Turystyczne produkty markowe Dolnego Śląska

Transkrypt

1 Turystyczne produkty markowe Dolnego Śląska Biorąc pod uwagę wszystkie uwarunkowania rozwoju turystyki na Dolnym Śląsku, dotychczasowe oferty turystyczne regionu oraz współczesne tendencje w turystyce europejskiej i polskiej, wskazać można kilka produktów markowych o charakterze pakietów turystycznych, które mają obecnie największą szansę na sukces i wokół których powinna się koncentrować strategia rozwoju turystyki w regionie. Są to: turystyka aktywna, turystyka kulturowa, turystyka uzdrowiskowa, turystyka biznesowa, turystyka tranzytowa, turystyka weekendowa.

2 Turystyka aktywna obejmuje różne formy aktywnego wypoczynku w środowisku naturalnym, takie jak kąpiele i sporty wodne, wycieczki piesze, rowerowe, kajakowe, rekreację jeździecką, różne gry terenowe, narciarstwo zjazdowe i biegowe, saneczkarstwo, łyżwiarstwo, a także zachowania rekreacyjno-turystyczne określane mianem turystyki specjalistycznej lub kwalifikowanej, jak żeglarstwo, taternictwo, wspinaczka skałkowa, speleologia, sporty lotnicze itp. Produkt ten powinien być adresowany do turystyki regionalnej, krajowej i zagranicznej, zarówno w ramach turystyki długookresowej, jak i krótkookresowej.

3 Wybór turystyki aktywnej jako produktu markowego uzasadniają; aktualne tendencje w turystyce europejskiej i polskiej, wyniki badań preferencji turystycznych Polaków, szeroka promocja zdrowego stylu życia w środkach masowego przekazu, argumentacja środowisk medycznych za koniecznością aktywności ruchowej chroniącej przed chorobami cywilizacyjnymi. Za uznaniem tego produktu za markowy dla Dolnego Śląska przemawiają również wyjątkowo korzystne uwarunkowania środowiskowe dla rozwoju różnorodnych form aktywności ruchowej.

4 Turystyka kulturowa obejmuje: turystykę krajoznawczą kierującą się do obiektów dziedzictwa kulturowego, turystykę etniczną (sentymentalną) nastawioną na poznanie obiektów narodowego dziedzictwa kulturowego pozostawionych poza granicami kraju zamieszkania. turystykę religijno-pielgrzymkową. Ogromny potencjał walorów kulturowych Dolnego Śląska, stanowiący wspólne dziedzictwo Polaków, Czechów, Austriaków i Niemców, stwarza wyjątkowe predyspozycje do rozwoju turystyki kulturowej, w ramach turystyki krajowej i zagranicznej.

5 Turystyka uzdrowiskowa ma na Dolnym Śląsku szczególnie długą tradycję. Cieplice Śląskie i Lądek notowane były już w XIII w., w XVI w. znanym uzdrowiskiem była także Kudowa. W XVIII w. pojawiły się takie uzdrowiska, jak Duszniki i Świeradów, w pierwszej połowie XIX w. dużą popularność uzyskały Przerzeczyn, Polanica i Trzebnica. Dolny Śląsk, a przede wszystkim Sudety, były zawsze traktowane jako ważne zagłębie uzdrowiskowe Polski. Wejście Polski do Unii Europejskiej, stwarzające dalsze ułatwienia podróży i podejmowania leczenia, starzenie się społeczeństw europejskich, w tym polskiego, rosnąca troska o utrzymanie kondycji zdrowotnej przez ludzi pracujących, powinny przynieść dalszy wzrost popytu na usługi uzdrowiskowe. W turystyce zagranicznej spodziewać się można większego zainteresowania dolnośląską ofertą uzdrowiskową wśród turystów niemieckich.

6 Turystyka biznesowa obejmuje podróże w interesach, uczestnictwo w targach, kongresach i konferencjach oraz udział w szkoleniach zawodowych i spotkaniach integracyjnych pracowników różnych firm. Turystyka biznesowa stanowi ważny segment rynku turystycznego dla wielu regionów i miast, Dolny Śląsk ma jednak szczególne uwarunkowania do rozwoju tego produktu ze względu na duże znaczenie gospodarcze we współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej oraz położenie na skrzyżowaniu ważnych dróg europejskich i na pograniczu z Niemcami i Czechami. Oferta powinna być skierowana do turystyki krajowej i zagranicznej.

