Modlitwa pasterska świętego Pawła

Transkrypt

1 Modlitwa pasterska świętego Pawła

2 Seria ABC MISTYKI ORAR pod redakcją o. Aleksandra Szczukieckiego OCD Dotychczas ukazały się: 1. Pierwsze kroki na modlitwie (2008) 2. Modlitwa w ciszy z ojcem Marią Eugeniuszem od Dzieciątka Jezus (2008) 3. Modlitwa nieustanna (2008) 4. Wzrastanie w modlitwie (2009) 5. Modlitwa w codzienności (2009)

3 Modlitwa pasterska świętego Pawła FLOS CARMELI POZNAŃ 2009

4 Copyright for the Polish edition by FLOS CARMELI, 2009 Tytuł oryginału La oración pastoral de San Pablo Tłumaczenie GraŜyna Pawlaczyk, Wojciech Ciak OCD Imprimi potest Roman Jan Hernoga OCD, Prowincjał Warszawa dn r.; L.dz. 97/P/2009 Imprimatur Bp Marek Jędraszewski, Wikariusz Generalny Poznań, dn r.; N. 3037/2009 Nihil obstat Ks. Prał. prof. dr hab. Jan Kanty Pytel Poznań, dn r. Wydawca FLOS CARMELI ul. Działowa 25, Poznań tel.: 061/ ; fax: 061/ Druk Druk w Poznaniu s.j.; tel ; ISBN

5 Spis treści WSTĘP...9 NOTA BIOGRAFICZNA APOSTOŁA...11 ROZDZIAŁ 1. PAWEŁ MODLĄCY SIĘ I NAUCZYCIEL MODLITWY...13 Korzenie modlitwy Pawła...14 Paweł: modlący się chrześcijanin...16 Cechy charakterystyczne modlitwy Pawła...19 ROZDZIAŁ 2. PAWEŁ MODLI SIĘ, ŁĄCZĄC MODLITWĘ I śycie...21 Paweł oddał się nieodwołalnie...22 Identyfikacja z misją...24 Pokora wobec misji i wobec Boga...26 Zaufanie...28 ROZDZIAŁ 3. MODLITWA UWIELBIENIA

6 ROZDZIAŁ 4. Modlitwa pasterska świętego Pawła PAWEŁ MODLI SIĘ SKŁADAJĄC DZIĘKI!...43 Modlitwa dziękczynna...43 Nieustanne dziękczynienie...44 Przedmiot dziękczynienia...46 Problemy we wspólnotach...48 Dziękczynienie we wszystkim...49 ROZDZIAŁ 5. MODLITWA PROŚBY...55 Prośby Pawła...56 O co modli się Paweł?...65 ROZDZIAŁ 6. INNE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE MODLITWY PAWŁA...75 Modlitwa jako ofiara...75 Śpiewając psalmy, hymny i pieśni pełne ducha...76 Modlitwa jest związana z nieustanną walką...78 ROZDZIAŁ 7. MÓDLMY SIĘ SŁOWAMI PAWŁA...81 Powołany do czego?...81 Tak bardzo pewni siebie...83 Zmaganie z dąŝnościami ciała

7 Modlitwa pasterska świętego Pawła Nadzieja i męstwo...87 Tolerancja i zrozumienie...89 Mądrość Boga...92 Nawet mnie...94 Świątynie Ducha Świętego...95 Moje miejsce w Kościele...96 śycie Apostoła...99 Czy mogę się skarŝyć? Chrystus Ŝyje we mnie Ciało czy duch Nie jesteśmy obcymi Jedno w Chrystusie Moc BoŜa Stwórca wszystkiego Miłość i działanie Trzeba pracować Atleta Chrystusa ZAKOŃCZENIE OSTATNIA MODLITWA PAWŁA Testament Pawła

8

9 Wstęp Gdy 28 czerwca 2007 roku, w Bazylice Świętego Pawła za Murami, z okazji dwutysięcznej rocznicy narodzin Apostoła, ogłoszono otwarcie Roku Pawłowego, usilnie proszono nas, abyśmy zagłębili się w jego niewyczerpanym przesłaniu i aby zarówno poszczególne parafie, jak i instytucje, stowarzyszenia, grupy i chrześcijańskie media propagowały naukę Apostoła Narodów. Podejmując temat modlitwy świętego Pawła, będziemy się odwoływać do tekstów Nowego Testamentu, zwłaszcza listów Apostoła. Zasługują one na specjalną uwagę. Fragmenty dotyczące modlitwy porozrzucane są po wszystkich listach i to rozproszenie moŝe utrudniać dokonanie syntezy zagadnienia. Ponadto naleŝy pamiętać, Ŝe list jest pismem 9

