DOBROSTAN BYDŁA MLECZNEGO A ROZWÓJ GOSPODARSTW NA OBSZARACH PRZYRODNICZO CENNYCH. Wstęp
|
|
- Miłosz Pawlak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dobrostan STOWARZYSZENIE bydła mlecznego EKONOMISTÓW a rozwój gospodarstw ROLNICTWA na obszarach I AGROBIZNESU przyrodniczo cennych Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 1 43 Edyta Gajos, Sylwia Małażewska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie DOBROSTAN BYDŁA MLECZNEGO A ROZWÓJ GOSPODARSTW NA OBSZARACH PRZYRODNICZO CENNYCH ANIMAL WELFARE AND FARM S DEVELOPMENT AT NATURAL VALUABLE AREAS Słowa kluczowe: dobrostan zwierząt, bydło mleczne, gospodarstwa mleczne, obszary przyrodniczo cenne Key words: animal welfare, dairy cattle, dairy farms, natural valuable areas Abstrakt. Celem artykułu było wskazanie organizacyjnych i ekonomicznych aspektów dobrostanu zwierząt w gospodarstwach mlecznych z uwzględnieniem kryterium skali chowu i wskazanie ich możliwości rozwojowych na obszarach przyrodniczo cennych. Zbadano 150 gospodarstw w województwach mazowieckim i podlaskim. Stwierdzono, że w większości gospodarstw małych i średnich użytkowano obory uwięziowe i korzystało z pastwiska, podczas gdy większość gospodarstw dużych wyposażona była w obory wolnostanowiskowe i nie korzystano tam z pastwisk. Wskazano także, że gospodarstwa o małej i średniej skali chowu częściej niż duże uzyskiwały mieszane źródła przychodów. W gospodarstwach dużych wyniki produkcyjne i ekonomiczne produkcji mleka były wyższe niż w małych. Szansą rozwojową dla małych gospodarstw jest połączenie produkcji rolniczej z działalnością pozarolniczą, jednak taką, która będzie wspierać ochronę obszarów przyrodniczo cennych, np. ekoagroturystyką. W przypadku gospodarstw dużych wskazane jest pozostanie przy specjalizacji i rozwój uwzględniający ograniczenia wynikające z położenia na obszarach przyrodniczo cennych. Wstęp Produkcja mleka jest jedną z najważniejszych gałęzi polskiego rolnictwa. Jej rozwój zależy od wielu czynników, m.in. aspektów prawnych, takich jak regulacje dotyczące dobrostanu zwierząt oraz na obszarach przyrodniczo cennych związane z ochroną przyrody. W Unii Europejskiej spełnienie standardów cross-compliance określających warunki produkcji, w tym aspektów związanych z dobrostanem zwierząt, warunkuje m.in. otrzymanie płatności bezpośrednich przez rolników. Na terenach objętych ochroną, z uwagi na walory przyrodnicze występują liczne ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej, co oznacza dodatkowe utrudnienia w dostępie do pozarolniczych źródeł utrzymania. Zdefiniowanie zarówno pojęcia obszarów przyrodniczo cennych, jak i dobrostanu zwierząt jest trudne. Podawane w literaturze przedmiotu definicje niejednokrotnie są ze sobą sprzeczne. Obszary przyrodniczo cenne można określić jako obszary których różnorodność biologiczna stanowi lub może stanowić dominujący czynnik działalności gospodarczej lub w istotny sposób ogranicza konwencjonalne sposoby gospodarowania [Dobrzańska 2005]. Wyróżnia się obszary chronione, np. parki krajobrazowe lub rezerwaty przyrody, oraz obszary przyrodniczo cenne nieobjęte ochroną [Puciato 2009]. Natomiast dobrostan można traktować jako odczucia zwierząt [Duncan 1996] lub stan harmonii pomiędzy zwierzęciem a jego środowiskiem, wyrażający się prawidłowym funkcjonowaniem fizjologicznym i psychicznym, żywotnością oraz wysoką jakością życia [Hurnik 1995 za Pisula 1999]. Kwestie dobrostanu zwierząt gospodarskich mają istotne znaczenie dla gospodarstw na obszarach przyrodniczo cennych, ponieważ wiele aspektów dobrostanu ma pośredni wpływ na zachowanie chronionego krajobrazu. Wpływają również na dochody rolników, które są kluczowe dla utrzymania prowadzonej działalności. Problematyka dobrostanu zwierząt gospodarskich jest aktualnie szeroko dyskutowana na forum Komisji Europejskiej. Mówi się o istniejącej potrzebie doprecyzowania i podwyższenia istniejących standardów dobrostanu zwierząt. Ewentualne zmiany w tym zakresie mogą rodzić istotne konsekwencje dla ekonomiki gospodarstw [Lewandowski
2 44 Edyta Gajos, Sylwia Małażewska 2008]. Wskaźniki produkcji, takie jak wydajność mleczna, są odzwierciedleniem zdrowia zwierząt, a zatem poziomu ich dobrostanu. Zdrowe zwierzęta osiągają lepsze wyniki produkcyjne [Kołacz 2006]. Wprowadzenie obowiązku np. korzystania z pastwiska podniesie walory krajobrazowe chronionego obszaru, jednocześnie będzie miało duży wpływ na aspekty organizacyjne i ekonomiczne funkcjonowania gospodarstw niekorzystających z pastwisk. Celem artykułu jest wskazanie organizacyjnych i ekonomicznych aspektów dobrostanu zwierząt w gospodarstwach mlecznych z uwzględnieniem kryterium skali chowu i wskazanie ich możliwości rozwojowych na obszarach przyrodniczo cennych. Tabela 1. Struktura próby Table 1. Sample structure Liczba krów/ Struktura próby/sample structure [%] Number ogółem/ of cows general Podlaskie Mazowieckie ,7 42,7 46, ,3 46,7 40, ,0 10,7 13,3 Metodyka badań Badaniem objęto gospodarstwa rolne położone w województwach mazowieckim i podlaskim. Wybrano województwa o największej produkcji mleka i skali chowu krów mlecznych. Ponadto, na ich obszarze znajdują się liczne chronione obszary przyrodniczo cenne zamieszkałe przez ludność wiejską. Aktualny jest zatem problem uzyskania przez tą ludność satysfakcjonującego poziomu dochodu. Badaniem zostało objętych 150 gospodarstw mlecznych 75 z województwa mazowieckiego i 75 z podlaskiego. Próba została podzielona na 3 grupy ze względu na skalę chowu. Struktura próby została przedstawiona