Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola
Ogólny schemat komputera Jak widać wszystkie bloki (CPU, RAM oraz I/O) dołączone są do wspólnych magistral.
Najważniejszy bloki komputera Procesor (CPU) Pamięć (RAM, ROM) Układy wejścia - wyjścia (I/O) Bloki te połączone są elektrycznie za pomocą magistral: Danych Adresowej Sterującej
Szerokość magistrali danych Decyduje o tym jak duże liczby można przesyłać w jednym cyklu. Np.: magistralą danych o szerokości 16 b (bitów) można przesłać liczbę 11111111111111112 = 65535 (oczywiście zakładając, że liczba zakodowana jest w naturalnym systemie dwójkowym).
Szerokość magistrali adresowej Decyduje o możliwej do zaadresowania przestrzeni adresowej (maksymalnej pojemności pamięci. Pod jednym adresem w pamięci zapisany jest jeden bajt (1B) Np.: magistrala adresowa o szerokości 20 bitów pozwala na zaadresowanie 20 10 10 2 B=2 2 B=1024 1024 B=1024 KiB=1MiB
Łącza P2P Do magistrali można dołączyć wiele układów. W nowych komputerach w celu zwiększenia przepustowości, zamiast klasycznych magistral wykonuje się połączenia typu: punkt-punkt (P2P). Przed analogię używa się dla nich określenia magistrala. W P2P dany blok jest połączony z tylko jednym blokiem. Przykładem może być PCIe (PCI Express).
Bloki komputera klasy IBM-PC
Najważniejsze elementy płyty głównej PC/XT CPU (Procesor Centralny) 8088 Zegar (Generator) LOCAL BUS KONTROLER MAGISTRAL 8288 Kontroler DMA 8237A Kontroler przerwań sprzętowych 8259A Interfejs programowalny 8255 Programowalny układ czasowy 8253 RAM (Pamięć główna) ROM (BIOS) ZŁĄCZE ISA ZŁĄCZE ISA X ISA ZŁĄCZE ISA
PROCESOR 8088 Interfejs programowalny 8255 Programowalny układ czasowy 8253 ZŁĄCZE ISA do KART ROZSZERZEŃ Kontroler przerwań 8259A Kontroler DMA 8237A PODSTAWKA ROM (BIOS) PODSTAWKI PAMIĘCI OPERACYJNEJ
Elementy płyty głównej współczesnego peceta CPU (Procesor Centralny) FSB AGP, PCIe Układ grafiki MOSTEK PÓŁNOCNY Memory RAM (Pamięć operacyjna) Interconnect PCI MOSTEK POŁUDNIOWY LPC ROM (BIOS) ATA DYSKI TWARDE
PODSTAWKA PROCESORA MOSTEK PÓŁNOCNY z radiatorem ZŁĄCZA DIMM: PAMIĘĆ OPERACYJNA ZŁĄCZA ATA: DYSKI TWARDE ZŁĄCZE AGP: KARTA GRAFICZNA MOSTEK POŁUDNIOWY ZŁĄCZA PCI: KARTY ROZSZERZEŃ ROM (BIOS)
CPU (central processing unit) Procesor centralny, procesor lub mikroprocesor Mikroprocesor to procesor wykonany w technologii mikroelektronicznej, czyli procesor każdego komputera jest mikroprocesorem. W komputerach IBM-PC/XT był procesor 8088(uproszczona wersja procesora 8086) W kolejnych komputerach pojawiały się m in. 80286, 80386, 80486, Pentium, Na karcie graficznej znajduje się GPU procesor graficzny
Chipset Mostek północny Łączy elementy wymagające dużej przepustowości: procesor, pamięć, układ graficzny, kartę sieciową standardu Gigabit Ethernet Mostek południowy Łączy elementy nie wymagające dużych przepustowości, np: urządzenia PCI, dyski twarde
Interfejsy
Klasyfikacja interfejsów ze względu na liczbę łączonych układów: Magistrala, szyna więcej niż dwa układy P2P, punkt z punktem dokładnie dwa układy ze względu na liczbę jednocześnie przesyłanych bitów: Szeregowe (serial) 1 bit. Równoległe (parallel) 4, 8, 16, 32, itd.
Przepustowość interfejsu transfer b/s = bps (bit na sekundę, bit per second) Jednostka używana w interfejsach szeregowych B/s (bajt na sekundę) 1B/s = 8b/s Jednostka używana w interfejsach równoległych
FSB Front Side Bus Równoległy, P2P Łączy procesor mostkiem północnym Składa się z: Magistrali danych Magistrali adresowa Magistrali sterującej Parametry zależą od procesora
Złącza rozszerzeń Wymienione niżej to magistrale równoległe, chyba że podano inaczej! ISA (8b, 16b) VLB (32b) PCI (32b, 64b) zastąpił magistralę ISA AGP (64b) P2P rozszerzenie magistrali ISA, używane głównie przez karty graficzne wywodzi się z PCI, wyłącznie do kart graficznych PCI Express P2P, szeregowa wypiera PCI i AGP
Wybrane interfejsy szeregowe i ich główne zastosowania RS-232C USB (Universal Serial Bus) kamery wideo Ethernet (IEEE 802.3) prawie do wszystkiego Fire Wire (IEEE 1394) pierwotnie do modemów, później myszek obecnie np. do programowania urządzeń sieciowych. lokalne sieci komputerowe SATA dyski twarde, czytniki optyczne
Interfejs RS-232C Przepustowość: do 115200 b/s W pierwszych komputerach służył do głównie połączenia z modemem, myszki i plotera. Praktycznie wyparty przez USB, ale występuje na nowych płytach głównych (trzeba dokupić przewód).
Interfejs USB Przepustowość maksymalna (szczegółowa tabela na następnym slajdzie): 12 Mb/s (wersja 1.1) 480 Mb/s (wersja 2.0) 4,8 Gb/s (wersja 3.0) Najbardziej wszechstronne złącze cyfrowe, pozwala na dołączenie m. in.: klawiatury, myszki, drukarki, skanera, kamerki i pendrajwa.
Tryby pracy USB
Interfejs Fire Wire (IEEE1394) Przepustowość: 400 Mb/s 800 Mb/s 1600 Mb/s 3200 Mb/s Konkurencyjny w stosunku do USB, stosowany głównie do podłączenia: kamer cyfrowych, dysków twardych.
Interfejs Ethernet X Base-T Do połączenia komputerów, sieci komputerowe Przepustowość: 10 Mbps Ethernet (10 Base-T) 100 Mbps Fast Ethernet (100 Base-T) 1000 Mbps Gigabit Ethernet (1000 Base-T)...
Przykładowe interfejsy równoległe i ich zastosowania ATA (IDE) do dysków twardych do czytników CD/DVD-ROM (ATAPI) PCMCIA Centronics do komputerów przenośnych do drukarek SCSI do dysków twardych, czytników, skanerów i innych.
Centronics (IEEE 1284) Przepustowość do 2 MB/s Głównie do drukarek, a także: ploterów, skanerów, kluczy sprzętowych do zabezpieczania programów, programatorów układów scalonych.
SCSI Przepustowość: od 5 MB/s do 320 MB/s Głównie do dysków twardych i skanerów Szerokość magistrali 8b lub 16b (w wersjach: Wide, Ultra160 i Ultra320)
Przepustowość SCSI