4. TRYB MIERNIKA Pomiary dźwięku SVANTEK

Transkrypt

1 SVANTEK 4. TRYB MIERNIKA W trybie METER MODE możliwe jest wykorzystanie standardowych i zaawansowanych funkcji całkującego miernika poziomu dźwięku oraz miernika drgań. Przyrząd spełnia wymagania norm przyrządowych IEC 651, IEC 804 i ISO 8041 dla urządzeń pierwszej klasy dokładności. Pozwala również na dokonywanie pomiarów zgodnie z wymaganiami tzw. norm pomiarowych (dla drgań są to normy ISO 2631 i ISO 5349). W tym trybie możliwy jest także pomiar wartości skutecznej (RMS) sygnałów napięciowych Pomiary dźwięku W trybie METER MODE możliwe jest wykorzystanie standardowych i zaawansowanych funkcji standardowego miernika poziomu dźwięku klasy 1 (IEC 651) i całkującego miernika poziomu dźwięku klasy 1 (IEC 804). Pomiary dźwięku należy wykonywać w zestawie: analizator dźwięku i drgań SVAN 912A; przedwzmacniacz mikrofonowy ½ SV 01A (lub inny zgodny z SV 01A, np. B&K 2669); mikrofon pomiarowy ½ SV 02/C4 (lub inny, np. G.R.A.S. AN 40); kalibrator akustyczny SV 30, SV 03A lub inny odpowiedni. Zalecany sposób połączenia przedwzmacniacza SV 01A z analizatorem SVAN 912A jest pokazany na rysunku poniżej. Uwaga: Należy zaznaczyć, że z uwagi na prostopadłościenny kształt przyrządu proponowany sposób montowania przedwzmacniacza mikrofonowego (tzn. za pomocą gęsiej szyi SA 05 lub przedłużacza SA 03/04 zamontowanego na statywie) jest konieczny do otrzymania charakterystyki kierunkowej przyrządu odpowiadającej normom IEC 651 i IEC 804 dla mierników dźwięku klasy

2 SVANTEK Za pomocą przyrządu SVAN 912A, w trybie METER MODE możliwy jest pomiar poziomu ciśnienia akustycznego w pięciu równoległych profilach. Pomiar dźwięku dokonywany jest za pomocą jednej z trzech dostępnych funkcji: Spl - pomiar poziomu dźwięku, zgodnie z normą IEC 651, Leq - pomiar akustycznego poziomu równoważnego, zgodnie z normą IEC 804, Ssa - pomiar rozkładu statystycznego poziomu dźwięku (histogramu). Dla każdego profilu przetwornik wartości skutecznej i filtr korekcyjny mogą być zdefiniowane niezależnie. Oznacza to, że profile mogą być rozumiane jako pięć klasycznych mierników poziomu dźwięku pracujących niezależnie. Główne wyniki pięciu profili są widoczne obok siebie po wybraniu w oknie DISPLAY trybu DISPLAY: 5-Prof. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE tryb pięć profili Dla każdego profilu wartość skuteczna, RMS i/lub wartość PEAK, zgodnie z ustawieniami w oknie PLOT, mogą być zapisywane do bufora z krokiem czasowym definiowanym w INTEGR. Uwaga: Kiedy istotna jest bezwzględna wartość poziomu dźwięku, przed pomiarem należy dokonać kalibracji całego toru pomiarowego (współczynnik kalibracji powinien uwzględniać czułość użytego mikrofonu pojemnościowego). Procedura kalibracji opisana jest w rozdziale 6. Jeśli współczynnik kalibracji jest uwzględniony w wyniku pomiaru, to jest to sygnalizowane komunikatem CAL. wyświetlanym poniżej wyniku głównego. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE tryb jeden profil W trybie jeden profil (opcja DISPLAY: 1-Prof.) pokazywane są wyniki pomiaru dla wybranego profilu (pozostałe profile są również mierzone równolegle w tym trybie). Główny wynik pomiaru jest widoczny na środku wyświetlacza. Kilka dodatkowych informacji jest wyświetlonych nad i poniżej 4-2

3 SVANTEK głównego wyniku (patrz dalej). W przypadku, gdy w oknie DISPLAY (patrz opis okna) ustawiona jest funkcja Plot lub Ssa, wynik pomiaru ma formę graficzną. W trakcie wykonywania pomiarów mogą pojawić się ostrzeżenia OVERLOAD i UNDERRANGE. Uwaga: Ostrzeżenie OVERLOAD pojawia się, gdy wartość szczytowa (Peak) sygnału mierzonego przekroczy o 13,2 db wartość nominalną zakresu pomiarowego. Uwaga: Gdy wynik pomiaru jest mnożony przez współczynnik skali (włączona jest kalibracja CALIBRATION:On) ostrzeżenie OVERLOAD pojawia się przy przekroczeniu przez przebieg wejściowy innego poziomu niż podany wyżej (np. jeśli współczynnik skali wynosi +10 db, a zakres pomiarowy 110 db, to ostrzeżenie OVERLOAD pojawi się, jeśli zmierzona wartość przekroczy ok. 130,2 db - dla przebiegu sinusoidalnego). Uwaga: Ostrzeżenie UNDERRANGE pojawia się, jeśli wartość skuteczna sygnału wejściowego jest mniejsza o więcej niż 60 db w stosunku do wartości nominalnej danego zakresu (t.j. około 70 db poniżej maksymalnego poziomu mierzonego na danym zakresie dla przebiegu sinusoidalnego). W trybie pięciu profili ostrzeżenia OVERLOAD i UNDERRANGE wyświetlają się jako strzałki - odpowiednio! i przed wynikiem pomiaru. W trybie jeden profil ostrzeżenia OVERLOAD i UNDERRANGE pojawiają się nad głównym wynikiem. Numer profilu (PRF.1,..., PRF.5) wyświetlany jest w tym samym wierszu. Uwaga: Jeśli kalibracja jest włączona (CALIBR.:On), wówczas pełny zakres wartości (RANGE) zawiera poprawkę kalibracyjną (jest inny niż zakres RANGE ustawiony w oknie INPUT). W trybie jeden profil nad wynikiem głównym wyświetlane są cztery dodatkowe wartości: CRF - współczynnik szczytu (Crest Factor) zdefiniowany jako stosunek wartości szczytowej do wartości skutecznej przebiegu w mierzonym przedziale czasowym; Peak - wartość szczytowa przebiegu w mierzonym przedziale czasowym (czas całkowania detektora wartości szczytowej wynosi ok. 20 µs dla pasma 22,6 khz); Max - wartość maksymalna przebiegu na wyjściu detektora RMS w mierzonym przedziale czasowym; Min - wartość minimalna przebiegu na wyjściu detektora RMS w mierzonym przedziale czasowym. Uwaga: Wartości CRF, Peak, Max i Min są kasowane przed każdym rozpoczęciem nowego pomiaru chyba, że jako funkcja pomiarowa jest ustawiona funkcja Spl. W trybie jeden profil dodatkowo wyświetlane są następujące informacje: bieżący zakres pomiarowy (RANGE) - górna linia ekranu; bieżący stan pomiaru: RUN, Pause lub STOP - górna linia ekranu; nazwa wyświetlanego wyniku - górna linia ekranu; data i godzina - dolna linia ekranu; czas pomiaru - nad godziną; wybrane parametry pomiarowe - w kolumnie po prawej stronie ekranu: - rodzaj filtru (FILT); - typ detektora (RMS); - rodzaj wyzwalania pomiaru (TRIG); 4-3

