ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH, 834105 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZY LEŚNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO.. 4 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH... 5 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH... 5 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH Z INNYMI ZAWODAMI... 5 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH... 7 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH... 8 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 11 M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych... 12 M2 Użytkowanie zasobów leśnych... 27 M3 prowadzenie działalności w obszarze leśnictwa... 58 ZAŁĄZNIKI... 65 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: ZASADNIZA SZKOŁA ZAWODOWA 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Izabela uczyłowska, dr inż. Jerzy Wójtowicz, mgr inż. Bartłomiej Szymanek Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu OERATOR MASZYN LEŚNYH opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. - rawo o ruchu drogowym. Rozporządzeniem w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierującymi pojazdami, instruktorów i egzaminatorów z dnia 27 października 2005 r. z późn. zmianami. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZY LEŚNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH Operator maszyn leśnych zajmuje się pozyskiwaniem drewna i innych produktów leśnych, obsługą, konserwacją oraz drobnymi naprawami maszyn i urządzeń leśnych, wykonywaniem urządzeń łowieckich oraz obiektów małej architektury związanej z turystycznym zagospodarowaniem lasu, wykonywaniem prac związanych z hodowlą, ochroną lasu i ochroną przeciwpożarową oraz wykonywaniem prac konserwacyjnych w terenie leśnym (przepusty, mostki, rowy melioracyjne, drogi leśne). 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzi operator maszyn leśnych może podejmować pracę w zakładach usług leśnych i przedsiębiorstwach remontowobudowlanych gospodarki leśnej, gospodarstwach szkółkarskich i zakładach pielęgnacji zieleni, w sferze usług na rzecz leśnictwa, budownictwa wodnego i drogowego (przedsiębiorstwach budownictwa leśnego, wodnego i drogowego). 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Brak jest w zawodzie operator maszyn leśnych wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Natomiast grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(R.a) i KZ(R.c). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
Kwalifikacja R.1. R.13. R.14. R.2. R.3 R.4. Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych Ochrona i zagospodarowanie zasobów leśnych Użytkowanie zasobów leśnych Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze rowadzenie produkcji rolniczej rowadzenie produkcji pszczelarskiej Symbol zawodu Zawód 834105 Operator maszyn leśnych 314301 Technik leśnik 314301 Technik leśnik 622201 Rybak śródlądowy 314208 613003 Rolnik Technik rybactwa śródlądowego 331402 Technik agrobiznesu 314207 Technik rolnik 612302 szczelarz 314206 Technik pszczelarz Elementy wspólne KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.c) KZ(R.c) KZ(R.c) R.5. R.9. R.19. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych rowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt Organizowanie chowu i hodowli koni 611303 Ogrodnik 314205 Technik ogrodnik KZ(R.c) 324002 Technik weterynarii KZ(R.c) 314203 Technik hodowca koni KZ(R.c) R.21. rojektowanie, urządzanie 314202 Technik architektury KZ(R.c) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
i pielęgnacja roślinnych obiektów architektury krajobrazu krajobrazu 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych powinien być przygotowany do wykonywania przynajmniej następujących zadań zawodowych: pozyskiwania surowca drzewnego i innych produktów leśnych, wykonywania zabiegów stosowanych w gospodarce leśnej, prowadzenia i obsługi ciągnika wraz z urządzeniami doczepianymi i podwieszanymi, obsługiwania i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych do prac leśnych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn leśnych: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, KS, DG, JOZ) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(R.a) i KZ(R.c). efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.1. Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn leśnych minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 300 godzin. - na kształcenie w ramach kwalifikacji R.1. przeznaczono minimum 800 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I semestr Klasa I II III II semestr I semestr II semestr I semestr II semestr Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania Modułowe kształcenie zawodowe 1 M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych 12 12 10 10 22 704 2 M2 Użytkowanie zasobów leśnych 8 8 20 16 26 842 3 M3 prowadzenie działalności w obszarze leśnictwa tygodniowy wymiar godzin kształcenia zawodowego 4 2 64 12 12 18 18 20 20 100 1610 EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ R.1 ODBYWA SIĘ OD KONIE KLASY TRZEIEJ. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Wykaz działów programowych dla zawodu operator maszyn leśnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Nazwa modułu Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przewidziana na dział M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych 400 M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych 304 M2 Użytkowanie zasobów leśnych M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych 80 M2.J2. Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych 480 M2.J3. Wykonywanie i utrzymanie małej infrastruktury leśnej 250 M2.J4. Stosowanie przepisów ruchu drogowego 32 M3 prowadzenie działalności w obszarze leśnictwa M3.J1. rowadzenie przedsiębiorstwa leśnego 32 M3.J2. osługiwanie się językiem obcym w leśnictwie 32 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
Mapa dydaktyczna programu nauczania Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko 1 M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych 704 godziny 2 M2 Użytkowanie zasobów leśnych 842 godziny 3 M3 prowadzenie działalności w obszarze leśnictwa 64 godziny rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)3. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy operatora maszyn leśnych; A BH(5)4. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; A BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; A BH(6)2. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(7)1. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej; - do zmiany; BH(7)2. zorganizować stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; - do zmiany; BH(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych podczas prac terenowych; BH(9)4. zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej BH(9)5. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac terenowych; BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; A KS(1)1. przestrzegać zasad kultury osobistej; iętra roślinności leśnej. Funkcje lasu. Systematyczny podział roślin. Wybrane gatunki roślin nagonasiennych i okrytonasiennych, charakterystyka biologiczna. Systematyczny podział zwierząt. harakterystyka biologiczna bezkręgowców. harakterystyka biologiczna kręgowców. Szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych. Stadia dojrzałości nasion. Termin zbioru nasion. Sposoby pozyskania szyszek i nasion drzew i krzewów leśnych rzygotowanie gleby w zależności od potrzeb hodowlanych sadzonek i siewek drzew i krzewów leśnych. Sposoby przygotowania gleby pod odnowienie. Metody pielęgnowania siewek i sadzonek drzew i krzewów leśnych. Zabiegi zwalczania chwastów w szkółkach leśnych. Zabiegi pielęgnacyjne w poszczególnych fazach rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(1)2. przestrzegać zasad etyki zawodowej; rozwojowych drzewostanów oraz ich częstotliwość. KS(3)2. dokonać analizy przypadków działań podejmowanych niezgodnie z D Budowa maszyn. zasadami zawodowymi; Maszyny i urządzenia stosowane do KS(4)2. wprowadzić nowe metody pracy przy realizacji zadań zawodowych; D przygotowania gleby pod odnowienie i KS(5)2. wykonać powierzone zadania w trudnych warunkach pracy; D pielęgnacji gleby. KS(6)1. zaktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; Maszyny i urządzenia stosowane w zabiegach pielęgnacyjnych. KS(6)2. wykorzystać aktualizowaną wiedzę z zakresu zadań zawodowych w zynności wykonywane podczas przygotowania praktyce; maszyn i urządzeń do pracy. KS(8)2. ponieść odpowiedzialność za wykonywane zadania zawodowe; Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w KS(10)1. przydzielić zadania członkom zespołu roboczego; hodowli lasu. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. KS(10)2. wykonać powierzone zadania wspólnie z innymi członkami zespołu Dokumentacja techniczna w hodowli lasu. roboczego; rzegląd bieżący i okresowy maszyn i urządzeń. KZ(R.a)(1)1. wyjaśnić podział systematyczny organizmów roślinnych; Konserwacja bieżąca i okresowa maszyn i KZ(R.a)(1)2. wyjaśnić podział systematyczny organizmów zwierzęcych; urządzeń. KZ(R.a)(1)3. scharakteryzować gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie zielników; KZ(R.a)(1)4. rozpoznać gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie zielników siewek, pędów i liści; KZ(R.a)(1)5. rozpoznać w warunkach leśnych gatunki kręgowców i bezkręgowców; KZ(R.a)(1)6. rozpoznać w warunkach siedlisk leśnych gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych; KZ(R.a)(2)1. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych na podstawie przedstawionej kolekcji; A A A A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.a)(2)2. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych w terenie; A KZ(R.a)(8)1. scharakteryzować strukturę drzewostanu; KZ(R.a)(8)2. rozpoznać strukturę drzewostanu; KZ(R.a)(8)3. scharakteryzować strukturę drzewostanu w terenie; A KZ(R.a)(8)4. scharakteryzować drzewostany jedno-, dwu- i wielogatunkowe; KZ(R.a)(10)3. wykorzystać instrukcję podczas przygotowywania maszyn do pracy; KZ(R.a)(10)4. wykorzystać instrukcję podczas przygotowywania urządzeń do pracy; KZ(R.a)(11)2. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń stosowanych do prac z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)5. dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju prac z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)7. ocenić stan techniczny maszyn i urządzeń użytkowanych w pracach z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)10. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane w hodowli lasu; KZ(R.a)(11)12. dokonać konserwacji maszyn i urządzeń do prac leśnych; KZ(R.a)(14)1. rozpoznać materiały stosowane do zabiegów z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(16)1. scharakteryzować rodzaje zabiegów melioracyjnych stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(16)2. rozpoznać systemy melioracji na terenach leśnych; KZ(R.a)(16)3. scharakteryzować melioracje stosowane w odnowieniach lasu; D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.1.1(1)1. scharakteryzować maszyny i urządzenia wykorzystywane w przygotowaniu i pielęgnacji gleby; R.1.1(1)2. scharakteryzować maszyny i urządzenia wykorzystywane w zabiegach pielęgnacyjnych; R.1.1(1)3. dobrać maszyny i urządzenia wykorzystywane w przygotowaniu i pielęgnacji gleby; R.1.1(1)4. dobrać maszyny i urządzenia wykorzystywane w zabiegach pielęgnacyjnych; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna R.1.1(2)1. wymienić czynności podczas przygotowania maszyn i urządzeń do pracy A R.1.1(2)2. wymienić czynności wykonywane przy obsłudze maszyn i urządzeń podczas pracy; R.1.1(2)3. przygotować maszyny i urządzenia do pracy; R.1.1(2)4. obsłużyć maszyny i urządzenia podczas pracy; R.1.1(3)1. odczytać informacje zawarte w instrukcjach obsługi maszyn i urządzeń; B R.1.1(3)2. przygotować maszyny i urządzenia do pracy zgodnie i instrukcją obsługi; R.1.1(4)1. wymienić zabiegi pielęgnacyjne stosowane w szkółkach, uprawach i młodnikach, drzewostanach dojrzewających i dojrzałych; R.1.1(4)2. wykonać zabiegi pielęgnacyjne w szkółkach; D R.1.1(4)3. wykonać zabiegi pielęgnacyjne w uprawach i młodnikach; D R.1.1(4)4. wykonać zabiegi pielęgnacyjne w drzewostanach dojrzewających i dojrzałych; R.1.1(5)1. scharakteryzować sposoby pozyskania szyszek i nasion drzew i krzewów leśnych; R.1.1(5)2. dobrać sposób zbioru szyszek i nasion do gatunków drzew i krzewów leśnych; A B A D Materiał kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.1.1(6)1. wymienić czynności wykonywane podczas zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew i krzewów leśnych; R.1.1(6)2. opisać czynności wykonywane podczas zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew i krzewów leśnych; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna R.1.1(6)3. dobrać narzędzia i urządzenia ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; R.1.1(6)4. wykorzystać narzędzia i urządzenia ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; R.1.1(6)5. dokonać zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; R.1.1(7)1. zinterpretować dokumentację techniczną dotyczącą hodowli lasu; R.1.1(7)2. wykorzystać dokumentację techniczną dotyczącą hodowli lasu; R.1.1(8)1. scharakteryzować przeglądy bieżące i okresowe maszyn i urządzeń; R.1.1(8)2. opisać konserwację bieżącą i okresową maszyn i urządzeń; R.1.1(8)3. przeprowadzić przegląd bieżący