PRZEDMIOT OCENY 1. Zeszyt przedmiotowy 2. Prace domowe 3. Testy i sprawdziany 4. Odpowiedzi ustne 5. Aktywność 6. Inscenizacje, gazetka szkolna, praca na rzecz Kościoła i inne SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII DLA KLASY I LICEUM I TECHNIKUM WEDŁUG PODRĘCZNIKA W BLASKU BOŻEJ PRAWDY NR AZ-41-03/12-KI-1/12 ZGODNEGO Z PROGRAMEM NAUCZANIA NR AZ-4-03/12 celująca bardzo dobra dobra dostateczna dopuszczająca niedostateczna wszystkie tematy, notatki prace domowe staranne pismo własne materiały, itp. staranne wykonanie treści wskazujące na poszukiwania w różnych materiałach twórcze wszystkie polecenia wykonane poprawnie rozwiązane też zadanie dodatkowe wiadomości zawarte w podręczniku i zeszycie uzupełnione wiedzą spoza programu wypowiedź pełnymi zdaniami, bogaty język używanie pojęć uczeń wyróżnia się aktywnością na lekcji korzysta z materiałów zgromadzonych samodzielnie pilnie i terminowo wykonuje powierzone zadania, dużo własnej inicjatywy uczestniczy w przygotowaniu rekolekcji szkolnych (ministranci, schola itp.) reprezentuje szkołę w olimpiadzie religijnej starannie prowadzony wszystkie tematy i notatki prace domowe merytorycznie zgodne z omawianym na lekcji materiałem staranne czytelne rzeczowe 75% spełnionych wymagań podstawowych (łatwe, praktyczne, przydatne życiowo, niezbędne) 75% spełnionych wymagań rozszerzających (bardzo trudne i trudne, teoretyczne, naukowe) wiadomości z podręcznika i zeszytu prezentowane w sposób wskazujący na ich rozumienie, informacje przekazywane zrozumiałym językiem odpowiedź pełna nie wymagająca pytań dodatkowych uczeń zawsze przygotowany do lekcji zgłasza się do odpowiedzi wypowiada się rzeczowo starannie wykonuje powierzone przez katechetę zadania przejawia postawę apostolską System oceniania kl. 1 liceum i technikum 1 zeszyt staranny luki w zapisach (sporadyczne do 5 tematów) wskazują na zrozumienie tematu niezbyt twórcze 75% zadań podstawowych 50%wymagań rozszerzających wyuczone na pamięć wiadomości uczeń ma trudności w sformułowaniu myśli własnymi słowami potrzebna pomoc nauczyciela stara się być przygotowany do lekcji chętnie w niej uczestniczy niezbyt chętnie wykonuje zadania poza lekcjami, ale nie unika ich zupełnie uczestniczy w rekolekcjach szkolnych zeszyt czytelny braki notatek, prac domowych (do 40% tematów) powiązane z tematem niestaranne 75% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych (bardzo łatwe i łatwe, niezbędne w dalszej edukacji) wybiórcza znajomość poznanych treści i pojęć odpowiedź niestaranna częste pytania naprowadzające mało aktywny na lekcjach pismo niestaranne luki w zapisach (do 70% tematów) widać próby wykonania pracy na temat 50% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych słabe wiązanie faktów i wiadomości chaos myślowy i słowny dużo pytań pomocniczych niechętny udział w lekcji brak zeszytu praca nie na temat brak rzeczowości w pracy brak pracy poniżej 30% odpowiedzi dotyczących wiedzy podstawowej brak odpowiedzi lub odpowiedzi świadczące o braku wiadomości rzeczowych lekceważący stosunek do przedmiotu i wiary
Semestr I Dział I. U źródeł wiary wymienia wartości ostateczne określa wpływ wiary na postawę człowieka uzasadnia swoje decyzje określa własny sys- prezentuje po- określa wartość uczestniczenia w katechezie, określa potrzebę religii jako przejaw ludzkiej i wybory w aspektem wartości stawę wiary w jej owoce i nakładane przez nią zobowiązania natury cie wiary uzasadnia potrzebę Boga podaje definicję religii definiuje pojęcia: człowiek istotą religijną, charakteryzuje swoją hierarchii wartości wyraża szacunek wymienia cechy wspólne dla wszystkich religirodzone objawienie naturalne, objawienie nadprzy- wiarę w życiu człowieka wobec lu- charakteryzuje siebie uzasadnia, że relidzi manifestu- wymienia charakterystyczne cechy współczesnych religii istota religijna cego czynnikiem ducho- wiarę wyjaśnia, w czym człowiek wyraża się jako jako człowieka wierzągia jest istotnym jących swoją wymienia religie monoteistyczne i politeistyczne podaje, na czym polega fanatyzm i obojętność dokonuje wartościowego rozwoju prezentuje po- religijna wania