Specjalistyczne Instrumenty W Pomiarach Inżynieryjnych S I W P I

Transkrypt

1 Specjalistyczne Instrumenty W Pomiarach Inżynieryjnych S I W P I

2 ŹRÓDŁA BŁĘDÓW I BŁĘDY (W POMIARACH KĄTÓW) Osobowe => błąd celowania błąd odczytu (teodolity optyczne) Instrumentalne => błąd odczytu (teodolity elektroniczne) błąd centrowania instrumentu i sygnałów błędy instrumentalne - systematyczne (redukowane przez pomiar w 2 położeniach lunety) Zewnętrzne => wibracje skręty statywu refrakcja boczna nierówne oświetlenie celu

3 BŁĘDY PRZY POMIARACH ODLEGŁOŚCI DALMIERZAMI Stosując w pomiarach odległości dalmierze elektromagnetyczne musimy uwzględniać wpływy błędów przypadkowych i systematycznych, które obciążają wyniki tych pomiarów. Błędy te związane są z samym dalmierzem oraz z wpływem środowiska na sygnał pomiarowy. Wyróżnić można następujące błędy instrumentalne: błąd systematyczny niezależny od odległości, błąd systematyczny zależny liniowo od odległości, błąd systematyczny zależny nieliniowo od odległości, błąd cykliczny, błąd zależny od temperatury, błąd zależny od czasu, błąd zależny od napięcia zasilania.

4 BŁĘDY PRZY POMIARACH ODLEGŁOŚCI DALMIERZAMI Błędy przypadkowe i systematyczne nie związane z instrumentem: błędy centrowania instrumentu i reflektora nad lub pod znakami pomiarowymi błąd poziomowania dalmierza i lustra błąd wycelowania: a) dalmierza na lustro b) lustra w kierunku dalmierza błąd pomiaru temperatury, ciśnienia i wilgotności na drodze sygnału pomiarowego błąd pomiaru lub zaniechania wprowadzenia którejś z poprawek do długości błędy wynikające z odbicia sygnałów pomiarowych od obiektów będących w tle reflektora błędy wywołane turbulencją atmosferyczną błąd zależny od czasu pomiaru i związany z różną ilością pomiarów przejść fazowych

5 PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO SCENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW, PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI ZADANIE PIONÓW: ustawienie instrumentu i sygnału centrycznie nad punktem ZADANIE PIONOWNIKOW: badanie pionowości, realizacja osi pionowej RÓŻNICA POMIĘDZY PIONEM A PIONOWNIKIEM 1 A 2 CELOWE RODZAJE: Piony: sznurkowe, drążkowe, optyczne, laserowe Pionowniki: optyczne, laserowe Centrowniki: podstawki, spodarki centrujące

6 DOKŁADNOŚĆ CENTROWANIA (średni błąd centrowania przy h=1.5 m teoretycznie a w warunkach terenowych) Pion sznurkowy ± 1.5 mm Pion drążkowy ± 1 mm Pion optyczny ± mm Pion laserowy ± 1-2 mm realnie ± 2 5 mm realnie ± 1 2 mm realnie ± mm realnie ± 2 3 mm Mechaniczne przyrządy centrujące ± mm realnie ± mm (centrowanie wymuszone)

7 PION OPTYCZNY/LASEROWY Pion optyczny to zwykła luneta łamana, której ogniskowanie przeprowadza się za pomocą wyciągu okularowego, zwykle najmniejsza odległość ogniskowania nie przekracza 0.5 m. Może to być samodzielny przyrząd lub może być wbudowany w instrument - w alidadę instrumentu lub przyrządu. Może też być wbudowany w spodarkę.

8 WARUNKI PIONÓW Pion optyczny/laserowy umieszczony w alidadzie: Warunki: 1. dolna część osi optycznej powinna pokrywać się z osią VV instrumentu 2. dolna część osi celowej powinna przebijać dowolną płaszczyznę w jednym punkcie Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce: Warunki: 1. pionowa część osi celowej pionu optycznego spodarki powinna stanowić przedłużenie osi pionowej instrumentu umieszczonego w tej spodarce 2. płaszczyzna pozioma wyznaczona przez zrektyfikowane libele alidadowe instrumentu musi być prostopadła do pionowej części osi pionu optycznego

