ZAŁĄCZNIK GRAFICZNY NR 2. MIEJSCE DZIAŁKI, PRZEZNACZONEJ DO POWIĘKSZENIA I REKONSTRUKCJI STACJI TRANSFORMATOROWEJ ALYTUS... 48

SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE...4 1.1. CEL. PRZEZNACZENIE I PODSTAWOWE PRZEPISY, DOTYCZĄCE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 6 2. DANE, DOTYCZĄCE PRZEDSIĘWZIĘCIA...9 2.1. DANE OGÓLNE 9 2.1.1. Dane, dotyczące organizatora przedsięwzięcia 9 2.1.2. Dane, dotyczące sporządzającego dokumentację do oceny oddziaływania predsięwzięcia na środowisko 10 2.1.3. Nazwa, przeznaczenie oraz terminy realizacji przedsięwzięcia 11 2.1.4. Porównanie raportów, dotyczących oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko z etapami planowania terytorialnego i projektowania 12 3. INFORMACIJA, DOTYCZĄCA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA... 14 3.1. OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA 14 3.1.1. Procesy technologicznei wyposaźenie przedsięwzięcia 16 3.2. CHARAKTERYSTYKA REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA 18 3.2.1. Połoźenia geograficzne 18 3.2.2. Przynaleźność administracyjna mielscowości i jej uźytkowanie 18 3.2.3. Sieć terenów chronionych 19 4. REGUŁY, OBJETOŚĆ ORAZ TREŚĆ RAPORTÓW, DOTYCZĄCYCH OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 20 4.1. REGUŁY OCENIANIA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 20 4.2. PRAWDOPODOBNA TREŚĆ RAPORTU OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 21 4.3. PRAWDOPODOBNE ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ELEMENTY ŚRODOWISKA ORAZ ŚRODKI NIWELUJĄCE ODDZIAŁYWANIE 25 4.4. METODOLOGIA PRELIMINARNYCH ALTERNATYW PREDSIĘWZIĘCIA W OPARCIU O OCENĘ ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 32 4.5. PORZĄDEK OMÓWIENIA I OPUBLIKOWANIA PRELIMINARNYCH RAPORTÓW OOŚ 35 4.6. OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKOW KONTEKŚCIE TRANSGRANICZNYM 39 4.7. METODY OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 40 LITERATURA... 43 ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE... 46 ZAŁĄCZNIK GRAFICZNY NR 1. ANALIZA TERYTORIALNA PRZEDSIĘWZIĘCIA W OPARCIU O ASPEKT OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (KORYTARZ ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO)... 47 ZAŁĄCZNIK GRAFICZNY NR 2. MIEJSCE DZIAŁKI, PRZEZNACZONEJ DO POWIĘKSZENIA I REKONSTRUKCJI STACJI TRANSFORMATOROWEJ ALYTUS... 48 ZAŁĄCZNIK GRAFICZNY NR 3. PLANOWANY PORZĄDEK PUBLIKOWANIA RAPORTU Z OOŚ... 50 Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 2 2010

SKRÓTY UŻYWANE W TEKŚCIE Skrót Znaczenie skrótu AB NLEE EBOiR RP LitPol Link Połączenie LitPol Link kv MW ZPN OOŚ PSE-Operator PRP DOŚR SB PS SOOŚ ST Alytus Spółka akcyjna Napowietrzna linia elektroenergetyczna Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju Ruszt przyrodniczy LitPol Link Sp. z o.o. spółka założona 19 maja 2008 r., realizująca prace przygotowawcze, związane z budową połączenia elektroenergetycznego Litwy i Polski Planowana jest dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna o napięciu 400 kv między miastami Alytus (Republika Litewska) i Ełk (Rzeczpospolita Polska) z nowoczesną stacją transformatorową w mieście Alytus. Kilowolt Megawat Związek Państw Niepodległych Ocena oddziaływania na środowisko Przedsiębiorstwo Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A. w Polsce Planowana realizacja przedsięwzięcia Departament Ochrony Środowiska w Regionie Strefa bezpieczna Plan Specjalny Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Stacja transformatorowa w mieście Alytus Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 3 2010

1. WPROWADZENIE Spółka polsko - litewska,,litpol Link - to spółka założona 19 maja 2008 r., realizuje ona prace przygotowawcze budowy połączenia przekazu energii elektrycznej Litwy i Polski.,,LitPol Link jest to organizacją, należącą do krajowej spółki AB,,Lietuvos energija i spółki polskiej,,polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S. A. (w dalszym ciągu PSE-Operator). 50% udziałów spółki należy do AB Lietuvos Energija pozostałe 50% - funkcję przekazu prądu w Polsce spełniający,,pse-operator S. A. Celem spółki,,litpol Link jest dobranie i ustalenie trasy planowanej dwutorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej o napięciu 400 kv, przebiegającej przez Litwę i Polskę, w obu państwach wykonać ocenę oddziaływania budowy i jej eksploatacji na środowsiko, sporządzić techniczny projekt linii, rozwiązywać kwestie własności ziemi, otrzymanie pozwoleń, licencji, wykonać pozostałe prace przygotowawcze oraz sporządzić materiał dla przetargu, podczas którego będzie wybrany wykonawca na budowę. Połączenie elektroenergetyczne Litwy i Polski (dalej połączenie LitPol Link) utworzy około 150 km dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna o napięciu 400 kv od Ełku (Rzeczpospolita Polska) do miasta Alytus (Republika Litewska), gdzie będzie rekonstruowana i rozbudowywana stacja elektroenergetyczna z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego. Około 100 km trasy będzie przebiegać na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, przez województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie, a około 50 km przez Republikę Litewską, w rejonach Lazdijai i Alytus województwa Alytus (załącznik graficzny nr 1). Przedsiębiorstwo LitPol Link, realizując projekt budowy połączenia elektroenergetycznego Litwy i Polski, po raz pierwszy połączy system elektroenergetyczny państw bałtyckich z systemem zachodnioeuropejskim (ang. Continental European Network). Obecnie system energetyczny Litwy jest połączony jedynie z systemem energetycznym Łotwy, Estonii i państw ZPN. Owo połączenie zespoli systemy elektroenergetyczne Europy Zachodniej i Centralnej (Austrii, Belgii, Bośni, Bułgarii, Czech, Zachodniej Danii, Grecji, Hiszpanii, Włoch, Czarnogóry, Chorwacji, Polski, Luksemburga, Macedonii, Francji, Holandii, Portugalii, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Węgier, Niemiec) z systemem elektroenergetycznym państw bałtyckich. Połączenie LitPol Link wzmocni niezależność energetyczną krajów bałtyckich, będzie ważnym przedsięwzięciem, tworząc rynek elektroenergetyczny Unii Europejskiej (UE), zwiększy zaufanie w dostawach energii. Budowa połączenia odegra znaczącą rolę we wzmocnieniu i rozbudowie systemu elektroenergetycznego w Polsce północno-wschodniej i południowej części Litwy. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 4 2010

