STAWIAMY NA ROZWÓJ BEZPIECZNY ODDZIAŁ W GÓRNICZEJ RODZINIE

G A Z E T A F I R M O W A n r 1 ( 3 4 ) s t y c z e ń 2 0 1 2 STAWIAMY NA ROZWÓJ BEZPIECZNY ODDZIAŁ W GÓRNICZEJ RODZINIE W W W. K W S A. P L

G A Z E T A F I R M O W A NASZA KOMPANIA Drodzy Czytelnicy! Jest takie zabawne powiedzenie: Z Nowym Rokiem nowym krokiem. Z reguły zapowiada ono zmiany, jakie obiecaliśmy sobie w naszym życiu właśnie od kolejnego nowego roku. Zazwyczaj zapału starcza nam na kilka tygodni, góra miesięcy. Są jednak postanowienia i zmiany, które są niezbędne, które muszą być wprowadzone, bo od nich zależy przyszłość i powodzenie. Nasza firma Kompania Węglowa znalazła się w takim decydującym momencie. Przestały istnieć centra wydobywcze, dyrektorzy kopalń otrzymali nowe, szersze uprawnienia decyzyjne. Zmieniła się struktura organizacyjna firmy w zakresie obsługi księgowej i logistycznej. Nie są to bynajmniej ruchy pozorne, ale poważne przekształcenia strukturalne, których celem jest optymalizacja procesów zarządzania. Wszystko to jest podporządkowane nowej strategii Kompanii Węglowej SA, którą przyjęły rada nadzorcza spółki i jej zarząd. O szczegółach piszemy obok. Niezależnie od tego, jaka jest, strategia firmy, jeden z jej priorytetów pozostaje ciągle ten sam to bezpieczeństwo pracy. Nasi fachowcy święcą triumfy w Ogólnopolskim Konkursie Poprawy Warunków Pracy. Tym dokonaniom poświęcamy tym razem lwią część najnowszego numeru Waszej gazety. W numerze przypominamy także w skrócie najważniejsze wydarzenia ubiegłego roku w naszej firmie. Mam nadzieję, że nasi Czytelnicy znajdą na tych łamach ciekawą lekturę. Jan Czypionka ST YCZEŃ 3 FAKTY LICZBY WYDARZENIA W KOMPANII 4 Stawiamy na rozwój Strategia firmy na lata 2012 2015 7 Nominacje dla dyrektorów Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu KW SA, wręczyła nominacje na stanowiska nowym dyrektorom kopalń i zakładów 8 Podwójny sukces Halemby-Wirek Dyplomy w Ogólnopolskim Konkursie Poprawy Warunków Pracy 10 Czysta woda dla kombajnu Woda na dole w kopalni może być wykorzystana do wielu procesów technologicznych 12 Bezpieczny oddział Następny sukces kopalni Marcel 14 Fedrowanie bez wypadku dostrzeżone Jak się pracuje w oddziale V kopalni Piekary 18 Obserwujemy wstrząsy przestrzennie W górnictwie podziemnym szeroko stosowane są metody geofizyczne WYDARZENIA 20 Informatyczny partner obchodzi swój jubileusz Dziesięć lat działalności to poważny powód do godnych obchodów jubileuszu 22 W górniczej rodzinie Najlepszy okres do organizowania spotkań opłatkowych 23 W Ziemowicie woda lepsza niż w sklepie Głębiny ziemi na Śląsku kryją nie tylko węgiel 24 Oskardy 2012 wręczone Uroczysty koncert noworoczny LUDZIE I MIEJSCA 25 Górnicza kolekcja Otwarcie galerii z dziełami niecodziennych zbiorów sztuki nieprofesjonalnej 26 Nie samą pracą żyje górnik XIII Mistrzostwa Polski Górników w Narciarstwie Biegowym 27 Kalendarium co wydarzyło się w Kompanii Węglowej w 2011 r. 31 W obiektywie 32 Galeria KOMPA N I A W ĘGL OWA Gazeta f irmowa Redakcja: Biuro Komunikacji KW SA dyrektor Zbigniew Madej Redaktor naczelny: Jan Czypionka j.czypionka@kwsa.pl Adres redakcji: 40-039 Katowice ul. Powstańców 30, p. 64 tel. 032 7572025 Wydawca: Kompania Węglowa SA 40-039 Katowice ul. Powstańców 30 Druk: Tolek, drukarnia im. K. Miarki Zdjęcie na okładce: Kopalnia Knurów-Szczygłowice nocą. Fot. ARC Oddano do druku: 27.01.2012

