Blattin News. Numer 1/2013

Transkrypt

1 Blattin News Numer 1/2013 Zdrowe nogi - więcej pieniędzy. Blattin Cooler. Klimat pod kontrolą. Czy konieczne jest utrzymywanie grupowe w stadach powyżej 9 sztuk loch i loszek?

2 OD REDAKCJI Drodzy Czytelnicy, Po dłuższej przerwie w Wasze ręce trafia kolejny numer biuletynu. W tym wydaniu chcieliśmy poinformować Was o wielu zmianach, które dokonały się u nas w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Po zmianie siedziby firmy nadszedł czas na nowe wyzwania. Nie lubimy stać w miejscu, we krwi mamy ciągłe doskonalenie. Stale poszukujemy nowych rozwiązań zapewniających większą efektywność Waszej produkcji dlatego też otworzyliśmy nowy dział Blattin Technika. O produktach i usługach oferowanych przez nową komórkę firmy związanych z poprawą dobrostanu zwierząt przeczytać możecie na stronach 3-5. Ponadto w numerze wiele ciekawy tekstów naszych doradców oraz specjalistów, z którymi na co dzień współpracujemy. Na koniec jak zawsze kilka słów opisujących aktualne wydarzeniach z życia firmy oraz informacje o pozostałych nowościach w ofercie. Zapraszamy do lektury Zespół redakcyjny Blattin News SPIS TREŚCI: BLATTIN TECHNIKA Nowy Dział Handlowy w firmie Blattin Polska Zdrowe nogi - więcej pieniędzy Blattin Cooler. Klimat pod kontrolą TRZODA Czy konieczne jest utrzymywanie grupowe w stadach powyżej 9 sztuk loch i loszek? Cz. 1, dr inż. Mirosław Wantuła BYDŁO Przyczyny brakowania cieląt ras mięsnych, Cz. 1, Bartosz Kłos Blattin Polska Prawidłowa wentylacja obory latem kluczem do sukcsu, Andrzej Mirek, Blattin Polska PIELĘGNACJA I OCHRONA RACIC Preludium do kompleksowego rozwiązania problemów racic, tech. wet. Jan P. Weihs, Krajowe Stowarzyszenie Korektorów i Terapeutów Racic PRODUKTY - NOWOŚCI W OFERCIE Blattiviko C plus SCP Koncentrat białka mikrobiologicznego Blattipollo Pisklak PRODUKTY - POLECAMY AWS Special Premium AKTUALNOŚCI Wytwórnia pasz od kuchni Wizyta doradców Blattin z Dormagen Doradcy Blattin w roli eksperta na czacie w serwisie agrofoto.pl Blattin Polska Gazelą Biznesu 2012 Wiele atrakcji dla uczestników targów Ferma Bydła, Świń i Drobiu Wydawca: Blattin Polska Sp. z o.o. Siedlec, ul. Poznowicka Izbicko tel./ fax blattin.news@blattin.pl

3 BLATTIN TECHNIKA Nowy Dział Handlowy w firmie Blattin Polska Wysoka wydajność krów, duże oczekiwania w rozrodzie i zdrowotności stada jednym słowem opłacalność produkcji mleka zależy od wielu różnych czynników określanym mianem dobrostanu. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Hodowców firma Blattin Polska rozszerzyła działalność o produkty i usługi związane z poprawą dobrostanu zwierząt. Oferta nowego działu Blattin Technika to szeroka gama wozów paszowych dostosowana do indywidualnych potrzeb każdego z gospodarstw. W sprzedaży dostępne są wozy z pionowym lub poziomym systemem mieszania. Wozy z frezem lub bez freza, ciągnione oraz samojezdne, maszyny wyposażone w najnowszą technikę z bogatym wyposażeniem. Nowoczesne wozy paszowe Blattin charakteryzują się perfekcyjnym rozdrobnieniem pozwalającym na przygotowanie optymalnego TMR-u. To nowa jakość w żywieniu krów poparta wieloletnim serwisem żywieniowym. W ofercie działu Blattin Technika znajdują się także usługi nacinania betonowych posadzek w oborach zapobiegające kontuzjom i poślizgom oraz sprzedaż wentylatorów Blattin Cooler. W najbliższej przyszłości oferta działu rozszerzona zostanie oraz wiele innych ciekawych produktów. W przypadku zainteresowania szczegółową ofertą prosimy o kontakt z Działem Blattin Technika tel blattin_technika@blattin.pl

4 ZDROWE NOGI, WIĘCEJ PIENIĘDZY W trosce o poprawę warunków środowiskowych w oborach wolnostanowiskowych Blattin Polska proponuje nową usługę nacinania betonowych posadzek w oborach. W związku z gładkimi posadzkami korytarzy gnojnych i przepędów w wielu oborach dochodzi do kontuzji u krów, które ślizgają się na tych powierzchniach. Często dochodzi wtedy do nieodwracalnych zmian w obrębie narządu ruchu co wiąże się z eliminacją ze stada sztuk o wysokim potencjale hodowlanym. Nikomu nie trzeba przypominać ile warta jest dziś wysokowydajna krowa. Na gładkich, śliskich powierzchniach betonowych zwierzęta niechętnie podchodzą do stołu paszowego i mają trudności z manifestowaniem zewnętrznych objawów rui. Sprawdzona metoda nacinania powierzchni betonowych (posadzek) w oborach to doskonały sposób na śliską posadzkę. Obniża ryzyko poślizgnięcia się i doznania kontuzji oraz ułatwia krowom swobodne przemieszczanie się. Hodowcy przynosi widoczne korzyści finansowe związane z mniejszym brakowaniem tych sztuk ze stada oraz wyższą płodnością. Koszt nacięcia 1m 2 uzależniony jest od powierzchni całej posadzki, jak również czy ma to być nacinanie proste, czy w karo i mieści się w przedziale zł. Nacinanie betonu wykonywane jest nowoczesną i wysokowydajną specjalistyczną frezarką wyposażoną w diamentowe tarcze tnące. Ta nowoczesna metoda jest bezpieczniejsza dla betonu oraz zapewnia dłuższy okres użytkowania niż tradycyjne frezowanie. Daje to bardzo trwały i efektywny rezultat oraz możliwość użytkowania nawet do 10 lat. Mamy możliwość wykonywania nacięć wzdłużnych i w kratkę. Odcinki proste, korytarze Przepędy Wymiary: między nacięciami od 75 mm do 100 mm, szerokość nacięcia ok. 10 mm, głębokość nacięcia ok. 5 mm. 4