4 SVANTEK - całkowity czas całkowania (INT); - elementarny krok całkowania ( INT). Uwaga: W trybie jeden profil przełączanie pomiędzy profilami może odbywać się za pomocą klawiszy <!>, <">. W trybie METER MODE dla pomiarów dźwięku jest sześć okien sterujących wyświetlanych po prawej stronie ekranu, a otwieranych za pomocą odpowiadających im przycisków: FUNC, INPUT, DISPLAY, CURSOR, FILE i SETUP. Przycisk <ZOOM> nie jest aktywny w tym trybie. Wewnątrz wszystkich okien wybór pożądanych funkcji lub parametrów jest możliwy dzięki klawiszom <#> i <$>, tylko jeśli pole jest aktywne podświetlone inwersyjnie ( na czarno ). Okno FUNC zawiera opisane poniżej okienka wewnętrzne (pola). Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno FUNC / funkcja Leq FUNCTION To okno wewnętrzne pozwala na wybór funkcji pomiarowej: Spl pomiar poziomu dźwięku, zgodnie z normą IEC 651, Leq pomiar akustycznego poziomu równoważnego, zgodnie z normą IEC 804, Ssa pomiar rozkładu statystycznego poziomu dźwięku (histogramu), Uwaga: Każda zmiana parametru pola FUNCTION powoduje zatrzymanie pomiaru i przejście w stan STOP. Wznowienie pomiarów następuje po naciśnięciu przycisku <START>. Uwaga: Wszystkie ustawienia w oknie FUNC są wspólne dla wszystkich profili. Funkcja Spl Funkcja Spl (Sound pressure level) pomiar poziomu dźwięku stanowi odpowiednik standardowego miernika poziomu dźwięku spełniającego wymagania normy IEC 651 dla mierników klasy 1. Wartość funkcji obliczana jest według wzoru: Spl = max1 n 200{ 20 log( pn p 0 )}, 4-4

5 SVANTEK gdzie: n = 1,..., 200; p n - wartość skuteczna mierzonego ciśnienia akustycznego za okres 5 ms; p 0 - wartość odniesienia równa 20 µpa. Pomiar poziomu dźwięku jest możliwy po ustawieniu FUNCTION:Spl. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE funkcja Spl, tryb jeden profil Uwaga: Wynik główny jest uaktualniany raz na sekundę. Wyświetlana wartość jest wartością maksymalną zmierzoną w ciągu ostatniej sekundy. Wartości CRF, Peak, Max i Min są kasowane po każdym naciśnięciu klawisza <START> rozpoczynającym pomiar. Dla uzyskania ciągłego pomiaru dźwięku należy włączyć funkcję automatycznego powtarzania Auto Repeat (A. REPEAT:On). Uwaga: W przypadku włączenia funkcji Auto Repeat wartości Max i Min są określone dla całego czasu pomiaru (od <START> do <STOP>). Uwaga: Zawartość bufora jest kasowana po rozpoczęciu nowego pomiaru. Funkcja Leq Funkcja Leq (Level equivalent) poziom równoważny umożliwia pomiar wartości skutecznej ciśnienia akustycznego w określonym czasie. Funkcja ta działa jak całkujący miernik poziomu dźwięku spełniający wymagania normy IEC 804 dla przyrządu klasy 1. Wartość funkcji Leq obliczana jest według wzoru: T 1 2 Leq = 10 log ( p() t p 0 ) dt T 0 gdzie: T - całkowity czas pomiaru równy wartości ustawionej w INT.TIME; p () t - wartość mierzonego ciśnienia akustycznego; p 0 - wartość odniesienia równa 20 µpa. Całkujący pomiar poziomu dźwięku jest możliwy po ustawieniu FUNCTION:Leq. 4-5

6 SVANTEK Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE funkcja Leq Uwaga: Jednocześnie z pomiarem Leq obliczane są także funkcje Spl i Ssa oraz wyniki SEL, Lex8, Ltm3 i Ltm5. Użytkownik może odczytać każdą z tych wartości przez zmianę nastaw w oknie DISPLAY. Wartość Spl wyświetlana podczas całkowania Leq stanowi wynik obliczeń funkcji Spl w ciągu ostatniej sekundy. Dodatkowo wyświetlanych jest dziesięć wielkości statystycznych (porównaj opis funkcji Ssa). Uwaga: Jeżeli pojawia się przesterowanie (OVERLOAD) podczas całkowania Leq, jest ono wyświetlane aż do końca pomiaru (jeśli mierzony sygnał nie przekracza dopuszczalnego zakresu to komunikat OVL. zniknie po kolejnym rozpoczęciu pomiaru - <START>). Czas pomiaru (INT.TIME) może być dla funkcji Leq wybrany z zakresu (por. opis pola INT.TIME w oknie FUNC.): od 1 s do 59 s (krok = 1 s), od 1 m do 59 m (krok = 1 min), lub od 1 h do 16 h (krok = 1 godz). Podczas pomiaru Leq jest wyświetlany czas jaki upłynął od rozpoczęcia pomiaru (dla INT.TIME > 1 s). Uwaga: Podczas pomiarów za pomocą funkcji Leq mierzona wartość skuteczna RMS jest uaktualniana co sekundę niezależnie od wybranej stałej czasowej. Wyświetlana wartość jest wynikiem całkowania obliczonym w bieżącym czasie pomiaru (liczonym od momentu <START>), stąd nawet przerwany pomiar daje poprawny wynik Leq. Wartości CRF, Peak, Max i Min są kasowane w momencie rozpoczęcia kolejnego pomiaru. Działanie funkcji Leq może być zatrzymane przed końcem czasu pomiaru. Są dwa sposoby zatrzymania pomiaru: za pomocą przycisku <START/STOP>; kończy to pomiar! za pomocą przycisku <ENTER/PAUSE>; jego użycie powoduje przejście miernika w stan oczekiwania (Pause); pomiar może być kontynuowany po naciśnięciu przycisku <START/STOP>. Uwaga: Gdy funkcja Leq znajduje się w stanie Pause możliwe jest skasowanie ostatnich 10 sekund całkowania. Można to osiągnąć przez wciskanie przycisku <ENTER/PAUSE>. Każde naciśnięcie przycisku kasuje ostatnią sekundę całkowania. Możliwe jest dziesięciokrotne użycie przycisku w tym celu. Kasowanie ostatniego odcinka okresu całkowania zmienia wartości CRF, Peak, Max i Min oraz może skasować sygnalizację przekroczenia zakresu (OVERLOAD). Pozwala to usunąć z pomiaru Leq błędne wyniki spowodowane przypadkowymi zakłóceniami. 4-6

7 SVANTEK Dla funkcji Leq możliwe jest również wykorzystanie opcji automatycznego powtarzania Auto Repeat (A. REPEAT:On). Uwaga: Użycie Auto Repeat (A.REPEAT:On) dla funkcji Leq powoduje bardzo istotne zmiany w sposobie jej działania. Zaleca się dokładnie zapoznanie z poniższym tekstem! Domyślnym stanem funkcji A.REPEAT dla pomiarów Leq jest Off (A.REPEAT:Off - wyłączone). Zmiana tego stanu na On (A.REPEAT:On - włączone) powoduje, że: nowy pomiar będzie rozpoczynał się automatycznie po osiągnięciu zaprogramowanego czasu całkowania (INT.TIME). Wartości CRF, Peak, Max i Min będą tracone! wszystkie wyniki główne pomiarów Leq (i/lub wartości Peak) będą automatycznie zapamiętywane w buforze PLOT! Dzięki temu opcja (A.REPEAT:On) może być z powodzeniem stosowana np. do całodobowej rejestracji poziomu dźwięku w jednominutowych przedziałach czasowych. Wynik SEL Wynik SEL obliczany jest według wzoru: T 1 2 SEL = 10 log ( p() t p 0 ) dt t 0 0 gdzie: T - całkowity czas pomiaru równy wartości ustawionej w INT.TIME; t 0 - czas odniesienia równy 1 s; p () t - wartość mierzonego ciśnienia akustycznego; p 0 - wartość odniesienia równa 20 µpa. Wynik SEL może być również przedstawiony w liniowych jednostkach energii Pa 2 s (z wyjątkiem trybu pięciu profili ). Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE funkcja Leq / wynik SEL Wynik Lex8 Wynik Lex8 obliczany jest według wzoru: T 1 2 Lex8 = 10 log ( p() t p 0 ) dt t

