INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE POŚREDNIK W OBROCIE NIERUCHOMOŚCIAMI kod 244001 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2018 r. 1
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód pośrednik w obrocie nieruchomościami (kod 244001) to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 227). W poprzedniej klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tą samą nazwę, ale inny kod (244101). Pośrednik w obrocie nieruchomościami wykonuje czynności zmierzające do zawarcia umowy obrotu nieruchomościami. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest zawodem o charakterze usługowym. Celem pracy pośrednika jest doprowadzenie do zawarcia umowy z zakresu obrotu nieruchomościami przez zainteresowane strony. Pośrednik pozyskuje oferty, prezentuje je w Internecie, prasie i innych mediach, w drukach ulotnych itp. Dokonuje oględzin i opisu nieruchomości, wyszukuje oferty dla klientów, prezentuje je oraz pośredniczy w negocjowaniu warunków umowy. Zakres czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami określa umowa pośrednictwa zawarta pomiędzy pośrednikiem a zamawiającym. Czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami mogą być wykonywane w przypadku wszelkich nieruchomości, na rzecz osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Pośrednik w obrocie nieruchomościami ponosi odpowiedzialność za działanie swoje, jak i osób działających pod jego nadzorem. Zadania zawodowe: pozyskiwanie ofert kupna, sprzedaży, wynajmu, najmu lub dzierżawy nieruchomości; prezentowanie oferty nieruchomości przeznaczonych do obrotu w prasie, drukach ulotnych, Internecie i innych mediach; sprawdzanie stanu prawnego nieruchomości; sprawdzanie stanu technicznego, zagospodarowania i otoczenia nieruchomości; doradzanie w zakresie rynku nieruchomości; prezentowanie nieruchomości przeznaczonej do kupna, sprzedaży, wynajmu lub dzierżawy; podejmowanie czynności organizacyjnych związanych z transakcją; współpracowanie z innymi podmiotami działającymi na rynku nieruchomości; dokumentowanie przebiegu transakcji obrotu nieruchomościami; organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP, ochrony ppoż. oraz wymaganiami ergonomii. PROFIL KOMPETENCYJNY dla grupy Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania (grupa duża 1 24) Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 2 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania określono 4 kompetencje, tj.: 1 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 2 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 2
Kompetencja 1 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 2 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Kompetencja 3 Kierowanie: to planowanie, organizowanie, kontrolowanie i motywowanie do pracy członków zespołu lub organizacji. Wykorzystywanie wszystkich zasobów, w tym wiedzy o sytuacji rynkowej oraz sytuacji wewnętrznej firmy lub branży. Elastyczne dostosowywanie realizacji zadań zespołu do zaistniałych okoliczności. Kompetencja 4 Zdolności analityczne i podejmowania decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 3
2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3 W I pół. 2018 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 7 bezrobotnych z zawodem pośrednik w obrocie nieruchomościami. W tym czasie zgłoszono 17 ofert pracy dla tego zawodu. Na koniec tego okresu zarejestrowanych było 8 bezrobotnych. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy wg zawodu pośrednik w obrocie nieruchomościami w latach 2013-2017 W 2017 r. zarejestrowano 20 bezrobotnych z zawodem pośrednik w obrocie nieruchomościami (o 1 os. więcej niż w2016 r.). W tym czasie zgłoszono 25 wolnych miejsc pracy dla tego zawodu (o 14 mniej niż w 2016 r.). W latach 2013-2017 odnotowano więcej miejsc pracy omawianego zawodu niż rejestrujących się osób bezrobotnych z tym zawodem. Z uwagi na mniejszą liczbę osób nowozarejestrowanych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w latach 2013 2014 zawód pośrednik w obrocie nieruchomościami sklasyfikowano jako zawód deficytowy 4. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według niej zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/ deficytu, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia oraz płynności bezrobotnych 5. Zmiana ta spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależą do żadnej z grup. Zawód 3 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 4 4 Do 2015 r. podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywało się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 5 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 4
pośrednik w obrocie nieruchomościami w 2015 r., 2016 r., 2017 r. W I pół. 2018 r. zawód ten nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Dane statystyczne dotyczące zawodu pośrednik w obrocie nieruchomościami umieszczono w aneksie. 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 6, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zapotrzebowanie na zawód inżynier inżynierii materiałowej, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą specjaliści ds. rynku nieruchomości, w 2018 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów zrównoważonych. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu 7 W dniu 23 lipca 2013 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 829 została opublikowana ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów. Deregulacja dotyczy m.in. zawodu pośrednika w obrocie nieruchomościami. Przed deregulacją: Aby zostać pośrednikiem w obrocie nieruchomościami konieczne było następujące wykształcenie: 6 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2018 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 7 http://ms.gov.pl/pl/deregulacja-dostepu-do-zawodow/i-transza/lista-zawodow/ - deregulacja dostępu do zawodów 5
