Legnickie z³o a wêgla brunatnego jako Ÿród³o energii pierwotnej i element bezpieczeñstwa energetycznego Polski
|
|
- Dariusz Chrzanowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 8 Zeszyt specjalny 2005 PL ISSN Zbigniew KASZTELEWICZ* Legnickie z³o a wêgla brunatnego jako Ÿród³o energii pierwotnej i element bezpieczeñstwa energetycznego Polski STRESZCZENIE. W artykule przedstawiono informacjê o zasobach wêgla brunatnego i kamiennego w Polsce, obecnie i w perspektywie d³ugookresowej. Autor porównuje równie pracê polskich kopalñ wêgla brunatnego w minionych 60 latach oraz ich perspektywy zwi¹zane z uruchomieniem wydobycia z legnickich z³ó wêgla brunatnego. Przedstawia stan zasobów pozosta³ych surowców energetycznych. Prezentuje tak e trendy rozwoju bran y energetycznej w Polsce. S OWA KLUCZOWE: zasoby, wêgiel brunatny, wêgiel kamienny, perspektywy, rozwój, trendy, energetyka, bezpieczeñstwo Wprowadzenie W drugiej po³owie XX wieku, zw³aszcza w Europie Zachodniej znacznie ograniczono rolê wêgla kamiennego i brunatnego w globalnym bilansie surowców energetycznych. Jednoczeœnie zwiêkszano rolê ropy, gazu uznaj¹c je za podstawowe Ÿród³a surowców energetycznych. Dodatkowo du ¹ rolê w takich krajach jak Francja i Niemcy zaczê³a odgrywaæ energetyka atomowa. * Dr in. KWB Konin w Kleczewie S.A. Recenzent: prof. dr hab. in. Wies³aw BLASCHKE 63
2 Konsekwencj¹ intensywnej eksploatacji z³ó ropy w minionych dziesiêcioleciach jest szybsze ni zak³adano wyczerpywanie siê jej zasobów, wed³ug niektórych ekspertów, zasoby ropy naftowej, przy utrzymaniu dotychczasowego wydobycia, starcz¹ na zaledwie 35 lat. Niektórzy twierdz¹ nawet, e poniewa rzeczywiste zasoby z³ó ropy s¹ zawy ane przez kraje OPEC, ten horyzont czasowy jest znacznie krótszy. Równie protesty obywatelskie i obawy przed ewentualnymi awariami w elektrowniach atomowych spowodowa³y zwolnienie tempa rozwoju tej bran y energetycznej, a w Niemczech nawet ca³kowit¹, stopniow¹ rezygnacjê z energetyki atomowej. Œwiat jednak potrzebuje energii. Nale y zatem zadaæ sobie pytanie, co w zamian? W Polsce odpowiedÿ jest stosunkowo prosta. Rodzimym surowcem mog¹cym z powodzeniem zast¹piæ obce surowce energetyczne jest wêgiel brunatny. Polskie kopalnie wêgla brunatnego od blisko szeœædziesiêciu lat s¹ sta³ym elementem krajobrazu gospodarczego i spo³ecznego kraju. Wraz z elektrowniami, które wytwarzaj¹ œrednio 35% krajowej produkcji energii elektrycznej tworz¹, jedne z najbardziej stabilnych pod wzglêdem organizacyjnym, zespo³y przemys³owe. Ze wzglêdu na iloœæ, jakoœæ i dostêpnoœæ zasobów mo emy przyj¹æ, e wêgiel brunatny bêdzie pe³ni³ rolê strategicznego paliwa w polskiej energetyce, przez co najmniej 60 lat. Energetyka œwiatowa Pomimo rozwoju nowych technologii zwi¹zanych z pozyskiwaniem energii z ró nych Ÿróde³ w tym równie energii termoj¹drowej, prognozy wykorzystania paliwa wêglowego jako Ÿród³a energii pierwotnej s¹ zachêcaj¹ce (tab. 1 i 2). Patrz¹c w przesz³oœæ nale y TABELA 1. Prognoza zu ycia energii pierwotnej w œwiecie[ mld toe] TABLE 1. Forecast of global primary energy consumption[ mld toe] Noœnik energii pierwotnej TW h % TW h % TW h % Wêgiel , , ,7 Ropa naftowa , , ,9 Gaz ziemny , , ,9 Energia j¹drowa , , ,2 Energia wodna , , ,1 Pozosta³e noœniki 246 1, , ,3 Ogó³em , , ,0 ród³o: [2] 64
3 TABELA 2. Prognoza wielkoœci i struktury wytwarzania energii elektrycznej w œwiecie TABLE 2. Forecast of the global amount and structure of electricity production Noœnik energii pierwotnej mld toe % mld toe % mld toe % Wêgiel (kamienny i brunatny) 2,1 23 3,4 25 4,2 21 Ropa naftowa 3,4 34 3,8 28 4,1 20 Gaz ziemny 2,0 21 3,2 24 4,5 23 Energia j¹drowa 0,6 7 0,9 6 2,7 13 Pozosta³e noœniki 0,5 13 2,3 17 4,5 23 Ogó³em 8, , ,0 100 ród³o: [2] stwierdziæ, e stopieñ wykorzystania wêgla jako paliwa zmienia³ siê w miarê rozwoju cywilizacji. Na pocz¹tku zesz³ego wieku jego udzia³ w produkcji energii wynosi³ prawie 60% by 80 lat póÿniej zmaleæ do oko³o 25%. W pierwszych latach XXI wieku wêgiel powraca do ³aski i dziœ przewiduje siê wzrost udzia³u tego paliwa w œwiatowej produkcji energii do oko³o 40% w 2100 roku [2]. Wêgiel jako podstawowe Ÿród³o energii na œwiecie O tym, e zarówno wêgiel kamienny jak i brunatny przez setki lat bêd¹ podstawowym Ÿród³em energii decyduj¹ nastêpuj¹ce cechy tego paliwa (rys. 1, 2, 4i5): ogromne Ÿród³o energii pierwotnej udokumentowane zasoby wystarcz¹ na setki lat, Rys. 1. Udzia³ poszczególnych Ÿróde³ energii pierwotnej w produkcji energii elektrycznej w 2000 roku Fig. 1. The share pf particular primary energy sources in the electricity production in
4 korzystny rozk³ad geograficzny zasobów na œwiecie, wêgiel jest wydobywany w ponad 50 krajach, efektywnoœæ ekonomiczna produkcji i dalsze mo liwoœci jej poprawy wêgiel jest najtañszym Ÿród³em energii (rys. 3), bezpieczeñstwo dostaw, paliwo bezpieczne w transporcie, magazynowaniu i u ytkowaniu, dynamiczny rozwój technologii czystego wêgla zmniejszaj¹cych uci¹ liwoœæ dla œrodowiska przyrodniczego. Rys. 2. Geograficzna struktura œwiatowych zasobów wêgla ród³o: [2] Fig. 2. Geographical structure of global coal resources Rys. 3. Koszty pozyskiwania energii z ró nych Ÿróde³ Fig. 3. Costs of energy production from various sources 66
5 Rys. 4. Struktura œwiatowych zasobów paliw kopalnych po przeliczeniu na toe [%] ród³o: [2] Fig. 4. Structure of global resources of diggable fuels [%] calculated in toe lata Rys. 5. Problem wystarczalnoœci œwiatowych zasobów podstawowych noœników energii pierwotnej [ lata] ród³o: [2] Fig. 5. The problem of scarcity of global basic carriers resources of primary energy [years] Przegl¹d zasobów wêgla kamiennego w Polsce do roku 2050 Planowany przebieg eksploatacji wêgla kamiennego w polskich kopalniach obejmuj¹cy okres od roku 2010 do roku 2050 kszta³tuje siê nastêpuj¹co [2]: w roku 2010 ze wzglêdu na zasoby wêgiel eksploatowaæ bêd¹ 33 kopalnie o mo liwoœci wydobycia na poziomie mln ton, w roku 2020 ze wzglêdu na zasoby wêgiel eksploatowaæ bêd¹ 24 kopalnie o mo liwoœci wydobycia na poziomie mln ton, w roku 2030 ze wzglêdu na zasoby wêgiel eksploatowaæ bêdzie 16 kopalñ o mo liwoœci wydobycia na poziomie mln ton, w roku 2040 ze wzglêdu na zasoby wêgiel eksploatowaæ bêdzie 12 kopalñ o mo liwoœci wydobycia na poziomie mln ton, w roku 2050 ze wzglêdu na zasoby wêgiel eksploatowaæ bêdzie 10 kopalñ o mo liwoœci wydobycia na poziomie mln ton. 67