w tabeli 1. Do analizy uzyskanych wyników wykorzystano proste metody statystyczne, takie jak średnia arytmetyczna i udział procentowy oraz analizę wariancji i kowariancji (α= 0,05). Wyniki i dyskusja Wśród badanych gospodarstw 11,3% z nich wyposażone było w obory wolnostanowiskowe, 78,7% w uwięziowe, a 10,0% w dwa typy obór. Istotne statystycznie różnice w tym zakresie stwierdzono pomiędzy grupą gospodarstw o największej skali chowu i pozostałymi. Znacznie wyższy odsetek gospodarstw w tej grupie wyposażonych było w obory wolnostanowiskowe lub w dwa typy obór łącznie 77,8%. W pozostałych grupach zdecydowanie przeważały gospodarstwa z oborami uwięziowymi. Typ obory ma istotny wpływ na dobrostan zwierząt. System uwięziowy ogranicza naturalne zachowania zwierząt. W systemie wolnostanowiskowym istnieje większe ryzyko chorób nóg, natomiast znacznie niższe zapalenia wymion [Sossidou 2004]. We wcześniejszych badaniach [Gajos 2012a] stwierdzono, że wydajność mleczna krów różni się w zależności od typu obory. W gospodarstwach z oborami tylko uwięziowymi przeciętna wydajność mleczna krów była niższa niż w gospodarstwach z oborami wolnostanowiskowymi lub dwoma typami obór. Koresponduje to z wynikami uzyskanymi w badaniu, ponieważ najwyższa wydajność mleczna wystąpiła w grupie gospodarstw największych (tab. 3), w której był również najwyższy udział gospodarstw wyposażonych w obory wolnostanowiskowe. Rodzaj obory nie był jedynym czynnikiem warunkującym uzyskane wyniki. Nie mniej istotna była specjalizacja, na którą wskazuje najwyższy w tej grupie udział przychodów ze sprzedaży mleka w przychodach ogółem (tab. 3). W grupie tej zanotowano także najwyższy udział gospodarstw wyposażonych w kojce porodowe (67%), co związane jest w rodzajem obory wyposażane w nie są częściej obory wolnostanowiskowe. Kolejną istotną z punktu widzenia dobrostanu kwestią jest stały dostęp do wody w oborze. W tym aspekcie nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami gospodarstw wyodrębnionymi ze względu na skalę chowu. Krowy oraz jałówki i byczki miały zapewniony stały dostęp do wody w niemal wszystkich gospodarstwach. Cielęta natomiast w około 85,0% gospodarstw.
3 Dobrostan bydła mlecznego a rozwój gospodarstw na obszarach przyrodniczo cennych 45 Tabela 2. Gospodarstwa korzystające z pastwiska/wybiegu Table 2. Farms using pasture/open run Liczba krów/ Tylko pastwisko/ Tylko wybieg/ Pastwisko i wybieg/both Bez pastwiska i wybiegu/ Number of Pasture only Open run only pasture and open run Neigher pasture nor open run cows udział gospodarstw/share of farms [%] Ogółem/Total 14,7 27,3 33,3 24, ,0 34,3 44,8 14, ,0 21,5 30,8 27, ,8 22,2 0,0 50,0 Kolejną kwestią związaną z dobrostanem bydła mlecznego i jednocześnie znacząco wpływającą na ochronę obszarów przyrodniczo cennych jest fakt korzystania z pastwiska. Z punktu widzenia dobrostanu kluczowe jest zapewnienie zwierzętom możliwości regularnego ruchu. Całoroczne utrzymywanie bydła na uwięzi rodzi wiele niekorzystnych konsekwencji, m.in. predyspozycje do różnego rodzaju schorzeń, zmiany zachowania, wzrost poziomu stresu [Sossidou 2004]. Wywiera także negatywny wpływ na rozrodczość [Grzegorzak i in. 1983]. Wykazano, że regularny ruch na świeżym powietrzu w przypadku krów utrzymywanych w systemach uwięziowych wyraźnie poprawia zdrowotność zwierząt [Keil i in. 2006, Loberg i in. 2004]. Z punktu widzenia ochrony przyrody pastwisko jest lepszym rozwiązaniem niż łąka kośna, ponieważ w większym stopniu zabezpiecza możliwości rozrodu dzikich zwierząt. Bioróżnorodność i ochrona ginących gatunków są ważne na chronionych obszarach przyrodniczo cennych. W badanej próbie stwierdzono istotne statystycznie różnice w zakresie korzystania z pastwiska i wybiegu pomiędzy wszystkimi wyróżnionymi skalami chowu. Pastwiska użytkowane były w ponad 50,0% gospodarstw najmniejszych i średnich. Taki sam odsetek obejmował największe gospodarstwa, które nie miały ani pastwiska, ani wybiegu, a 22,2% tych gospodarstw miało tylko wybieg. Rolnicy z tej grupy stwierdzili, że korzystanie z pastwiska byłoby dla nich zbyt czasochłonne i że według nich jest ono niepotrzebne. Może wynikać to z faktu, że większość z nich posiadało obory wolnostanowiskowe, które zapewniają zwierzętom większe możliwości ruchu. Stwierdzono istotne statystycznie różnice w poziomie przychodów ze sprzedaży mleka w przeliczeniu na krowę i wydajności mlecznej krów w zależności od skali chowu i korzystania z pastwiska. Gospodarstwa duże charakteryzowały się wyższym poziomem badanych zmiennych niż gospodarstwa małe i średnie tylko w porównaniu gospodarstw dużych korzystających z pastwiska oraz małych i średnich niekorzystających z pastwiska. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy gospodarstwami dużymi niekorzystającymi z pastwiska oraz małymi i średnimi korzystającymi z pastwiska. Aspekt pastwiska ma więc istotny wpływ na osiągane wyniki produkcyjne i ekonomiczne. Znajduje to potwierdzenie we wcześniejszych badaniach, w których wykazano, że gospodarstwa korzystające z pastwiska osiągają lepsze wyniki ekonomiczne [Gajos 2012b]. W badanych gospodarstwach stwierdzono istotne różnice w osiąganych wynikach produkcyjnych i ekonomicznych. Gospodarstwa największe charakteryzowały się najwyższą wydajnością mleczną i przychodami ze sprzedaży mleka w przeliczeniu na 1 krowę. Rolnicy z tej grupy posiadają zazwyczaj wysokowydajne krowy oraz są ukierunkowani na uzyskiwanie przychodów z tej działalności. Dostarczając duże partie towaru do mleczarni uzyskują często wyższą cenę sprzedawanego mleka. W gospodarstwach o małej i średniej skali chowu częściej występowały mieszane źródła przychodów. Właściciele tych gospodarstw sprzedawali opasy w różnym wieku, o czym świadczy m.in. wyższy udział w przychodach ogółem przychodów ze sprzedaży bydła oraz mieli oni przychody z działalności niezwiązanych z produkcją mleka. Szansą rozwojową dla tych gospodarstw jest połączenie produkcji rolniczej z działalnością pozarolniczą, np. agroturystyką. Agroturystyka jest jednym z pozarolniczych źródeł dochodów na obszarach przyrodniczo cennych. Nową formą turystyki wiejskiej, zyskującą coraz szersze poparcie i zainteresowanie jest ekoagroturystyka
