UCHWAŁA NR XXIV/270/2017 RADY GMINY SĘKOWA z dnia 15 maja 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XXIV/270/2017 RADY GMINY SĘKOWA z dnia 15 maja 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz z późn. zm.) Rada Gminy Sękowa na wniosek Wójta Gminy, uchwala co następuje: Przyjmuje się Gminny Program Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata , stanowiący załącznik do niniejszej uchwały Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Sękowa. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3. Przewodniczący Rady Gminy Maria Wyżkiewicz Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 1

2 Załącznik do Uchwały Nr XXIV/270/2017 Rady Gminy Sękowa z dnia 15 maja 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI DLA GMINY SĘKOWA NA LATA Kraków, Marzec 2017 Pracownia Projektowa Magnus Media Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 1

3 2 SPIS TREŚCI WSTĘP POGŁĘBIONA ANALIZA OBSZARU REWITALIZACJI POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI I - SĘKOWA POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI II ROPICA GÓRNA OPIS POWIĄZAŃ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI GMINY OPIS WIZJI I CELÓW REWITALIZACJI OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH I SZACUNKOWE RAMY FINANSOWE LISTA PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH RAMOWY PLAN FINANSOWY POZOSTAŁE DOPUSZCZALNE PROJEKTY REWITALIZACYJNE ZGODNOŚĆ PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH ZE ZDIAGNOZOWANYMI PROBLEMAMI MECHANIZMY INTEGROWANIA DZIAŁAŃ ZARZĄDZANIE PROJEKTEM OPIS STRUKTURY ZARZĄDZANIA KOMITET REWITALIZACJI RAMOWY HARMONOGRAM REALIZACJI GPR PROMOCJA REWITALIZACJI KOSZTY ZARZĄDZANIA GPR SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI STRUKTURA OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI OCENA PRZED REALIZACJĄ PROGRAMU OCENA W POŁOWIE OBOWIĄZYWANIA PROGRAMU OCENA PO ZAKOŃCZENIU REALIZACJI PROGRAMU OCENA BIEŻĄCA SPRAWOZDAWCZOŚĆ KONIECZNE ZMIANY W UCHWAŁACH ZMIANY W STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MPZP ZMIANY W UCHWALE NA MOCY ART. 7 UST. 3 USTAWY Z DN. 9 PAŹDZIERNIKA 2015 R. O REWITALIZACJI ZMIANY W UCHWAŁACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 21 UST. 1 USTAWY Z DNIA 21 CZERWCA 2001 R. O OCHRONIE PRAW LOKATORÓW, MIESZKANIOWYM ZASOBIE GMINNYM I O ZMIANIE KODEKSU CYWILNEGO SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 2

4 3 WSTĘP Niniejszy dokument stanowi kompleksową strategię niwelowania deficytów społecznych, a także deficytów gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych i technicznych w obszarze rewitalizacji Gminy Sękowa. Proces opracowywania prowadzony był w zgodzie z zasadami określonymi w Ustawie z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji (Ustawa) oraz Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata , przyjętych w lipcu 2015 roku przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju, a zmienionych dn. 2 sierpnia 2016 roku decyzją Ministra Rozwoju (Wytyczne). Zgodnie z Ustawą, analiza potencjału społecznego i społecznych deficytów obejmuje całą gminę, z terenu której wydzielamy: OBSZAR ZDEGRADOWANY to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym. Ponadto w obszarze tym występuje przynajmniej jeden z deficytów: gospodarczy, środowiskowy, przestrzennofunkcjonalny lub techniczny. OBSZAR REWITALIZACJI wyznaczony jest, jako całość lub część obszaru zdegradowanego, przy czym nie może on obejmować obszaru większego niż 20% powierzchni gminy, na którym zamieszkuje więcej niż 30% jej mieszkańców. Niezamieszkałe tereny poprzemysłowe, w tym poportowe i powydobywcze, tereny powojskowe albo pokolejowe mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji jedynie w przypadku, gdy zaplanowane działania będą przeciwdziałały deficytom społecznym. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 3

5 4 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Gmina Sękowa z podziałem na sołectwa Źródło: Opracowanie własne Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji wyznaczone zostały na bazie: Analiz prowadzonych w drugiej połowie 2016 roku, a zebranych w dokumencie "Diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Gminy Sękowa - dokument stanowi załącznik 1 do niniejszego Programu. Konsultacji społecznych, prowadzonych zgodnie z postanowieniami Ustawy, w formie spotkań konsultacyjnych z grupami przedstawicielskimi (dzieci z lokalnej szkoły, osoby starsze) oraz otwartego spotkania z mieszkańcami, a także korespondencji przesyłanej drogą tradycyjną i elektroniczną. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 4

6 5 DZIAŁANIA PARTYCYPACYJNE W RAMACH OPRACOWANIA DIAGNOZY ORAZ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI. Na etapie delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru do rewitalizacji oraz opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata przeprowadzone zostały różne działania partycypacyjne. Konsultacje z mieszkańcami gminy i osobami zainteresowanymi rozpoczęto od konsultacji projektu uchwały w sprawie wyznaczenia obszarów zdegradowanych. I ETAP KONSULTACJI (WSKAZANIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I REWITALIZACJI) TERMIN MIEJSCE OPIS 15 grudnia 2016r. 15 grudnia 2016r. 16 grudnia 2016r. Sękowa (Gminny Dom Kultury) Sękowa (Gminny Dom Kultury) Sękowa (Gminny Dom Kultury) Na spotkanie inaugurujące konsultacje zaproszono wszystkich mieszkańców Gminy, w szczególności radnych, sołtysów, a także pracowników jednostek organizacyjnych Gminy. Dyskusja dotyczyła różnych problemów Gminy, na plan pierwszy wysunęła się konieczność poprawy warunków edukacyjnych radni i sołtysi stwierdzili, że modernizacja przedszkoli i szkoły w Sękowej powinna być priorytetem rewitalizacji. Do działań nad dokumentami diagnostycznymi bardzo mocno włączono wszystkie środowiska gminne, w tym młodzież. W spotkaniu zorganizowanym w Gminnym Domu Kultury uczestniczyła większość uczniów lokalnego gimnazjum. Przedstawiono w sposób zrozumiały zagadnienia związane z procesem rewitalizacji. Skupiono się przy tym na tematach szczególnie istotnych dla młodzieży, tzn. możliwości rozwoju infrastruktury rekreacyjnej, a także doposażenia szkoły w sposób umożliwiający organizację interesujących zajęć pozalekcyjnych. Spotkanie dedykowane było przede wszystkim osobom starszym. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych spotkań, proces rewitalizacji omówiono językiem zrozumiałym z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. Rozmowa zeszła na temat włączenia seniorów w rozwój gminy, zwłaszcza w kontekście planów rozwoju turystycznego. Zaproponowano m.in. stworzenie spółdzielni socjalnej, która realizowałaby część usług towarzyszących turystyce. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 5

