POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZO O LO G II. Tom 35 Warszawa, Nr 9. Stanisław C z a c h o r o w s k i

Transkrypt

1 POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZO O LO G II FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 35 Warszawa, Nr 9 Stanisław C z a c h o r o w s k i C h ru ściki (T ric h o p te ra ) Karkonoszy: p rzyczyn ek do znajom ości ro zm ieszczen ia larw (Z 5 rysunkam i i 4 tabelam i w tekście) A b strac t.t h e re was shown abundance o f the 56 species of Trichoptera. among them 23 new for West Sudeten. Rheophils were more abundat in m ountain ponds w hile stagnophils - in glen and artifical ponds. In sources w hich were situated lower there were recorded more species than in these ones w hich were situated higher up. There was also noticed species sim ilarity o f the Trichoptera com m unities from the m ountain ponds and spring tem porary reservoirs from M azurian Lake District. A u th or suggests regional character of the h abitat d istribution of the some species of caddis-flies larvae. WSTĘP Z górskich obszarów Polski jedynie Karpaty są dobrze poznane zarówno pod względem faunistycznym ja k i ekologii larw (S z c z ę s n y 1986). C hruściki Sudetów poznane są znacznie słabiej. Inform acje o ch ruścikach tego regionu są fragm entaryczne i w większości znajdują się w starszych opracowaniach (T o m a s z e w s k i 1965). Tylko jedna praca poświęcona była problemowi siedliskowego rozmieszczenia larw i odnosi się do Gór Stołowych ( M i c h e j d a 1954). Praca niniejsza prezentuje fragm ent badań faunistycznych nad m akrobentosem Karkonoszy prowadzonych przez Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska WSP w Olsztynie. Jej celem była wstępna charakterystyka rozmieszczenia siedliskowego larw Trichoptera w wodach Karkonoszy, m.in. w zależności od wysokości nad poziomem morza.

2 Ol to P / e s n a S. Czachorowski O granica państwa > granica Karkonoskiego Parku Narodowego stanowiska stawy cieki Rys. 1. M apa badanego terenu

3 Chruściki Karkonoszy 153 MATERIAŁ I METODY C hruściki zbierano w lipcu w latach 1984, 1985 i 1986 oraz w październiku 1986 roku na 93 stanowiskach (rys. 1). Larwy łowiono tró jką tn ym czerpakiem hydrobiologicznym i po przepłukaniu przebierano w terenie. Pobrano łącznie ponad 250 prób, chruściki stwierdzono w 217. Okazjonalnie poławiano imagines w pobliżu badanych zbiorników. Zebrano 3228 osobników (w tym 37 imagines). Larwy, któ iych nie udało się pewnie oznaczyć do gatunku, uwzględniono w randze rodzaju lu b wyższego takso nu. Klasy dom inacji przyjęto za B ie s l a d k ą (1980): eudom inanty - g a tu n k i o liczebności większej niż 10%, dom inanty - od 5,1 do 10%, subdom inanty - od 2,1 do 5%, recedencty - poniżej 2%. Podział na funkcjonalne grupy troficzne przyjęto wg C u m m in s a (1973). WYNIKI W zebranym materiale stwierdzono 56 gatunków, z których 23 okazały się nowym i dla Sudetów Zachodnich (tab. I). Zarówno największą liczebnością, ja k i frekwencją odznaczyły się te same gatunki. W zebranym m ateriale zanotowano wszystkie klasy dom inacji (rys. 2). W szystkie klasy odznaczyły się podobną liczebnością osobników. G a tu n ków m a ło liliczba taksondw number of taxons liczba osobników (w%) percent of individuals EUDOMINANTS DOMINANTS SUBDOMIN ANTS RECEDENTS Rys. 2. S tru k tu ra dom inacji