Źródło informacji: Materiały konferencyjne. Projekty systemów elektroenergetycznych Litwy. D. Virbickas, Alytus, 23 października 2009 r. Rys. 1.1 Planowane połączenie przekazu energii elektrycznej LitPol Link Rozważając kwestie realizacji projektu połączenia LitPol Link, rozpoczęto postępowanie w planowaniu przestrzennym oraz ocenie oddziaływania na środowisko. 12 października 2009 r. Minister Republiki Litewskiej ds. Energetyki podjął decyzję o przygotowywaniu planu specjalnego, dotyczącego budowy napowietrznej linii elektroenergetycznej, zaś funkcję organizatora planu powierzono AB Lietuvos Energija. 22 października 2009 r. AB Lietuvos Energija podpisała umowę ze SWECO International AB i UAB Sweco Lietuva (konsorcium, które 16 czerwca 2008 r. wygrało konkurs, dotyczący przekazania prac w celu przygotowania planu specjalnego (PS) i oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ)), w związku z przesyłem elektroenergii między Litwą i Polską. Konsorcjum dokona oceny oddziaływania na środowisko budowy linii napowietrznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewsko-polskiej i jej eksploatacji oraz przygotuje plan specjalny niniejszego połączenia na terytorium Republiki Litewskiej. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 5 2010

3 listopada 2009 r. wybrano wykonawcę studium wykonalności w celu rekonstrukcji i rozbudowy stacji transformatorowejalytus z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego. Przetarg wygrało i umowę z AB Lietuvos energija podpisało konsorcjum SWECO Internstional AB i UAB Sweco Lietuva. W niniejszym etapie projektu będzie przeprowadzona analiza wykonalności oraz przygotowana część technologiczna SIWZ dla zaprojektowania oraz rozbudowy ST Alytus z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego, jak również przygotowana będzie dokumentacja planu terytorialnego. Planowany termin zakończenia prac koniec roku 2010. OOŚ będzie wykonywana kompleksowo, tzn. ocenione zostanie zarówno oddziaływanie na środowisko budowy i eksploatacji linii napowietrznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewsko-polskiej, jak również oddziaływanie rekonstruowanej stacji transformatorowej Alytus (ST) z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego, a wnioski końcowe takiej oceny zostaną zawarte w jednym opracowaniu (studium), dokonując odpowiednich procedur opubliczniania i uzgadniania, związanych z przedsięwzięciem. Po ocenie oddziaływania na środowisko i przygotowaniu planu specjalnego według stworzonych specyfikacji technicznych przez firmę LitPol Link, będzie ogłoszony przetarg na wyłonienie wykonawcy budowy linii napowietrznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewsko-polskiej, jak również rekonstrukcji i rozbudowy ST Alytus. Firma LitPol Link koordynuje również prace przygotowawcze, związane z planowanym przedsięwzięciem przesyłu elektroenergii, pracami projektowania i budowy po stronie Rzeczpospolitej Polskiej. W chwili obecnej dokonano szczegółowego studium lokalizacyjnego linii z analizą porównawczą innych opcji, przygotowano dokumenty, potrzebne do rozpoczęcia procedur OOŚ. Prace przygotowawcze połączenia LitPol Link są finansowane z Międzynarodowego Funduszu na rzecz wstrzymania eksploatacji elektrowni atomowej w Ignalinie, którym zarządza Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR). 1.1. CEL. PRZEZNACZENIE I PODSTAWOWE PRZEPISY, DOTYCZĄCE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W świetle obowiązujących wymagań na Litwie i w Unii Europejskiej każde przedsięwzięcie, mogące oddziaływać na środowisko, musi być oceniane pod aspektem prawdopodobnego oddziaływania na środowisko. Na podstawie ustawy (Nr X 258 2005 06 21) [9] oraz jej zmianach i uzupełnieniach [10] o ocenie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, planowane przedsięwzięcie jest podzielone na dwie kategorie: działalność, dla której ocena Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 6 2010

oddziaływania na środowisko (OOŚ) jest obowiązkowa oraz działalność, dla której musi być przeprowadzona selekcja w celu obowiązkowej oceny oddziaływania na środowisko. Planowane przedsięwzięcie budowa i eksploatacja linii napowietrznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy państwowej między Litwą i Polską oraz rekonstrukcja i eksploatacja stacji transformatorowej Alytus (ST) z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego, na podstawie punktu 8.8 załącznika nr 1 ustawy w sprawie OOŚ wymienia się jako: budowa napowietrznych linii elektroenergetycznych (kiedy napięcie wynosi 110 kv i więcej, zaś długość linii wynosi 15 i więcej kilometrów), obowiązkowo uwzględniając ocenę wpływu na środowisko. Organizator przedsięwzięcia lub osoba, upoważniona przez niego do sporządzenia dokumentów, potrzebnych do oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, biorąc pod uwagę ustawę o zmianie ustawy (Žin., 2005, Nr 84-3105) oraz późniejsze w niej zawarte zmiany i uzupełnienia [10], w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska Republiki Litewskiej z dnia 15 lipca 2005 r. Nr D1-370 W celu potwierdzenia porządku w procesie informowania i uczestniczenia społeczeństwa w ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i Rozporządzenia Nr D1-311 z dnia 23 czerwca 2006 r. W celu potwierdzenia opisu porządku rozpatrywania dokumentów, dotyczących oddziaływania planowanej działalności na środowisko, w Ministerstwie Środowiskowym i jej podwładnych instytucjach państwowych, przygotowuje i uzgadnia program oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko z subiektami oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, podaje do informacji publicznej i przekazuje do rozpatrzenia i zatwierdzenia dla Ministerstwa Środowiska Republiki Litewskiej, czy też pododdziału strukturalnego Departamentu Ochrony Środowiska regionu Alytus. AB Lietuvos energija, planując swoje przedsięwzięcie, podpisaną umową zobowiązała UAB Sweco Lietuva, sporządzającą dokumentację oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, do dokonania oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i przygotowania programu i raportu oceny oddziaływania na środowisko budowy i eksploatacji napowietrznej linii elektroenergetycznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy państw Litwy i Polski. Firma jest zobowiązana przygotowaną dokumentację omówić ze społeczeństwem, uzgodnić wraz z subiektami, odpowiedzialnymi za ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przygotować i przekazać w celu rozpatrzenia i zatwierdzenia dla Ministerstwa Środowiska Republiki Litewskiej, czy też dla upoważnionego pododdziału. Sporządzający dokumentację oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest również zobowiązany uzgodnić wszelkie procedury międzynarodowe, dotyczące oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (jeżeli zaistnieje taka potrzeba). W grudniu 2009 UAB Sweco Lietuva przygotowała program oceny oddziaływania na środowisko budowy i eksploatacji napowietrznej linii elektroenergetycznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy państw Litwy i Polski. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 7 2010