7 6 W dniu 15 grudnia 2016 roku w Gminnym Ośrodku Kultury zorganizowano spotkanie konsultacyjne oraz warsztaty z wykorzystaniem grup przedstawicielskich; Pierwszymi interesariuszami spotkania konsultacyjnego była młodzież uczęszczająca do szkół z terenu Gminy Sękowa, której w sposób zrozumiały z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej przedstawiono zagadnienia związane z procesem rewitalizacji. Uczniowie mogli wyrazić swoje opinie i zgłosić uwagi nie tylko w formie ustnej ale również poprzez wypełnienie przygotowanych formularzy zgłaszania uwag. W celu głębszego poznania potrzeb młodzieży na spotkaniu zaproponowano uczniom udział w specjalnej formie konsultacji a mianowicie Konkursie plastycznym i literackim pt ; Gmina moich marzeń GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Konsultacje społeczne GPR z grupą młodzieży szkolnej Plakat zachęcający do udziału w konkursie. Źródło: Opracowanie własne W spotkaniu uczestniczyło 103 uczniów, złożyli 13 formularzy. W trakcie spotkania młodzież zaproponowała: modernizację istniejącej infrastruktury sportowej zlokalizowanej przy obiektach szkolnych w Sękowej. Stworzenie miejsc rekreacji, m.in. miejsc do jazdy na rolkach i rowerze, stworzenie w szkołach sal do nauki języków obcych i lepsze wyposażenie sal komputerowych. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 6

8 7 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Konsultacje społeczne GPR z grupą młodzieży szkolnej (Etap I) Źródło: Opracowanie własne Drugą formą konsultacji były warsztaty z wykorzystaniem grup przedstawicielskich. W spotkaniu tym uczestniczyło 90 osób m.in. zainteresowani mieszkańcy, Radni, Sołtysi pracownicy jednostek organizacyjnych gminy Sękowa, członkowie organizacji pozarządowych działających na terenie gminy, członkowie ochotniczych straży pożarnych. Dyskusja dotyczyła najważniejszych problemów gminy jednak na pierwszy plan wysunęła się konieczność poprawy warunków edukacyjnych największej placówki oświatowej w miejscowości Sękowa do której uczęszczają wszystkie dzieci z terenu gminy. Najważniejszym priorytetem jest modernizacja rozbudowa bazy szkolno przedszkolnej wraz z rewitalizacją bazy sportowej i przestrzenią otaczającą obiekty oświatowe. Na spotkaniu zgłoszono bardzo dużo wniosków ustnych, ale wypełniono tylko 1 formularz zgłaszania uwag. Trzecią formą partycypacji było otwarte spotkanie z mieszkańcami gminy oraz z przedstawicielami osób starszych działających w stowarzyszeniach oraz grupach działających na terenie gminy w tzn. ośrodkach wsparcia kluby samopomocy (osoby po 50 roku życia). Podobnie jak w przypadku wcześniejszych spotkań omówiono w sposób zrozumiały z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej proces rewitalizacji. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 7

9 8 Spotkanie było kameralne, pozwalające na spokojną rozmowę i dialog z przedstawicielami grupy 50+. W spotkaniu uczestniczyło 18 osób, wypełniono 7 formularzy zgłaszania uwag. GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Konsultacje społeczne GPR z grupami przedstawicielskimi oraz w formie pogłębionego dialogu z grupą osób starszych (Etap I) Źródło: Opracowanie własne Dodatkowo uwagi i wnioski zbierano on-line za pośrednictwem gminnej platformy konsultacyjnej. Złożono w ten sposób 4 formularze. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 8

10 9 Przywołane powyżej konsultacje, miały na celu opracowanie DIAGNOZY SŁUŻĄCEJ WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA. Obszar zdegradowany oraz obszar rewitalizacji wyznaczone zostały Uchwałą Rady Gminy Sękowa z dn. 2 stycznia 2017 r. nr XX/231/2017. Uchwała ta pozwoliła na rozpoczęcie prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji. Postanowiono, że będzie on obejmować okres lat , co wynika z zakresu czasowego bieżącej perspektywy finansowej UE. Struktura dokumentu jest zgodna z art. 15 Ustawy. Opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji, podobnie jak proces wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, zakłada aktywny udział interesariuszy rewitalizacji w tworzeniu i konsultowaniu dokumentu. II ETAP KONSULTACJI (OPRACOWANIE GPR) TERMIN MIEJSCE OPIS 27 marca 2017r. 30 marca 2017r. 4 kwietnia 2017r. Sękowa (Gminny Dom Kultury) Sękowa Świetlica w Ropicy Górnej W ramach spotkania omawiano projekty rewitalizacyjne dedykowane podobszarowi rewitalizacji w Sękowej. W ramach konsultacji przeprowadzono wizję lokalną (spacer studyjny) w centrum miejscowości Sękowa, w miejscu planowanych działań inwestycyjnych (projekt rewitalizacyjny nr 1), a następnie spotkanie z młodzieżą na sali gimnastycznej i omówienie przewidzianych do realizacji działań. W ramach spotkania omawiano projekty rewitalizacyjne dedykowane podobszarowi rewitalizacji w Ropicy Górnej, a także projekty realizowane w Sękowej, a mające wpływ na poprawę sytuacji mieszkańców Ropicy Górnej. Jedną z dodatkowych form konsultacji GPR w gminie Sękowa był spacer studyjny po obszarze rewitalizacji który odbył się 30 marca 2017 roku przy udziale Pani Wójt, Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Sękowej oraz dzieci i młodzieży. Spacer wzbudził w uczestnikach zainteresowanie oraz pobudził wyobraźnie, co zaowocowało późniejszą burzliwą dyskusją na spotkaniu w sali gimnastycznej w szkole w Sękowej. Podczas tego spotkania rozstrzygnięto również konkurs literacko-plastyczny Gmina moich marzeń. Do terminu składania prac konkursowych wpłynęło 102 prace plastyczne i 36 opracowań literackich. Spośród złożonych prac plastycznych wyłoniono po 3 laureatów w 3 kategoriach wiekowych, a spośród prac literackich jury konkursowe wybrało 3 najlepsze opracowania. Nagrody dla laureatów konkursu wręczono na uroczystej Sesji Rady Gminy Sękowa w dniu r. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 9

11 10 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Konsultacje społeczne GPR spacer studyjny z młodzieżą i rozstrzygnięcie konkursu literackiego i plastycznego (Etap II) niektóre z nagrodzonych prac dzieci i młodzieży. Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 10

12 11 Spotkanie konsultacyjne GPR w Ropicy Górnej w którym uczestniczyło 26 osób, w tym mieszkańcy, członkowie klubu 50+, przedstawiciele stowarzyszenia Razem Silni z Ropicy Górnej, osoby prowadzące działalność gospodarczą. Złożono 4 formularze zgłaszania uwag. Wnioski w nich zawarte dotyczyły w szczególności rozwinięcia bazy rekreacyjno-sportowej przy budynkach użyteczności publicznej w miejscowości Ropica Górna. GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Konsultacje społeczne GPR spotkanie w Ropicy Górnej (Etap II) Źródło: Opracowanie własne 1. POGŁĘBIONA ANALIZA OBSZARU REWITALIZACJI Obszar zdegradowany oraz obszar rewitalizacji wyznaczone zostały Uchwałą Rady Gminy Sękowa z dn. 2 stycznia 2017 r. nr XX/231/2017. Obszar zdegradowany podzielony został na 3 podobszary: Podobszar I - sołectwo, Sękowa Podobszar II sołectwo Męcina Mała Podobszar III sołectwo Ropica Górna Obszar rewitalizacji podzielony został na 3 podobszary: Podobszar Ia sołectwo Sękowa Podobszar Ib sołectwo Sękowa Podobszar III sołectwo Ropica Górna Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 11

13 12 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Mapa obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji na terenie Gminy Sękowa Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 12