4 46 Edyta Gajos, Sylwia Małażewska Tabela 3. Wybrane wyniki ekonomiczne i produkcyjne badanych gospodarstw Table 3. Selected economic and production parameters of examined farms Wyszczególnienie/Specification Ogółem/ Liczba krów/number of cows Total Nadwyżka bezpośrednia [zł/krowę]/gross margin [PLN/cow] 5541,2 5322,0 * 5566,6 6265,8 * Wydajność mleczna [kg/krowę]/milk yield [kg/cow] 5625,4 4862,2 * 5912,5 * 7429,9 * Przychody ze sprzedaży mleka [zł/krowę]/milk revenues [PLN/cow] 7305,5 6159,8 * 7741,3 * 9996,4 * Udział w przychodach ogółem przychodów ze sprzedaży bydła/ The participation of beef revenues in total revenues [%] 10,3 12,1 * 9,6 6,4 * Udział w przychodach ogółem przychodów ze sprzedaży mleka/the participation of milk revenues in total revenues [%] 69,2 63,8 * 71,5 * 80,7 * * istotne statystycznie różnice/statistically significant differences polegająca na wypoczynku w gospodarstwie agroturystycznym, w którym prowadzona jest produkcja ekologiczna [Jalinik 2009]. Ekologiczne metody produkcji w zakresie produkcji zwierzęcej zakładają wysoki poziom dobrostanu. Prowadzenie takiej działalności na obszarach przyrodniczo cennych wspierać będzie rozwój tych obszarów i dobrostan zwierząt. Gospodarstwa duże i wyspecjalizowane były w mniejszym stopniu zainteresowane poszukiwaniem dodatkowych bodźców pozarolniczych form zarobku. Jest to zasadne, ponieważ specjalizacja i duża skala chowu gwarantują w ich przypadku dobre wyniki ekonomiczne. Rozwój tych gospodarstw na obszarach przyrodniczo cennych nie zaburza ochrony tych obszarów. Wprowadzenie podwyższonych norm dobrostanu bydła mlecznego, np. obowiązku korzystania z pastwiska, może wręcz przyczynić się do wsparcia tej ochrony, ponieważ to właśnie gospodarstwa duże w najmniejszym stopniu korzystały z pastwisk. Wprowadzenie podwyższonych norm dobrostanu wymagać będzie zmian organizacyjnych i inwestycji ze strony rolników. W ankiecie skierowanej do rolników zapytano o ocenę stwierdzeń dotyczących dobrostanu w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznaczało zdecydowanie się zgadzam, 4 zdecydowanie się nie zgadzam, 5 nie mam zdania. Prawie 10% rolników wskazało w niektórych aspektach ostatnią możliwość. W najmniejszych gospodarstwach panowała opinia, że zdecydowanie nie należy zaostrzać przepisów dotyczących dobrostanu i są one zbędne, gdyż każdy gospodarz dba o swoje zwierzęta. Natomiast w największych stwierdzono, że raczej nie powinno się zaostrzać przepisów, mimo że są one potrzebne. W gospodarstwach małych stwierdzano, że koszty związane z zapewnieniem wyższego dobrostanu są zbyt wysokie, podczas gdy w największych raczej się nie zgadzano z tym stwierdzeniem. Spowodowane może to być większymi możliwościami finansowymi tych rolników. Ponadto, istotne różnice statystyczne zostały wykazane między najmniejszymi i średnimi gospodarstwami przy stwierdzeniu, że obecne normy dotyczące dobrostanu są odpowiednie. Pierwsza z wymienionych grup raczej się z tym nie zgadza, podczas gdy druga raczej się zgadza. Podsumowanie W zakresie dobrostanu bydła mlecznego nie można jednoznacznie stwierdzić, że skala chowu wiąże się z niższym lub wyższym jego poziomem. W gospodarstwach zakwalifikowanych do poszczególnych grup występowały zarówno elementy sprzyjające, jak i niesprzyjające wysokiemu dobrostanowi bydła mlecznego. Nie stwierdzono przewagi aspektów podwyższających dobrostan w żadnej z badanych grup względem pozostałych. Jednym z elementów łączących dobrostan i ochronę obszarów przyrodniczo cennych było pastwisko. Aspekt pastwisk jest ważny na tych obszarach, gdyż w większym stopniu niż łąki kośne zabezpieczają one możliwości rozrodu dzikich zwierząt. Natomiast z punktu widzenia rozwoju gospodarstw stwierdzono, że korzystanie z
5 Dobrostan bydła mlecznego a rozwój gospodarstw na obszarach przyrodniczo cennych 47 pastwiska jest jednym z czynników wpływających na uzyskiwane wyniki ekonomiczne. Spośród badanych gospodarstw, te o małej i średniej skali chowu częściej niż duże miały mieszane źródła przychodów. Szansą rozwojową dla gospodarstw położonych na obszarach przyrodniczo cennych było połączenie produkcji rolniczej z działalnością pozarolniczą wspierającą ochronę obszarów przyrodniczo cennych, np. agroturystyką. Gospodarstwa duże, wyspecjalizowane i osiągające satysfakcjonujący dochód z prowadzonej działalności, miały mniej bodźców do podejmowania dodatkowych pozarolniczych form zarobku. Było to zasadne, ponieważ w ich przypadku gwarantowało to dobre wyniki ekonomiczne. Literatura Dobrańska B. 2005: Obszary przyrodniczo cenne jako rejony recepcji turystycznej, [W:] B. Poskrobko (red.), Zarządzanie turystyką na obszarach przyrodniczo cennych, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Białystok, Duncan I.J.H. 1996: Animal welfare defined in terms of feeling, Acta Agr. Scand. Animal Science, Supplement 27, s Gajos E. 2012a: Dobrostan zwierząt w polskich gospodarstwach mlecznych, Rocz. Nauk Roln., seria G, t. 99, z. 1, s Gajos E. 2012b: Animal welfare in the context of sustainable rural development, Rocz. Nauk. SERIA, t. 99, z. 3, s Grzegorzak A. i in. 1983: Wpływ warunków utrzymania krów na stan ich zdrowia i wydajność w wolnostanowiskowej fermie przemysłowej, Medycyna Weterynaryjna, t. 39, nr. 5, s Jalinik M. 2009: Zarządzanie gospodarstwem ekoagroturystycznym na obszarach przyrodniczo cennych, Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej, z. 14, s Keil N.M. i in. 2006: Effects of frequency and duration of outdoor exercise on the prevalence of hock lesions in tied Swiss dairy cows, Preventive Veterinary Medicine, 74, s Kołacz R. (red.). 