9 PION DRĄŻKOWY LUB OPTYCZNY/LASEROWY UMIESZCZONY W SPODARCE SPRAWDZENIE I REKTYFIKACJA (1. SPOSÓB) (WYZNACZENIE PUNKTU PRZECIĘCIA SIĘ ŚLADÓW DWÓCH WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH PŁASZCZYZN KOLIMACYJNYCH - Z WYKORZYSTANIEM TEODOLITU LUB TACHIMETRU)

10 PION OPTYCZNY/LASEROWY UMIESZCZONY W SPODARCE SPRAWDZENIE I REKTYFIKACJA (2. SPOSÓB)

11 Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce sprawdzenie i rektyfikacja (2. sposób)

14 DWUSTRONNY NIEZALEŻNY PIONOWNIK OPTYCZNY G Schemat optyczny: 1 okular, 9 - śruby mocujące obiektyw górny, 2 - płytka ogniskowa z wygrawerowanym krzyżem lub okręgiem, 3 - soczewka ogniskująca, 4 - pokrętło soczewki ogniskującej, 5 - pryzmat pentagonalny, 6 - obiektyw dolny, 7 - obiektyw górny, 8 - śruby rektyfikacyjne płytki ogniskowej, S - środek znaczka celowniczego krzyża lub okręgu, 10 - przełącznik pryzmatu.

15 DWUSTRONNY NIEZALEŻNY PIONOWNIK OPTYCZNY

16 DWUSTRONNY NIEZALEŻNY PIONOWNIK OPTYCZNY Warunki: 1) pionowa część osi celowej pionownika optycznego powinna podczas jego obrotu o 360 przebijać dowolną płaszczyznę prostopadłą do osi pionownika w jednym punkcie (dotyczy to zarówno górnej jak i dolnej osi celowej, warunek ten jest niezależny od warunku Iibeli pionownika optycznego i powinien być spełniony przy każdym położeniu pionu w przestrzeni), 2) płaszczyzna pozioma wyznaczona przez osie 2 zrektyfikowanych libel rurkowych musi być prostopadłe do pionowych części dolnej i górnej osi celowej pionownika optycznego.

17 Ad. 1. Celowa dolna: po obrocie o 180 oznaczamy drugie położenie obrazu znaczka S. Odcinek łączący dwa położenia obrazu znaczka S dzielimy na połowę i wyznaczamy punkt środkowy, na który śrubkami rektyfikacyjnymi (8) należy nasunąć środek znaczka celowniczego S. Po rektyfikacji należy raz jeszcze sprawdzić. Celowa górna: po przełączeniu pryzmatu (5) na obraz górny za pomocą przełącznika (10). Jeżeli pionowa część górnej osi celowej wyznaczy na płaszczyźnie odniesienia okrąg, to górną oś celową należy zrektyfikować. Wyznaczamy środek odcinka wyznaczonego przez dwa położenia pionu. Po zwolnieniu śrub (9) przesuwamy obiektyw górny (7) aż do momentu pokrycia się obrazu punktu S z wyznaczonym środkiem odcinka. Po rektyfikacji należy raz jeszcze sprawdzić. Zamiast kartki i oznaczania położenia obrazu punktu S na papierze możemy wykorzystać 2 kolimatory umieszczone pionowo i kolejno j.w. dla każdej z celowych wykonywać odczyty z ich kresek (określając położenia S, określając też w ten sposób położenie do ewentualnej rektyfikacji).

18 Ad. 2. Realizacja tego warunku polega na sprawdzeniu i rektyfikacji dwóch wzajemnie prostopadlych Iibeli rurkowych, umieszczonych na pionie optycznym. Wykonujemy to według powszechnie znanej metody. Po zrektyfikowaniu libeli i starannym spoziomowaniu pionu pionowe części górnej i dolnej osi celowej pionu optycznego zajmują położenie pionowe. Przy zrektyfikowanym pionowniku optycznym pionowa część górnej osi celowej powinna leżeć na przedłużeniu pionowej części dolnej osi celowej i odwrotnie.