8 SVANTEK gdzie: T - całkowity czas pomiaru równy wartości ustawionej w INT.TIME; t 0 - czas odniesienia równy 8 h ( s); p () t - wartość mierzonego ciśnienia akustycznego; p 0 - wartość odniesienia równa 20 µpa. Wynik Lex8 może być również przedstawiony w liniowych jednostkach energii Pa 2 s (z wyjątkiem trybu pięciu profili ). Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Leq/ wynik Lex8 Wyniki Ltm3 i Ltm5 Wyniki Ltm3 i Ltm5 są realizowana zgodnie z niemiecką normą TA Larm. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Leq/ wynik Ltm5 Funkcja Ssa Funkcja Ssa (Sound statistical analysis) analiza statystyczna dźwięku ukazuje statystyczny rozkład poziomu dźwięku (histogram). Histogram jest podzielony na 88 przedziałów, każdy o szerokości 1 db. Rozkład statystyczny jest obliczony dla wyników pomiarów uzyskanych dla podstawowego czasu całkowania ( INTEGR.). 4-8

9 SVANTEK Uwaga: Funkcja Ssa może być rozumiana jako rozszerzenie funkcji Leq, ponieważ podczas pomiaru Ssa są także obliczane funkcje Leq i Spl oraz wyniki SEL, Lex8, Ltm3 i Ltm5. Użytkownik może odczytać obliczone wartości zmieniając nastawy w oknie DISPLAY. Wartość Spl wyświetlana podczas pomiaru jest wynikiem obliczeń funkcji Spl w ciągu ostatniej sekundy. Uwaga: Analiza statystyczna wykonywana jest tylko dla pierwszego profilu: DISPLAY:1-Prof. Na odczytanie wartości histogramu pozwalają użytkownikowi przyciski <#> i <$>: P: podaje prawdopodobieństwo (w %) wystąpienia poziomu dźwięku zawartego w danym przedziale; L: podaje wartość poziomu dźwięku dla danego przedziału; Dodatkowo wyświetlanych jest dziesięć parametrów pozycyjnych rozkładu prawdopodobieństwa * i wartość Leq: Leq LX1: poziom, dla którego wartość skumulowanej gęstości prawdopodobieństwa jest równa X1 %; LX2: poziom, dla którego wartość skumulowanej gęstości prawdopodobieństwa jest równa X2 %; LX3: poziom, dla którego wartość skumulowanej gęstości prawdopodobieństwa jest równa X3 %, (...) LX10: poziom, dla którego wartość skumulowanej gęstości prawdopodobieństwa jest równa X10 %. Uwaga: Wartości X1, X2,.. X10 mogą być ustawiane za pomocą przycisków <!>, <"> oraz <SHIFT> i <#>, <$>. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Ssa Uwaga: Wszystkie wyniki pomiarów funkcji Ssa mogą być również zapamiętane jako pliki za pomocą poleceń Save, SaveNext lub AutoSave (patrz okno FILE). Zasadnicza i jedyna istotna różnica pomiędzy funkcją Ssa, a funkcją Leq dotyczy właśnie zapamiętywania w plikach histogramu (obliczanego dla pierwszego profilu). W przypadku funkcji Leq histogram jest zapamiętywany (poleceniem Save) tylko wtedy, gdy jest aktualnie wyświetlany na ekranie (DISPLAY:Stat.) i nie jest nigdy zapamiętywany w trybie AutoSave. Dla funkcji Ssa histogram jest zapamiętywany we wszystkich opcjach funkcji SAVE. Powodem wprowadzenia powyższego zróżnicowanie jest istotne zwiększenie wielkości zapamiętywanego pliku w sytuacji, gdy zawiera on histogram. * Adam Lipowczan: Podstawy pomiaru hałasu, Główny Instytut Górnictwa, Liga Walki z Hałasem Zarząd Główny, Warszawa, Katowice

10 SVANTEK A.REPEAT (Automatyczne powtarzanie) Parametr ten włącza (On) lub wyłącza (Off) automatyczne powtarzanie cyklu pomiarowego. Wyjściową wartością parametru jest Off dla wszystkich funkcji z wyjątkiem Spl, dla której domyślną wartością jest On. Uwaga: Wartość parametru A.REPEAT ma wpływ na zapis wyników do bufora miernika (patrz opis funkcji Leq). A.RANGE (Automatyczny dobór zakresu) Pole to pozwala na włączenie (On) lub wyłączenie (Off) automatycznej kontroli dynamiki mierzonego sygnału. Zmiana zakresu na wyższy (o 20 db) następuje po wystąpieniu przesterowania (OVERLOAD), a na niższy (o 20 db) - gdy wynik pomiaru jest mniejszy od wartości zakresowej o więcej niż 40 db. INT.TIME (Czas całkowania) Parametr ten pozwala użytkownikowi wybrać czas całkowania z ciągu: 1 m (min), 5 m (min), 15 m (min), 1 h, 8 h, 16 h (kierunek wyboru w lewo) lub 1 s, 2 s,..., 59 s, 1 m (min), 2 m (min),..., 59 m (min), 1 h, 2 h,..., 16 h (kierunek wyboru w prawo). Obliczenia całkowitej wartości RMS wykonywane są zgodnie z poniższą formułą: Yn = {( n 1) Yn 1 + Xn} n gdzie: Y 0 = 0; Y n - kolejne uśredniane wyniki w odstępach czasu równych INT; X n - kolejny wynik liniowego uśrednienia (za okres INT) próbek pobieranych z wyjścia wybranego detektora RMS co 5 ms (patrz niżej); n = 1, 2,..., N; N - odpowiada całkowitej wartości czasu INT.TIME (N = INT.TIME[s] / INT[s]). Warte podkreślenia jest to, że powyższa formuła daje rzeczywisty wynik uśredniania w każdym momencie czasu trwania pomiaru. INTEGR. (Elementarny czas całkowania) Pole to umożliwia wybór elementarnego czasu całkowania. Czas ten może przyjmować wartości: 0,01 s, 0,02 s, 0,05 s, 0,1 s, 0,2 s, 0,5 s lub 1 s. Obliczenia wartości RMS za okres INT wykonywane są zgodnie z poniższą formułą: Xk = {( k 1) Xk 1 + R k } k gdzie: X0 = 0; X k - kolejne uśredniane wyniki; R k - wynik pobierany z wyjścia wybranego detektora RMS (Linear, Impulse, Fast lub Slow) co 5 ms; k = 1,..., K; K - odpowiada wartości czasu INT (K = INT[s] / 5 ms). Uwaga: Wartości RMS dla czasu całkowania INT są wykorzystywane do obliczania: - wyniku głównego, - wyników Min i Max (dla detektora liniowego - Linear), - analizy statystycznej, oraz są rejestrowane w buforze miernika (Meter Buffer) (okno DISPLAY, funkcja Plot) w przypadku, gdy A.REPEAT:Off lub gdy funkcja Spl jest funkcją pomiarową. 4-10

11 SVANTEK Okno INPUT zawiera pięć następujących pól: INPUT (Wejście) Pole to umożliwia określenie źródła sygnału wejściowego. Przy pomiarach dźwięku musi być wybrane wejście mikrofonowe Microph. (wymagane jest ponadto dołączenie zewnętrznego przedwzmacniacza SV 01A lub odpowiednika). Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE okno INPUT RANGE (Zakres) Pole to umożliwia wybór podzakresu pomiarowego stosownie do rodzaju pomiaru i wartości sygnału wejściowego. Uwaga: Wszystkie ustawienia w oknie RANGE są takie same dla wszystkich profili. Możliwy jest wybór jednego z czterech podzakresów pomiarowych (co 20 db) zdefiniowanych poniżej: 70 db, 90 db, 110 db i 130 db (wartości w db odniesione do 20 µpa; dla mikrofonu o czułości 50 mv/pa). PROFILE (Profil) Pole to umożliwia wybór aktualnego (aktywnego) profilu, dla którego ustawiane są filtry korekcyjne (pole FILTER) i detektor wartości skutecznej (pole RMS_DET.). Możliwy jest wybór spośród pięciu profili: Profile1, Profile2, Profile3, Profile4 lub Profile5. FILTER (Filtr) Pole to umożliwia wybór filtru korekcyjnego stosownie do rodzaju pomiaru dźwięku. Lin 5 Hz 23,67 khz (- 3 db); A zgodny z normą IEC 651, klasa 0; C zgodny z normą IEC 651, klasa 0; G do pomiaru infradźwięków, zgodny z normą ISO/DIS Uwaga: Dla każdego profilu ustawienie rodzaju filtru korekcyjnego jest niezależne. Uwaga: Każda zmiana parametru RANGE lub FILTER powoduje zatrzymanie pomiaru (jeśli A.REPEAT:Off) lub rozpoczęcie nowego pomiaru (jeśli A.REPEAT:On). Reguła ta dotyczy również automatycznej zmiany zakresu w przypadku włączonej funkcji AUTO RANGE (A_RANGE:On). Użycie automatycznego wyboru zakresu nie jest wskazane przy pomiarach z czasem integracji dłuższym niż 1 s. 4-11

