliczenia œwiadczenia emerytalnego uwzglêdniane bêd¹ lata sk³adkowe zarówno w Polsce, jak i w Szwecji Ubiegaj¹c siê o emeryturê w Polsce, przedsiêbiorca bêdzie musia³ jednak spe³niæ wymogi przewidziane prawem polskim (dla uzyskania uprawnieñ emerytalnych w Polsce nie bêdzie mia³ znaczenia fakt, i przedsiêbiorca spe³nia odpowiednie wymogi wed³ug prawa szwedzkiego) Regulacje celne Wspólnota Europejska jest jednolitym obszarem celnym (z wy- ³¹czeniem Grenlandii i Wysp Owczych (Dania), Ceuty, Mellili (Hiszpania), terytoriów zamorskich Francji oraz kilku gmin w³oskich le ¹cych na pograniczu ze Szwajcari¹), na którego zewnêtrznych granicach obowi¹zuj¹ takie same stawki celne Z chwil¹ przyst¹pienia do Unii Europejskiej w Polsce stosowane bêd¹ taryfy celne wspólne dla wszystkich pañstw cz³onkowskich UE Podstawowe regulacje celne Wspólnoty Europejskiej zawarte s¹ w Kodeksie celnym UE (rozporz¹dzenie Rady (EWG) nr 2913/92, wielokrotnie zmieniane) oraz tzw Kodeksie celnym wykonawczym UE (rozporz¹dzenie Rady (EWG) nr 2454/93) Te akty prawne zawieraj¹ wzory wszystkich dokumentów obowi¹zuj¹cych w obrocie celnym UE (wzory stanowi¹ za³¹czniki do rozporz¹dzeñ, w sumie jest ich 113) Informacje o obowi¹zuj¹cych stawkach celnych mo na znaleÿæ w bazie TARIC, dostêpnej w Internecie pod adresem http://europa eu int/comm/taxation_customs/dds/en/tarhome htm U³atwieniem dla przedsiêbiorców jest tak e system tzw wi¹ ¹cej informacji taryfowej (EBTI - European Binding Tariff Information), udzielanej zainteresowanym nieodp³atnie przez administracjê celn¹ pañstw cz³onkowskich (dostêp do bazy: http://europa eu int/comm/taxation_customs/dds/en/ebticau htm) Informacje taryfowe udzielane s¹ na wniosek zainteresowanych w formie decyzji i s¹ wi¹ ¹ce (w zakresie klasyfikacji taryfowej, a nie stawki taryfowej) dla przedsiêbiorcy oraz organu celnego przez 6 lat od dnia wydania (w wyj¹tkowych przypadkach, po spe³nieniu pewnych warunków, istnieje mo liwoœæ uniewa nienia tej decyzji) Prawo kontraktów Prawo wspólnotowe nie stworzy³o dot¹d w³asnego kodeksu cywilnego, który regulowa³by zasady zawierania umów na rynku wewnêtrznym Kooperuj¹cy przedsiêbiorcy z ró nych pañstw cz³onkowskich zgodnie z zasadami prawa miêdzynarodowego prywatnego mog¹ sami dokonaæ wyboru porz¹dku prawnego, któremu poddaj¹ swój kontrakt (mo e to byæ np prawo francuskie czy niemieckie) Poruszanie siê w obcym prawodawstwie stwarza przedsiêbiorcom istotne problemy, zwi¹zane np z egzekucj¹ roszczeñ Obecnie z inicjatywy Komisji Europejskiej - trwaj¹ prace nad stworzeniem ram prawnych u³atwiaj¹cych obrót gospodarczy miêdzy podmiotami z ró nych pañstw cz³on 5

5

5

5

kowskich Przepisy wspólnotowe reguluj¹ natomiast umowy miêdzy przedsiêbiorcami a konsumentami w sposób, który tym ostatnim ma zapewniæ w³aœciwy poziom ochrony Do najwa niejszych regulacji konsumenckich nale ¹: dyrektywa o ogólnym bezpieczeñstwie produktów, zawieraniu umów poza lokalem przedsiêbiorstwa i na odleg³oœæ, o niedozwolonych klauzulach umownych Formy prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach UE Na poziomie wspólnotowym w zakresie organizacji dzia³alnoœci gospodarczej i funkcjonowania przedsiêbiorstw istniej¹ jedynie regulacje harmonizuj¹ce zasady dzia- ³ania spó³ek kapita³owych (przepisy te w³aœciwie nie dotycz¹ wiêc ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw) oraz regulacje poœwiêcone ogólnowspólnotowym formom prowadzenia dzia³alnoœci Jak dot¹d wypracowano tylko dwie takie formy: europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych (jest to raczej forma kooperacji przedsiêbiorstw celem EZIG jest u³atwianie i rozwijanie dzia³alnoœci gospodarczej uczestników pochodz¹cych z ró nych pañstw cz³onkowskich; uczestnicy dzia³aj¹ w oparciu o przepisy pañstw cz³onkowskich) oraz spó³kê europejsk¹ (uczestnicy z ró nych pañstw cz³onkowskich, kapita³ co najmniej 120 tys euro) Spó³ka europejska jest w³aœciwa dla przedsiêwziêæ gospodarczych w wiêkszym rozmiarze, a zdecydowana liczba europejskich przedsiêbiorstw prowadzi dzia³alnoœæ w formach przewidzianych prawem poszczególnych pañstw cz³onkowskich Ka de pañstwo cz³onkowskie UE samodzielnie wyznacza zasady zak³adania firm na w³asnym terytorium Poni ej prezentowane s¹ przyk³adowe rozwi¹zania w wybranych krajach UE Holandia: Na rynku holenderskim firma mo e dzia³aæ w formie: (1) spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (minimalny kapita³ 18 151 euro; konieczne uzyskanie (odp³atnie) deklaracji Ministerstwa Sprawiedliwoœci o braku przeciwwskazañ prawnych), (2) spó³ki akcyjnej (minimalny kapita³ 45 378 euro), (3) oddzia³u firmy (nie ma osobowoœci prawnej, podlega rejestracji w Izbie Handlowej; w celu rejestracji konieczne jest przedstawienie wyci¹gu z rejestru firmy-matki, notarialnie poœwiadczony i przet³umaczony statut, notarialnie poœwiadczona decyzja zarz¹du o utworzeniu oddzia³u, pe³nomocnictwo dla dyrektora oddzia³u) Firma zatrudniaj¹ca pracowników spoza Holandii mo e wyp³acaæ im 30% nieoprocentowany dodatek roz³¹kowy Niemcy: Niemieckie prawo przewiduje, e dzia³alnoœæ gospodarcz¹ mo na prowadziæ w formie: (1) spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (tak e jednoosobowej, kapita³ minimalny wniesiony przy rejestracji musi wynieœæ co najmniej 13 tys euro), (2) spó³ki akcyjnej (minimalna wysokoœæ kapita³u to 51 tys euro), (3) przedstawicielstwa (biuro lub oddzia³ przedsiêbiorstwa obcego) We wszystkich wymienionych przypadkach konieczna jest s¹dowa rejestracja dzia³alnoœci Zarejestrowane 6