14 13 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Owczary Źródło: Opracowanie własne Tereny w granicach sołectwa Męcina Mała nie zostały wskazane jako obszar rewitalizacji, pomimo tego, że miejscowość znalazła się w obszarze zdegradowanym. Możliwości prowadzenia aktywnych działań w miejscowości są ograniczone przez niewielką bazę obiektów publicznych. Jak wskazano poniżej, do dyspozycji mieszkańców jest wyłącznie niewielki budynek świetlicy. W miejscowości nie ma szkoły, przedszkola, ani obiektów kultury, a społeczeństwo ją zamieszkujące możemy określić jako starzejące się, o niskim współczynniku dzietności. Męcina Mała sąsiaduje bezpośrednio z Sękową, a co więcej - posiada z jej centrum dobre połączenie drogą powiatowej 1489 K Sękowa Rozdziele, oraz kładką pieszo-jezdną nad rzeką Sękówka, dzięki czemu mieszkańcy sołectwa Męcina Mała realizują swoje potrzeby publiczne w miejscowości Sękowa. Dotyczy to przede wszystkim dzieci uczęszczających do szkoły w Sękowej, oraz korzystających z infrastruktury kultury. Przykładowo, odległość głównych zabudowań w Męcinie Małej do Domu Kultury w Sękowej to tylko 2 2,5 km, jeżeli trasę drogą powiatową 1489 K Sękowa Rozdziele do centrum wsi Sękowa skrócimy korzystając z odbudowanej w 2014 roku kładki pieszo-jezdnej prowadzącej bezpośrednio do drogi gminnej koło budynku Urzędu Gminy i dalej drogą wojewódzką nr 977 wyposażoną w chodnik dla pieszych prosto do Gminnego Domu Kultury, poczty, banku i Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej, a także dalej do Ośrodka Zdrowia i Gminnej Biblioteki Publicznej. Stąd też działania rewitalizacyjne prowadzone w miejscowości Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 13

15 14 Sękowa (m.in. projekt rewitalizacyjny nr 1) będą mieć istotny i pozytywny wpływ na podniesienie dostępu do usług publicznych również dla mieszkańców Męciny Małej. Łącznie populacja obszaru rewitalizacji wynosi 258 osób, tj. 5,1% wszystkich mieszkańców Gminy, natomiast powierzchnia wynosi 46,4 ha, czyli 0,24% powierzchni gminy. POPULACJA OBSZAR LICZBA % POPULACJI GMINY ha Sękowa 188 3,70% 25,3 0,13% PODOBSZAR REWITALIZACJI % POWIERZCHNI GMINY Ropica Górna 70 1,40% 21,1 0,11% OBSZAR REWITALIZACJI 258 5,10% 46,4 0,24% GMINA % % Przy wyborze obszarów, na których prowadzona będzie rewitalizacja posłużono się wskaźnikami o charakterze ilościowym, przy czym uwzględniono zjawiska o charakterze społecznym, gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym i technicznym. GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Las Bartne Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 14

16 15 ZJAWISKO Tendencje demograficzne Bezrobocie Ubóstwo Poziom edukacji Poziom kapitału społecznego Uczestnictwo w życiu publicznym Poziom rozwoju gospodarczego NAZWA WSKAŹNIKA Wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjny m w latach Liczba decyzji o wsparciu z tyt. bezrobocia na 1000 mieszkańców Liczba decyzji o wsparciu GOPS z tyt. ubóstwa w 2015 roku na 1000 mieszkańców Przeciętny wynik sprawdzianu po 6 klasie Liczba organizacji pozarządowych /1000 mieszkańców Średnia frekwencja w wyborach w latach Liczba podmiotów gospodarki narodowej w przeliczeniu na 10 tys. osób w wieku produkcyjnym ŹRÓDŁO METODOLOGIA OBLICZANIA WSKAŹNIKA DANYCH SFERA SPOŁECZNA Dane Urzędu Gminy Sękowa Dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Dane Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie, w.pl Dane Urzędu Gminy Sękowa Państwowa Komisja Wyborcza, SFERA GOSPODARCZA GUS Liczba osób w wieku produkcyjnym liczba osób Liczba decyzji o wsparciu z tyt. bezrobocia liczba osób x 100% Liczba decyzji o wsparciu GOPS z tyt. ubóstwa liczba osób x 1000 x1000 Średnia wyników sprawdzianu po 6 klasie szkoły podstawowej z lat (sprawdzian z części humanistycznej, matematycznoprzyrodniczej i językowej na poziomie podstawowym) Liczba organizacji pozarządowych liczba osób x 1000 Średnia frekwencja z wyborów do Sejmu (2015), prezydenckich (2015), samorządowych (2014) i do Parlamentu Europejskiego (2014) Liczba podmiotów gospodarki narodowej liczba osób w wieku produkcyjnym x Występowanie źródeł zanieczyszczeń wody Liczba zbiorników bezodpływowyc h w budynkach mieszkalnych SFERA ŚRODOWISKOWA Dane Urzędu Gminy Sękowa Liczba zbiorników bezodpł. w bud. mieszk. powierzchnia jedn. referencyjnej Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 15

17 16 Występowanie źródeł zanieczyszczeń liniowych Poziom bezpieczeństw a na drogach Dostępność komunikacyjna Stan budynków mieszkalnych Obecność drogi wojewódzkiej (DW 977, SDR pojazdów / dobę) Liczba wypadków samochodowyc h w latach / 1000 os. Liczba przystanków komunikacji publicznej przypadająca na 1000 osób Poziom wykorzystania azbestu w budynkach mieszkalnych [m 2 / budynek] GDDKiA SFERA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNA Komenda Powiatowa Policji w Gorlicach Dane Urzędu Gminy Sękowa SFERA TECHNICZNA Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Sękowa do roku 2032 Przebieg lub brak przebiegu DW 977 przez jednostkę referencyjną Liczba wypadków na drogach w latach liczba osób Liczba przystanków komunikacji publicznej liczba osób x 1000 Powierzchnia wykorzystanych mat. azbestowych liczba budynków mieszkalnych W ramach analiz zwrócono się do Komendy Powiatowej Policji w Gorlicach o dane dot. przestępstw w sołectwach gminy z uwzględnieniem najbardziej uciążliwych bójek i pobić, kradzieży cudzej rzeczy i kradzieży z włamaniem. Policja nie dysponuje jednak danymi o skali przestępczości z podziałem na sołectwa. W latach liczba przestępstw z wymienionych kategorii wahała się od 9 do 15, przy czym brak jednoznacznej tendencji wzrostowej czy spadkowej. Oznacza to, że nawet w przypadku dostępności danych, liczby te są zbyt małe, żeby przeprowadzić analizę statystyczną z podziałem na jednostki referencyjne. O poziom bezpieczeństwa pytano w czasie spotkań z mieszkańcami. Nie było jednak informacji o istotnych problemach związanych z przestępczością. Wyznaczając obszar rewitalizacji w ramach obszaru zdegradowanego wzięto pod uwagę fakt występowania zabudowy mieszkalnej i społecznej - w związku z tym, że obszar musi wykazywać szczególne nasilenie deficytów społecznych, ujęto tereny o gęstej zabudowie. Stąd podobszary rewitalizacji zlokalizowane są przede wszystkim wzdłuż głównych ciągów drogowych. Dostępność budynków publicznych gwarantuje, że zaistnieje praktyczna możliwość prowadzenia działań rewitalizacyjnych. Przeanalizowano również rodzaj i stan techniczny istniejącej w Gminie infrastruktury publicznej. Poniżej przedstawiono zestawienie budynków publicznych na terenie Gminy. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 16

