SPIS TREŚCI INFORMACJE TECHNICZNE. Podstawowe charakterystyki dysz. Wydajność a ciężar właściwy. Funkcjonowanie dysz. Zasady doboru pomp

Transkrypt

1 INFORMACJE SPIS TREŚCI Podstawowe charakterystyki dysz Wydajność a ciężar właściwy Funkcjonowanie dysz Zasady doboru pomp Wielkość rozpylanych kropli Wielkość kropli terminologia, nacisk strumienia Ciśnienie robocze i materiał dysz Lepkość, temperatura i napięcie powierzchniowe Spadek ciśnienia Wskazówki konserwacji dysz Wagi, miary, formuły Ogólne zasady bezpieczeństwa A2 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A14 A15 A16 A1

2 INFORMACJE PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI DYSZ Dysza to precyzyjny element zaprojektowany z myślą o uzyskaniu zamierzonego efektu w konkretnym zastosowaniu. Pomocą w doborze najwłaściwszej dyszy może być poniższe zestawienie podstawowych charakterystyk rozpylania. Odwiedź youtube.com/sprayingsystems, aby zobaczyć prezentacje. Obraz strumienia pokazany po prawej uzyskano w naszym laboratorium z wykorzystaniem warstwowej analizy rozkładu strumienia. (LSI - Laser Sheet Images). Strumień lasera sprzężony z kamerą, skierowany poprzecznie do rozpylanej cieczy, analizuje rozkład rozpylonej cieczy. Rozkład strumienia jest wprost proporcjonalny do rozkładu powierzchniowego rozpylonego materiału (czerwony: wysokie; niebieski: niskie; czarny kolor: brak cząstek). Rozkład objętościowy jest zazwyczaj podobny do rozkładu powierzchniowego tych dysz w zależności miejscowego rozkładu wielkości kropel. DYSZE O STRUMIENIU STOŻKOWYM PEŁNYM Wbudowane w dyszę łopatki wirowe kształtują strumień stożkowy pełny Krople od średnich do dużych STRUMIEŃ STOŻKOWY PEŁNY (DYSZA SPIRALNA) Dysze tworzą strumienie stożkowe pełne (ciecz wypływa z pustych przestrzeni spirali) Rozkład strumienia jest mniej jednolity niż w przypadku dysz z łopatkami wirowymi Wytwarzają względnie grube krople Wtrysk chemikaliów Zwalczanie pyłu Ochrona przeciwpożarowa Chłodzenie metalu Mycie/płukanie Zwalczanie zapylenia Ochrona przeciwpożarowa Odsiarczanie spalin Szybkie chłodzenie WYCINEK OBRAZU LASEROWEGO 15 do do 170 DYSZE PEŁNOSTOŻKOWE O OWALNYM PRZEKROJU STRUMIENIA Dzięki unikalnym łopatkom wirowym wbudowanym w dyszę tworzą strumień stożkowy pełny o owalnym polu nacisku. Szerokość elipsy w przybliżeniu równa połowie jej długości Strumień składa się z kropli od średnich do dużych Mycie gazu/powietrza Chłodzenie i szybkie chłodzenie Zmniejszanie zapylenia Tłumienie pożaru 60 do 105 DYSZE PEŁNOSTOŻKOWE O KWADRATOWYM PRZEKROJU POPRZECZNYM STRUMIENIA Wbudowane w dyszę unikalne łopatki tworzą strumień stożkowy pełny o kwadratowym przekroju strumienia Jednolity rozkład strumienia na całej powierzchni natrysku Strumień składa się z kropli od średnich do dużych Chłodzenie powietrza/gazu Chłodzenie i szybkie chłodzenie Zmniejszanie zapylenia Tłumienie pożaru 52 do 105 A2

3 PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI DYSZ INFORMACJE DYSZE PŁASKOSTRUMIENIOWE (PROSTE) WYCINEK OBRAZU LASEROWEGO Tworzą cienki strumień o przekroju prostokątnym zbudowanym ze średnich kropli Jeśli są stosowane w kolektorach, to strumienie powinny się stykać (montowane na styk ) Odzendrowanie Czyszczenie wysokociśnieniowe Usuwanie nalepek 25 to 65 DYSZE PŁASKOSTRUMIENIOWE (ZWĘŻONE) Tworzą strumień płaski o zbieżnych końcach W kolektorach natryskowych dla uzyskania równomiernego pokrycia na całej powierzchni działania powinny być montowane na zakładkę DYSZE PŁASKOSTRUMIENIOWE (DEFLEKTOROWE) Wykorzystując płaską odchyloną powierzchnię, tworzą płaskie strumienie złożone z kropli średniej wielkości Duży wolny przelot dyszy zmniejsza prawdopodobieństwo zatkania okrągłego otworu wylotowego Powlekanie Chłodzenie Nawilżanie Mycie Natryski w papierniach Mycie 15 to 110 DYSZA WKLĘSŁOSTOŻKOWA Z KOMORĄ WIROWĄ Komora powoduje zawirowanie cieczy i tworzy strumień kołowy Idealna w przypadku zastosowań wymagających drobnych kropli i dużych wydajności DYSZA WKLĘSŁOSTOŻKOWA Z DEFLEKTOREM Deflektorowa nasadka dyszy tworzy strumień w kształcie parasola Chłodzenie powietrza, gazu i wody Chłodzenie wyrobów transportowanych przenośnikami Zmniejszanie zapylenia Odsiarczanie spalin Napowietrzanie wody Ozdobne natryski Tłumienie zapylenia Ochrona przeciwpożarowa Czyszczenie wnętrza rur i kanałów Kurtyny wodne 15 to to to 180 A3