6 Formy prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach UE

6 Formy prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach UE

6 Formy prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach UE

przedsiêbiorstwa staj¹ siê obligatoryjnie cz³onkami izb przemys³owo-handlowych lub rzemieœlniczych Minimalne stawki godzinowe dla pracowników okreœlane s¹ dla poszczególnych bran na podstawie uk³adów ze zwi¹zkami zawodowymi Wielka Brytania: Dzia³alnoœæ gospodarcza mo e byæ prowadzona w formie: (1) spó³ki partnerskiej (do 20 wspólników; nie posiada osobowoœci prawnej (za wyj¹tkiem Szkocji)), (2) spó³ki zwyk³ej z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ czêœci wspólników, a tak e (3) spó³ek korporacyjnych: spó³ki z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (min suma kapita³u: 50 tys funtów), spó³ki bez ograniczenia odpowiedzialnoœci Mo liwe jest tak e utworzenie oddzia³u (jeœli firma prowadzi bezpoœredni¹ dzia³alnoœæ handlow¹ na rynku brytyjskim) lub utworzenie joint venture z partnerem brytyjskim Rejestracj¹ spó³ek i oddzia³ów zajmuje siê Companies House Podatki dochodowe uiszczane s¹ przez firmy w ci¹gu 9 miesiêcy od zakoñczenia roku obrachunkowego Firmy obce mog¹ nabywaæ nieruchomoœci (dla prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej musz¹ one byæ wyposa one w certyfikaty o zabezpieczeniach przeciwpo arowych) Obowi¹zek rejestracji VAT powstaje przy obrotach przekraczaj¹cych 51 tys funtów Minimalna stawka wynagrodzenia za pracê wynosi (w zale noœci od kategorii pracowników) od 3,60 do 4,20 funta za godzinê Dzia³alnoœæ gospodarcza prowadzona w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich wymaga dostosowania siê nie tylko do przepisów dotycz¹cych bezpoœrednio warunków podejmowania dzia³alnoœci, ale tak e do regulacji podatkowych, ubezpieczeniowych, z zakresu zamówieñ publicznych, ochrony konsumentów, bezpieczeñstwa produktów (mimo harmonizacji na szczeblu wspólnotowym, w przepisach krajowych mog¹ wystêpowaæ ró nice) Nale y podkreœliæ, e wiêkszoœæ przepisów dotycz¹cych ró nych aspektów dzia³alnoœci gospodarczej przyjmuje w UE formê dyrektyw, które dopiero po wdro eniu do ustawodawstwa krajowego zaczynaj¹ bezpoœrednio obowi¹zywaæ przedsiêbiorców Skoro znaczna czêœæ polskiego prawodawstwa zosta³a zharmonizowana z dyrektywami UE, przedsiêbiorcy dzia³aj¹cy zgodnie z normami krajowymi zachowuj¹ jednoczeœnie zgodnoœæ z przepisami europejskimi Podatki i ubezpieczenie spo³eczne w krajach cz³onkowskich UE Pañstwa UE nie maj¹ jednolitego systemu podatkowego, ka de pañstwo autonomicznie kszta³tuje politykê fiskaln¹, ustalaj¹c zasady i skalê opodatkowania (w zakresie podatków dochodowych) Podejmowane dot¹d próby wprowadzenia to samych stawek podatków dochodowych we wszystkich pañstwach cz³onkowskich nie przynios³y efektów Równie wielkoœæ obci¹ eñ z tytu³u ubezpieczenia spo³ecznego jest zró nicowana w poszczególnych pañstwach cz³onkowskich 7

Podatki i ubezpieczenie spo³eczne w krajach cz³onkowskich UE 7

Podatki i ubezpieczenie spo³eczne w krajach cz³onkowskich UE 7

Podatki i ubezpieczenie spo³eczne w krajach cz³onkowskich UE 7

3D VWZR $XVWULD %HOJLD 6WDZND SRGVWDZRZD 3RGDWHNRGILUP ród³a opracowania: Warunki zak³adania i prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach Unii Europejskiej (red M Cisek- Babiarz, M Drath), PARP, Warszawa 2001 oraz informacje z serwisu public-services eu (Information on cross-border public services in Europe http://europa eu int/public-services/european_union/enterprises/topics/topics_en htm) 8 6WDZNDVSHFMDOQD 3RGDWHNRGRVyEIL]\F]Q\FK PLQLPDOQLHHXURURF]QLH²VD HXURURF]QLH²VS]RR ]DSLHUZV]HHXUR HXURURF]QLH²ILUP\] ]DQDVW SQHHXUR URF]Q\PREURWHPSRZ\ HM ]DQDVW SQHHXUR HXUR ]DQDVW SQHHXUR VSyãNLRVRERZH²RSRGDWNRZDQL ZV]\VWNLHZ\ V]HGRFKRG\ ZVSyOQLF\ GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD GODGRFKRGyZSRQL HM HXUR LQRUPDOQDVWDZNDGODGDOV]\FK GRFKRGyZSRZ\ HMWHMVXP\ *UHFMD Z ]DOH QR FLRG IRUP\SUDZQHM GOD0 3 +LV]SDQLD MH OLGRFKyGQLHSU]HNURF]\ã HXUR ]D +RODQGLD SLHUZV]H HXUR]D QDGZ\ N,UODQGLD GR SRGDWHNSURJUHV\ZQ\²SUyJ PDNV\PDOQ\ 8EH]SLHF]HQLDVSRãHF]QH SUDFRGDZFDUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK LVWQLHMHJyUQ\SXãDSQDOLF]DQLDVNãDGNL SUDFRZQLNUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK Z]DOH QR FLRGZ\VRNR FL GRFKRGyZ SUDFRGDZFDQLHSãDFLVNãDGHNQDXEH]SLHF]HQLH VSRãHF]QHSUDFRZQLNyZ RERZL ]NRZHXEH]SLHF]HQLDSUDFRZQLNDRGZ\SDGNX SU]\SUDF\Z]DOH QR FLRGURG]DMXSUDF\VNãDGND SRQL HM' PLHVL F]QLH²SãDFRQHF] FLRZR SU]H]SUDFRGDZF LF] FLRZRSU]H]SUDFRZQLND SUDFRZQLNRGZ\QDJURG]HQLDEUXWWR GRFKRG\²HXUR GRFKRG\HXUR XEH]SLHF]HQLHFKRURERZH HXUR XEH]SLHF]HQLHHPHU\WDOQHLRGEH]URERFLD HXUR SRQDGHXUR SUDFRGDZFD GODRVyESURZDG] F\FKG]LDãDOQR VWRSQLRZDVNDODRGGR JRVSRGDUF] SUDFRZQLN SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DSLHUZV]HHXUR NROHMQHHXUR ]DNROHMQHHXUR GRFKRG\Z\ V]H RERZL ]NRZR /XNVHPEXUJ VWDZNL QDIXQGXV]EH]URERWQ\FKSRGDWHN ND GDILUPDRERZL ]NRZRSãDFL UHODW\ZQLHQLVNLVXPDZV]\VWNLFK SURJUHV\ZQH QDIXQGXV]GODEH]URERWQ\FK REFL H ZW\PXEH]SLHF]HQLD 1LHPF\ SRGDWNLPDM WNRZHRGGRFKRGX SU]HGVL ELRUVWZDLMHJRPLHQLD SRGDWHNRGSãDFRGGRFKRGyZ ]\VNX]NDSLWDãXRGRVyE SUDZQ\FKPRJ VL JQ VSRãHF]QHJR²RN PDNV\PDOQLH ILUP\PDM FHVLHG]LE SR]D 3RUWXJDOLD WHMVWRS\ 3RUWXJDOL MDNRSRGDWHN ORNDOQ\ 6]ZHFMD :LHOND %U\WDQLD :ãrfk\ SRGDWNX ORNDOQHJR JG\GRFKyGPL G]\D W\VIXQWyZEU\W\MVNLFK GRFKyGSRQL HMW\VIXQWyZ SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DZDUWHZSRGDWNX SUDFRGDZFD SU]\Z\QDJURG]HQLXW\JRGQLRZ\PGRHXUR SU]\Z\ V]\PZ\QDJURG]HQLX SUDFRZQLN Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR SUDFRGDZFD SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ SUDFRZQLN SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ HPHU\WDOQH SURJUHV\ZQH ]GURZRWQH GODEH]URERWQ\FK 6( GRFKyGGR6( GRFKyGSRZ\ HM 6( SUDFRGDZFD RVRE\VDPRG]LHOQLHSURZDG] FHG]LDãDOQR PRJ Z\EUD V\VWHP ZLDGF]H SRGVWDZRZ\FKOXE UR]V]HU]RQ\FK SUDFRZQLN QDIXQGXV]HPHU\WDOQ\ SUDFRGDZFDMH OLW\JRGQLRZH]DURENLPL G]\ DIXQWyZMH OL]DURENLSRQDG IXQWyZ VDPR]DWUXGQLHQLIXQW\W\JRGQLRZRQLH]DOH QLHRG ]DURENyZ SUDFRZQLNNZRW\RNUH ORQHW\JRGQLRZR