7 O uznaniu turystyki tranzytowej za produkt markowy Dolnego Śląska zadecydowało jego położenie na skrzyżowaniu ważnych dróg europejskich i krajowych. Rozwojowi turystyki tranzytowej sprzyja również położenie przygraniczne regionu. Obsługa ruchu tranzytowego, zarówno osobowego, jak i towarowego, obejmująca usługi noclegowe, żywieniowe, ofertę turystyczną, kulturalną i rekreacyjnosportową, może uczynić z tego sektora usług ważną gałąź przemysłu turystycznego. Oferta skierowana jest do turystyki krajowej i zagranicznej.

8 Na szczególne podkreślenie wśród produktów markowych zasługuje turystyka weekendowa. Różnorodność i wysoka ranga walorów turystycznych oraz dobra (choć wymagająca poprawy) dostępność komunikacyjna regionu mogą przesądzić o szczególnej atrakcyjności ofert krótkookresowych, weekendowych dla mieszkańców własnego regionu i regionów sąsiednich. W ramach turystyki weekendowej wykorzystywane będą m.in. produkty turystyki aktywnej, kulturowej i uzdrowiskowej. Ofertą turystyki weekendowej zainteresowani mogą być również uczestnicy turystyki biznesowej i tranzytowej.

9 Typy produktów turystycznych na obszarze Dolnego Śląska Edukacja ekologiczna w obszarach przyrodniczych Kolarstwo górskie Kuracje sanatoryjne w uzdrowiskach Lotniarstwo i paragliding Obsługa turystyki tranzytowej Obsługa zgrupowań sportowych Pielgrzymki do ośrodków kultu religijnego Pobyty w gospodarstwach agroturystycznych Podróże o charakterze sentymentalnym Przygraniczna turystyka zakupowa

10 Rekreacja jeździecka Rekreacja myśliwska Rekreacja wędkarska Rekreacja w aguaparkach Rekreacyjne narciarstwo zjazdowe Samolotowe loty turystyczne Turystyka biznesowa Uczestnictwo w imprezach kulturalnych i turystycznych Uczestnictwo w kongresach i konferencjach Uczestnictwo w rejsach żeglugi pasażerskiej

11 Wędrówki narciarskie Wędrówki piesze górskie Wędrówki rowerowe Wędrówki samochodowe Wędrówki wodne Wspinaczki górskie i skałkowe Wycieczki krajoznawcze do obszarów i obiektów przemysłowych Wycieczki krajoznawcze do obszarów przyrodniczych Wycieczki krajoznawcze do zespołów i obiektów kulturowych Wypoczynek na wodą Wypoczynek w indywidualnych domkach rekreacyjnych Wypoczynek w obszarach górskich Wypoczynek w obszarach leśnych

12 Główne obszary turystyczne Główne obszary turystyczne Dolnego Śląska na które należy położyć szczególny nacisk w strategii rozwoju turystyki stanowią: Sudety Jeleniogórskie, Sudety Wałbrzyskie, Sudety Kłodzkie, Pogórze Zachodniosudeckie (Izerskie, Kaczawskie i Bolkowsko- Wałbrzyskie) Masyw Ślęży, Wzgórza Trzebnickie, Bory Dolnośląskie z Doliną Kwisy, Dolina Baryczy Dolina Odry, Wrocław jako wielkie centrum turystyczne.

13 Sudety Wałbrzyskie, stanowią część Sudetów Środkowych i obejmują: Kotlinę Kamiennogórską, Góry Kamienne (Góry Krucze i Góry Suche), Góry Wałbrzyskie i Góry Sowie. Dominującymi typami krajobrazu są regiel dolny i pogórski. Dużą atrakcją turystyczną jest m.in. opactwo cystersów w Krzeszowie (kościół i klasztor). Obszarami specjalnie chronionymi są: Park Krajobrazowy Gór Sowich i Park Krajobrazowy Sudetów Wałbrzyskich. Część Sudetów Wałbrzyskich należała do rozwiniętych okręgów górniczo-przemysłowych, obecnie jest poddawana procesom restrukturyzacji gospodarczej, w dużej mierze w kierunku rozwoju turystyki. Do ważniejszych ośrodków turystycznych należą Wałbrzych, jako miejscowość krajoznawcza i węzeł rozrządowy ruchu oraz Szczawno Zdrój, do gmin liczących ponad 500 miejsc noclegowych - ponadto: gm.w. Lubawka i gm.w. Walim.