12 SVANTEK RMS_DET. (Detektor RMS) Pole to umożliwia wybór typu detektora wartości skutecznej (RMS): Linear (Lin), Impulse (Imp), Fast lub Slow. Detektor Linear - oblicza dokładną (uśrednianie liniowe) wartość RMS z wartości próbek wejściowych w odcinkach czasu równych 5 ms. Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektor Impulse - oblicza wynik, który odpowiada detektorowi analogowemu RMS ze stałą czasu całkowania Impulse (zgodnie ze normą IEC 651). Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektor Fast - oblicza wynik, który odpowiada detektorowi analogowemu RMS ze stałą czasu całkowania Fast (zgodnie z normą IEC 651). Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektor Slow - oblicza wynik, który odpowiada detektorowi analogowemu RMS ze stałą czasu całkowania Slow (zgodnie ze normą IEC 651). Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. niezależne. Uwaga: Dla każdego profilu ustawienie typu detektora wartości skutecznej jest Detektory: Impulse, Fast i Slow są realizowane numerycznie na drodze tzw. uśredniania wykładniczego. Daje ono wynik odpowiadający działaniu analogowego przetwornika wartości skutecznej pracującego z odpowiednią stałą czasu całkowania. Uśrednianie wykładnicze jest realizowane według poniższego algorytmu: R i = {( N 1) R i 1 + Li} N gdzie: R 0 = 0; R i - kolejne uśrednione wyniki; L i - wynik liniowego uśredniania próbek wejściowych dla każdego okresu o długości 0,005 sekundy; i = 1, 2, 3,... ; N - stała odpowiadająca bieżącej stałej czasu całkowania (Impulse, Fast lub Slow). Uwaga: Dla detektora Impulse są niezależnie określone: stała czasu uśredniania i stała czasu opadania patrz norma IEC 651. Okno SETUP zawiera trzy następujące pola: SETUP OP Pole to pozwala na zapamiętanie (Save), załadowanie (Load) i skasowanie (Erase) pliku zawierającego dane dotyczące konfiguracji (plik SETUP). W pliku tym zapamiętywane są następujące informacje: - rodzaj wejścia pomiarowego, - polaryzacja mikrofonu, - zakres pomiarowy, - zakres wyświetlanych wartości, - filtry pomiarowe, - stan funkcji automatycznego wybierania zakresu pomiarowego (Auto Range), - funkcja miernika, - stan funkcji automatycznego powtarzania pomiarów (Auto Repeat), - rodzaj uśredniania, - czas uśredniania, 4-12

13 SVANTEK - stała czasu uśredniania, - funkcja wyświetlana, - skala prezentacji wyników, - nastawy kalibracji (typ i poprawki). Uwaga: Po włączeniu zasilania przyrządu i ustawieniu trybu pracy METER MODE automatycznie ładowany jest ostatnio używany plik danych konfiguracyjnych. Automatyczne ładowanie pliku konfiguracyjnego może być jednorazowo zablokowane za pomocą funkcji SETUP MODE (patrz AUX.FUNCTIONS / SETUP MODE). NAME Pole to pozwala użytkownikowi nadać nazwę plikowi SETUP. Można to zrobić na dwa sposoby: zwiększając lub zmniejszając numer pliku SETUP za pomocą przycisków <#> i <$>, nadając nową, ośmioznakową nazwę po otwarciu następnego okna EDIT (patrz opis okna FILE). CATALOG. Pole to umożliwia sprawdzenie zawartości katalogu plików SETUP. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno SETUP <ENTER>. Uwaga: Wyboru pliku z katalogu można dokonać za pomocą przycisków <!>, <"> i Okno DISPLAY zawiera następujące pola: DISPLAY To pole pozwala na określenie trybu wyświetlania: 1-Prof., 5-Prof., Stat. lub Plot. Ustawienie tego parametru ma duże znaczenie podczas operacji zapisywania Save. 1-Prof. tryb jeden profil W trybie jeden profil użytkownik ma możliwość ustawienia dla wybranego profilu jeden z dostępnych wyników: Spl, Leq, SEL, Lex8, Ltm3 i Ltm5. 5-Prof. tryb pięć profili W trybie pięć profili użytkownik ma możliwość wybrania jednego z dostępnych wyników: Spl, Leq, SEL, Lex8, Ltm3 i Ltm5. Ustawienie to jest niezależne dla każdego profilu. 4-13

14 SVANTEK Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno DISPLAY tryb jeden profil i pięć profili Stat. tryb analizy statystycznej Uwaga: W trybie Stat. wyświetlana jest statystyka tylko dla pierwszego profilu. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno DISPLAY statystyka (Ssa) Plot Dzięki tej funkcji można dokonać obserwacji i zapisu zmian poziomu dźwięku w czasie trwania pomiaru. Wszystkie wyniki pomiarów są zapamiętywane w buforze jako funkcja czasu z krokiem określonym przez parametr INTEGR. lub INT.TIME. Jeśli w oknie DISPLAY wybrana jest opcja Plot zawartość bufora jest prezentowana na ekranie przyrządu. Bufor umożliwia zapamiętanie ok wyników. 4-14

15 SVANTEK Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno DISPLAY Plot Zawartość bufora może być zdefiniowana w oknie PLOT. Okno PLOT można otworzyć przez dwukrotne przyciśnięcie klawisza DISPLAY. Dla każdego profilu w buforze może być zapamiętywana zarówno wartość skuteczna (RMS) jak i wartość szczytowa (PEAK) zgodnie z ustawieniami w oknie PLOT. Użytkownik ma więc możliwość zapamiętywania do dziesięciu niezależnych buforów. Uwaga: Każdy bufor pozwala na zapamiętanie około wyników podzielonych przez liczbę buforów! Zawartość bufora miernika może być: wyświetlona jako funkcja czasu, jeśli w oknie DISPLAY jest ustawiona opcja Plot. Przyciski <#> i <$> pozwalają użytkownikowi na odczytanie zapamiętanej wartości i czasu pomiaru. zapamiętana jako plik (powinien być włączony tryb Plot). Uwaga: Wszystkie stworzone bufory są zapamiętywane w jednym pliku! Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno PLOT Uwaga: Zawartość bufora może być kontrolowana za pomocą przycisków <!>, <">, <#> i <$>. 4-15

16 SVANTEK SCALE Pole to pozwala użytkownikowi na wybór skali w jakiej przedstawiany jest wynik pomiarów. Są możliwe dwa rodzaje skali: Linear - skala liniowa, Logarithm- skala logarytmiczna. Do pomiarów dźwięku wskazana jest skala logarytmiczna. 0,1 db. Uwaga: Wyniki podawane w skali liniowej są obliczane przy użyciu funkcji [log] -1 z krokiem Uwaga: Prezentacja na ekranie funkcji Plot dla ustawienia SCALE:Linear jest nadal przeprowadzana w skali logarytmicznej, a jedynie oś Y jest wyskalowana w jednostkach liniowych. Okno CURSOR Okno CURSOR jest aktywne, gdy na ekranie wyświetlony jest wykres Plot i pomiar został zakończony lub jest w trybie Pause. Wyniki umieszczone w polach tego okna umożliwiają oszacowanie relacji czasowych pomiędzy zdarzeniami zarejestrowanymi w buforze i odczyt wartości RMS dla dowolnie wybranego fragmentu przebiegu. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno CURSOR Okno FILE zawiera następujące pola: FILE OP. Pole to pozwala użytkownikowi na wybór operacji jaka ma być wykonana na tworzonych plikach. Zawiera ono następującą listę poleceń: 4-16