Program oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko (dalej program OOŚ) został utworzony, realizując wymagania ustawowe Republiki Litewskiej, dotyczące oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, jak również kierując się Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2005 r. Nr D1-636 O przepisach tworzenia raportów i programów, dotyczących oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko [11] oraz późniejszych jej zmianach [12], Za pomocą wskazówek metodologicznych do oceny oddziaływania na zdrowie społeczeństwa [13] oraz biorąc pod uwagę specyfikę planowanego obiektu przedsięwzięcia. W programie OOŚ zawarte są pierwotne informacje na temat planowanego przedsięwzięcia, obecnego stanu otoczenia, gdzie będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz inne informacje ogólne. W programie OOŚ zawarta jest również struktura raportu OOŚ (przedstawiając prawdopodobną treść raportu), wskazówki metodologiczne, omawiane tematy oraz przewidywane do zastosowania metody oceniania. Przygotowując program OOŚ dokonano prawdopodobnej analizy środowiskowo społecznej terytorium przedsięwzięcia i jego okolic, uwzględniając dostępną w chwili obecnej informacje z zakresu rejonu, przedstawiono również krótki jej przegląd. Analizy dokonano w oparciu o dokumenty przekazane przez zleceniodawcę, jak również inne publikowane dokumenty i ogłaszane informacje [1-6, 23,24]. Informacje zawarte w programie OOŚ na temat budowy i eksploatacji napowietrznej linii elektroenergetycznej, rekonstrukcji i rozbudowy stacji transformatorowej oraz parametry techniczne przedsięwzięcia, są prawdopodobne, będą jednak precyzowane i korygowane podczas sporządzania raportu OOŚ oraz w późniejszych etapach projektowania. Cele oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko: Ustalenie, określenie i ocenienie bezpośrednich i pośrednich wpływów przedsięwzięcia na środowisko (ludzi, glebę, powietrze, wodę, klimat, krajobraz, różnorodność biologiczną, wartości materialne, nieruchome wartości kultury oraz współdziałanie tych wszystkich komponentów środowiska); identyfikowanie i oferowanie środków zmniejszających negatywny wpływ przedsięwzięcia na zdrowie społeczeństwa i inne komponenty środowiska lub całkowite wyeleminowanie takiego oddziaływania; ustalenie, czy planowane przedsięwzięcie i jej oddziaływanie na środowisko są dopuszczalne w wybranym miejscu. Więcej na temat OOŚ i metodologicznych aspektów raportów można przeczytać w podpunkcie 4.7. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 8 2010

2. DANE, DOTYCZĄCE PRZEDSIĘWZIĘCIA 2.1. DANE OGÓLNE 2.1.1. DANE, DOTYCZĄCE ORGANIZATORA PRZEDSIĘWZIĘCIA Nazwa firmy AB Lietuvos energija Adres, telefon, faks ul. A.Juozapavičiaus 13, LT-09311 Wilno, Litwa Tel. (8 5) 278 2408, (8 5) 278 2416 Faks. (8 5) 212 6736 E-mail: info@lietuvosenergija.lt Imię, nazwisko i stanowisko osoby kontaktowej Mindaugas Mikalčius Kierownik projektu Dział majątku inwestycyjnego Tel. (8 5) 278 2408 E-mail: mindaugas.mikalcius@lpc.lt Nazwa firmy Przedsiębiorstwo litewsko-polskie LitPoL Link Sp. z o.o." Adres, telefon, faks ul. Wojciecha Górskiego 9 00-033 Warszawa, Rzeczpospolita Polska Tel. +48 22 323 34 61 Imię, nazwisko i stanowisko osoby kontaktowej Karolis Sankovski Kierownik działu środowiska E-mail: k.sankovski@litpol-link.eu Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 9 2010

2.1.2. DANE, DOTYCZĄCE SPORZĄDZAJĄCEGO DOKUMENTACJĘ DO OCENY ODDZIAŁYWANIA PREDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Nazwa firmy UAB Sweco Lietuva Adres, telefon, faks ul. V.Gerulaičio 1, 08200 Wilno Tel. (8 5) 2196574 Faks. (8 5) 2617507 E-mail: LitPolLink@sweco.lt Imię, nazwisko i stanowisko osoby kontaktowej Vytautas Belickas Kierownik projektu oceny oddziaływania na środowisko Tel. (8 5) 219 6575 E-mail: vytautas.belickas@sweco.lt Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 10 2010

2.1.3. NAZWA, PRZEZNACZENIE ORAZ TERMINY REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA Przedsięwzięcie Budowa i eksploatacja napowietrznej linii energii elektrycznej o napięciu 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewsko-polskiej Rekonstrukcja i eksploatacja stacji transformatorowej z jej rozbudową o wstawkę prądu stałego Przeznaczenie przedsięwzięcia NLEE budowa dwutorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej o napięciu 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy polsko-litewskiej, umożliwiającej połączenie systemu energii elektrycznej krajów nadbałtyckich z systemem elektroenergetycznym Europy Zachodniej. ST Alytus rekonstrukcja i eksploatacja stacji transformatorowej Alytus poprzez przekształcenie jej w główny węzeł dostawy energii elektrycznej na południowej części Litwy, zapewniający połączenie niezsynchronizowanych systemów dostawy energii elektrycznej Polski i Litwy. Faza projektu Plan specjalny Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Ocena oddziaływania na środowisko Miejsce realizacji przedsięwzięcia Republika Litewska, Rajony Lazdijai i Alytus w województwie Alytus Przewidywany termin realizacji przedsięwzięcia Planowany początek eksploatacji połączenia Litpol Link - 2015 m. Planowany początek eksploatacji NLEE 2015 m. Planowany początek eksploatacji zrekonstruowanej ST Alytus i wstawki prądu stałego 2015 m. Litpol Link Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 11 2010

Przewidywany czas eksploatacji obiektów przedsięwzięcia Nieokreślony Planowane inwestycje Wstępna wartość projektu połączenia LitPol Link - 237 mln. euro. Wartość realizacji projektów NLEE i ST Alytus na razie nie jest znana, będzie ona określona po sporządzeniu specjalnego planu przedsięwzięcia. 2.1.4. PORÓWNANIE RAPORTÓW, DOTYCZĄCYCH ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO Z ETAPAMI PLANOWANIA TERYTORIALNEGO I PROJEKTOWANIA Połączenie systemów energetycznych Litwy i Polski poprzez linię elektroenergetyczną o napięciu 400 kv zostało przewidziane w planie realizacji Strategii Energetycznej Republiki Litewskiej na lata 2008-2012, potwierdzonym przez Rząd Republiki Litewskiej dnia 27 grudnia 2007 r., w rozporządzeniu nr 1442, w punkcie 3.1 grupy środków Połączenie systemu elektroenergetycznego Republiki Litewskiej z UCTE (Dz. U., 2008 01 10 Nr 4-131). Wstępna trasa napowietrznej linii elektroenergetycznej o napięciu 400 kv od stacji transformatorowej w mieście Alytus do granicy polsko-litewskiej została zaznaczona na ogólnych planach rejonów Lazdijai i Alytus. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 12 2010