4 154 S. Czachorowski cznych (recedenty) było zdecydowanie najwięcej, pozostałe klasy zaw ierały podobną liczbę gatunków. Zbadano ilościowe i jakościow e rozmieszczenie la rw chru ścików w w yróżnionych typach wód (tab. I, rys. 3). Najbogatszą, zarówno pod względem ilościowym, ja k i jakościow ym okazała się fauna cieków. G atunki wyłączne zanotowano jedynie w potokach, stawach i źródłach, pozostałe siedliska były bez gatunków specyficznych. number of taxons liczba taksonow 50 *> percent of individuals liczba osobnikow (w % ) % springs I streams waterfalls I zrodla potoki I wodospady ditch P rowy pools ponds I M i stawy peatbogs torfowiska I -gatunki wyłączne peculiar species Rys. 3. S tru ktu ra siedliskowego rozmieszczenia Siedliskowe rozmieszczenie poszczególnych gatunków przedstawia tabela I. Do najbardziej eurytopowych gatunków należały: Plectrocnemia conspersa i Lim nephilus griseiis.

5 C hruściki Karkonoszy 155 Tabela I. Zestawienie gatunkowe Tńchoptera zebranych w Karkonoszach. * - gatunki nowe dla Sudetów Zachodnich, N - liczba osobników, D - dom inacja (udział procentowy), F - liczba prób z danym gatunkiem. List of caddis-flies (Trichoptera) collected from the Karkonosze M ountains. * - species new for the W est Sudeten. N - num ber of individuals, D - dom inance (percentage share), F - frequency in the samples, 5 - springs, 6 - streams, 7 - waterfalls, 8 - drainage ditch, 9 - ponds, 10 - peatbogs. Takson N D F źródła potoki wodospady rowy stawy torfowiska Rhyacophila fasciata Hag. 31 0, * Rhyacophila dorsalis (Curt.) 1 0, Rhyacophila obliterata Mc Lach. 14 0, Rhyacophila valgaiis Pic t. 6 0, Rhyacophila nubila (Zett.) 16 0, ! * Rhyacophila evoluta M clach Rhyacophila tristis Pic t. 15 0, Rhyacophila sp. juv * Glossosoma conformis Neb. 8 0, Agapetas fuscipes C urt. 1 0, Plectrocnemia conspersa (Curt.) , Plectrocnemia geniculata M clach. 2 0, * Hydropsyche saxonica M clach. 1 0, * Hydropsyche angastipennis (Curt.) 3 0, Hydropsyche sp , Lithax niger Hag. 23 0, Silo pallipes (Fabr.) 8 0, Oligotricha stiiata (L.) 38 1, * Phryganea bipanctata Retz , * A patania midiebris (?) M clach. 13 0, A patania sp. 19 0, Elcclisopteryx m adida (M clach.) 4 0, * Elcclisopteryx dalecadica Kol. 1 0, D nisas annulatus (Steph.) 30 0,

6 156 S. Czachorowski * Drusiis biguttatus (Pic.) Drusus discolor (Ramb.) * Drusus monticola M clach. 2 0, Drusus tri/idus M cla c h Microptem a sp. (testacea?) 5 0, M elam pophylax nepos (M clach.) ld 1,86 6 1<J 5 54 * AUogamus uncatus (Brauner) * Allogamus auricollis (Pict.) d l+ 9d Halesus sp Potamophylax cingulatus (Steph.) 28 0, * Potamophylax hictuosas (Pill.) Potamophylax latipennis (Cu r t.) Potamophylax nigricornis (Pic t.) * Potamophylax rotundipennis (Brauer) Chaetopteryx villosa (Fabr.) <* 2, Id1 4 Chaetopterygopsis maclachlani Stein <J Id * Annitella sp Chaetopterygini sp. sp Parachionapicicom is (Pic t.) Grammotaulius nigropunctatus (Retz.) * Anabolia sp * Limnephilus rhombicus (L.) Limnephilus coenosus Curt Limnephilus bipunctatus Curt Limnephilus centralis Curt. 0+3<n Limnephilus griseus (L.) * Limnephilus sparsus Curt * Limnephilus stigma C urt Limnephilus sp. ju v , * Oecetis lacustiis (Pict.) 2 0, * Athripsodes albifrons (L.) 2 0, Athripsodes atterimus (Steph.) * Mystacides sp. (nigra?)