- studia wyższe (I lub II stopnia) + studia podyplomowe w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, lub - studia wyższe, których program uwzględnia co najmniej minimalne wymogi programowe dla studiów podyplomowych w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Wymagane było odbycie co najmniej 6 miesięcznej i nie krótszej niż 200 godzin praktyki zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami. Dokumentami potwierdzającymi odbycie praktyki zawodowej były: wypełniony przez kandydata dziennik praktyki zawodowej podpisany przez prowadzącego praktykę zawodową oraz organizatora praktyki oraz samodzielnie sporządzony przez kandydata opis transakcji, o którym mowa w 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 15 lutego 2008 r. w sprawie nadawania uprawnień i licencji zawodowych ( Dz. U. Nr 31, poz. 189, z późń. zm. 8 ) potwierdzony przez organizatora praktyki zawodowej. Po deregulacji w odniesieniu do przepisów deregulacyjnych zniesione zostały wyżej wymienione wymogi dotyczące wykształcenia i praktyk zawodowych dla zawodu pośrednik w obrocie nieruchomościami. Aktualnie aby zostać pośrednikiem w obrocie nieruchomościami konieczne jest: - posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych i niekaralność; - posiadanie aktualnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami (w tym również umieszczenie tej informacji w zawieranych umowach pośrednictwa). 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. KSIĄŻKI Wojciech Karpiński Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami - tworzenie i doskonalenie warsztatu pracy rok wydania 2012 r., Iwona Foryś Obrót nieruchomościami rok wydania 2013 r., Brzeziński Zbigniew Pośrednik na rynku nieruchomości rok wydania 2013 r., Białopiotrowicz Grażyna Psychologia sprzedaży nieruchomości rok wydania 2012 r., Szubielski Cezary Negocjacje na rynku nieruchomości rok wydania 2013 r., Jońska Beata Zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi rok wydania 2014 r. Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 8 Akt prawny uchylony 6
6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Pośrednik w obrocie nieruchomościami 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie pośrednik w obrocie nieruchomościami w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako pośrednik w obrocie nieruchomościami w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód pośrednik w obrocie nieruchomościami jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 14 krajach EOG zawód pośrednik w obrocie nieruchomościami jest regulowany, są to: Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Irlandia, Islandia, Włochy, Chorwacja, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Słowacja, Słowenia i Hiszpania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem pośrednik w obrocie nieruchomościami wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 4993 ofert pracy z 20 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla pośredników w obrocie nieruchomościami znajduje się w Niemczech (2367 ofert), Francji (1839 oferty), Belgii (400 ofert), Republice Czeskiej (107 ofert) i Finlandii (64 oferty) - dane wg stanu na dzień 03.04.2018 r. W przypadku agenta ds. nieruchomości nie istnieją oficjalne wymagania, jakimi sprostać musiałaby osoba aplikująca na to stanowisko. Teoretycznie agentem ds. nieruchomości zostać może każdy, kto posiada minimum średnie wykształcenie, prawo jazdy kategorii B i zna podstawy pracy z komputerem. Oprócz ww. kandydat na agenta powinien posiadać określone cechy personalne i umiejętności impersonalne, które pomogą mu efektywnie wykonywać pracę. Przede wszystkim umiejętność słuchania, cierpliwość, a także dyspozycyjność. Ważna jest kreatywność, a także znajomość podstaw psychologii, co w kontaktach z klientem pozwala na rozpoznanie jego potrzeb, zbudowanie zaufania i stworzenie podstaw do trwałej relacji i współpracy. Pośrednik powinien również posiadać wysoką kulturę osobistą. Praca pośrednika jest pracą samodzielną i indywidualną, dlatego powinien on potrafić sprawnie zarządzać sobą i swoim czasem oraz samodzielnie organizować sobie pracę, co oznacza, że bardzo liczy się także samodyscyplina i umiejętność 7
motywowania samego siebie. Niezwykle ważną cechą jest także odporność na stres, ponieważ pośrednik niejednokrotnie musi sprostać problemom wynikającym z sytuacji życiowej swoich klientów. Pośrednik nieruchomości musi być także osobą dyspozycyjną, ponieważ jego czas pracy zależy głównie od klientów. Ważnym wymogiem stawianym przez pracodawców europejskich jest komunikatywna znajomość języka kraju zatrudnienia. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie pośrednik w obrocie nieruchomościami w wybranych krajach: Francja 1697 /mies., Holandia 3000 /mies. Opracował: Jacek Paśniewski pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 8
ANEKS Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie pośrednik w obrocie nieruchomościami w latach: 2013-2017 Bezrobotni zarejestrowani w ciągu roku Bezrobotni według stanu na koniec roku Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu roku ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu roku Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec roku lata 2017 20 5 0 0 25 1 2016 19 10 1 0 39 0 2015 28 11 1 0 40 0 2014 28 12 3 1 71 13 2013 19 9 3 0 44 7 9