dotychczaso- człowieka stawę krytycz- określa chrześcijaństwo jako religię najpełniej wyrażającą miłość Boga religii Wschodu (ezoteryzm: amulety, talizmawań w aspekcie wymo- religijności w fanatyzmu reli- wymienia społeczne implikacje wypływające z wych postaw i zacho- opisuje przejawy ną tak wobec wykazuje różnice między chrześcijaństwem a ny; astrologia...) gów wiary aspekcie historycznym w różnych obojętności regijnego, jak i innymi religiami charakteryzuje podstawowe prawdy o buddyzmie, judaizmie (historia zbawienia, diaspora, gijności w aspekcie hi- społecznościach ligijnej opisuje przejawy reli- definiuje pojęcia: historia zbawienia, objawienie, Boża pedagogia autentyzm), hinduizmie, islamie, chrześcijaństwie społecznościach jawienie naturalne i storycznym w różnych charakteryzuje ob- wyjaśnia, że Bóg objawiał się człowiekowi stopniowo: najpierw w Starym Testamencie, omawia objawianie się Boga w dziejach ludzkości człowiek nie wierzący wykazuje różnice uzasadnia, dlaczego nadprzyrodzone potem, najpełniej, poprzez Jezusa Chrystusa (Nowy Testament) wykazuje zależność pełnego objawienia się Boga w Boga wierzy zawsze między objawieniem pośrednim a wskazuje, że objawienia prywatne mogą w Chrystusie od wydarzeń Starego Testamentu w coś innego uwypuklać jakiś aspekt objawienia biblijnego (np. przepowiadanie proroków) omawia różne rodzaje bezpośrednim definiuje pojęcia: objawienie pośrednie i wyjaśnia znaczenie Bożego imienia Jahwe objawień potrafi przekonać bezpośrednie i podaje ich przykłady prezentuje główną myśl teologiczną czterech wskazuje momenty swoich kolegów o wymienia argumenty św. Tomasza z Akwinu ewangelistów objawienia się Boga we sensowności własnej postawy reli- przemawiające za istnieniem Boga wyjaśnia wspólnotowy charakter Kościoła własnym życiu określa rolę, jaką Kościół odgrywa w Polsce i podaje definicję wiary gijnej w świecie System oceniania kl. 1 liceum i technikum 2
I. U źródeł wiary określa, że katecheza jest wyjaśnianiem wie, że Chrystus założył Kościół i charakteryzuje dowody na istnienie pomaga innym poznawać poszukuje Bożego objawienia nim kieruje Boga Boga własnych prezentuje charakterystyczne elementy określa Kościół jako mistyczne Ciało potrafi zinterpretować teksty biblijne charakteryzuje śro- argumen- obrazu Jezusa w poszczególnych Ewangeliach Chrystusa odsłaniające niewidzialnego Boga dowiska, w jakich tów na ist- wyjaśnia, że Kościół jest zapoczątkowaniem omawia przyczyny różnic w obrazie powstały Ewangelie nienie Boga definiuje pojęcia: Chrystus Zbawiciel, królestwa Bożego na zie- Jezusa w czterech ewangeliach uzasadnia, że sam Chrystus Odkupiciel, Chrystus Głowa mi charakteryzuje rolę Chrystusa w historii jest podmiotem w Kościoła potrafi rozpoznać sposoby werbowania ludzkości Kościele określa Kościół jako wspólnotę do sekt uzasadnia, że Chrystus jest założycie- tworzy Kościół i in- ochrzczonych, których Głową jest Chrystus wyjaśnia, że określenie nowe ruchy lem i Głową Kościoła spiruje innych do religijne odnosi się do grup działa- potrafi krytycznie odnieść się do róż- tworzenia go we wła- wymienia najbardziej znane sekty działające jących poza Kościołem nych form reklamy nowych ruchów resnym środowisku w swoim środowisku i w Polsce charakteryzuje sposoby obrony ligijnych w mediach określa niebezpieczeństwo płynące z przed zagrożeniami ze strony sekt przyłączenia się do sekty charakteryzuje grupę ryzyka osób najbardziej podatnych na wstąpienie do sekty Dział II. U źródeł moralności człowieka wierzącego definiuje pojęcie godność osoby wymienia rodzaje godności przyrodzonej i nadprzyrodzonej (godność osobowa i osobowościowa) wymienia wartości ogólnoludzkie, które zogniskowane są wokół godności (prawda, dobro, sprawiedliwość, wolność, odpowiedzialność...) pamięta, że człowiek jest istotą rozumną, obrazem mądrości Boga definiuje pojęcia: wolność, odpowiedzialność, samowola wymienia zadania wypływające z potrafi uzasadnić, dlaczego wykazuje związek godności człowieka każdy człowiek ma prawo do między godnością rozumie, że godność człowieka ma poszanowania jego godności a urzeczywistnianiem podstawę w Bogu (wymienia źródła