19 Automatyczny pionownik zenitalny PZL 100 firmy Zeiss powstał w wyniku modyfikacji niwelatora automatycznego Ni 007. PZL 100 dokładność 1 mm/100 m powiększenie 31,5x średnica obiektywu 40 mm FREIBERGER FG-L100 pole widzenia na 100 m 2,3 m minimalna ogniskowa (celowa dolna) 0,5 m (celowa górna) 2,2 m

20 Pionownik optyczny, jest samodzielnym instrumentem geodezyjnym służącym do pionowania elementów montażowych wysokich budowli, jest też wykorzystywany w pomiarach odkształceń budowli oraz elementów konstrukcyjnych, ma zastosowanie w pomiarach przemysłowych i górniczych. ZEISS PZL 100 W związku z tym, że wahadłowe zawieszenie pryzmatu kompensatora pozwalana wychylanie go tylko w jednej płaszczyźnie, możliwe jest za pomocą tego przyrządu bezpośrednie wyznaczenie tylko płaszczyzny pionowej. Prostą pionową uzyskuje się z przecięcia dwóch płaszczyzn pionowych, uzyskanych z pomiarów w dwóch położeniach różniących się o 90.

21 Schemat optyczny pionownika PZL 100 firmy Zeiss 1 - płytka płaskorównoległa osłaniająca wnętrze tubusa lunety, 2 - zespół soczewek obiektywu lunety, 3 - punkt zawieszenia kompensatora, 4 - ramię wahadła kompensatora, 5 - zespół soczewek wewnętrznej soczewki ogniskującej, 6 - pryzmat prostokątny związany z korpusem lunety pionownika, 7- pryzmat prostokątny (ruchomy) wahadła kompensatora, 8 - płytka ogniskowa lunety pionownika z krzyżem kresek, 9 - okular złożony lunety, 10 - oś alidady pionownika, 11 przesuwany pokrętłem obiektyw pionu optycznego (ustawianie ostrości celu), 12 - optyczny element pionu optycznego z dwoma kołami koneentrycznymi (nieruchomy), 13 - okular pionu optycznego, 14 - pryzmat prostokątny zmieniający kierunek celowej pionu optycznego o 90, 15 - płytka osłonowa pionu optycznego (płaskorównoległa).

22 KOLUMNY / FILARY OBSERWACYJNE

23 KOLUMNY / FILARY OBSERWACYJNE

24 KOLUMNY / FILARY OBSERWACYJNE Odbiornik GPS/GNSS z serii GMX900 zastosowany podczas monitoringu budowy wysokościowca Burj Dubai umieszczony na żelbetowej kolumnie

25 Zabudowa punktów sieci kontrolnej Diamond Valley Dam

26

27

28 STANOWISKA POMIAROWE

29 PODSTAWKI CENTRUJĄCE CENTROWANIE WYMUSZONE

30 PODSTAWKI CENTRUJĄCE CENTROWANIE WYMUSZONE

31 PODSTAWKI CENTRUJĄCE CENTROWANIE WYMUSZONE Płyty i punkty z wymuszonym centrowaniem

32 CENTROWANIE AUTOMATYCZNE centrowanie automatyczne - miern. ustawianie na przemian teodolitu w miejscu sygnału i sygnału w miejscu teodolitu przy pomiarze ciągu poligonowego na tzw. punktach straconych (nie utrwalonych), sygnalizowanych sygnałami na statywach lub ramionach; sposób stosowany najczęściej pod ziemią przy użyciu różnych odmian ustawień - freiberskiego, wałbrzyskiego, Breithaupta i in. Porównaj - metoda 3 statywów w ciągach poligonowych

33 TEODOLITY WISZĄCE Hängteodolit från Breithaupt

34 CENTROWANIE SPRZĘT PARAMETRY DOKŁADNOŚCI

35 STATYWY I SPODARKI ISO dotyczy statywów ISO dotyczy spodarek w powyższych normach brak szczegółowych parametrów

36 STATYWY Parametry użytkowe: stabilność - sztywność skrętna - histereza, stabilność w pionie (stabilne trzymanie wysokości po ustawieniu instrumentu - pod obciążeniem), dryf poziomy, żywotność, tłumienie drgań, odporność na wodę i wilgoć, rozszerzalność materiału w warunkach dużego nasłonecznienia, odporność na zmiany temperatury i wilgotności, stosunek wagi statywu do ciężaru instrumentu.