2006: Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław. Lewandowski E. 2008: Dobrostan i ekonomia, Farmer, 18/2008. Loberg J. i in. 2004: Behaviour and claw health in tied dairy cows with varying access to exercise in an outdoor paddock, Applied Animal Behaviour Science, 89, Pisula W. 1999: Dobrostan zwierząt użytkowych, wybrane zagadnienia psychologii zwierząt, Przegląd hodowlany 1/1999. Puciato D. 2009: Turystyka i rekreacja na obszarach przyrodniczo cennych na przykładzie Parku Krajobrazowego Góry Opawskie, Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, R. 11, z. 4(23), s Sossidou E. (red.). 2004: Farm Animal Welfare, Environment & Food Quality interaction studies, National Agricultural Research Foundation, Giannitsa. Summary The aim of the paper was to identify the organizational and economic aspects of animal welfare in dairy farms to the criterion of scale of production and to show their possibilities do develop at natural valuable areas. 150 farm in Mazowieckie and Podlaskie Province were examined. It was found that the majority of small and medium farms had cowsheds where animals are tethered and used the pasture, while the majority of large farms had cowsheds without tethering and did not use the pastures. It was also indicated that small farms more often than large ones receive revenues not only from milk production, but also from other activities. Production and economic results of milk production were better in large farms than in small ones. The combination of agricultural and nonagricultural (but one that support the protection of natural valuable areas, e.g. ecoagritourism) activities is one from possibilities to develop in case of small farms. In case of large farms further specialization that takes into account the limitations of the location at natural valuable areas is reasonable. Adres do korespondencji mgr Edyta Gajos, Sylwia Małażewska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Nauk Ekonomicznych ul. Nowoursynowska 166, Warszawa edyta_gajos@sggw.pl, sylwia.malazewska@wp.pl
DOBROSTAN ZWIERZĄT W POLSKICH GOSPODARSTWACH MLECZNYCH. Edyta Gajos
108 EDYTA GAJOS ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, SERIA G, T. 99, z. 1, 2012 DOBROSTAN ZWIERZĄT W POLSKICH GOSPODARSTWACH MLECZNYCH Edyta Gajos Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Szkoły Głównej Gospodarstwa
Bardziej szczegółowo158 Sylwia Małażewska, STOWARZYSZENIE Edyta GajosEKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
158 Sylwia Małażewska, STOWARZYSZENIE Edyta GajosEKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVII zeszyt 2 Sylwia Małażewska, Edyta Gajos Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Bardziej szczegółowoDobrostan bydła mlecznego implikacje ekonomiczne
Edyta Gajos Wydział Nauk Ekonomicznych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Dobrostan bydła mlecznego implikacje ekonomiczne Wstęp Celem artykułu jest przedstawienie wyników dotychczasowych
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY Edmund Lorencowicz, Jarosław Figurski Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoSKALA CHOWU A ORGANIZACJA PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ W GOSPODARSTWACH MLECZNYCH THE SCALE FARMING AND ORGANIZATION OF LIVESTOCK PRODUCTION IN DAIRY FARMS
STOWARZYSZENIE Skala chowu a organizacja EKONOMISTÓW produkcji zwierzęcej ROLNICTWA w gospodarstwach I AGROBIZNESU mlecznych Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 1 233 Marcin Wysokiński Szkoła Główna Gospodarstwa
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ EKONOMICZNY DOLNOŚLĄSKICH GOSPODARSTW ROLNYCH UCZESTNICZĄCYCH W REALIZACJI PROGRAMU ROLNOŚRODOWISKOWEGO
Potencjał STOWARZYSZENIE ekonomiczny dolnośląskich EKONOMISTÓW gospodarstw ROLNICTWA rolnych uczestniczących I AGROBIZNESU w realizacji... Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 6 281 Michał Kruszyński, Maria
Bardziej szczegółowo56 Edyta Gajos, STOWARZYSZENIE Sylwia MałażewskaEKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
56 Edyta Gajos, STOWARZYSZENIE Sylwia MałażewskaEKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 2 Edyta Gajos, Sylwia Małażewska Warsaw University of Life Sciences SGGW, Poland DAIRY
Bardziej szczegółowoWPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 3(13) 2009, 99-104 INTENSYWNOŚĆ ORGANIZACJI PRODUKCJI A WIELKOŚĆ EKONOMICZNA I TYP ROLNICZY GOSPODARSTW Sławomir Kocira Uniwersytet
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH. Marcin Żekało, IERIGŻ-PIB, Warszawa 11.07.2014 r.
PRODUKCJA MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Marcin Żekało, IERIGŻ-PIB, Warszawa 11.07.2014 r. Plan prezentacji 1. Wprowadzenie. 2. Wybrane zagadnienia utrzymywania krów mlecznych w gospodarstwach ekologicznych.