FAKTY LICZBY WYDARZENIA PODATEK AKCYZOWY OD PRODUKTÓW WĘGLOWYCH Zgodnie z Dyrektywą Energetyczną (2003/96/WE) i nowelizacją ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2008 r. (Dz. U. z 2011r., nr 108, poz. 626 z późn. zmianami) od 2 stycznia 2012 r. węgiel i koks podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. W znowelizowanej ustawie o podatku akcyzowym ustawodawca wymienił zasady obrotu towarami akcyzowymi i określił warunki zakupu w zwolnieniu od podatku akcyzowego. W związku z powyższym Kompania Węglowa SA informuje, że z dniem 2 stycznia 2012 r. zmieniają się zasady i warunki sprzedaży węgla na podstawie o umów i zamówień, jak również sprzedaży gotówkowej, w zakresie wynikającym z obowiązujących przepisów prawa. Punkty Sprzedaży Drobnicowej kopalń KW SA będą realizowały sprzedaż węgla dla odbiorców indywidualnych z akcyzą. W przypadku spełnienia obowiązków wynikających z ustawy o podatku akcyzowym i rozporządzeń wykonawczych ministra finansów będzie realizowana sprzedaż w zwolnieniu od akcyzy. Szczegółowych informacji na temat zasad i warunków zakupu węgla w zwolnieniu od akcyzy od dnia 2 stycznia 2012 r. udzielają Działy Obsługi Klienta kopalń KW SA. Klienci kupujący węgiel na umowy i zamówienia proszeni są o kontakt z Biurem Obsługi Klienta w Centrali KW SA pod numerami: (32) 757-23-13, (32) 757-21-95, (32) 757-23-09, (32) 757-23-12, (32) 757-27-29, (32) 757-23-82, (32) 757-27-15. KOMPANIA SPRZEDA SPÓŁKĘ ENERGETYCZNĄ Kompania Węglowa 23 stycznia 2012 r. podpisała w Katowicach z Węglokoksem warunkową umowę sprzedaży 100 proc. udziałów Nadwiślańskiej Spółki Energetycznej w Brzeszczach. Umowę ze strony Kompanii podpisali wiceprezesi zarządu Krzysztof Brejdak i Zbigniew Paprotny, a ze strony Weglokoksu wiceprezesi Bogusław Oleksy i Wojciech Stępień. Wykonanie umowy nastąpi po uzyskaniu zgody organów korporacyjnych stron transakcji oraz prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wtedy możliwe będzie przejęcie przez Węglokoks kontroli nad spółką. Kompania przeznaczy środki uzyskane ze sprzedaży Nadwiślańskiej Spółki Energetycznej na spłatę zaległych zobowiązań, przejętych po byłych spółkach węglo- ucieczkowych. Autorzy: Krzysztof Baluch, Mobilna stacja do wymiany aparatów wych. Taki też był cel dokapitalizowania Jan Drogoś, Grzegorz Jurkiewicz, Mirosław Maciaszek z KWK Halemba-Wirek przez Skarb Państwa Kompanii udziałami NSE w grudniu 2010 r. (czytaj szerzej na str. 8). SZEFOWIE WĘGLOKOKSU ZWIEDZILI KOPAL- Przestrzenna sieć obserwacji sejsmologicznej KWK Bobrek-Centrum. Au- NIĘ MARCEL Członkowie rady nadzorczej i zarządu Węglokoksu Barbara Kopijkowska-Nowak, panii Węglowej SA, Andrzej Malesza, torzy: Adam Barański Centrala Kom- Agnieszka Woźniak, Elżbieta Bodio, Jarosław Mąka, Robert Kwaśnik oraz Jan Pod- z KWK Bobrek-Centrum (czytaj sze- Wojciech Tetla, Aleksandra Pierzyna siadło, Jerzy Polok i Andrzej Krzyształowski rzej na str. 18). zjechali w dniu 12 stycznia br. na dół kopalni Poprawa bezpieczeństwa pracy poprzez Marcel, by zapoznać się z procesem produkcji węgla i funkcjonowaniem upadowej silania kompleksu ścianowego wysoko- wdrożenie do eksploatacji systemu za- odstawczo-transportowej. wydajnego, z wykorzystaniem małogabarytowych stacji transformatorowych Po zapoznaniu się z procesem wydobywczym goście przeszli do upadowej odstawczo podwieszanych i przemieszczanych po -transportowej. Upadowa odstawczo-transportowa o długości 1860 m łączy poziom przenośnika taśmowego. Autorzy: Miro- szynach kolejki podwieszanej nad trasą 400 m w części marklowickiej bezpośrednio z zakładem przeróbczym. Oddanie tej Bogacki, Krzysztof Białoń z KWK Ziemosław Janik, Jerzy Domagała, Sylwester inwestycji do ruchu w 2008 r. pozwoliło wit. na uproszczenie modelu kopalni, obniżenie Urządzenie korekcji poprzecznej trasy kosztów eksploatacji, odstawę urobku z poz. przenośnika Rybnik 850. Autor: Michał 400 bezpośrednio do zakładu przeróbczego Ferdyan z KWK Knurów-Szczygłowice. z pominięciem transportu kołowego i pionowego szybem wydobywczym, który w termatycznej stacji filtracyjnej w układzie Zastosowanie średniociśnieniowej, autominie późniejszym może być zlikwidowany, wodnym zasilającym kombajn ścianowy. poprawę bezpieczeństwa pracy poprzez zastosowanie prostszych w obsłudze obiektów szerzej na str. 10). Autor: Marek Guc z KWK Pokój (czytaj i urządzeń. Sąd Konkursowy Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy wystosował FACHOWCY Z KOMPANII WĘGLOWEJ NAGRODZENI także listy gratulacyjne do Kompanii Węglowej SA za opracowanie pt. Ograniczenie Sąd Konkursowy Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy przyznał wyróżnienia dla następujących projektów przy- 250V DC poprzez zastosowanie nowoczes- zagrożeń w dołowej trakcji przewodowej gotowanych przez fachowców KW SA: nego przewoźnego prostownika górniczego System Telesto Lanca wodna do zwalczania pyłów szkodliwych dla zdrowia oraz opracowanie Instalacja spalania gazu me- typu NTP 54A w KWK «Ziemowit» oraz za zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. tanowego ujmowanego przez powierzchniową stację odmetanowania w KWK «Sośnica- Autorzy: Jan Drogoś, Grzegorz Jurkiewicz, Grzegorz Rudzki, Ryszard Roman, Zdzisław Ociepka z KWK Halemba-Wirek. -Makoszowy». Członkowie rady nadzorczej i zarządu Węglokoksu zjechali na dół kopalni Marcel 3

W K O M PA N I I Stawiamy na rozwój Rada nadzorcza i zarząd Kompanii Węglowej SA przyjęły strategię firmy na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2020. W dokumencie tym została przedstawiona wizja funkcjonowania spółki oraz jej trzy linie biznesowe Rekomendacje i wytyczne wynikające z polityki energetycznej Polski do 2030 roku, a także wnioski z przeprowadzonych badań i analiz sprawiają, że strategia KW SA jest agresywna. Przyjęta strategia polega na silnej ekspansji i zdywersyfikowanym rozwoju, przy maksymalnym wykorzystaniu mocnych stron i szans, tj. efektu ich synergii. Główne inicjatywy strategiczne wyrażają cele działalności spółki: zwiększanie bazy zasobowej węgla i jej najlepsze wykorzystanie; kształtowanie wielkości wydobycia węgla gwarantującej ekonomiczną opłacalność jego produkcji i wypracowanie zysku netto; uzależnienie wielkości zatrudnienia od potrzeb produkcyjnych; wykorzystanie wszelkich rezerw wpływających na kształtowanie poziomu kosztów w KW SA, zwiększających konkurencyjność produktów spółki na rynkach krajowych i międzynarodowych. Działalność Kompanii Węglowej SA zorientowana będzie wokół trzech linii biznesowych: WĘGIEL przekształcenie organizacyjne zasobów KW SA zajmujących się wydobyciem, jakością oraz sprzedażą węgla kamiennego, przeniesienie większych uprawnień i kompetencji do kopalń węgla kamiennego, z wyodrębnioną sferą zarządczą centrali KW SA; ENERGETYKA konsolidacja jednostek Kompanii zajmujących się produkcją i sprzedażą energii elektrycznej, cieplnej i sprężonego powietrza, z wykorzystaniem dostępnych paliw (węgla, metanu, biomasy oraz odpadów podlegających spalaniu), a w szczególności budowa własnej elektrowni, opalanej węglem kamiennym, o najwyższej możliwej sprawności energetycznej oraz zwiększenie gospodarczego wykorzystania ujmowanego metanu; OCHRONA ŚRODOWISKA wyodrębnienie w ramach grupy kapitałowej podmiotów realizujących wykorzystywanie i zagospodarowywanie odpadów wydobywczych, hałd, osadników oraz rekultywację składowisk. Podstawową ideą KW SA jest zróżnicowanie asortymentu produkcji, związane z przedmiotem działalności i posiadanymi zasobami grupy kapitałowej. W ramach tego modelu zasoby Kompanii (ludzkie, majątkowe i organizacyjne) oraz spółki strategiczne, zajmujące się dotychczas jednorodną działalnością, będą przegrupowane bądź konsolidowane, tworząc zespół jednostek organizacyjnych o wydzielonym budżecie, realizujący zbliżone lub podobne funkcje. Wówczas mocne strony i pojawiające się szanse będą rozwijane i wykorzystywane, stając się wartością dodaną dla spółki. Słabe strony, utrudniające efektywne działania, zostaną wyeliminowane lub osłabione. Nadrzędnym, długookresowym celem KW SA jest maksymalizacja wartości firmy, co sprawia, że generowana wartość staje się fundamentem jej działania. AKTUALNIE W PERSPEKTYWIE STRATEGII Wiodąca spółka produkcyjna węgla kamiennego Największy producent węgla kamiennego w Unii Europejskiej Największy dostawca węgla do energetyki w Polsce Duży potencjał ogniw produkcyjnych Największa sieć dystrybucji węgla opałowego w Polsce (AS) Aktywa energetyczno-ciepłownicze oraz majątek związany z zagospodarowaniem odpadów Aktywa finansowe oraz nieruchomości o znacznej wartości Korzystna pozycja do dalszego rozwoju STRATEGIA AGRESYWNA Częściowo zdywersyfikowana działalność grupy kapitałowej Nowoczesny model zarządzania Nowe, efektywne obszary działalności: produkcja energii, nowa elektrownia, produkcja ciepła w skonsolidowanej jednostce, produkcja energii w kogeneracji, w tym znaczne zwiększenie gospodarczego wykorzystania metanu, zagospodarowanie odpadów wydobywczych, hałd, składowisk i osadników Największy producent węgla kamiennego w Unii Europejskiej z dużym potencjałem zdolności produkcyjnych Największy dostawca węgla do energetyki w Polsce oraz na rynku węgla opałowego Uporządkowany stan nieruchomości o dużym potencjale możliwości inwestycyjnych lub dodatkowych przychodów Uporządkowana grupa kapitałowa o przejrzystej strukturze i określonej roli spółek wspierających działalność KW SA Uporządkowanie systemu zarządzania działalności wspierającej w grupie kapitałowej 4