37 STATYWY Dwa podstawowe parametry określające stabilność statywu to ruch pionowy i dryft poziomy w czasie.

38 RUCH PIONOWY STATYWU W CZASIE statyw z włókna szklanego statyw aluminiowy statyw drewniany

39 DRYF POZIOMY STATYWU W CZASIE statyw aluminiowy statyw z włókna szklanego statyw drewniany

40 SPODARKI Sztywność skrętna spodarki (histereza) dokładność, z jaką spodarka powraca do swojego wyjściowego kształtu po zatrzymaniu instrumentu. Histereza to przemieszczenie płyty sprężynującej względem płyty bazowej, która jest spowodowane obrotem tachimetru. Histereza ma bezpośredni wpływ na dokładność kątową instrumentu. Optymalizacja wpływu histerezy na dokładność pomiaru jest skomplikowana i wymaga najwyższej precyzji wykonania instrumentu: przemieszczenie płyty bazowej względem płyty sprężynującej rzędu 0,3 μm odpowiada błędowi pomiaru kąta 1. Instrumenty wyposażone w serwomotory, mogące szybko obracać się i gwałtownie zatrzymywać, potrzebują spodarek zapewniających wysoką sztywność skrętną.

41 SPODARKI

42 SPODARKI Histereza nie przekracza 1 (3 cc ). Takie spodarki są zalecane do wszystkich prac, gdzie wymagana jest dokładność pomiaru wyższa niż 3. Polecane do pracy z instrumentami wyposażonymi w serwomotory. Histereza nie przekracza 3 (10 cc ). Polecane do pracy z tachimetrami bez serwomotorów mierzącymi kąty z dokładnością od 5 do 7 oraz do ustawiania anten GNSS i tarcz celowniczych na punktach osnowy.

43 SPODARKI Histereza wynosi maksymalnie 5 (15 cc ). Polecane do pracy w normalnych warunkach z tachimetrami bez serwomotorów mierzącymi kąty z dokładnością około 7 oraz do montażu anten GNSS.

44 WSPORNIKI Z PIONAMI / ADAPTERY Wspornik precyzyjny z pionem laserowym Laser umożliwia ustawienie wspornika w warunkach słabej widoczności. Wyposażony w 4 baterie alkaliczne AA. Dokładność centrowania reflektora 0,3 mm. Dokładność pionu 1,0 mm na 1,5 m. Precyzyjny wspornik z pionem optycznym. Wyposażony w optyczny oraz libelę rurkową umożliwiające ustawienie nad mierzonym punktem. Dokładność centrowania reflektora 0,3 mm. Dokładności pionu 0,5 mm na 1,5 m.

45 WSPORNIKI / ADAPTERY Wspornik z bolcem do spodarek wyposażonych w pion optyczny. Dokładność centrowania 1,0 mm. Wspornik z pionem optycznym. Obrotowy wspornik z libelą rurkową do pracy ze spodarkami bez pionownika. Dokładność centrowania reflektora 0,5 mm na 1,5 m.

46 SYGNALIZACJA SYGNAŁY TARCZOWE Do obserwacji kątowych bezsprzecznie najkorzystniejsze są sygnały tarczowe z koncentrycznie naniesionymi współśrodkowymi pierścieniami różnego koloru (zwykle na przemian w dwóch kontrastowych kolorach), umożliwiającymi precyzyjne celowanie z różnych odległości. Stosowanie czarnej barwy nie jest korzystne z powodu niemożności uzyskania kontrastu pomiędzy tłem a czarnymi kreskami siatki kresek lunety. Sygnały tarczowe (płaskie) są też najkorzystniejsze ze względu na możliwość uniknięcia jednostronnego oświetlenia. Stosowane są też sygnały dwu- lub wielotarczowe. Tło tarczy natomiast powinno być utrzymane w jasnym matowym tonie.

47 SYGNAŁY TARCZOWE

48 Punkt stałej prostej na koronie zbiornika i nasadka z celownikiem do obserwacji punktów stałej prostej

49

50 RYSUNKI TARCZ CELOWNICZYCH NP. DO PIONOWNIKÓW

51 SYGNALIZACJA BŁĄD CELOWANIA Najistotniejszym z błędów mających związek z rysunkiem tarczy celowniczej i w konsekwencji wpływ na dokładność pomiaru jest błąd celowania. Wartość błędu celowania zależy od wielu czynników, a przede wszystkim od granicy rozdzielczości punktowej oka, własności optycznych lunety, konstrukcji siatki kresek, grubości i rozstawu obrazów kresek, szerokości obrazu celu, kształtu sygnałów, ich oświetlenia, kontrastu z tłem oraz warunków zewnętrznych. Błąd celowania można oszacować z dużym przybliżeniem, biorąc pod uwagę tylko powiększenie lunety G i granicę rozdzielczości punktowej oka, według wzoru: mc G