10 Modlitwa pasterska świętego Pawła sporadycznym i jako taki odzwierciedla zawsze tylko część trosk i nadziei piszącego; dlatego teŝ nie moŝemy się spodziewać, Ŝe w korespondencji Pawła odnajdziemy wszystkie aspekty i wszystkie odcienie jego pasterskiej nauki o modlitwie. Ale na szczęście Paweł, człowiek bardzo spontaniczny, chętnie się dzieli swoimi wspomnieniami i doświadczeniem, dzięki czemu fragmenty mówiące o modlitwie są dostatecznie liczne i na tyle zróŝnicowane, aby móc dokonać przekonującego wyboru. 10

11 Nota biograficzna Apostoła Rodzi się w Tarsie około roku 8. Od roku 30 studiuje w Jerozolimie. Nawrócenie około 36/37 roku. Poznaje Apostołów około 38 roku. Na przełomie lat 43/44 przebywa w Antiochii. Wiosna 45: pierwsza podróŝ misyjna. Rok 49: Synod w Jeruzalem. Lata 49/52 druga podróŝ. Pobyt w Koryncie: zima 50, lato 52. Stąd pisze do Tesaloniczan. Między 53/54 mieszka w Efezie. Stąd pisze do Galatów. Wiosna 57: 1 List do Koryntian, takŝe z Efezu. 11

12 Modlitwa pasterska świętego Pawła Rok 57: odwiedza Korynt i Macedonię; pisze do tamtejszych wspólnot drugi list. 57/58: List do Rzymian, z Efezu i z Macedonii. Pięćdziesiątnica roku 58: aresztowanie w Jerozolimie. Od roku 58 do 60 aresztowanie w Cezarei i podróŝ jako więzień do Rzymu. Wiosna roku 61: uwięzienie w Rzymie 61/63: pisze do Kolosan, do Efezjan i do Filemona. 62/63: List do Filipian. 63/67: ostatnia podróŝ misyjna: Hiszpania. Około roku 65: 1 List do Tymoteusza i List do Tytusa, 2 List do Tymoteusza. Około 67: śmierć męczeńska w Rzymie. Między latami 70/90, Łukasz, wierny towarzysz, opisuje działalność apostolską Pawła (Dz). 12

13 Rozdział 1. Paweł modlący się i nauczyciel modlitwy W Nowym Testamencie, po Jezusie i Maryi pośrodku pierwotnej wspólnoty chrześcijańskiej wyłania się i wyróŝnia postać Apostoła Pawła jako człowieka i nauczyciela modlitwy. Początkowo modli się on na sposób Ŝydowski, później, przyjmując naukę Jezusa, modli się po chrześcijańsku. Paweł modli się prywatnie, uczestniczy teŝ w modlitwie wspólnotowej najpierw w gminie Ŝydowskiej, następnie we wspólnocie chrześcijan. Niekiedy uczy i zachęca do modlitwy ucznia, jakim był np. Tymoteusz. 13

14 Modlitwa pasterska świętego Pawła Innym razem czyni to w stosunku do całego róŝańca kościołów, które bezustannie łączy siła Ducha: Koryntu, Efezu, Rzymu Jednak uwaga! Niech nikt nie wyobraŝa sobie Pawła jako autora traktatów o modlitwie. Nie to było jego celem, a takŝe pisane przez Apostoła listy inną rolę miały spełniać. Jego bezcenna korespondencja nie jest usystematyzowanym traktatem o modlitwie według świętego Pawła. Ale nikt z czytelników jego pism nie moŝe zaprzeczyć, Ŝe są one źródłem najczystszej wody, którą moŝna ugasić pragnienie wiedzy o tym, jak dojść do bliskości z Bogiem. Korzenie modlitwy Pawła Paweł rodzi się w narodzie, który potrafił się modlić: w narodzie biblijnym. Na świętych tekstach dzieci tego narodu poznają przymioty prawdziwego Boga: Boga jedynego; zazdrosnego o swoją chwałę; najwyŝszego; stworzyciela wszystkiego, co istnieje; najlepszego z ojców, 14

15 Paweł modlący się i nauczyciel modlitwy bliskiego i interesującego się swoimi dziećmi i ich sprawami; pełnego czułości, gotowego wybaczyć grzechy. Te cechy Boga uwidoczniły się w postawach całej rzeszy miłośników modlitwy, o których mówi Biblia. I oni stanowią najlepszą księgę modlitwy, skarbnicę modlitw na róŝne sytuacje. Paweł więc, tak jak jego bracia w wierze i narodzie, modlił się bardzo często, ale czynił to przede wszystkim rano, w południe i o zachodzie słońca. Zrozumienie sposobu modlitwy Pawła staje się łatwiejsze takŝe dzięki temu, Ŝe wiemy, iŝ był on faryzeuszem! Paweł wpisuje się w ten znakomity nurt religijny, jak na owe czasy bardzo pręŝny, skoncentrowany na studiowaniu i wypełnianiu Prawa. Jest uczniem wybitnego rabina: Gamaliela. Od niego to i od innych przejmuje czystą mentalność rabinistyczną. Zanim podąŝy za tym Jezusem, którego prześladuje, przyszły Apostoł bez wątpienia Ŝyje modlitwą, w której kult synagogi jest złączony 15