18 17 BUDYNEK Budynek Urzędu Gminy Gminny Dom Kultury Budynek remizy OSP Budynek kompleksu sportoworekreacyjnego Budynek szkolny (stary) POW. UŻYTKOWA ROK BUDOWY Budynek szkolny / 1982 (dobudowa) 1972 / 1987 (dobudowa) Sala gimnastyczna 497, Budynek przedszkolny Dom Pomocy Społecznej Ośrodek Zdrowa Budynek świetlicy Budynek Remizy OSP w Ropicy Górnej 50 b/d SĘKOWA STAN TECHNICZNY/ FUNKCJONALNY stan techniczny - średni stan funkcjonalny - zły Małe pomieszczenia, wąskie korytarze, nie normatywna klatka schodowa, brak miejsca dla przyjmowania stron. stan techniczny średni stan funkcjonalny - zły Obiekt ponad 60-letni, mała powierzchnia sali głównej ze sceną. stan techniczny - dobry stan funkcjonalny - dobry stan techniczny - dobry stan funkcjonalny - dobry stan techniczny - zły stan funkcjonalny - zły Obiekt to zlepek kilku budynków realizowanych w różnym czasie. Nie posiada, niezbędnej dla działań dydaktycznych, funkcji, brak niezbędnych pomieszczeń np. dla nowoczesnej biblioteki. stan techniczny - dobry stan funkcjonalny - dobry stan techniczny bardzo zły stan funkcjonalny bardzo zły Bardzo stary, niewielki budynek drewniany, do budowy którego użyto drewna z rozebranych chyży łemkowskich. Obiekt nie odpowiada wymogom technicznym i funkcjonalnym. stan techniczny średni stan funkcjonalny zły stan techniczny dobry stan funkcjonalny dobry ROPICA GÓRNA stan techniczny - średni stan funkcjonalny - średni stan techniczny - średni stan funkcjonalny - średni UWAGI termomodernizacja w 2005 r. termomodernizacja w 2014 r. prace remontowe: I etap r., II etap r. Brak Brak Brak Brak Brak Brak Brak termomodernizacja w 2014 r. prace remontowobudowlane w 2010 r. - docieplenie, wymiana Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 17

19 18 stolarki Budynek przedszkolny Budynek szkoły 1038 Dom Ludowy z remizą OSP Świetlica Wiejska (zagospodarowany budynek starej szkoły) (rozbudowa w 1977) 959, SIARY stan techniczny - zły stan funkcjonalny - zły stan techniczny dobry stan funkcjonalny - dobry stan techniczny dobry stan funkcjonalny - dobry MĘCINA MAŁA stan techniczny - średni stan funkcjonalny - średni MĘCINA WIELKA Świetlica Wiejska stan techniczny - średni 97, razem z remizą OSP stan funkcjonalny - dobry Małastów Świetlica Wiejska stan techniczny dobry 228, razem z remizą OSP stan funkcjonalny - dobry Owczary Świetlica Wiejska stan techniczny dobry razem z remizą OSP stan funkcjonalny - dobry WAPIENNE stan techniczny Dom Zdrojowy bardzo dobry 442, razem z remizą OSP stan funkcjonalny bardzo dobry BODAKI stan techniczny dobry Świetlica Wiejska 95 b/d stan funkcjonalny - dobry BARTNE Świetlica Wiejska razem z remizą OSP stan techniczny dobry stan funkcjonalny - dobry Brak Brak termomodernizacja w 2014 r. termomodernizacja w 2014 r. termomodernizacja w 2014 r. Brak termomodernizacja w 2014 r. Brak termomodernizacja w 2016 r. termomodernizacja w 2014 r. Gmina Sękowa dysponuje sporą liczbą budynków użyteczności publicznej, prawie w każdym sołectwie znajduje się Świetlica Wiejska i/lub remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. Zdecydowanie większość budynków które administruje Gmina Sękowa jest w dobrym stanie technicznym i z powodzeniem spełniają swoją funkcje. Jednak w wyznaczonych na terenie gminy obszarach rewitalizacji widzimy koncentracje budynków użyteczności publicznej wymagających modernizacji czy rozbudowy. Przede wszystkim budynki oświatowe tj. szkoły i przedszkola w Sękowej, przedszkola w Ropicy Górnej wymagają znacznej rewitalizacji, dlatego zostały ujęte w głównych celach rewitalizacyjnych. Zwrócić uwagę należy również na budynek Domu Pomocy Społecznej w Sękowej, który pełni bardzo ważna funkcję, jednak jego stan wymaga zdecydowanej modernizacji i rozbudowy. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 18

20 19 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Budynki Użyteczności publicznej w Gminie Sękowa. Od lewej: Dom Kultury w Sękowej, Zaplecze stadionu w Sękowej, Dom Ludowy w Siarach, Dom Zdrojowy w Wapiennem, Świetlica w Owczarach, Świetlica w Bartnem, Wapienne-centrum, Świetlicy w Męcinie Małej Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 19

21 20 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Budynki Użyteczności publicznej w Gminie Sękowa wymagające rewitalizacji. Od lewej: Przedszkole w Sękowej, Szkoła w Sękowej, Dom Pomocy społecznej w Sękowej, Przedszkole w Ropicy Górnej, Świetlica w Ropicy Górnej, Biblioteka w szkole w Sękowej, Budynek Urzędu Gminy Sękowa. Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 20

22 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI I - SĘKOWA Miejscowość Sękowa jest głównym ośrodkiem usług publicznych, a równocześnie jednym z nielicznych terenów w gminie, w którym występuje skumulowana zabudowa mieszkalna, a zatem można prowadzić kompleksową rewitalizację. Położona jest na północy gminy, przy czym sąsiaduje bezpośrednio z miastem Gorlice. W Sękowej zlokalizowane są główne obiekty publiczne Gminy, tj. Zespół Szkolno-Przedszkolny, Gminny Dom Kultury, Urząd Gminy, Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, Ośrodek Zdrowia, Gmina Biblioteka Publiczna. Oznacza to, że realizowane tu projekty rewitalizacyjne będą wpływały nie tylko na sytuację w podobszarze rewitalizacji, ale praktycznie na sytuację wszystkich mieszkańców gminy. Na podobszar rewitalizacji w miejscowości Sękowa składają się tereny mieszkalne i użyteczności publicznej zlokalizowane w jej północnej i centralnej części. Rysunek 1. OBSZAR REWITALIZACJI W MIEJSCOWOŚCI SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 21

23 22 Zabudowa mieszkalna i publiczna zlokalizowana jest przede wszystkim liniowo wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 977, stanowiącej główną oś komunikacyjną gminy. Parametry statystyczne analizowane na etapie Diagnozy Społecznej nie wskazują na drastyczne nasilenie deficytów w porównaniu z pozostałymi terenami gminnymi. W miejscowości stwierdzono jednak nieco większe niż w pozostałych rejonach nasilenie problemu bezrobocia oraz powiązanego z nim ubóstwa, przy czym jak wynika z konsultacji społecznych, we wskazanym do rewitalizacji podobszarze problem jest najbardziej uciążliwy. ZJAWISKO PARAMETR SĘKOWA GMINA Demografia Wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym w strukturze 1% 2,8% wiekowej - Bezrobocie Liczba zasiłków z tytułu bezrobocia / ,4 26,9 mieszkańców - Ubóstwo Liczba zasiłków z tytułu ubóstwa / 1000 mieszkańców 32,6 30,2 Edukacja / sytuacja uczniów Poziom kapitału społecznego Uczestnictwo w życiu publicznym Deficyty gospodarcze Deficyty środowiskowe Deficyty przestrzenne i funkcjonalne Deficyty techniczne Przeciętny wynik sprawdzianu po 6 klasie Liczba organizacji pozarządowych / 1000 mieszkańców 57,8% 59% 2,51 2,74 Frekwencja wyborcza 48,38% 42,34% Liczba podmiotów gospodarki narodowej / 10 tys. os. w wieku produkcyjnym Liczba zbiorników bezodpływowych w 10,1 2,9 budynkach mieszkalnych Obecność drogi wojewódzkiej TAK TAK/NIE Liczba wypadków samochodowych w latach 4,39 2, / 1000 os. Liczba przystanków komunikacji publicznej 9,4 17,84 przypadająca na 1000 osób Powierzchnia materiałów azbestowych / budynek 8,8 21,6 mieszkalny Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 22