wyjaśnia, że godność stanowi wartości: godności człowieka) źródło wartości prawdy, dobra, wyjaśnia, że wolność zakłada wolny uzasadnia, dlaczego każdy sprawiedliwości, wybór między dobrem i złem człowiek ma prawo do wolnoścwiedzialności wolności i odpo- wymienia skutki wolności nieodpowiedzialnej (samowoli) potrafi zinterpretować naukę formułuje krytykę rozumie negatywny wpływ samowoli zawartą w wersecie Ga 5,1 postaw samowolnych na moralność człowieka określa, jakimi działaniami inspiruje rówieśników do poszanowania godności własnej i drugiego człowieka zgłębia samodzielnie naukę o moralności chrześcijańskiej System oceniania kl. 1 liceum i technikum 3
II. U źródeł moralności człowieka wierzącego określa wolność jako wartość ogólnoludzką wskazuje różnice między wolnością a samowolczywistnianie uzasadnia, dlaczego urze- wyjaśnia, dlaczego wspomaga i dar Boży dobra czyni nie możemy okre- innych w do- definiuje pojęcia: moralność, intencja (zła lub omawia źródła moralności człowieka wolnym ślać uczuć jako dobre konywaniu dobra) uzasadnia, dlaczego niedopuszczalne jest uzasadnia, że wolność bez i złe oraz, że słusznych wymieni źródła moralności (KKK 1750) czynienie zła, aby wyprowadzić z niego odpowiedzialności prowadzi wzniosłe uczucia wyborów wyjaśnia, że cel nie uświęca środków dobro (zasada cel uświęca środki ) do aktów samowoli nie decydują ani o wymienia czyny bezwzględnie niedozwolone wyjaśnia, że uczucia zapewniają więź między życiem zmysłowym a duchowym moralnego (przedmiot, cel, świętości wyjaśnia kryteria czynu moralności, ani o ze względu na ich przedmiot (bluźnierstwo, krzywoprzysięstwo, zabójstwo, cudzołóstwo) wyjaśnia, że człowiek powinien dokonywać wyboru zgodnie ze swoim sumieniem, uzasadnia, dlaczego uczu- dobrze ukształtowa- okoliczności) wykazuje związek definiuje pojęcia: uczucia, emocje wymienia podstawowe uczucia i je definiuje bez konfliktu z rozumem i prawem Bożym ciami powinien kierować nego sumienia z postępowaniem we- (miłość i nienawiść, pragnienie i obawa, radość, smutek i gniew) potrafi dokonać rozróżnienia między su- potrafi odróżnić sąd sudług norm i zasad wyjaśnia pojęcie sąd moralny rozum definiuje pojęcia: sumienie jako głos Boga, mieniem uformowanym prawidłowo i nieprawidłowo świadomości dokonuje wartomienia od innych aktów moralnych sumienie osobiste, sumienie narodu rozumie konieczność formacji sumienia wskazuje konieczność przestrzegania norm uzasadnia, że sumienie ściowania rozwiązań trudnych pro- wymienia czynniki kształtujące oraz deformujące sumienie podaje przykłady sytuacji trudnych w wymagającą formacji blemów w aspekcie i zasad moralnych jest dyspozycją zadaną, definiuje pojęcia: norma moralna, zasada moralna, prawo naturalne, prawo stanowione (ko- wymienia zasady postępowania w trudnych osąd sumienia wskazuje rozwiąza- aspekcie moralnym wyjaśnia, na czym polega moralnym ścielne, państwowe) sytuacjach wykazuje zależność między oceną sumienia a wolblemów zgodnie z nia trudnych pro- wymienia normy i zasady moralne nością zasadami i prawidłowo ukształtowa- potrafi dokonywać oceny moralnej czynów nym sumieniem uzasadnia potrzebę stosowania norm i zasad moralnych w ludzkim życiu System oceniania kl. 1 liceum i technikum 4
III. Drogowskazy wiary wymienia przejawy Bożej miłości określa wiarę jako odpowiedź uzasadnia konieczność posłuszeństwa dokonuje krytycznej oceny za- podaje przy- wymienia wiarę jako jedną z cnót na miłość Boga Bogu chowań niezgodnych z wiarą kłady sytuacji, boskich wskazuje, że źródłem uzasadnia, dlaczego wiara jest odpowiedzią uzasadnia, że zarówno rozpacz, w których daje wymieni najważniejsze wykroczenia wszelkich wypaczeń moniu na miłość Boga jak i zuchwała ufność sprzeciwia- świadectwo przeciw pierwszemu przykazaralnych jest nieuznawanie potrafi odróżnić wiarę od bałwochwalją się cnocie nadziei wiary w Boga Boga stwa i dewocji opisuje doświadczanie miłości referuje, w jaki definiuje pojęcie nadziei wyjaśnia, na czym polega wyjaśnia, na czym polega zaufanie Bogu Bożej we własnym życiu sposób w jed- wymienia grzechy przeciw nadziei szczęście ludzi, którzy określa swój sposób wyrażania ności ze