Z uwagi na ewentualną przyszłą prywatyzację (emisję akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych) spółka zamierza wzmocnić własną atrakcyjność i konkurencyjność na rynkach węgla, a jej głównym zadaniem jest budowa wartości dla akcjonariuszy, która z chwilą prywatyzacji będzie kluczowym parametrem do podjęcia decyzji biznesowych przez potencjalnych inwestorów. LINIA BIZNESOWA WĘGIEL W perspektywie najbliższych lat węgiel kamienny powinien gwarantować bezpieczeństwo energetyczne kraju. Decydują o tym rosnące zapotrzebowanie na energię, znaczne uzależnienie od zewnętrznych dostaw alternatywnych dla węgla nośników energii pierwotnej, jak również struktura mocy wytwórczych polskiej energetyki systemowej oraz bogate zasoby węgla kamiennego. Wsparciem pozycji węgla będą rozwijające się technologie czystego spalania, które umożliwią produkcję energii elektrycznej z wysoką sprawnością, w sposób przyjazny dla środowiska. Linia biznesowa Węgiel pozostanie kluczowym obszarem działalności Kompanii, który powinien optymalnie wykorzystać swoje zasoby i zwiększyć konkurencyjność produkowanego przez siebie węgla. PRODUKCJA Sytuacja ekonomiczno-finansowa Kompanii zależy od poziomu kosztów, które odniesione do tony produkcji istotnie wpłyną na konkurencyjność węgla jako nośnika energii. Konieczna jest racjonalizacja kosztów produkcji, a w szczególności podniesienie wydajności pracy, wzrost koncentracji produkcji oraz optymalna i spójna gospodarka środkami produkcji. Bardzo ważnym ogniwem wzrostu poziomu wydobycia jest zwiększanie własnej bazy zasobowej i uzyskiwanie potrzebnych koncesji, co z kolei daje gwarancję utrzymania konkurencyjności węgla poprzez odpowiednią wielkość i jakość wydobycia. INWESTYCJE Uwzględniając wnioski i rekomendacje wynikające z polityki energetycznej Polski do 2030 roku oraz mając na uwadze obecną sytuację sektora paliwowo-energetycznego, spółka zamierza podjąć działania pozwalające na realizację inwestycji o charakterze strategicznym, skierowanych przede wszystkim na rozwój nowoczesnych technologii oraz udostępnienie nowych pól eksploatacyjnych. Inwestycje wykraczające poza ramy bieżących potrzeb wzmocnią bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju i są gwarancją stabilnych dostaw węgla do energetyki. Ponadto pozwolą wdrożyć sprawne i niskoemisyjne technologie. Inwestycje tego typu pozwolą zwiększać potencjał wydobywczy kopalń spółki. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy jest priorytetem całej organizacji, a zmniejszanie liczby wypadków przy pracy i ograniczanie ryzyka zawodowego, związanego z pracą w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, najwyższą koniecznością. Będzie to realizowane dzięki wcielaniu w życie wieloletniego planu poprawy bhp i doskonalenia pro cesów związanych z zarządzaniem i produkcją, głównie poprzez doskonalenie mechanizmów motywujących pracowników do zachowań bezpiecznych, promujących bezpieczną pracę oraz poprawę warunków higienicznych na stanowiskach pracy. POLITYKA ZATRUDNIENIA Kompania, realizując strategię, będzie sukcesywnie zwiększać liczbę pracowników dołowych w kopalniach. Optymalny poziom zatrudnienia stanowi warunek zabezpieczenia zaplanowanej wielkości produkcji, sukcesywnego wzrostu wydajności pracy oraz osiągnięcia coraz lepszych wyników ekonomicznych spółki. Dąże niem Kompanii jest również motywowanie do podnoszenia wydajności pracy. LINIA BIZNESOWA ENERGETYKA Drugim ważnym obszarem zaangażowania spółki jest produkcja i sprzedaż energii elektrycznej i cieplnej. Obecna sytuacja i perspektywy polskiego sektora paliwowo -energetycznego wskazują na konieczność rozpoczęcia budowy własnego zaplecza energetycznego. Inwestycje daleko wykraczające poza ramy bieżących potrzeb są wyzwaniem nowoczesnego koncernu paliwowo-energetycznego, do powstania którego konsekwentnie dąży zarząd Kompanii Węglowej. 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 17,4 Emisja 2010 r. 2020 r. 27,0 13,2 78,0 Zagospodarowanie we własnych instalacjach Flagową inwestycją będzie budowa wraz z partnerem branżowym elektrowni, opalanej węglem kamiennym, o najwyższych możliwych do uzyskaniach parametrach technicznych. Przyjmuje się, że będzie to jednostka o mocy 900 MW. Oprócz korzyści wynikających z pozyskania energii elektrycznej, własna elektrownia zapewni zbyt węgla na poziomie od ok. 2,5 do 3,5 mln t węgla rocznie. Zwiększenie produkcji energii w kogeneracji realizowane będzie poprzez lepsze wykorzystanie energii chemicznej paliw pierwotnych, tj. procesy energetyczne o wyższej sprawności, a w szczególności przez modernizację źródeł wytwórczych, budowę nowych, wysokosprawnych źródeł wytwórczych oraz wykorzystanie ciepła odpadowego z silników zasilanych metanem z pokładów węgla. Inwestycje skierowane na wykorzystanie metanu będą realizowane poprzez budowę nowych systemów odmetanowania i zakup nowoczesnych, wysokosprawnych urządzeń silników kogeneracyjnych, co doprowadzi do ograniczenia kosztów oraz szkodliwego oddziaływania tego gazu cieplarnianego na środowisko. LINIA BIZNESOWA OCHRONA ŚRODOWISKA ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ŚRODOWISKO ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW Wysoka wydajność, dobre wskaźniki produkcji i wielkość wydobycia, choć z punktu widzenia funkcjonowania spółki są najistotniejsze, to nie mogą przysłonić równie ważnych aspektów, związanych z ochroną środowiska i dbałością o posiadane zasoby złóż. Kompania kompleksowo podchodzi do ochrony środowiska, a w szczególności minimalizuje wpływ eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu, likwiduje powstałe szkody górnicze, zmniejsza ilość 44,7 44,0 Sprzedaż Ujęcia metanu na powierzchnię systemami odmetanowania Zwiększenie wykorzystania metanu do produkcji energii we własnych źródłach (mln m 3 ) 75,3 149,0 5