24 23 W czasie konsultacji społecznych mieszkańcy zwracali uwagę przede wszystkim na problemy związane ze stanem infrastruktury. Dotyczy to zwłaszcza budynku szkoły podstawowej. W obiekcie praktycznie nie ma możliwości tworzenia nowoczesnej oferty edukacyjnej. Brakuje nowoczesnego sprzętu do działań szkolnych, a także możliwości dostosowania nowych powierzchni do potrzeb np. sal multimedialnych czy dedykowanych sal językowych. W oczywisty sposób rzutuje to na wyniki edukacyjne młodzieży. Problem potwierdzają dane statystyczne - średnie wyniki sprawdzianu po 6. klasie wypadają w Szkole Podstawowej w Sękowej (Zespół Szkolno-Przedszkolny) o 7% słabiej niż średnio w Małopolsce, przy czym mowa tu o okresie lat Różnica o podobnej skali dotyczyła w badanym okresie również wyników egzaminu gimnazjalnego blisko 7% mniej niż średnio w województwie małopolskim. Oznacza to, że problemy edukacyjne mają charakter systemowy i jako takie wpływają na dostęp do edukacji na wyższych poziomach na poziomie liceum, a później szkolnictwa wyższego. Słabe warunki edukacyjne sprawiają, że część mieszkańców decyduje się na wysłanie dzieci do szkół w Gorlicach. Prowadzi to do rozluźnienia więzi z lokalną społecznością i w konsekwencji prowadzi do częstszych wyjazdów na stałe. Opuszczanie miejscowości przez osoby najbardziej aktywne i zaradne życiowo jest kolejnym zjawiskiem, na które zwrócili uwagę uczestnicy konsultacji społecznych. Rezultatem zjawiska jest stosunkowo niewielka aktywność społeczna. Co prawda w miejscowości Sękowa działają organizacje pozarządowe, ale statystycznie jest ich nieco mniej niż przeciętnie w pozostałych obszarach gminy. Biorąc pod uwagę dostępność obiektów publicznych i fakt, że najczęściej to przy nich powstają organizacje pozarządowe, możemy mówić o znacznym deficycie aktywności. Na pierwszy rzut oka dane statystyczne nie potwierdzają negatywnych tendencji związanych z wspomnianymi wcześniej wyjazdami liczba stałych mieszkańców w latach w miejscowości Sękowa zwiększyła się. Można jednak w tym przypadku mówić o dwóch równoległych tendencjach część mieszkańców z pozostałych sołectw przenosi się do Sękowej, a część wyjeżdża do innych ośrodków. Problemy edukacyjne prowadzą do powstawania kolejnych deficytów. Gorsza pozycja startowa w staraniach o przyjęcie do szkół ponadgimnazjalnych prowadzi do słabszego wykształcenia, a to z kolei, w dłuższej perspektywie do trudności na rynku pracy i w konsekwencji - ubóstwa. Można zatem mówić o wzajemnie napędzających się deficytach, przy czym praprzyczyną jest brak wystarczającej oferty edukacyjnej. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 23

25 24 Niewystarczająca oferta edukacyjna Niski kapitał społeczny Problemy z uzyskaniem kwalifikacji zawodowych Ubóstwo Bezrobocie. IDENTYFIKACJA POTRZEB REWITALIZACYJNYCH SĘKOWA Wobec powyższych problemów, do najważniejszych potrzeb rewitalizacyjnych zalicza się lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury do pobudzenia aktywności mieszkańców, ale też stworzenia warunków rozwoju. Trzeba przede wszystkim prowadzić działania na rzecz poprawy oferty wychowawczej i edukacyjnej tak, aby zatrzymać odpływ osób młodych i najbardziej aktywnych, a przez to mogących stanowić naturalnych liderów lokalnej społeczności. Do pilnych potrzeb zalicza się: Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych, co pozwoli na stworzenie konkurencyjnych wobec większych ośrodków warunków rozwojowych dla młodych rodzin, Poprawa możliwości spędzania wolnego czasu, w tym poprzez tworzenie i modernizację terenów rekreacji i wypoczynku, Pobudzanie aktywności społecznej mieszkańców, w tym tworzenie warunków dla rozwoju NGO, Wspieranie w powrocie na rynek pracy osób bezrobotnych. Na podstawie przeprowadzonych spotkań konsultacyjnych i warsztatów pogłębiających diagnozę, można wskazać kolejne problemy i potrzeby rewitalizacyjne. Poniżej zaprezentowano treść uwag i wniosków zgłoszonych w czasie konsultacji społecznych przez mieszkańców dla terenu miejscowości Sękowa. W miarę możliwości uwagi przedstawiono w ich oryginalnym kształcie. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 24

26 25 LP. ZADANIE UZASADNIENIE SPOTKANIE OTWARTE Z MIESZKAŃCAMI, RADNYMI RADY GMINY I PRZEDSTAWICIELAMI JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH GMINY 1 Rozbudowa boiska sportowego w kompleksie Szkoła, UG, remiza OSP, Przedszkole 2 Rozbudowa bazy Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Sękowej, poszerzenie oferty edukacyjnej o bibliotekę z czytelnią, powierzchnię świetlicową, zaplecze multimedialne oraz aulę umożliwiającą organizację kameralnych imprez kulturalnych Boisko pozwoli na prowadzenie zajęć sportowych w ramach lekcji wychowania fizycznego, pozalekcyjnych grup i zespołów sportowych, rekreację mieszkańców oraz zajęcia rehabilitacyjne dla seniorów z grup aktywnych 50+. Biblioteka ze stosownym zapleczem zapewni uczniom i mieszkańcom dostęp do materiałów edukacyjnych, ale także szeroko rozumianej sfery kultury. Umożliwi realizację zadań świetlicowych dla uczniów dowożonych i oczekujących na odebranie przez rodziców po lekcjach. Sala kameralna pozwoli na podwyższenie standardu imprez kulturalnych dla uczniów i mieszkańców. 3 Międzynarodowa wymiana młodzieży Posiadanie budynków szkoły o odpowiednim standardzie pozwoli na organizację międzynarodowej wymiany młodzieży. Będziemy mogli bez obawy o zewnętrzny odbiór, zaprosić młodzież z innych krajów i doskonalić naukę języków obcych. 4 Uruchomienie pozalekcyjnych zajęć doskonalących umiejętności w posługiwaniu się językami obcymi, także egzotycznymi i rzadkimi 5 Uruchomienie przy bibliotece kafejki internetowej 6 Uruchomienie w modernizowanych budynkach szkolnych pracowni tematycznych, np. małej piekarni 7 Uruchomienie lokalnej telewizji internetowej Sękowa TV Powstałe w wyniku modernizacji bazy szkolnej zaplecze do nauczania języków obcych pracownia językowa, biblioteka obcojęzyczna, możliwość wykorzystania native speakerów pozwoli na nabywanie i rozszerzanie umiejętności posługiwania się językami obcymi. Zaplecze multimedialne biblioteki może być miejscem, gdzie uczniowie i dorośli skorzystają z możliwości dostępu do szerokopasmowej sieci internetowej. Uczniowie pod kierunkiem doświadczonego instruktora upieką w ramach zajęć preorientacji zawodowej czy wiedzy o zdrowym odżywianiu się wypieki, które udostępnią kolegom w ramach uczniowskiej spółdzielni. W dobrze wyposażonej pracowni informatycznej uczniowie na zajęciach z informatyki, ale także wiedzy o społeczeństwie, języka polskiego itp. mogą prowadzić lokalną stację TV. 8 Prowadzenie zajęć z dziennikarstwa, realizacji filmu, teatru i fotografii Dobrze wyposażone centrum multimedialne w bibliotece pozwoli na prowadzenie dla uczniów i dorosłych zajęć w kołach i grupach zainteresowań. 9 Budowa w kompleksie sportowym W Sękowej i okolicy nie ma miejsca na Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 25

