22 23.06.2018r Gdynia
Związek hypertyreozy z brakiem miesiączki został opisany w 1840 r. przez von Basedowa Von Basedow CA: Wochenschrift Heilkunde 1840
Związek znany od czasów starożytnych Zależność między wolem a: fazą cyklu pokwitaniem ciążą menopauzą Krassas GE: Fertility and Sterility 2000
Schorzenia tarczycy występują 4 5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn Trokoudes KM et al: Curr Opin Obstet Gynecol 2006
EPIDEMIOLOGIA TYREOTOKSYKOZY JAWNA KLINICZNIE NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY TSH FT 4 FT 3 Częstość występowania w populacji: 3 % u kobiet 0.3 % u mężczyzn Osman F et al. J Clin Endocrinol Metabol 2002
EPIDEMIOLOGIA TYREOTOKSYKOZY SUBKLINICZNA (SKĄPOOBJAWOWA) NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY TSH poziomy FT 4 i FT 3 w granicach referencyjnych Częstość występowania (cała populacja ): od 0,7 do 6%
JAWNA KLINICZNIE NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY 7,5 % populacji kobiet i 2,8% populacji mężczyzn > 60 r.ż. 11,7 % kobiet i 3,9% mężczyzn TSH FT 4 FT 3 Trokoudes KM et al: Curr Opin Obstet Gynecol 2006
SUBKLINICZNA ( SKĄPOOBJAWOWA) NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY 5 13,2 % populacji dorosłych TSH ; poziomy FT 4 i FT 3 w granicach referencyjnych Trokoudes KM et al: Curr Opin Obstet Gynecol 2006
EPIDEMIOLOGIA HIPOTYREOZY Kobiety w okresie rozrodczym Jawna klinicznie niedoczynność tarczycy: 0,5 0,7 % Subkliniczna niedoczynność tarczycy: 2 4 % Częstość podwyższonego stężenia TSH u kobiet z niepłodnością ocenia się na 0,7 do 4 % Trokoudes KM et al: Curr Opin Obstet Gynecol 2006
Parametr Wartość SHBG E 2 lub Klirens metaboliczny estrogenów i androgenów Wolny E 2 Testosteron DHEA Wolny testosteron Biodostępny testosteron
Parametr Wartość Konwersja testosteronu do д4- androstendionu Konwersja testosteronu do estronu Progersteron LH lub FSH lub LH po GnRH FSH po GnRH
Doniesienie Clyde HR et al: Ertil Steril 1976 Kidd GS et al: J Clin Endocrinol Metab 1979 Hudson RW: J Androl 1992 Abalovich M et al: Thyroid 1999 Krassas GE: J Clin Endocrinol Metab 2002 Wynik oligospermia; ruchliwości plemników liczby plemników <40x10 6 /ml ruchliwości plemników liczby plemników ruchliwości plemników
U ~70% zaburzenia erekcji pożądania płciowego Przedwczesny wytrysk Opóźniony wytrysk Carani C et al: J Clin Endocrinol Metab 2005
Liczba chorych 20 przed leczeniem po leczeniu 15 10 5 0 obniżone pożądanie płciowe opóźniony wytrysk przedwczesny wytrysk zaburzenia erekcji Carani C et al: J Clin Endocrinol Metab 2005
Grupa badana: 27 mężczyzn 70% Grupa kontrolna 71 mężczyzn 34% ZE po leczeniu Zaburzenia erekcji [%] p<0,0001 Autorzy rekomendują skrining funkcji tarczycy u wszystkich pacjentów z ZE U pacjentów z tyreotoksykozą ewentualne leczenie ZE po 6miesiącach od osiągnięcia eutyreozy Krassas GE et al.: J Clin Endocrinol Metab 2008
Uszkodzenie nabłonka germinalnego i komórek Leydiga Uszkadzający gonadę wpływ promieniowania zależy od zaabsorbowanej dawki kumulacyjnej Wpływ leczenia 131 J w zróżnicowanym raku tarczycy przejściowe upośledzenie funkcji jąder (supresja spermatogenezy a nawet azoospermia) U młodych mężczyzn leczonych dużymi dawkami 131 J wskazane zabezpieczenie nasienia przed podaniem radiojodu Hyer S et al: Clin Endocrinol (Oxf) 2002 Krassas GE et al: Arch Androl 2005
Parametr SHBG E2 Klirens metaboliczny estrogenów i androgenów Testosteron DHEA Д4-androstendion Wolny testosteron Konwersja testosteronu do Д4- androstendionu LH FSH LH po GnRH FSH po GnRH Wartość lub
Doniesienie Griboff SI: Fertil Steril 1962 De la Balze FA: J Clin Endocrinol Metab 1962 Wortsman J: Am J Med 1987 Corrales Hernandez JJ et al: Arch Androl 1990 Jaya Kumar B et al: Horm Res 1990 Wynik Liczba plemników prawidłowa; ruchliwości plemników Nieprawidłowości histologiczne w biopsji jądra Różnego stopnia zanik jąder Brak zaburzeń Brak zaburzeń Krassa GE et al: Thyroid 2008 Zaburzenia morfologii nasienia
Liczba chorych przed leczeniem po leczeniu obniżone pożądanie płciowe opóźniony wytrysk przedwczesny wytrysk zaburzenia erekcji Carani C et al: J Clin Endocrinol Metab 2005