3D VWZR $XVWULD %HOJLD 6WDZND SRGVWDZRZD 3RGDWHNRGILUP 6WDZNDVSHFMDOQD 3RGDWHNRGRVyEIL]\F]Q\FK PLQLPDOQLHHXURURF]QLH²VD HXURURF]QLH²VS]RR ]DSLHUZV]HHXUR HXURURF]QLH²ILUP\] ]DQDVW SQHHXUR URF]Q\PREURWHPSRZ\ HM ]DQDVW SQHHXUR HXUR ]DQDVW SQHHXUR VSyãNLRVRERZH²RSRGDWNRZDQL ZV]\VWNLHZ\ V]HGRFKRG\ ZVSyOQLF\ GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD GODGRFKRGyZSRQL HM HXUR LQRUPDOQDVWDZNDGODGDOV]\FK GRFKRGyZSRZ\ HMWHMVXP\ *UHFMD Z ]DOH QR FLRG IRUP\SUDZQHM GOD0 3 +LV]SDQLD MH OLGRFKyGQLHSU]HNURF]\ã HXUR ]D +RODQGLD SLHUZV]H HXUR]D QDGZ\ N,UODQGLD GR SRGDWHNSURJUHV\ZQ\²SUyJ PDNV\PDOQ\ 8EH]SLHF]HQLDVSRãHF]QH SUDFRGDZFDUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK LVWQLHMHJyUQ\SXãDSQDOLF]DQLDVNãDGNL SUDFRZQLNUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK Z]DOH QR FLRGZ\VRNR FL GRFKRGyZ SUDFRGDZFDQLHSãDFLVNãDGHNQDXEH]SLHF]HQLH VSRãHF]QHSUDFRZQLNyZ RERZL ]NRZHXEH]SLHF]HQLDSUDFRZQLNDRGZ\SDGNX SU]\SUDF\Z]DOH QR FLRGURG]DMXSUDF\VNãDGND SRQL HM' PLHVL F]QLH²SãDFRQHF] FLRZR SU]H]SUDFRGDZF LF] FLRZRSU]H]SUDFRZQLND SUDFRZQLNRGZ\QDJURG]HQLDEUXWWR GRFKRG\²HXUR GRFKRG\HXUR XEH]SLHF]HQLHFKRURERZH HXUR XEH]SLHF]HQLHHPHU\WDOQHLRGEH]URERFLD HXUR SRQDGHXUR SUDFRGDZFD GODRVyESURZDG] F\FKG]LDãDOQR VWRSQLRZDVNDODRGGR JRVSRGDUF] SUDFRZQLN SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DSLHUZV]HHXUR NROHMQHHXUR ]DNROHMQHHXUR GRFKRG\Z\ V]H RERZL ]NRZR /XNVHPEXUJ VWDZNL QDIXQGXV]EH]URERWQ\FKSRGDWHN ND GDILUPDRERZL ]NRZRSãDFL UHODW\ZQLHQLVNLVXPDZV]\VWNLFK SURJUHV\ZQH QDIXQGXV]GODEH]URERWQ\FK REFL H ZW\PXEH]SLHF]HQLD 1LHPF\ SRGDWNLPDM WNRZHRGGRFKRGX SU]HGVL ELRUVWZDLMHJRPLHQLD SRGDWHNRGSãDFRGGRFKRGyZ ]\VNX]NDSLWDãXRGRVyE SUDZQ\FKPRJ VL JQ VSRãHF]QHJR²RN PDNV\PDOQLH ILUP\PDM FHVLHG]LE SR]D 3RUWXJDOLD WHMVWRS\ 3RUWXJDOL MDNRSRGDWHN ORNDOQ\ 6]ZHFMD :LHOND %U\WDQLD :ãrfk\ SRGDWNX ORNDOQHJR JG\GRFKyGPL G]\D W\VIXQWyZEU\W\MVNLFK GRFKyGSRQL HMW\VIXQWyZ SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DZDUWHZSRGDWNX SUDFRGDZFD SU]\Z\QDJURG]HQLXW\JRGQLRZ\PGRHXUR SU]\Z\ V]\PZ\QDJURG]HQLX SUDFRZQLN Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR SUDFRGDZFD SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ SUDFRZQLN SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ HPHU\WDOQH SURJUHV\ZQH ]GURZRWQH GODEH]URERWQ\FK 6( GRFKyGGR6( GRFKyGSRZ\ HM 6( SUDFRGDZFD RVRE\VDPRG]LHOQLHSURZDG] FHG]LDãDOQR PRJ Z\EUD V\VWHP ZLDGF]H SRGVWDZRZ\FKOXE UR]V]HU]RQ\FK SUDFRZQLN QDIXQGXV]HPHU\WDOQ\ SUDFRGDZFDMH OLW\JRGQLRZH]DURENLPL G]\ DIXQWyZMH OL]DURENLSRQDG IXQWyZ VDPR]DWUXGQLHQLIXQW\W\JRGQLRZRQLH]DOH QLHRG ]DURENyZ SUDFRZQLNNZRW\RNUH ORQHW\JRGQLRZR 8