17 SVANTEK Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno FILE AutoSave Wybór tego polecenia pozwala na automatyczne zapamiętywanie wyników pomiarów w wewnętrznej pamięci przyrządu. Nazwa pierwszego pliku musi być uprzednio ustawiona w polu FILENAME (patrz niżej), a numer pliku będzie automatycznie zwiększany po każdej operacji zapamiętania. Zapamiętanie wyników pomiarów następuje po zakończeniu pomiaru. Jeśli ustawiony jest warunek A.REPEAT:On, to wyniki są automatycznie zapamiętywane po zakończeniu każdego kolejnego cyklu pomiarów. Warunek ten nie jest spełniony dla FUNCTION:Spl z A.REPEAT:On oraz plików PLOT (patrz niżej opis funkcji Save). Uwaga: Proces pomiarowy będzie przerwany, jeśli plik o automatycznie utworzonej nazwie już istnieje lub plik nie może być utworzony z braku wolnej pamięci. SaveNext Wybór tej możliwości pozwala na zapamiętanie wyników pomiarów w wewnętrznej pamięci przyrządu w postaci pliku, którego nazwa zakończona jest kolejnym numerem. Nazwa pierwszego pliku musi być uprzednio ustawiona w polu FILENAME (patrz niżej), a numer pliku będzie automatycznie powiększany przed każdą operacją zapamiętania. Save Wybór tej operacji pozwala na zapamiętanie wyników pomiarów w wewnętrznej pamięci przyrządu. Nazwa pliku musi być uprzednio ustawiona w polu FILENAME (patrz niżej). Uwaga: Zawartość pliku zapamiętanego za pomocą polecenia Save zależy istotnie od kombinacji parametrów ustawionych w oknach FUNCTION i DISPLAY. Istnieją cztery typy plików danych: 1. Plik zawierający tylko podstawowe wyniki pomiarów wartości skutecznej (RMS) i dziesięć wybranych wartości L N ; 2. Plik zawierający podstawowe wyniki pomiarów wartości skutecznej (RMS), dziesięć wybranych wartości L N i wszystkie wyniki obliczeń statystycznych, kiedy wybrana jest funkcja Ssa lub wyświetlany jest wynik analizy statystycznej DISPLAY:Stat.; 3. Plik zawierający podstawowe wyniki pomiarów wartości skutecznej (RMS), dziesięć wybranych wartości L N oraz wyniki z bufora miernika, kiedy wyświetlany jest DISPLAY:Plot; 4. Plik zawierający podstawowe wyniki pomiarów wartości skutecznej (RMS), dziesięć wybranych wartości L N oraz wszystkie wyniki obliczeń statystycznych i wyniki z bufora miernika, kiedy wybrana jest funkcja FUNCTION:Ssa i wyświetlany jest DISPLAY:Plot. Load Wybór tej możliwości pozwala na załadowanie wyników pomiarów (zapamiętanych za pomocą polecenia Save) z wewnętrznej pamięci przyrządu. Nazwa pliku musi być uprzednio ustawiona w polu FILENAME (patrz niżej). Erase 4-17

18 SVANTEK Wybór tego parametru pozwala na skasowanie wybranego pliku. Nazwa pliku musi być uprzednio ustawiona w polu FILENAME (patrz niżej). FILENAME Pole to pozwala nadać plikowi nazwę niezbędną dla operacji Save, Load i Erase. Pole to ma dwa poziomy sterowania: na pierwszym poziomie może być (za pomocą przycisków <#> i <$>) zmniejszany lub zwiększany numer w nazwie pliku, np. POMIAR1, POMIAR2, POMIAR3 itd. na drugim poziomie, dostępnym po otwarciu okna EDIT (przez naciśnięcie przycisku <ENTER> przy aktywnym polu FILENAME), może być wprowadzona ośmioznakowa nazwa. Wprowadzanie nazwy odbywa się przez wybór znaków z listy wyświetlonej na ekranie za pomocą przycisków <!>, <">, <#> i <$>. Zmianę numeru edytowanego znaku nazwy dokonuje się za pomocą przycisku <ENTER>. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno edycji nazwy pliku CATALOG. Pole to umożliwia przejrzenie zawartości wewnętrznej pamięci przyrządu. Wyświetlane są tylko pliki zapamiętane w danym trybie pracy (np. METER MODE). Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno CATALOG 4-18

19 SVANTEK 4.2. Pomiary drgań Za pomocą przyrządu SVAN 912A(AE) w trybie METER MODE możliwy jest pomiar drgań mechanicznych, i tak: pomiar przyspieszenia drgań realizuje funkcja Val, pomiar prędkości drgań realizuje funkcja Vel, pomiar przemieszczenia drgań realizują funkcje Dil1 lub Dil3. Funkcje Val, Vel i Dil1 i Dil3 są wybierane w polu FUNCTION (patrz niżej). Pomiary drgań należy wykonywać w zestawie: analizator dźwięku i drgań SVAN 912A; piezoelektryczny przetwornik drgań lub piezoelektryczny przetwornik drgań z wbudowanym przedwzmacniaczem typu ICP ; kalibrator SV 10A lub inny odpowiedni. Schemat podłączania czujników drgań do analizatora drgań SVAN 912A (AE) Główny wynik pomiaru jest widoczny na środku wyświetlacza. Kilka dodatkowych informacji jest wyświetlonych nad i poniżej głównego wyniku (patrz dalej). W przypadku, gdy w oknie DISPLAY (patrz opis okna) ustawiona jest funkcja Plot, wynik pomiaru ma formę graficzną. Uwaga: Kiedy istotna jest bezwzględna wartość drgań, przed pomiarem należy dokonać kalibracji całego toru pomiarowego (współczynnik kalibracji powinien uwzględniać czułość użytego przetwornika pomiarowego). Procedura kalibracji jest opisana w rozdziale 6. Jeśli współczynnik kalibracji jest uwzględniony w wyniku pomiaru, to jest to sygnalizowane komunikatem CAL. wyświetlanym poniżej wyniku głównego. Nad wynikiem pomiaru mogą pojawić się ostrzeżenia OVERLOAD i UNDERRANGE. Uwaga: Ostrzeżenie OVERLOAD pojawia się, gdy wartość szczytowa (Peak) sygnału mierzonego przekroczy o 13,2 db wartość nominalną zakresu pomiarowego. 4-19

20 SVANTEK Uwaga: Gdy wynik pomiaru jest mnożony przez współczynnik skali (włączona jest kalibracja CALIBRATION:On) ostrzeżenie OVERLOAD pojawia się przy przekroczeniu przez przebieg wejściowy innego poziomu niż podany wyżej (np. jeśli współczynnik skali wynosi +10 db, a zakres pomiarowy 150 db, to ostrzeżenie OVERLOAD pojawi się, jeśli zmierzona wartość przekroczy ok. 170,2 db - dla przebiegu sinusoidalnego). Uwaga: Ostrzeżenie UNDERRANGE pojawia się, jeśli sygnał wejściowy ma poziom niższy o więcej niż 60 db w stosunku do wartości nominalnej danego zakresu. Nad wynikiem pomiaru wyświetlane są dodatkowo: CRF - współczynnik szczytu (Crest Factor) zdefiniowany jako stosunek wartości szczytowej do wartości skutecznej przebiegu w mierzonym przedziale czasowym; Peak - wartość szczytowa przebiegu w mierzonym przedziale czasowym (czas całkowania detektora wartości szczytowej wynosi ok. 20 µs dla pasma 22,6 khz); Max - wartość maksymalna przebiegu na wyjściu detektora RMS w mierzonym przedziale czasowym; Min - wartość minimalna przebiegu na wyjściu detektora RMS w mierzonym przedziale czasowym. W trybie METER MODE dodatkowo wyświetlane są następujące informacje: bieżący zakres pomiarowy (RANGE) - górna linia ekranu; bieżący stan pomiaru: RUN, Pause lub STOP - górna linia ekranu; nazwa wyświetlanej funkcji - górna linia ekranu; data i godzina - dolna linia ekranu; czas pomiaru nad godziną, wybrane parametry pomiarowe - w kolumnie po prawej stronie ekranu: - rodzaj filtru (FILT); - typ detektora (RMS); - rodzaj wyzwalania pomiaru (TRIG); - całkowity czas całkowania (INT); - elementarny krok całkowania ( INT). W trybie METER MODE w pomiarach drgań jest sześć okien sterujących wyświetlanych po prawej stronie ekranu, a otwieranych za pomocą odpowiadających im przycisków: FUNC, INPUT, SETUP, DISPLAY, CURSOR i FILE. Przycisk <ZOOM> nie jest aktywny w tym trybie. W każdym oknie wyboru pola dokonuje się strzałkami pionowymi <!>, <">. Pole aktywne wyświetlane jest inwersyjnie. Wyboru parametru dokonuje się strzałkami poziomymi <#> i <$>. Okno FUNC zawiera następujące pola sterujące: Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno FUNC 4-20