7 C hruściki Karkonoszy Odontocerum albicome (Scop.) Sericostoma personatum (Spence) 0+2t? 29 0, Sericostoma sp Notidobia cuiaris (L.) Łącznie (Total) W stru kturze funkcjonalnych grup troficznych ilościowo i jakościowo dom i nowały rozdrabniacze (rys. 4). Najuboższą pod tym względem okazała sie grupa zbieraczy. liczba gatunków number o f species liczba osobników (w % ) number of individuals I in% ) % p r e d a t o r s drapieżcy B H n et.spin m g SHRE DDERS rozdrabniacze SCRAP ERS zd rapyw acze COLLECTORS ^ zbieracze H f i l t e r - f e e d e r s Rys. 4. S tru ktu ra funkcjonalnych grup troficznych Zbadano zależność liczby gatunków od wysokości ich występowania z uw z ględnieniem liczby pobranych prób (rys. 5). Zauważa sie spadek liczby gatunków w m iarę wzrostu wysokości stanowiska nad poziom morza. W pewnym stopniu w ynikać to może z liczby pobranych prób.

8 158 S. Czachorowski 30 > rvj 20 - r O' C Q - P & o 10-- c a a wysokość m ap/n attitude m Rys. 5. S tru kura rozmieszczenia pionowego Szczegółowo rozpatrzono problem wysokościowego rozmieszczenia dla każdego g atunku, następnie uszeregowano gatu nki według pionowego zasięgu ich występowania (tab. II). Wśród gatunków o najniższych zasięgach występowania przeważały nizinne stagnobionty: Athripsodes aterrimus, Grammotaulius nigropunctatus, Phryganea bipunctata, Oecetis lacustris, Anabolia sp. Do gatunków o najwyższym zasięgu występowania należały: Melampophylcuc nepos, Drusus monticola, Limnephilus coenosus, L. sparsus, Eclisopteryx madida, Drusus trifidus, Rhyacophila fa scia ta i Limnephilus griseus. Największym spektrum pionowego rozmieszczenia charakteryzowały się: Plectrocnemia conspersa i Drusus biguttatus.

9 C hruściki Karkonoszy 159 Tabela II. Pionowe rozmieszczenie chruścików Karkonoszy. Liczebność: «< 1-2, 3-5, , = = = , xxx Table II. A ltitudinal distribution of caddis-flies. Num ber of individuals: «< 1-2, 3-5, , = = = , xxx Wysokość m p.m.m cs Takson Plectrocnemia conspcrsa +++ xxx xxx «< «< Dm sus biguttatus xxx Rhycucophila tristis Athiipsodes atterinuis +++ Gram m otaulius nigripunctatus +++ Phnjganea bipunctata Hydropsyche angustipennis Oecetis lacustiis «< Athiipsodes albifrons «< Anabolia sp. «< Ecclisopteiyx dalecarlica «< Agapetus fuscipes < «Seiicostoma personatum «< «< Plectrocnemia genicalata «< «< Dixisus annnlatiis < «Potamophylax luctuosus «< Silo pallipes Limnephilus hipnnctatns «< Notidobia ciliaiis Limnephilus rhombicns xxx Rhyacophila nubila + ++ «< Lithax niger «< «< Sericostoma sp. xxx +++ «< Rhacophila obliterata Rhyacophila vulgatis «< «< Odontocerum albicorne +++

10 160 S. Czachorowski Annitella sp. X X X X X X «< +++ === +++ Potam ophylax latipennis === «< R hyacophilafasciata «< Potam ophylax cingulatus +++ «< «<.... Chaetopterygopsis maclachlani === XXX +++ «< Halesus sp. X X X === +++ === Allogamus uncatus «< +++ «< X X X Chaetopteryx uillosa - === X X X Allogamus awicollis +++ === XXX.... «< Glossosoma conformis +++ Hydropsyche saxonica «< Rhyacophila eioluta «< «< Parachiona picicomis «< Limnephilus stigma «< Potom aphylax nigricornis M icroptem a testacea? «<.... «< Oligotricha stiiata +++ «< === Potam ophylax mtimdipennis «< A patania muliehiis (?) +++ Limnephilus centralis +++ A p atania sp Rhyacophila dorsalis «< Drusus trifidus «< Ecclisopteryx madid a.... Limnephilus griseus Limnephilus sparsus.... === +++ Limnephilus cocnosus Drusus monticola «< +++ «< < «Drusus discolor «< «< «< M elam pophylax nepos.... XXX «< Prześledzono rozmieszczenie la rw chruścików w wodach stojących w zależności od wysokości nad poziomem morza. Uwzględniono staw y górskie (wysokogórskie) wraz z m łakam i, stawy dolinne, stawy sztuczne oraz torfow iska (tab. III). Z w yjątkiem torfow isk każdy z wyróżnionych typów wód odznaczył się własnym i, specyficznym i g a tu nka m i chruścików. W stawach górskich (wysokogórskich)