5 BLATTIN COOLER. KLIMAT POD KONTROLĄ Warunki mikroklimatyczne w oborach stanowią jeden z ważniejszych czynników wpływających na efektywność użytkowania i dobrostan zwierząt, zapewniających ich zdrowotność, komfort i długowieczność. Jednym z podstawowych składników właściwego klimatu na fermach mlecznych jest wentylacja. Dzięki właściwej wentylacji krowy są bardziej aktywne, pobierają więcej paszy a tym samym wzrasta ich wydajność. Dla poprawienia komfortu termicznego krów nowy dział Blattin Technika wprowadza do oferty wentylatory, które rozwiążą większość problemów na fermach mlecznych w upalne dni. Blattin Cooler to duże wentylatory stałoobrotowe o wydajności m 3 /h z silnikiem trójfazowym 1,1 kw. Obudowa mieszalnika wykonana jest z blachy ocynkowanej, natomiast łopatki śmigła ze stali nierdzewnej. Wymiary mieszalnika: 1380 x 1380 x 330 mm. Opcjonalnie istniej możliwość zakupienia wentylatorów z regulowaną prędkością obrotów. Najważniejsze zalety wentylatorów Blattin Cooler: ograniczenie stresu cieplnego lepsza cyrkulacja powietrza ograniczenie wilgoci i amoniaku w budynkach ograniczenie ilości much wysoka jakość wykonania, łatwość montażu i użytkowania Niewłaściwa wentylacja w okresie letnim wywołuje zjawisko stresu cieplnego. POBIERANIE PASZY -12 % STRES ZIMNY PONIŻEJ -25 o C KOMFORT CIEPLNY 8-15 o C STRES CIEPLNY POWYŻEJ 20 o C PROBLEMY Z PŁODNOŚCIĄ PRODUKCJA MLEKA -10 % Jak widać z powyższego schematu stres cieplny powoduje niechętne pobieranie paszy i tym samym spadek produkcji mleka. Jednak to nie wszystko! Krowa w stresie cieplnym czuje się niekomfortowo reaguje przyśpieszonym oddychaniem (około 80 oddechów/minuta) i ma problemy z płodnością. Kolejną, istotną zaletą wentylacji jest ograniczenie gazów w oborze krowy mleczne wydzielają do 1 000l metanu i CO 2 dziennie. Oprócz tego wpływa ona na obniżenie wilgotności powietrza i ściółki oraz ilości much na fermach mlecznych. Podsumowując wentylacja w budynkach inwentarskich ma do spełnienia trzy podstawowe zadania: kontrola temperatury usuwanie nadmiaru gazów dostarczenie świeżego powietrza 5

6 Czy konieczne jest utrzymywanie grupowe w stadach powyżej 9 sztuk loch i loszek? Cz. 1 Dr inż. Mirosław Wantuła Od dłuższego czasu środowisko związane z produkcją trzody chlewnej żyje tematem dotyczącym grupowego utrzymywania loch. Na łamach czasopism, w Internecie, radiu i telewizji spotykamy się z informacjami dotyczącymi poziomu przystosowania poszczególnych państw należących do UE do wspomnianego wymogu. Godzina zero upłynęła 1 stycznia 2013 roku, do którego to dnia gospodarstwa miały czas na ewentualne przygotowanie odpowiednich kojców do utrzymywania grupowego loch i loszek od 4 tygodni po pokryciu do 1 tygodnia przed przewidywanym porodem, lub ograniczenie ich liczby poniżej 10 sztuk. 6 Informacje docierające z Brukseli wskazują, iż niewiele państw zdąży w 100 % z przystosowaniem się do tego wymogu. Główny Inspektor Weterynarii szacuję, iż na dzień 31 grudnia 2012 roku w Polsce ponad 90% gospodarstw spełni ten wymóg. Dla gospodarstw nie spełniających wymogów przewidziane są sankcje w postaci: 1. Decyzji ograniczającej liczbę loch i loszek do 9 sztuk w gospodarstwie 2. Postępowanie administracyjne 3. Kierowanie spraw do organów ścigania Od 1 stycznia 2013 roku obowiązują rolników zasady wzajemnej zgodności z obszaru C, dotyczące dobrostanu zwierząt. Wymiar sankcji za nieprzestrzeganie norm i wymogów może wynosić od 1% do 100% (w skrajnych przypadkach) płatności bezpośrednich i płatności z osi II (np. płatności rolnośrodowiskowych). Normy i wymogi dotyczące dobrostanu świń wynikają z prawa polskiego i unijnego (Dyrektywa Rady 2008/120/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiająca minimalne normy ochrony świń i Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej). Kraje członkowskie mają obowiązek dostosować przepisy krajowe do prawa unijnego. Normy zawarte w rozporządzeniu MRiRW muszą odpowiadać normom zawartym w rozporządzeniu Rady, ewentualnie mogą być bardziej restrykcyjne, o czym kraje członkowskie muszą powiadomić Komisję Europejską. Porównując zapisy dyrektywy Rady 2008/120/WE z rozporządzeniem MRiRW z 15 lutego 2010 roku zauważyć można, iż niektóre z nich różnią się zasadniczo, a niektóre można interpretować całkowicie odmiennie. I tak np. w krajowym rozporządzeniu przepis dotyczący oświetlenia wskazuje, iż świnie utrzymuje się w pomieszczeniach oświetlonych co najmniej przez 8 godzin dziennie, światłem sztucznym o natężeniu co najmniej 40 lux. Przepis unijny dotyczący oświetlenia nie mówi czy to ma być światło naturalne czy też sztuczne.

7 W rozporządzeniu unijnym, normy dotyczące minimalnych powierzchni przypadających na 1 sztukę określa się jako całkowity, pozbawiony przeszkód obszar powierzchni. W krajowym rozporządzeniu takiego zapisu nie ma, co może oznaczać, iż powierzchnia zajęta np. przez automaty paszowe, czy koryta nie musi być odejmowana od powierzchni kojca w których utrzymywane są świnie. Przepisy unijne dotyczące utrzymania loch wskazują, iż lochy i loszki od czterech tygodni po pokryciu do 1 tygodnia przed spodziewanym czasem oproszenia utrzymuje się grupowo. Dopuszczone jest odstępstwo od tego zapisu w gospodarstwach utrzymujących mniej niż 10 sztuk loch, w których to gospodarstwach lochy i loszki mogą być utrzymywane we wspomnianym okresie (4 tyg. po pokryciu do 1 tygodnia przed wyproszeniem) w kojcach indywidualnych. Powyższe przepisy oznaczają, iż w stadzie w którym utrzymuje się np. 9 loch i 5 loszek prośnych lochy i loszki mogą być utrzymywane w kojcach indywidualnych, a nie jak to interpretuje wiele osób w kojcach grupowych. Jak do tego zagadnienia odnoszą się przepisy krajowe? Paragraf 19 ust. 5 Rozporządzenia MRiRW stanowi, iż lochy i loszki od 4 tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia utrzymuje się grupowo. Natomiast ustęp 6 tego paragrafu brzmi W przypadku gdy w gospodarstwie utrzymuje się mniej niż 10 sztuk loch lub loszek, o których mowa w ust.5, można je utrzymywać pojedynczo. Jak zauważamy w polskich przepisach dodano sformułowanie lub loszek, którego nie ma w przepisach unijnych. Nie wiadomo, czy Polska jako kraj członkowski wystąpiła do Komisji Europejskiej z informacją o wprowadzeniu bardziej restrykcyjnego przepisu (autorowi artykułu nic na ten temat nie wiadomo). Czy kolejny raz polski rolnik musi spełniać ostrzejsze kryteria niż rolnicy z pozostałych krajów członkowskich? Interpretując przepisy krajowe należy zauważyć, że tylko w gospodarstwie utrzymującym mniej niż 10 loch lub loszek od 4 tygodnia po pokryciu do 1 tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia można je utrzymywać w kojcach indywidualnych. Nie wspomina się ile loch i loszek może być w innych okresach (np. laktacja, od odsadzenia do pokrycia). Wydaje się, że polskie przepisy zostały źle sformułowane w stosunku do norm zawartych w rozporządzeniu Rady. Według przepisów polskich w gospodarstwie można utrzymywać np. 8 loch lub loszek będących w okresie laktacji, 4 w okresie jałowym i 9 w okresie od 4 tygodnia po pokryciu do 1 tygodnia przed spodziewanym terminem proszenia co w sumie daje nam 21 sztuk. Normy unijne pozwalają utrzymywać lochy i loszki pojedynczo w gospodarstwach utrzymujących mniej niż 10 sztuk z zastrzeżeniem, iż w kojcu tym zwierzę może łatwo się obracać. Dotyczy to również świń agresywnych, zaatakowanych przez inne świnie, zranionych i chorych, które czasowo mogą być utrzymywane pojedynczo, pod warunkiem, że mogą się łatwo obracać. W przepisach polskich zapomniano o tym zastrzeżeniu. Interpretując zatem polskie przepisy, możemy utrzymywać świnie we wspomnianych przypadkach w kojcach o szerokości minimum 60 cm, co oczywiście uniemożliwia lochom czy loszkom łatwe obracanie się. 7