3D VWZR $XVWULD %HOJLD 6WDZND SRGVWDZRZD 3RGDWHNRGILUP 6WDZNDVSHFMDOQD 3RGDWHNRGRVyEIL]\F]Q\FK PLQLPDOQLHHXURURF]QLH²VD HXURURF]QLH²VS]RR ]DSLHUZV]HHXUR HXURURF]QLH²ILUP\] ]DQDVW SQHHXUR URF]Q\PREURWHPSRZ\ HM ]DQDVW SQHHXUR HXUR ]DQDVW SQHHXUR VSyãNLRVRERZH²RSRGDWNRZDQL ZV]\VWNLHZ\ V]HGRFKRG\ ZVSyOQLF\ GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD GODGRFKRGyZSRQL HM HXUR LQRUPDOQDVWDZNDGODGDOV]\FK GRFKRGyZSRZ\ HMWHMVXP\ *UHFMD Z ]DOH QR FLRG IRUP\SUDZQHM GOD0 3 +LV]SDQLD MH OLGRFKyGQLHSU]HNURF]\ã HXUR ]D +RODQGLD SLHUZV]H HXUR]D QDGZ\ N,UODQGLD GR SRGDWHNSURJUHV\ZQ\²SUyJ PDNV\PDOQ\ 8EH]SLHF]HQLDVSRãHF]QH SUDFRGDZFDUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK LVWQLHMHJyUQ\SXãDSQDOLF]DQLDVNãDGNL SUDFRZQLNUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK Z]DOH QR FLRGZ\VRNR FL GRFKRGyZ SUDFRGDZFDQLHSãDFLVNãDGHNQDXEH]SLHF]HQLH VSRãHF]QHSUDFRZQLNyZ RERZL ]NRZHXEH]SLHF]HQLDSUDFRZQLNDRGZ\SDGNX SU]\SUDF\Z]DOH QR FLRGURG]DMXSUDF\VNãDGND SRQL HM' PLHVL F]QLH²SãDFRQHF] FLRZR SU]H]SUDFRGDZF LF] FLRZRSU]H]SUDFRZQLND SUDFRZQLNRGZ\QDJURG]HQLDEUXWWR GRFKRG\²HXUR GRFKRG\HXUR XEH]SLHF]HQLHFKRURERZH HXUR XEH]SLHF]HQLHHPHU\WDOQHLRGEH]URERFLD HXUR SRQDGHXUR SUDFRGDZFD GODRVyESURZDG] F\FKG]LDãDOQR VWRSQLRZDVNDODRGGR JRVSRGDUF] SUDFRZQLN SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DSLHUZV]HHXUR NROHMQHHXUR ]DNROHMQHHXUR GRFKRG\Z\ V]H RERZL ]NRZR /XNVHPEXUJ VWDZNL QDIXQGXV]EH]URERWQ\FKSRGDWHN ND GDILUPDRERZL ]NRZRSãDFL UHODW\ZQLHQLVNLVXPDZV]\VWNLFK SURJUHV\ZQH QDIXQGXV]GODEH]URERWQ\FK REFL H ZW\PXEH]SLHF]HQLD 1LHPF\ SRGDWNLPDM WNRZHRGGRFKRGX SU]HGVL ELRUVWZDLMHJRPLHQLD SRGDWHNRGSãDFRGGRFKRGyZ ]\VNX]NDSLWDãXRGRVyE SUDZQ\FKPRJ VL JQ VSRãHF]QHJR²RN PDNV\PDOQLH ILUP\PDM FHVLHG]LE SR]D 3RUWXJDOLD WHMVWRS\ 3RUWXJDOL MDNRSRGDWHN ORNDOQ\ 6]ZHFMD :LHOND %U\WDQLD :ãrfk\ SRGDWNX ORNDOQHJR JG\GRFKyGPL G]\D W\VIXQWyZEU\W\MVNLFK GRFKyGSRQL HMW\VIXQWyZ SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DZDUWHZSRGDWNX SUDFRGDZFD SU]\Z\QDJURG]HQLXW\JRGQLRZ\PGRHXUR SU]\Z\ V]\PZ\QDJURG]HQLX SUDFRZQLN Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR SUDFRGDZFD SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ SUDFRZQLN SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ HPHU\WDOQH SURJUHV\ZQH ]GURZRWQH GODEH]URERWQ\FK 6( GRFKyGGR6( GRFKyGSRZ\ HM 6( SUDFRGDZFD RVRE\VDPRG]LHOQLHSURZDG] FHG]LDãDOQR PRJ Z\EUD V\VWHP ZLDGF]H SRGVWDZRZ\FKOXE UR]V]HU]RQ\FK SUDFRZQLN QDIXQGXV]HPHU\WDOQ\ SUDFRGDZFDMH OLW\JRGQLRZH]DURENLPL G]\ DIXQWyZMH OL]DURENLSRQDG IXQWyZ VDPR]DWUXGQLHQLIXQW\W\JRGQLRZRQLH]DOH QLHRG ]DURENyZ SUDFRZQLNNZRW\RNUH ORQHW\JRGQLRZR 8

3D VWZR $XVWULD %HOJLD 6WDZND SRGVWDZRZD 3RGDWHNRGILUP 6WDZNDVSHFMDOQD 3RGDWHNRGRVyEIL]\F]Q\FK PLQLPDOQLHHXURURF]QLH²VD HXURURF]QLH²VS]RR ]DSLHUZV]HHXUR HXURURF]QLH²ILUP\] ]DQDVW SQHHXUR URF]Q\PREURWHPSRZ\ HM ]DQDVW SQHHXUR HXUR ]DQDVW SQHHXUR VSyãNLRVRERZH²RSRGDWNRZDQL ZV]\VWNLHZ\ V]HGRFKRG\ ZVSyOQLF\ GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR GRFKyGW\VHXUR 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD GODGRFKRGyZSRQL HM HXUR LQRUPDOQDVWDZNDGODGDOV]\FK GRFKRGyZSRZ\ HMWHMVXP\ *UHFMD Z ]DOH QR FLRG IRUP\SUDZQHM GOD0 3 +LV]SDQLD MH OLGRFKyGQLHSU]HNURF]\ã HXUR ]D +RODQGLD SLHUZV]H HXUR]D QDGZ\ N,UODQGLD GR SRGDWHNSURJUHV\ZQ\²SUyJ PDNV\PDOQ\ 8EH]SLHF]HQLDVSRãHF]QH SUDFRGDZFDUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK LVWQLHMHJyUQ\SXãDSQDOLF]DQLDVNãDGNL SUDFRZQLNUHJXODUQHJRZ\QDJURG]HQLD GRGDWNyZ ZL WHF]Q\FKLXUORSRZ\FK Z]DOH QR FLRGZ\VRNR FL GRFKRGyZ SUDFRGDZFDQLHSãDFLVNãDGHNQDXEH]SLHF]HQLH VSRãHF]QHSUDFRZQLNyZ RERZL ]NRZHXEH]SLHF]HQLDSUDFRZQLNDRGZ\SDGNX SU]\SUDF\Z]DOH QR FLRGURG]DMXSUDF\VNãDGND SRQL HM' PLHVL F]QLH²SãDFRQHF] FLRZR SU]H]SUDFRGDZF LF] FLRZRSU]H]SUDFRZQLND SUDFRZQLNRGZ\QDJURG]HQLDEUXWWR GRFKRG\²HXUR GRFKRG\HXUR XEH]SLHF]HQLHFKRURERZH HXUR XEH]SLHF]HQLHHPHU\WDOQHLRGEH]URERFLD HXUR SRQDGHXUR SUDFRGDZFD GODRVyESURZDG] F\FKG]LDãDOQR VWRSQLRZDVNDODRGGR JRVSRGDUF] SUDFRZQLN SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DSLHUZV]HHXUR NROHMQHHXUR ]DNROHMQHHXUR GRFKRG\Z\ V]H RERZL ]NRZR /XNVHPEXUJ VWDZNL QDIXQGXV]EH]URERWQ\FKSRGDWHN ND GDILUPDRERZL ]NRZRSãDFL UHODW\ZQLHQLVNLVXPDZV]\VWNLFK SURJUHV\ZQH QDIXQGXV]GODEH]URERWQ\FK REFL H ZW\PXEH]SLHF]HQLD 1LHPF\ SRGDWNLPDM WNRZHRGGRFKRGX SU]HGVL ELRUVWZDLMHJRPLHQLD SRGDWHNRGSãDFRGGRFKRGyZ ]\VNX]NDSLWDãXRGRVyE SUDZQ\FKPRJ VL JQ VSRãHF]QHJR²RN PDNV\PDOQLH ILUP\PDM FHVLHG]LE SR]D 3RUWXJDOLD WHMVWRS\ 3RUWXJDOL MDNRSRGDWHN ORNDOQ\ 6]ZHFMD :LHOND %U\WDQLD :ãrfk\ SRGDWNX ORNDOQHJR JG\GRFKyGPL G]\D W\VIXQWyZEU\W\MVNLFK GRFKyGSRQL HMW\VIXQWyZ SUDFRGDZFD SUDFRZQLN ]DZDUWHZSRGDWNX SUDFRGDZFD SU]\Z\QDJURG]HQLXW\JRGQLRZ\PGRHXUR SU]\Z\ V]\PZ\QDJURG]HQLX SUDFRZQLN Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR Z\QDJURG]HQLHW\JRGQLRZHSRZ\ HMHXUR SUDFRGDZFD SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ SUDFRZQLN SUDFRZQLF\IL]\F]QL LQQLSUDFRZQLF\ HPHU\WDOQH SURJUHV\ZQH ]GURZRWQH GODEH]URERWQ\FK 6( GRFKyGGR6( GRFKyGSRZ\ HM 6( SUDFRGDZFD RVRE\VDPRG]LHOQLHSURZDG] FHG]LDãDOQR PRJ Z\EUD V\VWHP ZLDGF]H SRGVWDZRZ\FKOXE UR]V]HU]RQ\FK SUDFRZQLN QDIXQGXV]HPHU\WDOQ\ SUDFRGDZFDMH OLW\JRGQLRZH]DURENLPL G]\ DIXQWyZMH OL]DURENLSRQDG IXQWyZ VDPR]DWUXGQLHQLIXQW\W\JRGQLRZRQLH]DOH QLHRG ]DURENyZ SUDFRZQLNNZRW\RNUH ORQHW\JRGQLRZR 8