6 Rys. 6. Baza zasobowa wêgla kamiennego w Polsce ród³o: [2] Fig. 6. Resources of hard coal in Poland Na rysunku 6 przedstawiono bazê zasobow¹ wêgla kamiennego. Wydobycie wêgla brunatnego w Polsce Podstaw¹ dzia³alnoœci górnictwa wêgla brunatnego w Polsce s¹ bogate zasoby geologiczne. W ponad 100 rozpoznanych z³o ach zasoby perspektywiczne wêgla brunatnego szacuje siê na oko³o 200 mld Mg. Udokumentowane geologiczne zasoby bilansowe wynosz¹ oko³o 14 mld Mg, a zasoby pozabilansowe okreœla siê na 4,9 mld Mg. Tylko czêœæ (w iloœci 3,0 mld Mg) zasobów bilansowych jest obecnie zagospodarowana, co stanowi oko³o 22% tej kategorii zasobów. Wydobycie wêgla brunatnego prowadzone jest obecnie w czterech kopalniach (pi¹ta Sieniawa eksploatuje znikome iloœci wêgla na potrzeby lokalnych odbiorców), przy czym trzy z nich s¹ kopalniami wieloodkrywkowymi (Adamów, Be³chatów, Konin), a jedna (Turów) jest kopalni¹ jednoodkrywkow¹. Kopalnie te zlokalizowane s¹ w Polsce centralnej i zachodniej, a wiêc w rejonach oddalonych od g³ównej bazy paliwowo-energetycznej kraju, jak¹ stanowi górnictwo wêgla kamiennego na Górnym Œl¹sku [8]. Kopalnia Wêgla Brunatnego Adamów SA eksploatuje wêgiel brunatny w trzech odkrywkach: Adamów, KoŸmin, W³adys³awów. Jej zdolnoœæ wydobywcza wynosi 4,5 5,2 mln ton na rok. Wydobywany wêgiel jest wykorzystywany w Elektrowni Adamów o mocy 600 MW. 68
7 Wêgiel z odkrywek KWB Adamów jest stosunkowo ma³o zasiarczony, dlatego te Elektrownia Adamów nie zosta³a dotychczas wyposa ona w instalacjê odsiarczania. W celu utrzymania zdolnoœci wydobywczej kopalni do lat 2023/24 i w zwi¹zku z zakoñczeniem eksploatacji wêgla w odkrywkach KoŸmin w 2009 roku i odkrywce W³adys³awów 2011 roku planowane jest podjêcie oko³o roku 2010 eksploatacji w odkrywce KoŸmin Pó³noc [3]. Kopalnia Wêgla Brunatnego Be³chatów SA posiada zdolnoœæ wydobywcz¹ na poziomie 38,5 mln ton rocznie. Eksploatowany wêgiel spalany jest w elektrowni o mocy 4370 MW. Jest to obecnie najwiêksza elektrownia w Europie bazuj¹ca na paliwie wêglowym. Elektrownia ta wyposa ona jest w instalacjê odsiarczania spalin metod¹ mokr¹, a produkt odsiarczania, tzw. gips techniczny, wykorzystywany jest w ca³oœci do produkcji gipsowych materia³ów budowlanych. Czynna obecnie odkrywka Be³chatów zakoñczy eksploatacjê w 2017 roku, w zwi¹zku z tym rozpoczêto budowê nowej odkrywki Szczerców, która bêdzie dostarczaæ wêgiel równie do nowej Elektrowni Be³chatów II o mocy 830 MW. Zakoñczenie eksploatacji w odkrywce Szczerców przewiduje siê na okres od 2031 do 2035 (ze z³o em satelitarnym). Kopalnia Wêgla Brunatnego Konin SA o ³¹cznej zdolnoœci wydobywczej oko³o 15 mln ton eksploatuje obecnie trzy odkrywki: Kazimierz Pó³noc (do roku 2011), JóŸwin II B (do roku 2020) oraz Lubstów (do roku 2009). Wêgiel z wymienionych odkrywek dostarczany jest do dwóch Elektrowni: Konin o mocy 538 MW i P¹tnów o mocy 1200 MW (bloki wêglowe). Elektrownie te s¹ czêœciowo wyposa one w instalacje odsiarczania (elektrownia Konin). Dla zrekompensowania zaniku wydobycia koñcz¹cych dzia³alnoœæ odkrywek, przewiduje siê podjêcie eksploatacji w nastêpuj¹cych odkrywkach: Drzewce (od 2005 do 2021 roku), Tomis³awie (od 2009 do 2026 roku), Piaski (od 2010 do 2040 roku) i Oœcis³owo (od 2019 do 2040 roku) [3, 4]. Kopalnia Wêgla Brunatnego Turów SA jest najstarsz¹ kopalni¹ w polskim górnictwie wêgla brunatnego. Jej zdolnoœæ wydobywcza wynosi oko³o 15 mln ton rocznie, nie jest jednak wykorzystywana z powodu zmniejszonego zapotrzebowania na elektrowni wêgiel, której moc wynosi 2109 MW. Elektrownia, podobnie jak kopalnia, jest gruntownie zmodernizowana oraz wyposa ona w instalacje odsiarczania spalin (sucha metoda wapnikowa) oraz kot³y fluidalne. Udokumentowane zasoby z³o a Turów umo liwiaj¹ funkcjonowanie zespo³u górniczo-energetycznego do 2045 roku. Iloœæ wydobytego wêgla od pocz¹tku dzia³alnoœci kopañ wêgla brunatnego pokazano na rysunku 7. Rys. 7. Iloœæ wêgla wydobytego od pocz¹tku dzia³alnoœci kopalñ do 2004 roku ród³o: [4] Fig. 7. The amount of coal excavated since the beginning of mines operation till
8 Prognoza zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ W przesz³oœci powstawa³y ró ne programy próbuj¹ce przewidzieæ szybkoœæ wzrostu gospodarczego acozatymidzie równie ewentualny wzrost zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ w Polsce. W styczniu 2005 roku przedstawiono najnowszy dokument przyjêty przez rz¹d a mianowicie Politykê energetyczn¹ Polski do 2025 r. W dokumencie tym pokazano dwa scenariusze rozwoju. W obu za³o ono 3% œrednioroczny wzrost zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ [7]. scenariusz referencyjny z ³¹cznym wzrostem energii elektrycznej o 131,3 TW h ze 141,5 do 272,8 TW h, scenariusz przyspieszony z ³¹cznym wzrostem energii elektrycznej o 132,6 TW h ze 141,5 do 274,1 TW h. Zapotrzebowanie energii elektrycznej w obu scenariuszach i wystêpuj¹ce ró nice przedstawiono w tabeli 3. TABELA 3. Prognoza zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ brutto w wariantach referencyjnym i przyspieszonym w latach TABLE 3. Forecast of the gross electricity demand in referential and advanced options in Warianty Referencyjny 141,5 146,0 168,5 191,8 225,6 272,8 Przyspieszony 141,5 148,1 176,8 205,6 