21 SVANTEK FUNCTION (Funkcja) Dla pomiaru wibracji - (INPUT:Charge - przetwornik piezoelektryczny lub INPUT:Acceler. - przetwornik ICP ) pole to umożliwia wybór funkcji pomiarowej: Val pomiar poziomu przyspieszenia dla drgań, Vel pomiar poziomu prędkości dla drgań, Dil1 pomiar poziomu przemieszczenia dla drgań (od 1 Hz do 20 Hz), Dil3 pomiar poziomu przemieszczenia dla drgań (od 3 Hz do 100 Hz). Uwaga: Każda zmiana parametru pola FUNCTION powoduje zatrzymanie pomiaru i przejście w stan STOP. Wznowienie pomiarów następuje po naciśnięciu przycisku <START>. Funkcja Val Funkcja Val (Vibration acceleration level) pomiar poziomu przyspieszenia drgań stanowi odpowiednik standardowego całkującego miernika drgań spełniającego wymagania normy ISO 8041 dla miernika klasy 1. Zakres pomiarowy przyspieszenia drgań, dla przetwornika o czułości 10 mv/ms - 2 lub 10 pc/ms - 2, wynosi od 0,001 ms - 2 do 1000 ms - 2 (patrz Dodatek C). Dla w/w przetwornika przyspieszenia drgań mogą być mierzone w czterech podzakresach: 110 db, 130 db, 150 db i 170 db (wartość w db odniesiona do 1 µms -2 ; patrz opis pola RANGE w oknie INPUT). Możliwy jest odczyt wyniku pomiarów w jednostkach niemetrycznych (opisanych w rozdziale 7.13). Uwaga: Zastosowanie przetwornika o czułości innej niż 10 mv/ms -2 spowoduje zmianę zakresu mierzonych wartości (patrz Dodatek C). (lub 10 pc/ms-2) Jeśli w trakcie pomiaru nastąpi przekroczenie zakresu, to jest to zapamiętywane i sygnalizowane napisem OVERLOAD, który wyświetlany jest do rozpoczęcia kolejnego pomiaru. Przy funkcji Val mogą być stosowane filtry korekcyjne W-Bxy, W-Bz, W-Bc, H-A, HP i Lin - patrz opis pola FILTER w oknie INPUT. Podczas pomiaru wyświetlany jest czas jaki upłynął od rozpoczęcia pomiaru (dla INT.TIME > 1 s). Funkcja Val umożliwia wykonywanie pomiarów dla wszystkich czterech dostępnych detektorów RMS (Linear, Impulse, Fast i Slow) i dla wszystkich wartości parametru INT. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Val (1m / Lin / 0,1 s) 4-21

22 SVANTEK Uwaga: Podczas pomiarów za pomocą funkcji Val mierzona wartość skuteczna RMS jest uaktualniana co sekundę niezależnie od wybranej stałej czasowej. Wyświetlana wartość jest wynikiem całkowania obliczonym w bieżącym czasie pomiaru (liczonym od momentu <START>), stąd nawet przerwany pomiar daje poprawny wynik Val. Wartości CRF, Peak, Max i Min są kasowane po każdym rozpoczęciu pomiaru. Wszystkie wyniki pomiarów funkcji Val mogą być zapamiętane jako pliki za pomocą poleceń Save (patrz okno FILE). Działanie funkcji Val może być zatrzymane przed końcem czasu pomiaru. Są dwa sposoby zatrzymania pomiaru: za pomocą przycisku <START/STOP>. Kończy to pomiar! za pomocą przycisku <ENTER/PAUSE>. Jego użycie powoduje przejście miernika w stan oczekiwania (Pause). Pomiar może być kontynuowany po naciśnięciu przycisku <START/STOP>. Uwaga: Wtedy gdy funkcja Val znajduje się w stanie Pause możliwe jest skasowanie ostatnich 10 sekund całkowania. Można to osiągnąć przez naciskanie przycisku <ENTER/PAUSE>. Każde naciśnięcie przycisku kasuje ostatnią sekundę całkowania. Dopuszczalne jest dziesięciokrotne użycie przycisku w tym celu. Skasowanie ostatniego okresu całkowania nie zmieni wartości CRF, Peak, Max i Min, ale może skasować przekroczenie zakresu (OVERLOAD). Pozwala to usunąć z pomiaru Val błędne wyniki spowodowane przypadkowymi zakłóceniami. Dla uzyskania ciągłego pomiaru przyspieszeń drgań za pomocą funkcji Val należy włączyć funkcję automatycznego powtarzania Auto Repeat (A. REPEAT:On). Uwaga: Użycie Auto Repeat (A.REPEAT:On) dla funkcji Val powoduje bardzo istotne zmiany w sposobie jej działania. Zapoznaj się dokładnie z poniższym tekstem! Domyślnym stanem funkcji A.REPEAT dla pomiarów Val jest Off (A.REPEAT:Off - wyłączone). Zmiana tego stanu na On (A.REPEAT:On - włączone) powoduje, że: nowy pomiar będzie ropoczynał się automatycznie po osiągnięciu zaprogramowanego czasu całkowania (INT. TIME). Wartości CRF, Peak, Max i Min będą tracone! wszystkie wyniki pomiarów Val będą automatycznie zapamiętywane w buforze PLOT! Dzięki temu opcja (A.REPEAT:On) może być z powodzeniem stosowana np. do całodobowej rejestracji poziomu przyspieszenia drgań w jednominutowych przedziałach czasowych. Funkcja Vel Funkcja Vel (Velocity level) pomiar prędkości drgań stanowi odpowiednik standardowego całkującego miernika prędkości drgań. Pomiar prędkości jest wykonywany za pomocą cyfrowego filtru całkującego o nachyleniu charakterystyki 6 db/okt. Całkowanie sygnału jest liniowe dla częstotliwości większych niż 1 Hz. Poniżej przedstawiona jest charakterystyka filtru jednokrotnie całkującego dla funkcji Vel. Pod osią częstotliwości podano wartości tłumień sygnału wejściowego wnoszone przez ten filtr. Uwaga: Dla częstotliwości 1 Hz błąd liniowości całkowania wynosi ok. -2,1 db. Dla częstotliwości większych niż 3,5 Hz osiągnięto dokładność 0,1 db. 4-22

23 SVANTEK Charakterystyka częstotliwościowa filtru jednokrotnie całkującego - funkcja Vel Zakres pomiaru prędkości drgań dla przetwornika o czułości przyspieszenia drgań 10 mv/ms - 2 lub 10 pc/ms - 2 wynosi: od 100 µm/s do 127 m/s - dla częstotliwości 1 Hz oraz od 100 µm/s do 1,59 m/s - dla częstotliwości 100 Hz (patrz Dodatek C). Dla w/w przetwornika prędkość drgań może być mierzona w czterech zakresach: 150 db, 170 db, 190 db i 210 db (wartość w db odniesiona do 10-9 m/s; patrz opis pola RANGE w oknie INPUT). Możliwy jest odczyt wyniku pomiarów w jednostkach niemetrycznych (opisanych w rozdziale 7.13). Uwaga: Zastosowanie przetwornika o czułości innej niż 10 mv/ms -2 (lub 10 pc/ms -2 ) spowoduje zmianę zakresu mierzonych przez przyrząd wartości (patrz Dodatek C). Uwaga: Dla częstotliwości 1000 Hz sygnał wejściowy jest tłumiony przez filtr całkujący o 60 db. Z tego powodu sygnał o zbliżonej częstotliwości zostanie zmierzony poprawnie, jeśli poziom przyspieszenia drgań tego sygnału będzie zbliżony do maksymalnej wartości na danym zakresie. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Vel ( 1m / HP / 0,1 s) Jeśli w trakcie pomiaru nastąpi przekroczenie zakresu, to jest to zapamiętywane i sygnalizowane napisem OVERLOAD, który wyświetlany jest do rozpoczęcia kolejnego pomiaru. 4-23