wspól- wymienia sposoby odpowiedzi na uwierzyli (J 20,29) charakteryzuje grzechy przeciwko nadziei wyjaśnia, na czym polega rola pogłębia swoją miłości do Boga notą Kościoła miłość Bożą ukazuje potrzebę kierowania się w życiu nadzieją uzasadnia, że źródłem ludzkiego szczę- cnót kardynalnych w życiu czło- wiarę wymienia grzechy przeciw Bożej miłości określa istotę miłości Boga do człowieka i człowie- Boga uzasadnia, że cnoty kardynalne nosi się do zaścia jest odpowiadać miłością na miłość wieka krytycznie od- definiuje pojęcia: cnoty ludzkie i cnoty kardynalne ka do Boga wyjaśnia fragmenty biblijne: Łk 1,26- pełnią bardzo ważną rolę w ludzkim życiu sprzecznych z chowań wymienia cnoty kardynalne określa istotę cnót kardynalnych 10; J 21,15-19; 2 Kor 11,23-33.12,10 określa własne słabe strony i ich wiarą w Boga 45; Łk 7,36-50; Łk 10,38-42; Łk 19,1- wskazuje przykłady ludzi, którzy zmienili swe życie na lepsze wymienia motywacje do charakteryzuje cztery cnoty kardynalne wpływ na sposób postępowania budzi nadzieję wymienia, co pomaga, a co przeszkadza w doskonaleniu siebie wskazuje potrzebę pracy do doskonałości reagowania na spotykające go tuacji trudnych pracy nad sobą uzasadnia potrzebę przemiany, dążenia podaje przykłady właściwego u innych w sy- nad sobą zło doświadczeń Dział VI. Urzeczywistnianie wiary w życiu i w liturgii Kościoła (t. 48-50) wymienia nazwy okresów roku liturgicznego podaje święta streszczające ważniejsze fakty z historii zbawienia wskazuje teksty biblijne wspominające czas oczekiwania na przyjście Chrystusa i zachęcające do niego wymienia regionalne tradycje co do obchodu świąt Bożego Narodzenia wyjaśnia, że rok liturgiczny streszcza omawia historię zbawienia i jej potrafi korzystać z plansz ze całą historię zbawienia streszczenie w poszczególnych okre- schematem budowy roku litur- omawia oczekującą postawę Maryi sach roku liturgicznego gicznego określa istotę Adwentu potrafi posługiwać się kalendarzem wykazuje związek treści wybranych wymienia kilka sposobów obecności liturgicznym świąt z wydarzeniami z Pana Jezusa w życiu chrześcijan podaje przykłady praktykowania historii zbawienia określa istotę świąt Bożego Narodzenia tradycji i zwyczajów związanych z potrafi opracować adwentowy rokiem liturgicznym plan przygotowania na spotka- wskazuje w Biblii i utworach literackich wyjaśnia, co to znaczy, że Chrystus nie z Chrystusem i konse- teksty mówiące o Bożym przyszedł, przychodzi i przyjdzie kwentnie go realizować Narodzeniu omawia teksty biblijne, które mówią interpretuje teksty biblijne i o Jego powtórnym przyjściu literackie o Bożym Narodzeniu czynnie uczestniczy w przygotowaniu spotkania wigilijnego w klasie i w szkole włącza się w przygotowanie inscenizacji bożonarodzeniowej System oceniania kl. 1 liceum i technikum 5
System oceniania kl. 1 liceum i technikum 6
IV. Problemy moralności chrześcijańskiej definiuje pojęcie grzechu stwierdza, że grzech oddala od Boga i ludzi wymienia formy służenia jedynemu Bogu wymienia wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu (zabobon, bałwochwalstwo, magia, sekty; bezbożność, ateizm, agnostycyzm) podaje treść drugiego przykazania pamięta trzecie przykazanie i określa jego istotę wymienia formy świętowania niedzieli podaje argumenty za świętowaniem dnia Pańskiego podaje treść czwartego przykazania definiuje pojęcie rodziny i rodziny chrześcijańskiej wymienia obowiązki rodziców względem dzieci i dzieci względem rodziców oraz rodziny wobec społeczeństwa wymienia zagrożenia niszczące współczesną rodzinę (wolne związki, przemoc, związki homoseksualne, molestowanie seksualne i przemoc psychiczna, klonowanie, adopcja dzieci przez pary homoseksualne) podaje treść piątego przykazania pamięta tekst Rdz 4,10-11 stwierdza, że każdy człowiek ma prawo do życia i jego obrony wymienia wykroczenia przeciw życiu (zabójstwo zamierzone i niezamierzone; samobójstwo, eutanazja, przerywanie ciąży, narkomania) wymienia wykroczenia przeciw zdrowiu określa istotę grzechu pierworodnego i grzechów uczynkowych wyjaśnia, że grzech jest zerwaniem przymierza z Bogiem i ludźmi, i że w Chrystusie odnawiamy to przymierze (Rz 6,20) wymienia siedem grzechów głównych podaje zagrożenia płynące z New Age wymienia zagrożenia przynoszone przez ateizm praktyczny wyjaśnia, że wiara w Boga ma ścisły związek z ludzkim szczęściem wymienia grzechy przeciw drugiemu przykazaniu potrafi uzasadnić, że imię Boże jest święte opisuje tradycje świętowania niedzieli wyjaśnia, dlaczego niedzielna Eucharystia stanowi centrum życia Kościoła uzasadnia konieczność szacunku wobec rodziców wskazuje, że najlepszym zabezpieczeniem rodziny jest małżeństwo sakramentalne uzasadnia obowiązek poszanowania życia i zdrowia własnego i innych uzasadnia, że życie jest wielką wartością uzasadnia konieczność obrony życia i zdrowia wskazuje, jak odróżnić grzech śmiertelny od grzechu powszedniego uzasadnia, że człowiek powinien wierzyć w jedynego Boga charakteryzuje grzechy przeciw wierze potrafi uzasadnić, że wykroczenia przeciwko pierwszemu przykazaniu niszczą wiarę człowieka uzasadnia, dlaczego imię Boga jest święte charakteryzuje grzechy przeciw drugiemu przykazaniu uzasadnia wartość chrześcijańskiego imienia z dezaprobatą odnosi się do nadużyć imienia Bożego uzasadnia, dlaczego niedziela jest dla chrześcijan dniem świętym uzasadnia wartość życia rodzinnego opisuje cechy charakteru, o które powinien troszczyć się przyszły rodzic opisuje właściwy model rodziny opisuje sytuacje, w których warto oddać życie, i sytuacje, kiedy lepiej jest je zachować podaje argumenty za obroną zagrożonego życia charakteryzuje wykroczenia przeciw życiu i zdrowiu osoby uzasadnia, dlaczego grzech oddala nas od Boga opisuje formy oddawania czci jedynemu Bogu indywidualnie i we wspólnocie Kościoła wyjaśnia związek między szabatem a niedzielą potrafi zaplanować swoje osobiste świętowanie dnia Pańskiego charakteryzuje obowiązki wobec społeczeństwa i wobec rządzących potrafi umiejscowić wypełnianie obowiązków względem rodziny w perspektywie królestwa Bożego potrafi odróżnić prawdy o rodzinie podawane przez Kościół od prawd proponowanych przez współczesne nurty wyzwolone podaje argumenty swoim kolegom i koleżankom przeciw budowaniu rodziny bez zasad potrafi zestawić wartość życia z innymi wartościami prezentuje naukę Kościoła nt. transplantacji wyjaśnia, na czym polega odpowiedzialność za życie i zdrowie innych (m.in. świadome zarażanie, problem nękania psychicznego i fizycznego) charakteryzuje wartość badań naukowych w tej dziedzinie i zagrożenia z ich strony podaje przykłady sprzeciwu wobec zachowań zagrażających zdrowiu i życiu określa, jakie podejmuje działania na rzecz poszanowania osoby ludzkiej i trwałego pokoju potrafi dostrzec wartość i zagrożenia ze strony badań naukowych dla życia, zdrowia i godności potrafi scharakteryzować działania propagujące czystość i ochronę ludzkiej płciowości System oceniania kl. 1 liceum i technikum 7
IV. Problemy moralności chrześcijańskiej określa istotę ludzkiej płciowości w ujęciu chrześcijańskim wyjaśnia, że czystość jest darem prowadzącym do Boga wymienia media, których działanie skierowane jest ku niszczeniu czystości (chat erotyczny, prasa pornograficzna, filmy i programy telewizyjne...) podaje treść szóstego przykazania wymienia zagrożenia przeciw czystości wymieni osoby i czynniki pomagające zachować czystość podaje treść dziewiątego przykazania podaje treść siódmego przykazania i rozumie jego istotę wymienia skutki grzechów z zakresu siódmego przykazania definiuje pojęcie prawdy podaje treść ósmego przykazania podaje przykłady męczeństwa za prawdę wskazuje grzechy, których nośnikiem są środki masowego przekazu podaje definicję zazdrości i chciwości wskazuje teksty biblijne o ubóstwie serca (Łk 14,33; Mt 5,3) wymienia grzechy główne wymienia grzechy cudze wymienia grzechy przeciw Duchowi Świętemu podaje treść błogosławieństwa dotyczącego czystego serca wymienia różne formy czystości wymienia zagrożenia dla ludzkiej płciowości wypływające z działania mediów wyjaśnia, że czystość domaga się panowania nad sobą omawia przykłady korzyści płynących z zachowania czystości wskazuje teksty biblijne dotyczące pożądliwości cielesnej wymienia czynniki wspomagające zachowanie czystości serca omawia