4 INFORMACJE PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI DYSZ STRUMIEŃ STOŻKOWY PUSTY DYSZA BUDOWY SPIRALNEJ WYCINEK OBRAZU LASEROWEGO Ciecz wypływająca przez puste przestrzenie spirali tworzy strumień kołowy Krople są nieco grubsze niż w przypadku innych typów dysz wklęsłostożkowych Dyszę cechuje duża wydajność przy zwartej budowie Budowa jednoczęściowa zapewnia maksymalne natężenie przepływu przy danej średnicy rury DYSZE O STRUMIENIU IGŁOWYM Wytwarzają strumień igłowy (punktowy) z największą siłą nacisku (na jednostkę powierzchni) Zwalczanie zapylenia Ochrona przeciwpożarowa Odsiarczanie spalin Czyszczenie wyrobów wymagających zupełnego usunięcia brudu i innych resztek Natryski dekoracyjne Operacje wymagające laminarnych strumieni 50 to DYSZE DO ATOMIZACJI (ROZPYLANIE HYDRAULICZNE, DROBNA MGŁA) Wytwarzają strumień drobnokroplisty o małej wydajności w kształcie stożka pustego (bez użycia sprężonego powietrza) Zwalczanie zapylenia Chłodzenie przez odparowanie Nawilżanie Suszenie rozpyłowe 35 to 165 DYSZE DO ATOMIZACJI, DWUCZYNNIKOWE I ZE WSPOMAGANIEM POWIETRZNYM Wytwarzają różne strumienie stożkowe i płaskie (przez atomizację cieczy sprężonym powietrzem) Zmieszanie wewnętrzne pozwala uzyskać bardzo drobne krople Powlekanie Chłodzenie przez odparowanie Zwilżanie Nawilżanie 18 to 360 A4

5 WYDAJNOŚĆ I CIĘŻAR WŁAŚCIWY INFORMACJE WYDAJNOŚĆ WYDAJNOŚĆ DYSZY ZMIENIA SIĘ WRAZ CIŚNIENIEM Zależność między ciśnieniem a przepływem przy zadanej średnicy wylotu opisana jest wzorem: Q 1 (P 1 ) n Q ~ 2 (P 2 ) n Q = natężenie przepływu (galon/min lub l/min) P = ciśnienie cieczy (psi lub bar) n = wykładnik potęgowy zależny od rodzaju dyszy Zastosuj wzór dla przybliżonego obliczenia nieznanego przepływu lub ciśnienia, gdy inne zmienne są znane. Wykładnik n, zależny od typu dyszy, można obliczyć ze stosunku wartości ciśnienia do wartości natężenia przepływu. Przykład: Do obliczenia natężenia przepływu wody standardowej dyszy pełnostożkowej 1/4G-10 przy ciśnieniu 10 bar, sprawdź dane w karcie katalogowej. Znajdziesz tam: Kąt rozpylania 65⁰ Kąt rozpylania 65 Przepływ (Q1) przy 40 psi = 1.9 galon/min Ciśnienie (P 1 ) = 40 psi Ciśnienie (P 2 ) = 150 psi Otrzymamy dla Q 2 = 3.5 galon/min Q 2 = Q galon/min = (P 1 / P 2 ) n (40 / 150).46 Przepływ (Q 1 ) przy 3 bar = 7.5 lpm Ciśnienie (P 1 ) = 3 bar Ciśnienie (P 2 ) = 10 bar Otrzymamy dla Q 2 = 13 lpm Q 2 = Q 1 = 7.5 lpm (P 1 / P 2 ) n (3 / 10).46 WYKŁADNIK POTĘGOWY DLA SPECYFICZNYCH TYPÓW DYSZ CIĘŻAR WŁAŚCIWY Ponieważ ciężar właściwy wpływa na natężenie przepływu, katalogową wydajność dysz należy pomnożyć przez współczynnik przeliczeniowy jak pokazano poniżej. W niniejszych rozważaniach traktujemy ciężar właściwy cieczy jako stosunek masy danej objętości cieczy do tej samej objętości wody. Ciężar właściwy wody jest definiowany jako 1. Rozpylając inną ciecz należy w kalkulacjach dotyczących przepływu uwzględnić ciężar właściwy. 1 Q 2 = Q 1 (woda) x c.wł. Korzystając z poprzedniego przykładu: Ciecz jest cięższa od wody jej ciężar właściwy wynosi 1.4 Przepływ wody przy ciśnieniu 150 psi=3.5 galon/min Cięższa ciecz (Q 2 ) = Q 1 (woda)*1/ gpm * 1 Q 2 = = 2.95 gpm (galon/min) 1.4 Rozpylana ciecz jest cięższa od wody i ma ciężar właściwy 1.4 Natężenie przepływu wody przy 10 bar =13 l/min Ciężka ciecz (Q 2 ) = Q 1 (woda)*1/ 1.4 Q 2 = 13 lpm * = 11 lpm WSPÓŁCZYNNIK PRZELICZENIOWY W ZALEŻNOŚCI OD CIĘŻARU WŁAŚCIWEGO Typ dyszy Dysze wklęsłostożkowe wszystkie Dysze pełnostożkowe bez wkładek wirowych serie 15⁰ i 30⁰ Dysze płaskostrumieniowe wszystkie Dysze pełnostrumieniowe (punktowe) wszystkie Dysze spiralne wszystkie Dysze pełnostożkowe standardowe dysze prostokątne, owalne i o dużej wydajności Wykładnik n WSPÓŁCZYNNIK PRZELICZENIOWY Woda WSPÓŁCZYNNIK PRZELICZENIOWY W ZALEŻNOŚCI OD CIĘŻARU WŁAŚCIWEGO Dysze pełnostożkowe szerokokątne i kwadratowe szerokokątne Na stronie spray.com/sprayware zamieszczono kalkulator online do obliczenia natężenia przepływu i zasięgu strumienia..44 CIĘŻAR WŁAŚCIWY CIECZY Ważne: Ciężar właściwy cieczy wpływa głównie na wydajność dysz. Ponieważ wydajności katalogowe dysz odnoszą się do wody należy, w razie rozpylania innych cieczy, pomnożyć wartości katalogowe przez współczynnik przeliczeniowy wg. wykresu lub posłużyć się równaniem. Współczynnik przeliczeniowy uwzględnia jedynie wpływ ciężaru właściwego cieczy na wydajność dyszy. Nie uwzględnia innych czynników, które również mogą wpływać na jej wydajność. A5