237,3 274,1 Ró nice miêdzy wariantami 2,1 8,3 13,8 11,7 1,3 ród³o: [1] W tabeli 4 przedstawiono przyrosty zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ w Polsce w poszczególnych okresach dla wariantu referencyjnego. Polska energetyka wed³ug prognoz z 2005 roku (tab. 2) oparta jest na paliwach sta³ych i przez najbli sze 20 lat raczej nie nast¹pi¹ zmiany. Jednoczeœnie poziom wydobycia wêgla brunatnego zostanie utrzymany na poziomie podobnym do dzisiejszego. Natomiast planowane wydobycie wêgla kamiennego wzroœnie ponad pó³torakrotnie. Najwiêkszy ponad dziewiêciokrotny wzrost wykorzystania planowany jest dla gazu ziemnego. W przeciwieñstwie do zasobów wêgla brunatnego nowe zasoby wêgla kamiennego raczej nie zostan¹ odkryte poza obszarami obecnie eksploatowanymi. O mo liwoœciach odkrycia i udokumentowania nowych z³ó wêgla brunatnego poza obszarami, na których obecnie prowadzi siê eksploatacjê tego surowca energetycznego œwiadczy odkrycie w XX wieku ogromnych zasobów wêgla brunatnego w rejonie Legnicy. 70
9 TABELA 4. Prognoza zu ycia paliw do produkcji energii elektrycznej (dane obejmuj¹ równie ca³kowite zu ycie paliw na skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciep³a); wariant referencyjny TABLE 4. Forecast of fuel consumption for the production of electricity data include total fuel consumption for joined production of electricity and heat). Referential option Noœnik Jedn Wêgiel brunatny Wêgiel kamienny Produkty naftowe Gaz ziemny 2003 = = Mtoe 12,4 32,72 12,1 12,8 12,9 11,91 13,6 20,61 1,1 mln t 60,0 58,5 62,0 62,5 57,50 66,8 Mtoe 23,7 62,53 22,8 24,9 26,6 35,60 37,8 57,28 1,59 mln t 46,2 44,4 48,5 51,8 69,30 73,6 Mtoe 0,5 1,32 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,9 1,2 Mtoe 0,8 2,11 1,3 2,5 5,0 6,3 7,6 11,52 9,5 mld m 3 0,6 1,6 2,1 4,1 5,2 6,2 Paliwo j¹drowe Mtoe 4,0 6,36 Energia odnawialna Mtoe 0,4 1,06 0,5 0,8 1,2 1,5 2,0 3,03 5,0 Pozosta³e noœniki Mtoe 0,1 0,26 0,1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 2,0 Ogó³em Mtoe 37,9 100,0 37,4 41,8 46,5 56,10 66,0 100,0 1,74 ród³o: [1] Z³o e Legnica Z³o e Legnica odkryto w latach piêædziesi¹tych, przy okazji poszukiwañ i dokumentowania z³ó miedzi. Do dyspozycji znajduje siê tu piêæ pól eksploatacyjnych: Legnica Zachód, Legnica Wschód, Legnica Pó³noc, Œcinawa i Ruja. Parametry tych z³ó przedstawiono poni ej w tabelach 3i4. Z poni szego zestawienia wynika, e jakoœæ wêgla brunatnego z³o a Legnica jest bardzo dobra, a decyduj¹ce o op³acalnoœci eksploatacji wskaÿniki N:W, szczególnie w nawi¹zaniu do tej jakoœci, wydaj¹ siê zachêcaj¹ce. Za³o enia do eksploatacji z³o a W latach PIG Warszawa i Poltegor-Projekt Sp. z o.o. Wroc³aw, na zlecenie KGHM Polska MiedŸ S.A., wykona³y opracowanie pt. Ocena mo liwoœci zagospodarowania z³ó wêgla brunatnego Legnica-Œcinawa, którego zakres obejmowa³: 71
10 obliczenie zasobów wêgla i analizê jego jakoœci, analizê techniczno-ekonomiczn¹ wraz z ocen¹ mo liwoœci eksploatacji okreœlenie wp³ywu eksploatacji na œrodowisko. Z³o e o geologicznych zasobach bilansowych oko³o 2,7 mld Mg wykszta³cone jest w formie dwóch pok³adów o œredniej gruboœci oko³o 22 m. Jakoœæ wêgla brunatnego jest bardzo dobra. Wartoœæ opa³owa wynosi oko³o 9450 kj/kg, zawartoœæ popio³u 15 18%, a siarki poni ej 1%. Granice projektowanej eksploatacji z³o a wyznaczono przy nastêpuj¹cych kryteriach: maksymalny stosunek gruboœci nadk³adu do wêgla N:W = 12:1, minimalna gruboœæ pok³adu wêgla 3,0 m. Na pó³noc od planowanej Kopalni Wêgla Brunatnego Legnica zlokalizowane jest drugie z³o e wêgla brunatnego Œcinawa o zasobach oko³o 1 mld Mg, natomiast w kierunku po- ³udniowo-wschodnim zlokalizowane jest trzecie z³o e Ruja, o zasobach oko³o 0,3 mld Mg. W tabeli 5 przedstawiono zasoby wêgla brunatnego w kompleksie z³ó Legnica-Œcinawa. S¹ to pod wzglêdem zasobnoœci jedne z najwiêkszych w Europie i na œwiecie z³ó wêgla tak e spe³niaj¹cych parametry okreœlone dla wêgla brykietowego. Natomiast w tabeli 7 zestawiono planowane wydobycie wêgla brunatnego z nowej Kopalni Legnica oraz wydobycie wêgla z kopalñ czynnych. Taki harmonogram wydobycia umo liwi³by utrzymanie udzia³u produkcji energii elektrycznej z wêgla brunatnego przez najbli sze 60 lat na sta³ym w przybli eniu poziomie 20 30% poprzez produkcjê energii elektrycznej z Elektrowni Legnica o mocy oko³o 9000 MW. Rys. 8. Przekrój geologiczny i schemat eksploatacji ród³o: [5] Fig. 8. Geological intersection and exploitation scheme 72
11 TABELA 5. Zasoby wêgla brunatnego w kompleksie z³ó Legnica-Œcinawa TABLE 5. Lignite resources in the complex of Legnica-Œcinawa deposits Wêgiel wytlewny Geologiczne zasoby bilansowe Lp. Z³o e udokumentowane prognostyczne B C 1 C 2 D 1 D 2 razem 1. Legnica Pó³noc 1 025,4 440, ,5 2. Legnica Wschód 483,1 339,5 18,7 839,3 3. Legnica Zachód 168,4 618,6 76,7 863,7 4. Ruja 349,5 121,9 471,4 5. Œcinawa 1 568,6 342, ,4 6. Œcinawa-G³ogów pole , ,0 7. Œcinawa-G³ogów pole 5 779,0 779,0 8. Œcinawa-G³ogów pole , ,7 Ogó³em: 651,5 958, , , , ,0 Wêgiel brykietowy 1. Legnica Pó³noc 467,5 467,5 2. Legnica Wschód 375,8 375,8 3. Legnica Zachód 621,5 621,5 Ogó³em: 997,3 467, ,8 ród³o: [6] TABELA 6. Parametry geologiczno-górnicze pok³adów wêgla brunatnego w kompleksie z³ó Legnica-Œcinawa (wartoœci œrednie) TABLE 6. Geological and mining parameters of lignite resources in the complex of Legnica-Œcinawa deposits (average values) Lp. Z³o e Powierzchnia [km 2 ] stropu [m ppt.] G³êbokoœæ sp¹gu [m ppt.] Mi¹ szoœæ wêgla [m] Liniowy wspó³czynnik N:W 1. Legnica Pó³noc 38,51 186,1 209,1 23,0 8,1 2. Legnica Wschód 38,14 137,3 155,4 18,1 7,6 3. Legnica Zachód 37,33 137,8 158,8 21,0 6,6 4. Ruja 18,04 108,7 143,3 14,4 8,4 5. Œcinawa 57,84 192,0 214,6 22,6 9,1 6. Œcinawa-G³ogów pole 4 79,20 208,0 232,0 25,0 8,3 7. Œcinawa-G³ogów pole 5 24,48 229,3 256,5 27,2 8,4 8. Œcinawa-G³ogów pole 6 164,34 256,6 286,8 30,2 8,5 9. Suma/œrednia wa ona 457,88 207,2 233,0 25,2 8,3 ród³o: [6] 73