52 SYGNALIZACJA BŁĄD CELOWANIA Dla przeciętnych warunków pomiarowych i dla normalnego wzroku przyjmuje się: " 60" z tą uwagą, że błąd celowania o wartości: 60 G niektórzy interpretują jako błąd średni, zaś inni zaś jako błąd graniczny. Przyjmując powiększenie lunety rzędu 26x, 30x i 33x (najczęściej stosowane w lunetach produkowanych obecnie tachimetrów elektronicznych), dokładność celowania charakteryzuje się błędem:. mc 2 3

53 SYGNALIZACJA BŁĄD CELOWANIA Powyższą dokładność uzależnia się niekiedy także od zdolności rozdzielczej lunety oraz wykorzystuje wzór stosowany w fizyce: uwzględniający dyfrakcję światła i wtedy, gdzie U jest połową czynnej średnicy obiektywu w mm. Wówczas dla najczęściej stosowanych obecnie w tachimetrach obiektywów o średnicy od 40 mm do 50 mm otrzymuje się mc 116 U mc 1 2. Podawane są też często w literaturze wzory: mc 3 G mc 4 G według których błąd celowania przyjmuje wartość poniżej 1.

54 SYGNALIZACJA BŁĄD CELOWANIA Nie można natomiast stosować powyższych wzorów w sytuacji, gdy za cel przyjmuje się charakterystyczne szczegóły konstrukcji typu śruby lub nity a tym bardziej detale konstrukcyjne. Znając wymienione wcześniej parametry lunety (a także rysunek i wymiary siatki kresek) oraz długości celowych, nietypowe (niekorzystne) warunki obserwacji, różne kąty skręcenia w przestrzeni obserwowanych tarcz (celów) można określać w sposób analityczny wymiary samego znaczka sygnalizującego punkt obserwowany. Można także określać jego wielkość i kształt przy zadanym skręceniu tarczy w stosunku do celowej.

55 SYGNALIZACJA SYGNAŁY TARCZOWE, PRYZMATY, ZNACZKI Z FOLII ODBLASKOWEJ Klasycznym podejściem jest zastosowanie reflektorów zwrotnych dla metody biegunowej, montowanych w wybranych miejscach konstrukcji lub zastosowanie sygnałów tarczowych do obserwacji kątowych. Ograniczenia dotyczące możliwości sygnalizacji większej liczby punktów reflektorami, w tym konieczność zwiększenia liczby stanowisk obserwacyjnych, a także konieczność redukcji obserwacji wykonanych do reflektorów ze względu na offset pryzmat obiekt są oczywiste. Zastosowanie sygnałów tarczowych do obserwacji metodą wcięć przestrzennych wprzód staje się mało efektywne wobec możliwości zastosowania metody biegunowej z użyciem tachimetrów posiadających również tryb pomiaru bezlustrowego, a także sygnalizacji punktów obserwowanych znaczkami na folii odblaskowej.

56 SYGNALIZACJA FOLIA ODBLASKOWA Stosowane w geodezji folie odblaskowe naklejane na różnego rodzaju powierzchnie, zwykle dostarczane w różnych formatach już z rysunkiem celu, są typowymi foliami drogowymi, z których wykonuje się elementy rysunku znaków i oznaczeń stosowanych w drogownictwie. Z właściwości folii odblaskowych wynikają również inne istotne ograniczenia jej zastosowania do sygnalizacji punktów.

57 SYGNALIZACJA FOLIA ODBLASKOWA Struktura folii zawiera mikropryzmaty/zwierciadła (warstwa zwierciadlana) lub mikrokulki szklane, które odbijają padające na nie światło. Właściwość ta umożliwia stosowanie folii w miejsce reflektorów zwrotnych dla dalmierzy podczerwonych (IR) tzw. folii kierunkowych. Pryzmaty umieszczone są w folii w specyficzny sposób, zależny od jej konkretnego przeznaczenia w drogownictwie co powoduje, że nie tylko wielkość powierzchni folii, odległość i kąt padania wiązki dalmierczej na folię ma znaczenie dla zasięgu pomiaru, lecz także obrót/skręcenie samej folii. Największym współczynnikiem odbicia charakteryzują się tzw. folie białe, zaś w rzeczywistości kolor ich można opisać jako srebrny czy też szary. Istotnym elementem decydującym o zastosowaniu konkretnego typu folii jest też jej trwałość rozumiana najprościej jako czas przez który folia (odpowiednio naklejona i zabezpieczona) poddana dodatkowo działaniom różnych czynników atmosferycznych zachowuje swoje właściwości odbijające światło.