potrzebę wstydliwości wyjaśnia, że wszelkie formy kradzieży krzywdzą i naruszają godność tak złodzieja, jak okradanego uzasadnia, że każdy człowiek ma prawo do własności wskazuje teksty biblijne mówiące o prawdzie uzasadnia, że prawda jest podstawową wartością wymienia warunki ujawniania prawdy i dochowywania tajemnicy uzasadnia, że kłamstwo jest najbardziej bezpośrednim wykroczeniem przeciw prawdzie wymienia indywidualne i społeczne skutki grzechów głównych wyjaśnia istotę grzechów cudzych podaje przykłady rozprzestrzeniania się grzechów cudzych w swoim środowisku charakteryzuje grzechy przeciw Duchowi Świętemu wyjaśnia, że zachowanie czystości jest czynnikiem pozwalającym zachować integralność osoby uzasadnia wartość czystości przedmałżeńskiej podaje, na czym polega dramat transseksualizmu omawia zagrożenia wymierzone w czystość uzasadnia potrzebę zachowania intymności małżeńskiej uzasadnia potrzebę czystości serca w życiu małżeńskim podaje przykłady poszanowania intymności drugiej osoby uzasadnia, że nieprzestrzeganie siódmego przykazania wywołuje skutki indywidualne i społeczne wyjaśnia, na czym polega naprawienie zła wywołanego kradzieżą uzasadnia potrzebę życia w prawdzie interpretuje złotą zasadę, która określa prawo do prawdy w konkretnych życiowych sytuacjach podaje przykłady służby innym posiadanymi dobrami omawia materię grzechów głównych i wyjaśnia, że są one źródłem wszystkich pozostałych uzasadnia, że grzechy cudze są współudziałem w złu drugiego człowieka uzasadnia, dlaczego grzechy przeciw Duchowi Świętemu nie mogą być odpuszczone interpretuje ewangeliczne błogosławieństwo o czystości serca uzasadnia, dlaczego Kościół staje w obronie prawidłowo rozumianej płciowości charakteryzuje działania propagujące czystość i ochronę ludzkiej płciowości uzasadnia, dlaczego czystość jest darem uszczęśliwiającym ludzi i uwielbieniem Boga potrafi wykazać związek między czystością a cnotą umiarkowania wyjaśnia, na czym polega walka z pożądliwością cielesną wykazuje związek między panowaniem nad bogactwami materialnymi a szacunkiem dla wymagań moralnych charakteryzuje chrześcijan jako naśladowców Chrystusa-Prawdy uzasadnia, że życie w prawdzie jest prawdziwą wolnością krytycznie ocenia treść informacji podawanych w środkach masowego przekazu w aspekcie ósmego przykazania uzasadnia, że właściwy stosunek do posiadanych dóbr jest drogą do prawdziwego szczęścia opisuje skutki grzechów głównych w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym uzasadnia, że grzech cudzy jest nośnikiem zła społecznego System oceniania kl. 1 liceum i technikum 8
V. Dary łaski siłą wiary i moralności wskazuje, kto, w jaki sposób, kiedy i gdzie celebruje liturgię wymienia znaki i symbole liturgiczne wymienia najważniejsze wydarzenia roku liturgicznego wymienia siedem sakramentów wyodrębnia spośród nich sakramenty wtajemniczenia podaje, kto i w jaki sposób udziela sakramentów wtajemniczenia wymienia sakramenty uzdrowienia wymienia sakramenty w służbie komunii wymienia główne etapy życia świętych Piotra i Pawła przytacza odpowiedź Maryi na zwiastowanie anielskie (Łk 1,38) i na słowa św. Elżbiety (Łk 1,45) wymienia elementy liturgii słowa wymienia podstawowe funkcje liturgiczne wymienia elementy liturgii eucharystycznej podaje używane określenia Eucharystii wymienia owoce Komunii św. określa istotę liturgii wyróżnia udział Boga i człowieka uzasadnia, że dzieło Chrystusa w omawia słowa i gesty stosowane w liturgii liturgii ma charakter sakramentalny w liturgii charakteryzuje znaki i symbole uzasadnia, że Chrystus poprzez określa istotę sakramentów liturgiczne sakramenty wtajemniczenia tworzy wtajemniczenia i wymienia ich opisuje, na czym polega wspólnotę owoce przygotowanie do przyjęcia uzasadnia, że sakramenty uzdrowienia podaje, kto może być chrzestnym poszczególnych sakramentów budują jedność w Kościele lub świadkiem bierzmo- podaje formę i treść sakra- potrafi umiejscowić małżeństwo wania mentów uzdrowienia w perspektywie królestwa Bożego podaje formę i treść sakramentów podaje, kto i w jaki sposób przeprowadza analizę perykopy w służbie wspólnoty Ko- sprawuje sakramenty