8 8 Przepisy unijne zawierają zapis, iż w celu zagwarantowania jednolitego stosowania zapisów dyrektywy eksperci Komisji mogą przeprowadzić kontrolę w państwie członkowskim. Mam obawy, iż nieprecyzyjne zapisy naszego krajowego rozporządzenia mogą powodować błędną interpretację przepisów Unijnych, a to w wysokim stopniu może okazać się niekorzystne dla polskich producentów. Z przedstawionych powyżej powodów autor artykułu podjął próbę ujednolicenia interpretacji norm i przepisów wynikających z rozporządzenia krajowego i unijnego dotyczących utrzymania świń, czego efektem jest poniższe zestawienie. Wymagania ogólne dla wszystkich grup świń 1. Świnie utrzymuje się w warunkach a) nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz niepowodujących urazów, uszkodzeń ciała lub cierpień; b) zapewniających im swobodę ruchu, a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia wszystkim zwierzętom w tym samym czasie: c) umożliwiających kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami. Dopuszcza się wyjątek dotyczący loszek i loch, które w tygodniu poprzedzającym termin proszenia oraz w okresie proszenia nie mają kontaktu wzrokowego z innymi zwierzętami. 2. W pomieszczeniach, w których utrzymuje się świnie należy unikać stałego lub nagłego hałasu, którego natężenie przekracza 85 db. 3. Świnie mogą być trzymane w pomieszczeniach, w których natężenie światła wynosi nie mniej niż 40 luksów przez 8 godzin dziennie. 4. Świnie dogląda się co najmniej raz dziennie. 5. Pomieszczenia, w których utrzymywane są świnie muszą być wyposażone w stałe lub przenośne oświetlenie sztuczne, aby umożliwić kontrolę zwierząt o każdej porze. 6. Pomieszczenia, ich wyposażenie oraz sprzęt używany przy utrzymaniu świń a) wykonuje się z materiałów nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz nadający się do czyszczenia i odkażania; b) czyści się i odkaża. 7. Usuwanie odchodów zwierząt oraz nie zjedzonych resztek paszy z pomieszczeń w których utrzymuje się świnie należy wykonywać tak często, aby uniknąć wydzielania się nieprzyjemnych woni i zanieczyszczenia paszy lub wody. 8. Pomieszczenia dla świń zabezpiecza się przed muchami i gryzoniami. 9. Wyposażenie i sprzęt do karmienia i pojenia należy usytuować w taki sposób, aby zminimalizować możliwość zanieczyszczenia paszy lub wody i był łatwo dostępny dla wszystkich zwierząt. 10. Wyposażenie i sprzęt do karmienia i pojenia powinien być tak skonstruowany, umieszczony, obsługiwany i utrzymywany aby nie powodował nadmiernego hałasu. Sprawdza się co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki niezwłocznie usuwa. 11. Podłoga w pomieszczeniach, w których utrzymuje się świnie powinna być twarda, równa (w przypadku utrzymywania świń bez ściółki) i stabilna, a jej powierzchnia gładka i nieśliska, w celu zapobieżenia urazom świń i ich cierpieniu. 12. Utrzymując świnie grupowo na betonowej podłodze szczelinowej: a) szerokość otworów w podłodze nie może wynosić więcej niż: - 11 mm w przypadku prosiąt, - 14 mm w przypadku warchlaków, loszek i knurków hodowlanych, - 18 mm w przypadku tuczników, - 20 mm w przypadku loszek po pokryciu lub loch, b) szerokość beleczki w podłodze nie powinna wynosić mniej niż: - 50 mm dla prosiąt i warchlaków, - 80 mm pozostałych grup świń.

9 13. W pomieszczeniach w których utrzymywane są świnie obieg powietrza, stopień zapylenia, temperatura, względna wilgotność powietrza i stężenie gazów szkodliwych utrzymuje się na poziomie nieszkodliwym dla świń. 14 Stężenie gazów nie powinno przekraczać: a) dwutlenku węgla (CO2) ppm, b) siarkowodoru (H2S) - 5 ppm, c) amoniaku (NH4) - 20 ppm. 15. W przypadku wyposażenia pomieszczeń w mechaniczny lub automatyczny system wentylacji system ten łączy się z: a) systemem alarmowym sygnalizującym awarię systemu wentylacyjnego b) systemem wentylacji awaryjnej 16. Świniom powyżej 2 tygodnia życia zapewnia się stały dostęp do wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi 17. Urządzenia do pojenia instaluje się w sposób zabezpieczający wodę przed wylewaniem się. 18. Świnie karmi się co najmniej raz dziennie, paszą dostosowaną do ich wieku, masy ciała i stanu fizjologicznego. W przypadku grupowego utrzymania świń zapewnia się im dostęp do paszy w tym samym czasie, chyba że karmione są do woli lub przy użyciu systemu automatycznego podawania pasz. 19. Chore lub ranne świnie, niezwłocznie otacza się opieką, a w razie potrzeby izoluje, a jeśli wymaga tego stan zdrowia zwierzęcia to utrzymuje się je na ściółce. 20. Zakaz utrzymywania świń na uwięzi (wiązanie świń). 21. Utrzymując świnie w systemie grupowym, grupy należy tworzyć ze zwierząt w podobnym wieku i zbliżonej masie ciała. Należy podjąć działania minimalizujące agresję i zapobiegające walkom zwierząt. Świnie powinno się utrzymywać w stałych grupach, unikając w miarę możliwości ich mieszania. Formowanie grupy powinno odbywać się gdy świnie są jak najmłodsze (najpóźniej 1 tydzień po odsadzeniu). Podawanie preparatów uspokajających w celu ułatwienia mieszania świń musi być stosowane w wyjątkowych sytuacjach i tylko po konsultacji z lekarzem weterynarii. 22. Świnie utrzymywane w grupie (dotyczy również loch i loszek od 4 tygodni po pokryciu do 1 tygodnia przed przewidywanym wyproszeniem) wykazujące szczególną agresję, albo które są chore lub zranione należy czasowo utrzymywać w kojcach pojedynczych, umożliwiającym zwierzęciu łatwe obracanie się w nim. 23. Minimalna powierzchnia kojca pozbawiona przeszkód, w przeliczeniu na 1 sztukę powinna wynosić, w przypadku utrzymywania grupowo: 1) knurów 6m 2 ; 2) warchlaków i tuczników o masie ciała: a) do 10 kg 0,15 m 2, b) powyżej 10 do 20 kg 0,2 m 2, c) powyżej 20 do 30 kg 0,3 m 2, d) powyżej 30 do 50 kg 0,4 m 2, e) powyżej 50 do 85 kg 0,55 m 2, f) powyżej 85 do 110 kg 0,65 m 2, g) powyżej 110 kg 1 m 2, 24. Świniom zapewnia się stały dostęp do materiałów i przedmiotów absorbujących ich uwagę, w szczególności słomy, siana, drewna, trocin, o jakości niewywierającej szkodliwego wpływu na ich zdrowie. 25. Wszystkie osoby zajmujące się świniami muszą być zaznajomione z przepisami dotyczącymi dobrostanu świń. W kolejnym numerze Blattin News ukaże się druga część artykułu w której opisano wymagania dotyczące utrzymania prosiąt, loch i loszek oraz knurów i knurków hodowlanych.