58 ZNACZKI/TARCZE Z FOLII ODBLASKOWEJ Samoprzylepne folie odblaskowe. Reflektor dwustronny umożliwiający pomiar po obu stronach. Stała dodawania dla pryzmatu wynosi 0. Wyposażony w gwint 1/4. Zasięg pomiaru 250 m.

59 TARCZA DO MONITORINGU Z FOLIĄ DO DUŻYCH ODLEGŁOŚCI

60 ZNACZKI/CELE Z FOLII ODBLASKOWEJ

61 ZNACZKI/CELE Z FOLII ODBLASKOWEJ

62 ZNACZKI/CELE Z FOLII ODBLASKOWEJ PRZYKŁADY ZASTOSOWAŃ

68 PRYZMATY Charakterystyka samego reflektora: geometria i stała reflektora oraz odbicie sygnału przez reflektor (czynniki podstawowe): dokładność centrowania, odchylenie wiązki, powłoka refleksyjna i powłoka antyodblaskowa, jakość szkła i zachowanie liniowości celowania.

69 PRYZMATY Kątowa rozbieżność wiązki (odchylenie wiązki) spowodowana jest niedokładnością szlifu szkła to kątowa różnica pomiędzy wchodzącą i wychodzącą z pryzmatu wiązką pomiarową im większa rozbieżność tym zasięg pomiaru jest mniejszy (słabszy sygnał powracający).

70 PRYZMATY Pryzmat precyzyjny. Umożliwia bardzo dokładne pomiary. Pryzmat jest lekko pochylony, co zapobiega przypadkowym odbiciom sygnału EDM od frontu pryzmatu. Dokładność centrowania 0,3 mm. Zasięg pomiaru 3500 m.

71 PRYZMATY Pryzmat do monitoringu. O dużej średnicy przeznaczony do pomiarów dalekiego zasięgu w monitoringu. Przeznaczony do montażu na śrubach z gwintem M8 lub 5/8. Wbudowany filtr zapobiega kondensacji pary wodnej na powierzchni odbijającej. Zasięg 2500 m. Zestaw montażowy do pryzmatu, umożliwia montaż pryzmatu na gwint M8 oraz 5/8 i ustawienie go w dwóch osiach. Osłona przed deszczem/śniegiem.

72 PRYZMATY

73 UCHWYTY- SYSTEM MONTAŻU PRYZMATÓW

74 PRYZMATY 360 Pryzmat 360 Pozwala na zamontowanie anteny z odbiornikiem GNSS. Dokładność pomiaru 2,0 mm. Zasięg pomiaru ATR 600 m.

75 MINIPRYZMATY

76 MINIPRYZMATY DO MONITORINGU Minipryzmat do monitoringu. Zamontowany w metalowej obudowie. Wyposażony w uchwyt w kształcie litery L umożliwiający szybki montaż. Przesuw pryzmatu (stała) zależy od pozycji montażu. Zasięg pomiaru 2000 m.

77 MINIPRYZMATY DO MONITORINGU Montaż próbny pryzmatów na gmachu Ministerstwa Finansów w Warszawie. Elewacja została wykonana z unikalnego czerwonego piaskowca suchedniowskiego. Przyklejone za pomocą specjalnych materiałów, a nie bezpośrednio przykręcone. Testy w celu wybrania najlepszego materiału mocującego, który nie spowoduje przemieszczeń przymocowanych pryzmatów na skutek wahania temperatury, a jednocześnie nie uszkodzi elewacji i nie pozostawi na niej śladów. Z trzech różnych materiałów przygotowanych na bazie żywicy, wybrano ten najbardziej optymalny, który nie narusza struktury piaskowca oraz nie zmienia jego barwy.