uzdro- biblijnej Łk 6,1-11 ścioła wienia charakteryzuje sylwetki duchowe podaje, kto i w jaki sposób charakteryzuje skutki sakramentów oraz misję apostołów Piotra i Paw- sprawuje te sakramenty uzdrowienia ła podaje przykłady powołań opisanych wyjaśnia nazwę sakramentu opisuje poszczególne elementy w Biblii święceń liturgii słowa i wykonywane funk- pamięta treść perykopy Łk 6,1- omawia skutki sakramentu cje 11 małżeństwa potrafi wyszukać analizowane teksty wyjaśnia istotę liturgii słowa omawia istotne elementy powołania biblijne i dokumenty Kościoła podaje nazwę ksiąg liturgicznych oraz wyjaśnić ich treść potrafi określić swoje miejsce opisuje poszczególne części liturgii wyjaśnia, że Chrystus mocą w liturgii eucharystycznej swojego słowa przemienia wyjaśnia, że Komunia św. podaje, jak wyrazić wdzięczność ludzkie serce jest zadatkiem przyszłej za dar Ofiary Chrystusa omawia istotę Ofiary Chrystusa chwały charakteryzuje owoce Komunii św. i naszego w niej udziału uzasadnia potrzebę częstej Komunii wymieni warunki przystąpienia św. do Komunii św. daje świadectwo pełnego i zaangażowanego udziału w liturgii potrafi przygotować liturgię słowa (czytania, modlitwa wiernych...) czynnie angażuje się w przygotowanie liturgii słowa podaje sposoby angażowania się na rzecz ubogich i określa własne działania w tym względzie System oceniania kl. 1 liceum i technikum 9
VI. Urzeczywistnianie wiary w życiu i w liturgii Kościoła (t. 45-47. 51-53) definiuje pojęcia: piękno, wskaże teksty biblijne ukazujące określa, czym jest dzieło sztuki sakral- uzasadnia, że sztuka sakralna jest wykonuje praca sztuka sakralna piękno stworzenia nej nośnikiem wartości religijnych, wy- plastyczne na definiuje pojęcie wartość wskazuje dzieła sztuki sakralnej potrafi odróżnić sztukę od kiczu razem prawdy i piękna rzecz salki kate- w najbliższym otoczeniu wyjaśnia znaczenie sztuki sakralnej w uzasadnia, że obowiązkiem każdego chetycznej i wymienia podstawowe wymienia wybrane systemy życiu jednostek i społeczeństw człowieka jest urzeczywistnianie szkoły wartości (prawda, dobro, etyczne uzasadnia, dlaczego dzieła sztuki sa- podstawowych wartości w rozwoju prezentuje klasie piękno) podaje cechy prawdziwego wzokralnej domagają się szacunku osobowym jednostek i w życiu spo- utwory muzyki definiuje pojęcie wzór ru osobowego, który warto naśladować uzasadnia, dlaczego należy budować łecznym sakralnej osobowy godny naśladowania własną hierarchię wartości, u podstaw ocenia rozumienie godności czło- przygotowuje opisuje godny naśladowania której znajdują się piękno, prawda, dobrnycka wieka w różnych systemach etycz- gazetkę nt. Sztu- wymienia, kto jest dla wzór osobowy sakralna niego wzorem osobowym potrafi w szerokim wachlarzu wartości wyjaśnia, na czym polega rola wzo- właściwie umiejscowić te ostateczne rów osobowych w rozwoju człowie- podaje, jak odróżnić wartości prawdziwe ka oraz mniejszych i większych spo- od pseudowartości łeczności opisuje sytuację, kiedy sam był wzorem dla innych, przychodząc im z pomocą określa istotę Wielkiego Postu określa istotę Triduum Paschalnego wyjaśnia, że Wielkanoc jest największym świętem chrześcijan wymienia miejsca szczególnego kultu Bożego Miłosierdzia wymienia motywy nawracania się wymienia najważniejsze wydarzenia związane z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa wskazuje przejawy Bożego miłosierdzia w Starym i Nowym Testamencie określa, kiedy obchodzimy święto Bożego Miłosierdzia wskazuje teksty biblijne wzywające do pokuty i nawrócenia oraz zawierające obietnice Bożej łaski uzasadnia potrzebę nieustannego nawracania się opisuje wydarzenia paschalne charakteryzuje proces objawienia Bożego Miłosierdzia w Piśmie Świętym przyporządkowuje wydarzenia z życia Chrystusa do liturgii trzech dni paschalnych potrafi uzasadnić potrzebę świętowania wyraża graficznie lub literacko istotę Triduum Paschalnego charakteryzuje misję św. Faustyny Kowalskiej i rolę św. Jana Pawła II w szerzeniu kultu Miłosierdzia Bożego przygotowuje scenariusz rekolekcji wielkopostnych w szkole (w parafii) i czynnie w nich uczestniczy czynnie włącza się w przygotowanie Bożego grobu System oceniania kl. 1 liceum i technikum 10