6 INFORMACJE FUNKCJONOWANIE DYSZ KĄT ROZPYLANIA I SZEROKOŚĆ NATRYSKU Dla podanych w tabeli kątów rozpylania obliczono przybliżoną szerokość natrysku przy założeniu, że cieczą rozpylaną lub rozprowadzaną jest woda. W rzeczywistych warunkach efektywny kąt rozpylania zmienia się wraz z odległością. Ciecze robocze o lepkości większej niż lepkość wody formują względnie mniejsze kąty (w skrajnych przypadkach nawet strumień ciągły) w zależności od lepkości, kalibru dyszy i ciśnienia rozpylania. Ciecze o napięciu powierzchniowym mniejszym niż napięcie powierzchniowe wody są rozpylane pod szerszymi kątami niż to podano w tabeli. Wartości tabelaryczne są wartościami teoretycznymi obliczonymi dla danego kąta rozpylania i wysokości natrysku. W obliczeniach założono stałość kształtu strumienia na całej jego długości. W praktyce kąt rozpylania nie jest stały. Jeśli szerokość natrysku jest wartością krytyczną, należy poprosić o szczegółowe dane. Przykład: Dysza o kącie rozpylania 65 rozpyla strumień na szerokość 51 z odległości 40 od natryskiwanej powierzchni WYSOKOŚĆ NATRYSKU KĄT ROZPYLANIA TEORETYCZNA SZEROKOŚĆ TEORETYCZNA SZEROKOŚĆ NATRYSKU DLA RÓŻNYCH ODLEGŁOŚCI OD WYLOTU DYSZY W CALACH (CM) Kąt rozpylania Na stronie spray.com/sprayware zamieszczono kalkulator online do obliczenia natężenia przepływu i zasięgu strumienia. A6

7 WYTYCZNE DOBORU POMPy INFORMACJE POMPY Wszystkie operacje związane z użyciem dysz wymagają przepływu cieczy. Przepływ może być wywołany grawitacyjnie, pneumatycznie lub pompami mechanicznymi. Należy zaznaczyć, że systemy pompowe zapewniają przepływ, a nie ciśnienie. Ciśnienie jest rezultatem ograniczenia przepływu. Na wylocie pompy pracującej bez oporu ciśnienie wynosi 0 bar. Gdy przepływ zostanie ograniczony, powstanie ciśnienie w przewodzie. Główne odmiany pomp to pompy wyporowe i odśrodkowe. Są oczywiście również inne rodzaje pomp, ale zasady funkcjonowania są takie same, jak dla pomp wyporowych i wirowych. Pompy wyporowe Za każdym suwem tłoka czy nurnika lub obrotem wału do systemu dostarczana jest pewna stała objętość cieczy. Na przykład pompy tłokowe, pompy nurnikowe, pompy perystaltyczne i pompy zębate. Pompy wyporowe wytwarzają wysokie ciśnienie i niezależnie od charakterystyki systemu zapewniają stały przepływ cieczy. Pompy muszą być wyposażone w zawór przelewowy i bezpieczeństwa. Pompy odśrodkowe Pompy te zwykle składają się z dużej łopatki (wirnika), który jest obracany (za pomocą wału) wewnątrz obudowy. Geometria wirnika i obudowy powoduje ruch cieczy po stycznej. Ciecz przemieszcza się do części komory o mniejszej objętości i stąd trafia do systemu rurowego. Pompy tego rodzaju pracują zazwyczaj na niskim ciśnieniu i dużej wydajności. Mogą również składać się z wielu stopni dla zwiększenia osiąganego ciśnienia. Mogą być uruchomiane przy zablokowanym wylocie pompy. Pompy wydzielają ciepło i mogą powodować kawitację cieczy, ale nie wytworzą ciśnienia jak pompy wyporowe. Należy jednak stosować zawory przelewowe i bezpieczeństwa dla ochrony innych elementów składowych systemu. WPŁYW POMP NA DOBÓR DYSZ Natężenie przepływu i wymagane przez system ciśnienie wpływają na wybór pomp. Istnieje wiele odmian, typów i wielkości pomp, poniższe ogólne zasady doboru powinny okazać się pomocne. Wysokie natężenia przepływu wymagają zazwyczaj pomp wirowych Wysokie ciśnienie wymaga zastosowania pomp wyporowych Pompy z napędem o zmiennej częstotliwości mogą być opcją; pozwalają na płynną regulację prędkości i natężenia przepływu Odnośnie cieczy. Ciężar właściwy cieczy wpływa na natężenie przepływu pompy, podobnie jak na natężenie przepływu dysz Sprawność pompy, wydzielane ciepło, dostępna moc, warunki eksploatacji i konserwacji winne być również rozważone CIŚNIENIE (stopa LUB METR) PROCENT WYDAJNOŚĆ PRZEPŁYW (galon/min lub l/min) NATĘŻENIE PRZEPŁYWU I CIECZ WIROWE WYPOROWE WIROWE WYPOROWE LEPKOŚĆ SPRAWNOŚĆ PROCENT WIROWE WYPOROWE CIŚNIENIE (psi LUB bar) A7