10 PRZYCZYNY BRAKOWANIA CIELĄT RAS MIĘSNYCH CZ.1 Bartosz Kłos, Blattin Polska Sp. z o.o Często można usłyszeć od hodowców stwierdzenie Chcę mieć krowy mięsne, ponieważ nie ma przy nich żadnej pracy. Krowy cielą się same, baza paszowa nie musi być najwyższej jakości i wartości, koszty budowy i eksploatacji budynków inwentarskich nie należą do wysokich. Nic bardziej mylnego. Tu także, jak w każdym podejmowanym przedsięwzięciu, należy wykazać się dużą wiedzą, zapałem i poświęceniem. 10 W hodowli bydła mięsnego podstawową zasadą jest uzyskanie, w ciągu jednego roku od jednej krowy jednego zdrowego cielęcia. Postaramy się pokrótce przedstawić newralgiczne punkty w odchowie cieląt ras mięsnych, które wpływają na podwyższenie poziomu brakowania młodych zwierząt. Efektywność i opłacalność tej gałęzi produkcji w znacznej mierze dotyczą okresu okołoporodowego. Kondycja krów Kondycję bydła mięsnego określa się w 5-punktowej skali wg Edmondsona, gdzie poniżej 2 pkt. kondycja określana jest jako słaba, 2-3 pkt., jako średnia i powyżej 3 pkt., określana jest już jako dobra. U krów mięsnych, po porodzie, dopuszczalny jest spadek masy ciała sięgający nawet 20%. Jest on wynikiem rozpoczęcia laktacji z wykorzystywaniem rezerw zgromadzonych we własnym ciele. Optymalny BCS w momencie wycielenia to 2,5-3 pkt. W okresie wycieleń krowy powinny być dobrze umięśnione, ale nie przetłuszczone, aby nie wystąpiły trudności przy wycieleniu. Następnie aż do rozpoczęcia okresu pastwiskowego kondycja może spaść, nawet do 1,5 pkt. Okres ten jest dla krowy czasem odbudowania rezerw oraz czasem ponownego zajścia w ciążę. Przy optymalnym zaopatrzeniu krowy w składniki pokarmowe na pastwisku, nie ma ona problemu z powrotem do optymalnej kondycji, czyli 2,5-3 pkt. BCS, ani też ze skutecznym pokryciem. Poród Już przed samym porodem należy zwrócić przede wszystkim uwagę na kondycję naszych krów. Jeżeli są zapasione, to możemy być niemal pewni, że dojdzie do komplikacji okołoporodowych. Dotyczyć to może samego porodu, czy też problemów zaraz po porodzie (zatrzymanie łożyska, wypadnięcie macicy, opóźniona regeneracja macicy). Im bliżej do porodu, tym należy baczniej obserwować krowy. Większej uwagi, a nie rzadko również pomocy mogą potrzebować zwłaszcza cielące się jałówki oraz pierwiastki. Należy jednak pamiętać, aby nie przyspieszać na siłę porodu (przerwanie pęcherza z wodami płodowymi). Interwencja hodowcy w pierwszej fazie porodu powoduje, że poród normalny staje się porodem ciężkim i może spowodować wystąpienie powikłań.

11 Jeżeli poród i położenie płodu są normalne lub po usunięciu nieprawidłowości, mimo normalnych parć płód więźnie w drogach rodnych, wówczas należy udzielić krowie pomocy. Do tego używamy zdezynfekowanych linek porodowych założonych tuż za stawami pęcinowymi cielęcia. Pamiętajmy, aby ciągnąć wraz ze skurczami porodowymi krowy, umożliwiając jej, zademonstrowanie reakcji porodowych zbliżonych do naturalnych. Uchroni nas to przed powikłaniami typu: wypadnięcie macicy, pęknięcie krocza lub uszkodzenie cielaka. Nie przeceniajmy również swoich umiejętności, w razie potrzeby wzywając lekarza weterynarii. Jeżeli cielę po urodzeniu jest słabe lub opiło się wód płodowych, należy podnieść je za tylnie nogi, lub przewiesić za pachwiny tylnich nóg głową w dół. I oczywiście, siara jak najszybciej, jak najwięcej i jak najczęściej. Żywienie krów Żywienie krów mamek można podzielić na dwa okresy, letnie i zimowe. Letnia dawka opiera się głównie o zielonkę pastwiskową. W ciągu roku, dobrze przygotowane pastwisko jest wstanie pokryć do 65% paszy dla krowy i cielęcia. W założeniu dobre pastwisko powinno umożliwić krowie produkcję mleka na poziomie zapewniającym odchowanie zdrowego cielęcia, zagwarantować mamce możliwość odbudowania rezerw po porodzie oraz umożliwić ponowne zacielenie. W razie gorszej jakości pastwiska, należy cielęta dokarmiać paszą treściwą i sianem. Żywienie zimowe krów-mamek opiera się prawie wyłącznie na paszach objętościowych. Zazwyczaj są one gorszej jakości niż te, stosowane w żywieniu krów mlecznych. Najczęściej żywimy kiszonką z traw, sianem z późnych pokosów oraz słomą. W zależności od dostępności można stosować również odpady z przemysłu rolno-spożywczego - młóto, wysłodki, itp. Przy niewystarczającym poziomie energii oraz ilości i jakości białka w paszy objętościowej, braki te można pokryć stosując dodatek niewielkiej ilości paszy treściwej (1-2 kg/dzień). Ma to miejsce głównie w okresach, w których zapotrzebowanie na składniki pokarmowe jest wyższe, tj. w szczycie laktacji (2 miesiące po wycieleniu), dla utrzymania wydajności, gdy cielęta potrzebują mleka; w okresie krycia oraz w ostatnim okresie ciąży (w celu zapewnienia dobrej jakości siary i dobrej zdrowotności cieląt). 11

12 12 Ważna jest odpowiednia kondycja krów, która w późniejszym czasie pozwoli na korzystanie z rezerw organizmu. Przy dużych niedoborach składników w dawkach pokarmowych oraz złej kondycji krów może wystąpić obniżenie masy ciała cieląt przy urodzeniu, niższa produkcja mleka dla cieląt oraz pogorszenie wyników rozrodu. Dawki pokarmowe dla matek powinny być uzupełnione brakującymi składnikami mineralnymi. Zaleca się stosowanie mieszanek mineralnych lub lizawek solnych z udziałem mikroelementów. W późnym okresie ciąży i we wczesnej laktacji należy stosować dodatek witaminy A ( j.m./ dzień). Mieszanki mineralne powinny zawierać odpowiedni poziom soli (najlepiej jodowanej). Żywienie cieląt Najważniejszym celem w odchowie cieląt ras mięsnych jest szybka zmiana cielęcia w przeżuwacza, zapewnienie optymalnego tempa wzrostu i zdrowotności. Nieprawidłowe żywienie młodych przeżuwaczy powoduje zaburzenia w ich wzroście i rozwoju doprowadzając do niepotrzebnego podwyższenia kosztów odchowu i wczesnego brakowania. Po wycieleniu cielę mięsne pozostaje ze swoją matką aż do momentu odsadzenia, czyli ok. 7-8 miesiąca życia. W tym czasie oprócz mleka matki, sukcesywnie wprowadza się do diety pasze stałe. Najważniejszą w odchowie cieląt jest siara. Bardzo istoty jest czas oraz ilość i sposób pobrania jej przez oseska. Po przyjściu na świat cielę pozbawione jest swoistej ochrony przed bakteriami i wirusami. Dlatego obowiązkiem hodowcy jest dopilnowanie aby cielę wstało i jak najszybciej pobrało siarę od matki. Siara jest dla cieląt eliksirem życia, które zaopatruje je w niezbędne składniki pokarmowe i substancje odpornościowe. Siara zawiera przeciwciała (immunoglobuliny) i czynniki uzupełniające system odpornościowy, które zapewniają rozległą ochronę przeciw szerokiemu spektrum drobnoustrojów i nadają odporność pasywną. Powinna ona chronić cielę do momentu rozwinięcia się własnego systemu immunologicznego (ok. 3-4 tyg.). Cielę pierwszą porcję siary powinno pobrać już w pierwszej godzinie życia. Dość często, w stadach mięsnych dochodzi do przypadków, że jałówki (częściej) lub krowy (rzadziej) po poradzie porzucają potomstwo. Trzeba wtedy taką sztukę złapać i uwiązać oraz umożliwić cielęciu napicie się siary. W przypadkach, gdy cielę jest zbyt słabe aby samodzielnie wstać i podejść do krowy, należy zdoić krowę z siary i własnoręcznie napoić cielę z butelki lub wiadra zaopatrzonego w smoczek. Okres siarowy trwa krótko, bo ok. 3-5 dni, ale ma ogromne znaczenie dla przeżycia i dalszego odchowu cielęcia. Po okresie siarowym, młode najczęściej bez najmniejszych problemów zaczynają ssać mleko z wymienia krowy. W pierwszym tygodniu życia ssie mleko do 8 razy na dobę (po 8-12 minut). Częstotliwość ssania maleje wraz z wiekiem. Pobierane mleko może być utrzymane przez cielę aż do momentu odsadzenia. W celu przyspieszenia rozwoju przewodu pokarmowego, głównie żwacza młodego cielęcia, należy wprowadzić do dawki dziennej pasze stałe. Mleko jest bogate w białko ale nie zawiera włókna, dlatego należy do dawki wprowadzić gniecione