i okresowy maszyn i urządzeń; R.1.1(8)4. dokonać konserwacji bieżącej i okresowej maszyn i urządzeń; A Materiał kształcenia lanowane zadania Rozpoznawanie roślin i zwierząt. Otrzymane rośliny w postaci zielników, zestawu pędów zimowych drzew i krzewów oraz preparowanych okazów zwierząt rozpoznaj korzystając z dostępnych w pracowni atlasów oraz przewodników i kluczy do oznaczania. Do rozpoznanych roślin i zwierząt dobierz i scharakteryzuj naturalne środowisko życia. Wybór lidera, który podzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdzieli poszczególne prace. Wyniki wykonanego zadania zostaną zaprezentowane przez grupę na forum klasy. Określanie struktury drzewostanu. Rozpoznaj i scharakteryzuj strukturę drzewostanu w terenie, podając gatunki drzew i krzewów oraz roślin zielnych rosnących na danej powierzchni. Rozpoznaj gatunki zwierząt występujące na tej powierzchni. lanowanie zabiegów pielęgnacyjnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Otrzymałeś fragment mapy gospodarczej z zaznaczoną powierzchnią, na której będą prowadzone prace hodowlane oraz charakterystykę drzewostanu rosnącego na tej powierzchni. Wykonaj prezentację w której przedstawisz prace hodowlane zaplanowane na 20 lat. W prezentacji: Zaproponuj zabiegi pielęgnacyjne planowane na 20 lat oraz częstotliwość ich wykonania, zaplanuj, jakie maszyny i urządzenia będą potrzebne do wykonania prac, zaproponuj harmonogram prac. Wykonane zadanie przedstaw w formie graficznej oraz harmonogramu i omów na forum klasy. Organizacja stanowiska pracy przy wykonywaniu zadań zawodowych. Zorganizuj stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska stosownie do wykonywanych zadań oraz wykonaj zadanie: - zbiór nasion i szyszek ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; - sadzenie; - zabiegi pielęgnacyjne w uprawach, młodnikach, drzewostanach dojrzewających i dojrzałych. harakterystyka maszyn stosowanych w hodowli lasu. Otrzymałeś wykaz maszyn i urządzeń. Dokonaj podziału tych maszyn i urządzeń na grupy dotyczące poszczególnych zabiegów hodowlanych. Scharakteryzuj dokładnie budowę i technikę obsługi jednej maszyny lub urządzenia. rzedstaw możliwości jej wykorzystania. Omów sposoby minimalizacji szkód w środowisku leśnym przy pracach wykonywanych tą maszyną lub urządzeniem. Wykorzystanie maszyn w pracach hodowlanych. Na podstawie otrzymanej mapy z zaznaczoną powierzchnią, na której będą prowadzone prace hodowlane oraz charakterystyki drzewostanu rosnącego na tej powierzchni dobierz i zaplanuj wykorzystanie poszczególnych maszyn i urządzeń do wykonania prac hodowlanych m.in. pod względem dostępności terenu. Wykonaj prezentację, w której przedstawisz symulację wykorzystania maszyn i urządzeń w podziale godzinowym. Wykonane zadanie przedstaw w formie graficznej oraz harmonogramu i omów na forum klasy. Dobór maszyn lub urządzeń do prac wykonywanych z zakresu hodowli lasu. Otrzymałeś zadanie hodowlane do wykonania zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska: - dobierz maszynę lub urządzenie do pracy, - oceń stan techniczny maszyny lub urządzenia, - przygotuj maszynę lub urządzenie do zastosowania, - wykonaj przy pomocy maszyny lub urządzenia przydzielone zadanie, - dokonaj konserwacji maszyny lub urządzenia po zakończeniu zadania. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni hodowli lasu i biologii leśnej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), zielniki i atlasy roślin, atlasy i preparowane okazy zwierząt, filmy dydaktyczne dotyczące przyrodniczych podstaw hodowli lasu, techniki i technologii prac hodowlanych. Zajęcia praktyczne powinny być prowadzone w lasach podmiotów stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. zęść zajęć edukacyjnych powinna być prowadzona w pracowni maszyn i urządzeń, wyposażonej w: przykładowe rysunki techniczne i dokumentacje techniczne, modele części maszyn, modele maszyn i urządzeń, przyrządy pomiarowe, elementy, filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń, katalogi maszyn i urządzeń, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką i z pakietem programów biurowych. Zajęcia praktyczne dotyczące maszyn urządzeń stosowanych w hodowli lasu powinny być prowadzone w warsztatach szkolnych, w jednostkach organizacyjnych aństwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy aństwowe lub zakładach usług leśnych. Warsztaty powinny być wyposażone w: narzędzia stosowane w pracach leśnych, sprzęt mechaniczny, środki ochrony indywidualnej, zestaw przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, salę instruktażową, maszyny i urządzenia stosowane w pracach szkółkarskich i hodowlanych z wykorzystaniem ciągników różnej mocy. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań tekstowych i ćwiczeń praktycznych. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali z dostępem do urządzeń multimedialnych w celu odtworzenia filmów i prezentacji multimedialnych. Środki dydaktyczne klucze i przewodniki do oznaczania roślin, zestawy pędów zimowych drzew i krzewów leśnych, klucze i przewodniki do oznaczania zwierząt prezentacje multimedialne z zakresu wybranych gatunków roślin i zwierząt, urządzenia multimedialne, zbiory nasion i szyszek, narzędzia do ręcznego sadzenia sadzonek, narzędzia i urządzenia do prowadzenia zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych, maszyny i urządzenia do prowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych w drzewostanach, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w leśnictwie, tablice przedstawiające fazy rozwojowe drzewostanów, zasady hodowli lasu - Rozporządzenie Nr 53 Dyrektora Generalnego Lasów aństwowych z dnia 21.11.2011 r., maszyny i urządzenia, materiały i narzędzia potrzebne do przeprowadzenia konserwacji maszyn i urządzeń, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu rozpoznawania roślin, zwierząt oraz charakteryzowania drzewostanów, charakteryzowania oraz planowania prac hodowlanych i doboru oraz obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn stosowanych w hodowli lasu. Jednostka modułowa Wykonywanie prac hodowlanych wymaga stosowania dwóch metod kształcenia: podającej, ze szczególnym uwzględnieniem wykładu lub prezentacji oraz praktycznej ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń praktycznych. Metody praktyczne zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie bądź w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zadań tekstowych, natomiast zajęcia praktyczne w grupach do 15 osób. zęść zadań można wykonywać w grupach 3-4 osobowych w celu konfrontacji indywidualnych sposobów rozwiązania problemu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie wykonanego zadania oraz sprawdzianów ustnych lub pisemnych. 4. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)3. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)4. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; BH(6)2. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(7)1. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej; BH(7)2. zorganizować stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych podczas prac terenowych; BH(9)4. zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej; BH(9)6. przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; A KS(1)1. przestrzegać zasad kultury osobistej; KS(1)2. przestrzegać zasad etyki zawodowej; KS(3)1. zdefiniować pojęcie odpowiedzialność za powierzone zadania w pracy zawodowej; KS(3)2. dokonać analizy przypadków działań podejmowanych niezgodnie z D A A A A Metody profilaktyki w ochronie lasu przed szkodliwymi owadami i grzybami patogenicznymi. Sposoby opanowywania zwiększonej liczebności szkodliwych owadów. Typy pułapek sygnalizujących pojawienie się i ograniczających liczebności szkodliwych owadów. Środki ochrony roślin stosowane w leśnictwie. Kontrola skuteczności zabiegu ochronnego. Objawy chorobowe w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu powodowane przez szkodliwe owady. Objawy chorobowe w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu powodowane przez grzyby patogeniczne. Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny. Rodzaje pożarów leśnych. Stopnie zagrożenia pożarowego lasu. Rodzaje pasów przeciwpożarowych. System obserwacyjno - alarmowy. Sprzęt gaśniczy. Budowa maszyn i urządzeń stosowanych w ochronie lasu. Instrukcje maszyn i urządzeń wykorzystywanych przy pracach z zakresu ochrony lasu. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia zasadami zawodowymi; Zastosowanie maszyn i urządzeń w ochronie KS(4)2. wprowadzić nowe metody pracy przy realizacji zadań zawodowych; D lasu. zynności wykonywane podczas przygotowania KS(5)2. wykonać powierzone zadania w trudnych warunkach pracy; D maszyn i urządzeń do pracy. KS(6)1. zaktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; Obsługa maszyn i urządzeń. KS(6)2. wykorzystać aktualizowaną wiedzę z zakresu zadań zawodowych w praktyce; KS(8)2. ponieść odpowiedzialność za wykonywane zadania zawodowe; KS(10)1. przydzielić zadania członkom zespołu roboczego; KS(10)2. wykonać powierzone zadania wspólnie z innymi członkami zespołu roboczego; KZ(R.a)(4)1. rozróżnić mapy używane w leśnictwie; KZ(R.a)(4)2. odczytać mapy leśne; KZ(R.a)(4)3. określić położenie punktów terenowych na mapie; KZ(R.a)(4)4. zlokalizować oznaczony na mapie punkt w terenie; KZ(R.a)(10)1. posłużyć się dokumentacją techniczną maszyn stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(10)2. posłużyć się dokumentacją techniczną urządzeń stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(10)3. wykorzystać instrukcję podczas przygotowywania maszyn do pracy; KZ(R.a)(10)4. wykorzystać instrukcję podczas przygotowywania urządzeń do pracy; KZ(R.a)(11)3. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń stosowanych do prac z zakresu ochrony lasu ; A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KZ(R.a)(11)6. dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju prac z zakresu ochrony lasu; KZ(R.a)(11)8. ocenić stan techniczny maszyn i urządzeń użytkowanych w pracach z zakresu ochrony lasu; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(R.a)(11)12. dokonać konserwacji maszyn i urządzeń do prac leśnych; KZ(R.a)(14)2. rozpoznać materiały stosowane do zabiegów ochronnych lasu; A R.1.1(2)1. wymienić czynności podczas przygotowania maszyn i urządzeń do pracy A R.1.1(2)2. wymienić czynności wykonywane przy obsłudze maszyn i urządzeń podczas pracy; R.1.2(1)1. scharakteryzować zasady postępowania w sytuacjach zagrożenia środowiska leśnego; R.1.2(1)2. zinterpretować sytuacje zagrożenia środowiska leśnego i postępować zgodnie z zasadami; R.1.2(2)1. scharakteryzować maszyny i urządzenia stosowane w ochronie lasu; R.1.2(2)2. scharakteryzować maszyny i urządzenia stosowane do ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(2)3. dobrać do pracy maszyny i urządzenia stosowane w ochronie lasu; R.1.2(2)4. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane w ochronie lasu; R.1.2(2)5. dobrać do pracy maszyny i urządzenia stosowane do ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(2)6. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane do ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(3)1. opisać zagrożenia pożarowe lasu; R.1.2(3)2. wymienić rodzaje pożarów lasu; A D A D Materiał kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia R.1.2(3)3. rozpoznać zagrożenie pożarowe lasu; D R.1.2(3)4. zlokalizować miejsce pożaru; D R.1.2(3)5. zaalarmować odpowiednie służby w przypadku zaistnienia pożaru; B R.1.2(4)1. obsłużyć maszyny i urządzenia podczas wykonywania zabiegów związanych z ochroną lasu; R.1.2(4)2. obsłużyć maszyny i urządzenia podczas wykonywania zabiegów związanych z ochroną przeciwpożarową lasu; R.1.2(5)1. dokonać podziału metod ochrony lasu; A R.1.2(5)2. scharakteryzować mechaniczne metody ochrony lasu; A R.1.2(5)3. scharakteryzować biologiczne metody ochrony lasu; A R.1.2(5)4. scharakteryzować chemiczne metody ochrony lasu; A R.1.2(5)5. wykonać zabiegi ochrony lasu metodami mechanicznymi; D R.1.2(5)6. wykonać zabiegi ochrony lasu metodami biologicznymi; D R.1.2(5)7. wykonać zabiegi ochrony lasu metodami chemicznymi; D R.1.2(6)1. scharakteryzować narzędzia i podręczny sprzęt gaśniczy; R.1.2(6)2. dobrać narzędzia i podręczny sprzęt gaśniczy; R.1.2(6)3. posłużyć się narzędziami i podręcznym sprzętem gaśniczym; B R.1.2(7)1. zinterpretować dokumentację dotyczącą ochrony lasu; R.1.2(7)2. zinterpretować dokumentację dotyczącą ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(7)3. posłużyć się dokumentacją dotyczącą ochrony lasu; B R.1.2(7)4. posłużyć się dokumentacją dotyczącą ochrony przeciwpożarowej; B D D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia lanowane zadania rognozowanie występowania szkodliwych owadów. Na podstawie otrzymanej mapy z zaznaczoną powierzchnią, na której będą prowadzone prace z ochrony lasu wraz z opisanym problemowym zagadnieniem oraz charakterystyką drzewostanu rosnącego na tej powierzchni, dobierz i zaplanuj metodę ochrony lasu, którą użyjesz do kontroli i ograniczenia liczebności gatunku szkodliwego owada podanego w zadaniu. Wykonaj prezentację, w której przedstawisz harmonogram prac. Wykonane zadanie przedstaw w formie graficznej oraz harmonogramu i omów na forum klasy. Organizacja stanowiska pracy przy wykonywaniu zadań zawodowych. Zorganizuj stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska stosownie do wykonywanych zadań oraz wykonaj