8 INFORMACJE WIELKOŚĆ ROZPYLANYCH KROPLI WIELKOŚĆ KROPLI (ATOMIZACJA) Dokładne dane o wielkości kropel są istotne dla oceny efektywności działania dysz, szczególnie w takich dziedzinach jak: chłodzenie gazu, kondycjonowanie gazu, gaszenie pożarów czy suszenie rozpyłowe. Każdy strumień składa się z wielu kropel różnej wielkości. Dla pełnego scharakteryzowania strumienia należy określić udziały poszczególnych klas wielkości kropli w całym strumieniu. Rozkład kropel zależy od kształtu strumienia i rodzaju dyszy. Najdrobniejsze krople wytwarzają dysze o rozpyle pneumatycznym, największe zaś dysze hydrauliczne o strumieniu stożkowym pełnym. WIELKOŚĆ KROPLI W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU STRUMIENIA, WYDAJNOŚCI DYSZY I CIŚNIENIA ROBOCZEGO Rodzaj strumienia Rozpylanie pneumatyczne 10 psi (0.7 bar) 40 psi (2.8 bar) 100 psi (7 bar) Wydajność VMD Wydajność VMD Wydajność VMD gpm lpm mikron gpm lpm mikron gpm lpm mikron RZECZYWISTY WYMIAR KROPLI 500 µm 1200 µm 5500 µm 1 = 25,400 µm 1 mm = 1,000 µm µm = mikrometr Właściwości cieczy, wydajność dyszy, ciśnienie rozpylania, kąt rozpylania wpływają również na wielkość kropli. Niskie ciśnienie rozpylania powoduje tworzenie dużych kropel. Odwrotnie, wysokie ciśnienia dają małe krople. W ramach każdego typu dysz, dysze najmniejsze dają najmniejsze krople, a dysze największe największe krople. Rozpylanie drobnokropliste Strumień stożkowy pusty Strumień płaski Strumień stożkowy pełny Dysze dobrano dla zobrazowania pełnego zakresu możliwych wielkości kropel WZGLĘDNE WIELKOŚCI KROPLI W katalogu podano ogólne wielkości kropel. Rzeczywista wielkość zależy od natężenia przepływu i ciśnienia, tak więc niektóre dysze mogą tworzyć więcej niż jedną kategorię kropel. Jeśli wielkość kropli jest istotnym parametrem Twojej aplikacji prosimy zwrócić się do nas dla uzyskania szczegółowych informacji. W MIKRONACH MGŁA LEKKI DESZCZ UMIARKOWANY DESZCZ INTENSYWNY/MOCNY DESZCZ 10 do do do do 5000 BARDZO MAŁE MAŁE ŚREDNIE DUŻE A8