13 ziarna zbóż (jęczmień, owies), dodatkowo wzbogacone o całe ziarna (kukurydza). Nie należy zapominać o sianie (dobrej jakości) podawanym ad libidum. Obowiązkowe jest zapewnienie zwierzętom stałego, najlepiej swobodnego dostępu do świeżej wody. Tak skomponowana dawka podawana już od 2 tygodnia życia, wpływa na zmianę funkcjonowania jelita cienkiego poprzez skrócenie kosmków jelitowych, zmianę ich motoryki, wzrost głębokości krypt, oraz inicjowanie sekrecji kolejnych enzymów trawiennych. Podawanie pasz stałych wpływa także na przyspieszenie zasiedlania mikroflory w żwaczu, jego rozwój i podjęcie trawienia pasz objętościowych. To za sprawą pasz stałych dochodzi do rozwoju pojemności żwacza, jego mięśniówki oraz brodawek żwaczowych, a procesy fermentacji skrobi w wyniku których powstają lotne kwasy propionowy i masłowy są stymulatorami wzrostu kosmków żwaczowych i błony śluzowej przedżołądków. Żywienie takie jest optymalne do wieku 2 miesięcy. Wtedy to bowiem, do tej pory, zwężony otwór żwaczowo-czepcowy, uniemożliwiający przechodzenie całych ziaren zbóż, bez wcześniejszego strawienia, rozszerza się. W kale obserwuje się całe niestrawione ziarna. Jest to moment, w którym należy zacząć ziarna gnieść lub grubo śrutować, dodatkowo uzupełniając dawkę w pasze białkowe. Aby dokarmianie cieląt paszami stałymi sprawdziło się w praktyce, należy im wydzielić kojec, do którego nie będą miały dostępu krowy. Będą one mogły w spokoju pobrać paszę stałą, siano i świeżą wodę oraz w razie konieczności wypocząć. Takie warunki można im również zapewnić (w razie potrzeby) przy słabych pastwiskach. U dwumiesięcznych cieląt intensywność przeżuwania jest już podobna jak u dorosłych przeżuwaczy. Jest to najlepszy moment wyjścia na pastwisko. Cielęta będą nadal korzystały z mleka maki, ale również zaczną korzystać z trawy, czyli najtańszej paszy. Pozwoli to na sukcesywne eliminowanie dokarmiania drogimi paszami stałymi (nieodzowne na słabych pastwiskach). W stadach towarowych mleko matki i dobre pastwisko są wystarczające dla prawidłowego wzrostu i rozwoju cieląt. Artykuł powstał we współpracy z dr Maciejem Adamskim z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. 13

14 Prawidłowa wentylacja obory latem kluczem do sukcesu Andrzej Mirek Blattin Polska Wysokowydajne krowy mleczne potrzebują optymalnego mikroklimatu w oborze. Na mikroklimat w budynku inwentarskim wpływają następujące czynniki: wentylacja, temperatura, koncentracja gazów szkodliwych, oświetlenie. 14 Właściwa wentylacja polega na ciągłej wymianie powietrza, czyli wprowadzeniu świeżego powietrza z zewnątrz, a jednoczesnym usunięciu powietrza zużytego. Warunki termiczne panujące w oborze mają bardzo duży i istotny wpływ na zdrowotność i wydajność krów (produkcja mleka, prawidłowy rozród). Musimy pamiętać, że przy produkcji mleka powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na pasze które stosujemy w żywieniu ale również na ilość i jakość powietrza niezbędny czynnik potrzebny do prawidłowego funkcjonowania krów. Oprócz dobrych jakościowo pasz krowy potrzebują dużo świeżego powietrza. Niedobór świeżego powietrza (tlenu) będzie powodował gorsze pobranie paszy co będzie powodowało obniżenie produkcji mleka. Niewydajna wentylacja powoduje zmniejszoną wymianę powietrza w oborze co skutkuje: wzrostem temperatury oraz zwiększeniem zawartości gazów w powietrzu (amoniak). Optymalna temperatura Optymalna temperatura w oborach dla krów mlecznych powinna być maksymalnie o 10 C wyższa (zimą) lub niższa (latem) niż na zewnątrz. Najlepszy komfort mają krowy w zakresie temperatur od +8 do +15 C, w takich warunkach są w stanie produkować na najwyższym poziomie. Ten warunek może zapewnić tylko dobra wentylacja. Spoglądając na lata, które w ostatnim czasie nawiedzają Polskę trudno jest osiągnąć te parametry temperaturowe bazując tylko i wyłącznie na wentylacji grawitacyjnej. Gdy temperatura przekracza +25 C krowy dotyka dyskomfort termiczny co może być początkiem pojawiania się stresu cieplnego. Fizycznymi objawami stresu cieplnego są: ospałość, poszukiwanie cienia na zewnątrz i wewnątrz budynku, poszukiwanie świeżego powietrza (gromadzenie się zwierząt przy otworach drzwiowych), poszukiwanie zraszaczy i przechodzenie w ich kierunku, dyszenie (ponad 60 oddechów na minutę), ślinienie się. Uniknąć stresu cieplnego możemy poprzez: zwiększenie przepływu powietrza w oborze (np. poprzez powiększenie okien, zainstalowanie wentylatorów, albo zwiększenie ich mocy), wykonanie izolacji w budynku, zmniejszenie zagęszczenia zwierząt lub skrócenie okresów ich przebywania w ciasnocie, podawanie dużych ilości świeżej wody (także w okresie wypasania), zainstalowanie zraszaczy. Analizując powyższe należy zadać sobie pytanie: Czy warunki, w których produkują moje krowy są optymalne? Niestety w większości obiektów pada odpowiedź: nie.