12 TABELA 7. Planowane wydobycie wêgla [mln Mg] TABLE 7. Planned lignite exploitation [Mt] Kopalnie wêgla brunatnego Lata Adamów Be³chatów Konin Turów front I Legnica front II razem , ,6 13,2 64, ,4 35,3 11,0 13,3 64, , ,4 13,8 68, ,4 42,5 10,4 9,4 66, ,4 37,3 10,4 9,4 61, ,4 35,5 10,2 8,3 58, , ,2 8,3 4,5 62, , ,3 8,3 9,0 64, ,7 10,3 8,3 9,7 64, ,5 10,3 8,3 13,9 70, ,5 4,2 8,3 30,0 10,0 70, ,2 4,2 8,3 30,0 12,3 70, ,7 4,2 8,3 30,0 17,8 70, ,6 8,3 30,0 28,1 70, ,6 8,3 30,0 30,0 68, ,3 30,0 30,0 68, ,3 30,0 30,0 68, ,3 30,0 30,0 68, ,3 30,0 30,0 68, ,3 30,0 30,0 68, ,5 150,0 150,0 305, ,0 125,0 250, ,0 106,8 216,8 Razem 83, ,70 287,2 408, , ,60 ród³o: [5] 74
13 Rys. 9. Mapa zasobów wêgla brunatnego w kompleksie z³o owym Legnica-Œcinawa ród³o: [6] Fig. 9. The map of lignite resources in the complex of Legnica-Œcinawa deposits Podsumowanie 1. Rz¹dowa prognoza zapotrzebowania na energiê elektryczn¹ ze wzglêdu na przewidywany w niej wzrost zapotrzebowania na energiê powoduje potrzebê budowy nowych elektrowni, poniewa istniej¹ce elektrownie nie bêd¹ w stanie zapewniæ bezpieczeñstwa energetycznego. Do 2025 roku prognozowany jest wzrost krajowego zu ycia energii finalnej o 48 55%, energii pierwotnej o 41 50%, a energii elektrycznej o 80 93%, co bêdzie generowaæ okreœlone potrzeby na noœniki energii pierwotnej [2]. 75
14 2. Prawdopodobnie ogromny wzrost wykorzystania, jako surowca, gazu ziemnego oraz uruchomienie elektrowni j¹drowej bêd¹ przedsiêwziêciami, bardzo drogimi, a koszty produkcji energii elektrycznej z tych noœników bêd¹ znacznie wy sze ni z wêgla brunatnego czy kamiennego. 3. Polska jako jeden z krajów licz¹cych siê w œwiatowej produkcji i wykorzystaniu wêgla winna preferowaæ optymalny dla swoich warunków model gospodarki paliwowo-energetycznej, uwzglêdniaj¹cy w³asn¹ bazê zasobow¹, koszty pozyskiwania paliwa i produkcji energii, a tak e specyficzne aspekty œrodowiskowe i spo³eczne [2]. 4. Wydaje siê, e tylko racjonalne wykorzystanie eksploatowanych obecnie i perspektywicznych z³ó wêgla brunatnego, takich jak Legnica, a co za tym idzie zwiêkszenie udzia³u tego paliwa w bilansie energetycznym kraju, mo e zapewniæ strategiczne bezpieczeñstwo energetyczne Polski. Ponadto doœwiadczenia bran y energetycznej opartej na tym surowcu, doœwiadczenia oœrodków badawczych, projektowych oraz za³óg kopalñ, gwarantuj¹ najni sze koszty wytwarzania energii elektrycznej z tego paliwa. Literatura [1] BEDNARCZYK J., 2005 Struktura paliwowa energetyki i perspektywy jej rozwoju na krajowych zasobach surowcowych. Legnica, maj [2] DUBIÑSKI J., TAJDUŒ A., 2005 Rola paliwa wêglowego jako Ÿród³a energii pierwotnej. IV Miêdzynarodowy Kongres Górnictwa Odkrywkowego, Be³chatów, czerwiec [3] KASZTELEWICZ Z., KLICH J., KOZIO W., 2005 Strategia wydobycia wêgla brunatnego w Polsce i na œwiecie. Konferencja Rekonstrukcja polskiej gospodarki jako szansa opanowania bezrobocia, realizowana budow¹ legnickiego zag³êbia wêgla brunatnego. Legnica, maj [4] KASZTELEWICZ Z., 2005 Wêgiel brunatny w Polsce i w œwiecie, zasoby, stan obecny i trendy rozwoju perspektywicznego. IV Miêdzynarodowy Kongres Górnictwa Odkrywkowego, Be³chatów, czerwiec [5] LIBICKI J., TARASEWICZ Z., 2005 Projektowanie i budowa Kopalni Wêgla Brunatnego Legnica. Konferencja Rekonstrukcja polskiej gospodarki jako szansa opanowania bezrobocia, realizowana budow¹ legnickiego zag³êbia wêgla brunatnego. Legnica, maj 2005 [6] PIWOCKI M., KASIÑSKI J., 2005 Baza surowcowa wêgla brunatnego zabezpieczaj¹ca budowê kopalni Legnica. Konferencja Rekonstrukcja polskiej gospodarki jako szansa opanowania bezrobocia, realizowana budow¹ legnickiego zag³êbia wêgla brunatnego. Legnica, maj [7] Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku. Rz¹dowy dokument przyjêty przez Radê Ministrów roku. [8] WEIL W., 2001 Przegl¹d sektora energii i krajowych bilansów paliwowo-energetycznych w latach Wêgiel Brunatny nr 4. 76
15 Zbigniew KASZTELEWICZ Legnica resources of lignite as source of natural energy and component of polish energetic security Abstract The paper presents characteristic information about industrial resources of lignite and coal in actives, under constructions and perspectives mines and open pits. The paper presents also trends of developing polish energetic. It shows also perspectives of Legnica open pit. KEY WORDS: resources, lignite, coal, perspectives, developing, trends, energetic, security
Potrzeba dalszych zmian w zatrudnieniu w bran y wêgla brunatnego w Polsce
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 9 Zeszyt specjalny 2006 PL ISSN 1429-6675 Zbigniew KASZTELEWICZ* Potrzeba dalszych zmian w zatrudnieniu w bran y wêgla brunatnego w Polsce STRESZCZENIE. W artykule przedstawiono
PRZYSZŁOŚĆ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII NA TLE WYZWAŃ ENERGETYCZNYCH POLSKI. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki
PRZYSZŁOŚĆ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII NA TLE WYZWAŃ ENERGETYCZNYCH POLSKI Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki ENERGIA WARUNKIEM WZROSTU GOSPODARCZEGO W XX wieku liczba ludności świata wzrosła 4-krotnie,
Sytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie
Materia³y XXVIII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 12 15.10.2014 r. ISBN 978-83-62922-37-6 Waldemar BEUCH*, Robert MARZEC* Sytuacja na rynkach
Struktura i zagospodarowanie zasobów wêgla kamiennego w Polsce
GOSPODARKA SUROWCAMI MINERALNYMI Tom 24 2008 Zeszyt 4/4 ZDZIS AW KULCZYCKI*, ARTUR SOWA* Struktura i zagospodarowanie zasobów wêgla kamiennego w Polsce Wprowadzenie wêgla kamiennego w Polsce zalegaj¹ w
REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011
REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011 Cel zadania: Zaplanować 20-letni plan rozwoju energetyki elektrycznej w Polsce uwzględniając obecny
Górnictwo węgla brunatnego w Polsce
Górnictwo węgla brunatnego w Polsce Dr hab. inż. Zbigniew Kasztelewicz prof. nzw. AGH ( Energetyka cieplna i zawodowa - 12/2010) Zdobyte doświadczenia i opanowanie sztuki górniczej eksploatacji węgla brunatnego
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,
Charakterystyka kopalń węgla brunatnego w Polsce
Charakterystyka kopalń węgla brunatnego w Polsce Charakterystykę kopalń węgla brunatnego przestawiono w podziale na grupy kapitałowe do których należą poszczególne zakłady zaczynając od Polskiej Grupy
1. Węgiel brunatny a produkcja energii energetycznej
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 2 2007 Zbigniew Kasztelewicz*, Kazimierz Kozioł**, Wiesław Kozioł*, Jerzy Klich* WĘGIEL BRUNATNY PERSPEKTYWY ROZWOJU 1. Węgiel brunatny a produkcja energii energetycznej
Zagospodarowanie nowych z³ó wêgla kamiennego powiêkszenie bazy zasobowej przez Kompaniê Wêglow¹ S.A.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk nr 78, rok 2010 Katarzyna GANDERSKA-WOJTACZKA* Zagospodarowanie nowych z³ó wêgla kamiennego powiêkszenie bazy
Mo liwoœci rozwoju podziemnych magazynów gazu w Polsce
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 11 Zeszyt 2 2008 PL ISSN 1429-6675 Bogdan FILAR*, Tadeusz KWILOSZ** Mo liwoœci rozwoju podziemnych magazynów gazu w Polsce STRESZCZENIE. Artyku³ przedstawia przyczyny wzrostu
POTENCJAŁ ZASOBOWY POLSKI W ZAKRESIE WĘGLA BRUNATNEGO: MOŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA
POTENCJAŁ ZASOBOWY POLSKI W ZAKRESIE WĘGLA BRUNATNEGO: MOŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA Co to jest węgiel brunatny? Potencjał zasobowy Polski w zakresie węgla brunatnego: możliwości i zagrożenia 2 Dlaczego Europa
Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 13 Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych W 880.13 2/24 SPIS TREŚCI 13.1
ZASOBY I WYDOBYCIE WĘGLA BRUNATNEGO I KAMIENNEGO ORAZ ICH UDZIAŁ W KRAJOWYM BILANSIE PALIW I PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ
ROZDZIAŁ ZASOBY I WYDOBYCIE WĘGLA BRUNATNEGO I KAMIENNEGO ORAZ ICH UDZIAŁ W KRAJOWYM BILANSIE PALIW I PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Reserves and extraction of brown and hard coal and their contribution
Maciej Kaliski*, Dominik Staœko** PROGNOZY ENERGETYCZNE POLSKI WPERSPEKTYWIE ROKU 2025***
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 22/1 2005 Maciej Kaliski*, Dominik Staœko** PROGNOZY ENERGETYCZNE POLSKI WPERSPEKTYWIE ROKU 2025*** 1. WSTÊP Dla zapewnienia w³aœciwego funkcjonowania gospodarki, w tym równie
WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel
Charakterystyka jakoœciowa zasobów operatywnych i opróbowanie z³ó wêgla kamiennego Kompanii Wêglowej S.A.
Materia³y XXVI Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 14 17.10.2012 r. ISBN 978-83-62922-07-9 Katarzyna GANDERSKA-WOJTACZKA* Charakterystyka jakoœciowa
Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN. BAZA SUROWCOWA I ZAGROŻENIA DLA BEZPIECZEŃSTWA ENERGERYCZNEGO POLSKI
BAZA SUROWCOWA I ZAGROŻENIA DLA BEZPIECZEŃSTWA ENERGERYCZNEGO POLSKI Eugeniusz MOKRZYCKI Marek NIEĆ Krystian PROBIERZ Eugeniusz SOBCZYK 11 czerwca 2012 r. Kopaliny Złoża zagospodarowane Wydobycie zasoby
WYDAJNOŚĆ I CZAS PRACY KOPAREK WIELONACZYNIOWYCH W KOPALNIACH WĘGLA BRUNATNEGO W POLSCE. 1. Wprowadzenie. Zbigniew Kasztelewicz*, Kazimierz Kozioł**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 2 2007 Zbigniew Kasztelewicz*, Kazimierz Kozioł** WYDAJNOŚĆ I CZAS PRACY KOPAREK WIELONACZYNIOWYCH W KOPALNIACH WĘGLA BRUNATNEGO W POLSCE 1. Wprowadzenie Branża
Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Jacek Szczepiński Poltegor Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego Zespół roboczy ds. wypracowania Programu 1. Pan Grzegorz Matuszak Krajowa Sekcja
Ciepło systemowe na rynku energii w przyszłości skutki pakietu energetyczno-klimatycznego
Ciepło systemowe na rynku energii w przyszłości skutki pakietu energetyczno-klimatycznego Bogusław Regulski Wiceprezes Zarządu IGCP Sosnowiec 17 listopada 2009 Zawartość prezentacji 1. Implikacje pakietowe
Import wêgla kamiennego do Polski w latach i jego znaczenie dla polskiego rynku zbytu wêgla kamiennego
SYMPOZJA I KONFERENCJE nr 73 Materia³y XXII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Ustroñ, 19 22.10.2008 r. Robert MARZEC*, Jerzy WRZEŒNIEWSKI** Import
Baza zasobowa wêgli koksowych kopalñ wchodz¹cych w sk³ad Kompanii Wêglowej SA
Materia³y XXV Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 9 12.10.2011 r. Katarzyna GANDERSKA-WOJTACZKA* Baza zasobowa wêgli koksowych kopalñ wchodz¹cych
Scenariusze pracy bran y wêgla brunatnego w I po³owie XXI wieku w Polsce
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 16 Zeszyt 4 2013 ISSN 1429-6675 Zbigniew KASZTELEWICZ*, Mateusz SIKORA** Scenariusze pracy bran y brunatnego w I po³owie XXI wieku w Polsce STRESZCZENIE. Polskie górnictwo brunatnego
Uwarunkowania rozwoju miasta
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 06 Uwarunkowania rozwoju miasta W 880.06 2/9 SPIS TREŚCI 6.1 Główne czynniki
GOSPODARCZE WYKORZYSTANIE METANU Z POK ADÓW WÊGLA JSW S.A. W INSTALACJACH ENERGETYCZNYCH
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Andrzej Tor*, Kazimierz Gatnar* GOSPODARCZE WYKORZYSTANIE METANU Z POK ADÓW WÊGLA JSW S.A. W INSTALACJACH ENERGETYCZNYCH Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa S.A. (JSW
Pozycja wêgla kamiennego w bilansie paliw i energii w kraju
POLITYKA ENERGETYCZNA ENERGY POLICY JOURNAL 2014 Tom 17 Zeszyt 3 49 66 ISSN 1429-6675 Zbigniew GRUDZIÑSKI*, Katarzyna STALA-SZLUGAJ** Pozycja wêgla kamiennego w bilansie paliw i energii w kraju STRESZCZENIE.
DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki
DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDRO U 40% mocy w elektrowniach ma wi cej ni 40 lat - konieczno ich wy czenia z eksploatacji Linie
WĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI. Dr Michał Wilczyński
WĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI Dr Michał Wilczyński ZAKRES PUBLIKACJI O WĘGLU BRUNATNYM 1. Opis stanu górnictwa i energetyki węgla brunatnego w Polsce 2. Problemy środowiskowe, społeczne i gospodarcze
mgr inż. Zbigniew Modzelewski
mgr inż. Zbigniew Modzelewski 1 Charakterystyka Odnawialnych Źródeł Energii OZE i konieczność rozwoju tej dziedziny gospodarki 2 ENERGIA (energeia gr.-działalność) - jest to stan materii, definiowany jako
Sytuacja poda owo-popytowa polskich producentów wêgla w relacjach z energetyk¹ zawodow¹ kluczem do rehabilitacji polskiego górnictwa
Materia³y XXVIII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 12 15.10.2014 r. ISBN 978-83-62922-37-6 Henryk PASZCZA*, Robert MARZEC* Sytuacja poda
LEKCJA Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ I INFORMATYCZNEJ. Polski
LEKCJA Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ I INFORMATYCZNEJ Surowce mineralne Polski Scenariusz lekcji geografii w gimnazjum Jak na lekcji geografii korzystaç z Excela, animacji na p ycie CD i Internetu?
Zasoby wêgla brunatnego w Polsce i pespektywy ich wykorzystania
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 11 Zeszyt 1 2008 PL ISSN 1429-6675 Zbigniew KASZTELEWICZ* Zasoby wêgla brunatnego w Polsce i pespektywy ich wykorzystania STRESZCZENIE. Wêgiel brunatny jest obok wêgla kamiennego
ANALIZA WYNIKÓW PRODUKCYJNO-EKONOMICZNYCH BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO W ROKU Obecny stan górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 2 2009 Stanisław Żuk* ANALIZA WYNIKÓW PRODUKCYJNO-EKONOMICZNYCH BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO W ROKU 2008 1. Obecny stan górnictwa węgla brunatnego w Polsce Produkcja
STAN OBECNY I STRATEGIA ROZWOJU BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO W I POŁOWIE XXI WIEKU W POLSCE. 1. Wprowadzenie
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 2 2009 Zbigniew Kasztelewicz*, Jacek Kaczorowski**, Sławomir Mazurek***, Dariusz Orlikowski****, Stanisław Żuk***** STAN OBECNY I STRATEGIA ROZWOJU BRANŻY WĘGLA
Wêglowy Indeks Cenowy: metodologia, rola, wykorzystanie, korzyœci, rynkowe obowi¹zki informacyjne
Materia³y XXVIII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 12 15.10.2014 r. ISBN 978-83-62922-37-6 Henryk PASZCZA*, Maciej OLEJNICZAK** Wêglowy Indeks
Polska energetyka scenariusze
27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo
Rozdzia³ IX ANALIZA ZMIAN CEN PODSTAWOWYCH RÓDE ENERGII W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLÊDNIENIEM DREWNA OPA OWEGO
Krzysztof Adamowicz Wy sza Szko³a Zarz¹dzania Œrodowiskiem w Tucholi Rozdzia³ IX ANALIZA ZMIAN CEN PODSTAWOWYCH RÓDE ENERGII W LATACH 1995-2005 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLÊDNIENIEM DREWNA OPA OWEGO Praca powsta³a
Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania
GABRIELA MAZUR ZYGMUNT MAZUR MAREK DUDEK Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania 1. Wprowadzenie Badania struktury kosztów logistycznych w wielu krajach wykaza³y, e podstawowym ich
Czy lubuskie z³o a mog¹ zast¹piæ be³chatowskie zag³êbie górniczo-energetyczne wêgla brunatnego?
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 14 Zeszyt 2 2011 PL ISSN 1429-6675 Zbigniew KASZTELEWICZ* Czy lubuskie z³o a mog¹ zast¹piæ be³chatowskie zag³êbie górniczo-energetyczne wêgla brunatnego? STRESZCZENIE. W artykule
ZBIGNIEW KASZTELEWICZ, JERZY KLICH, MACIEJ ZAJĄCZKOWSKI * GŁÓWNE CZYNNIKI PRZEMAWIAJĄCE ZA ZAGOSPODAROWANIEM ZŁÓŻ Z REJONU NADODRZA
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 137 Nr 17 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2010 ZBIGNIEW KASZTELEWICZ, JERZY KLICH, MACIEJ ZAJĄCZKOWSKI * GŁÓWNE CZYNNIKI PRZEMAWIAJĄCE ZA ZAGOSPODAROWANIEM ZŁÓŻ Z REJONU
Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
1. Górnictwa węgla brunatnego w Polsce stan obecny. Stanisław Żuk* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt 4 2010 Stanisław Żuk* ANALIZA WYNIKÓW PRODUKCYJNYCH POLSKIEJ BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO ZA LATA 2005 2009 ORAZ PRZEGLĄD OBECNEJ SYTUACJI W GÓRNICTWIE WĘGLA BRUNATNEGO
21 Stan górnictwa węgla brunatnego w Polsce w 2007 roku
21 Stan górnictwa węgla brunatnego w Polsce w 2007 roku Zbigniew Grudziński, Urszula Lorenz Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków Tadeusz Olkuski Instytut Gospodarki Surowcami
TADEUSZ CHRZAN * WĘGIEL BRUNATNY SZANSĄ DLA SPOŁECZEŃSTWA WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO. Wstęp
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 137 Nr 17 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2010 TADEUSZ CHRZAN * WĘGIEL BRUNATNY SZANSĄ DLA SPOŁECZEŃSTWA WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO S t r e s z c z e n i e Podano i omówiono
Maciej Kaliski*, Pawe³ Fr¹czek** WYBRANE UWARUNKOWANIA ZMIANY ENERGOCH ONNOŒCI GOSPODARKI W POLSCE
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 26 ZESZYT 1 2 2009 Maciej Kaliski*, Pawe³ Fr¹czek** WYBRANE UWARUNKOWANIA ZMIANY ENERGOCH ONNOŒCI GOSPODARKI W POLSCE 1. STAN OBECNY I PERSPEKTYWY ZU YCIA ENERGII NA ŒWIECIE W
3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
1. Wstêp. 2. Metodyka i zakres badañ WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Jan Palarski*, Franciszek Plewa*, Piotr Pierzyna* WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X 1. Wstêp
Załącznik 1: Wybrane założenia liczbowe do obliczeń modelowych
RAPORT 2030 Wpływ proponowanych regulacji unijnych w zakresie wprowadzenia europejskiej strategii rozwoju energetyki wolnej od emisji CO2 na bezpieczeństwo energetyczne Polski, a w szczególności możliwości
Analiza wielkoœci wydobycia, zatrudnienia oraz kosztów wynagrodzeñ w systemie organizacyjnym uwzglêdniaj¹cym ci¹g³¹ pracê zak³adu wydobywczego
GOSPODARKA SUROWCAMI MINERALNYMI Tom 21 2005 Zeszyt 3 ROMAN MAGDA*, TADEUSZ FRANIK**, TADEUSZ WO NY** Analiza wielkoœci wydobycia, zatrudnienia oraz kosztów wynagrodzeñ w systemie organizacyjnym uwzglêdniaj¹cym
Wêgiel brunatny filarem polskiej energetyki w XXI wieku
Wêgiel brunatny filarem polskiej energetyki w XXI wieku Zbigniew Kasztelewicz 1, Maciej Zaj¹czkowski 1 Polska, dysponuj¹c relatywnie du ymi zasobami surowców energetycznych, w tym wêgla brunatnego, staje
Gospodarcze wykorzystanie metanu z pok³adów wêgla na przyk³adzie rozwi¹zañ JastrzêbskiejSpó³kiWêglowejS.A.