Bardziej szczegółowoANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO
Inżynieria Rolnicza 1(119)/2010 ANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO Krzysztof Kapela Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoCENY ZAKUPU I DZIERŻAWY KWOTY MLECZNEJ W GOSPODARSTWACH KRAJÓW EUROPEJSKICH W LATACH
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Folia Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomica 256 (48), 117 122 Bogusław GOŁĘBIOWSKI, Agata WÓJCIK CENY ZAKUPU I DZIERŻAWY KWOTY MLECZNEJ W GOSPODARSTWACH KRAJÓW
Bardziej szczegółowoOCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Krzysztof Kapela, Szymon Czarnocki Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoOPŁACALNOŚĆ CHOWU BYDŁA POLSKIEGO CZERWONEGO W SYSTEMIE MAMKOWYM W RÓŻNYCH SKALACH CHOWU
OPŁACALNOŚĆ CHOWU BYDŁA POLSKIEGO CZERWONEGO W SYSTEMIE MAMKOWYM... 121 ROCZNIKI EKONOMII ROLNICTWA I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, T. 99, z. 4, 2012 OPŁACALNOŚĆ CHOWU BYDŁA POLSKIEGO CZERWONEGO W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoWYBRANE ASPEKTY EKONOMICZNE PRODUKCJI MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH
WYBRANE ASPEKTY EKONOMICZNE PRODUKCJI MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Marcin Żekało Zakład Rachunkowości Rolnej, IERiGŻ-PIB 24.11.2017, Warszawa Plan prezentacji 1. Cel badań 2. Źródła danych 3. Wybrane
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 3(13) 2009, 123-128 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ POZAROLNICZA JAKO ŹRÓDŁO DODATKOWYCH DOCHODÓW GOSPODARSTW ROLNYCH DOLNEGO ŚLĄSKA Irena
Bardziej szczegółowoNAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ
Inżynieria Rolnicza 1(126)/2011 NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ Jarosław Figurski, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,Uniwersytet
Bardziej szczegółowoANALIZA OPŁACALNOŚCI PRODUKCJI MLEKA W POLSKICH GOSPODARSTWACH NA TLE WYBRANYCH KRAJÓW EUROPY
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Folia Univ. Agric. Stetin. 27, Oeconomica 254 (47), 99 14 Małgorzata KAROLEWSKA, Artur WILCZYŃSKI ANALIZA OPŁACALNOŚCI PRODUKCJI MLEKA W POLSKICH GOSPODARSTWACH
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 3(13) 2009, 147-153 OBSZAR JAKO CZYNNIK RÓŻNICUJĄCY POZIOM I STRUKTURĘ POZAROLNICZYCH DOCHODÓW GOSPODARSTW Agata Marcysiak,
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE ZASTOSOWANIA INTERNETU W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W ZALEŻNOŚCI OD PROWADZONEGO W NICH SYSTEMU PRODUKCJI ROLNICZEJ
Inżynieria Rolnicza 11(109)/2008 PORÓWNANIE ZASTOSOWANIA INTERNETU W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W ZALEŻNOŚCI OD PROWADZONEGO W NICH SYSTEMU PRODUKCJI ROLNICZEJ Andrzej Grieger, Kazimierz Sławiński Katedra
Bardziej szczegółowoCzy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny?
.pl https://www..pl Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 3 stycznia 2016 Ekologiczny chów bydła mięsnego korzystnie wpływa nie tylko na środowisko, ale też chroni
Bardziej szczegółowoDochodowość gospodarstw rolnych nieprzerwanie prowadzących rachunkowość rolną w ramach PL FADN w woj. pomorskim w latach
Dochodowość gospodarstw rolnych nieprzerwanie prowadzących rachunkowość rolną w ramach PL FADN w woj. pomorskim w latach 2010-2015 Obserwacja liczebności gospodarstw w poszczególnych grupach wskazuje na
Bardziej szczegółowoWyniki dotyczące badanego okresu potwierdziły
gospodarstw rolnych według PL FADN Badania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych w ramach systemu PL FADN umożliwiają wgląd w sytuację produkcyjno-finansową towarowych gospodarstw rolnych. Szczególnie
Bardziej szczegółowoZakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym
Agata Marcysiak Zakład Agrobiznesu, Akademia Podlaska Adam Marcysiak Zakład Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa, Akademia Podlaska Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie
Bardziej szczegółowoPOZIOM INWESTYCJI I ŹRÓDŁA ICH FINANSOWANIA W GOSPODARSTWACH MLECZNYCH O RÓŻNEJ SKALI CHOWU KRÓW
476 Elżbieta Jadwiga STOWARZYSZENIE Szymańska, Mariusz EKONOMISTÓW Dziwulski ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 6 Elżbieta Jadwiga Szymańska, Mariusz Dziwulski Szkoła Główna Gospodarstwa
Bardziej szczegółowoWP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki
46 ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, T. ROKICKI SERIA G, T. 94, z. 1, 2007 WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC Tomasz Rokicki Katedra Ekonomiki i Organizacji
Bardziej szczegółowoRELACJE MIĘDZY PODATKAMI GOSPODARSTW ROLNYCH A ICH CZYNNIKAMI PRODUKCJI W POLSCE NA TLE UNII EUROPEJSKIEJ W LATACH
Relacje STOWARZYSZENIE między podatkami gospodarstw EKONOMISTÓW rolnych ROLNICTWA a ich czynnikami I AGROBIZNESU produkcji w Polsce... Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 1 183 Roma Ryś-Jurek Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoANALIZA WYPOSAŻENIA GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE
Łukasz KRZYŚKO, Kazimierz SŁAWIŃSKI ANALIZA WYPOSAŻENIA GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki badań nad wyposażeniem gospodarstw ekologicznych zlokalizowanych
Bardziej szczegółowoINSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca
Bardziej szczegółowodziałek zagrodowych w gospodarstwach specjalizujących
PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 01 (I III): z. 1 (75) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 5 31 Wersja pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo ISSN 131-0093 Wpłynęło 08.0.011 r. Zrecenzowano 06.04.011 r.
Bardziej szczegółowoPozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich jako dodatkowe źródło dochodu rodzin rolniczych
Piotr Bórawski Katedra Agrobiznesu i Ekonomii Środowiska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich jako dodatkowe źródło dochodu rodzin rolniczych
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 6(131)/2011 WYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoAnaliza słabych i mocnych stron wybranych gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka w latach 2005 2007
Jacek Prochorowicz, Agata Wójcik Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwami Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Analiza słabych i mocnych stron wybranych gospodarstw specjalizujących
Bardziej szczegółowoUDZIAŁ W PROGRAMIE OCHRONY ZASOBÓW GENETYCZNYCH BYDŁA CZYNNIKIEM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI FUNKCJONOWANIA GOSPODARSTW PRODUKUJĄCYCH MLEKO
70 Anna Borecka, STOWARZYSZENIE Elżbieta Sowula-Skrzyńska, EKONOMISTÓW Anna Szumiec, ROLNICTWA Grzegorz I AGROBIZNESU Skrzyński Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 4 Anna Borecka 1, Elżbieta Sowula-Skrzyńska
Bardziej szczegółowoTYP ROLNICZY GOSPODARSTW A ZASOBY PRACY I WYPOSAŻENIE W ŚRODKI TECHNICZNE
Inżynieria Rolnicza 5(123)/2010 TYP ROLNICZY GOSPODARSTW A ZASOBY PRACY I WYPOSAŻENIE W ŚRODKI TECHNICZNE Anna Kocira, Sławomir Kocira Instytut Nauk Rolniczych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Bardziej szczegółowoUWAGI ANALITYCZNE. Gospodarstwa z użytkownikiem gospodarstwa indywidualnego. Wyszczególnienie. do 1 ha użytków rolnych. powyżej 1 ha.
UWAGI ANALITYCZNE UDZIAŁ DOCHODÓW Z DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W DOCHODACH OGÓŁEM GOSPODARSTW DOMOWYCH W Powszechnym Spisie Rolnym w woj. dolnośląskim spisano 140,7 tys. gospodarstw domowych z użytkownikiem
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju małych ekonomicznie gospodarstw rolnych (wybrane zagadnienia)
Uwarunkowania rozwoju małych ekonomicznie gospodarstw rolnych (wybrane zagadnienia) Warszawa, 30 września 2011 r. mgr inż. Irena Augustyńska-Grzymek Irena.Augustynska@ierigz.waw.pl 1 Plan prezentacji 1.