W K O M PA N I I WIZERUNEK I ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA OBSZAR EKONOMICZNY OBSZAR SPOŁECZNY OBSZAR EKOLOGICZNY Jesteśmy wiarygodnym i solidnym partnerem biznesowym Stosujemy transparentne zasady współpracy z dostawcami, odbiorcami i władzami administracyjnymi Budujemy wartość i pozytywny wizerunek KW SA Dążymy do stałej poprawy warunków bhp Przestrzegamy praw pracowniczych Prowadzimy dialog społeczny z otoczeniem lokalnym (samorządy i organizacje społeczne) Wspieramy wszechstronny rozwój pracowników i otoczenia lokalnego Dążymy do minimalizacji oddziaływania na środowisko naturalne i warunki życia ludzi Dążymy do minimalizacji wytwarzania odpadów Dążymy do szybkiego przywracania społecznej użyteczności terenów zdegradowanych działalnością górniczą Dążymy do pozyskania kapitału przez debiut giełdowy Dążymy do rozwiązywania konfliktów w duchu dialogu, z poszanowaniem interesów wszystkich stron Dążymy do ograniczania emisji metanu do atmosfery Dążymy do poprawy jakości wód i ograniczania zrzutu zanieczyszczeń i ładunków chemicznych Kształtowanie wizerunku i odpowiedzialności społecznej wytwarzanych odpadów i maksymalnie gospodarczo wykorzystuje odpady już wytworzone oraz zmniejsza szkodliwe oddziaływania kopalnianych wód zasolonych na wody powierzchniowe. Realizacja przyjętego kierunku minimalizowania negatywnych skutków działalności górniczej zapewni spółce spełnienie wymogów prawnych ochrony środowiska. Przy wyborze planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych związanych z ochroną środowiska spółka będzie kierować się zasadą efektywności ekonomicznej, mając jednocześnie na uwadze skuteczność ekologiczną. Realizacja wytyczonych celów umożliwi kopalniom zagospodarowanie wytworzonych w trakcie wydobycia i przeróbki mechanicznej węgla odpadów wydobywczych w sposób zgodny z normami prawnymi. Planowane działania ukierunkowane zostaną na minimalizację oddziaływania na środowisko przy jednoczesnym zmniejszaniu kosztów dla spółki, głównie poprzez zwiększenie ilości odpadów wydobywczych poddanych odzyskowi, wykorzystanie odpadów wydobywczych do wypełnienia i rekultywacji terenów niekorzystnie przekształconych działalnością górniczą, wykorzystanie odpadów wydobywczych na dole kopalń oraz do wykonania prac budowlanych i hydrotechnicznych. Duży nacisk zostanie położony również na odzyskiwanie odpadów zdeponowanych na hałdach i składowiskach. INNOWACJE Kompania Węglowa SA rozwijać będzie współpracę z jednostkami naukowobadawczymi oraz wyższymi uczelniami w celu wprowadzenia nowoczesnych systemów zarządzania i produkcji, a także 6 wdrożenia systemu zarządzania ryzykiem. Ten ważny instrument posłuży w doskonaleniu wszystkich obszarów funkcjonowania spółki, od systemów zarządczych, informatycznych, poprzez systemy produkcji, wzbogacania węgla, nowych technologii przetwarzania węgla, wykorzystania metanu, aż po systemy bhp i zatrudnienia. Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjno-technicznych oraz pomysłów racjonalizatorskich przy udziale tzw. zaplecza naukowego przyczyni się do podniesienia efektywności produkcji oraz poprawy warunków bezpieczeństwa pracy w kopalniach KW SA. Działania skierowane będą m.in. na: wprowadzenie nowych procedur planowania, przygotowanie i prowadzenie eksploatacji ścian, uwzględniające wpływ czynników ryzyka, rozszerzenie bazy systemów pomiarowych dla oceny oddziaływania wstrząsów górniczych na powierzchnię terenu, prowadzenie analiz występujących zagrożeń oraz wdrożenie systemów umożliwiających mo nitoring, nadzór wizyjny, transmisję obra zu oraz zdalne sterowanie maszyn na dole kopalń. Drugim obszarem działalności innowacyjnej będzie wspieranie inicjatyw dotyczących nowych technologii przetwarzania i wykorzystania węgla. ZARZĄDZANIE Dobre zarządzanie spółką jest warunkiem koniecznym do osiągania najważniejszych celów, nakreślonych i wyznaczonych w przyjętej do realizacji Strategii rozwoju, a w szczególności do przekształcenia Kompanii Węglowej w nowoczesny koncern o zdywersyfikowanej działalności. W tak zorganizowanej grupie kapitałowej, z nowoczesnym modelem zarządzania, możliwe będzie umacnianie pozycji, wzrost konkurencyjności oraz dalszy rozwój. Przyjęty model zarządzania będzie obejmował wszystkie obszary działania koncernu, prowadząc do maksymalizacji jego wartości. Działania porządkujące pozwolą na stworzenie optymalnej struktury organizacyjnej i efektywniejsze wykorzystanie zasobów produkcyjnych spółki. Nastąpi to poprzez oddzielenie działalności produkcyjnej od działalności wspierającej oraz przez precyzyjny podział zadań, kompetencji i odpowiedzialności. WIZERUNEK I ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA Kompania Węglowa SA jest jednym z największych przedsiębiorstw w Polsce i wraz z partnerami biznesowymi stanowi o stabilizacji i bezpieczeństwie socjalnym dla bardzo dużej części społeczeństwa regionu i kraju. Jednocześnie marka tak dużej firmy, poza grupą klientów i kooperantów, nie jest wystarczająco rozpoznawalna w Polsce. Stereotypy dotyczące przemysłu węglowego oraz polityka klimatyczna Unii Europejskiej utrudniają budowanie wizerunku firmy nowoczesnej i odpowiedzialnej. Obecność spółek węglowych na warszawskiej GPW zmienia jednak oblicze polskiego przemysłu węglowego. Kompania Węglowa SA, chcąc wejść na giełdę, musi zbudować markę firmy solidnej, znanej i uznawanej. Podjęte działania organizacyjne i wizerunkowe oraz skuteczna realizacja strategii stworzą obraz firmy nowoczesnej, konkurencyjnej, odpowiedzialnej społecznie i rozpoznawalnej. Przygotowało Biuro Strategii Korporacyjnej KW SA