24 SVANTEK Uwaga: Ostrzeżenie UNDERRANGE podczas pomiarów funkcją Vel odnosi się do poziomu sygnału na wyjściu filtru całkującego. Oznacza to, że dla odpowiednio dużych częstotliwości mierzonego sygnału sygnalizacja ta może się pojawić nawet przy pełnym wysterowaniu toru pomiarowego (tzn. maksymalnym sygnale przyspieszenia na danym zakresie). Jednocześnie, przemiennie z ostrzeżeniem UNDERRANGE, może pojawiać się sygnalizacja OVERLOAD. Pomiar prędkości drgań (funkcja Vel) może być wykonany tylko z filtrem HP. Pozostałe własności funkcji Vel są identyczne jak dla opisanej wyżej funkcji Val. Funkcja Dil1 Funkcja Dil1 (Displacement level) poziom przemieszczenia drgań stanowi odpowiednik standardowego całkującego miernika przemieszczenia. Pomiar przemieszczenia jest wykonywany za pomocą cyfrowego filtru podwójnie całkującego o nachyleniu charakterystyki 12 db/okt. Całkowanie sygnału jest liniowe dla częstotliwości większych niż 1 Hz. Pasmo częstotliwości jest ograniczone do 20 Hz. Poniżej przedstawiona jest charakterystyka filtru podwójnie całkującego dla funkcji Dil1. Pod osią częstotliwości podano wartości tłumień sygnału wejściowego wnoszone przez ten filtr. Uwaga: Dla częstotliwości 1 Hz błąd liniowości całkowania wynosi około -1,7 db. Dla częstotliwości większych niż 2 Hz osiągnięto dokładność 0,1 db. Charakterystyka częstotliwościowa filtru podwójnie całkującego - funkcja Dil1 Zakres mierzonych wartości przemieszczenia drgań dla przetwornika o czułości 10 mv/ms - 2 lub 10 pc/ms -2 wynosi: od 31,6 µm do 21 m - dla częstotliwości 1 Hz oraz od 31,6 µm do 63,1 mm - dla częstotliwości 20 Hz (patrz Dodatek C). Dla w/w przetwornika przemieszczenie drgań może być mierzone za pomocą funkcji Dil1 w czterech podzakresach: 200 db, 220 db, 240 db i 260 db (wartość w db odniesiona do m; patrz opis pola RANGE w oknie INPUT). Możliwy jest odczyt wyniku pomiarów w jednostkach niemetrycznych (opisanych w rozdziale 7.13). 4-24

25 SVANTEK Uwaga: Zastosowanie przetwornika o czułości innej niż 10 mv/ms -2 (lub 10 pc/ms -2 ) spowoduje zmianę zakresu mierzonych przez przyrząd wartości (patrz Dodatek C). Uwaga: Dla częstotliwości 20 Hz sygnał wejściowy jest tłumiony przez filtr całkujący o 52 db. Z tego powodu sygnał o zbliżonej częstotliwości zostanie zmierzony poprawnie, jeśli poziom przyspieszenia drgań tego sygnału będzie zbliżony do maksymalnej wartości na danym zakresie. Jeśli w trakcie pomiaru nastąpi przekroczenie zakresu, to jest to zapamiętywane i sygnalizowane napisem OVERLOAD, który wyświetlany jest do rozpoczęcia kolejnego pomiaru. Uwaga: Ostrzeżenie UNDERRANGE podczas pomiarów funkcją Dil1 odnosi się do poziomu sygnału na wyjściu filtru całkującego. Oznacza to, że dla odpowiednio dużych częstotliwości mierzonego sygnału sygnalizacja ta może się pojawić nawet przy pełnym wysterowaniu toru (tzn. maksymalnym sygnale przyspieszenia na danym zakresie). Jednocześnie, przemiennie z ostrzeżeniem UNDERRANGE, może pojawiać się sygnalizacja OVERLOAD. Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Dil1 (1m / HP / 0,1 s) Pomiar prędkości drgań (funkcja Dil1) może być wykonany tylko z filtrem HP. Pozostałe własności funkcji Dil1 są identyczne jak dla opisanej wyżej funkcji Val. Funkcja Dil3 Funkcja Dil3 (Displacement level) poziom przemieszczenia drgań stanowi odpowiednik standardowego całkującego miernika przemieszczenia. Pomiar przemieszczenia jest wykonywany za pomocą cyfrowego filtru podwójnie całkującego o nachyleniu charakterystyki 12 db/okt. Całkowanie sygnału jest liniowe dla częstotliwości większych niż 3 Hz. Pasmo częstotliwości jest ograniczone do 100 Hz. Poniżej przedstawiona jest charakterystyka filtru podwójnie całkującego dla funkcji Dil3. Pod osią częstotliwości podano wartości tłumień sygnału wejściowego wnoszone przez ten filtr. Uwaga: Dla częstotliwości 3 Hz błąd liniowości całkowania wynosi około -0,8 db. Dla częstotliwości większych niż 5 Hz osiągnięto dokładność 0,1 db. 4-25

26 SVANTEK Charakterystyka częstotliwościowa filtru podwójnie całkującego - funkcja Dil3 Uwaga: Dla częstotliwości 3 Hz błąd liniowości całkowania wynosi około -0,8 db. Dla częstotliwości większych niż 5 Hz osiągnięto dokładność 0,1 db. Zakres pomiarowy przemieszczenia drgań dla przetwornika o czułości 10 mv/ms - 2 lub 10 pc/ms -2 wynosi: od 3,98 µm do 2,63 m - dla częstotliwości 3 Hz oraz od 3,98 µm do 2,54 mm - dla częstotliwości 100 Hz (patrz Dodatek C). Dla w/w przetwornika przemieszczenie drgań może być mierzone za pomocą funkcji Dil3 w czterech podzakresach: 180 db, 200 db, 220 db i 240 db (wartości w db odniesiona do m; patrz opis pola RANGE w oknie INPUT). Możliwy jest odczyt wyników pomiaru w jednostkach niemetrycznych (opisanych w rozdziale 7.13). Uwaga: Zastosowanie przetwornika o czułości innej niż 10 mv/ms -2 (lub 10 pc/ms -2 ) spowoduje zmianę zakresu mierzonych wartości (patrz Dodatek C). Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - funkcja Dil3 (1m / HP / 0,1 s) 4-26