Bardziej szczegółowoANALIZA WYPOSAŻENIA WYBRANYCH GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE
Inżynieria Rolnicza 9(107)/2008 ANALIZA WYPOSAŻENIA WYBRANYCH GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE Kazimierz Sławiński Katedra Agroinżynierii, Politechnika Koszalińska Streszczenie. Przedstawiono
Bardziej szczegółowoZNACZENIE DZIERŻAWY UŻYTKÓW ROLNYCH DLA KIERUNKU PRODUKCJI ROLNEJ GOSPODARSTW TOWAROWYCH W POLSCE *
374 Agnieszka Strzelecka, Danuta Zawadzka, Ewa Szafraniec-Siluta STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIII zeszyt 1 Agnieszka Strzelecka, Danuta Zawadzka, Ewa Szafraniec-Siluta
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UE DO MODERNIZACJI GOSPODARSTW ROLNYCH
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UE DO MODERNIZACJI GOSPODARSTW ROLNYCH Stanisław Kowalski Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie.
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE KOMPUTERÓW W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY
Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008 WYKORZYSTANIE KOMPUTERÓW W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY Sławomir Kocira, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoArtur Łączyński Departament Rolnictwa GUS
Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny
Bardziej szczegółowoGospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych Marek Zieliński
Bardziej szczegółowoKIERUNEK I UPROSZCZENIE PRODUKCJI A WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW W BUDYNKI GOSPODARSKIE
Inżynieria Rolnicza 9(118)/2009 KIERUNEK I UPROSZCZENIE PRODUKCJI A WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW W BUDYNKI GOSPODARSKIE Urszula Malaga-Toboła Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy
Bardziej szczegółowoWyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach 2015 i 2016
Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach i Typ rolniczy gospodarstwa rolnego jest określany na podstawie udziału poszczególnych
Bardziej szczegółowoKOSZTY I DOCHODOWOŚĆ PRODUKCJI MLEKA W EUROPEJSKICH GOSPODARSTWACH UTRZYMUJĄCYCH DO 50 KRÓW. Agata Wójcik
100 AGATA WÓJCIK ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, SERIA G, T. 99, z. 1, 2012 KOSZTY I DOCHODOWOŚĆ PRODUKCJI MLEKA W EUROPEJSKICH GOSPODARSTWACH UTRZYMUJĄCYCH DO 50 KRÓW Agata Wójcik Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwami
Bardziej szczegółowoTendencje i możliwości rozwoju przedsiębiorstw rolniczych o różnych kierunkach produkcji. Wstęp. Wojciech Ziętara
Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu Roczniki Naukowe tom XIII zeszyt 5 87 Wojciech Ziętara Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Tendencje i możliwości rozwoju przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17
Spis treści Wstęp... 11 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu 13 1.1. Pojęcie agrobiznesu... 13 1.2. Inne określenia agrobiznesu... 17 Rozdział 2. Pierwszy agregat agrobiznesu zaopatrzenie 20 2.1.
Bardziej szczegółowoWYNIKI FINANSOWE GOSPODARSTW ROLNICZYCH A OBCIĄŻENIE PODATKIEM ROLNYM 1
STOWARZYSZENIE Wyniki finansowe EKONOMISTÓW gospodarstw rolniczych ROLNICTWA a obciążenie I AGROBIZNESU podatkiem rolnym Roczniki Naukowe tom XVII zeszyt 1 49 Marzena Ganc, Magdalena Mądra-Sawicka Szkoła
Bardziej szczegółowoKoszty żywienia krów mlecznych a wyniki ekonomiczne gospodarstw
Ewa Kołoszycz Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwami Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Koszty żywienia krów mlecznych a wyniki ekonomiczne gospodarstw Wstęp Przewaga konkurencyjna
Bardziej szczegółowoPRODUKTYWNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA GOSPODARSTW WYSPECJALIZOWANYCH W PRODUKCJI MLEKA W 2010 ROKU. Wstęp
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIV zeszyt 1 103 Piotr Czarnota Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB w Warszawie PRODUKTYWNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoWYDATKI NA TECHNIKĘ A PRZYCHODY W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH LUBELSZCZYZNY
Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 WYDATKI NA TECHNIKĘ A PRZYCHODY W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH LUBELSZCZYZNY Jarosław Figurski, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii
Bardziej szczegółowoAKTYWIZACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA OBSZARÓW PRZYRODNICZO CENNYCH DLA POTRZEB ICH ZRÓWNOWA ONEGO ROZWOJU
AKTYWIZACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA OBSZARÓW PRZYRODNICZO CENNYCH DLA POTRZEB ICH ZRÓWNOWAONEGO ROZWOJU Tereny wiejskie spełniaj istotn rol w procesie ochrony rodowiska. Dotyczy to nie tylko ochrony zasobów
Bardziej szczegółowoWstęp. Adam Marcysiak 1 Katedra Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa Akademia Podlaska w Siedlcach
Adam Marcysiak 1 Katedra Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa Akademia Podlaska w Siedlcach WPŁYW STRUKTURY OBSZAROWEJ NA ZRÓŻNICOWANIE WYNIKÓW PRODUKCYJNO-EKONOMICZNYCH GOSPODARSTW ROLNYCH INFLUENCE OF THE
Bardziej szczegółowoWyzwania dla polskiej rachunkowości rolniczej w świetle 50-lecia europejskiego FADN
Wyzwania dla polskiej rachunkowości rolniczej w świetle 50-lecia europejskiego FADN Zbigniew Floriańczyk Sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych na podstawie badań rachunkowości rolnej Pl FADN oraz perspektywa
Bardziej szczegółowoWPŁYW POWIERZCHNI UŻYTKÓW ROLNYCH ORAZ WYKSZTAŁCENIA WŁAŚCICIELA NA SPOSOBY POZYSKIWANIA INFORMACJI W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH MAŁOPOLSKI
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW POWIERZCHNI UŻYTKÓW ROLNYCH ORAZ WYKSZTAŁCENIA WŁAŚCICIELA NA SPOSOBY POZYSKIWANIA INFORMACJI W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH MAŁOPOLSKI Michał Cupiał, Anna Szeląg-Sikora
Bardziej szczegółowoSytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych z pola obserwacji Polskiego FADN w latach Renata Płonka
Sytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych z pola obserwacji Polskiego FADN w latach 213-214 Renata Płonka Założenia metodyczne Analizą objęto dane z ponad 12 tys. gospodarstw, które uczestniczyły w Polskim
Bardziej szczegółowoWPŁYW PROGRAMÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH JAKO INSTRUMENTÓW POLITYKI NA WARTOŚĆ DODANĄ W POLSKICH GOSPODARSTWACH ROLNYCH
WPŁYW PROGRAMÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH JAKO INSTRUMENTÓW POLITYKI NA WARTOŚĆ DODANĄ W POLSKICH GOSPODARSTWACH ROLNYCH dr Agata Sielska mgr Aleksandra Pawłowska Struktura Wpływ programów rolnośrodowiskowych