15 Wentylacja w poczekalni Jedną z najprostszych metod poprawienia tych warunków jest zainstalowanie wentylatorów. Przy planowaniu rozmieszczenia wentylatorów musimy brać pod uwagę, w których miejscach należy poprawić warunki termiczne. Instalując wentylatory należy brać pod uwagę, że najgorszym miejscem, w którym przebywają krowy jest poczekalnia na hali udojowej. Krowy spędzają tam bardzo często 3 lub więcej godzin dziennie (trzy doje). Pamiętajmy o tym, że na poczekalni krowy bardzo często stoją w dużym ścisku, panuje tam bardzo duża wilgotność, która potęguje jeszcze mocniejsze odczucie wysokiej temperatury. Dlatego bardzo zasadne jest prawidłowe przewietrzanie poczekalni, można się zastanowić czy w tym pomieszczeniu nie zainstalować układu kombinowanego (wentylatory + zraszacze). Oczywiście same wentylatory powinny rozwiązać nam problem wysokiej temperatury w poczekalni oraz wyprowadzić na zewnątrz budynku duże ilości wilgoci i ciepłego powietrza z budynku. W bardzo gorącym okresie należy się zastanowić nad zainstalowaniem poideł (wanny, zbiorniki, stare poidła pastwiskowe) przy wyjściu z hali udojowej. Zwierzęta bardzo chętnie pobierają wodę wychodząc z hali a my nie możemy zapomnieć iż jest to najtańsza pasza w żywieniu krów. Stół paszowy Kolejnym miejscem przy którym powinno nam zależeć by zwierzęta długo przebywały jest stół paszowy. Umiejscowienie wentylatorów nad korytarzami gnojowymi przy stołach paszowych będzie powodowało, że zwierzęta chętniej będą podchodziły do stołów paszowych w celu ochłodzenia się. Dłuższe przebywanie przy stołach będzie korzystnie wpływało na pobranie TMR-u i dzięki temu możemy liczyć na mniejsze spadki produkcji mleka w gorące dni. Umiejscowienie wentylatorów nad stołami paszowymi będzie również spełniać swoją rolę ale niesie za sobą ryzyko przesuszenia TMR-u co może powodować iż zwierzęta będą segregowały co może skutkować podkwaszenie krów. Zainstalowanie wentylatorów również nad częścią legowiskową będzie powodował zwiększenie komfortu termicznego krów w czasie odpoczynku (lepsze przeżuwanie oraz wykorzystanie paszy). Pamiętajmy w tym trudnym gorącym okresie również o dostatecznej ilości poideł oraz dostępności do nich. Możemy okresowo zwiększyć ich ilość również w części wypoczynkowej obory. Instalując wentylatory należałoby się zastanowić nad opcją możliwości regulacji prędkości ich pracy co daje nam możliwość lepszego ich wykorzystania oraz zaoszczędzenia energii elektrycznej. W godzinach rannych nie zawsze musimy wykorzystywać pełną moc wentylatorów w przeciwieństwie do godzin południowych czy popołudniowych, w których poprzez nasiloną operację słońca temperatura wewnątrz budynków znacznie wzrasta.

16 Preludium do kompleksowego rozwiązywania problemów racic tech.wet. Jan Weihs Złożony problem technopatii palców bydła jest przedmiotem wnikliwych badań w instytucjach naukowych na całym świecie. O tym jak ważne to zagadnienie świadczy fakt, że w latach w ramach programu LAMECOW, na badania przeznaczono kwotę ok. 30mln EU. Przez ostatnie ćwierć wieku warunki bytowania i zarządzania stadami krów mlecznych w Polsce uległy zmianie w sensie pozytywnym i negatywnym. Okazało się, po paru latach korzystania z nowych technologii, jak ważne jest docenianie zdrowia racic. zwierzęta w ciągłym strachu i stresie powodując zachwianie homeostazy i spadek odporności. Postęp cywilizacyjny i kultura hodowlana nie może być wobec tego faktu obojętna. W dobie selekcji genomowej i wykorzystywania mleka dla celów prozdrowotnych nie ma przyzwolenia by po oborach chodziły kulawe krowy. 16 Chciałbym w tym artykule zwrócić uwagę Państwa na 3 aspekty kulawizn bydła: etyczno- moralny, ekonomiczny i naukowo-poznawczy. Aspekt etyczno- moralny Choroby wywołujące kulawiznę należą do najbardziej bolesnych schorzeń bydła więc ochrona prawna zwierząt to fundamentalny aspekt przeciwdziałania technopatiom palców bydła na poziomie podstawowym. Tak zwana zasada pięciu wolności w przypadku chorób racic nie funkcjonuje. Zwierzęta chore są szybko rozpoznawane przez pozostałe osobniki i zepchnięte na margines hierarchii w stadzie. Zaspakajają głód i pragnienie wyczekując do tego odpowiedniej okazji lub z niej rezygnują. Brak codziennego monitoringu zmian w obrębie palców (co można zrobić podczas każdego udoju) powoduje rozwój zmian chorobowych a tym samym potęguje ból i cierpienie. Taki stan utrzymuje Aspekt ekonomiczny W państwach, w których dobrostan stał się kwestią publiczną nie tylko uzyskano poprawę warunków bytowych krów ale przede wszystkim uzyskano surowiec (mleko, mięso) bardzo dobrej jakości. Pomimo wiedzy w zakresie poznawczym w niewielu gospodarstwach w kraju udało się uzyskać 10% próg technopatii palców. Według danych Krajowego Stowarzyszenia Korektorów i Terapeutów Racic w Polskich stadach od 5-70 % sztuk manifestuje zmiany w obrębie racic. Koszt szacunkowy skutków pośrednich i bezpośrednich to około 250 EU od każdej sztuki wykazującej zmiany chorobowe palca, co przy 30% generuje straty na poziomie: 100 krów 30 sztuk ze zmianami x 250 EU = 7500EU x 4PLN = PLN W stadzie 500 krów, przy 30% technopatii, to już straty: 150 sztuk chorych x 250EU x 4PLN = PLN Jeśli problem trwa przy tym przez parę lat to w kieszeni farmera przy stadzie 500 sztuk i 30% chorób palca może zabraknąć około 1 mln PLN.

17 W skład tych kosztów wchodzą: - obsługa weterynaryjna - spadek mleczności od 5-50% - czas obsługi nad chorym zwierzęciem - negatywny wpływ na rozród Z powodu bólu krowy nie biorą udziału w życiu seksualnym stada, więcej leżą, dłużej stoją na stanowisku, wykazują niechęć do obskakiwania. Współczynnik zapłodnienia po pierwszym kryciu spada z 40 do 20%. wyższa częstotliwość występowania cyst jajnikowych i metritis niższa klasa mleka, mastitis i wzrost komórek somatycznych przedwczesne brakowanie, które skutkuje brakiem krów 5 i 6 laktacji zakup jałówek na remont stada oraz wiele pochodnych tych zagadnień Wieloletnie badania i głęboka analiza patogenezy pozwoliła wprowadzić do indeksu buhajów podindeks nogi i racice. Katalogi buhajów już na wstępie akcentują walory indeksu: mocne, dobrze spionowane nogi, rewelacyjnie ustawione nogi i racice itp. Dlaczego ta cecha jest dziś postrzegana przez hodowców jako bardzo ważna przy zakupie nasienia buhajów? Ponieważ budowa kończyn, wytrzymałość rogu racicowego, szybkość jego ścierania, jak również wytrzymałość ścięgien, elastyczność chrząstek stawowych decyduje o prawidłowej biomechanice racicy. Myślę, że w niedługim czasie zostaje wprowadzona zdrowotność racic do indeksu selekcyjnego ras mlecznych krów w Polsce i to na poziomie co najmniej 10% udziału. W wielu krajach (np Skandynawia) udział procentowy cech nieużytkowych w indeksie selekcyjnym sięga od %. Celem nauki jest również wpływ na prawidłowe nazewnictwo i klasyfikacje chorób. W języku polskim oraz w literaturze światowej istnieje sporo synonimów tej samej choroby. Aż nazbyt często język łaciński zastępuje się językiem angielskim co potęguje błędną interpretację i zmianę nazewnictwa w taki sposób jakby chodziło o nową jednostkę chorobową. W celu precyzyjnego określania chorób racic należy bezwzględnie używać nazewnictwa łacińskiego. Podstawowe jednostki chorobowe: Choroby niezakaźne racic: Wrzód podeszwy, Wrzód Rustelholza, (Pododermatitis Circumcripta, Sole Ulcer, Rustelholz disease) Choroba linii białej (White line disease, White line separation, White Line lesion) Ochwat, Wylewy w podeszwie, Rozlane zapalenie tworzywa racicowego (Pododermatitis aseptica diffusa, Sole homeorrhage, sole bruising, Laminitis). 17