Etapy planowania i projektowania Etapy oceny oddziaływania na środowisko Specjalny plan budowy napowietrznej linii elektroenergetycznej o napięciu 400 kv Stacja transformatorowa Alytus granica polsko-litewska Ocena strategiczna skutków budowy i eksploatacji napowietrznej linii energii elektrycznej o napięciu 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewskopolskiej (dokument określający zakres oceny strategicznej oddziaływania na środowisko oraz raport strategicznej oceny oddziaływania na środowisko) Ocena oddziaływania budowy i eksploatacji 400 kv linii napowietrznej od stacji transformatorowej Alytus do granicy państw Litwy i Polski. (Program OOŚ oraz raport z OOŚ) Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 13 2010

3. INFORMACIJA, DOTYCZĄCA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 3.1. OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA Połączenie elektroenergetyczne Litwy i Polski (dalej połączenie LitPol Link) utworzy około 150 km dwutorową napowietrzną linię elektroenergetyczną o napięciu 400 kv od Ełku (Rzeczpospolita Polska) do miasta Alytus (Republika Litewska), gdzie będzie rekonstruowana stacja elektroenergetyczna z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego. Około 100 km trasy będzie przebiegać na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, przez województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie, a około 50 km przez Republikę Litewską w rejonach Lazdijai i Alytus województwa Alytus (załącznik graficzny nr 1). Do roku 2015 w północno-wschodniej Polsce takie systemy będą rozprzestrzeniać się między takimi miastami jak Ostrołęka, Olsztyn, Białystok, na Litwie zaś przewiduje się wybudowanie nowej linii przesyłu energii elektrycznej Alytus - Elektrownia hidroakumulacyjna Kruonis. Źródło informacji: Materiały konferencyjne. Projekty systemów elektroenergetycznych Litwy. D. Virbickas, Alytus, 23 października 2009 r.. Rys. 3.1 Obecny system energetyczny Republiki Litewskiej Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 14 2010

Mając na celu wdrożenie w życie planu Nacjonalnej strategii energetycznej w latach 2008 2012, zatwierdzonego przez Rząd Republiki Litewskiej ustawą Nr 1442 z dnia 27 grudnia 2007 r. (Žin., 2008 01 10 Nr.4-131) 3.1 (połączyć systemy elektroenergetyczne Litwy i Polski oraz przyłączyć się do UCTE), projektowane są: dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy państwowej Litwy i Polski Rekonstrukcja i rozbudowa stacji transformatorowej Alytus z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego. Rys. 3.2 Planowana rozbudowa i rekonstrukcja linii elektroenergetycznych na Litwie Etapy realizacji przedsięwzięcia, terminy realizacji i kolejność Przygotowanie planu specjalnego, strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i przygotowanie rozwiązań technicznych 2009-2010 r. Początek prac budowlanych elektroenergetycznej linii napowietrznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy państwowej Litwy i Polski 2012 r. Początek prac budowlanych rekonstrukcji i rozbudowy stacji transformatorowej Alytus z poszerzeniem jej o wstawkę prądu stałego 2012 r. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 15 2010

3.1.1. PROCESY TECHNOLOGICZNEI WYPOSAŹENIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NLEE Wskaźniki technologiczne NLEE: Napięcie 400 kv; Orientacyjna długość linii - około 50 km w rejonach Alytus i Lazdijai, województwa Alytus; Liczba łączy 2; Przekazywana moc 2x500 MW; Początek NLEE P T Alytaus; Koniec linii granica państwowa Litwy i Polski; Przewody 3 x AFL 8350 mm 2 ; Projektowana temperatura przewodów 80 C; Przenikalność prądu (według metodyki obliczeniowej PSE Operator S.A. Polskie Sieci Elektroenergetyczne ): - przy temperaturze + 30 C 2340A (1620 MVA); - przy temperaturze 0 C i niższej 2970A (2060 MVA). Przewód światłowodowy OPGW48J; Słupy linii metalowe i/lub żelazobetonowe; Odstęp między słupami średnio 320 m, w oddzielnych przypadkach może sięgać do 600 m; Wysokość słupów do 73 m; Szerokość między przewodami bocznymi do 19 m; Liczba słupów 100-150 szt. (na terytorium Republiki Litewskiej); Izolatory szklane. Szczegółowa informacja na temat wyposażenia technologicznego i NLEE procesów zostanie zawarta w raporcie z realizacji przedsięwzięcia. ST Alytus Rekonstruowana i rozbudowana stacja transformatorowa Alytus będzie podstawowym węzłem przesyłu elektroenergii w południowej części Litwy (załącznik graficzny nr 2). Stacja Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 16 2010

będzie poszerzona o wstawkę prądu stałego, konieczną do połączenia synchronicznego, systemów elektroenergetycznych. Do zainstalowania jednego bloku (500 MW) wstawki prądu stałego potrzeba około 3,4 ha powierzchni terytorium (170 m x 200 m). Do eksploatacji przedsięwzięcia potrzebne będą dwa takie bloki. Przewidywana rekonstrukcja ST Alytus obejmie: rozbudowę obecnej stacji 330 kv; budowę nowej wstawki prądu back-to-back; budowę nowej stacji 400 kv; przygotowanie do podłączenia dwóch nowych linii 330 kv z Kruonis HAE; podłączenie dwutorowej linii 400 kv z stacji w Ełku (Polska). Obecna stacja 330 kv również będzie przygotowana do podłączenia do planowanej linii NLEE. Projektowana NLEE będzie podłączona do projektowanej nowej stacji transformatorowej 400 kv. Typowe wymiary przestrzenne różnych części obiektu: rozbudowa obecnej stacji 330 kv - 180 x 100 m; wbudowanie nowej wstawki prądu stałego do stacji transformatorowej 300 x 500 m; budowa nowej stacji 400 kv 200 x 100 m. Przy projektowaniu stacji transformatorowej możliwe są rozwiązania technologicznoprzestrzenne. Podstawowe różnice między nimi (nie uwzględniając technologii) są takie, iż jedne są lokalizowane w przestrzeniach otwartych, inne w pomieszczeniach zamkniętych. Szczegółowa informacja na temat rozwiązań technologicznych i wyposażenia (opatrzenia) planowanego przedsięwzięcia, dotyczącego stacji transformatorowej Alytus i jej poszerzenie o wstawkę prądu stałego, zostanie sprecyzowana w raporcie z realizacji przedsięwzięcia. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 17 2010