27 SVANTEK Uwaga: Dla częstotliwości 100 Hz sygnał wejściowy jest tłumiony przez filtr całkujący o 61 db. Z tego powodu sygnał o zbliżonej częstotliwości zostanie zmierzony poprawnie, jeśli poziom przyspieszenia drgań tego sygnału będzie zbliżony do maksymalnej wartości na danym zakresie. Jeśli w trakcie pomiaru nastąpi przekroczenie zakresu, to jest to zapamiętywane i sygnalizowane napisem OVERLOAD, który wyświetlany jest do rozpoczęcia kolejnego pomiaru. Uwaga: Ostrzeżenie UNDERRANGE podczas pomiarów funkcją Dil3 odnosi się do poziomu sygnału na wyjściu filtru całkującego. Oznacza to, że dla odpowiednio dużych częstotliwości mierzonego sygnału sygnalizacja ta może się pojawić nawet przy pełnym wysterowaniu toru (tzn. maksymalnym sygnale przyspieszenia na danym zakresie). Jednocześnie, przemiennie z ostrzeżeniem UNDERRANGE, może pojawiać się sygnalizacja OVERLOAD. Pomiar prędkości drgań (funkcja Dil3) może być wykonany tylko z filtrem HP. Pozostałe własności funkcji Dil3 są identyczne jak dla opisanej wyżej funkcji Val. A.REPEAT (Automatyczne powtarzanie) Parametr ten włącza (On) lub wyłącza (Off) automatyczne powtarzanie cyklu pomiarowego. Uwaga: Ustawienie parametru A.REPEAT ma wpływ na zapis wyników do bufora miernika (patrz dalej). RMS_DET (Detektor RMS) W tym polu można dokonać wyboru typu detektora wartości skutecznej RMS mierzonego sygnału spośród Linear (Lin), Impulse (Imp), Fast lub Slow. Detektor Linear - oblicza dokładną (uśrednianie liniowe) wartość RMS z wartości próbek wejściowych w odcinkach czasu równych 5 ms. Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektor Impulse - oblicza wynik, który odpowiada detektorowi analogowemu RMS ze stałą czasu całkowania Impulse (zgodnie ze standardem IEC 651). Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektor Fast - oblicza wynik, który odpowiada detektorowi analogowemu RMS ze stałą czasu całkowania Fast (zgodnie ze standardem IEC 651). Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektor Slow - oblicza wynik, który odpowiada detektorowi analogowemu RMS ze stałą czasu całkowania Slow (zgodnie ze standardem IEC 651). Wyjście tego detektora jest kolejno uśredniane liniowo za okres INT. Detektory: Impulse, Fast i Slow są realizowane numerycznie na drodze tzw. uśredniania wykładniczego. Daje ono wynik odpowiadający działaniu analogowego przetwornika wartości skutecznej pracującego z odpowiednią stałą czasu całkowania. Uśrednianie wykładnicze jest realizowane według poniższego algorytmu: R i = {( N 1) R i 1 + Li} N gdzie: R 0 = 0; R i - kolejne uśrednione wyniki; L i - wynik liniowego uśredniania próbek wejściowych dla każdego okresu o długości 0,005 sekundy; i = 1, 2, 3,... ; N - stała odpowiadająca bieżącej stałej czasu całkowania (Impulse, Fast lub Slow). 4-27

28 SVANTEK Uwaga: Dla detektora Impulse są niezależnie określone: stała czasu uśredniania i stała czasu opadania patrz norma IEC 651. INT.TIME (Czas całkowania) Pole to pozwala użytkownikowi wybrać czas całkowania z ciągu: 1 m (min), 5 m (min), 15 m (min), 1 h, 8 h, 16 h (kierunek wyboru w lewo) lub 1 s, 2 s,..., 59 s, 1 m (min), 2 m (min),..59 m (min), 1 h, 2 h,..., 16 h (kierunek wyboru w prawo). Obliczenia całkowitej wartości RMS wykonywane są zgodnie z poniższą formułą: Yn = {( n 1) Yn 1 + Xn} n gdzie: Y 0 = 0; Y n - kolejne uśredniane wyniki w odstępach czasu równych INT; X n - kolejny wynik liniowego uśrednienia (za okres INT) próbek pobieranych z wyjścia wybranego detektora RMS co 5 ms (patrz niżej); n = 1, 2,..., N; N - odpowiada całkowitej wartości czasu INT.TIME (N = INT.TIME[s] / INT[s]). Warte podkreślenia jest to, że powyższa formuła daje rzeczywisty wynik uśredniania w każdym momencie czasu trwania pomiaru. INTEGR. (Elementarny czas całkowania) Pole to umożliwia wybór elementarnego czasu całkowania: 0,01 s, 0,02 s, 0,05 s, 0,1 s, 0,2 s, 0,5 s lub 1 s. Obliczenia wartości RMS za okres INT wykonywane są zgodnie z poniższą formułą: Xk = {( k 1) Xk 1 + R k } k gdzie: X0 = 0; X k - kolejne uśredniane wyniki; R k - wynik pobierany z wyjścia wybranego detektora RMS (Linear, Impulse, Fast lub Slow) co 5 ms; k = 1,..., K; K - odpowiada wartości czasu INT (K = INT[s] / 5 ms). Uwaga: Wartości RMS dla czasu całkowania INT są wykorzystywane do obliczania: - wyniku głównego, - wyników Min i Max (dla detektora liniowego - Linear), oraz są rejestrowane w buforze miernika (Meter Buffer) (okno DISPLAY, funkcja Plot) w przypadku, gdy A.REPEAT:Off. Okno INPUT zawiera następujące pola: INPUT Pole to umożliwia określenie źródła sygnału wejściowego: Reference wewnętrzne źródło sygnału wzorcowego (pseudolosowy binarny generator szumu), Microph. wejście mikrofonowe (wymagany jest zewnętrzny przedwzmacniacz np. SV 01A), Direct wejście bezpośrednie dla sygnałów napięciowych, Charge wejście piezoelektrycznego czujnika drgań, Acceler. wejście piezoelektrycznego czujnika drgań z wbudowanym przedwzmacniaczem ładunku (czujnik drgań typu ICP ), SV06 wejście czterokanałowego modułu do pomiaru drgań. SV08 wejście czterokanałowego modułu do pomiaru drgań i dżwięku. Pomiar drgań umożliwiają wejścia Charge, Acceler., SV06 i SV08 (patrz dodatek E). 4-28

29 SVANTEK Widok ekranu przyrządu w trybie METER MODE - okno INPUT RANGE (Zakres) Pole to umożliwia wybór podzakresu pomiarowego stosownie do rodzaju pomiaru i wartości sygnału wejściowego. Możliwy jest wybór jednego z czterech podzakresów pomiarowych (co 20 db) zdefiniowanych poniżej: Dla pomiarów poziomu przyspieszenia dla drgań (Val): 316 mms -2, 3,16 ms -2, 31,6 ms -2 i 316 ms -2 dla czujnika drgań o czułości 10 pc/ms -2 lub 10 mv/ms -2. Odpowiada to wartościom 110 db, 130 db, 150 db i 170 db (dla wartości db odniesionej do 1 µms -2). Jednostki niemetryczne opisano w rozdziale Dla pomiarów poziomu prędkości dla drgań (Vel): 31,6 mms -1, 316 mms -1, 3,16 ms -1 i 31,6 ms -1 dla czujnika drgań o czułości 10 pc/ms -2 (10 mv/ms -2 ). Odpowiada to wartościom 150 db, 170 db, 190 db i 210 db (dla wartości db odniesionej do 10-9 m/s). Jednostki niemetryczne opisano w Dla pomiarów poziomu przemieszczenia dla drgań (Dil1): 0,01 m, 0,1 m, 1 m i 10 m dla czujnika drgań o czułości 10 pc/ms -2 lub 10 mv/ms -2. Odpowiada to 200 db, 220 db, 240 db i 260 db (dla wartości db odniesionej do m). Jednostki niemetryczne opisano w rozdziale Dla pomiarów poziomu przemieszczenia dla drgań (Dil3): 0,001 m, 0,01 m, 0,1 m, 1 m dla czujnika drgań o czułości 10 pc/ms -2 lub 10 mv/ms -2. Odpowiada to 180 db, 200 db, 220 db i 240 db (dla wartości db odniesionej do m). Jednostki niemetryczne opisano w rozdziale FILTER (Filtr) Pole to umożliwia wybór filtru korekcyjnego stosownie do rodzaju pomiaru. Dla pomiarów przyspieszenia drgań: W-Bxy (Whole Body x, y) zgodny z normą ISO 8041, klasa 1; W-Bz (Whole Body z) zgodny z normą ISO 8041, klasa 1; W-Bc (Whole Body combined) zgodny z normą ISO 8041, klasa 1; H-A (Hand-Arm) zgodny z normą ISO 8041, klasa 1; HP oraz Lin. Dla pomiarów prędkości i przemieszczenia drgań: HP. Uwaga: Filtry korekcyjne W-Bxy, W-Bz, W-Bc i H-A są przeznaczone dla mierników zgodnych z normą ISO 2631 (Human Body Response to the Vibrations). Filtr HP pracuje liniowo w zakresie częstotliwości 0,8 Hz 22,6 khz. Filtr Lin pracuje liniowo w zakresie częstotliwości 20 Hz 22,6 khz. 4-29