METODOLOGICZNE I MERYTORYCZNE PRZESŁANKI WEWNĘTRZNYCH PROCEDUR OKREŚLAJ LAJĄCYCH JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA NA STUDIACH POMOSTOWYCH. Opracowała: a: dr Krystyna Homenda, Akademia Pomorska w SłupskuS Katedra Nauk o Zdrowiu 1 Celem opracowania jest: Określenie mechanizmów w zapewniających jakość kształcenia pielęgniarek studentek uczelni wyższej. Wskazanie na aspekt dydaktyczny i organizacyjny systemu zapewnienia jakości. Przedstawienie na wybranych przykładach badań dotyczących cych ewaluacji i jej funkcji wspomagania jakości kształcenia. 2
Jakość kształcenia jako: doskonałość ść, recenzowanie, wyniki, misja, kultura (Wójcicka 1995). jako system jest elementem efektywności kształcenia zawodowego pielęgniarstwa (M. Kózka K 2008) 3 Schemat wewnętrznych procedur określających jakość kształcenia na studiach pomostowych Plan i program Metody Baza: - uczelni - placówek ochrony zdrowia Ocena nauczyciela Pomiar jakości w opinii studenta Ewaluacja Ocenianie Znajomość planu, programów, regulaminu. Przewodnik dydaktyczny System przepływu informacji Dorobek naukowobadawczy nauczyciela PROGRAMY, STANDARDY, DYDAKTYKA LOGISTYKA PROCESU DYDAKTYCZNEGO KADRA NAUCZAJĄCA JAKOŚĆ PRACY NAUCZYCIELA DETERMINANTY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA WIEDZA, UMIEJĘTNOŚCI, DOŚWIADCZENIE MOTYWACJA DO STUDIOWANIA AKSJOLOGIA EDUKACJI JAKO SYSTEM WARTOŚCI NADAJĄCY SENS PRZESTRZENI EDUKACYJNEJ Rodzaj ukończonej szkoły pielęgn. Formy dokształcania Staż pracy Przebieg pracy zawodowej Wewn. potrzeba Ryc. 1 Opracowanie własne autorki System nacisku społecznego Szans a okazja Wartości intelekt. W. naukowe W. emocj. W. etyczne W. interpersonalne W. instrumental -ne 4
Liczba godzin 3000 PLANY NAUCZANIA SZKOLNICTWA PIELĘGNIARSKIEGO LICEALNEGO W POLSCE OD ROKU 1966 - wykaz godzin 2898 2916 2786 2852 2814 2884 2920 2530 2500 2092 2282 2000 1758 1852 1868 1558 1662 1830 1500 1610 1710 1112 1584 1632 1820 1680 1000 1036 500 0 lata 1966-1968 1968-1974 1974-1975 1975-1977 1977-1981 1981-1988 1988-1992 od 1992 do końca przedmioty ogólne przedmioty medyczne praktyki Wykres 1 5 Dorobek programowy LM Aż 7 razy opracowywano nową, kompletną dokumentację programową. W 1980r. zał. charakterystyka zawodowa absolwenta, wykaz umiejętności zaw. Wprowadzono pojęcia: diagnoza pielęgniarska, proces pielęgnowania, pielęgnowanie zdrowia. 6
2500 2000 PLANY NAUCZANIA SZKOLNICTWA PIELĘGNIARSKIEGO POLICEALNEGO W POLSCE OD ROKU 1974 - wykaz godzin 2279 2065 1500 1000 1500 1322 1302 1121 1032 928 1054 1400 1232 1470 1174 1470 1235 1451 1330 1257 500 407 284 308 363 88 244 114 228 256 0 1974-1976 1976-1978 1978-1981 1981-1993 1993-1996 1996-1998 od 1998 od 1999 od 1996 przedmioty ogólne przedmioty medyczne praktyki 7 Szkolnictwo policealne-pielęgniarka Dwuletni system nauczania do 1993r., w kolejnych latach 2,5 letni. Zmiany w programach 1980r.podobne jak w liceum medycznym. Istotne zmiany w treściach nauczania od 1993r. (Program WHO Zdrowie ) Nowe przedmioty: zdrowie publiczne, pielęgnowanie w zagrożeniu życia, pielęgnowanie w podstawowej opiece zdrowotnej. 8
Wyodrębniono treści: pielęgnowanie niepełnosprawnych i pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego (1999r). W latach 1972 97 szkolnictwo policealne. Od 1998r.warunkiem przyjęcia do szkoły było świadectwo dojrzałości. 9 PLAN NAUCZANIA 3 LETNIEJ SZKOŁY PIELĘGNIARSKIEJ W LATACH 1996-2000 2500 2065 2000 1620 1500 915 1000 500 0 zajęcia teoretyczne zajęcia praktyczne samokształcenie 10