3.2. CHARAKTERYSTYKA REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA 3.2.1. POŁOŹENIA GEOGRAFICZNE Rejon Alytus Rejon Alytus znajduje się na wysoczyźnie Południowej Litwy, którą rzeka Niemen dzieli na dwie części. Niemen to najważniejsza arteria wodna, rozprzestrzeniająca się przez sam środek rejonu Alytus. Oprócz Niemna, przez ten sam rejon płyną rzeki Bambena, Peršėkė, Varėnė. Znajduje się tu 70 jezior i 4 stawy. Wskaźnik zalesienia w rejonie Alytus wynosi 21,8%. Największe masywy leśne rozprzestrzeniają się wzdłuż Niemna. W rejonie Alytus wiele obszarów znajduje się pod ochroną: najstarszy Państwowy Rezerwat Przyrody Žuvintas, chronione obszary geomorfologiczne Pivašiūnų i Sudvajų, botaniczne Balkasodžio i Vidzgirio, pedologiczne Sabališkių i Varčios, stanowiące części Parków Regionalnych Meteliai i zakola Niemna, Parku Narodowego Dzukija. Powierzchnia rejonu Alytus - 1411 km 2. Terytorium rejonu Alytus jest podzielone na 11 powiatów. Rejon Lazdijai Rejon Lazdijai jest częścią regionu Dzūkija, który jest położony na południu Litwy. Kraina przygraniczna słynie z pięknej, nienaruszonej przez przemysł przyrody. Mimo, iż ziemie nie są tu urodzajne, mieszkańcy Lazdijai cały czas zajmowali się rolnictwem. Kiedyś ustronny rejon po odzyskaniu przez Litwę Niepodległości stał się ważny i powszechnie znany, po otwarciu punktu granicznego, który stał się pierwszą bramą do Europy. Powierzchnia rejonu Lazdijai zajmuje 1309 km 2. W rejonie jest ponad sto pięćdziesiąt jezior. Część obszaru zajmują Parki Regionalne Veisiejai oraz Meteliai, które od niedawna stały się obiektami atrakcyjnymi dla turystów. Prawie cały obszar Regionalnego Samorządu Terytorialnego posiada odpowiednie walory do rozwoju turystyki i rekreacji. 3.2.2. PRZYNALEŹNOŚĆ ADMINISTRACYJNA MIELSCOWOŚCI I JEJ UŹYTKOWANIE Analizowane terytorium, na którym przewidywana jest realizacja przedsięwzięcia, obejmuje obszar administracyjny województwa Alytus, rozprzestrzenia się przez samorządy rejonów Alytus i Lazdijai (załącznik graficzny nr 1). Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 18 2010

Rejon Alytus Gmina Alytus Gmina Krokialaukis Gmina Miroslavas Gmina Simnas Rejon Lazdijai Gmina Būdvietis Gmina Krosna Gmina Lazdijai Gmina miejska Lazdijai Gmina Teizai Gmina Šeštokai Według rozwiązań przebiegu trasy NLEE, zawartych we wspólnych planach rejonów Alytus i Lazdijai, w większości przypadków będą to obszary leśne i gospodarcze. Szczegółowa informacja na temat miejsca, w którym przewiduje się realizację przedsięwzięcia, i jego przynależności administracyjnej, użytkowania oraz środowiska społecznościowego będzie zawarta w raporcie z realizacji przedsięwzięcia. 3.2.3. SIEĆ TERENÓW CHRONIONYCH Zarówno rejon Alytus, jak i rejon Lazdijai bogate są w obszary, znajdujące się pod ochroną. Jednak większość obszarów chronionych znajduje się poza omawianym miejscem budowy. W rejonie Alytus w najbliższym otoczeniu znajduje się jedynie Państwowy Rezerwat Pedologiczny Sabališkė, Państwowy Rezerwat Botaniczny Vidzgiris, Rezerwat Ornitologiczny w Gulbynė, północna część Parku Regionalnego (PR) Meteliai oraz południowa część Rezerwatu Biosferycznego (RB) Žuvintas. W najbliższym otoczeniu rejonu Lazdijai znajduje się jedynie zachodnia część PR Meteliai i południowa część RB Žuvintas. Nieco dalej od miejsca, realizacji planowanego przedsięwzięcia, w rejonie Alytus, rozprzestrzenia się PR zakola Niemna, poligon biosferyczny w Balbieriškis, Narodowy Rezerwat Botaniczny Dębów. Jednak część tych terenów ma status ważnych terenów przyrodniczych Unii Europejskiej, tworzących Sieć Narodową Natura 2000. Sieć Natura 2000 tworzą ważne tereny przyrodnicze UE dwóch typów: obszary specjalnej ochrony (OSO), przeznaczone do realizacji wymagań Dyrektywy Ptasiej UE (79/409/EEB), oraz specjalne obszary ochrony (SOO), wyznaczone do ochrony obiektów chronionych przez Dyrektywę Siedliskową UE (92/43/EEB). Często ten sam teren znajdujący pod ochroną posiada status OSO i SOO. Po pierwsze, status OSO i SOO uzyskały znaczące części PR zakola Niemna, PR w Meteliai i RB w Žuvintas, jak również poligon biosferyczny w Balbieriškis. Oprócz tego statut SOO również uzyskał las Vidzgiris. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 19 2010

4. REGUŁY, OBJETOŚĆ ORAZ TREŚĆ RAPORTÓW, DOTYCZĄCYCH OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 4.1. REGUŁY OCENIANIA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Podstawowe reguły stosowane podczas OOŚ: OOŚ będzie wykonywana, kierując się ustawami i aktami normatywnymi, rekomendacjami oraz wymaganiami metodologicznymi, obowiązującymi w Republice Litewskiej i Unii Europejskiej. OOŚ będzie wykonywana kompleksowo, tzn. ocenione zostanie zarówno oddziaływanie 400 kv budowy i eksploatacji linii napowietrznej od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewsko-polskiej na środowisko, jak również oddziaływanie rekonstruowanej stacji transformatorowej Alytus (PT) z jej poszerzeniem o wstawkę prądu stałego, a wnioski końcowe takiej oceny zostaną zawarte we wspólnym raporcie, dokonując odpowiednich procedur podania do wiadomości publicznej i uzgadniania, związanych z przedsięwzięciem (nie zważając na to, iż rozwiązania techniczne omawianych dwóch obiektów będą wyszczególnione według dwóch oddzielnych umów z różnymi terminami udzielenia informacji). OOŚ będzie wykonywana podczas dwóch etapów realizacji przedsięwzięcia: budowy i eksploatacji przedsięwzięcia. Ocena stanu obecnego na rok 2008. Sytuacja na rok 2008 jest określana jako stan zerowy, tzn. jeżeli przedsięwzięcie nie byłoby realizowane, wskaźniki stanu środowiska odpowiadałyby sytuacji z roku 2008. Rok 2009 nie został uwzględniony w ocenie, ponieważ podczas sporządzania raportu z realizowanej działalności nie było możliwości otrzymania pełnej informacji. Ocena przedsięwzięcia będzie dokonana w oparciu o aspekt detalizowania na kilku płaszczyznach, tzn. opcje przedsięwzięcia analizowane będą od najobszerniejszej (na poziomie rejonu) do najmniejszej (na poziomie lokalnym). Według prawdopodobnej analizy i posiadanego doświadczenia możliwe, że oddziaływanie przedsięwzięcia na powietrze będzie nieznaczne i tymczasowe, podczas budowy obiektów, dlatego szczegółowa OOŚ nie będzie wykonywana. Jednak jeżeli, detalizując rozwiązania techniczne, okazało by się, iż przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na środowisko, wówczas szczegółowa OOŚ będzie wykonana. OOŚ i sporządzanie raportu z realizacji przedsięwzięcia będzie wykonywane zimą i wczesną wiosną (takie umowne daty sporządzającemu dokumenty OOŚ nakazał organizator przedsięwzięcia), dlatego też szczegółowe badania różnorodności Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 20 2010