Nowo mianowani dyrektorzy kopalń otrzymali rozszerzone kompetencje decyzyjne. Fot. Jan Czypionka Nominacje dla dyrektorów Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu Kompanii Węglowej, wręczyła w środę, 28 grudnia 2011 r., nominacje na stanowiska nowym dyrektorom kopalń i zakładów. Reorganizacja kadrowa wynika z wprowadzenia od 1 stycznia 2012 roku nowej struktury organizacyjnej spółki Nominacje odebrali: Piotr Wałach na stanowisko dyrektora kopalni Bielszowice, Wojciech Szymiczek na stanowisko dyrektora kopalni Halemba-Wirek, Adam Robakowski dyrektora kopalni Marcel, Jan Stokłosa dyrektora kopalni Piekary, Leonard Klabis dyrektora kopalni Bobrek-Centrum, Piotr Niełacny dyrektora kopalni Ziemowit, Jacek Kudela dyrektora kopalni Piast, Kazimierz Grzechnik dyrektora kopalni Brzeszcze, Bernard Bugla dyrektora kopalni Bolesław Śmiały, Stanisław Konsek dyrektora kopalni Jankowice, Marek Budziński dyrektora kopalni Chwałowice, Janusz Matuszek dyrektora kopalni Rydułtowy-Anna, Grzegorz Mendakiewicz dyrektora kopalni Sośnica-Makoszowy, Aleksander Wardas dyrektora kopalni Knurów-Szczygłowice, Grzegorz Kotlorz dyrektora ds. produkcji, kierownika ruchu zakładu górniczego kopalni Pokój, Jan Gil dyrektora Zakładu Remontowo- Produkcyjnego, Roman Walter dyrektora Zakładu Górniczych Robót Inwestycyjnych, Krystian Rydarowicz dyrektora Zakładu Zagospodarowania Mienia, Adam Olszynka dyrektora Zakładu Informatyki i Telekomunikacji, Jan Janowski dyrektora Zakładu Elektrociepłownie. 1 stycznia startujemy w nowej strukturze organizacyjnej, strukturze, która będzie bardziej sprawna od dotychczasowej, w której panowie dyrektorzy będą posiadali poszerzone kompetencje decyzyjne. Mam nadzieję, że przygotowaliśmy się do okresu przejściowego w sposób należyty, a najbardziej newralgiczna działka dotycząca zakupu materiałów została prawidłowo zaprogramowana. Ufam, że nasze decyzje zaskutkują lepszymi wynikami kopalń. O tym, że jesteśmy konsekwentni, świadczy fakt, że w ciągu pół roku wdrożyliśmy zmianę struktury spółki zapowiadaną od bardzo dawna zwróciła się do nowo mianowanych dyrektorów prezes Strzelec--Łobodzińska. 7

W K O M PA N I I Podwójny sukces Halemby-Wirek W ubiegłorocznym Ogólnopolskim Konkursie Poprawy Warunków Pracy dwa dyplomy przypadły specjalistom z kopalni Halemba-Wirek Autorami opracowania Mobilna stacja do wymiany aparatów ucieczkowych są Krzysztof Baluch, Jan Drogoś, Grzegorz Jurkiewicz i Mirosław Maciaszek. Stosowane w górnictwie podziemnym aparaty ucieczkowe są używane przez pracowników jako indywidualne zestawy do ewakuacji w atmosferze zadymionej i niezdatnej do oddychania. Czas pracy takich aparatów jest ograniczony i wynosi zazwyczaj około 50 60 minut mówi inż. Grzegorz Jurkiewicz. Po tym czasie aparat należy bezwzględnie wymienić na nowy. Sama operacja wymiany aparatu trwa kilkanaście sekund, jednakże w warunkach dołowych, w obliczu bezpośredniego zagrożenia życia, popełnienie jakiegokolwiek błędu może mieć poważne konsekwencje. Zespół opracował projekt, który przewiduje, że operacja wymiany aparatu ucieczkowego w warunkach zagrożenia będzie bardziej bezpieczna. Opracowano w tym celu szereg procedur, których ideą przewodnią jest odseparowanie pracownika dokonującego wymiany od niebezpiecznej atmosfery. Mobilna stacja umożliwia bezpieczną wymianę aparatów ucieczkowych, bez konieczności pracochłonnego wznoszenia jej Lanca wodna to system do zwalczania pyłów szkodliwych dla zdrowia oraz zagrożenia wybuchem pyłu węglowego 8

z elementów konstrukcyjnych, utrudniających ich transport w warunkach prac górniczych, oraz charakteryzuje się ergonomią eksploatacji. Stacja do wymiany aparatów ucieczkowych zasilana jest świeżym powietrzem poprzez kopalniany rurociąg sprężonego powietrza (lub z butli ze sprężonym powietrzem), wyposażonym w zawór sterujący. Stacja ma kształt zewnętrzny zbliżony do stożka ściętego, skierowanego węższą częścią ku górze. Jest przymocowywana do obudowy za pomocą uchwytów. W górnej, węższej części osłony, zamontowany jest rezonator dźwiękowy, sygnalizujący działanie stacji oraz wprowadzony jest nadmuch świeżego powietrza. Konstrukcja stacji umożliwia stały napływ świeżego powietrza do wnętrza konstrukcji, a przepływ powietrza jest kontrolowany poprzez sterownik powietrza, uruchamiany płytą naciskową. Na zewnętrznej powierzchni osłony stacji ułożone są pasy odblaskowe w celu polepszenia widoczności miejsca zainstalowania stacji. Poza poprawą bezpieczeństwa, przedmiotowe rozwiązanie stacji wymiany aparatów ucieczkowych zapewnia mobilność (lekka i zwarta konstrukcja). Ponadto mobilna stacja do wymiany aparatów ucieczkowych, w wersji zasilanej z magistrali sprężonego powietrza, może być z powodzeniem wykorzystywana przez pracowników, wykonujących pracę w trudnych warunkach mikroklimatu, do ochłodzenia i odpoczynku podczas krótkich przerw w pracy, gdyż powietrze wypływające z dyfuzora pod osłoną jest chłodne. Drugim projektem autorstwa Jana Drogosia, Grzegorza Jurkiewicza, Grzegorza Rudzkiego, Ryszarda Romana i Zdzisława Ociepki jest system Telesto Lanca wodna do zwalczania pyłów szkodliwych dla zdrowia oraz zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Zastosowanie systemu mgłowego do neutralizacji zapylenia zapewnia między innymi dzięki dużemu rozproszeniu i minimalnej wielkości kropel maksymalną efektywność łączenia się pyłu kopalnianego z mgłą wodną mówi Ryszard Roman. Zapewnia też ograniczenie fluktuacji pyłów w obszarze wyrobiska korytarzowego, możliwość kierunkowego podawania mgły na miejsca szczególnego zapylenia, zastosowanie dodatkowo środka powierzchniowo czynnego, który powoduje łączenie w większe aglomeraty najdrobniejszych cząstek pyłu. System jest bezpieczny dzięki niskiemu ciśnieniu wody. Mobilna stacja umożliwia bezpieczną wymianę aparatów ucieczkowych Ponadto, zastosowanie systemu Lanca wodna ogranicza koszty związane z koniecznością stosowania dużych ilości pyłu kamiennego, służącego do neutralizacji części palnych pyłu węglowego, prowadzi do znacznych oszczędności przy prowadzonej związanego z występowaniem pyłu kopalnianego w każdym zakładzie górniczym oraz w innych gałęziach przemysłu. Prosta konstrukcja oraz obsługa, a nadto duże korzyści ekonomiczne, jak również zastosowanie profilaktyki, kreujące właściwe profilaktyce oraz zmniejsza wzorce w kulturze technicznej wśród za- uciążliwość pracy zatrudnionej przy profilaktyce załogi przez mechanizację procesu. Istnieje możliwość rozpowszechnienia rozwiązań dla zwalczania zagrożenia łóg górniczych, powodują, że proponowane rozwiązanie jest niezwykle pożądane. Opr. JC Zdjęcia: ARC 9