Harmonizacja (ale nie ujednolicenie) na poziomie wspólnotowym objê³a tylko podatek VAT (regulowany tzw VI Dyrektyw¹) oraz czêœciowo podatki akcyzowe W przypadku transakcji pomiêdzy podatnikami z ró nych krajów UE towary dostarczane pomiêdzy podatnikami opodatkowane s¹ stawk¹ zerow¹ w kraju ich wysy³ki (rozpoczêcia transportu) jako wewn¹trzwspólnotowa dostawa, zaœ podatek nale ny op³acany jest przez nabywcê towarów w kraju, do którego przybywaj¹ towary (zakoñczenia transportu) wg stawki w³aœciwej dla kraju, do którego przywo one s¹ towary Wysokoœæ stawki podstawowej (standardowej) w pañstwach cz³onkowskich UE nie mo e byæ ni sza ni 15%, a stawki zredukowanej (mo na stosowaæ jedn¹ lub dwie stawki obni one) nie mo e byæ ni sza ni 5% Stawki podatku VAT w pañstwach cz³onkowskich UE 3D VWZR 6WDZND VWDQGDUGRZD 6WDZND ]UHGXNRZDQD $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD 6]ZHFMD :LHOND%U\WDQLD :ãrfk\ ród³o: VAT rates applied in the Member States of the European Community (situation on 1 st May 2003), Komisja Europejska DG ds Podatków i Ce³ (DOC 2908/2003) 9

Stawki podatku VAT w pañstwach cz³onkowskich UE 3D VWZR 6WDZND VWDQGDUGRZD 6WDZND ]UHGXNRZDQD $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD 6]ZHFMD :LHOND%U\WDQLD :ãrfk\ 9

Stawki podatku VAT w pañstwach cz³onkowskich UE 3D VWZR 6WDZND VWDQGDUGRZD 6WDZND ]UHGXNRZDQD $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD 6]ZHFMD :LHOND%U\WDQLD :ãrfk\ 9

Stawki podatku VAT w pañstwach cz³onkowskich UE 3D VWZR 6WDZND VWDQGDUGRZD 6WDZND ]UHGXNRZDQD $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD 6]ZHFMD :LHOND%U\WDQLD :ãrfk\ 9

ród³a informacji o UE dla przedsiêbiorców Instytucje œwiadcz¹ce pomoc przedsiêbiorcom w UE i Polsce Bibliografia Prawo Unii Europejskiej Prawo materialne i polityki (red J Barcz), Wyd Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2003 Unia Europejska Przygotowania Polski do cz³onkostwa (red naukowa i koordynacja E Kawecka-Wyrzykowska, E Synowiec), Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2001 Warunki zak³adania i prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w krajach Unii Europejskiej (red M Cisek-Babiarz, M Drath), PARP, Warszawa 2001 VAT rates applied in the Member States of the European Community (situation on 1 st May 2003), Komisja Europejska - DD ds Podatków i Ce³ (DOC 2908/2003) http://europa eu int/comm/ taxation_customs/publications/ info_doc/taxation/tva/taux_tva- 2003-5-1_en pdf Dyrekcja Generalna ds Przedsiêbiorstw European Commission Enterprise DG Documentation Centre Office: SC15 00/51 B - 1049 Brussels Belgium Fax: +32 (0)2 296 99 30 http://europa eu int/comm/dgs/enterprise/index_en htm Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Pl Trzech Krzy y 3/5, 00-507 Warszawa tel : (22) 693 50 00 http://www mg gov pl Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci Al Jerozolimskie 125/127, 02-017 Warszawa tel : (22) 699 70 44/45 fax: (22) 699 70 46/56 http://www parp gov pl/ Centra Euro-Info sieæ oœrodków informacyjnych aktywna w 42 pañstwach (w Polsce 12 oœrodków, pe³na lista na stronie www) Euro Info Centre PL-405 przy Funduszu Wspó³pracy, ul Górnoœl¹ska 4a, 00-444 Warszawa tel : (22) 450 99 39, 622 84 05 Fax: 0-22 622 03 78, e-mail: euroinfo@cofund org pl http://www euroinfo org pl/ Portale internetowe Portal informacyjny Serio pl http://www serio pl/ukie/eksperci php Twoja firma w Europie http://www weuropie pl/apps/index jsp Dialog z europejskim biznesem (Dialogue with Business) http://europa eu int/business/en/index html Informacje nt transgranicznych us³ug publicznych w Europie http://europa eu int/public-services/european_union/enterprises/topics/topics_en htm Kwartalnik Enterprise Europe (wydawany przez DG ds Przedsiêbiorstw) http://europa eu int/comm/enterprise/library/enterprise-europe/index htm (dystrybucja nieodp³atna w formie elektronicznej lub papierowej (drog¹ pocztow¹) po uprzednim zg³oszeniu: enterprise-europe@cec eu int ) 10

ród³a informacji o UE dla przedsiêbiorców Instytucje œwiadcz¹ce pomoc przedsiêbiorcom w UE i Polsce Bibliografia Portale internetowe 10

ród³a informacji o UE dla przedsiêbiorców Instytucje œwiadcz¹ce pomoc przedsiêbiorcom w UE i Polsce Bibliografia Portale internetowe 10

ród³a informacji o UE dla przedsiêbiorców Instytucje œwiadcz¹ce pomoc przedsiêbiorcom w UE i Polsce Bibliografia Portale internetowe 10

Informacje ogólne o bran y budowlanej 1 Budownictwo w Unii Europejskiej Bran a budowlana to najwiêkszy sektor przemys³owy w Europie, maj¹cy pierwszoplanowe znaczenie pod wzglêdem produkcji dóbr inwestycyjnych Budownictwo w UE wytwarza œrednio 48,9% maj¹tku trwa³ego Najwy sze wskaÿniki w tym zakresie osi¹gnê³y: Irlandia, Finlandia i Portugalia ( w granicach 70%), natomiast najni sze Francja, W³ochy, Wielka Brytania (niewiele przekraczaj¹ce 40%) Budownictwo ma równie istotny udzia³ w PKB brutto poszczególnych krajów Unii Europejskiej (œrednia wynosi 9,9%) Najwy sze wskaÿniki w 2001 roku osi¹gnê³y: Portugalia 19%, Irlandia 16,9% i Hiszpania 14%, najni sze - ponownie Wielka Brytania 7,5%, Francja 7,9% i W³ochy 8,1% W sektorze budowlanym zatrudnionych jest ponad 7% ogó³u pracuj¹cych w Unii Europejskiej, a dodatkowo ka de jedno stanowisko pracy w budownictwie tworzy 2 inne stanowiska Budownictwo opiera siê na ma³ych i œrednich przedsiêbiorstwach (99,8% zatrudnia poni ej 50 osób) Od roku 2000 odnotowuje siê w Europie spadek poziomu produkcji budowlanej, szczególnie dotycz¹cy budownictwa mieszkaniowego Natomiast na stosunkowo wysokim poziomie utrzymuje siê od roku 1999 dynamika wzrostu produkcji w zakresie in ynierii l¹dowej i wodnej 2 Sytuacja w polskim budownictwie Kryzys w bran y budowlanej dotkn¹³ nie tylko kraje UE Równie Polska odnotowuje spadkowe tendencje podstawowych wskaÿników w budownictwie Dane z pierwszego pó³rocza 2003 roku wykazuj¹ dalsz¹ stagnacjê W pierwszym kwartale 2003 roku w budownictwie by³o zatrudnionych ok 354 tys osób Wartoœæ sprzedanej produkcji wynios³a w tym okresie 36,854 mln z³otych Dynamika produkcji budowlano - monta owej w Polsce w latach 1995 2002 :\V]F]HJyOQLHQLH $²URNSRSU]HGQL, %8'2:1,&7:2 6SU]HGD SURGXNFMLEXGRZODQR PRQWD RZHMFHQ\VWDãH $, Dane: Roczne wskaÿniki gospodarcze, GUS, www gus gov pl Dodatkowo utrzymuj¹ siê, a nawet pog³êbiaj¹ negatywne zjawiska takie jak: obni anie nak³adów na budownictwo, spadek liczby wydawanych pozwoleñ na budowê i rozpoczynanych budów, spadek wielkoœci sprzeda y materia³ów bu- 11