27 26 obok szkoły w Sękowej skate parku. 10 Rozbudowa przedszkola dla dzieci z obszarów zdegradowanych. 11 Tworzenie nowych miejsc przedszkolnych lub dostosowanie istniejących do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami. W ramach naboru Edukacja w szkołach prowadzących kształcenie ogólne na terenie Gmin Ziemi Gorlickiej. W ramach naboru we współpracy ze Związkiem Gmin Ziemi Gorlickiej. uprawianie bezpiecznej jazdy na rolkach. Budowa toru/parku dla rolkarzy pozwoliłaby na bezpieczna jazdę, zajęcia pozalekcyjne czy lekcje WF. Stary budynek przedszkola w Sękowej, do którego uczęszczają dzieci z sąsiednich wsi wymaga gruntownego remontu i rozbudowy. Niezbędne jest stworzenie w gminie, szczególnie na obszarach zdegradowanych, dodatkowych miejsc dla przedszkolaków. Projekt, którego zadaniem jest poprawa jakości nauczania przedmiotów matematyczno przyrodniczych i informatyki w szkołach na terenie gmin powiatu gorlickiego. 13 Przygotowanie uczniów do wyboru dalszej ścieżki kariery zawodowej. Projekt realizowany we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. Przygotowanie uczniów do wyboru ewentualnego przyszłego zawodu. SPOTKANIE Z MŁODZIEŻĄ 14 3 analogiczne wnioski: boisko do piłki ręcznej Budowa boiska do piłki ręcznej w Sękowej, żeby można było prowadzić treningi analogiczne wnioski: budowa placu j.w. do jazdy na rolkach 16 3 analogiczne wnioski: nauka języków obcych (w tym koreański, włoski, francuski, japoński) j.w. 17 Zajęcia teatralne j.w. 18 Wymiany międzynarodowe (w tym z j.w. Koreą) 19 3 analogiczne wnioski: Sękowa TV Nauka kręcenia i obróbki filmów, obsługi kamer, fotoreporterstwo na gminnych imprezach, zajęcia dziennikarskie analogiczne wnioski: rozbudowa boiska znajdującego się obok jednostki OSP w Sękowej 21 Dobudowanie lub zagospodarowanie pomieszczenia w Szkole w Sękowej Wymiana nawierzchni, aby można było bezpiecznie uprawiać sport. Umożliwi to organizację zajęć z piłki ręcznej, w której Szkoła w Sękowej osiąga bardzo dobre wyniki. W pomieszczeniu mogłaby powstać czytelnia, w której uczniowie mogliby uczęszczać i rozwijać swoją wiedzę. Można by też zwiększyć zasoby książek w bibliotece. 22 Poprawa bezpieczeństwa - Chodnik wzdłuż drogi powiatowej Sękowa-Rozdziele, - Oświetlenie z Kawior w kierunku Męciny Małej, Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 26

28 27 - Przejście dla pieszych wzdłuż dawnego boiska sportowego, - Droga do cmentarza nr Plac zabaw w Męcinie Małej Propozycja budowy placu zabaw dla dzieci. ANALIZA POTENCJAŁÓW SĘKOWA 1) Potencjał gospodarczy Podobszar jest głównym centrum gminy, również w sensie gospodarczym. Średnio na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym przypada tu ok podmiotów gospodarki narodowej, co jest jednym z najwyższych parametrów w gminie. Zgodnie z danymi Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w miejscowości zarejestrowanych jest 75 podmiotów gospodarczych z różnych branż - usługi budowlane, remontowe, transportowe, ale też turystyczne. 2) Potencjał lokalizacyjny i środowiskowy Podobszar położony jest w niewielkiej odległości od miasta Golice, z którym połączony jest drogą wojewódzką. Równocześnie miejscowość położona jest w strefie wysokich parametrów środowiskowych, co potwierdza fakt zlokalizowania w sąsiedztwie Uzdrowiska Wapienne. 3) Potencjał lokalowy / instytucjonalny W podobszarze rewitalizacji działają główne placówki publiczne placówki edukacyjne, szkoła, przedszkole. Istnieje zatem wystarczająca baza obiektowa, która może być modernizowana i dostosowywana do nowych funkcji. Fakt zlokalizowania w podobszarze najważniejszych instytucji publicznych wpływa na możliwość zaangażowania w proces rewitalizacji osób o odpowiednich kompetencjach, np. nauczycieli, wychowawców. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 27

29 28 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Sękowa kościół parafialny Źródło: Opracowanie własne 1.2 POGŁĘBIONA ANALIZA PODOBSZARU REWITALIZACJI II ROPICA GÓRNA Biorąc pod uwagę położenie przy drodze wojewódzkiej 977, Ropica Górna jest następną po Sękowej miejscowością gminy. Obszar rewitalizacji wyznaczono na terenie zabudowy mieszkalnej w północnej części miejscowości, w odległości ok. 2,5 km od podobszaru rewitalizacji w Sękowej. Taki rozkład podobszarów rewitalizacji oznacza, że problemy społeczne mieszkańców Ropicy Górnej będą mogły być zmniejszane poprzez działania inwestycyjne w podobszarze w Sękowej, tym bardziej, że grupa o największych zdiagnozowanych problemach społecznych czyli dzieci i młodzież, korzysta już ze szkoły w Sękowej. Pomimo stosunkowo bliskiego położenia, zdiagnozowane w Ropicy Górnej problemy mają nieco inny charakter niż w Sękowej, choć przyczyny są podobne. W miejscowości stwierdzono szybki proces starzenia się społeczności (wzrost udziału seniorów w populacji o ok. 4% w latach ). Na problem nakłada się kumulacja problemów związanych z bezrobociem, a co za tym idzie z ubóstwem. Przyczyn należy upatrywać się w dwóch zjawiskach: Stosunkowo niski poziom edukacji, który podobnie jak w Sękowej w dłuższej perspektywie prowadzi do trudności w odnalezieniu się na rynku pracy, Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 28

30 29 Fakt, iż mieszkańcy Ropicy Górnej w stosunkowo niewielkim zakresie korzystają z potencjału, jakim jest ruch turystyczny. W samej Ropicy nie ma atrakcyjnych obiektów, mogących przyciągać turystów, co w znacznej mierze ogranicza możliwość tworzenia miejsc pracy. GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Ropica Górna Źródło: Opracowanie własne Rysunek 2. OBSZAR REWITALIZACJI W MIEJSCOWOŚCI ROPICA GÓRNA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 29