SYMPOZJA I KONFERENCJE nr 73 Materia³y XXII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Ustroñ, 19 22.10.2008 r. Kazimierz GATNAR* Gospodarcze wykorzystanie
ZASOBY SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH POLSKI a
ZASOBY SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH POLSKI a BEZPIECZEŃSTWO ENRGETYCZNE W HORYZONCIE 2050 ROKU Dr Michał Wilczyński Zdefiniujmy bezpieczeństwo energetyczne bezpieczeństwo dostaw tj. zapewnienie ciągłości i
Efektywnoœæ energetyczna i ekonomiczna elektrowni ielektrociep³ownidu ejiœredniejmocy
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 14 Zeszyt 2 2011 PL ISSN 1429-6675 Boles³aw ZAPOROWSKI* Efektywnoœæ energetyczna i ekonomiczna elektrowni ielektrociep³ownidu ejiœredniejmocy STRESZCZENIE. W artykule zosta³a
Branża węgla brunatnego, stan obecny i perspektywa rozwoju na I połowę XXI wieku
Nr 2 PRZEGLĄD GÓRNICZY 37 Branża węgla brunatnego, stan obecny i perspektywa rozwoju na I połowę XXI wieku Brown coal mining industry, actual state and prospects for the first half of the 21 st century
Analiza porównawcza efektywnoœci ekonomicznej inwestycji elektrownianych
Materia³y XXV Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 9 12.10.2011 r. Justyna MICHALAK* Analiza porównawcza efektywnoœci ekonomicznej inwestycji
Węgiel brunatny optymalnym surowcem energetycznym dla Polski
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2018, nr 106, s. 61 84 DOI: 10.24425/124403 Zbigniew Kasztelewicz 1, Miranda Ptak 2, Mateusz Sikora 1 Węgiel
STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy
biuro@omegasystem.pl STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy 2 3 4 5 6 biuro@omegasystem.pl STOISKA Œwiadczymy kompleksowe us³ugi
4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ
4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA 4.1. Ocena jakoœci powietrza w odniesieniu do norm dyspozycyjnych O jakoœci powietrza na danym obszarze decyduje œredni poziom stê eñ zanieczyszczeñ w okresie doby, sezonu, roku.
Dynamika zmian wartoœci i struktury maj¹tku kompleksów energetycznych wêgla brunatnego w œwietle przychodów i wyników finansowych
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 13 Zeszyt 2 2010 PL ISSN 1429-6675 Jerzy BEDNARCZYK*, Halina TOMASZEWSKA** Dynamika zmian wartoœci i struktury maj¹tku kompleksów energetycznych wêgla brunatnego w œwietle przychodów
PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI NA WĘGLU KAMIENNYM I WĘGLU BRUNATNYM
Konferencja Naukowa "Górnictwo 2002". Kraków 8 listopada 2002, Wyd. Instytutu GSMiE PAN. Kraków 2002, s. 51-76. Eugeniusz MOKRZYCKI * PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI NA WĘGLU KAMIENNYM I WĘGLU BRUNATNYM
Przyszłość górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Przyszłość górnictwa węgla brunatnego w Polsce Autor: prof. dr hab. inż. Zbigniew Kasztelewicz, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ("Nowa Energia" - 4/2017) Polska gospodarka otrzymała szansę zagospodarowania
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Mgr inż. Mateusz Sikora* ) dr inż. Maciej Zajączkowski* ) 1. Wprowadzenie
45 Realny scenariusz strategii rozwoju działalności górnictwa węgla brunatnego w Polsce Possible scenario of strategy development of brown coal mining industry activity in Poland UKD Prof. dr hab. inż.
Wystarczalnoœæ zasobów wêgla kamiennego w Polsce w œwietle planu dostêpu do zasobów oraz prognoz zapotrzebowania na wêgiel
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 8 Zeszyt 2 2005 PL ISSN 1429-6675 Zbigniew GRUDZIÑSKI* Wystarczalnoœæ zasobów wêgla kamiennego w Polsce w œwietle planu dostêpu do zasobów oraz prognoz zapotrzebowania na wêgiel
Finansowanie inwestycji w OZE - PO Infrastruktura i Środowisko
Finansowanie inwestycji w OZE - PO Infrastruktura i Środowisko Dofinansowanie projektów związanych z inwestycjami w OZE w ramach Polskich Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007 2013 moŝe
Kto poniesie koszty redukcji emisji CO2?
Kto poniesie koszty redukcji emisji CO2? Autor: prof. dr hab. inŝ. Władysław Mielczarski, W zasadzie kaŝdy dziennikarz powtarza znaną formułę, Ŝe nie ma darmowych obiadów 1. Co oznacza, Ŝe kaŝde podejmowane
Z³o e Poniec-Krobia w bilansie koniñskiego zag³êbia górniczo-energetycznego wêgla brunatnego
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 15 Zeszyt 3 2012 ISSN 1429-6675 Zbigniew KASZTELEWICZ*, Mateusz SIKORA**, Maciej ZAJ CZKOWSKI** Z³o e Poniec-Krobia w bilansie koniñskiego zag³êbia górniczo-energetycznego wêgla
MIEDŹ I SREBRO SREBRO Z DOLNEGO ŚLĄSKA STAWIA POLSKĘ NA PODIUM ŚWIATOWYCH POTENTATÓW 3. MIEJSCE NA ŚWIECIE!
W 2014 R. WYDOBYCIE RUD MIEDZI W KGHM POLSKA MIEDŹ WYNIOSŁO 30 MLN TON Fot. KGHM Polska Miedź S.A. MIEDŹ I SREBRO SREBRO Z DOLNEGO ŚLĄSKA STAWIA POLSKĘ NA PODIUM ŚWIATOWYCH POTENTATÓW 3. MIEJSCE NA ŚWIECIE!