biologicznej możliwe będą jedynie w końcowym etapie sporządzania raportu z OOŚ (w miesiącach marzec-kwiecień). Wnioski takich badań mogą mieć wpływ na już ocenione rozwiązania i prawdopodobieństwo skutków oddziaływania oraz korygować wnioski takiej oceny. W razie potrzeby, potrzebne badania będą wykonane, jak tylko pozwolą na to warunki meteorologiczne i przyrodnicze. 4.2. PRAWDOPODOBNA TREŚĆ RAPORTU OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Nazwa przyszłego raportu OOŚ Ocena oddziaływania budowy i eksploatacji linii napowietrznej 400 kv od stacji transformatorowej Alytus do granicy litewsko-polskiej. Zamierza się, że raport OOŚ będzie składał się z dwóch części: A część tekstowa i B załączniki tekstowe i graficzne. W razie potrzeby struktura raportu OOŚ może ulec zmianom. W raporcie OOŚ będą zawarte ogólne dane na temat realizacji planowanego przedsięwzięcia oraz perspektywach i możliwości jego rozwoju, szczegółowy przegląd warunków przyrodniczych miejsca przedsięwzięcia, ich obecny stan oraz będzie przedstawione streszczenie raportu OOŚ. W innych rozdziałach będzie przedstawiona szczegółowa ocena oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska, zarówno przy budowie, jak i eksploatacji. Nie ma przewidzianego okresu na przerwanie przedsięwzięcia, dlatego jego ocena nie jest obowiązkowa. W części Oddziaływania na wodę w skrócie przeglądane są na terenie, gdzie będzie realizowane przedsięwzięcie, znajdujące się skupiska wodne, ich stan oraz przedstawione możliwe oddziaływanie przedsięwzięcia na wody powierzchowne. W innych częściach będzie ocenione oddziaływanie na inne komponenty środowiska: krajobraz, różnorodność biologiczną, glebę, ziemie głębinowe, wartościom dziedzictwa kultury. Ocenione będzie również oddziaływanie przedsięwzięcia na zdowie społeczeństwa. Oddzielna część będzie przeznaczona ocenie prawdopodobieństwa wystąpienia niebezpiecznych awarii, ocenie ryzyka oraz prognozie wystąpienia sytuacji ekstremalnych. W raporcie uwzględni się potrzebę monitoringu przedsięwzięcia, w oddzielnej części będzie przedstawiony przegląd rozpatrywanych możliwości oraz uzasadnienie oferowanych optymalnych alternatyw. Prawdopodobna treść raportu z realizowanego przedsięwzięcia oraz tematy rozpatrywane podczas OOŚ podane są w dalszej części. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 21 2010

CZĘŚĆ OGÓLNA* OPIS PRAWDOPODOBNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (STRESZCZENIE RAPORTU OOŚ) WPROWADZENIE Cel, przeznaczenie i podstawowe przepisy, dotyczące sporządzania raportu oceny oddziaływania na środowisko OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Dane ogólne Dane, dotyczące organizatora przedsięwzięcia Dane, dotyczące sporządzającego dokumentację do oceny oddziaływania na środowisko Nazwa, przeznaczenie oraz terminy realizacji przedsięwzięcia Porównanie raportów, dotyczących oddziaływania na środowisko, z etapami projektowania Opis realizacji przedsięwzięcia Opis planowanych obiektów i procesów technologicznych Dane, dotyczące potrzebnych surowców, wyrabianych produktów oraz odpadów produkcyjnych Surowiec Wyrabiane produkty Odpady produkcyjne Zapotrzebowanie i źródła resursów energetycznych Warunki podłączenia do sieci inżynierskich projektowanych budowli oraz urządzeń Porównanie oferowanych sposobów produkcyjnych z najlepszymi sposobami produkcyjnymi w Unii Europejskiej oraz rekomendacjami HELCOM **. Opis miejsca realizacji przedsięwzięcia Położenie geograficzne miejscowości Warunki hydrograficzne powietrza w miejscowości Warunki geologiczne hydrogeologiczne miejscowości Warunki meteorologiczne I klimatyczne miejscowości Dane, dotyczące obecnego poziomu zanieczyszczenia otoczenia (powietrza, gleby, zon aeracyjnych, wód podziemnych, wód powierzchniowych) Dane, dotyczące różnorodności biologicznej miejscowości Dane, dotyczące otoczenia antropogenicznego ODDZIAŁYWANIE NA WODĘ* Możliwe znaczące oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na wodę Ochrona brzegu pasu wód powierzchowych oraz zon wodnych i oddzielnych zon studni odwiertowych Środki zmniejszające możliwe oddziaływanie Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 22 2010

ODDZIAŁYWANIE NA POWIETRZE W OTOCZENIU * (część przygotowywana tylko wówczas, kiedy okaże się, iż realizacja przedsięwzięcia będzie oddziaływała w znaczącym stopniu) ODDZIAŁYWANIE NA INNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na glebę Powierzchnia, grubość i objętość warstwy gleby, która będzie usunięta podczas budowy. Oddziaływanie fizyczne, realizowanego przedsięwzięcia, na glebę. Środki zmniejszające oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na glebę. Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na ziemie głębinowe Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na zonę aeracyjną Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na wody podziemne Środki zmniejszające oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na ziemie głębinowe Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na różnorodność biologiczną Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na krajobraz miejscowości Obecne i planowane użytki ziemi oraz ich ochrona Środki zmniejszające oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na krajobraz Możliwe oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na obiekty dziedzictwa kultury Środki zmniejszające oddziaływanie realizowanego przedsięwzięcia na obiekty dziedzictwa kultury ODDZIAŁYWANIE NA ZDROWIE SPOŁECZEŃSTWA* Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na zdrowie społeczeństwa Obecny stan zdrowia społeczeństwa w rejonach Alytus i Lazdijai Mieszkańcy i wskaźnik urodzeń Wskaźnik śmiertelności Zdrowie mieszkańców Zachorowalność Czasowa niemożność wykonywania pracy Pierwsza grupa inwalidzka Środowisko socjalno-ekonomiczne w rejonach Alytus i Lazdijai: Prace Inwestycje Dochody mieszkańców Dostępność do świadczonych usług zdrowotnych Podział według wieku i płci Czasowa niemożność wykonywania pracy Prognostyczna ocena oddziaływania przedsięwzięcia na zdrowie społeczeństwa Czynniki i grupy ryzyka mające wpływ na zdrowie Najważniejsze czynniki i oddziaływania Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 23 2010