14 Pogórze Zachodniosudeckie obejmuje Pogórze Izerskie, Kaczawskie i Wałbrzyskie. Dominuje krajobraz pogórski z dolinami Kwisy, Bobru, Kaczawy i Nysy Szalonej. W krajobrazie tym zaznaczają się samotnie sterczące resztki kominów wulkanicznych (Ostrzyca, Czartowska Skała, Wilcza Góra, Grodziec i in.). Wiele z nich objęto ochroną rezerwatową i pomnikową, stanowią ciekawe obiekty Szlaku Wygasłych Wulkanów. Dużymi atrakcjami turystycznymi są m.in. Kościół Pokoju w Jaworze, zamek Hochbergów w Książu i zamek Czocha nad Kwisą. Do obszarów specjalnie chronionych należą Park Krajobrazowy Doliny Bobru, Park Krajobrazowy Chełmy i Książański Park Krajobrazowy. Projektowany jest park krajobrazowy Doliny Kwisy. Większą liczbą miejsc noclegowych (powyżej 500) dysponują gminy miejsko-wiejskie - Bolków i Leśna.

15 Masyw Ślęży jest najwyższą częścią Przedgórza Sudeckiego. Należy go zaliczyć do kategorii gór niskich, choć wznosi się ponad otaczające równiny około 500 m. Kulminację tworzy góra Ślęża (718 m.) w północnej części masywu, będąca granitowo-gabrowym twardzielcem z mieszanymi lasami piętra pogórskiego oraz regla dolnego. U północnego podnóża leży miasto Sobótka, ośrodek rekreacji i ruchu turystycznego, zwłaszcza świątecznego dla mieszkańców Wrocławia. Utworzono tu Ślężański Park Krajobrazowy.

16 Wzgórza Trzebnickie, część Wału Trzebnickiego należącego do Nizin Wielkopolsko-Śląskich, są spiętrzonymi morenami końcowymi zlodowacenia warciańskiego ze sfałdowanymi warstwami neogeńskimi. Ważniejszymi miejscowościami turystycznymi są Trzebnica i Oborniki Śląskie. Gmina miejsko-wiejska Oborniki Śląskie dysponuje ponad 500 miejscami noclegowymi. Wzgórza Trzebnickie są popularnym rejonem turystyki świątecznej mieszkańców Wrocławia, Trzebnica z opactwem cysterskim ponadto miejscowością krajoznawczą i pielgrzymkową.

17 Obszar Doliny Baryczy pokrywa się z Kotliną Milicką i Kotliną Żmigrodzką, które są zagłębieniami końcowymi lodowca warciańskiego. Przez obie Kotliny przepływa Barycz, znaczną powierzchnię zajmują lasy, m.in. zespół Lasów Milickich. W okolicach Żmigrodu i Milicza od czasów średniowiecza istnieją stawy rybne, zajmujące dużą powierzchnię. Na stawach bytuje duża liczba gatunków ptaków, z czego większość gniazdujących. Utworzony rezerwat ornitologiczny "Stawy Milickie" stanowi atrakcje przyrodniczą rangi europejskiej. Znaczna część obszaru objęta jest granicami Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy. Gmina miejsko-wiejska Milicz dysponuje bazą noclegową liczącą ponad 500 miejsc noclegowych. Ważniejszymi miejscowościami turystycznymi są Milicz i Sułów.

18 Dolina Odry na obszarze woj. dolnośląskiego, wydzielona jako jedno z pasm rozwojowych w ogólnej strategii rozwoju regionu, posiada znaczące walory przyrodnicze, krajobrazowe, kulturowe, wodne, które przesądzić powinny o uznaniu jej za ważny element struktury przestrzennej turystyki. W podziale fizycznogeograficznym Polski (Kondracki, 1998) odpowiada jej przede wszystkim Pradolina Wrocławska w ramach Niziny Śląskiej, Obniżenie Ścinawskie w ramach Wału Trzebnickiego i Pradolina Głogowska w ramach Obniżenia Milicko-Głogowskiego. Na potencjał turystyczny obszaru Doliny Odry składają się między innymi liczne rezerwaty przyrody, projektowane parki krajobrazowe, walory kulturowe Oławy, Wrocławia, Lubiąża i Głogowa, możliwości turystycznej żeglugi pasażerskiej i wędrówek wodnych. W oparciu o ten potencjał turystyczny rozwinąć się powinna sieć szlaków turystycznych - samochodowych, rowerowych, pieszych i wodnych, które utworzą ważne pasmo wędrówek turystycznych.