11 C hruściki Karkonoszy 161 stwierdzono występowanie wielu gatunków typowo reofilnych: D rusiis biguttatus, Drusus monticola, Melampophylax nepos, Halesus sp., Potamophylax rotundipermis, Chaetopteryx uillosa, Plectrocnemia conspersa, AUogamus auricollis, Potamophylax latipennis. Ponadto występowały stagnofile: Limnephilus griseus, L. sparsus i L. coenosiis. W stawach dolinnych gatunków reofilnych było m niej, natom iast stagnofilnych więcej: Limnephilus griseus, L. stigm a, L. rhomhicus, Oligotricha striata, Athripsodes aterrimus. W stawach sztucznych, najbardziej zeutrofizow anych, złowiono tylko g a tu n k i stagnofilne (tab. III). Tabela III. Pionowe rozmieszczenie chruścików w wodach stojących. 1 - stawy wysokogórski m n.p.m., 2 - stawy dolinne m n.p.m stawy sztuczne m n.p.m., 4 - torfowiska m n.p.m. Table III. A ltitu d in al distribution of caddis-flies in the stgnant waters. 1 - m ountain s ponds (altitude m), 2 - valley s ponds ( m), 3 - hum an made ponds ( m), 4 - peatbogs ( m). Takson D n isiis bignttatiis 2 D nisiis monticola 2 Melam pophylax nepos 54 Halesiis sp. 20 Potam ophylax rotunclipennis 1 Chactopteryx villosa 4 Limnephilus coenosiis 11 Plectrocnemia conspersa 14 4 Allogamus auricollis 1 9 Potam ophylax latipennis 3 1 Limnephilus griseus Limnephilus sparsus Phryganea bipunctata 3 Chaetopterygopsis maclachlani 2 Limnephilus bipunctatus 5 Limnephilus stigma 1 Sericostoma sp. 1 Oligotricha striata Limnephilus rhombicus Athiipsodes atteiim us 1 5 Grammotaulius nigropunctatus 6 Anabolia sp. 1 Oecetis lacustris 2 Mystacides sp. (nigra?) 4

12 162 S. Czachorowski Analizowano także pionowe rozmieszczenie Trichoptera w źródłach (tab. IV). Przyjęto tylko dwie grupy wysokości. W źródłach niżej położonych występowało znacznie więcej gatunków niż w źródłach wyżej położonych. Prawie wszystkie g atu nki zasiedlające źródła były reofilami. Tabela IV. Pionowe rozmieszczenie chruścików w źródłach m n.p.m., m n.p.m. Table IV. Altitudinal distribution of caddis-flies in the springs. 1 - altitudinal m m. Takson Liczba osobników 1 2 Allogamus uncatas 52 Limnephilus coenosus 1 Chaetopterygopsis maclachlani 18 3 Plectrocnemia conspersa Rhyacophila fasciata 2 Lithax niger 19 A patania muliebris? 13 A patania sp. 11 Drusus discolor 2 Micropterna sp. (testacea?) 4 Melam pophylax nepos 1<? Potamophylax nigricornis 5 Parachiona picicornis 2 Limnephilus griseus 2 Sericostoma sp. 21 Wśród złowionych gatunków 16 można uważać za typowo górskie. Są to: Rhyacophila evoluta, R. tristis, Glossosoma conformis, Plectrocnemia geniculata, Lithax niger, Apatania muliebris (?), Eclisopteryx madida, E. dalecarlica, Drusus annulatus, D. monticola, D. trifidus, Micropterna sp. [testacea?), Melampophylax nepos, Allogam us imcatus, A rm itella sp. i Limnephihis coenosas. Pięć gatunków występuje w górach oraz terenach podgórskich (południowa część Polski). Są to: Dntsus discolor, Allogamus auricollis, Potamophylax luctuosus, Cbaetopterygopsis m aclachlani i Lim nephilus centralis. Rozmieszczenie borealno-górskie ma 11 gatunków: Rhyacophila dorsalis, R. obliterata, R. nubila, Agapetus fuscipes, Siło pallipes, D rusus biguttatus, Potamophylax cingulatus, Parachiona picicornis, A tlv ipsodes alhijrons, Odontocerum albicorne. Cztery kolejne w ykazują niepewne rozmieszczenie d ysjunktyw ne borealno-górskie (prawdopodobnie występują w całym kraju): Rhyacophila fasciata. Hydropsyche saxonica, Potamomylax latipennis i Sericostoma personatum.