VII. Drogi do życia z Chrystusem (tematy historyczne) Dział definiuje pojęcia: semityzm, wie, że chrześcijaństwo ma swój określa, czym jest Stary Testament wyjaśnia relację chrześcijan do narodu przygoto- antysemityzm, synagoga początek w judaizmie dla katolików wybranego wuje i pre- wymienia wartości judaizmu wyjaśnia, jakie znaczenie dla wymienia wartości islamu i charakteryzuje cechy wspólne judaizmu zentuje kla- (Stary Testament ze szczególnym obrony chrześcijaństwa miały bi- rozumie jego istotę i chrześcijaństwa sie referat na uwzględnieniem Tory, twa pod Legnicą i bitwa pod określa, na czym polega zagro- dokonuje wartościowania dotyczącego temat wy- Talmud, Midrasz) Wiedniem żenie dla kultury europejskiej i postaw i zachowań w religii muzułmańskiej branej religii podaje czas kształtowania się rozróżnia etapy w dziejach formowania chrześcijaństwa ze strony isla- i chrześcijaństwie rozróżnia religii islamu się życia zakonnego (eremimu uzasadnia, dlaczego należy bronić pozytywy, rozróżnia istotne elementy islamu ci, cenobici, mnisi, zakonnicy) wymienia nazwy wspólnot za- wartości chrześcijańskich ale i zagro- (zachowanie, styl bycia wymienia działania podejmowane konnych działających w jego podaje przykłady zagrożeń płynących żenia ze wyznawców) przez różne zakony na przestrzeni środowisku ze strony ruchów islamskich strony postępującej wymienia nazwy największych dziejów (działalność charytatywna, uzasadnia potrzebę istnienia uzasadnia, że powstanie określonego zgromadzeń zakonnych i ich społeczna, polityczna) wspólnot zakonnych zakonu było odpowiedzią na potrzeby globalizacji największe osobowości wymienia nazwy zakonów zasłużonych dla kultury (benedyktyni, turę europejską i polską charakteryzuje istotne cechy reguł jak angażu- opisuje wkład zakonów w kul- epoki wskazuje, wie, że szkolnictwo i piśmiennictwo wprowadzili zakonnicy pijarzy, jezuici) wyjaśnia, jak powstawały zakonnych je się w życie regionu wymienia zabytki piśmiennictwa polskiego zasługą zgromadzeń zakonnych ścioła i państwa polskiego dziedzinie szkolnictwa (szkółki para- jako małej wymienia dzieła kultury będące struktury administracyjne Ko- podaje przykłady zasług zakonów w określa celowość chrztu Polski określa współczesne działania zakonów opisuje zasługi Kościoła w fialne, uniwersytety) ojczyzny w wymiarze duchowym, politycznym w tworzeniu kultury (szkol- dziedzinie oświaty i opieki wskazuje ich zasługi w zakresie sztu- i kulturowym nictwo, duszpasterstwa ) (szpitale zakonne, ochronki) ki i muzyki sakralnej wymienia pierwsze biskupstwa wymienia zasługi Kościoła w uzasadnia postawę szacunku charakteryzuje wspólne elementy życia i pierwszych biskupów polskicłecznej dziedzinie oświaty i opieki spo- dla chrześcijaństwa w Polsce religijno-państwowego opisuje, jak pielęgnuje dzie- charakteryzuje historyczny kontekst definiuje pojęcia: oświecenie, wymienia wspólne elementy życia dzictwo chrześcijaństwa spotkań lednickich rozum, religijno-państwowego charakteryzuje epokę oświecenia charakteryzuje współczesne nurty wymienia nazwiska wybitnych wskazuje, że Kościół epoki oświecenia myślowe związane z negacją prawdy postaci oświecenia (Krasicki, stał się mecenasem kultury określa rolę Kościoła w tamtej zauważając ich antychrześcijańskie Staszic, Kołłątaj, Konarski, oraz pionierem poczynań społeczno-gospodarczych epoce nastawienie i wolnościowo- charakteryzuje postawę patrio- uzasadnia prawdę, że miłość Ojczy- Poniatowski) definiuje pojęcia: wolność, demokratycznych tyzmu (Polak-katolik) zny jest jednym z przejawów realizacji przykazania miłości polskość określa rolę Kościoła w obronie charakteryzuje przeszkody w wyjaśnia, czym była Konfederacja polskości podczas zaborów zachowaniu polskości we podaje przykłady odpowiedzialnych Barska, Powstanie Kościusz- wyjaśnia, na czym polegała rusyfi- współczesnych warunkach poli- wyborów dla zachowania polskości i kowskie, dzieci Wrześni kacja i germanizacja tycznych wolności (dbałość o język, tradycję, wymienia przyczyny utraty wiarę, rodzinę) wolności przez Polskę System oceniania kl. 1 liceum i technikum 11