CO POLACY ZAPAMIĘTALI Z PRZESŁANIA PAPIEŻA I JAK PRZEZ JEGO PRYZMAT OCENIAJĄ POLSKĄ RZECZYWISTOŚĆ?

Transkrypt

1 CO POLACY ZAPAMIĘTALI Z PRZESŁANIA PAPIEŻA I JAK PRZEZ JEGO PRYZMAT OCENIAJĄ POLSKĄ RZECZYWISTOŚĆ? Warszawa, wrzesień 2002 r. Zdecydowanej większości - trzem czwartym (76%) Polaków słowa Jana Pawła II wygłoszone podczas niedawno zakończonej pielgrzymki zapisały się w pamięci. Tematem przewodnim tegorocznej pielgrzymki Jana Pawła II było miłosierdzie i w spontanicznych odpowiedziach badanych stosunkowo najczęściej przywoływane były wypowiedzi odnoszące się do miłosierdzia, miłosierdzia Bożego (21%) i miłosierdzia wobec ubogich (13%), a samo hasło pielgrzymki Bóg bogaty w miłosierdzie zapamiętało 2% ankietowanych. Polacy zwrócili uwagę również na wezwania Papieża do poprawy relacji międzyludzkich, większej życzliwości, zgody, wzajemnego szacunku i pomocy (20%). W zbiorowej pamięci zapisały się również słowa świadczące o przywiązaniu Jana Pawła II do Ojczyzny i rodaków, o radości z pobytu z Polsce i serdecznej trosce o sprawy naszego kraju (14%). Prawie tyle samo osób (13%) zwróciło uwagę na wypowiedzi Papieża odnoszące się do aktualnej sytuacji w kraju, spraw społecznych i gospodarczych. Nieliczni (3%) zapamiętali wypowiedź na temat wejścia Polski do Unii Europejskiej. Jak Papież oceniłby Polaków? Najbardziej zadowolony mógłby być zdaniem 89% osób z religijności Polaków, a najmniej z troski rządzących o dobro całego społeczeństwa, a zwłaszcza ludzi biednych (o pozytywnych ocenach mówi 34% badanych, a o negatywnych 52%). W przekonaniu większości Polaków Jan Paweł II pozytywnie oceniłby również życie rodzinne, stosunek rodaków do osób innych narodowości, wyznań i religii, sposób wychowania młodego pokolenia, przestrzeganie praw człowieka w naszym kraju, nastawienie wierzących do niewierzących, zaangażowanie i dbanie o sprawy Polski, kierunek przemian w Polsce, relacje międzyludzkie. Prawie połowa badanych sądzi, że Papież mógłby pochwalić Polaków za uczciwość w życiu codziennym, przestrzeganie przez ludzi zasad moralnych i relacje między osobami o różnych poglądach politycznych. W pozytywnych opiniach dominują jednak oceny raczej dobrze, tylko nieliczni sądzą, że poszczególne aspekty byłyby przez Papieża ocenione na bardzo dobrze. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa fel: (48 22) (-46), fax: (48 22) obop@obop.pl; Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Zakończona 19 sierpnia br. pielgrzymka Jana Pawła II do Polski była jedną z najkrótszych, w wystąpieniach papieskich nie było więc poruszanych tak wiele spraw jak podczas wcześniejszych, dłuższych pobytów w Polsce. Co z wypowiedzi Papieża zapamiętali Polacy, jakie słowa utkwiły im szczególnie w pamięci? Jak sądzą, w jaki sposób Papież oceniłby swoich rodaków i różne aspekty naszej rzeczywistości? Odpowiedzi na te pytania przynosi komunikat z przeprowadzonego kilka dni po zakończeniu papieskiej wizyty sondażu 1. SŁOWA PAPIEŻA, KTÓRE NAJBARDZIEJ UTKWIŁY W PAMIĘCI Zdecydowanej większości - trzem czwartym (76%) Polaków słowa Jana Pawła II wygłoszone podczas niedawno zakończonej pielgrzymki zapisały się w pamięci. Na takie samo pytanie zadane po zakończeniu poprzednich pielgrzymek, słowa Papieża przytaczała również większość osób, np. 74% po wizycie w 1999 roku, dwie trzecie po pobycie Ojca św. w Polsce w 1987 r. i trzy czwarte badanych po pielgrzymce w 1983 r. Tematem przewodnim tegorocznej pielgrzymki Jana Pawła II było miłosierdzie. Wypowiedzi na ten temat szczególnie utkwiły Polakom w pamięci. W spontanicznych odpowiedziach stosunkowo najczęściej przywoływane były słowa odnoszące się do miłosierdzia, miłosierdzia Bożego (21%) i miłosierdzia wobec ubogich (13%), a samo hasło pielgrzymki Bóg bogaty w miłosierdzie zapamiętało 2% badanych. Polacy zwrócili uwagę również na wezwania Papieża do poprawy relacji międzyludzkich, większej życzliwości, zgody, wzajemnego szacunku i pomocy (20%). W pamięci społecznej zapisały się ponadto wypowiedzi świadczące o przywiązaniu Jana Pawła II do Ojczyzny i rodaków, o radości z pobytu w Polsce, o tym, że wciąż czuje się Polakiem, sprawy polskie szczególnie leżą mu na sercu oraz chciałby, aby w Polsce było jak najlepiej (takie słowa przytaczane były przez 14% badanych). 1 Badanie przeprowadzono w dniach r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkańców Polski powyżej 15 roku życia. Zrealizowano 1003 wywiady. Maksymalny błąd statystyczny wynosi +/-3,0% przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 Prawie tyle samo osób (13%) zwróciło uwagę na wypowiedzi Papieża odnoszące się do aktualnej sytuacji w kraju oraz spraw społecznych i gospodarczych, jak np. wezwania do sprawiedliwości społecznej. Nieco mniej osób (8%) przywoływało wypowiedzi Papieża wzywające do życia i kształtowania rzeczywistości według wartości: miłości, prawdy, godności człowieka, jedności, uczciwości, a jeszcze mniej (5%) zapamiętało wezwania do życia w wierze, modlitwy czy przestrzegania zasad religijnych i nauki Kościoła. Nieliczni zwrócili uwagę na słowa skierowane do młodzieży (4%) czy wypowiedź na temat wejścia Polski do Unii Europejskiej (3%). Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela. 3