Historia biura
Historia biura Biuro Studiów i Projektów Górniczych w Katowicach powsta³o na bazie Biura Projektów, które jako wielozak³adowe przedsiêbiorstwo pañstwowe dzia³a³o w Katowicach ju od 1948 roku. W latach
Optymistyczny scenariusz strategii rozwoju działalności górnictwa węgla brunatnego w Polsce
52 PRZEGLĄD GÓRNICZY 2014 Optymistyczny scenariusz strategii rozwoju działalności górnictwa węgla brunatnego w Polsce Optimistic scenario of the strategy of development of brown coal mining industry in
KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH Dr inż. LEON KURCZABINSKI Katowice, czerwiec, 2013 POZYCJA WĘGLA NA KRAJOWYM RYNKU ENERGII WĘGIEL = NIEZALEŻNO NOŚC ENERGETYCZNA ZALEŻNO
Wêgiel kamienny a bezpieczeñstwo energetyczne Polski
Zarz¹dzanie i Finanse Journal of Management and Finance Vol. 12, No. 3/1/2014 Arkadiusz Przyby³ka* Arkadiusz Przyby³ka Wêgiel kamienny a bezpieczeñstwo energetyczne Polski Wêgiel kamienny a bezpieczeñstwo
Prognozy a mo liwoœci krajowego systemu elektroenergetycznego
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 8 Zeszyt specjalny 2005 PL ISSN 1429-6675 Zygmunt MACIEJEWSKI* Prognozy a mo liwoœci krajowego systemu elektroenergetycznego STRESZCZENIE. W pracy dokonano krytycznej oceny prognozy
Wêgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku analizy scenariuszowe
Wêgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku analizy scenariuszowe Redakcja naukowa: dr hab. in. Lidia Gawlik IGSMiE PAN AUTORZY: dr hab. in. Lidia GAWLIK IGSMiE PAN dr in. Zbigniew GRUDZIÑSKI
Prognoza rozwoju energetyki regionu Centralnej i Wschodniej Europy do 2030
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 8 Zeszyt specjalny 2005 PL ISSN 1429-6675 Jan SOLIÑSKI* Prognoza rozwoju energetyki regionu Centralnej i Wschodniej Europy do 2030 STRESZCZENIE. Artyku³ zawiera ocenê obecnego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA
Hubert Szramka Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wy sza Szko³a Zarz¹dzania Œrodowiskiem w Tucholi ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA WSTÊP Koszty pozyskania drewna stanowi¹
Analiza polskiego rynku paliw na tle Unii Europejskiej
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 12 Zeszyt 2/2 2009 PL ISSN 1429-6675 Stanis³aw KOWALIK*, Joanna HERCZAKOWSKA**, Maria GAJDOWSKA** Analiza polskiego rynku paliw na tle Unii Europejskiej STRESZCZENIE. Artyku³
Perspektywiczne scenariusze rozwoju wydobycia i przetworzenia wêgla brunatnego na energiê elektryczn¹
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 11 Zeszyt 1 2008 PL ISSN 1429-6675 Jerzy BEDNARCZYK* Perspektywiczne scenariusze rozwoju wydobycia i przetworzenia wêgla brunatnego na energiê elektryczn¹ STRESZCZENIE. Przedstawiono
Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk nr 83, rok 2012 Henryk PASZCZA* Ocena stanu zasobów wêgla kamiennego w Polsce z uwzglêdnieniem parametrów jakoœciowych
Koncepcja zagospodarowania paliwa ze złoża Złoczew
Koncepcja zagospodarowania paliwa ze złoża Złoczew Autor: Krzysztof Matyśkiewicz - Kierownik Biura Przygotowania, Realizacji i Rozliczenia Inwestycji, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna
X. M A N A G E R. q Przeznaczenie modu³u q Wykaz funkcji q Codzienna eksploatacja
X. M A N A G E R q Przeznaczenie modu³u q Wykaz funkcji q Codzienna eksploatacja Schemat funkcjonalny modu³u MANAGER SPIS TREŒCI X.1. PRZEZNACZENIE MODU U...X-3 X.2. WYKAZ FUNKCJI...X-4 X.3. CODZIENNA
gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)
5.5. Wyznaczanie zer wielomianów 79 gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) gdzie stopieñ wielomianu p 1(x) jest mniejszy lub równy n, przy
XI polsko-niemiecka konferencja. Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy
Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy Jerzy Łaskawiec@pzge.pl 1 Zestawienie bloków kondensacyjnych w kolejności uruchomienia 1962 1970 1976 1985 Siersza, blok nr 1 czerwiec
Prof. dr hab. inż. Maciej Kaliski Dr Paweł Frączek. Kazimierz Dolny, czerwiec 2012
UWARUNKOWANIA MODERNIZACJI SEKTORA ENERGII W HOLANDII Prof. dr hab. inż. Maciej Kaliski Dr Paweł Frączek Kazimierz Dolny, czerwiec 2012 Plan prezentacji 1. Cel opracowania 2. Gaz ziemny w Polsce a bezpieczeństwo
Wybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego w projekcie nowej polityki energetycznej państwa. Lublin, 23 maja 2013 r.
Wybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego w projekcie nowej polityki energetycznej państwa Lublin, 23 maja 2013 r. O czym będzie mowa Projekt nowej polityki energetycznej Polski (NPE) Bezpieczeństwo
Polska energetyka scenariusze
Warszawa 2017.09.22 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Zakres i cel analizy Polska energetyka 2050. 4 scenariusze. Scenariusz węglowy Scenariusz zdywersyfikowany z energią jądrową
Ocena wystarczalnoœci krajowych zasobów wêgla kamiennego energetycznego w œwietle perspektyw jego u ytkowania
GOSPODARKA SUROWCAMI MINERALNYMI Tom 29 2013 Zeszyt 2 DOI 10.2478/gospo-2013-0023 TADEUSZ OLKUSKI* Ocena wystarczalnoœci krajowych zasobów wêgla kamiennego energetycznego w œwietle perspektyw jego u ytkowania
GRUPA KAPITA OWA TAURON POLSKA ENERGIA S.A.
GRUPA KAPITA OWA TAURON POLSKA ENERGIA S.A. SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z P ATNOŒCI NA RZECZ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ZA ROK ZAKOÑCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2016 ROKU WPROWADZENIE 1. Podstawa sporz¹dzenia Podstaw¹
ROLA WĘGLA W ENERGETYCE I STRATEGIA POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA BRUNATNEGO W I POŁOWIE XXI WIEKU**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Antoni Tajduś*, Piotr Czaja*, Zbigniew Kasztelewicz* ROLA WĘGLA W ENERGETYCE I STRATEGIA POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA BRUNATNEGO W I POŁOWIE XXI WIEKU** 1. Prognoza
Zasoby wêgla kamiennego na tle innych surowców energetycznych
Materia³y XXVI Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 14 17.10.2012 r. ISBN 978-83-62922-07-9 Agnieszka KRZYKOWSKA-S OMSKA*, Waldemar BEUCH* Zasoby
SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
2. Ogólny opis wyników badania poszczególnych grup - pozycji pasywów bilansu przedstawiono wg systematyki objętej ustawą o rachunkowości.
B.III. Inwestycje krótkoterminowe 1 303,53 zł. 1. Krótkoterminowe aktywa finansowe 1 303,53 zł. - w jednostkach powiązanych 0,00 zł. - w pozostałych jednostek 0,00 zł. - środki pieniężne i inne aktywa
SPRAWOZDANIE FINANSOWE
SPRAWOZDANIE FINANSOWE Za okres: od 01 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2013r. Nazwa podmiotu: Stowarzyszenie Przyjaciół Lubomierza Siedziba: 59-623 Lubomierz, Plac Wolności 1 Nazwa i numer w rejestrze: Krajowy
Energia elektryczna dla pokoleń
Dr inż. A. Strupczewski, prof. nadzw. NCBJ Energia elektryczna dla pokoleń Nasza cywilizacja opiera się na energii elektrycznej. Musi być ona dostarczana stale i niezawodnie, a potrzeby rosną z każdym
Wiatrowo-gazowe elektrownie hybrydowe
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 11 Zeszyt 2 2008 PL ISSN 1429-6675 Ireneusz SOLIÑSKI*, Jacek OSTROWSKI**, Bartosz SOLIÑSKI** Wiatrowo-gazowe elektrownie hybrydowe STRESZCZENIE. W artykule przedstawiono definicjê
Raport z realizacji Planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla Miasta Bydgoszczy na lata 2012 2020
Raport z realizacji Planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla Miasta Bydgoszczy na lata 2012 2020 FORUM Bydgoskie Dni Energii Roman Adrych Główny specjalista ds. zarządzania energią Energetyk
GLOBALNE PROBLEMY GÓRNICTWA WĘGLA BRUNATNEGO. 1. Wprowadzenie. Antonii Tajduś*, Józef Dubiński** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Antonii Tajduś*, Józef Dubiński** GLOBALNE PROBLEMY GÓRNICTWA WĘGLA BRUNATNEGO 1. Wprowadzenie Paliwo węglowe jest podstawowym źródłem energii pierwotnej
Warto wiedzieæ - nietypowe uzale nienia NIETYPOWE UZALE NIENIA - uzale nienie od facebooka narkotyków czy leków. Czêœæ odciêtych od niego osób wykazuje objawy zespo³u abstynenckiego. Czuj¹ niepokój, gorzej
Analiza wariantowa op³acalnoœci zagospodarowania nowego z³o a wêgla brunatnego
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 12 Zeszyt 2/2 2009 PL ISSN 1429-6675 Kazimierz CZOPEK*, Mariusz SIERPIEÑ** Analiza wariantowa op³acalnoœci zagospodarowania nowego z³o a wêgla brunatnego STRESZCZENIE. Artyku³