W K O M PA N I I Czysta woda dla kombajnu Woda na dole w kopalni może być wykorzystana do wielu procesów technologicznych. Rzecz jednak w tym, że w większości przypadków podziemne zasoby wodne to nie krystaliczne górskie źródła Woda bywa zasolona i zanieczyszczona ponad dopuszczalne normy. W kopalni Pokój, podobnie jak i w innych kopalniach, woda zasilająca kombajn ścianowy pochodzi właśnie z zasobów dołowych. Z uwagi na wysokie zanieczyszczenie, w układach zasilających kombajny ścianowe dotychczas stosowano filtry siatkowe, płytkowe, FND oraz zespoły filtracyjne (magnetyzery cieczowe typu EM 1). Filtry te wymagały okresowo wolnego czasu na serwisowanie, czyszczenie lub wymianę. Czynności te powodowały przestoje w eksploatacji kombajnów ścianowych. Dojście do serwisowanych urządzeń było utrudnione na zmianach wydobywczych, bardzo często ze względu na zainstalowanie urządzeń w wyrobiskach przyścianowych w strefach szczególnego zagrożenia tąpaniami. Taka sytuacja spędzała sen z powiek inż. Marka Guca, zastępcy kierownika Działu Energomechanicznego w kopalni Pokój. W celu ograniczenia przestojów kombajnu ścianowego, spowodowanych awarią lub zanieczyszczeniem filtrów w układzie wodnym zasilającym kombajn ścianowy, oraz w celu zwiększenia bezpieczeństwa pracowników obsługujących instalację inż. Guc zaprojektował i wspólnie z Mariuszem Plucińskim z firmy Seetech Polska Sp. z o.o. wykonał w układzie wodnym zasilającym kombajn Średniociśnieniową Inż. Marek Guc sprawdza działanie Średniociśnieniowej Automatycznej Stacji Filtracyjnej, pracującej na poziomie 600 w kopalni Pokój. Fot. Jan Czypionka 10

W kopalni Pokój, podobnie jak w innych kopalniach, woda zasilająca kombajn ścianowy pochodzi właśnie z zasobów dołowych. Fot. ARC Automatyczną Stację Filtracyjną, która nie wymaga ciągłego serwisowania, ponieważ zastosowano w niej cykliczne samooczyszczenia sterowane elektrohydraulicznie. Urządzenie sterujące obsługujące stację umożliwia w sposób ciągły kontrolę podstawowych parametrów pracy, takich jak: ciśnienie, różnica ciśnień, wyłączanie urządzenia w przypadku odnotowania wartości granicznych, informowanie o przyczynach zakłóceń na wyświetlaczu i identyfikowanie przyczyny wystąpienia błędu, umożliwianie odczytu danych z poszczególnych czujników na wyświetlaczu. Urządzenie posiada czujniki cyfrowe najnowszej generacji o dużej dokładności pomiaru. Umożliwia regulację progów zadziałania w całym zakresie pomiarowym, zlicza liczbę cykli czyszczenia oraz stanów awaryjnych, umożliwia ustawienie dopuszczalnej liczby cykli czyszczenia układu filtracyjnego. Ustawienie parametrów pracy odbywa się bez konieczności wyłączenia układu. System sterujący wykonuje 10 pomiarów na sekundę i wyciąga średnią z dowolnego zadanego okresu, pozwala to na eliminację błędów w pomiarach, spowodowanych chwilowymi wahaniami parametrów układu hydraulicznego, np. chwilowymi skokami ciśnienia. Istnieje również możliwość zarządzania urządzeniem z powierzchni. Wykonanie instalacji znacznie poprawiło warunki bezpieczeństwa pracy poprzez skrócenie czasu przestojów w dostawie wody do instalacji zraszających oraz zniwelowało do minimum czas przebywania pracowników obsługujących filtry w strefach szczególnego zagrożenia tąpaniami. Technicznym efektem tego rozwiązania jest zwiększenie niezawodności pracy instalacji wodnej zasilającej kombajn ścianowy KSW- -475W/2BPH w ścianie 223/II w pokładzie 502 w.d. Możliwość cyklicznego czyszczenia i ciągłego samooczyszczania Średniociśnieniowej Automatycznej Stacji Filtracyjnej eliminuje do minimum przerwy w dostawie wody, co ogranicza przestoje kombajnu oraz przenośników (ścianowego i podścianowego). Obsługa urządzenia wymaga mniejszego zaangażowania osobowego, co wraz z możliwością wydłużenia czasu pracy eksploatowanej ściany daje widoczne efekty organizacyjne i ekonomiczne. Sąd Konkursowy Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy przyznał temu projektowi wyróżnienie specjalnym dyplomem. Jan Czypionka 11

W K O M PA N I I Wyróżniony oddział G3. W pierwszym rzędzie, od lewej: Arkadiusz Stabla, Arkadiusz Rachwał, Łukasz Karyś, Łukasz Hluchnik, Mariusz Kleban, mgr inż. Mateusz Winkler nadgórnik, mgr inż. Krzysztof Bugdoł sztygar zmianowy, mgr inż. Michał Bamberski sztygar oddziałowy. W drugim rzędzie, od lewej: Kazimierz Smyczek, Krzysztof Elias, Rafał Musiał, Jarosław Kuczera, Zbigniew Najda, Sebastian Pustułka, Marek Kubica, Mariusz Wilczyński, Czesław Pośpiech, Mirosław Woźniak, Bartłomiej Surma, Janusz Iksal, Adam Szczęsny, Łukasz Czepczor, Cezary Elias, Zbigniew Wacławczyk, Roman Nawrot, Adam Olszewski, Grzegorz Wieczorek przodowy. Fot. Rafał Jastrzębski Bezpieczny oddział Kopalnia Marcel do wielu sukcesów i nagród odnotowanych w ubiegłym roku dorzuciła następny Sztygar oddziałowy Michał Bamberski w imieniu załogi oddziału G3 2 grudnia 2011 r. odebrał w Katowicach wyróżnienie Bezpieczny oddział, przyznane przez Fundację Bezpieczne Górnictwo im. prof. Wacława Cybulskiego, działającą przy Wyższym Urzędzie Górniczym. Ten prestiżowy tytuł załoga oddziału G3 otrzymała za bezpieczną pracę oraz rozwijanie działań w zakresie podnoszenia bezpieczeństwa pracy w górnictwie w 2011 roku. Kapituła konkursu brała pod uwagę liczbę wypadków, warunki, w jakich pracują oddziały wydobywcze, oraz wyniki przeprowadzanych kontroli. Uzyskanie tytułu Bezpiecznego oddziału" pokazuje, że bardzo dobre wyniki produkcyjne w trudnych warunkach występowania zagrożeń są możliwe do pogodzenia z wykonywaniem pracy przez załogę z zachowaniem bezpieczeństwa na wysokim poziomie. Zaszczytne wyróżnienie dla 12 Adam Robakowski, dyrektor techniczny KWK Marcel, i Michał Bamberski, sztygar oddziałowy G3, odbierają nagrodę z rąk Józefa Dubińskiego, przewodniczącego Rady Fundatorów FBG Fot. Jan Czypionka