3 letnia Szkoła a Pomaturalna 1966r. Jako innowacja pedagogiczna. Program spełniał zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia i MRP; 4600 godzin, wprowadzenie nowych treści kształcenia. Nowe treści programowe: filozofia pielęgniarstwa, filozofia kształcenia, opis roli i funkcji zawodowych, opis zawodu, definicje ważnych dla zawodu pojęć, określeń. 11 FORMY DOKSZTAŁCANIA PIELĘGNIAREK, STUDIA POMOSTOWE SYSTEM A, B, D 2009/2010 Tabela 1. SPECJALIZACJE (2 LETNIE) KURSY SPECJALISTYCZNE KURSY KWALIFIKACYJNE INNE SZKOLENIA UKOŃCZONE INNE FORMY Nazwa specjalizacji l. os. Nazwa kursu 7dni- 1miesiąc 1-2 miesiące Nazwa kursu 3 m- ce 4-5 m- ce 6 m- cy i pow. Nazwa szkolenia 1-2 dni 3-7 dni 10-35 dni Studia podypl omowe Studia licencjacki e Studia mgr Piel. anest. i in. opieka 3 Szczepie nia ochronne 14 1 Organizacja i zarządzanie - 2 1 Podstaw pielęgniarst wa 1 5 3 4 Piel. okol. 1 Resuscyt acja krążenio wooddecho wa 2 11 Pielęgniarst wa specjalistycz ne 1 7 4 Pielęgniarst wa specjalistyc zne 3 1 1 EKG 15 4 POZ 4 11 4 POZ 1 7 12
FORMY DOKSZTAŁCANIA PIELĘGNIAREK, STUDIA POMOSTOWE SYSTEM A, B, D 2009/2010 Tabela 2. SPECJALIZACJE (2 LETNIE) KURSY SPECJALISTYCZNE KURSY KWALIFIKACYJNE INNE SZKOLENIA UKOŃCZONE INNE FORMY Nazwa specjalizacji l. os. Nazwa kursu 7dni- 1miesiąc 1-2 miesiące Nazwa kursu 3 m- ce 4-5 m- ce 6 m- cy i pow. Nazwa szkolenia 1-2 dni 3-7 dni 10-35 dni Studia podypl o-mowe Studia licencjacki e Studia mgr Zaawansowa ne zabiegi resuscytacyj ne - 1 2 Zaawansow ane zabiegi resuscytacyj ne 8 9 3 Promocji zdrowia 3 4 Badań diagnostycz nych 1 4 Leczenia uzdrowisko wego 2 1 Organizacja i zarządzanie 2 1 1 Ogółem 4-31 16-5 21 11-20 11 22 5 3 4 13 FORMY DOKSZTAŁCANIA PIELĘGNIAREK, STUDIA POMOSTOWE SYSTEM A, B, D 2009/2010 UKOŃCZONE FORMY DOKSZTAŁCANIA PIELĘGNIAREK 60 50 47 53 liczba osób 40 30 20 37 12 10 4 0 SPECJALIZACJE (2 LETNIE) KURSY SPECJALISTYCZNE KURSY KWALIFIKACYJNE INNE SZKOLENIA INNE KWALIFIKACJE formy dokształacnia Opracowanie własne autorki na podstawie dokumentacji studenta. 14
Programy przedmiotowe Różnice programowe, czy: * treści nowe? ** treści uzupełniaj niające? Program liniowy, czy modułowy? owy? 15 Przedmioty, w których znak * dotyczy 70% i więcej godzin: Badania fizykalne Podstawy pielęgniarstwa Radiologia Zagadnienia prawne Etyka zawodu POZ Promocja zdrowia Opieka paliatywna Ratownictwo medyczne Anestezjologia i pielęgnowanie w zagrożeniu życia Badania w pielęgniarstwie Przedmioty do wyboru (3) 16
Ewaluacja Jako kontrola jakości, zasobu na wejściu, wartości zastanych. To proces zawierający w sobie elementy pomiaru, osądu i decyzji. (Guilbert 1988) Ważna funkcja diagnostyczna i reorientacyjna. Tradycyjna, punktowa Punkty transferowe Opisowa Ocena 17 ROCZNE ZESTAWIENIE OSIĄGNIĘĆ STUDENTÓW STUDIÓW POMOSTOWYCH 2008/2009 18
Egzamin dyplomowy kończ czący cy studia zawodowe powinien składa adać się z częś ęści teoretycznej, w tym obrony pracy licencjackiej i częś ęści praktycznej 19 ZESTAWIENIE OCEN Z EGZAMINU KOŃCZĄCEGO STUDIA KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO STUDIA NIESTACJONARNE SYSTEM D Rok akademicki 2008/2009 Średnia z ocen z pracy licencjackiej studentek 4,3 20