13 C hruściki Karkonoszy 163 Najwięcej było gatunków pospolitych w całym kraju, można uważać je za gatu n ki charakterystyczne dla nizin, a wnikające na obszary górskie: Rhyacophila vulgaris, Plectrocnemia conspersa, Hydropsyche angustipennis, Oligotriclia striata, Phryganea bipunctata, Potamophyla nigricomis, P. rotundipennis, Chaetopteryx villosa, Halesus sp., Grammotauluis nigropunctatus, Anabolia sp. (laeuis?), UmnephiLus rhombicus, L. bipunctatus, L griseus, L. sparsus, L. stigma, Oacetis lacustris, Athripsodes aterrimus, Mystacides sp. i Notidobia ciliaris. DYSKUSJA Praca niniejsza wykazała dla Karkonoszy 56 gatunków chruścików (tab. I). Należy spodziewać się jednakże większej ich liczby. M ateriał zbierano tylko w lipcu i październiku, można więc przypuszczać, że nie złowiono larw pewnych gatunków. W zebranym materiale znalazły się także larwy stadiów zbyt młodych, aby dały się pewnie oznaczyć. Ponadto, ze względu na niepełną znajomość larw Trichoptera, dla potrzeb faunistycznych konieczny je s t odłów imagines. Po czeskiej stronie Karpat W in k l e r ( ) stwierdził występowanie: Rhyacophila glareosa, Philopotamus ludificatus, Dolophilus copiosus, Metanoea Jlavipennis, A patania fim briata. Można więc spodziewać się, że występują one także na badanym terenie. W Górach Stołowych stwierdzono występowanie 20 gatunków chruścików ( M i c h e j d a 1954), z których 13 wykazuję dla Karkonoszy. Biorąc nawet pod uwagę mniejszą liczbę stanowisk i m niejszy ilościowo m ateriał z Gór Stołowych, fa u n a Trichoptera Karkonoszy wydaje się znacznie bogatsza. Poza pięcioma gatunkam i: Rhyacophila dorsalis, R. evoluta, Apatania muliebris (?), LimnephUus bipunctatus, Oecetis lacustris i Athripsodes aterrimus, pozostałe g atu nki wykazane dla Karkonoszy występują również w Karpatach (S z c z ę s n y 1986). Trzy ostatnie z wymienionych należy uważać za stagnobionty nizinne, okazjonalnie mogą one występować także w Karpatach. Zauważa się więc bardzo duże podobieństwo między fauną chruścików Karkonoszy i Karpat. W iększych różnic należy się spodziewać w stosunkach ilościowych. Praca niniejsza wykazała 23 gatunki nowe dla Sudetów Zachodnich (tab. I). T ak duża liczba nowych gatunków świadczy o słabej znajomości chruścików w ty m regionie i przem awia za potrzebą dalszych, kom pleksowych badań Sudetów. A naliza zależności liczby gatunków od wysokości ich występowania z uw z ględnieniem liczby pozytywnych prób (próby zawierające Tiichoptera) (rys. 5) nasuw a wątpliwość: czy zebrany m ateriał je s t reprezentatyw ny dla analiz ekologicznych. Czy zmniejszanie się liczby gatunków w miarę wzrostu wysokości nad poziom morza nie w ynika z mniejszej liczby stanowisk wyżej położonych? A nalizując mogę łatwo zauważyć, że tereny wyżej położone zajm ują m niejszy obszar niż tereny niżej położone. Tak więc ilościowo więcej je st wód na niższych wysokościach niż na wyższych. W tym kontekście liczba prób w ogólnym zarysie oddaje powyższe zależności (dotyczy to również analiz siedliskowych). Można więc uznać przedstawioną zależność liczby gatunków od wysokości nad poziom m orza za poprawną (rys. 5). Nie rozwiązany pozostaje problem przyczyn takiego sta n u rzeczy: czy zm niejszanie się liczby gatunków chruścików na terenach