9 WIELKOŚĆ KROPLI TERMINOLOGIA I NACISK INFORMACJE WIELKOŚĆ KROPLI TERMINOLOGIA Nazewnictwo jest często głównym powodem nieporozumień i zamieszania wokół pojęcia wielkości kropli. Dla ścisłego porównania kropel wytwarzanych przez różne dysze należy stosować te same rodzaje średnic umownych. Wielkość kropli podaje się zazwyczaj w mikronach. Poniżej zestawiono najczęściej stosowane średnice umowne i ich definicje. D V0.5 : ŚREDNIA OBJĘTOŚCIOWA ŚREDNICA (VMD) Mediana objętościowa D v0.5 definiuje wielkość kropli w zależności od objętości rozpylonej cieczy. 50% całej rozpylonej cieczy składa się z kropel o większej średnicy a pozostałe 50% ma mniejszą średnicę. NACISK Nacisk albo oddziaływanie strumienia na powierzchnię z pewnej odległości można wyrazić na wiele sposobów. Wszystkie definicje opierają się na podstawowym równaniu do obliczenia całkowitej siły nacisku wywieranego przez każdy strumień przy danym ciśnieniu. W obliczeniach nie uwzględnia się kształtu strumienia, typu dyszy, właściwości cieczy i innych czynników. I = K x Q x P Całkowity teoretyczny nacisk = stała (zależna od jednostek) x przepływ (przy ciśnieniu P) x pierwiastek kwadratowy ciśnienia (P) D V0.9 D v0.9 Wartość gdzie 90% całej objętości rozpylonej cieczy składa się z kropel o średnicach mniejszych lub równych tej wartości. Taki pomiar jest najbardziej odpowiedni gdy jest wymagane pełne odparowanie cieczy. D 32 : ŚREDNICA SAUTERA (SMD) Definiuje stopień dokładności rozpylania w zależności od całkowitej powierzchni wszystkich kropel tworzących strumień. Średnica Sautera jest to średnica kropli, której stosunek objętości do powierzchni jest taki sam, jak stosunek objętości wszystkich kropli stanowiących strumień do powierzchni wszystkich kropli strumienia razem wziętych. Pełne dane o rozmiarach kropli są dostępne dla wszystkich rodzajów dysz. Dodatkowe dane można uzyskać u miejscowego przedstawiciela Spraying Systems Co. I = całkowity teoretyczny nacisk strumienia K = stała Q = natężenie przepływu P = ciśnienie cieczy I lbs.(f) kg(f) Newton Newton K Q gpm lpm lpm lpm P psi kg/ 2 bar MPa Stałą przeliczeniową zależną od jednostek przyjętych do obliczeń zestawiono w tabeli obok. Przykład: I =.0526 x 3.5 galon/min x 150 psi I = 2.25 lbs(f) siła nacisku całego strumienia Inżynier lokalnego biura sprzedaży chętnie pomoże w obliczeniu siły nacisku w Państwa aplikacji. A9

10 INFORMACJE Ciśnienie ROBOCZE i MATERIAŁ DYSZ CIŚNIENIE ROBOCZE W tabelach szczegółowych tego katalogu podano najczęściej stosowane zakresy ciśnienia roboczego dla poszczególnych dysz lub akcesoriów Skontaktuj się z lokalnym przedstawicielem Spraying Systems Co. jeśli Państwa aplikacja wymaga ciśnień wykraczających poza zakresy podane w niniejszym katalogu. RODZAJE MATERIAŁÓW Dla każdego typu dysz dobrano standardowe materiały uznane za najwłaściwsze ze względu na zastosowania najczęściej związane z tego typu dyszą. Standardowe materiały obejmują: mosiądz, stal, różne stale nierdzewne, hartowane stale nierdzewne, wiele odmian tworzyw sztucznych oraz różne węgliki. Na specjalne życzenie możemy dostarczyć dysze w innych materiałach w tym: AMPCO 8 Nylon CARPENTER 20 (Alloy 20) Materiały ceramiczne CUPRO NIKIEL Grafit HASTELLOY INCONEL MONEL Polypropylen, PVC i CPVC REFRAX Węglik krzemu Stellite Tytan Cyrkon ZUŻYCIE DYSZ Zużycie dysz objawia się głównie przez zwiększenie natężenia przepływu i pogorszenie jakości rozpylania. W dyszach płaskostrumieniowych o eliptycznych otworach wylotowych następuje zwężenie strumienia. W innego typu dyszach zmienia się rozkład wewnątrz strumienia bez wyraźnej zmiany pola natrysku. Wzrost natężenia przepływu dyszy może się czasami objawić spadkiem ciśnienia w instalacji, szczególnie w przypadku zastosowania pomp tłokowych. Twarde materiały cechuje z reguły większa odporność na zużycie. W tabeli poniżej zamieszczono względne współczynniki odporności na ścieranie różnych materiałów. Tablica może być pomocna w doborze odpowiednich materiałów na dysze, wkłady i/lub ustniki rozpylaczy. Dostępne są również materiały o zwiększonej odporności na korozję. Odporność materiałów na korozję zależy od chemicznych właściwości rozpylanej cieczy, zaś agresywność korozyjna cieczy zależy od temperatury i stopnia koncentracji czynnika. Przy doborze materiału należy rozważyć te czynniki na równi z odpornością korozyjną i chemiczną zastosowanego materiału. ORIENTACYJNE WSKAŹNIKI ODPORNOŚCI NA ŚCIERANIE Rodzaj materiału Współczynnik odporności na ścieranie Aluminium 1 Mosiądz 1 Polypropylen 12 Stal 1.52 MONEL 23 Stal nierdzewna 46 HASTELLOY 46 Hartowana stal nierdzewna 1015 Stellite 1015 Węglik krzemu (wiązany azotkiem) Ceramika Węgliki Guma syntetyczna lub szafir Patrz rejestr znaków towarowych i własnościowych stron i-1. A10

