Hierarchiczny Wielopoziomowy Układ Sterowania Poziomami Napięć i Rozpływem Mocy Biernej w KSE Wykład 3 STRUKTURA SŁUśB DYSPOZYTORSKICH w KSE 1
Węzły wytwórcze ~ (KDM) POM. RG U gz Transformatory i autotransformatory 400/220 kv ϑ T Węzły wytwórcze ~ (KDM) POM. RG gz U SIECI PRZESYŁOWE 400 kv Konfiguracja sterowana przez KDM RT STER. (KDM) SIECI PRZESYŁOWE 220 kv Konfiguracja sterowana przez KDM Węzły wytwórcze ~ (ODM) POM. RG gz U ϑ T RT Transformatory i autotransformatory 400/110 i 220/110 kv (ODM) ϑ T (ODM) RT ~ Węzły wytwórcze (ODM) POM. RG U gz STER. STER. DZIELONE, WIELOKROTNIE ZAMKNIĘTE I WIELOSTRONNIE ZASILANE SIECI ROZDZIELCZE 110 kv Konfiguracja sterowana orzez ZDM Węzły wytwórcze ~ RG POM. gz U ϑ T Transformatory 110 kv/sn (ZDM) RT STER. Baterie kondensatorów ϑ T RBK STER. PROMIENIOWE SIECI ODBIORCZE SN Konfiguracja sterowana przez ZDM-y i RDM-y 2
Funkcje i zadania sterowania realizowane z poziomu krajowej dyspozycji mocy - KDM Krajowa Dyspozycja Mocy (KDM) ma w dyspozycji: bazy danych technicznych dotyczące sterowalnych elementów podsystemu przesyłowego i elektrowni wyprowadzających moc do tego podsystemu, opomiarowanie dla identyfikacji stanu podsystemu przesyłowego i elektrowni jw., łączność dyspozytorską z Obszarowymi Dyspozycyjnymi Mocy i węzłami elektroenergetycznymi o napięciu górnym 750 kv, 400 kv, 220 kv, treść umów i uzgodnień pomiędzy PSE SA, oraz spółkami dystrybucyjnymi, elektrowniami wyprowadzającymi moc na napięciu nie niŝszym od 110 kv, odbiorcami przyłączonymi do sieci najwyŝszych napięć (nieliczni odbiorcy 220 kv). 3
Sterowanie realizowane przez KDM polega na: planowaniu profilu napięciowego podsystemu najwyŝszych napięć (220 kv, 400 kv, 750 kv), formowaniu i przesyłaniu sygnałów sterujących do węzłów przy elektrowniach i do sieciowych węzłów elektroenergetycznych o napięciu górnym 220 kv, 400 kv, 750 kv, precyzowaniu zadań sterowniczych dla ODM i nadzorowaniu ich pracy. 4
KDM jest odpowiedzialna za: utrzymanie poziomów napięć w sieci najwyŝszych napięć w paśmie regulacyjnym, tak aby osiągalny był dzięki regulacji transformatorów zasilających sieć 110 kv - przedział zmienności napięcia w tej sieci, uzgodniony ze spółkami dystrybucyjnymi, prowadzenie ruchu podsystemu wytwórczo-przesyłowego (elektrownie i sieci najwyŝszych napięć) z zachowaniem warunków technicznych zainstalowanych tam urządzeń, optymalne - w sensie interesu PSE SA - prowadzenie ruchu systemu, wg. kryterium uwzględniającego własne koszty i zobowiązania wynikające z umów, archiwizowanie danych pomiarowych i innych, dla rozliczeń za usługi systemowe w zakresie sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej zgodnie z umowami. 5
Funkcje i zadania sterowania realizowane z poziomu obszarowych dyspozycji mocy - ODM Obszarowe Dyspozycje Mocy (ODM-y) mają do dyspozycji: bazy danych technicznych elementów podsystemu przesyłowego najwyŝszych napięć i podsystemu 110 kv (wraz z elektrowniami wyprowadzającymi moc na napięciu 110 kv) w swoim obszarze sieci, opomiarowanie dla identyfikacji stanu podsystemu przesyłowego i podsystemów 110 kv w swoim obszarze sieci, łączność dyspozytorską z KDM, sąsiednimi ODM, Zakładowymi Dyspozycjami Ruchu (ZDR), elektrociepłowniami zawodowymi i elektrowniami wodnymi wyprowadzającymi moc na napięciu 110 kv - w swoim obszarze sieci, 6
treść umów i uzgodnień pomiędzy PSE SA, oraz spółkami dystrybucyjnymi i elektrowniami wyprowadzającymi moc na napięciu 110 kv, instrukcję sterowania pracą sieci w obszarze, przekazaną do ODM przez KDM. 7
Sterowanie realizowane przez ODM polega na: planowaniu poziomów napięć w sieciach 110 kv w obszarze sieci, formowaniu i przesyłaniu sygnałów sterujących do węzłów redukcyjnych 220/110 kv i 400/110 kv, formowaniu i przesyłaniu sygnałów sterujących do duŝych elektrociepłowni zawodowych wydzielonych elektrowni wodnych, wyprowadzających moc na napięciu 110 kv, formowaniu i przesyłaniu sygnałów sterujących do Zakładowych Dyspozycji Ruchu (ZDR). 8
ODM-y są odpowiedzialne za: utrzymanie w węzłach zasilających sieć 110 kv napięć na uzgodnionym ze spółkami dystrybucyjnymi - poziomie, z zadaną tolerancję i ograniczoną zmiennością, ograniczanie tranzytów mocy biernej przez zamkniętą sieć 110 kv, pomiędzy węzłami zasilającymi tą sieć, do wartości określonej umową, prowadzenie ruchu sterowalnych elementów podsystemów 110 kv i w moŝliwym, uzgodnionym z KDM zakresie, równieŝ podsystemu przesyłowego, z zachowaniem warunków technicznych zainstalowanych tam urządzeń, przestrzeganie innych postanowień KDM zawartych w instrukcji sterowania pracą sieci w obszarze, przekazanej przez KDM do ODM, archiwizowanie danych pomiarowych i innych, dla rozliczeń za usługi systemowe, zgodnie z umowami. 9