Fundacja Rodzin Górniczych w Katowicach oddziału z Marcela wiąże się z wysokim poziomem doświadczenia zatrudnionych pracowników, posiadanymi umiejętnościami i kwalifikacjami zawodowymi. Duży wpływ na przyznane oddziałowi wyróżnienie ma także zaangażowanie załogi w kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Obecnie załoga oddziału G3 liczy 91 pracowników. Załogą kieruje sztygar oddziałowy Michał Bamberski. Sztygarami zmianowymi w tym oddziale są: Krzysztof Bugdoł, Piotr Skupień, Mateusz Winkler, Tomasz Rajtak, Tomasz Smołka, natomiast przodowymi: Grzegorz Wieczorek, Wojciech Pająk, Krzysztof Musioł i Leszek Skorżysko. Oddział G3 prowadzi obecnie wydobycie w ścianie W1A w pokładach 503-504 i 503 oraz 504. W naszej kopalni mamy cztery oddziały wydobywcze i wszystkie osiągają podobne wyniki w dziedzinie bezpieczeństwa pracy mówi Jacek Kowalczuk, dyrektor ds. produkcji kopalni Marcel. Nasza załoga cechuje się dużym doświadczeniem i kulturą pracy, co przekłada się na niską wypadkowość, mimo tego, że oddział G3 pracuje w trudnych warunkach górniczo- -geologicznych. Cieszymy się z tego wyróżnienia, ale mamy świadomość, że podnoszenie bezpieczeństwa pracy to proces ciągły i ten sukces w żadnej mierze nie wprowadza nas w stan samozadowolenia. Mamy oczywiście satysfakcję, ale i poczucie stałej koncentracji, bo bezpieczeństwo pracy w kopalni realizuje się na co dzień, a nie tylko od święta, z okazji konkursów. www.fundacjafrg.pl 13

W K O M PA N I I Fedrowanie bez wypadku dostrzeżone O tym, jak pracuje się bezpiecznie, górnicy z oddziału V kopalni Piekary wiedzą najlepiej W konkursie na najbezpieczniej pracujące oddziały, zorganizowanym przez działającą przy Wyższym Urzędzie Górniczym Fundację im. prof. Wacława Cybulskiego, nie mieli sobie równych. Z uzyskanego wyróżnienia są dumni. Potrafimy pracować bezpiecznie, bo każdy z nas chce cało i zdrowo wrócić z szychty do domu. Jest jeszcze jedna żelazna zasada, której przestrzegamy: nic na siłę, bo to się lubi mścić wyjaśnia tajemnicę sukcesu Józef Dobrzyń, sztygar oddziałowy. Wydobycie w piekarskiej kopalni prowadzone jest systemem na zawał, ściany są wyposażone w kombajny ścianowe i obudowy zmechanizowane. Również wyrobiska przygotowawcze drążone są przy pomocy kombajnów, a jedynie w niewielkim stopniu przy użyciu materiałów wybuchowych. Niestety, w kopalni dają o sobie znać zagrożenia: tąpaniowe, wybuchem pyłu węglowego, pożarowe i wodne. Trzeba się więc mieć na baczności. Józef Dobrzyń nie szczędzi swym pracownikom uwag. Wolę dmuchać na zimne. Codziennie powtarzam, żeby uważali na siebie i kolegów. To mój obowiązek. Lepiej dwa razy ostrzec niż potem żałować, jak będzie już za późno zauważa sztygar. U Dobrzynia zasada jest prosta: na odprawie omawiany jest plan robót, a na koniec następują uwagi na temat bezpieczeństwa. Przodowy Bogusław Jasion pochwala styl pracy swego przełożonego. Załoga nam się starzeje, ludzie odchodzą, a na ich miejsce zatrudniani są młodzi. Mają wiele zapału do pracy, ale zanim opanują wszystkie tajniki górniczego fachu, upłynie sporo czasu. Kiedyś po trzech tygodniach praktyki szło się na ścianę. Teraz nie ma o tym nawet mowy. Młodzi zdradzają tendencje do ryzykownych zachowań już w okresie szkolenia. Trzeba umieć do nich podejść. Podnieść głosu nie można, pozostaje jedynie droga umiejętnej perswazji. U starszych, dla odmiany, daje o sobie znać rutyna. Obserwuję to i kiedy trzeba zwracam uwagę przyznaje Jasion. Prof. Józef Dubiński wręcza nagrodę w konkursie Bezpieczny oddział Józefowi Dobrzyniowi, sztygarowi oddziałowemu oddziału V kopalni Piekary. W środku Jan Stokłosa, dyrektor kopalni Piekary. Fot. Jan Czypionka 14

Od góry, od lewej strony stoją: Jan Kowalczyk, Stanisław Wosz, Andrzej Krygier, przodowy Bogusław Jasion, Piotr Szulc, Grzegorz Wiśniewski, Jacek Tobiszewski, Mariusz Pella, Mariusz Walczak, Rafał Sroka, sztygar oddziałowy, kierownik Józef Dobrzyń, Krzysztof Ludyga, Andrzej Żywicki, sztygar zmianowy Marian Duda, Piotr Kijak, Piotr Klyta, Andrzej Pawlica. Fot. Jarosław Galusek W V oddziale wydobywczym kopalni Piekary zatrudnionych jest 48 górników. Zarządzać tak liczną grupą ludzi nie jest łatwo. Józef Dobrzyń i Bogusław Jasion są jednak dobrej myśli. Najważniejsze to pilnować siebie nawzajem. I taka jest właśnie ich recepta na najbezpieczniejszy oddział górniczy. Z postawy swych podopiecznych dumny jest Ireneusz Ir, główny inżynier ds. bhp. Sukces oddziału V jest efektem permanentnej edukacji prowadzonej przez nasze służby. Każda zmiana rozpoczyna się od instruktażu bezpiecznej pracy. Owocują również audyty podkreśla. Warto dodać, że oddział sztygara Józefa Dobrzynia od kilku lat bryluje w dziedzinie bezpiecznej pracy na własnym podwórku. Wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie WUG jest zatem dla piekarskich górników postawieniem przysłowiowej kropki nad i. Kajetan Berezowski 15