Bardziej szczegółowoZajęcia 2. Wybrane zagadnienia z organizacji produkcji zwierzęcej i roślinnej w gospodarstwach rolniczych
Zajęcia 2 Wybrane zagadnienia z organizacji produkcji zwierzęcej i roślinnej w gospodarstwach rolniczych Plan zajęć: 1. Cechy różnicujące organizację produkcji w gospodarstwach rolniczych i przedsiębiorstwach
Bardziej szczegółowoZRÓWNOWAŻENIE PRODUKCJI ROLNICZEJ W ASPEKCIE ZASOBÓW UŻYTKÓW ZIELONYCH ORAZ OBSADY INWENTARZA ŻYWEGO
Inżynieria Rolnicza 6(115)/2009 ZRÓWNOWAŻENIE PRODUKCJI ROLNICZEJ W ASPEKCIE ZASOBÓW UŻYTKÓW ZIELONYCH ORAZ OBSADY INWENTARZA ŻYWEGO Agnieszka Prusak, Sylwester Tabor, Ján Murgaš Katedra Inżynierii Rolniczej
Bardziej szczegółowoOCENA ENERGOCHŁONNOŚCI CHOWU BYDŁA MLECZNEGO W OBORACH WOLNOSTANOWISKOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM POZIOMU MECHANIZACJI
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie OCENA ENERGOCHŁONNOŚCI CHOWU BYDŁA MLECZNEGO W OBORACH WOLNOSTANOWISKOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM
Bardziej szczegółowoGospodarcze i ekonomiczne skutki suszy w Polsce
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarcze i ekonomiczne skutki suszy w Polsce Marek Zieliński Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych 20.02.2019 r. Wstęp
Bardziej szczegółowoPrawo: PROW a pomoc w modernizacji gospodarstw
.pl https://www..pl Prawo: PROW a pomoc w modernizacji gospodarstw Autor: Tomasz Żydek Data: 5 stycznia 2015 Po długim oczekiwaniu 12 grudnia 2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Rozwoju Obszarów
Bardziej szczegółowoPomorskie gospodarstwa rolne w latach na podstawie badań PL FADN. Daniel Roszak PODR w Gdańsku
Pomorskie gospodarstwa rolne w latach 2004-2012 na podstawie badań PL FADN Daniel Roszak PODR w Gdańsku Prezentacja oparta jest na analizie wyników produkcyjno-finansowych 267 gospodarstw prowadzących
Bardziej szczegółowoWYPOSAŻENIE TECHNICZNE WYBRANYCH GOSPODARSTW ROLNYCH KORZYSTAJĄCYCH Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ
Inżynieria Rolnicza 1(126)/2011 WYPOSAŻENIE TECHNICZNE WYBRANYCH GOSPODARSTW ROLNYCH KORZYSTAJĄCYCH Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ Zbigniew Wasąg Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w Biłgoraju Streszczenie.
Bardziej szczegółowoPODATEK ROLNY JAKO ŹRÓDŁO DOCHODÓW WŁASNYCH GMIN WIEJSKICH W POLSCE AGRICULTURAL TAX AS OWN REVENUES SSOURCE OF RURAL MUNICIPALITIES IN POLAND.
STOWARZYSZENIE Podatek rolny EKONOMISTÓW jako źródło dochodów ROLNICTWA własnych gmin I AGROBIZNESU wiejskich w Polsce Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 6 145 Kinga Gruziel Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Bardziej szczegółowoKierunki produkcji gospodarstw rolnych o zróżnicowanej strukturze agrarnej
Studia Prawno-Ekonomiczne, t. LXXX, 2009 PL ISSN 0081-6841 s. 259-270 Urszula Motowidlak * Kierunki produkcji gospodarstw rolnych o zróżnicowanej strukturze agrarnej Każda działalność gospodarcza, w tym
Bardziej szczegółowo342 Marcin Wysokiński STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
342 Marcin Wysokiński STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVII zeszyt 5 Marcin Wysokiński Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie DOCHODOWOŚĆ PRODUKCJI MLEKA
Bardziej szczegółowoZASOBY PRACY, DZIAŁALNOŚĆ PRODUKCYJNA I INWESTYCYJNA W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH 1)
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2010 Sławomir Kocira, Stanisław Parafiniuk, Marcin Ścibura Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Inżynierii Produkcji ZASOBY PRACY, DZIAŁALNOŚĆ PRODUKCYJNA I INWESTYCYJNA
Bardziej szczegółowoBadania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych
Pomorskie gospodarstwa rolne w latach 2004-2012 na podstawie badań PL FADN Daniel Roszak Badania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych w ramach systemu PL FADN umożliwiają wgląd w sytuację produkcyjno-finansową
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoANALIZA USŁUG MECHANIZACYJNYCH W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH
Inżynieria Rolnicza 5(123)/21 ANALIZA USŁUG MECHANIZACYJNYCH W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Kazimierz Sławiński Katedra Agroinżynierii, Politechnika Koszalińska Streszczenie. Stwierdzono, że co piąte gospodarstwo
Bardziej szczegółowoRolnictwo studia stacjonarne I stopnia I i II rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału
Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia I i I realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 30.06.2011 Przedmioty ogólne I ogólne 295 1 Język obcy 45 45 30-120 120 ZO 2 2 1 2 Etyka/Filozofia
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY ROZWOJU EKOLOGICZNEJ PRODUKCJI MLEKA W REGIONIE MAŁOPOLSKA I POGÓRZE (STUDIUM PRZYPADKU)
224 Marcin Żekało STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIV zeszyt 5 Marcin Żekało Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB w Warszawie PERSPEKTYWY ROZWOJU
Bardziej szczegółowoAgroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności. Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie
Agroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie 1 Rozwój agroturystyki wymaga zgodności z: warunkami przyrodniczymi: ochrona krajobrazu, uwzględnienie
Bardziej szczegółowoOKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 7(95)/2007 OKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA w Europie WIELKOPOLSKA w Polsce Podział Administracyjny Województwa Wielkopolskiego Liczba
Bardziej szczegółowoZasady uczestnictwa rolników w systemie PL FADN
Zasady uczestnictwa rolników w systemie PL FADN. System FADN (Farm Accountancy Data Network, Sieć Danych Rachunkowych Gospodarstw Rolnych) działa w krajach Unii Europejskiej od 1965 roku i od tej pory
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie KOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH 1990 2009 Streszczenie W latach 1990
Bardziej szczegółowoProjekcja wyników ekonomicznych produkcji mleka na 2020 rok. Seminarium, IERiGŻ-PIB, r. mgr Konrad Jabłoński
Projekcja wyników ekonomicznych produkcji mleka na 2020 rok Seminarium, IERiGŻ-PIB, 02.09.2016 r. mgr Konrad Jabłoński Plan prezentacji 1. Cel badań 2. Metodyka badań 3. Projekcja wyników ekonomicznych
Bardziej szczegółowoGospodarstwa rolne beneficjenci programu rolnośrodowiskowego w latach Grażyna Niewęgłowska
Gospodarstwa rolne beneficjenci programu rolnośrodowiskowego w latach 2005-2007 Grażyna Niewęgłowska nieweglowska@ierigz.waw.pl 1 Cel programu rolnośrodowiskowego Celem programu rolnośrodowiskowego jest
Bardziej szczegółowoStan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.
Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013
Bardziej szczegółowoPrzestrzenne zróżnicowanie poziomu wykształcenia rolników. Europa Polska Mazowsze
Konrad Ł. Czapiewski Polska Akademia Nauk Zakład Przestrzennego Zagospodarowania i BR Krzysztof Janc Uniwersytet Wrocławski Zakład Zagospodarowania Przestrzennego Przestrzenne zróżnicowanie poziomu wykształcenia
Bardziej szczegółowoBAZA SUROWCOWA PRZEMYSŁU MLECZARSKIEGO W UJĘCIU REGIONALNYM RESOURCE BASE OF THE DAIRY INDUSTRY IN A REGIONAL FRAME
STOWARZYSZENIE Baza surowcowa EKONOMISTÓW przemysłu ROLNICTWA mleczarskiego I AGROBIZNESU w ujęciu regionalnym Roczniki Naukowe tom XVIII zeszyt 5 189 Mirosława Marzena Nowak Uniwersytet Jana Kochanowskiego
Bardziej szczegółowoKOSZTY ORAZ FORMY OBSŁUGI TRANSPORTOWEJ GOSPODARSTW ROLNICZYCH
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Maciej Kuboń Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie KOSZTY ORAZ FORMY OBSŁUGI TRANSPORTOWEJ GOSPODARSTW ROLNICZYCH Streszczenie Przedstawiono
Bardziej szczegółowoTendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych Tendencies and diversity of employment in
Rolnictwo i obszary wiejskie Polski i Bułgarii we Wspólnej Polityce Rolnej 2014-2020 i po roku 2020 Tendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych
Bardziej szczegółowoKoszty eksploatacji środków transportowych w gospodarstwach ukierunkowanych na chów zwierząt
Sławomir Kocira Stanisław Parafiniuk Józef Sawa 1 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Koszty eksploatacji środków transportowych w gospodarstwach ukierunkowanych na chów zwierząt Wprowadzenie W każdej
Bardziej szczegółowoTurystyka zrównoważona na Podlasiu
Turystyka zrównoważona na Podlasiu Eugeniusz Wiśniewski Podlaskie Stowarzyszenie Agroturystyczne Z uwagi na cenne walory przyrodnicze, kulturowe i etniczne, turystyka stała sięważnądziedzinągospodarki
Bardziej szczegółowoOKRESY UŻYTKOWANIA CIĄGNIKÓW I MASZYN W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
Inżynieria Rolnicza 2(120)/2010 OKRESY UŻYTKOWANIA CIĄGNIKÓW I MASZYN W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii
Bardziej szczegółowoANALIZA STRUKTURY NAKŁADÓW PRACY W ROZWOJOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH W ASPEKCIE UZYSKIWANYCH PRZYCHODÓW BRUTTO * Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCXLIII (2002) BENEDYKT PEPLIŃSKI, KAROL WAJSZCZUK, DARIUSZ MAJCHRZYCKI ANIZA STRUKTY NAKŁADÓW PRACY W ROZWOJOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH W ASPEKCIE UZYSKIWANYCH
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA SYSTEMÓW UTRZYMANIA BYDŁA W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Stanisław Winnicki, J. Lech Jugowar Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Poznaniu STRUKTURA SYSTEMÓW UTRZYMANIA BYDŁA W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
Bardziej szczegółowoOCENA POZIOMU PRODUKCYJNOŚCI I WYDAJNOŚCI W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGIONÓW POLSKI
Inżynieria Rolnicza 6(115)/2009 OCENA POZIOMU PRODUKCYJNOŚCI I WYDAJNOŚCI W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGIONÓW POLSKI Katarzyna Grotkiewicz, Rudolf Michałek Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki,
Bardziej szczegółowoRolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012
Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 29.09.2010 A. Przedmioty ogólne 1 sem 2 sem 3 sem 4 sem 5 sem 6 sem 7 sem ogólne 210
Bardziej szczegółowoUSŁUGI TECHNICZNE I USŁUGI PRODUKCYJNE W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH POWIATU MIECHOWSKIEGO
Inżynieria Rolnicza 7(125)/2010 USŁUGI TECHNICZNE I USŁUGI PRODUKCYJNE W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH POWIATU MIECHOWSKIEGO Sylwester Tabor, Maciej Kuboń Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 2(12) 2009, 19-25 OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI ZBÓŻ W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH NA DOLNYM ŚLĄSKU Tomasz Berbeka Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoSAMOOCENA DOSTAWCÓW SUROWCA MLECZNEGO W ZAKRESIE WYPOSAśENIA ICH GOSPODARSTW W URZĄDZENIA TECHNICZNE DO POZYSKIWANIA MLEKA
InŜynieria Rolnicza 2/2006 Feliks Czarnociński, Marian Lipiński Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu SAMOOCENA DOSTAWCÓW SUROWCA MLECZNEGO W ZAKRESIE WYPOSAśENIA ICH GOSPODARSTW W
Bardziej szczegółowoEkonomiczne uwarunkowania w działalności gospodarstwa agroturystycznego 1
100 Adam Mazur, Marcin Bekta Część II Ekonomiczne uwarunkowania w działalności gospodarstwa agroturystycznego 1 Adam Mazur, Marcin Bekta Szkoła Główna Turystyki i Rekreacji w Warszawie Wstęp Agroturystyka
Bardziej szczegółowoRolnictwo studia stacjonarne I stopnia
Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 29.09.2010 A. Przedmioty ogólne I rok II rok III rok IV rok Wymiar godzin 1 sem 2 sem 3
Bardziej szczegółowo