Informacje ogólne o bran y budowlanej 1 Budownictwo w Unii Europejskiej 2 Sytuacja w polskim budownictwie Dynamika produkcji budowlano - monta owej w Polsce w latach 1995 2002 :\V]F]HJyOQLHQLH $²URNSRSU]HGQL, %8'2:1,&7:2 6SU]HGD SURGXNFMLEXGRZODQR PRQWD RZHMFHQ\VWDãH $, 11

Informacje ogólne o bran y budowlanej 1 Budownictwo w Unii Europejskiej 2 Sytuacja w polskim budownictwie Dynamika produkcji budowlano - monta owej w Polsce w latach 1995 2002 :\V]F]HJyOQLHQLH $²URNSRSU]HGQL, %8'2:1,&7:2 6SU]HGD SURGXNFMLEXGRZODQR PRQWD RZHMFHQ\VWDãH $, 11

Informacje ogólne o bran y budowlanej 1 Budownictwo w Unii Europejskiej 2 Sytuacja w polskim budownictwie Dynamika produkcji budowlano - monta owej w Polsce w latach 1995 2002 :\V]F]HJyOQLHQLH $²URNSRSU]HGQL, %8'2:1,&7:2 6SU]HGD SURGXNFMLEXGRZODQR PRQWD RZHMFHQ\VWDãH $, 11

dowlanych, pogarszanie siê kondycji firm budowlanych, utrzymuj¹ce siê zatory p³atnicze, spadek zatrudnienia w budownictwie, spadek popytu na mieszkania zwi¹zany ze zubo eniem spo³eczeñstwa 3 Mo liwoœci funkcjonowania polskich przedsiêbiorców budowlanych na wspólnym rynku Polskie firmy budowlane od wielu lat aktywnie przygotowuj¹ siê do integracji z rynkiem europejskim Cz³onkostwo w Unii Europejskiej, a tym samym koniecznoœæ konkurowania na wspólnym rynku, wymusi na przedsiêbiorstwach zwiêkszenie nak³adów na modernizacje firm i ochronê œrodowiska Doœæ liczna grupa przedsiêbiorców wraz z pracownikami jest ju obecna w Unii Europejskiej i potrafi sprostaæ najwy szym wymaganiom technicznym, podatkowym i organizacyjnym (oko³o 700 polskich firm budowlanych, zatrudniaj¹cych ponad 20 tys osób, œwiadczy us³ugi budowlane na podstawie Umowy miedzy Rz¹dem RP a Rz¹dem RFN o oddelegowaniu pracowników polskich przedsiêbiorstw do realizacji umów o dzie³o z 31 stycznia 1990 r ) Mimo stale pogarszaj¹cych siê warunków funkcjonowania na tym rynku corocznie wiele firm ubiega siê o tak¹ mo liwoœæ, widz¹c w tym szansê przygotowania firmy i kadry do przysz³ego cz³onkostwa w UE Du e nadzieje wi¹ e siê przede wszystkim z rozwojem budownictwa przemys³owego i in ynieryjnego Cz³onkostwo Polski w Unii Europejskiej oznaczaæ bêdzie likwidacjê istniej¹cych barier w wymianie us³ugowej nie tylko pomiêdzy Polsk¹ a pañstwami cz³onkowskimi UE, ale równie miêdzy Polsk¹ a tymi krajami trzecimi, z którymi Unia podpisa³a stosowne umowy miêdzynarodowe (np umowa o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz umowy stowarzyszeniowe zawarte z innymi krajami Europy Œrodkowo-Wschodniej) Szans¹ dla bran y po akcesji bêd¹ du e inwestycje infrastrukturalne, dofinansowywane z unijnych œrodków pomocowych Przedsiêbiorcy licz¹, e po przyst¹pieniu do Unii nast¹pi nap³yw inwestycji bezpoœrednich, co o ywi koniunkturê Polskie firmy bêd¹ mog³y ubiegaæ siê równie o kontrakty na rynku Unii Europejskiej Warunki prowadzenia dzia³alnoœci w sektorze budowlanym 1 Rozpoczynanie i prowadzenie dzia³alnoœci w bran y budowlanej Z prawa do zak³adania przedsiêbiorstw, w tym tak e us³ugowych, mog¹ korzystaæ obywatele krajów Unii Europejskiej, gdy wynika to z podstawowych swobód zapisanych w Traktacie o Unii Europejskiej Œwiadczenie wszelkiego typu us³ug 12

3 Mo liwoœci funkcjonowania polskich przedsiêbiorców budowlanych na wspólnym rynku Warunki prowadzenia dzia³alnoœci w sektorze budowlanym 1 Rozpoczynanie i prowadzenie dzia³alnoœci w bran y budowlanej 12

3 Mo liwoœci funkcjonowania polskich przedsiêbiorców budowlanych na wspólnym rynku Warunki prowadzenia dzia³alnoœci w sektorze budowlanym 1 Rozpoczynanie i prowadzenie dzia³alnoœci w bran y budowlanej 12

3 Mo liwoœci funkcjonowania polskich przedsiêbiorców budowlanych na wspólnym rynku Warunki prowadzenia dzia³alnoœci w sektorze budowlanym 1 Rozpoczynanie i prowadzenie dzia³alnoœci w bran y budowlanej 12