Funkcje i zadania sterowania realizowane z poziomu zakładowych dyspozycji ruchu - ZDR Zakładowa Dyspozycja Ruchu ma do dyspozycji: bazy danych technicznych elementów własnej sieci 110 kv oraz sterowalnych elementów systemu współpracujących z siecią 110 kv, opomiarowanie dla identyfikacji stanu własnego podsystemu 110 kv, łączność dyspozytorska z ODM, sąsiednią ZDR, oraz Rejonowymi Dyspozycjami Mocy (RDM), dyspozycjami ruchu w: elektrociepłowniach zawodowych (DREC), elektrowniach wodnych (DREW), powiązanych bezpośrednio z siecią 110 kv oraz dyspozycją ruchu duŝych podsystemów odbiorczych (DRO) z własnymi elektrowniami przemysłowymi lub bez, treść umów pomiędzy własną spółką dystrybucyjną a sąsiednimi spółkami dystrybucyjnymi, PSE SA, odbiorcami, wydzielonymi małymi elektrowniami, przyłączonymi do sieci 110 kv i do sieci średniego napięcia. 10
ZDRy realizują sterowanie poprzez: planowanie i uzgadnianie z ODM poziomów napięć w węzłach zasilających sieć 110 kv na własnym terenie, formowanie i przesyłanie sygnałów sterujących (poziom generacji, poboru mocy biernej) do lokalnych, wydzielonych i niewydzielonych elektrowni przyłączonych do sieci 110 kv i objętych operatywnym sterowaniem przez ZDR, formowanie i przesyłanie sygnałów sterujących do Rejonowych Dyspozycji Mocy (RDM), formowanie i przesyłanie sygnałów sterujących do wybranych, duŝych podsystemów odbiorczych (z elektrowniami przemysłowymi lub bez) przyłączonych do sieci 110 kv. 11
ZDR jest odpowiedzialna za: utrzymanie poziomów napięć 110 kv w GPZtach 110 kv/sn w zakresie regulacyjnym transformatorów zasilających sieć średnich napięć, sterowanie rozpływem mocy biernej z zachowaniem warunków technicznych urządzeń zainstalowanych w sieci 110 kv (obciąŝenie prądem), optymalne - w interesie własnej spółki dystrybucyjnej - sterowanie pracą własnego podsystemów 110 kv i średnich napięć, z uwzględnieniem warunków wynikających z umów o usługi systemowe, archiwizowanie danych pomiarowych i innych, dla rozliczeń za usługi systemowe z innymi podmiotami gospodarczymi 12
Funkcje i zadania sterowania realizowane z poziomu rejonowych dyspozycji mocy - RDM RDMy (sieciowe) mają do dyspozycji: katalogi danych technicznych elementów sieci 110 kv, średnich i niskich napięć na swoim terenie, oraz charakterystyki techniczne sterowalnych elementów własnego podsystemu, opomiarowanie dla identyfikacji stanu własnego podsystemu, łączność dyspozytorską z ZDR, małymi elektrowniami wodnymi i wybranymi podsystemami odbiorczymi, w tym z podsystemami odbiorczymi wyposaŝonymi we własne, małe elektrownie przemysłowe, treść umów i uzgodnień pomiędzy własną spółką dystrybucyjną a wybranymi podsystemami odbiorczymi i lokalnymi elektrowniami, wyprowadzającymi moc na średnim napięciu, instrukcję sterowania opracowaną przez ZDR dla potrzeb RDM. 13
RDMy realizują sterowanie poprzez: nastawę automatyki regulacyjnej (wartości zadane) regulatorów transformatorów, w przyszłości baterii kondensatorów w GPZ, nastawę automatyki regulacyjnej transformatorów dodawczych w sieciach (rzadkość) i kondensatorów w głębi sieci średnich napięć (obecnie brak moŝliwości regulacyjnych), polecenia dla wybranych podsystemów odbiorczych (w tym podsystemów z własnymi elektrowniami przemysłowymi) i lokalnych elektrowni wodnych, dotyczące poziomu generacji mocy biernej, instrukcje dotyczące sposobu pracy sterowalnych elementów sieci średnich napięć, adresowane do obsługi GPZ. 14
RDMy są odpowiedzialne za: dotrzymanie poziomów napięć (z zadaną tolerancją) u wszystkich odbiorców przyłączonych do sieci średnich i niskich napięć, ekonomiczną pracę sieci średnich i niskich napięć w warunkach normalnych, co sprowadza się do postulatu moŝliwie małych obciąŝeń mocą bierną wszystkich elementów tej sieci, wykonywanie poleceń i instrukcji z ZDR dotyczących pracy źródeł mocy biernej przyłączonych do szyn średniego napięcia w GPZ. archiwizowanie danych pomiarowych i innych dla rozliczeń za usługi systemowe w zakresie sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej z lokalnymi elektrowniami i odbiorcami, o ile takie umowy zawarto. 15