19 ANALIZA SWOT dla woj. dolnośląskiego W odniesieniu do regionu Dolnego Śląska, traktowanego w tym przypadku jako ogół zlokalizowanych na tym terenie podmiotów kształtujących i oferujących produkt turystyczny, metoda SWOT obejmuje; analizę zewnętrzną (szanse i zagrożenia), czyli analizę czynników oddziałujących z zewnątrz i wpływających na jego funkcjonowanie w sferze turystyki, nad którymi nie ma on kontroli, analizę wewnętrzną (mocne i słabe strony), czyli analizę jego potencjału turystycznego i realizowanych zadań zależnych niemal wyłącznie od własnych suwerennych decyzji.

20 W pierwszej kolejności dokonano analizy zewnętrznej, czyli wyodrębniono czynniki stanowiące szanse oraz czynniki zagrożenia rozwoju turystyki w regionie, wynikające z jego otoczenia. Mają one charakter uniwersalny, stąd mogą oddziaływać w zbliżony sposób we wszystkich regionach, które rozwijają lub zamierzają rozwijać turystykę. Jednak sukcesy na tym polu jednych regionów, a porażki innych zależą w dużej mierze od umiejętności wykorzystania lub od lekceważenia zmian zachodzących w otoczeniu, tzn. od właściwej oceny i reakcji na pojawiające się szanse i zagrożenia.

21 Szanse i zagrożenia dla rozwoju turystyki wynikające z otoczenia Szanse wynikające z otoczenia Korzystne położenie geograficzne i geopolityczne Rozwijająca się współpraca przygraniczna z Niemcami i Czechami Dość silna, ale niestabilna pozycja złotego Obecność Polski w Unii Europejskiej Sprawne funkcjonowanie rynku kapitałowego Rozwój lobby proturystycznego w Polsce Nowe trendy w międzynarodowej turystyce Znaczna mobilność zawodowa ludności Poprawne stosunki ze wszystkimi krajami sąsiednimi Znaczne zainteresowanie Dolnym Śląskiem ze strony partnerów zagranicznych Możliwość wykorzystania programów i funduszy pomocowych dla rozwoju turystyki Zagrożenia wynikające z otoczenia Niska siła nabywcza społeczeństwa (bariera popytu) Zmienna, niekorzystna koniunktura gospodarcza na świecie Nadmierny fiskalizm w polityce gospodarczej państwa Wysoki poziom patologii społecznej (przestępczości, narkomanii, alkoholizmu) Silna konkurencyjność turystycznych wyjazdów zagranicznych dla turystyki krajowej Spadkowa tendencja w turystyce przyjazdowej do Polski

22 Należy również pamiętać, iż sporządzone listy szans i zagrożeń nie mają charakteru trwałego. Będą i muszą się one zmieniać w miarę przemian zachodzących w otoczeniu. Mocne i słabe strony rozwoju turystyki na Dolnym Śląsku przedstawiają się następująco:

23 Mocne strony Docenianie turystyki jako ważnego czynnika restrukturyzacji i aktywizacji gospodarczej przez administrację rządową i samorządową w regionie Przebudowa autostrady A - 4 klarowny system połączeń samochodowych z Europą Zachodnią Zwiększenie ilości międzynarodowych i krajowych połączeń lotniczych, zwłaszcza ze strony tzw. tanich przewoźników Wysokie i zróżnicowane walory przyrodnicze Wysokie walory kulturowe łączące dorobek kultur: polskiej, czeskiej, austriackiej i niemieckiej Rozwinięty system parków narodowych, krajobrazowych Bogate zasoby źródeł leczniczych i wód mineralnych Rozbudowana baza turystyczna, zwłaszcza w rejonach górskich i uzdrowiskowych Postępujący proces rozwoju infrastruktury technicznej, zwłaszcza miejscowości uzdrowiskowych, polepszający w efekcie warunki wypoczynku Istnienie znacznych rezerw siły roboczej, możliwych do wykorzystania w usługach turystycznych Słabe strony Niedostatek dróg szybkiego ruchu Zły stan techniczny nawierzchni dróg Niezadowalający stan sanitarny w obszarach turystycznych Zły stan zabytków, zwłaszcza rezydencjonalnych i zespołów parkowych, wymagający ponoszenia dużych nakładów finansowych Duży stopień wyeksploatowania bazy turystycznej, w szczególności uzdrowiskowej, wczasowej i schronisk górskich Brak sprawnego regionalnego i lokalnego systemu informacji turystycznej Zmniejszające się zainteresowanie turystyką sentymentalną wśród Niemców