Grupy ryzyka mieszkańców Oddziaływanie fizycznych czynników otoczenia (hałas, promieniowanie elektromagnetyczne i inne) Ocena dozy i odezwu za przekroczenie dopuszczalnego poziomu czynników szkodliwych Liczba osób, czas oddziaływania, miejsce, siła oddziaływania na zdrowie Określenie ryzyka Oddziaływanie na otoczenie socjalno-ekonomiczne Możliwe niezadowolenie społeczeństwa z powodu budowy linii elektroenergetycznej Nieścisłości przy ocenie oddziaływania na zdrowie społeczeństwa Ocena osobliwości oddziaływania Metody oceniania oddziaływania przedsięwzięcia na zdrowie społeczeństwa. Rodzaje metod. Charakterystyka metod. Strefa bezpieczna (SB) Wielkość normatywna SB. Uściślona wielkość, po ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i zdrowie mieszkańców Dane, dotyczące liczby mieszkańców SB. Organizowanie SB Wnioski i rekomendacje z oceny oddziaływania na zdrowie społeczeństwa Środki zmniejszające negatywne oddziaływanie na zdrowie człowieka Wniosek z oceny oddziaływania na zdrowie społeczeństwa ANALIZA WYKONALNOŚCI Analiza wykonalności strategicznych miejsca, czasu i rozwiązań technologicznych Wybór najbardziej optymalnych możliwości realizacji przedsięwzięcia SYTUACJE EKSTREMALNE I ŚRODKI PREWENCYJNE* Analiza ryzyka i zagrożenia możliwych awarii przy projektowaniu obiektów Środki zmniejszające oddziaływanie na środowisko Środki zmniejszające prawdopodobne oddziaływanie na środowisko w sytuacjach awaryjnych LITERATURA ZAŁĄCZNIKI TEKSTOWE I GRAFICZNE WNIOSKI SUBIEKTÓW, DOTYCZĄCE OCENY RAPORTU OOŚ I DOKUMENTACJA Z DIALOGU SPOŁECZNEGO * - przedstawiana jest szczegółowość i struktura raportu OOŚ, przygotowując raport OOŚ, kolejność i porządek informacji może ulec zmianie, niezmniejszając zakresu rozpatrywanych w programie OOŚ tematów. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 24 2010

4.3. PRAWDOPODOBNE ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ELEMENTY ŚRODOWISKA ORAZ ŚRODKI NIWELUJĄCE ODDZIAŁYWANIE 1 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 1.1 Teraźniejszy stan powietrza na terytorium przedsięwzięcia 1.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia 1.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu działalności 1.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania. Powietrze środowiska Szczegółowej informacji na temat stanu powietrza na terytorium OOŚ na tym etapie projektu nie ma. Skoro przedsięwzięcie jest planowane na mało zindustralizowanym i mało zurbanizowanym terytorium, prawdopodobnie stan powietrza na niniejszym terytorium jest dobry. Powyższa informacja zostanie dokładniej sprecyzowana w trakcie OOŚ i podczas przygotowywania raportu OOŚ. Można się spodziewać tymczasowego oddziaływania z mobilnych środków zanieczyszczenia środowiska (środków transportu i innych urządzeń) podczas budowy objektów. Oddziaływanie po rozpoczęciu eksploatacji NLEE jest mało prawdopodobne. Oddziaływanie ST Alytus zostanie przeanalizowane w raporcie OOPŚ, po szczegółowym określeniu rozwiązań technicznych. Po ocenie prawdopodobnych skutków oddziaływania w razie potrzeby zostaną przewidziane dodatkowe środki, mające na celu zmniejszenie skutków oddziaływania. 2 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 2.1 Teraźniejszy stan wód powierzchniowych na terytorium przedsięwzięcia. 2.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia 2.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu Wody powierzchniowe Szczegółowej informacji na temat akwenów wód powierzchniowych, które mogłyby ulec oddziaływaniu przedsięwzięcia, na tym etapie projektu nie ma, ponieważ na tym etapie oceny programu OOŚ nie jest znana lokalizacja planowanych NLEE oraz dodatkowych terenów pod rozbudowę ST Alytus. Powyższa informacja zostanie dokładniej sprecyzowana w trakcie OOŚ przedsięwzięcia i podczas przygotowywania raportu OOŚ. Można spodziewać się tymczasowego oddziaływania podczas budowy obiektów. W ST Alytus tworzyć się będą powierzchniowe ścieki. W OOŚ zostanie ocenione możliwe oddziaływanie Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 25 2010

działalności 2.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania przedsięwzięcia na akweny wód powierzchniowych. Po określeniu zakresu oddziaływania w raporcie OOŚ mogą zostać uwzględnione środki zmniejszenia przewidywanych skutków oddziaływania. 3 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 3.1 Teraźniejszy stan gleby na terytorium przedsięwzięcia. 3.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia 3.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu działalności 3.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania Gleba Patrz podrozdział 3.2.6. Powyższa informacja zostanie dokładniej sprecyzowana w trakcie OOŚ i podczas przygotowywania raportu OOŚ. Warstwa gleby może zostać uszkodzona podczas budowy i zagospodarowania ST Alytus. Rozbudowa ST Alytus wymaga dodatkowej działki, która może być zabudowana innymi obiektami budowlanymi i urządzeniami oraz pokryta stucznym nawierzchniami. NLEE może wymagać wycięcia drzew z terytoriów zalesionzch, dlatego może ona mieć wpływ na gleby leśne. W raporwcie OOŚ uwzglednione zostaną obszar, grubość i objętość warstwy wywożonych urodzajnych gleb, zanieczyszczenie gleby podczas realizacji planowanego przedsięwzięcia i prawdopodobne jego fizyczne i chemiczne oddziaływanie na środowisko. Oddziaływanie jest mało prawdopodobne. W raporcie OOŚ zostaną uwzględnione środki zmniejszenia przewidywanych skutków oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na glebę. 4 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 4.1 Teraźniejszy stan wnętrza ziemi na terytorium przedsięwzięcia 4.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia Wnętrze ziemi Patrz podrozdział 3.2.6. Powyższa informacja zostanie dokładniej sprecyzowana w trakcie OOŚ i podczas przygotowywania raportu OOŚ. Można spodziewać się tymczasowego oddziaływania podczas budowy obiektów. Podczas budowy NLEE i ST Alytus prace będą prowadzone tylko w górnej częsci wnętrza ziemi (przede wszystkim na Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 26 2010