zadanie: - zabiegi ochrony lasu metodami biologicznymi, mechanicznymi, chemicznymi. lanowanie prac na pożarzyskach. Na podstawie otrzymanej mapy z zaznaczoną powierzchnią pożaru, wraz z charakterystyką drzewostanu rosnącego na tej powierzchni, zaplanuj krok po kroku działania niezbędne do wykonania w celu dogaszenia pożaru. Wykonaj prezentację, w której przedstawisz harmonogram prac. Wykonane zadanie przedstaw w formie graficznej oraz harmonogramu i omów na forum klasy. lanowanie prac z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Zaznaczone miejsce pożaru na mapie odnajdź w terenie, zaznacz granice pożaru, określ jakie środki gaśnicze mogły zostać użyte do jego zagaszenia, którym dojazdem pożarowym mogła dojechać jednostka gaśnicza oraz określ najbliższe punkty czerpania wody. Wykorzystanie maszyn stosowanych w zabiegach ochronnych. Otrzymałeś wykaz maszyn i urządzeń. Dokonaj podziału tych maszyn i urządzeń na grupy dotyczące wykonywania poszczególnych prac ochronnych. Scharakteryzuj dokładnie budowę i technikę obsługi jednej maszyny lub urządzenia. rzedstaw możliwości jej wykorzystania. Omów sposoby minimalizacji szkód w środowisku leśnym przy pracach wykonywanych tą maszyną. Wykorzystanie maszyn stosowanych w zabiegach ochronnych. Na podstawie otrzymanej mapy z zaznaczoną powierzchnią, na której będą prowadzone prace z ochrony lasu wraz z opisanym problemowym zagadnieniem oraz charakterystyką drzewostanu rosnącego na tej powierzchni dobierz i zaplanuj wykorzystanie poszczególnych maszyn i urządzeń do wykonania prac ochronnych. Wykonaj prezentację, w której przedstawisz symulację wykorzystania maszyn i urządzeń w podziale godzinowym. Wykonane zadanie przedstaw w formie graficznej oraz harmonogramu i omów na forum klasy. Dobór maszyn lub urządzeń do prac wykonywanych z zakresu ochrony lasu. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Otrzymałeś zadanie z ochrony lasu do wykonania zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska: - dobierz maszynę lub urządzenie do pracy, - oceń stan techniczny maszyny lub urządzenia, - przygotuj maszynę lub urządzenie do zastosowania, - wykonaj przy pomocy maszyny lub urządzenia przydzielone zadanie, - dokonaj konserwacji maszyny lub urządzenia po zakończeniu zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ochrony lasu, wyposażonej w: stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), mapy leśne, podręczny sprzęt gaśniczy, filmy dydaktyczne dotyczące techniki i technologii prac ochronnych. Zajęcia praktyczne powinny być prowadzone w lasach podmiotów stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Zajęcia edukacyjne dotyczące maszyn i urządzeń stosowanych w ochronie lasu powinny być prowadzone w pracowni maszyn i urządzeń, wyposażonej w: przykładowe rysunki techniczne i dokumentacje techniczne, modele części maszyn, modele maszyn i urządzeń, przyrządy pomiarowe, elementy, filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń, katalogi maszyn i urządzeń, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką i z pakietem programów biurowych. Zajęcia praktyczne dotyczące maszyn urządzeń stosowanych w ochronie lasu powinny być prowadzone w warsztatach szkolnych, w jednostkach organizacyjnych aństwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy aństwowe lub zakładach usług leśnych. Warsztaty powinny być wyposażone w: narzędzia stosowane w pracach leśnych, sprzęt mechaniczny, środki ochrony indywidualnej, zestaw przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, salę instruktażową, maszyny i urządzenia stosowane w pracach z ochrony lasu. Środki dydaktyczne typy pułapek sygnalizujących pojawienie się i ograniczenie liczebności owadów, sprzęt do wykonania jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny, tablica przedstawiająca schemat postępowania przy jesiennych poszukiwaniach szkodników liściożernych sosny, instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu, instrukcja ochrony lasu, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w ochronie lasu, instrukcje maszyn i urządzeń wykorzystywanych przy pracach z zakresu ochrony lasu, maszyny i urządzenia, mapy leśne, podręczny sprzęt gaśniczy, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia materiały i narzędzia potrzebne do przeprowadzenia konserwacji maszyn i urządzeń, zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu doboru oraz obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn stosowanych w ochronie lasu, doboru oraz obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn stosowanych w ochronie przeciwpożarowej obszarów leśnych. Jednostka modułowa Wykonywanie prac ochronnych wymaga stosowania dwóch metod kształcenia: podającej, ze szczególnym uwzględnieniem wykładu lub prezentacji oraz praktycznej ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń praktycznych. Metody praktyczne zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie bądź w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zadań tekstowych, natomiast zajęcia praktyczne w grupach do 15 osób. zęść zadań można wykonywać w grupach 3-4 osobowych w celu konfrontacji indywidualnych sposobów rozwiązania problemu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie wykonanego zadania oraz sprawdzianów ustnych lub pisemnych. 4. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26
M2 Użytkowanie zasobów leśnych M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych M2.J2. Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych M2.J3. Wykonywanie i utrzymanie małej infrastruktury leśnej M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie; B Zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie. BH(1)2. rozróżnić środki gaśnicze; B Środki gaśnicze. BH(1)3. wyjaśnić pojęcie Ergonomia ; B rzepisy prawne dotyczące ochrony pracy i BH. BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i rawa i obowiązki pracownika dotyczące BH. A ochrony środowiska w olsce; rawa i obowiązki pracodawcy dotyczące BH. BH(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb zynniki szkodliwe w środowisku pracy. działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; Sposoby zapobiegania zagrożeniom w miejscu pracy operatora maszyn leśnych. BH(2)3. wymienić podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; A horoby zawodowe występujące w zawodzie BH(3)1. wymienić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i A operatora maszyn leśnych. higieny pracy; Zasady organizacji stanowiska pracy. BH(3)2. wymienić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny A rzepisy prawa dotyczące ochrony pracy; przeciwpożarowej. BH(3)3. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i D Uregulowania prawne dotyczące ochrony higieny pracy w zawodzie operator maszyn leśnych; środowiska. BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy operatora Stany zagrożenia życia i zdrowia. maszyn leśnych; ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i BH(4)2. scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w zdrowia. miejscu pracy operatora maszyn leśnych; Rodzaje rysunków technicznych. BH(4)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia związanych z pracą Zasady wykonywania rysunków technicznych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27
M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia operatora maszyn leśnych; Materiały i przybory kreślarskie. ismo techniczne. BH(4)4. określić choroby zawodowe występujące w zawodzie operatora maszyn leśnych; Materiały konstrukcyjne stosowane do budowy maszyn i urządzeń. BH(5)1. ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku B pracy operatora maszyn leśnych; odstawowe metody obróbki ręcznej metali. BH(5)2. dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących w odstawowe metody obróbki mechanicznej B środowisku pracy operatora maszyn leśnych; metali. BH(5)3. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w Narzędzia ślusarskie. A pracy operatora maszyn leśnych; Właściwości metali. BH(5)4. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy operatora Korozja i jej skutki. A maszyn leśnych; Ochrona maszyn i urządzeń przed korozją. BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń A w środowisku pracy; leśnych. BH(6)2. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w Rodzaje połączeń ruchowych. środowisku pracy operatora maszyn leśnych; Rodzaje połączeń spoczynkowych. BH(6)3. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na Elementy budowy pilarki spalinowej. organizm człowieka; Układy w pilarce spalinowej. BH(6)4. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu Zasada działania silników spalinowych. pracy; BH(7)1. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej; BH(7)2. zorganizować stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(8)1. zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; A BH(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych w gospodarce leśnej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28