31 30 Słabości w obszarze rozwoju gospodarczego i brak wykorzystania potencjału turystycznego potwierdza analiza przeprowadzona w Diagnozie Społecznej. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w miejscowości jest w zestawieniu z liczbą mieszkańców wyraźnie niższa niż średnio w gminie i to pomimo dobrego połączenia drogowego i stosunkowo niewielkiej odległości do miasta Gorlice. Spośród podmiotów działających w branży okołoturystycznej, obecnie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej figuruje jedynie zakład rzemieślniczy produkujący pamiątki regionalne. Nie ma natomiast podmiotów gastronomicznych czy hotelarskich. Działalność agroturystyczna ma charakter szczątkowy. Zła sytuacja materialna mieszkańców prowadzi podobnie jak w przypadku Sękowej do wyjazdów młodszych mieszkańców za pracą. I choć podobnie, jak w przypadku Sękowej, w ostatnich latach liczba mieszkańców sołectwa wzrosła, płynące stąd ewentualne korzyści są niwelowane przez wspomniany proces starzenia się społeczeństwa. ZJAWISKO PARAMETR ROPICA GÓRNA GMINA Demografia Bezrobocie Ubóstwo Edukacja / sytuacja uczniów Poziom kapitału społecznego Uczestnictwo w życiu publicznym Deficyty gospodarcze Deficyty środowiskowe Wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym w strukturze wiekowej Liczba zasiłków z tytułu bezrobocia / 1000 mieszkańców Liczba zasiłków z tytułu ubóstwa / 1000 mieszkańców Przeciętny wynik sprawdzianu po 6 klasie Liczba organizacji pozarządowych / 1000 mieszkańców 4% 2,8% 37,5 26,9 29,0 30,2 57,8% 59% 3,41 2,74 Frekwencja wyborcza 35,24% 42,34% Liczba podmiotów gospodarki narodowej / 10 tys. os. w wieku produkcyjnym Liczba zbiorników bezodpływowych w budynkach mieszkalnych Obecność drogi wojewódzkiej ,5 2,9 TAK TAK/NIE Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 30

32 31 Deficyty przestrzenne i funkcjonalne Deficyty techniczne Liczba wypadków samochodowych w latach / 1000 os. Liczba przystanków komunikacji publicznej przypadająca na 1000 osób Powierzchnia materiałów azbestowych / budynek mieszkalny 1,7 2,16 18,74 17,84 27,4 21,6 Słaba edukacja / brak wykorzystania potencjału turystycznego Proces starzenia się społeczeństwa Brak wystarczającej liczby miejsc pracy Wyjazdy młodszych mieszkańców w poszukiwaniu pracy Bezrobocie / ubóstwo IDENTYFIKACJA POTRZEB REWITALIZACYJNYCH ROPICA GÓRNA Jak wynika z analizy, do głównych potrzeb rewitalizacyjnych należeć będzie kompleksowa aktywizacja mieszkańców, przy czym logiczne będzie wykorzystanie potencjału w postaci planowanego rozwoju turystycznego. Istotne będą przede wszystkim działania z zakresu pobudzenia lokalnego rynku pracy. Do pilnych potrzeb zalicza się: Poprawa warunków powrotu na rynek pracy osób bezrobotnych, Poprawa warunków rozwoju gospodarczego, Poprawa warunków edukacyjnych dla dzieci z Ropicy Górnej, uczęszczających do placówek edukacyjnych w Sękowej. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 31

33 32 Na podstawie przeprowadzonych spotkań konsultacyjnych i warsztatów pogłębiających diagnozę, można wskazać kolejne problemy i potrzeby rewitalizacyjne. Poniżej zaprezentowano treść uwag i wniosków zgłoszonych w czasie konsultacji społecznych przez mieszkańców dla terenu miejscowości Ropica Górna. W miarę możliwości uwagi przedstawiono w ich oryginalnym kształcie. LP. ZADANIE UZASADNIENIE SPOTKANIE Z MIESZKAŃCAMI 1 Rozbudowa lub budowa sklepiku spożywczego wraz z częścią dla małej gastronomii na tzw. Rejonie w Ropicy Górnej przy obiektach sportoworekreacyjnych 2 Poprawa estetyki zewnętrznej przedszkola w Ropicy Górnej 3 Przebudowa, rozbudowa obiektów infrastruktury kultury Sklepik jest niezbędny dla mieszkańców (nie ma żadnego sklepu w Ropicy Górnej). Punkt małej gastronomii zwiększy ofertę turystyczną dla przyjezdnych. Przy okazji zwiększy liczbę miejsc pracy dla mieszkańców. Konieczne jest: zagospodarowanie podwórka, wymiana siatki ogrodzeniowej, poprawa elewacji w celu uatrakcyjnienia oferty i ocieplenia wizerunku przedszkola. Konieczna jest: 1. Rozbudowa budynku świetlicy wiejskiej o pomieszczenie sportowo-rekreacyjne, na zajęcia z aerobiku, na stół do bilardu, pingpongowy itp. oraz pomieszczenie służące stowarzyszeniom. 2. Otwarcie świetlicy na plac za budynkiem i zagospodarowanie go w części na parking, a w części na wiatę z grillem. Działanie to bardziej zaktywizuje i zintegruje lokalną społeczność. 4 Spółdzielnia socjalna Aby zmniejszyć bezrobocie można założyć spółdzielnię socjalną, która zajęłaby się osobami starszymi (zakupy, obiady, sprzątanie) i dziećmi przedszkolnymi w godzinach popołudniowych. 5 Ścieżka pieszo-rowerowa wzdłuż rzeki Sękówka 6 Podciągnięcie światłowodu do końca Ropicy Górnej j.w. Dzięki temu można by zorganizować na świetlicy kafejkę internetową, w której można by organizować naukę dla dzieci, młodzieży i dorosłych. 7 Wsparcie dla klubu 50+ Konieczne wsparcie w organizacji wyjazdów 8 Przystanek autobusowy wiata koło przedszkola i wycieczek krajoznawczych i edukacyjnych. Konieczność budowy wiaty dla dzieci jadących do szkoły w Sękowej i Gorlicach oraz dorosłych jadących do lekarza czy na zakupy. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 32