4.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu działalności 4.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania zonie aeracji i warstwie gruntowej, a w odosobnionych przypadkach w głębszych warstwach). W powyżej wymienionych przypadkach możliwe jest tymczasowe hydrodynamiczne oddziaływanie, istnieje zagrożenie zanieczyszczenia chemicznego. Oddziaływanie jest mało prawdopodobne. W raporcie OOŚ zostanie przeanalizowane możliwe oddziaływanie przedsięwzięcia na wnętrze ziemi, skutki działania na zonę aeracyjną i względem wód głębinowych i w razie potrzeby zostaną okređlone przewidziane środki zmniejszenia skutków oddziaływania planowanego przedsięwzięcia. 5 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 5.1 Teraźniejszy stan krajobrazu na terytorium przedsięwzięcia 5.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia 5.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu Krajobraz Planowany teren realizacji przedsięwzięcia znajduje się na terytorium regionu Wyżyny Południowej Litwy i Podgórza Wyżyn regionu Suduva. Chociaż terytorium to robi wrażenie pod względem różnorodności form reliefu i bogactwa elementów krajobrazu (dużo jezior, wzgórz, terenów leśnych, wilgotnych i zakrzewionych wąwozów oraz dolin rzecznych), w wielu miejscach straciło ono swoją naturalność. Przede wszystkim stało się to za sprawą zmian w formach reliefu i intensywnego zagospodarowania zamieszkałego przez ludzi krajobrazu. Oprócz tego, w północnej części rejonu Lazdijai znajduje się mnóstwo równin (dokładniej zostały one opisane w podrozdziale 3.2.9). Powyższa informacja zostanie sprecyzowana w trakcie OOŚ przedsięwzięcia i podczas przygotowywania raportu OOŚ. Można spodziewać się tymczasowego oddziaływania podczas budowy obiektów. Podczas budowy powierzchnia ziemi czy nawet formy reliefu mogą zostać odtworzone poprzez rekultywację miejsc budowy i odtworzenie dawnych właściwości krajobrazu. Dodatkowy negatywny wpływ na naturalny krajobraz może być dwojaki. Z jednej strony, jeżeli NLEE będzie Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 27 2010

działalności 5.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania realizowana na zurbanizowanym terytorium, tzn. na naruszonym naturalnym krajobrazie, wpływa na naturalny krajobraz będzie minimalny. Z drugiej strony, jeżeli NLEE będzie budowana na naturalnych elementach krajobrazu, należy maksymalnie zmniejszać wizualizację planowanego obiektu, powiększając ją tylko w tych miejscach, w których konieczne jest zapewnienie ochrony miejscowego i migrującego ptactwa. W raporcie OOŚ uwzględniony zostanie wpływ przedsięwzięcia na ogólne ukształtowanie środowiska rejonów Alytus i Lazdijai, jak również oddziaływanie przedsięwzięcia na oddzielne jego elementy. Uwzględnione zostaną również aspekty zmniejszenia wizualizacji i rekultywacji uszkodzeń. 6 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 6.1 Teraźniejszy stan terenów chronionych na terytorium przedsięwzięcia 6.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia 6.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu działalności 6.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania Tereny chronione Patrz podrozdział 3.2.10. Powyższa informacja zostanie sprecyzowana w trakcie OOŚ przedsięwzięcia i podczas przygotowywania raportu OOŚ. Oddziaływanie na wszystkie tereny Natura 2000 będzie określone po dokładnym przeanalizowaniu prawdopodobnego negatywnego wpływu wszystkich terenów Natura 2000 na wszystkie docelowe chronione rodzaje i miejsca pobytu. Niniejsza ocena wpływu zostanie wykonana na podstawie potwierdzonym dnia 22 maja 2006 r. rozporządzeniu Nr D1-255 Ministra Ochrony Środowiska. W przypadku państwowych terenów chronionych oceniany będzie wpływ przedsięwzięcia na chronione na tych terenach walory środowiska. Oddziaływanie jest prawdopodobne. Zmniejszenie wpływu zostanie przeanalizowane poprzez zaproponowanie alternatywnych miejsc realizacji przedsięwzięcia. Oprócz tego analizowane będą środki zmniejszenia oddziaływania przedsięwzięcia nie na ogólnych terenach chronionych, lecz względem znajdujących się na nich chronionych obiektach, ze względu Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 28 2010

na których ochronę zostały stworzone powyżej określone tereny chronione. 7 Prawdopodobny obiekt oddziaływania / Element środowiska 7.1 Teraźniejszy stan flory na terytorium przedsięwzięcia 7.2 Prawdopodowne oddziaływanie podczas budowy/realizacji przedsięwzięcia 7.3 Prawdopodobne oddziaływanie przedsięwzięcia po rozpoczęciu działalności 7.4 Środki zmniejszenia/lokalizacji przewidywanych skutków oddziaływania Flora Patrz podrozdział 3.2.10. Terytorium oceny prawdopodobnego oddziaływania przedsięwzięcia w skali całego kraju ma szczególne znaczenie pod względem znajdującej się tu warstwy flory, gdyż tworzą ją południowe rodzaje roślin, wspólnot roślinnych i miejsca występowania. Skoro różnorodne elementy flory występują na określonych terytoriach geograficznych, w ocenie oddziaływania należy uwzględnić jak najbardziej dokładną strefę realizacji przedsięwzięcia (miejsca planowanych obiektów budowlanych, punkty obsługi technicznej i drogi, terytoria prac budowlanych). OOŚ obejmie możliwy wpływ przedsięwzięcia na naturalną warstwę flory (chronione rodzaje, wspólnoty roślinne lasów, łąk, bagien i wód oraz miejsca ich występowania) zarówno podczas budowy obiektu, jak również w trakcie jego eksploatacji. Ocena oddziaływania będzie opierać się na danych kartograficznych występowania wartościowych elementów (rodzajów roślin, ich wspólnot i miejsc ich występowania) chronionej warstwy flory, określeniu ich stanu i zaproponowaniu kompensacyjnych/alternatywnych rozwiązań. Możliwy jest negatywny wpływ na naturalną warstwę flory. Negatywne oddziaływanie jest mało prawdopodobne. W raporcie OOŚ uwzględnione zostaną środki kompensacyjne, zmniejszające możliwy ogólny negatywny wpływ na florę, zwłaszca podczas prowadzenia prac budowlanych. Program oceny oddziaływania na środowisko. Strona 29 2010