14 164 S. Czachorowski wysokogórskich w ynika z przyczyn klim atycznych, czy też z braku odpowiednich siedlisk (czynnik troficzno-biotopowy)? Za najbardziej pospolite i charakterystyczne dla Karkonoszy należałoby uznać gatu nki odznaczające sie największą liczebnością i frekwencją: Plectrocnemia conspersa, Dm sus biguttatus, AlLogamiis uncatus, A. auricollis, Halesus sp., A nnitella sp., Chaetopteryx villosa, Chaetopterygopsis m aclachlani Sericostoma sp. i Rhyacophila fasciata. Przewaga rozdrabniaczy w stru kturze troficznej (głównie detrytusofagi) oraz duża liczebność g a tu nkó w odpornych na zakwaszenie związkami hum usowym i (Plectrocnemia conspersa, Halesus sp.) wskazuje, że na taki skład gatunkowy Trichoptera w Karkonoszach bardzo duży wpływ m ają tereny zalesione, gdyż w wodach tam sie znajdujących dużo je st opadłych liści i szpilek, które stanowią baze pokarm ową dla rozdrabniaczy i zakwaszają wode. Nie bez znaczenia może być także term iczny w pływ lasów, które zacieniają znajdujące się w nich zb io rniki wodne. Bardzo interesujące je st porównanie środowiskowego występowania larw w różnych regionach geograficznych. Niektóre g a tu n ki chruścików wykazują na różnych terenach różne preferencje siedliskowe. Na przykład niektóre gatunki znajdowane na nizinach wyłącznie w ciekach (C z a c h o r o w s k i 1990) licznie występowały w stawach wysokogórskich Karkonoszy (tab. III). Zauważa się także, że w stawach wyżej położonych więcej je s t gatunków reofilnych niż w stawach niżej położonych. Czy ekologiczne podobieństwo (ze względu na faunę Trichoptera) stawów wysokogórskich do potoków Karkonoszy oraz w mniejszym stopniu do strum ieni Pojezierza Mazurskiego w ynika z podobieństw term iczno- -chemicznych, czy też z dostępu bazy pokarmowej? B rak gatunków reofilnych w stawach sztucznych wskazywałby na trofię zbiornika ja ko jedną z możliwych przyczyn. Interesujące je st także porównanie siedliskowego rozmieszczenia niektórych gatunków. Limnephilus griseus i L. sparsus na Pojezierzu M azurskim i Pojezierzu Pom orskim licznie łowiono w astatycznych zb io rn ika ch w iosennych, wysychających latem (C z a c h o r o w s k i, w druku). Natom iast w zbiornikach stałych, zwłaszcza eutroficznych, nie występowały lub były nieliczne. W Karkonoszach g atu nki te były łowione w stawach górskich, ponadto w torfowiskach, rowach i źródłach. Sugerowałoby to, że w Karkonoszach znajdują się one bliżej swego optim um ekologicznego niż na północy Polski. W Islandii Limnephilus griseus zasiedlał wiele typów zbiorników: cieki, jeziora, stawy, z b io rn iki okresowe, torfow iska i laguny ( G is l a s o n 1981). Powyższe fakty wskazywałyby na podobieństwo zbiorników wiosennych do akwenów górskich. Podobieństwa te w ynikają zapewne z niskich tem peratur, właściwych dla zbiorników górskich, północnych oraz okresu wiosennego w zbiornikach okresowych. Gram m otaulius nigropunctatus został złow iony w sztucznych stawach K arko noszy w lipcu, wskazywałoby to na opóźnienie w rozwoju. G atunek ten był liczny w starorzeczach i wodach wiosennych okolic Łomży i W izny (C z a c h o r o w s k i, w druku). W związku z liczniejszym i bardziej pospolitym występowaniem tego gatunku na północy Polski, należy sądzić, że tam znajduje lepsze w a ru n ki rozwoju. Dokładniejsze porów nania regionalnych różnic w siedliskow ym rozm ie