18 Przerostowe zapalenie skóry szpary międzypalcowej (Międzyraciczak, Limaks, Tyloma, Hyperplasia interdigitalis) Zapalenie skóry szpary miedzyracicowej, Nadżerki piętek, Stabilna zgnilizna racic, Opuszka szlamiasta, Gnicie rogu ( Dermatitis interdigitalis, Erosio Ungulae Interdigital dermatitis, Heel erosion) Szczeliny (Fissura Ingulae longitudinalis, vertical fissure, sandcrack) Ropowica międzypalcowa, Zanokcica, Zgnilizna racic, Kulawizna, Zastrzał (Phlegmona interdigitalis, Interdigital necrobacilosis, Interdigital phlegmon, Foot rot, Foul, Foul In the foot, Phlegmon,) Bruzdy niedoborowe (Fissura ungulae transversalis, horizontal fissure, horizontal diffect, hardship groove) Bez wiedzy o budowie i biomechanice racicy nie da się wytłumaczyć zjawisk które oddziałują w sposób bezpośredni i pośredni na technopatie palców bydła dlatego zapraszam Państwa do przeczytania następnego artykułu: Budowa i biomechanika racicy który ukaże się w kolejnym wydaniu Blattin News. Choroby zakaźne racic: Zapalenie skóry palca, Złośliwy, zakaźny wrzód opuszki, truskawkowa racica (Dermatitis digitalis, Digital dermatitis, Hairy heel warts, Mortellaro disease) 18

19 PRODUKtY - nowości w OFeRCie Blattiviko C plus Dodatek energetyczny dla prosiąt z witaminą C i probiotykiem Blattiviko C plus to nowa propozycja w ofercie produktów dla prosiąt. Zalecana do stosowania w prestarterach i starterach dla prosiąt ssących oraz w paszach na okres okołoodsadzeniowy. Dzięki zawartości glukozy podnosi wartość energetyczną mieszanki, poprawia jej smakowitość oraz zwiększa pobranie. Dodatek witaminy C sprawia, że produkt zmniejsza skutki reakcji stresowych oraz pozytywnie wpływa na fl orę przewodu pokarmowego. Doskonałe połączenie probiotyku i witaminy C to poprawa sił witalnych oraz wzmocnienie odporności prosiąt w pierwszych dniach życia. witamina C i probiotyk dla większej odporności i zdrowotności glukoza jako źródło łatwo dostępnej energii zawartość składników w 1kg tłuszcz surowy 0,30 % włókno surowe 0,10 % witamina C mg probiotyk 2,05x10 10 KBe cukier 870 g wartość energetyczna: 13,8 MJ em/kg Zalecane dawkowanie: mieszanka może być stosowana u prosiąt ssących już od pierwszych dni życia w dawce od 0,5 do 6 % w prestarterach i starterach oraz w paszach na okres odsadzeniowy. Opakowanie: worek 25kg Blattiviko C plus NOWOŚĆ Dodatek energetyczny dla prosiąt z witaminą C i probiotykiem Zastrzyk energii i witalności dla Twoich prosiąt Dzięki zawartości glukozy podnosi wartość energetyczną mieszanki, poprawia jej smakowitość oraz zwiększa pobranie. Dodatek witaminy C sprawia, że produkt zmniejsza skutki reakcji stresowych oraz pozytywnie wpływa na florę przewodu pokarmowego. witamina C i probiotyk dla większej odporności i zdrowotności glukoza jako źródło łatwo dostępnej energii Blattin Polska sp. z o.o. Tel./fax: ; blattin@blattin.pl;

20 PRODUKTY - NOWOŚCI W OFERCIE SCP - Koncentrat białka mikrobiologicznego Coraz większe tempo w jakim narasta deficyt białka na świecie a także jego skala spowodowały, że opracowane zostały nowatorskie metody produkcji białka mikrobiologicznego. Produkty takie określane są skrótowo SCP (single cell protein) czyli białko z pojedynczych komórek. Jednym z takich produktów jest SCP 8010 Koncentrat białka mikrobiologicznego o wysokiej strawności, nowy propozycja w ofercie Blattin. SCP 8010 to produkt uboczny z produkcji aminokwasów przez kultury bakterii Escherichia coli K12 na podłożach pochodzenia roślinnego lub chemicznego. To wysokiej jakości źródło białka o doskonałym profilu aminokwasowym oraz wysoce dostępnych składnikach mineralnych, mikroelementach i witaminach. To doskonała alternatywa dla mączki rybnej czy też białka ziemniaka, gdyż zawiera wyższy poziom białka niż te komponenty. Charakteryzuje się bardzo dobrą strawnością jelitową (u trzody powyżej 92%) oraz wysoką koncentracją energii. Jest wolny od GMO, posiada odpowiednie walory smakowe i jest stabilny w procesie granulacji. Stosowany jako dodatek może być dodawany do pasz przeznaczonych dla różnych gatunków zwierząt: trzody, drobiu oraz bydła. Opakowanie: worek 25 kg 20 Składniki żywieniowe: Sucha masa 95 % min. Włókno 0,7 % max. Białko ogólne 82 % min. Skrobia 0,5% min. Tłuszcz 8,0 % min. Energia (GfE) MJ ME/kg 20,0 Cukry 0,8 % min. Energia (GE) MJ/kg 22,4 Wilgotność 5,0 % max NPN 1,0 % Popiół 2,5 % max. Na < 0,05% Ca 0,08% Cl < 0,05% Mg 74 mg/kg K 0,09% Fe 50 mg/kg P 0,65% Mn 65 mg/kg Profil aminokwasów: Alanina 5,6 % Histydyna 1,8 % Prolina 2,80 % Arginina 4,8 % Izoleucyna 3,8 % Seryna 3,00 % Aspartan kwas 8,0 % Leucyna 6,8 % Treonina min. 13,00 % Cystyna 0,5 % Lizyna 4,7 % Tryptofan 1,15 % Glutamina 9,5 % Metionina 2,1 % Tyrozyna 3,2 % Glicyna 3,8 % Fenyloalanina 3,5 % Walina 4,7 % Metionina + Cystyna 2,6 % Profil kwasów tłuszczowych: Mono saturowane kwasy 5,88 % Politurowane kwasy 6,1 % Saturowane kwasy 64,8 % Trans-kwasy 0,6 % Omega-3-kwasy 0,60 % C12:0 2,64 % C14:0 13,2 % C16:0 42,20 % C18:0 2,3 % C18:1 w9c 3,40 % C18:3w6c 5,2 % Standardowa strawność jelitowa (SID, %) w SCP 8010 u odsadzonych prosiąt podstawowe AA, % pozostałe AA, % Arg 94,9 Ala 89,7 His 91,8 Asp 87,7 Ile 92,5 Cys 82,3 Leu 92,0 Glu 90,4 Lys 92,7 Gly 94,7 Met 92,0 Ser 87,3 Phe 91,2 Tau 84,2 Thr 93,9 Tyr 89,8 Trp 95,0 Val 90,8 Średnia 92,6 Średnia 93,1 Razem średnia: 93,2 %