4 SPOŁECZNA PERCEPCJI TREŚCI WYSTĄPIEŃ PAPIEŻA Czy mógł(a)by Pan(i) powiedzieć, co z tego co mówił Jan Paweł II utkwiło Panu(i) szczególnie mocno w pamięci? miłosierdzie ogólnie, miłosierdzie Boże, miłość Boga, zaufanie Bożemu miłosierdziu, zawierzenie świata miłosierdziu Bożemu, Jezu ufam Tobie wezwania do poprawy relacji międzyludzkich: nawoływał do wzajemnego szacunku i miłości, miłość wzajemna, przyjaźń, żeby ludzie myśleli jedni o drugich, dążenie do zgody, braterstwo, by ludzie byli razem, solidarność międzyludzka, o życzliwości ludzi, o niepogardzaniu innymi, by wybaczać sobie, wspierać się wzajemnie, pomagać sobie, zwalczać niechęć jednego człowieka do drugiego, miłosierdzie wobec siebie nawzajem słowa świadczące o przywiązaniu Papieża do Polski i Polaków, miłości do Polski i Polaków, tęsknocie za Ojczyzną: szkoda odjeżdżać, żal odjeżdżać, że chciałby jeszcze raz przyjechać do Polski, mówił do Polaków z sercem i duszą i pozdrawiał wszystkich, że modli się za nas i jest duchem z nami, utożsamiał się z naszą biedą i dodawał nam otuchy, że sprawy polskie leżą mu na sercu, radość z pobytu w Polsce miłosierdzie wobec biednych, bezrobotnych, bezdomnych, szacunek dla nich, żeby o nich pamiętać, miłosierdzie wobec biednych i bezdomnych i innych, żeby bogaci pomagali biednym, żeby nakarmić głodnych, pomoc ludziom w potrzebie, pomoc Afryce, krajom głodującym sprawy społeczne, polityczne i gospodarcze Polski: wypowiedzi odnoszące się do sytuacji w kraju, że nasza polska ziemia jest bardzo bogata i wystarczy dla wszystkich na chleb, o bezrobociu, ludziach biednych, bezdomnych w Polsce, sprawiedliwość społeczna, zmiany polityki gospodarczej, żeby rządzący zauważali człowieka i zaspokajali jego potrzeby, by politycy dobrze rządzili, żeby rząd zajmował się biednymi, zapewnił ludziom pracę, że są za duże różnice wśród Polaków, by sprawiedliwie dzielić to, co mamy wezwania do życia według wartości, kształtowania rzeczywistości według wartości: miłość, by być dobrym (lepszym), by więcej dawać niż brać, o życiu w prawdzie, nawoływania do pojednania, żeby ludzie byli uczciwi, poszanowanie godności człowieka, o jedności, nie zapomnieć o człowieczeństwie, moralność, liberalizm potrzebuje wartości wezwania do życia w wierze, wytrwania w wierze, modlitwy, o Kościele: ugruntowanie w wierze, realizacja przykazań Bożych, żeby ludzie się modlili, wierzyli w nauki Kościoła, kierowali się zasadami religijnymi, żebyśmy się nawrócili do Boga, człowiek nie powinien występować w roli Boga, przykazanie miłości i inne przykazania słowa kierowane do młodzieży, modlitwa za przyszłość młodzieży, o młodzieży pielgrzymującej i jej wierze, przyszłość młodych ludzi w ich rękach, kontakty z młodzieżą, przesłanie do młodych, o spotkaniu w Toronto o wejściu Polski do Unii Europejskiej: byśmy znaleźli miejsce we wspólnocie europejskiej, Papież chce by Polska przystąpiła do UE o samym Papieżu: wiek, choroba, o ewentualnym ustąpieniu z urzędu, prośba o modlitwę za Papieża miejsca spotkań, wystąpień, bez podania treści, np. powitanie i pożegnanie Papieża, wystąpienia na balkonie, w oknie, msza w Łagiewnikach hasło pielgrzymki Bóg bogaty w miłosierdzie 2% nie lękajcie się, nie bójcie się przyszłości, trudności, wezwania do odważnego stawiania czoła trudnościom i przyszłości sytuacja międzynarodowa: pokój na świecie, terroryzm, współpraca między narodami 1% inne 6% nic, nic takiego nie było 10% nie wiem, nie pamiętam, trudno powiedzieć 14% (Odsetki nie sumują się do 100% ponieważ można było wskazać dowolną ilość odpowiedzi.) 21% 20% 14% 13% 13% 8% 5% 4% 3% 3% 3% 2% 4