15 C hruściki Karkonoszy 165 szczeniu la rw Trichoptera będą możliwe po uzyskaniu pełniejszych ekologicznych danych z terenu całego kra ju. Jednakże powyższe dane, nawet fragmentaryczne, przemawiają za tym, że siedliskowe rozmieszczenie niektórych gatunków larw Trichoptera m a charakter regionalny. PIŚMIENNICTW O B iesiadka E W ater beetles (Coleoptera) of the eutrophic lake Zbęchy (Leszno voiv.). Pol. ecol. S tud., W arszaw a, 6: C u m m ins K. W Trophic relations of aquatic insects. Ann. Rev. ent., Stanford. 18: C zachorowski S C hruściki (Trichoptera) drobnych cieków okolic Olsztyna. Fragrń. faun.. W arszawa. 33: C zachorowski S. (w d ruku). Larwy chruścików (Trichoptera) drobnych zbiorników wód stojących Polski Północnej. Acta biol. olszt., Olsztyn. G islason G. M D istribution and h ab itat preferences o f Icelandic Trichoptera. Proc. of the 3rd Int. Sym p. on Trichoptera, The Hague, M ic h e j d a J Analiza stosunków ekologicznych źródeł i potoków Gór Stołowych. Pr. Kom. biol. Pozn. TPN, Poznań, 14 (6): Szczęsny B Caddisflies (Trichoptera) of running w ater in the Polish North C arpathians. Acta zool. cracov., Kraków, 29: T omaszewski C Chruściki - Trichoptera. Kat. Faun. Pol., Warszawa. 28: W inkler O Prispevek k poznani potocni entomofauny v Krkonosich. Opera Corcontica. Praha, 14: Instytu t Biologii WSP Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska Olsztyn. Żołnierska 14 SUM M ARY [Title: Some notes on the d istrib u tio n of caddish-flies larvae of the Karkonosze M ountains] In J u ly 1984, 1985 and 1986 and in October 1986 there were collected caddis-flies at 93 study areas in Karkonosze (Fig. 1). There were collected 3194 larvae and 37 adults belonged to 56 species (Tab. I). 23 species were new for W est Sudetes. Dominance structure (Fig. 2), structure of the functional trophic groups (Fig. 4), stru cture of the habita t d istrib utio n of larvae (Fig. 3, Tab. I) and also dependence of the num ber of species upon th e ir abundance on the level above the sea (Fig. 5) were analysed. Vertical d istrib u tio n of the species (Tab. II) was also studied. There was stated th a t on the lowest altitudes lowland stagnbionts were the m ost abundant. Rheophils were the m ost num erous in m ountain ponds while stagnophils in glen ponds. In a rtific a l ponds (w ith the biggest trophy) there were only species

16 166 S. Czachorowski of the stagnat waters (Tab. III). In sources w hich were situated lower there were recorded m uch more species than in these ones situated higher (Tab. IV). There was noticed sim ila rity of Trichoptera fauna of the m ountain ponds and water courses. S im ilarity of caddis-flies fauna between spring tem porary reservoirs of M azurian Lake D istrict and m ountain ponds of Karkonosze was also recorded. Comparing habitat d istrib u tio n of the some species differences in habitat preferences between Karkonosze and the north part of Poland were noticed. A u th o r suggests the regional character of habitat d istrib u tio n of some species. Redaktor pracy - dr W. M ikołajczyk