11 LEPKOŚĆ, TEMPERATURA I NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE INFORMACJE LEPKOŚĆ Lepkość dynamiczna jest właściwością cieczy utrudniającą zmianę kształtu lub wzajemnego położenia cząstek będących w ruchu. Lepkość cieczy wpływa głównie na formowanie strumienia, w mniejszym stopniu na wydajność dyszy. Wyższa lepkość cieczy 100 cp lub wyżej wymaga wyższego minimalnego ciśnienia dla zapoczątkowania kształtowania strumienia i powoduje zmniejszenie kąta rozpylania w porównaniu do wody. TEMPERATURA Wartości podane w katalogu odnoszą się do rozpylania wody w temperaturze 70 F (21 C). Chociaż zmiana temperatury cieczy nie wpływa bezpośrednio na pracę dysz to często wpływa na lepkość, napięcie powierzchniowe i ciężar właściwy a te wielkości mają wpływ na pracę dysz. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Powierzchnia cieczy ma tendencję do przyjmowania możliwie najmniejszego wymiaru, zachowuje się jak napięta membrana. Każda cząstka powierzchni cieczy oddziałuje na sąsiednią cząstkę lub na stykający się z nią obiekt. Siła oddziaływania leży w płaszczyźnie powierzchni i jest proporcjonalna do jednostki długości. Dla wody w temperaturze 70 F (21 C) wynosi 73 dyn/. Napięcie powierzchniowe wpływa głównie na minimalne ciśnienie rozpylania, kąt rozpylania i wielkość kropli. Wpływ napięcia powierzchniowego jest bardziej widoczny w niskich temperaturach roboczych. Właściwości napięcia powierzchniowego są bardziej widoczne przy niższcyh ciśnieniach roboczych. Wyższe napięcie zmniejsza kąt rozpyłu, szczególnie w dyszach pustostożkowych i płaskostrumieniowych. Niskie napięcie pozwala na pracę na niższym ciśnieniu roboczym. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRACĘ DYSZ W poniższej tabeli przedstawiono wpływ różnych czynników na pracę dysz, efekty mogą się różnić w zależności od rodzaju i wielkości dyszy. W niektórych przypadkach dochodzi do wzajemnego znoszenia skutków działania występujących czynników. Na przykład w dyszach o strumieniu stożkowym pustym wzrost temperatury rozpylanej cieczy spowoduje zwiększenie natężenia przepływu, jednocześnie maleje lepkość, a to wpływa na zmniejszenie przepływu. Charakterystyka dyszy Zwiększone ciśnienie robocze Wzrost ciężaru właściwego Wzrost lepkości Wzrost temperatury cieczy Wzrost napięcia powierzchniowego Jakość strumienia Lepszy Nieistotny Gorsza Lepszy Nieistotny Wielkość kropli Maleje Nieistotny Rośnie Maleje Rośnie Kąt rozpylania Rośnie, później maleje Nieistotny Maleje Rośnie Maleje Wydajność Rośnie Maleje Pełny/pusty stożek rośnie Płaski maleje W zależności od rozpylanej cieczy i rodzaju dyszy Bez znaczenia Nacisk strumienia Rośnie Nieistotny Maleje Rośnie Nieistotny Prędkość kropli Rośnie Maleje Maleje Rośnie Nieistotny Zużycie Rośnie Nieistotny Maleje W zależności od rozpylanej cieczy i rodzaju dyszy Bez znaczenia A11

12 INFORMACJE Spadek ciśnienia SZACUNKOWA STRATA CIŚNIENIA W ARMATURZE I OSPRZĘCIE Wydajności znamionowe zaworów, filtrów i osprzętu podano przy założeniu 5% spadku ciśnienia (odniesionego do maksymalnego ciśnienia roboczego). Na stronie spray.com/sprayware zamieszczono kalkulator online spadków ciśnienia. W razie potrzeby poproś o pomoc w miejscowym biurze sprzedaży. PRZYBLIŻONA STRATA CIŚNIENIA W ZŁĄCZKACH RUROWYCH (wyrażona w jednostkach długości rur prostych). Skorzystaj z załączonej tabeli do określenia długości zastępczej rurociągu. Średnica nominalna (in.) Średnica wewnętrzna in. (mm) Zawór odcinający OTWARTY ft. (m) Zawór kulowy OTWARTY ft. (m) 45 Kolanko ft. (m) Trójnik ft. (m) Kolanko lub trójnik z redukcją1/2 ft. (m) Trójnik z bocznym wylotem ft. (m) 1/8.269 (6.8).15 (.05) 8.0 (2.4).35 (.11).40 (.12).75 (.23) 1.4 (.43) 1/4.364 (9.2).20 (.06) 11.0 (3.4).50 (.15).65 (.20) 1.1 (.34) 2.2 (.67) 1/2.622 (15.8).35 (.11) 18.6 (5.7).78 (.24) 1.1 (.34) 1.7 (.52) 3.3 (1.0) 3/4.824 (21).44 (.13) 23.1 (7.0).97 (.30) 1.4 (.43) 2.1 (.64) 4.2 (1.3) (27).56 (.17) 29.4 (9.0) 1.2 (.37) 1.8 (.55) 2.6 (.79) 5.3 (1.6) 1-1/ (35).74 (.23) 38.6 (11.8) 1.6 (.49) 2.3 (.70) 3.5 (1.1) 7.0 (2.1) 1-1/ (41).86 (.26) 45.2 (13.8) 1.9 (.58) 2.7 (.82) 4.1 (1.2) 8.1 (2.5) (53) 1.1 (.34) 58 (17.7) 2.4 (.73) 3.5 (1.1) 5.2 (1.6) 10.4 (3.2) 2-1/ (63) 1.3 (.40) 69 (21) 2.9 (.88) 4.2 (1.3) 6.2 (1.9) 12.4 (3.8) (78) 1.6 (.49) 86 (26) 3.6 (1.1) 5.2 (1.6) 7.7 (2.3) 15.5 (4.7) (102) 2.1 (.64) 113 (34) 4.7 (1.4) 6.8 (2.1) 10.2 (3.1) 20.3 (6.2) (128) 2.7 (.82) 142 (43) 5.9 (1.8) 8.5 (2.6) 12.7 (3.9) 25.4 (7.7) (154) 3.2 (.98) 170 (52) 7.1 (2.2) 10.2 (3.1) 15.3 (4.7) 31 (9.4) PRZEPŁYW POWIETRZA PRZEZ RURY STALOWE ( w SCFM i Nm/min) Zastosowane ciśnienie psig Średnica nominalna rury przepływ w (scfm) Zastosowane ciśnienie Średnica nominalna rury przepływ w (Nl/min) 1/8" 1/4" 3/8" 1/2" 3/4" 1" 1-1/4" 1-1/2" 2" 2-1/2" 3" bar 1/8" 1/4" 3/8" 1/2" 3/4" 1" 1-1/4" 1-1/2" 2" 2-1/2" 3" A12