78 ZESTAWIENIE PARAMETRÓW STATYWÓW ZALECANE ZASTOSOWANIE WRAZ Z DOBOREM ODPOWIEDNIEJ SPODARKI

79

80 STATYWY SPODARKI PRYZMATY

81 PRYZMATY DO MONITORINGU WSPORNIKI / ADAPTERY TYCZKI

82

83

84

85 PRZYKŁADY SPRZĘTU I ZASTOSOWANIA

86 PIONOWNIK OPTYCZNY PZL 100 PODSTAWKA - URZĄDZENIE SZYBKOCENTRUJĄCE

87 PRZYKŁADY - GERÄTEKONSOLE

88 PODSTAWKA MUROWA

89 UCHWYT POD INSTRUMENT Z MONTAŻEM NA PASY

90 WSPORNIK POD TACHIMETR DO TUNELÓW

93

94 METRO WARSZAWSKIE

97 MONITORING AMSTERDAMS NORTH-SOUTH METRO LINE

98 MONITORING OF THE CENTRAL-WANCHAI BYPASS DURING CONSTRUCTION

99 Monitoring of the Central-Wanchai Bypass During Construction MONITORING OF MICHIGAN S HIGHWAY BRIDGES

100 MONITORING OF MICHIGAN S HIGHWAY BRIDGES

101 RAILWAY BRIDGE MONITORING KIRCHTOBEL SWITZERLAND

102 MONITORING A DAM WALL IN A POLISH COPPER ORE ENRICHMENT FACILITY (PL)

103 MONITORING A DAM WALL IN A POLISH COPPER ORE ENRICHMENT FACILITY (PL)

104 MONITORING OF EXCAVATION SLOPES IN AN OPEN PIT MINE - BEŁCHATÓW

105 CONCRETE DAM MONITORING IN MONTEREALE VALCELLINA (IT)

106 CONCRETE DAM MONITORING IN MONTEREALE VALCELLINA (IT)

107 TRACK MONITORING TRAUNSTEIN, GERMANY

108 SLOPE STABILITY MONITORING AT VENETIA, SOUTH AFRICA

109 RAILWAY MONITORING AT SHEUNG SHUI STATION, HONG KONG

110 SLOPE STABILITY MONITORING AT PPL MINE, SOUTH AFRICA

111 SKI LIFT MONITORING IN ZERMATT, SWITZERLAND

112

113 UNIWERSALNY SYGNAŁ TARCZOWY Podstawowe parametry: - czarne koło o średnicy 5 mm jako rysunek celu (dla obserwacji tachimetrem), - konkretna folia dalmiercza - III generacji, biała, LDP DG 3970 (do pomiaru dalmierzem podczerwonym (IR)), - koło o średnicy 60 mm z folii dalmierczej (do pomiaru dalmierzem podczerwonym (IR) i jako znak fotopunktu).

114 PRZYKŁADY - UNIWERSALNY SYGNAŁ TARCZOWY

115 PRZYKŁADY PRYZMATY DO MONITORINGU

116 PRZYKŁADY - STANOWISKA

124 PRZYKŁADY STANOWISKA/CELE

125 LITERATURA Bryś H., Przewłocki S., Geodezyjne metody pomiarów przemieszczeń budowli, PWN, Warszawa 1998 Deska K., Pawłowski W., Badania doświadczalne z zakresu sposobu sygnalizacji punktów przekryć wiszących na potrzeby pomiarów diagnostycznych, ZN PŁ, Seria Bud. Nr 56, Wyd. PŁ, Łódź 2007 Deska K., Pawłowski W., Badania doświadczalne w zakresie wykorzystania skanera laserowego, ZN PŁ, Seria Bud. Nr 58, Wyd. PŁ, Łódź 2008 Deska K., Pawłowski W., Registration of geometrical structure of a large-span suspended roof for diagnostic purposes, Reports on Geodesy, Proceedings of the 9th Scientific-Technical conference Current problems of engineering surveying, Warsaw-Bialobrzegi, Poland, March 2009, Politechnika Warszawska, Warszawa 2009 Filipkowski J., Deska K., Struktura geometryczna konstrukcji wiszącej i stan przemieszczenia wywołany ciężarem śniegu, XXV Konferencja Naukowo-Techniczna Awarie budowlane 2011, Szczecin Międzyzdroje maja 2011, ZUT w Szczecinie, Szczecin 2011 Deska K., Badania sieci odniesienia do wyznaczania przemieszczeń obudowy wykopu, Materiały Budowlane 11/2013, Wyd. SIGMA-NOT Zaczek-Pelplińska J., Koncepcja modernizacji klasycznych sieci poziomych do wyznaczania przemieszczeń obiektów hydrotechnicznych, Rozprawa doktorska, Politechnika Warszawska, Warszawa 2007 Lazzarini T., Geodezyjne pomiary odkształceń, PPWK, Warszawa Lazzarini T., Geodezyjne pomiary odkształceń i ich zastosowanie w budownictwie, PPWK, Warszawa 1961 Lazzarini T. i inni, Geodezyjne pomiary przemieszczeń budowli i ich otoczenia, PPWK, Warszawa 1977 Wolski B., Pomiary geodezyjne w geotechnice, Wyd. PK, Kraków 2001 Schabowski J., Oznakowanie kierunkowe dróg krajowych w aspekcie jakości, trwałości i bezpieczeństwa, Bezpieczeństwo na drodze, Biuletyn 3M, Nr 1(13)/2003 Pawłowski W., Metodyka identyfikacji struktury przestrzennej elementów obiektu budowlanego w aspekcie potrzeb diagnostycznych, ZN PŁ, Nr 871, Wyd. PŁ, Łódź 2001