21 PRODUKTY - NOWOŚCI W OFERCIE Blattipollo Pisklak Mieszanka paszowa pełnoporcjowa dla kurcząt od 1 do 7 dnia życia Prawidłowy odchów piskląt w pierwszym etapie rozwoju ma wpływ na przyszłe wyniki produkcyjne i powodzenie całego odchowu. Błędy popełniane w tym czasie mogą powodować straty, których nie da się już odrobić w kolejnych etapach. Jednym z głównych czynników decydujących o efektywności produkcji jest odpowiednie żywienie, które powinno być dostosowane do potrzeb fizjologicznych i produkcyjnych ptaków w zależności od ich wieku. Pasze pełnoporcjowe Blattipollo dla drobiu charakteryzują się odpowiednio dobranym składem pokarmowym i powstają z komponentów najwyższej jakości. Nową propozycją w ofercie pasz dla drobiu jest Blattipollo Pisklak. Blattipollo Pisklak to pasza typu starter przeznaczona do żywienia piskląt kurzych w pierwszym okresie odchowu. Blattipollo Pisklak umożliwia prawidłowy rozwój kurcząt oraz wykorzystanie potencjału produkcyjnego w dalszych jego fazach. Na zdrowy start dla Twoich piskląt! Produkt Blattipollo Pisklak jest częścią programu odchowu kurcząt kurzych. Po skarmieniu mieszanki Blattipollo Pisklak zaleca się stosowanie mieszanek paszowych na kolejne etapy rozwoju. W przypadku brojlerów będą to pasze: Brojler Starter, Brojler Grower, Brojler Finiszer natomiast w przypadku kurcząt odchowywanych na nioski: Kurczak 1, Kurczak 2, DJ 1, DJ 2. Program żywienia kurcząt odchowywanych na brojlery 1-7 dzień 1-21 dzień dzień od 36 dnia Pisklak Brojler Starter Brojler Grower Brojler Finiszer lub Program żywienia kurcząt odchowywanych na nioski 1 tydzień 1-6 tydzień 7-19 tydzień I okres niesności Pisklak Kurczak 1 Kurczak 2 DJ 1 lub II okres niesności DJ 2 Wartość energetyczna: EM kcal Zawartość składników w 1kg: 20% białko surowe, 4% włókno surowe, 2,8% popiół surowy, 2,5% tłuszcz surowy, 1,1% lizyna, 1% wapń, 0,4% fosfor strawny, 0,48% metionina, 0,18% sód, j.m. witamina A, 4 000jm witamina D3, 50mg witamina E, 4 mg witamina K, 2 mg witamina B1, 6,5 mg witamina B2, 5 mg witamina B6, 50 mg kwas nikotynowy, 14 mg kwas pantotenowy, 4 mg kwas foliowy, 600 mg chlorek choliny, 60 mg żelazo, 90 mg mangan, 50 mg cynk, 20 mg miedź, 1 mg jod, 0,7 mg kobalt, 0,35 mg selen; anytoksydanty: BHA, BHT, etoksyquin; enzymy: FYT Fitaza, 150 FXU endo 1,4 beta-ksylanaza; kokcidiostatyk: 100 mg/ kg monenzyna sodu. Stosowanie: pasza Blattipollo Pisklak przeznaczona jest dla piskląt utrzymywanych w chowie zagrodowym (przydomowym) oraz w mniej intensywnym chowie fermowym. Opakowanie: worek 10 kg 21

22 PRODUKTY - POLECAMY Blattisil AWS Special Premium Pierwsze pokosy za nami, sezon kiszonkarski w pełni. Kto jeszcze nie zdążył zaopatrzyć się w zakiszacze, ma do tego świetną okazję. Firma Blattin oferuje Państwu najwyższej jakości produkty sterujące procesem zakiszania oraz chroniące zakiszaną masę przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych. Blattisil AWS Special Premium to preparat bakteryjny poprawiający wartości odżywcze oraz konserwację kiszonek z trawy i lucerny oraz całych roślin zbóż (GPS). Blattisil AWS Special Premium jest aktywnym, działającym biologicznie środkiem do zakiszania, nowej generacji. Posiada mikroorganizmy specjalnie wybrane do zaszczepiania kiszonek, przez co podwyższa jakość kiszonek, zmniejsza straty fermentacji, zwiększa pobieranie paszy i wydajność paszy podstawowej. Trzy różne, zarejestrowane w UE szczepy bakterii kwasu mlekowego, o największej aktywności mikrobiologicznej, które gwarantują szybki wzrost i charakteryzują się: Pediococcus acidilactici - rozpoczyna fermentację, podwaja ilość w 35 minut i narasta w temp C Lactococcus lactis pentosaceus potęguje proces fermentacji, podwaja ilość w 37 minut i narasta w temp C Lactobacillus plantarum uzupełnia (kompletuje) fermentację, podwaja ilość w 33 minut i narasta w temp C Lactobacillus plantarum Lactococcus lactis pentosaceus Pediococcus acidilactici ph 6,5 5,8 4,0 Działanie bakterii kwasu mlekowego na obniżenie ph kiszonki Liczba bakterii kwasu mlekowego: 100 x 10 9 KBE/g Naturalnie uzyskane bakterie kwasu mlekowego Wszystkie trzy bakterie kwasu mlekowego w Blattisil AWS zostały wyizolowane z dobrze zachowanej kiszonki, co oznacza, że rosną i namnażają się naturalnie. Dobre kryteria wyboru są istotne w celu zapewnienia, że do zastosowania w kiszonce wybrane zostały najlepsze bakterie kwasu mlekowego. 22 Zalety zastosowania bakterii kwasu mlekowego: proste, bezpieczne i szybkie działanie optymalizacja procesu fermentacji lepsza ochrona aminokwasów mniejsze straty kiszonek wyższa strawność białka i energii wyższe pobranie suchej masy z dawki poprawa wartości odżywczych kiszonki widoczny wzrost wydajności mlecznej

23 Korzyści zastosowania preparatu Blattisil AWS Premium: Większe pobranie kiszonki (średnio + 0,5 kg SM/ szt / dzień) Wyższa wydajność mleka o 1 kg lub więcej / szt / dzień w każdej próbie (średnio + 1,17 kg) Większy przyrost żywej wagi i poprawa mięsności u byków Poprawa rentowności produkcji Zalety Blattisil AWS Special Premium: Bakterie kwasu mlekowego zarejestrowane w UE Indywidualna aktywność trzech różnych szczepów bakteryjnych Lepsza fermentacja prowadząca do: - Mniejszych strat kiszonek - Lepszej ochrony aminokwasów szczególnie związanych aminokwasów - Wyższej strawności białka i energii - Smaczniejszej kiszonki - Widocznego wzrostu wydajności mlecznej Dostępne opakowanie: torebka 25 g na 25 ton materiału torebka 100 g na 100 ton materiału Dawkowanie: Zawartość należy rozcieńczyć w czystej wodzie, dostosowując ilość do wielkości aplikatora, tak aby uzyskać aplikację od 100ml do 2 litrów na 1 tonę materiału. Warunkiem jest stosowanie 1g Blattisilu na 1 tonę materiału. Tym samym zostanie osiągnięta koncentracja bakterii kwasu mlekowego na 1 g kiszonej masy. Minimalny okres zakiszania wynosi 4 tygodnie. Zachęcamy do zapoznania się z całą ofertą produktów pozwalających na profesjonalne przygotowanie kiszonek. Polecamy biologiczne i chemiczne dodatki do kiszonek a także folie okrywowe, folie do sianokiszonki oraz siatki do balotów. Więcej informacji o produktach na 23