podlega jednak okreœlonym ograniczeniom Kraje cz³onkowskie Unii Europejskiej zachowa³y prawo do stosowania swoich przepisów dotycz¹cych wjazdu, pobytu, pracy, warunków pracy i osiedlania siê osób fizycznych oraz œwiadczenia us³ug Na wniosek Unii ustanowiony zosta³ 7-letni okres przejœciowy (w formule 2+3+2), ograniczaj¹cy polskim obywatelom swobodê podejmowania pracy w UE W przypadku Niemiec i Austrii okres przejœciowy dotyczy tak e œwiadczenia us³ug budowlanych Po przyst¹pieniu do Unii Europejskiej przepisy unijne bêd¹ obowi¹zywaæ tak e polskie przedsiêbiorstwa budowlane Szczegó³owe uregulowania znajduj¹ siê we wspólnotowym prawie wtórnym, które stanowi¹ m in: dyrektywa 73/148/EWG dotycz¹ca niesienia ograniczeñ przep³ywu i pobytu we Wspólnocie obywateli pañstw cz³onkowskich w zakresie prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej i œwiadczenia us³ug oraz dyrektywa 75/34/EWG dotycz¹ca prawa obywateli pañstwa cz³onkowskiego do pozostawania na terytorium innego pañstwa cz³onkowskiego po podjêciu tam dzia³alnoœci zawodowej na w³asny rachunek Dla polskich firm budowlanych szczególnie istotna bêdzie znajomoœæ przepisów dotycz¹cych m in bezpieczeñstwa pracowników, wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych oraz zamówieñ publicznych Najwa niejsze polskie regulacje dotycz¹ce prowadzenia dzia³alnoœci budowlanej s¹ zawarte w ustawach: Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r oraz ustawie z 27 marca 2003 r o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych ustaw, która dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej 2 VAT w budownictwie Budownictwo w Unii Europejskiej zosta³o objête podstawow¹ stawk¹ VAT Stawka ta nie powinna byæ ni sza ni 15 %, przy czym nie okreœlono jej maksymalnej wysokoœci W poszczególnych krajach UE stawki te s¹ doœæ wyraÿnie zró nicowane, co prezentuje poni sza tabela Podstawowa stawka VAT stosowana w budownictwie w krajach Unii Wyj¹tkiem jest zastosowanie obni onej stawki VAT w budownictwie spo- Europejskiej ³ecznym Aneks H do dyrektywy 77/388/EWG (w sprawie harmonizacji 6WDZNDSRGVWDZRZD 3D VWZR przepisów prawnych pañstw cz³onkowskich dotycz¹cych podatków obrotowych SRGDWNX9$7 powszechnego podatku od wartoœci dodanej ujednoliconej $XVWULD %HOJLD podstawy wymiaru podatku) wymienia: dostarczanie, budowê, renowacjê 'DQLD i przebudowê domów mieszkalnych w ramach prowadzonej polityki )LQODQGLD )UDQFMD socjalnej jako kategoriê, w stosunku do której pañstwa cz³onkowskie *UHFMD mog¹ stosowaæ obni on¹ stawkê VAT (nie ni sz¹ ni 5 proc ) +LV]SDQLD +RODQGLD Poza wymienion¹ regulacj¹ dopuszczaj¹c¹ stosowanie stawki obni onej,uodqgld poszczególne pañstwa cz³onkowskie korzysta³y lub korzystaj¹ tak- /XNVHPEXUJ e z innych klauzul derogacyjnych (uchylaj¹cych obowi¹zywanie innych 1LHPF\ 3RUWXJDOLD przepisów) dotycz¹cych liczby i poziomu stawek podatkowych :ON%U\WDQLD (jedna z takich klauzul zosta³a zawarta w art 28 ust 3 i 4 dyrektywy 6]ZHFMD 77/388/EWG) :ãrfk\ 13

2 VAT w budownictwie Podstawowa stawka VAT stosowana w budownictwie w krajach Unii Europejskiej 3D VWZR $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD :ON%U\WDQLD 6]ZHFMD :ãrfk\ 6WDZNDSRGVWDZRZD SRGDWNX9$7 13

2 VAT w budownictwie Podstawowa stawka VAT stosowana w budownictwie w krajach Unii Europejskiej 3D VWZR $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD :ON%U\WDQLD 6]ZHFMD :ãrfk\ 6WDZNDSRGVWDZRZD SRGDWNX9$7 13

2 VAT w budownictwie Podstawowa stawka VAT stosowana w budownictwie w krajach Unii Europejskiej 3D VWZR $XVWULD %HOJLD 'DQLD )LQODQGLD )UDQFMD *UHFMD +LV]SDQLD +RODQGLD,UODQGLD /XNVHPEXUJ 1LHPF\ 3RUWXJDOLD :ON%U\WDQLD 6]ZHFMD :ãrfk\ 6WDZNDSRGVWDZRZD SRGDWNX9$7 13

Polski system podatkowy w zakresie VAT jest ju w zasadzie dostosowany do wymogów prawa unijnego Stosowane w Polsce stawki VAT - podstawowa, wynosz¹ca w Polsce 22%, oraz stawka obni ona - 7%, odpowiadaj¹ wspomnianym powy ej wymogom UE Po przyst¹pieniu do Unii wzroœnie - ze stawki zerowej do 7% - VAT na sprzeda nowych lokali mieszkaniowych w budynkach wielomieszkaniowych, zrealizowanych w ramach polityki spo³ecznej W pozosta³ych przypadkach VAT bêdzie wynosi³ 22% Zgodnie z zapisanym w Traktacie Akcesyjnym okresem przejœciowym, wynegocjowanym przez stronê polsk¹, zostanie utrzymana obowi¹zuj¹ca obecnie 7% stawka VAT na us³ugi budowlane do koñca 2007 r Unia Europejska zaakceptowa³a równie polski wniosek o ustalenie limitu obrotów, uprawniaj¹cego do korzystania ze zwolnieñ podmiotowych, w wysokoœci 10 tys euro (tj takiej jak stosowana dziœ) 3 Wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych pracowników przedsiêbiorstw budowlanych Istotn¹ barier¹ w miêdzynarodowej wymianie us³ugowej s¹ wymogi uzale niaj¹ce dostêp do okreœlonego zawodu zale y od formalnie potwierdzonych kwalifikacji Ograniczenie to ma na celu zapewnienie, e osoba œwiadcz¹ca us³ugê wykonuje j¹ we w³aœciwy sposób Niezale nie od intencji, którymi kieruje siê regulacja, stanowi ona barierê swobodnego przep³ywu us³ugodawców Dlatego te kwestie wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych s¹ jednym z najwa niejszych elementów liberalizacji obrotu us³ugami Podstawow¹ zasad¹ wspólnotowego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych jest to, i nie mo na odmówiæ obcokrajowcowi pozwolenia na podjêcie lub wykonywanie zawodu bez wczeœniejszego porównania wiedzy i umiejêtnoœci, potwierdzonych dyplomami, œwiadectwami, formalnymi dowodami kwalifikacji W przypadku gdy szkolenie uzyskane w jego kraju pochodzenia ró ni siê znacz¹co od wymaganego w innym kraju, mo e on zostaæ zobowi¹zany do zdania testu kwalifikacyjnego lub odbycia kursu przystosowawczego Na prawo wspólnotowe w tym obszarze sk³adaj¹ dwie dyrektywy ogólne dotycz¹ce uznawania: dyplomów szkolnictwa wy szego, szkolenia i wykszta³cenia zawodowego (dyrektywa 89/48/EWG oraz dyrektywa 92/51/EWG) oraz dyrektywa 99/42/EC dotycz¹ca uznawania kwalifikacji zawodowych w odniesieniu do zawodów objêtych tzw dyrektywami przejœciowymi i liberalizacyjnymi System kszta³cenia w zawodach budowlanych w Polsce musi byæ systematycznie dostosowywany do postêpu naukowo-technicznego Nie wszystkie zawody budowlane wyodrêbnione w szko³ach œrednich s¹ zgodne z wymaganiami Unii W korzystniejszej sytuacji znajduje siê szkolnictwo wy sze Wszystkie politechniki, w których prowadzone s¹ studia na kierunku budownictwo, posiadaj¹ akredytacjê Europejskiej Federacji Narodowych Stowarzyszeñ In ynierskich (FEANI) 14

14 3 Wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych pracowników przedsiêbiorstw budowlanych

14 3 Wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych pracowników przedsiêbiorstw budowlanych

14 3 Wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych pracowników przedsiêbiorstw budowlanych