ZESTAWIENIE OCEN Z EGZAMINU KOŃCZĄCEGO STUDIA KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO STUDIA NIESTACJONARNE SYSTEM D Rok akademicki 2008/2009 Średnia z ocen egzaminu licencjackiego studentek 4,2 21 ZESTAWIENIE OCEN Z EGZAMINU KOŃCZĄCEGO STUDIA KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO STUDIA NIESTACJONARNE SYSTEM D Rok akademicki 2008/2009 22 Średnia z ocen z ostatecznych wyników studiów licencjackich studentek 4,4
ZESTAWIENIE OCEN Z EGZAMINU KOŃCZĄCEGO STUDIA KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO STUDIA NIESTACJONARNE SYSTEM D Rok akademicki 2008/2009 Średnia wyników egzaminów z przebiegu studiów studentek 4,3 23 Biologiczne i psychospołeczne uwarunkowania chorób, patologia społeczna Styl życia, zachowania zdrowotne ludzi Profilaktyczne działania ania pielęgniarek, edukacja % zdrowotna, promowanie zdrowia 30 Diagnoza, terapia, standardy opieki, proces pielęgnowania Jakość życia chorych z 20 rozpoznaniem Postępowanie w stanach zagrożenia życia, techniki zabiegów w instrumentalnych Chory terminalnie, opieka 10 paliatywna Dylematy etyczne w medycynie, problemy prawne, transplantologia Jakość pracy. Czynniki 0 motywujące i utrudniające praktykę pielęgniarsk gniarską Profilaktyka, terapia i pielęgnowanie w opracowaniach studentów 1 5 9 12 3 3 PRACE BADAWCZE 2 0 2 24
Biologiczne i psychospołeczne uwarunkowania chorób, patologia społeczna Styl życia, zachowania zdrowotne ludzi Profilaktyczne działania % pielęgniarek, edukacja zdrowotna, promowanie zdrowia Diagnoza, terapia, standardy opieki, proces pielęgnowania Jakość życia chorych z rozpoznaniem Postępowanie w stanach zagrożenia życia, techniki zabiegów instrumentalnych Chory terminalnie, opieka paliatywna Dylematy etyczne w medycynie, problemy prawne, transplantologia Jakość pracy. Czynniki motywujące i utrudniające praktykę pielęgniarską Profilaktyka, terapia i pielęgnowanie w opracowaniach studentów 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1 3 12 25 8 5 PRACE POGLĄDOWE 6 2 3 25 Opracowano i wprowadzono kilkanaście programów w profilaktyczno- edukacyjnych: choroby nowotworowe cukrzyca nadciśnienie nienie tętniczet tnicze nałogi: alkoholizm, nikotynizm 26
Studenci podejmują się również opracowań trudnych problemów w jakości życia, naszych postaw walki, słabos abości, akceptacji odchodzenia. Jakość życia chorych z malarią,, chorobą Alzhaimera, zaawansowanym stadium nowotworowym, chorobą psychicznej, demencją starczą. Ból l w terminalnej fazie choroby. Opieka hospicyjna. Psychoterapia poprzez komunikację i wsparcie. Transplantologia jako dziedzina szans i nadziei. 27 OCENA WYKŁADOWC ADOWCÓW 28
KWESTIONARIUSZ ANKIETY Kwestionariusz ankiety zawierał 10 pytań. Ocena studentów wyrażona jest w 5 stopniowej skali: nie mam zdania, 2, 3, 4, 5. W każdym pytaniu student wybierał jedną z pięciu ocen, 2 to najniższa ( najgorsza ocena), 5 ocena najwyższa. 29 30
OCENA WYKŁADOWCÓW 2007/2008; 2008/2009 31 Wnioski Podejmowane działania ania na rzecz jakości kształcenia sąs jednym z kryteriów w kultury organizacyjnej uczelni. Międzynarodowe i krajowe uwarunkowania, rozwój j badań naukowych, zmieniające się funkcje i zadania, wreszcie wysoka motywacja i aktywność autorytetów w stanowią o dzisiejszej rzeczywistości ci w edukacji pielęgniarek i położnych. 32
DZIĘKUJ KUJĘ ZA UWAGĘ 34