5 OBRAZ SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO PRZEZ PRYZMAT OSOBY I NAUCZANIA JANA PAWŁA II Ogromna większość naszego społeczeństwa - 89% badanych - jest przekonana, że Papież pozytywnie oceniłby religijność Polaków. Zadowolony mógłby być również, zdaniem trzech czwartych (76%) osób, z życia rodzinnego oraz stosunku Polaków do innych narodowości (74%) czy postawy katolików wobec osób innych wyznań i religii (71%). Te sprawy znalazły się w czołówce najlepiej ocenianych również po pielgrzymce w 1999 roku. Polacy sądzą też, iż Jan Paweł II zadowolony byłby ze sposobu wychowywania młodego pokolenia (67%), przestrzegania praw człowieka w Polsce (63%) oraz stosunku ludzi wierzących do niewierzących (62%). Większość ankietowanych wyraża opinię o aprobacie Papieża dla zaangażowania społecznego i troski Polaków o swój kraj (60%), kierunku zmian w Polsce (58%) oraz relacji międzyludzkich: życzliwości i pomocy oraz sposobu postępowania ludzi wobec siebie (55%). Niecała połowa społeczeństwa uważa, że Papież mógłby pochwalić Polaków za uczciwość w codziennym życiu, przestrzeganie zasad moralnych (po 47%) czy relacje między ludźmi o różnych poglądach politycznych (46%). Troska rządzących o dobro całego społeczeństwa, a zwłaszcza ludzi biednych, jest jedynym aspektem, który uzyskał więcej ocen negatywnych (52%) niż pozytywnych (34%). W pozytywnych opiniach dominują jednak oceny raczej dobrze, tylko nieliczni sądzą, że poszczególne aspekty byłyby przez Papieża ocenione na bardzo dobrze. W zestawieniu z wynikami sondażu zrealizowanego po poprzedniej pielgrzymce papieskiej, obecnie mniej Polaków twierdzi, że Papież pozytywnie ocenia kierunek zmian w Polsce (spadek o 12 punktów proc.), troskę społeczeństwa o kraj (-7 punktów proc.) oraz dbałość rządzących o dobro całego narodu (-5 punktów proc.). Więcej jest natomiast (o 6 punktów proc.) osób, które przekonane są, że Papież pochwaliłby sposób wychowania dzieci i młodzieży. 5

6 OBRAZ SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Jak ogólnie biorąc Papież Jan Paweł II oceniłby, Pana(i) zdaniem: bardzo dobrze raczej dobrze raczej źle bardzo źle brak zdania religijność Polaków życie rodzinne stosunek Polaków do innych narodowości stosunek katolików do osób innych wyznań i religii kierunek przemian w Polsce troskę, dbałość Polaków o swój kraj, zaangażowanie społeczne stosunek ludzi wierzących do niewierzących przestrzeganie praw człowieka w Polsce sposób wychowywania dzieci i młodzieży sposób, w jaki ludzie postępują wobec siebie, ich wzajemną życzliwość i pomoc relacje między Polakami o różnych poglądach politycznych uczciwość w życiu codziennym przestrzeganie przez ludzi zasad moralnych troskę, dbałość rządzących o dobro całego społeczeństwa, a szczególnie ludzi biednych (dane w %) 6

7 JAK OGÓLNIE BIORĄC PAPIEŻ JAN PAWEŁ II OCENIŁBY, PANA(I) ZDANIEM: religijność Polaków 89% 3% życie rodzinne 76% 12% stosunek Polaków do innych narodowości 74% 12% stosunek katolików do osób innych wyznań i religii sposób wychowywania dzieci i młodzieży 71% 15% 67% 19% przestrzeganie praw człowieka w Polsce 63% 16% stosunek ludzi wierzących do niewierzących 62% 22% troskę, dbałość Polaków o swój kraj, zaangażowanie społeczne kierunek przemian w Polsce 60% 24% 58% 23% sposób, w jaki ludzie postępują wobec siebie, ich wzajemną życzliwość i pomoc uczciwość w życiu codziennym 55% 30% 47% 36% przestrzeganie przez ludzi zasad moralnych 47% 35% relacje między Polakami o różnych poglądach politycznych troskę, dbałość rządzących o dobro całego społeczeństwa, a szczególnie ludzi biednych 46% 29% 34% 52% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% dobrze źle Na wykresie pominięto odpowiedzi trudno powiedzieć, są one jednak wliczone do podstawy procentowania. 7