4 Przepisy BHP w budownictwie Unia Europejska przywi¹zuje du ¹ wagê do ochrony zdrowia i ycia pracowników przed zagro eniami œrodowiska pracy Dowodzi tego liczba i ranga aktów prawnych poœwiêconych temu zagadnieniu - kwestie ochrony zdrowia i ycia reguluje w UE ³¹cznie ponad 30 dyrektyw Zasadnicze znaczenie ma artyku³ 138TWE oraz Dyrektywa 89/391/EEC w sprawie wprowadzenia œrodków sprzyjaj¹cych poprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy zwana ramow¹, oraz dyrektywa 92/57/EWG z dnia 24 czerwca 1992 dotycz¹ca wdro enia minimalnych wymagañ bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach Wymagania dotycz¹ce bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia na budowach okreœlone przepisami Dyrektywy obejmuj¹ odpowiedzialnoœæ podmiotów oraz ich zadania i obowi¹zki wynikaj¹ce ze szczególnego zagro enia bezpieczeñstwa i zdrowia pracowników wraz z koniecznoœci¹ zapewnienia odpowiednich rozwi¹zañ organizacyjnych i technicznych Dyrektywa Rady 92/57/EWG zosta³a wdro ona do polskiego prawodawstwa w Ustawie o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych ustaw z 27 lipca 2001roku Zakres zobowi¹zañ wynikaj¹cy z dyrektywy obliguje uczestników procesu budowlanego, takich jak inwestor, w którego imieniu i na rzecz dzia³aj¹ inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant i kierownik budowy, do szczególnie wra liwego stosunku do spraw w zakresie bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia w stadium przygotowawczym przed wyst¹pieniem o pozwolenie na budowê, kiedy jest opracowywany projekt budowlany i nastêpnie podczas realizacji procesu budowlanego Uzupe³nieniem ustawy s¹ rozporz¹dzenia Ministra Infrastruktury, m in : informacje dotycz¹ce bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia (Dz U z 2003, Nr 120, poz 1126); bezpieczeñstwa i higieny pracy przy wykonywania robót budowlanych (Dz U z 2003, Nr 47, poz 401) Oraz ozporz¹dzenie ministra gospodarki w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urz¹dzeñ do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz U z 2001, Nr 118, poz 1263) Zgodnie z nowymi uregulowaniami: inwestor jest zobowi¹zany zorganizowaæ proces budowy w taki sposób, aby zosta³y uwzglêdnione zasady zawarte w nowych przepisach o bezpieczeñstwie i ochronie zdrowia; projektant powinien zamieœciæ w projekcie budowlanym informacje i warunki dotycz¹ce bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia wynikaj¹ce ze specyfiki i charakteru projektowanego obiektu budowlanego, które bêd¹ uwzglêdnione w planie bezpieczeñstwa 15

4 Przepisy BHP w budownictwie 15

4 Przepisy BHP w budownictwie 15

4 Przepisy BHP w budownictwie 15

i ochrony zdrowia, oraz zwracaæ szczególn¹ uwagê na ich dope³nienie w czasie wykonywania nadzoru autorskiego; kierownik budowy, pe³ni jednoczeœnie funkcjê koordynatora bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia na budowie Do jego podstawowych obowi¹zków nale y koordynowanie realizacji zadañ zapobiegaj¹cych zagro eniom bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia, z uwzglêdnieniem specyfiki obiektu budowlanego i warunków prowadzenia robót budowlanych, w tym tak e planowanie prowadzenia robót budowlanych i produkcji przemys³owej; inspektor nadzoru inwestorskiego zosta³ zobowi¹zany do kontroli i przedstawiania inwestorowi na bie ¹co stanu bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia na budowie Robotami niebezpiecznymi s¹ nastêpuj¹ce rodzaje robót budowlano-monta- owych: które ze wzglêdu na charakter, organizacjê lub miejsce prowadzenia stwarzaj¹ szczególnie wysokie ryzyko powstania zagro enia bezpieczeñstwa i zdrowia ludzi, a w szczególnoœci przysypania ziemi¹ lub upadku z wysokoœci, przy których prowadzeniu wystêpuj¹ oddzia³ywania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagra aj¹cych bezpieczeñstwu i zdrowiu ludzi, stwarzaj¹ce zagro enie promieniowaniem jonizuj¹cym, prowadzone w pobli u linii wysokiego napiêcia lub czynnych linii komunikacyjnych, stwarzaj¹ce ryzyko utoniêcia pracowników, prowadzone w studniach, pod ziemi¹ i w tunelach, wykonywane przez kieruj¹cych pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych, wykonywane w kesonach z atmosfer¹ wytwarzan¹ ze sprê onego powietrza, które wymagaj¹ u ycia materia³ów wybuchowych, prowadzone przy monta u i demonta u ciê kich elementów prefabrykowanych W rozporz¹dzeniu w sprawie planu bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia, oprócz wymienionych w ustawie robót niebezpiecznych, podano inne roboty budowlane, które mog¹ stwarzaæ inne niebezpieczeñstwa wynikaj¹ce ze specyfiki, charakteru i stopnia skomplikowania obiektu budowlanego i robót budowlanych Trwaj¹cy ju od wielu lat proces dostosowawczy polskich przepisów bezpieczeñstwa i higieny pracy do norm obowi¹zuj¹cych w Unii Europejskiej sprawi³, e przyjête uregulowania s¹ niemal w ca³oœci zbie ne z unijnymi Rozbie noœci 16

16

16

16

odnosz¹ siê na przyk³ad do unijnej dyrektywy 89/655/EWG reguluj¹cej u ywanie sprzêtu przez pracowników Okreœla ona szczegó³owe wymagania dotycz¹ce maszyn jako ca³oœci, ich czêœci i uk³adów sterowania, os³on i œrodków ochrony, a tak e sprzêtu ruchomego i dÿwigów towarowych Czêœæ z tych norm nie zosta³a jeszcze uwzglêdniona w polskich przepisach (dotyczy to np wymagañ, którym powinny odpowiadaæ urz¹dzenia sterownicze maszyn, urz¹dzenia wentylacyjne i ochrona przed zagro eniem wybuchem) 5 Regulacje Unii Europejskiej dotycz¹ce nieterminowych p³atnoœci Problem nieterminowych p³atnoœci zosta³ uregulowany dyrektyw¹ 2000/35/CE dotycz¹c¹ walki z opóÿnieniami w p³atnoœciach w transakcjach handlowych Dyrektywa wesz³a w ycie 8 sierpnia 2002 roku i objê³a p³atnoœci dokonywane w transakcjach handlowych miêdzy przedsiêbiorcami prywatnymi Dotyczy równie transakcji zawieranych miêdzy nimi a podmiotami sektora publicznego oraz osobami wykonuj¹cymi wolne zawody Dyrektywa 2000/35/CE reguluje: problem nadu ywania swobody umów na szkodê wierzycieli (czyli wymuszanie nieuzasadnionych korzyœci na podwykonawcach lub dostawcach), sposób naliczania karnych odsetek, które powinny stanowiæ instrument odstraszaj¹cy od przekraczania terminów p³atnoœci Zalecono pañstwom UE naliczanie odsetek od dnia zap³aty wyznaczonego w kontrakcie Je eli w umowie nie ustalono terminu zap³aty, odsetki s¹ pobierane po up³ywie 30 dni od otrzymania faktury lub dostarczenia towaru Wed³ug dyrektywy ustalenie poziomu odsetek ustawowych powinno odbywaæ siê w odniesieniu do stopy refinansowania Europejskiego Banku Centralnego powiêkszonej o minimum 7 punktów procentowych mar y Natomiast dla pañstw nie nale ¹cych do strefy euro wysokoœæ odsetek ustala siê w odniesieniu do stopy procentowej krajowego banku centralnego 6 Zamówienia publiczne na roboty budowlane w Unii Europejskiej W bran y budowlanej szczególne znaczenie maj¹ trzy dyrektywy dotycz¹ce zamówieñ publicznych: dyrektywa 92/50/EWG, dotycz¹ca koordynacji procedur przyznawania zamówieñ publicznych na us³ugi, dyrektywa 93/36/EWG, dotycz¹ca koordynacji procedur przyznawania zamówieñ publicznych na dostawy, dyrektywa 93/37/EWG, dotycz¹ca koordynacji procedur przyznawania zamówieñ publicznych na roboty budowlane 17