24 Wyniki analizy mocnych i słabych stron potencjału turystycznego regionu powinny być konfrontowane z rezultatami analizy szans i zagrożeń wynikających z otoczenia. Konfrontacja ta da odpowiedź na pytanie, jak w najlepszy sposób wykorzystać takie zasoby regionu, jak walory turystyczne i ich dotychczasowe zagospodarowanie, środki finansowe, system organizacji turystyki, kwalifikacji kadr, infrastrukturę społeczną i techniczną, dotychczasowe doświadczenia, kontakty z turystami itp. Jednocześnie konfrontacja ta powinna wskazywać kierunki i sposoby dalszych działań. Stanowi ona również dobrą podstawę do sformułowania strategii rozwoju turystyki w regionie.

25 Powodzenie przedsięwzięcia, polegającego na rozwinięciu turystyki w woj. dolnośląskim i osiąganie z tego tytułu spodziewanych korzyści, będzie zależało nie tylko od opracowania strategii rozwoju, ale przede wszystkim od jej konsekwentnego realizowania i ciągłego dostosowywania działań taktycznych, operacyjnych do zmian zachodzących w otoczeniu oraz w samym regionie

26 Analiza SWOT turystyki na obszarach wiejskich Turystyką wiejską określa się wszystkie formy turystyki i usług turystycznych związanych ze środowiskiem wiejskim, zarówno z jego naturalnymi walorami przyrodniczymi, osadniczymi, jak i społeczno kulturowymi. Obejmuje ona różne rodzaje aktywności rekreacyjnej związane z przyrodą, turystyką krajoznawczą, kulturową i etniczną, wykorzystujące zasoby i walory wsi.

27 Województwo Dolnośląskie ma korzystne warunki do rozwoju turystki wiejskiej. Rozwój turystyki na terenach wiejskich stanowi szansę zaktywizowania obszarów dotychczas niezagospodarowanych turystycznie, szczególnie w północnej części województwa. Stwarza nowe możliwości wykorzystywania terenów wiejskich, zabudowań rolniczych, istniejącej infrastruktury.

28 Silne i słabe strony turystyki na obszarach wiejskich Silne strony Atrakcyjność przyrodnicza Nieskażone środowisko Atrakcyjne walory - uzdrowiskowe, kulturowe i historyczne Liczne szlaki turystyki aktywnej, historyczne i turystyczne Relatywnie tanie usługi Możliwość świadczenia usług przez cały rok Słabe strony Niewystarczający poziom infrastruktury technicznej i społecznej Niska jakość usług i bazy Niska estetyka w gospodarstwie Zły stan techniczny budynków Brak permanentnej promocji Brak przepływu informacji Nieumiejętne promowanie walorów okolicy Brak badań rynku i skutecznego marketingu Słabo rozwinięta oferta dodatkowych usług dla turystów Kopiowanie wzorców miejskich

29 Szczegółowa analiza otoczenia produktu turystyki wiejskiej pozwoliła zidentyfikować szanse i zagrożenia warunkujące rozwój tej formy turystyki w regionie.

30 Szanse i zagrożenia produktu Szanse Moda na turystykę na obszarach wiejskich, stanowiąca nowy trend w turystyce (świat, Europa) Tworzenie ciekawego produktu markowego Integracja z Unią Europejską Nowe trendy w turystyce częstsze, ale krótsze wyjazdy Tworzenie pakietów usług turystyka aktywna, uzdrowiskowa Umiejętność kreowania i dostosowania się z ofertą do wymogów turystów Rosnący rynek międzynarodowy dla turystyki wiejskiej Oferowanie zdrowej, ekologicznej żywności Podjęcie współpraca z firmami działającymi w ramach innych form turystyki Zagrożenia Zły stan infrastruktury technicznej i społecznej we wsiach i gminach Rosnące wymagania turystów i konieczność podnoszenia jakości świadczonych usług Atrakcyjne oferty innych podmiotów działających w turystyce Brak świadomości części władz samorządowych o potencjale i możliwościach tkwiących w rozwoju turystyki na obszarach wiejskich Ograniczony ekonomicznie rynek turystyczny (wzrasta liczba osób w polskim społeczeństwie, których ze względów finansowych nie stać na wypoczynek poza miejscem zamieszkania) Szybki rozwój konkurencji w sąsiednich województwa Rozwój bazy pensjonatowej Niechęć do zrzeszania się i współpracy

31