PRL w pierwotnej niedoczynności tarczycy u mężczyzn odgrywa mniejsze znaczenie niż u kobiet Duży obserwowany jest tylko w długotrwającej i ciężkiej niedoczynności tarczycy Substytucja tyroksyną normalizuje stężenie PRL Meikle AW: Thyroid 2004
PRL Zaburzenia w obrębie podwzgórza i przysadki FSH i LH w normie przy stężenia testosteronu reakcji gonadotropin na GnRH Wzmożona sekrecja testosteronu przez komórki Leydiga po podaniu hcg Velazquez EM et al: Arch Androl 1997
Dysfunkcja gruczołu tarczowego prowadzi do zaburzeń erekcji, które ustępują po przywróceniu eutyreozy Zaburzenia stężeń SHBG i steroidów płciowych w surowicy występują u większości pacjentów z zaburzeniami czynności tarczycy Pacjenci z tyreotoksykozą mają zaburzenia parametrów nasienia (głównie ruchliwości plemników) Pacjenci z hipotyreozą mają zaburzenia morfologii plemników
Parametr SHBG Wartość E 2 Estron Produkcja estrogenów Klirens metaboliczny estrogenów i androgenów Wolny E 2 Testosteron Д4-androstendion DHEA
Parametr Konwersja testosteronu do д4- androstendionu Konwersja androgenów do estronu Progesteron LH FSH LH po GnRH FSH po GnRH Wartość lub lub lub lub
Doniesienie Rodzaj zaburzenia Częstość występowania [%] Benson RC: Surg Gynecol Obste 1955 Oligomenorrhea / amenorrhea 58 Joshi JV et al: J Postgard Med. 1993 Nieregularne cykle 65 Krassas GE et al.: Clin Endocrinol (Oxf) 2000 Nieprawidłowe miesiączki 22
Amenorrhea (brak miesiączki) > 3 miesięcy Oligomenorrhea (rzadkie miesiączki) przerwa > 35 dni Polymenorrhea (częste miesiączki) przerwa <21 dni Hypomenorrhea (skąpe miesiączki) krwawienia >20% Hypermenorrhea (obfite miesiączki) krwawienia >20% Menorrhagia (bardzo obfite, przedłużające się krwawienia miesięczne)
W dużym prospektywnym badaniu nie wykazano różnic w częstości występowania zarówno subklinicznej jak i jawnej nadczynności tarczycy w grupie kobiet z niepłodnością i kobiet płodnych kontrolnej populacji Poppe K et al: Thyroid 2002
W innych badaniach wykazano wpływ jawnej tyreotoksykozy na płodność u 5,8% kobiet z tyreotoksykozą pierwotna lub wtórna niepłodność Joshi JVet al: J Postgrad Med. 1993
Leczenie radiojodem ( 131 J) z powodu nadczynności tarczycy lub raka tarczycy, przy uwzględnieniu rocznego okresu karencji, nie wpływa istotnie na płodność u kobiet oraz na ryzyko wad genetycznych u płodu. Krassas GE: Fertility and Sterility 2000
Parametr SHBG Wartość E 2 Estron Produkcja estrogenów Klirens metaboliczny estrogenów i androgenów Wolny E 2 Testosteron Д4-androstendion Wolny testosteron lub
Parametr Konwersja testosteronu do Д4- androstendionu Progesteron LH FSH LH po GnRH FSH po GnRH Wartość lub
TRH TSH i PRL PRL niepłodność i mlekotok Włączenie tyroksyny normalizuje stężenie prolaktyny Honbo KS et al: Am J Med. 1978 Marino M et al.: Elsevier Saunders 2006
Doniesienie Rodzaj zaburzenia Częstość występowania [%] Sturgis SH et al: J Clin Endocrinol Metab 1952 Zaburzenia miesiączkowania 80 Scott Jr JC: Am J Obstet Gynecol 1964 Nieregularne miesiączki 56 Joshi JVet a.: J Postgrad Med. 1993 Nieprawidłowe miesiączki 68 Krassas GE et al: Clin Endocrinol (Oxf) 1993 Nieregularne cykle 23
Występują~3 razy częściej niż w ogólnej populacji najczęściej oligomenorrhea / amenorrhea
Zmieniony obwodowy metabolizm estrogenów PRL Zaburzenia homeostazy Zaburzenia sekrecji GnRH (nieprawidłowe pulsacyjne uwalnianie LH) Niedobór gonadotropin i tyroksyny obniża wskaźnik płodności i rozwój blastocysty
AITD u 5 15% kobiet w wieku reprodukcyjnym AITD 5 10 razy częstsze u kobiet niż mężczyzn U kobiet leczonych z powodu niepłodności rośnie liczba pacjentek z AITD Mechanizm zwiększonego odsetka kobiet niepłodnych w przypadku AITD wciąż dyskutowany Krassas GE et al: Thyroid Intesnational 2000
Dysfunkcje gruczołu tarczowego prowadzą do zaburzeń miesiączkowania hypomenorrhea i polymenorrhea w tyreotoksykozie olygomenorrhea w hipotyreozie W zaburzeniach czynności tarczycy dochodzi do zmian w stężeniach SHBG i steroidów płciowych w surowicy
Jawna nadczynność tarczycy oraz jawna i subkliniczna niedoczynność tarczycy może prowadzić do zmniejszenia płodności u kobiet Wczesna diagnoza dysfunkcji gruczołu tarczowego może zmniejszyć częstość zaburzeń miesiączkowania i zaburzeń płodności u tych kobiet. Medenica S et al.: Eur Rev Med. Pharmacol Sci 2015