13 Spadek ciśnienia INFORMACJE PRZEPŁYW WODY PRZEZ RURĘ STALOWĄ STRATA CIŚNIENIA Przepływ Strata ciśnienia w psi dla różnych średnic rur odniesiona do 10 ft. długości rury Przepływ Strata ciśnienia w barach dla różnych średnic rur odniesiona do 10 m długości rury gpm 1/8" ¼" 3/8" ½" ¾" 1" 1¼" 1½" 2" 2½" 3" 3½" 4" 5" 6" 8" lpm 1/8" ¼" 3/8" ½" ¾" 1" 1¼" 1½" 2" 2½" 3" 3½" 4" 5" 6" 8" Zalecane wartości przepływów podano w zaznaczonym obszarze. Dla rur dłuższych niż 10 ft. (3 m) strata ciśnienia jest proporcjonalna do długości. Dla rur o długości 50 ft. (15 m) strata ciśnienia jest w przybliżeniu 5-krotną wartością tabelaryczną. A13

14 INFORMACJE WSKAZÓWKI KONSERWACJI UTRZYMANIE DYSZ NATRYSKOWYCH Dysza jak każdy precyzyjny element zużywa się z czasem. Zużycie dysz może być trudne do wykrycia. Mała zmiana w działaniu może spowodować problemy z jakością produktu, powodować marnotrawstwo wody, chemikaliów i energii elektrycznej. Koszty używania wypracowanych dysz mogą być znaczące i mogą sięgać dziesiątków tysięcy złotych rocznie i więcej. Wczesne wykrycie zużytej dyszy może zapobiec znacznej utracie zysków. KORZYSTAJĄC z DYSZ KTÓRYCH WYDAJNOŚĆ jest o 15% większa od WYDAJNOŚCI ZNAMIONOWEJ* WODA CHEMIKALIA UTYLIZACJA ŚCIEKÓW Nadmiar 1,701,835 galonów (6,442,146 litrów) 170,165 galonów (644,145 litrów) 1,872,000 galonów (7,086,291 litrów) Koszt zbędnego nadmiaru US $4,680 US $170,164 US $7,956 CAŁKOWITY KOSZT KORZYSTANIA ZE ZUŻYTYCH DYSZ: US $182,800 * Całkowity przepływ 100 galonów/min (379 l/min). Koszt wody US $2.75/1000 galonów (3785 litrów) Koszt chemikaliów US $1.00 na galon (litr), stopień rozcieńczenia 10:1. Roczny czas pracy 2080 godzin. Zwiększonych kosztów energii, wybraków i przestojów spowodowanych pogorszeniem jakości nie ujęto w kalkulacji. WYKRYWANIE ZUŻYTYCH DYSZ Oględziny dysz nie wystarczą; nawet znacznie zużyte dysze nie są w ten sposób do wykrycia. Ilustrują to poniższe fotografie. Rozpylacz z lewej strony jest nowy i pracuje prawidłowo. Rozpylacz z prawej strony jest zużyty i jego wydajność przekracza o 30% wydajność znamionową dyszy. Tej różnicy nie można wykryć wzrokowo dopiero pomiary na stole rowkowym wykażą tę różnicę. DOBRA ZUŻYTA OZNAKI ZUŻYCIA DYSZ: Jakość natrysku i zwiększenie odpadów. Sprawdź równomierność pokrycia, chłodzenia, suszenia lub czyszczenia i zmiany temperatury, zawartość pyłu i wilgoci Zmiana natężenia przepływu: Pompy wirowe: odczyt przepływomierza lub pomiar ilości zebranej cieczy (w zadanym czasie i ciśnieniu) i porównanie z pomiarem przeprowadzonym na nowej dyszy/ach Pompy wyporowe: ciśnienie w przewodzie zasilającym spadnie, przepływ jest stały Ciśnienie w kolektorach: Pompy wirowe: sprawdź, czy zużycie cieczy wzrosło. Ciśnienie natrysku będzie prawdopodobnie niezmienione Pompy wyporowe: sprawdź, czy ciśnienie tłoczenia spadło, czy spadł nacisk strumienia na płaszczyznę roboczą. Przepływ cieczy będzie prawdopodobnie niezmieniony. Wzrost ciśnienia może świadczyć o zapchaniu dysz. Pogorszenie jakości strumienia. Sprawdź zmiany w jakości strumienia. Sprawdź kąt i szerokość rozpylania na płaszczyźnie roboczej WYMIANA ZUŻYTYCH DYSZ Regularna kontrola i konserwacja dysz pomogą zidentyfikować zużyte dysze i wydłużyć okres ich eksploatacji. Jednak proces zużywania występuje z czasem i jedynym rozwiązaniem jest wymiana zużytych dysz. Kilka wytycznych pomocnych w określeniu optymalnego okresu wymiany dysz: Czy zużyta dysza wpływa na produkt lub jakość procesu technologicznego? Jeśli tak, wymień dysze nim pojawią się zmiany Czy oszczędna gospodarka wodą jest priorytetem? Jeśli tak, wymień dysze nim pojawią się zmiany Ile kosztuje eksploatacja zużytych dysz? Ile wynosi dodatkowy koszt wody, chemikaliów, energii elektrycznej i usuwanie ścieków w porównaniu z kosztami wymiany dysz? Czy precyzja natrysku ma istotne znaczenie dla całego procesu technologicznego? Jeśli tak, można ustalić z góry daty wymiany dysz np. na roczne albo półroczne okresy konserwacji Więcej informacji znajdziesz na spray.com. lub poproś lokalnego przedstawiciela o pomoc w opracowaniu planu konserwacji dysz. A14