16

17

W K O M PA N I I Obserwujemy wstrząsy przestrzennie Metody geofizyczne stosowane są szeroko w górnictwie podziemnym do oceny zagrożenia sejsmicznego, zagrożenia tąpnięciem, oceny skuteczności profilaktyki tąpaniowej WOgólnopolskim Konkursie Poprawy Warunków Pracy projekt zatytułowany: Przestrzenna sieć obserwacji sejsmologicznej KWK «Bobrek- -Centrum» został wyróżniony dyplomem. Ogromną zaletą metod geofizycznych, stosowanych do tych celów, jest możliwość nieinwazyjnej obserwacji w warunkach rzeczywistych dużych obszarów masywu skalnego mówi Adam Barański, jeden ze współautorów projektu. Metoda sejsmologii górniczej wykorzystuje obecnie lokalizację w płaszczyźnie XY ognisk wstrząsów oraz energię sejsmiczną wstrząsów i na tych parametrach opiera się aktualnie ocena zagrożenia tąpaniami tą metodą. Podstawą fizyczną stosowania metody do oceny stanu zagrożenia tąpaniami jest występowanie związku między wstrząsami i tąpaniami. Na obecnym poziomie wiedzy nie jest możliwa w pełni zadowalająca dla potrzeb przemysłowych, krótkoterminowa prognoza czasu wystąpienia silnego wstrząsu. Stosowane w ostatnich 40 latach w polskich kopalniach podejście do prognozowania opierało się głównie na założeniu, że jesteśmy w stanie dokonać prognozy czasu i miejsca silnego wstrząsu. Doświadczenia minionych lat wskazują jednak, że nie jest to zadanie możliwe do rozwiązania. Przy obecnych możliwościach monitorowania ocena zagrożenia sejsmicznego będzie znacząca dla praktyki, gdy będzie możliwa ocena potencjalnych miejsc tworzenia się silnych wstrząsów oraz etapów rozwoju aktywności sejsmicznej w górotworze. Taka wiedza, przy uwzględnieniu kryteriów zagrożenia tąpnięciem oraz stosowaniu coraz lepszych rozwiązań profilaktyki tąpaniowej (w tym obudowy), może podnieść bezpieczeństwo eksploatacji prowadzonej w kopalniach zagrożonych tąpaniami. Do oceny stanu zagrożenia sejsmicznego niezbędna jest rejestracja wszystkich zjawisk sejsmicznych z całego spektrum energetycznego oraz ich przestrzenna lokalizacja w górotworze wyjaśnia Aleksandra Pierzyna, kierownik Stacji Geofizyki Górniczej w kopalni Bobrek-Centrum, a zarazem współautorka projektu. Niezbędny jest wybór takich parametrów, które spotykają się z oczekiwaniami fizyki zjawisk dynamicznych w kopalniach oraz zostały zweryfikowane badaniami empirycznymi. Badania empiryczne wymagają w tej sytuacji odpowiedniej przestrzennej kopalnianej sieci sejsmologicznej, stosowania monitoringu w podsieciach ograniczonych do rejonu zagrożonej ściany eksploatacyjnej, oprogramowania do bieżącej analizy parametrów oceny (energia sejsmiczna, parametry źródła sejsmicznego oraz obserwacji migracji ognisk wstrząsów w odniesieniu do czynnych wyrobisk górniczych). Adam Barański, jeden ze współautorów projektu, jest przekonany, że istnieje możliwość rozpowszechnienia rozwiązania we wszystkich kopalniach węgla kamiennego w kraju i za granicą, w których eksploatuje się pokłady o dużym zagrożeniu tąpaniami 18

Aleksandra Pierzyna, kierownik Stacji Geofizyki Górniczej w kopalni Bobrek-Centrum, a zarazem współautorka projektu, prezentuje urządzenia systemu rejestrującego wstrząsy W kopalni Bobrek-Centrum systemowo połączona została dołowa sieć sejsmologiczna, składająca się z 16 sond niskoczęstotliwościowych DLM oraz 16 sond trójskładowych DLM 3D, z powierzchniową siecią sejsmometryczną (7 stanowisk powierzchniowych). W ten sposób, w oparciu o aparaturę SOS i rejestratory AMAX-GSI, stworzona została przestrzenna sieć obserwacji sejsmologicznej, umożliwiająca określenie lokalizacji przestrzennej i energii sejsmicznej wstrząsów, jak również pozwalająca określać parametry źródła sejsmicznego. Najważniejszym celem lokalizacji ognisk wstrząsów jest możliwość przestrzennego określenia ich położenia w odniesieniu do czynnych wyrobisk górniczych. W kopalni stosowana jest lokalizacja metodą pierwszych czasów wejścia fali P, z uwzględnieniem prędkości kierunkowych i trójwymiarowym określeniem współrzędnych ognisk wstrząsów. Tylko ogniska położone blisko wyrobisk górniczych stanowią dla nich realne zagrożenie. Śledzenie migracji ognisk jest istotne przy podejmowaniu decyzji ruchowych związanych z profilaktyką tąpaniową. Dla stateczności wyrobisk górniczych istotna jest odległość wstrząsu nie tylko w poziomie, ale również w pionie. Wiele wstrząsów, które zlokalizowane są przy froncie ściany w płaszczyźnie XY, ma swoje ognisko znacznie powyżej lub znacznie poniżej poziomu eksploatacji i wówczas nie stanowi zagrożenia. Dzięki zastosowaniu w praktyce założeń tego projektu zmniejszyło się zagrożenie tąpaniami w wyrobiskach górniczych poprzez dokładniejszą prognozę i bieżącą ocenę stanu zagrożenia tąpaniami, szczególnie w sąsiedztwie wyrobisk górniczych. Możliwe stało się zastosowanie adekwatnych do zagrożenia środków profilaktyki tąpaniowej. W 2010 r. rozwiązanie zastosowano do obserwacji ruchu Bobrek, a od kwietnia 2011 r. obserwacje rozszerzono o ruch Centrum, obejmując obecnie całą kopalnię. Istnieje możliwość rozpowszechnienia rozwiązania we wszystkich kopalniach węgla kamiennego w kraju i za granicą, w których eksploatuje się pokłady o dużym zagrożeniu tąpaniami. Autorami tego projektu są: Adam Lurka (GIG), Adam Barański, Andrzej Malesza, Wojciech Tetla, Aleksandra Pierzyna Kompania Węglowa SA. Opr. JC Zdjęcia: Jan Czypionka 19

W Y D A R Z E N I A Piotr Kuśka (z prawej), prezes zarządu, dyrektor naczelny, oraz Włodzimierz Przybyła, wiceprezes zarządu, dyrektor ds. ekonomiczno-finansowych, odebrali certyfikat ISO 270001:2007. Fot. Jan Czypionka Informatyczny partner obchodzi swój jubileusz Dziesięć lat działalności to poważny powód do godnych obchodów jubileuszu. W piątek, 13 stycznia br., w Teatrze Rozrywki w Chorzowie swoje święto obchodzili pracownicy Centrum Informatyki Sp. z o.o. spółki-córki Kompanii Węglowej SA Zanim powstała Kompania Węglowa SA, spółka Centrum Informatyki (CI) działała w strukturach Nadwiślańskiej Spółki Węglowej. Jej pracownicy mają więc wieloletnie doświadczenie w pracy w branży górniczej. Obecnie większość zleceń realizują właśnie dla KW SA oraz, w mniejszym stopniu, dla innych podmiotów. W ofercie Centrum Informatyki dużą rolę odgrywa oprogramowanie ERP, czyli Programy Wspomagania Zarządzaniem Przedsiębiorstwa, programy inżynierskie, programy zarządzania obiegiem dokumentów. Ważnym elementem oferty dla Kompanii Węglowej 20 stało się uruchomienie Centrum Pomocy, czyli tzw. Helpdesk. Model funkcjonowania Helpdesku zakłada, że każdy pracownik Kompanii Węglowej, kiedy potrzebuje pomocy z dziedziny informatyki, może zadzwonić pod specjalny numer, gdzie specjaliści Centrum udzielą mu wszechstronnej pomocy. Na przykładzie Centrum Informatyki widać, że Kompania Węglowa ma wiele kolorów, nie tylko czarny, symbolizujący nasze największe bogactwo, czyli węgiel. Posiadamy inne atrybuty, bez których żadna nowoczesna spółka nie miałaby racji bytu na obecnym, konkurencyjnym rynku. Tym atrybutem jest właśnie informatyka powiedziała podczas uroczystości Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu Kompanii Węglowej SA. Dziesięć lat dla firmy informatycznej to epoka. Konieczność dostosowywania się do potrzeb rynku właśnie w tej branży nie jest liczona w latach, lecz często w miesiącach. Sprostanie obecnym potrzebom rynku stanowi o bycie takich firm, jak Centrum Informatyki, które potrafiło sprostać tym wymaganiom dzięki wysoko wykwalifikowanej kadrze. O potencjale firm informatycznych decyduje przede wszystkim kadra, czyli, jak się