126 Banaś M., Weryfikacja istotności przemieszczeń w oparciu o elipsy średnich błędów przemieszczeń oraz test statystyczny z empirycznie uzyskaną dystrybuantą, V Ogólnopolska Konferencja Doktorantów Dziedziny Geodezja i Kartografia, Warszawa, maja 2012 Tatarczyk J., Wybrane zagadnienia z instrumentoznawstwa geodezyjnego, Wyd. AGH, Kraków, 1994 Wanic A., Instrumentoznawstwo geodezyjne i elementy technik pomiarowych, Wyd. UWM, Olsztyn, 2007 Szymoński J., Instrumentoznawstwo geodezyjne, cz. 1. PPWK, Warszawa 1969 Gumul M., Schmidt A., Wykorzystanie technologii GPS do rejestracji przemieszczeń poziomych wybranego obiektu, praca dyplomowa inżynierska, promotor K. Deska, Koszalin 2012 Kowal K., Książek M., Wykorzystanie technologii GPS do rejestracji przemieszczeń poziomych wybranego obiektu, praca dyplomowa inżynierska, promotor K. Deska, Koszalin 2013 Kunasz M., Sieć punktów odniesienia dla obserwacji przemieszczeń poziomych obudowy wykopu, praca dyplomowa inżynierska, promotor K. Deska, Koszalin 2012 Marchel M., Osenkowski D., Założenie, pomiar i wyrównanie sieci osnowy specjalnej do celów dydaktycznych, praca dyplomowa inżynierska, promotor K. Deska, Koszalin 2012 BMC Craft Europe: Reflective Product Colour Guide, BMC Craft Europe M Poland sp. z o.o.: 3M Diamond Grade Fluorescent VIP Reflective Sheeting 3983, Product Bulletin 3983, November M Poland sp. z o.o.: Pełno-pryzmatyczna folia odblaskowa typu 3: Diamond Grade DG3, serii 4090, Biuletyn Produktu DG 4090, maj M Poland sp. z o.o.: Budowa folii odblaskowych, Prospekty reklamowe 3M Poland sp. z o.o. 3M Poland sp. z o.o.: SafetySecurityProtection/Home/ ProdInfo/TrafficSafety/, 3M, 2006 Instytut Badawczy Dróg i Mostów: Aprobata Techniczna IBDiM Nr AT/ , Warszawa Instytut Badawczy Dróg i Mostów: Aprobata Techniczna IBDiM Nr AT/ , Warszawa Instytut Badawczy Dróg i Mostów: Aprobata Techniczna IBDiM Nr AT/ , Warszawa Instytut Badawczy Dróg i Mostów: Aprobata Techniczna IBDiM Nr AT/ , Warszawa

127 Surveying Tripods White Paper Characteristics and Influences, Leica 2010 Surveying Tribrachs - White Paper Characteristics and Influences, Leica 2010 Surveying Reflectors - White Paper Characteristics and Influences, Leica 2010 PN-ISO :2003 Optyka i instrumenty optyczne -- Wyposażenie pomocnicze instrumentów geodezyjnych -- Część 2: Statywy PN-ISO :2007 Optyka i instrumenty optyczne -- Wyposażenie pomocnicze instrumentów geodezyjnych -- Część 3: Spodarki Leica: TruStories_Monitoring_2010_TRU_en.pdf TruStories_Monitoring_2012_lowres_TRU_en.pdf