15 WAGI, MIARY, FORMUŁY INFORMACJE TABELE PRZELICZENIOWE PRZELICZNIKI JEDNOSTEK OBJĘTOŚĆI ³ Fluid Ounce Pound of Water Litr US Gallon Cubic Foot (ft 3 ) m³ ³ x x x x 10 6 Fluid Ounce x x x 10 5 Pound of Water x 10 4 Litr US Gallon x 10 3 Cubic Foot (ft 3 ) m³ 1.0 x x PRZELICZNIKI JEDNOSTEK CIŚNIENIA -CIECZ lb/in 2 (psi) Ft Water Kg/Cm 2 Atm Bar Inch Mercury kpa (kilopas) lb/in 2 (psi) Ft Water Kg/Cm Atm Bar Inch Mercury kpa (kilopas) PRZELICZNIKI JEDNOSTEK DŁUGOŚCI micron mil mm ft m micron x x 10 5 mil x x x 10 5 mm x x ft 3.05 x x m 1.0 x x Różne przeliczniki Różne FORMUŁY Jednostka Przelicznik Jednostka Formula uncja g Fahrenheit ( F) = 9/5 ( C) + 32 funt.4536 kg Celsius ( C) = 5/9 ( F) 32 Horsepower.746 kw Obwód koła = x D. British Thermal Unit.252 k Powierzchnia koła =.7854 x (D.) Objętość kuli =.5236 x (D.) 3 ft m 2 Powierzchnia kuli = x (D.) 2 WYMIARY Wymiary podane w katalogu są jednostkami nominalnymi. A15

16 INFORMACJE OGÓLNE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRZECZYTAJ PONIŻSZE WSKAZÓWKI: Instrukcje dotyczące bezpieczeństwa obsługi należy przeczytać przed uruchomieniem dysz. Niezastosowanie się do tego może spowodować poważne lub śmiertelne obrażenia. Stosując ciecz pod ciśnieniem należy zachować odpowiednie środki bezpieczeństwa. Ciecz pod ciśnieniem może wnikać do skóry i powodować poważne obrażenia. Należy zasięgnąć natychmiast porady lekarza. W instalacjach ciśnieniowych ciśnienie robocze nie może być wyższe od ciśnienia dopuszczalnego najsłabszego elementu. Przestrzegaj dopuszczalnych wartości ciśnienia i natężenia przepływu. Przed przystąpieniem do konserwacji upewnij się, czy linie zasilające urządzenia w ciecz są wyłączone, a przewody z ciekłymi chemikaliami suche i bez ciśnienia. Spraying Systems Co. usilnie zaleca stosowanie odpowiedniego sprzętu ochronnego podczas prac z potencjalnie niebezpiecznymi chemikaliami. Sprzęt ten obejmuje (ale też nie jest do nich ograniczony): Czapka ochronna Okulary ochronne lub osłona twarzy Chemoodporne rękawice i fartuch Koszula z długimi rękawami i długie spodnie Przed uruchomieniem upewnij się, że połączenia są bezpieczne i wytrzymają obciążenia i siły reakcji. PAMIĘTAJ: aby uważnie przeczytać etykietę na wyrobie i przestrzegać wszystkich wskazówek producenta. Przestrzegać temperatur dopuszczalnych dla wszystkich zastosowanych urządzeń. Urządzenia wystawione na działanie wysokich temperatur dotykać dopiero po ich wystudzeniu lub używać sprzętu ochronnego. Stosowanie środków chemicznych wymaga ścisłego przestrzegania zasad BHP. Przestrzegaj zaleceń dostawcy/producenta chemikaliów zawartej w Karcie Charakterystyki Materiału. Nie należy używać żadnych urządzeń niezgodnie z ich przeznaczeniem. Niewłaściwe użycie może spowodować obrażenia ciała lub zniszczenie produktu. Spraying Systems Co. nie jest producentem ani dostawcą środków chemicznych stosowanych w dyszach i nie odpowiada za skutki ich użycia. Ze względu na dużą liczbę substancji chemicznych i różne ich oddziaływanie, nabywca i użytkownik urządzeń powinien sprawdzić odpowiedniość zastosowanego materiału do potencjalnych zagrożeń. A16