16 Flp 3,5 Modlitwa pasterska świętego Pawła z sobotą i jest z kolei ogniwem, które łączy modlitwę osobistą ze wzniosłą, wspólnotowo celebrowaną modlitwą w Świątyni. Lektura Tory i Proroków, komentowanie Świętych Ksiąg, a wszystko osłonięte bogobojną recytacją psalmów, jest pokarmem, jakim Ŝywi się duch zarówno Pawła, jak i całego narodu. Dodajmy jeszcze dwa charakterystyczne rysy. Modlitwie tej towarzyszy nierozłącznie studiowanie Prawa i rzeczywiste miłosierdzie. I ostatnia informacja: o wierności Pawła w stosunku do religijnego ducha swojego narodu wiemy o tym od samego Apostoła, który w Liście do Filipian wyznaje: w stosunku do prawa faryzeusz oraz co do sprawiedliwości legalnej stałem się bez zarzutu. Paweł: modlący się chrześcijanin Radykalna zmiana w wierze i psychice Pawła ma miejsce dzięki spotkaniu z Jezusem na drodze do Damaszku. To tutaj wyrywa się jego 16

17 Paweł modlący się i nauczyciel modlitwy pierwsza modlitwa chrześcijańska: Kto jesteś, Panie? W Dziejach Apostolskich oraz w listach Pawła napotykamy jeszcze na inne przykłady modlitw Apostoła: w Antiochii modli się za dzieło, które mają rozpocząć Barnaba i Szaweł ; obaj apostołowie modlą się przy wyborze prezbiterów podczas swojej pierwszej podróŝy ; śpiewając hymny w więzieniu w Filippi, Paweł modli się razem z Sylasem ; Paweł modli się na kolanach, Ŝegnając Efezjan w Milecie (Dz 20,36); podobnie czyni na plaŝach Tyru ; płynąc ku Rzymowi, Apostoł błogosławi posiłki ; na Malcie modli się o uzdrowienie ojca namiestnika Publiusza ; składa dzięki Bogu za przyjęcie przez braci w Rzymie ; łamie chleb w Troadzie ; Dz 9,5 Dz 13,2-3 Dz 14,23 Dz 16,25 Dz 20,36 Dz 21,5 Dz 27,35 Dz 28,8 Dz 28,15 Dz 20,7 17

18 2 Kor zob. 1 Tes; 2 Tes Modlitwa pasterska świętego Pawła zostaje obdarowany głębokim doświadczeniem mistycznym. Co jednak moŝemy powiedzieć o ewolucji modlitwy Pawła? Jakie etapy moŝemy wyróŝnić na tej drodze, która prowadzi go juŝ nie tylko do zaŝyłości, ale do identyfikacji z Jezusem? Nie jest to proste zadanie i nie jest naszym celem określanie i definiowanie tych etapów. JednakŜe moŝemy wyróŝnić pewne kroki: w modlitwie Pawła jest pierwsza troska eschatologiczna: naleŝy prosić o rychłe przyjście Pana Jezusa chociaŝ to pragnienie nigdy go nie opuści); w okresie największej aktywności teologicznej i apostolskiej Paweł pojmuje Ŝycie chrześcijanina jako ofiarę liturgiczną (logiczne dla kogoś, kto troszczy się o wszystkie kościoły i głosi Chrystusa i do tego ukrzyŝowanego); juŝ w czasie uwięzienia wydobywa swoje motywacje modlitewne takich tematów jak pokora i chwała Chrystusa (zobaczymy 18

19 Paweł modlący się i nauczyciel modlitwy później jego listy do Efezjan i do Kolosan); kiedy, w końcu, spotykamy się juŝ ze starym Pawłem, jego słowa koncentrują się na stałym nawoływaniu do modlitwy jako środka zaradczego wobec tylu konkretnych trosk w Ŝyciu chrześcijanina. Cechy charakterystyczne modlitwy Pawła Analizując listy świętego Pawła nasuwa się wniosek, Ŝe nie sposób oddzielić w nich modlitwy i Ŝycia w Jezusie Chrystusie od misyjnej działalności Apostoła. Dlatego rozpoczniemy od zatrzymania się nad tą intensywną osmozą pomiędzy jego Ŝyciem i modlitwą. Następnie zagłębimy się w wielkich tematach, jakie pojawiają się nieustannie w listach Apostoła Narodów: wychwalanie, konieczność dziękczynienia, potrzeba modlitwy prośby. 19

20 Modlitwa pasterska świętego Pawła Na zakończenie czujmy się zaproszeni do wiązanki modlitw, którymi moŝna się modlić słowami Apostoła Narodów. 20