34 33 ANALIZA POTENCJAŁÓW ROPICA GÓRNA 1. Potencjał ludzki Na etapie konsultacji społecznych wyłoniła się grupa mieszkańców, zgłaszających gotowość do realizacji działań poprzez organizację przedsiębiorstwa społecznego, które miałoby prowadzić działania wspomagające placówki szkolne i wychowawcze (gotowanie obiadów, opieka nad dziećmi) oraz realizujące elementy oferty turystycznej. 2. Potencjał gospodarczy Gmina od lat prowadzi działania na rzecz pobudzenia rozwoju turystycznego, co jest zgodne z ogólnym kierunkiem rozwoju, przewidzianym dla regionu Ziemi Gorlickiej. W ostatnich latach realizowano, a w następnych planuje się realizować inwestycje zawarte w Planie Rozwoju Uzdrowiska Wapienne, które położone jest na północny-wschód od Ropicy Górnej. Ponad to, na obszarze Gminy Sękowa, w miejscowościach bezpośrednio sąsiadujących z Ropicą Górną, planowane są liczne inwestycje pobudzające rozwój ruchu turystycznego w ramach Planu Rozwoju Zbiornika Wodnego Klimkówka. Pozwoli to na ściągnięcie na miejsce turystów, a w konsekwencji na rozwój gospodarczy. 3. Potencjał lokalizacyjny Podobszar rewitalizacji położony jest w niewielkiej odległości od głównego centrum gminy, tj. miejscowości Sękowa. Zlokalizowany jest ponadto przy drodze wojewódzkiej nr 977, co stanowi dogodne połączenie komunikacyjne zarówno z Sękową, jak i położonym dalej na północ miastem Gorlice. Podobnie jak w przypadku Sękowej i pozostałych miejscowości gminy, potencjałem rewitalizacyjnym są bardzo wysokie parametry środowiskowe. 2. OPIS POWIĄZAŃ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI GMINY Gminny Program Rewitalizacji jest dokumentem wpisującym się w wyznaczane dotychczas kierunki rozwojowe w Gminie. Jest to gwarancją spójnego i harmonijnego rozwoju gminy, opartego o kontynuację. Poniżej przedstawiono główne cele i kierunki wyznaczane przez pozostałe dokumenty o charakterze planistycznym, a pozostające w zgodzie z działaniami wskazanymi do realizacji w GPR. W dalszym zestawieniu uwzględniono zgodność z: Gminną Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych na Lata (Uchwała Nr XXIV/224/2009 Rady Gminy Sękowa z dn. 26 marca 2009 roku), Strategią Rozwoju Gminy Sękowa na lata (Uchwała Nr XXXII/436/2014 Rady Gminy Sękowa z dn. 30 października 2014 roku) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sękowa (Uchwała Nr XXVII/200/2002 Rady Gminy Sękowa z dnia. 15 kwietnia 2002 roku). Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 33

35 34 OBSZAR SPOŁECZNY GOSPODARCZY GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA Wzmocnienie aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych oraz podopiecznych GOPS 1.3 Organizacja kursów, szkoleń podnoszących kwalifikacje i samoocenę 1.4 Rozbudowa infrastruktury sportowej 1.5 Organizacja zajęć dydaktycznych dodatkowo rozwijających uzdolnienia dzieci i młodzieży 2.6 Zabezpieczenie pomocy opiekuńczej dla osób starszych, chorych 3.2 Realizacja programów przyczyniających się do integrowania społeczności lokalnej STRATEGIA ROZWOJU GMINY SĘKOWA NA LATA II.1.1 Poprawa warunków i jakości usług świadczonych przez instytucje ochrony zdrowia i opieki społecznej II.1.2 Poprawa warunków i jakości edukacji oraz sportu II.1.3 Zagospodarowanie czasu wolnego II.1.4 Poprawa bezpieczeństwa publicznego III.1.3 Wspieranie rozwoju mieszkalnictwa i tworzenie dogodnych warunków życia mieszkańców IV.1.1 Wzrost dostępności i jakości świadczenia usług publicznych IV.1.2 Kreowanie społeczeństwa obywatelskiego I.1.1. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA GMINY SĘKOWA PRZESTRZENNY CELE I PRIORYTETY ROZWOJU: 1.1 Stworzenie warunków dla rozwoju różnych form rekreacji, sportów zimowych i letnich, turystyki pieszej, konnej i rowerowej, agroturystyki oraz lecznictwa uzdrowiskowego Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 34

36 Zmniejszenie bezrobocia poprzez: Aktywizację gospodarczą obszarów charakteryzujących się znacznym wskaźnikiem uzbrojenia oraz koncentracją zakładów usługowoprodukcyjnych, Eksponowanie walorów kulturowych i przyrodniczych oraz rozwój usług związanych z turystyką pieszą, konną i rowerową, sportami zimowymi i letnimi, rekreacją i lecznictwem uzdrowiskowym Eksponowanie odrębności kulturowej i sztuki regionalnej. Strefy osadnicze z preferencją dla usług centrotwórczych: - rozwój poprzez porządkowanie i przekształcenia istniejącej struktury przestrzennej i funkcjonalnej, podnoszenie standardów obiektów użyteczności publicznej przy zachowaniu rygorów ochrony środowiska kulturowego i przyrodniczego. - Centrum wsi Sękowa wskazane do dalszego kompleksowego uporządkowania urbanistycznoarchitektonicznego. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 35

37 36 3. OPIS WIZJI I CELÓW REWITALIZACJI Analiza problemów i potencjałów pozwoliła na określenie wizji rozwoju, stanowiącej punkt docelowy dla rewitalizacji. Wizję przedstawiono dla głównych obszarów problemowych. Obszar rewitalizacji gminy Sękowa terenem zrównoważonego rozwoju społecznogospodarczego, korzystającego z potencjałów turystycznych i środowiskowych, a także miejscem stałej poprawy świadczonych usług publicznych realizowanych w nowoczesnych budynkach gminnych. SPOŁECZEŃSTWO Obszar rewitalizacji miejscem świadczenia wysokiej jakości usług publicznych, w tym edukacyjnych i wychowawczych, a także szerokiego dostępu do kultury, pozwalających na istotny wzrost kapitału społecznego mieszkańców. GOSPODARKA Obszar rewitalizacji miejscem rozwoju aktywności zawodowej i gospodarczej mieszkańców, bazującej na sprzyjających warunkach rozwoju turystyki i przemysłu oraz spędzania czasu wolnego. ŚRODOWISKO Obszar rewitalizacji miejscem dbałości o środowisko naturalne, a także miejscem racjonalnego wykorzystywania sprzyjających warunków środowiskowych dla rozwoju społecznego i gospodarczego. PRZESTRZEŃ Obszar rewitalizacji miejscem stałej poprawy jakości obiektów publicznych i mieszkalnych, a także infrastruktury technicznej. Tak nakreślona wizja pozwoliła wyznaczyć następujące cele: Cel główny: Wyprowadzenie obszaru rewitalizacji Gminy Sękowa ze stanu kryzysowego poprzez całościową rewitalizację społeczną, uwzględniającą wykorzystanie potencjałów ludzkich, gospodarczych, środowiskowych i infrastrukturalnych. Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 1. Modernizacja i rozbudowa obiektów edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 2. Poprawa oferty edukacyjnej, w tym zajęć pozalekcyjnych i zajęć przedszkolnych Kierunek 3. Rozbudowa przestrzeni sportowych i rekreacyjnych Cel szczegółowy 2. Wsparcie osób społecznie wykluczonych, w tym starszych i niepełnosprawnych Kierunek 1. Wsparcie osób bezrobotnych w powrocie na rynek pracy Kierunek 2. Poprawa warunków opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Kierunek 1. Tworzenie bazy lokalowej dla rozwoju aktywności społecznej mieszkańców Kierunek 2. Wsparcie tworzenia instytucji ekonomii społecznej Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 36

38 37 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Wołowiec Źródło: Opracowanie własne Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Wstępem do poprawy sytuacji edukacyjnej powinna być poprawa dostępności opieki przedszkolnej. Przyjmuje się, że punktem docelowym dla działań publicznych będzie zapewnienie miejsc w placówkach dla wszystkich dzieci w wieku przedszkolnym. Konieczna jest przy tym rozbudowa istniejącej infrastruktury, a także poprawa warunków świadczonej oferty rozwój terenów rekreacji dziecięcej wokół placówek, a także odpowiednie doposażenie. Równocześnie organizacja opieki przedszkolnej powinna pozytywnie wpływać na realizację celu nr 3, tzn. powinna wspierać możliwość powrotu na rynek pracy młodych rodziców. W tym kontekście należy rozważyć możliwość przedłużenia czasu pracy placówek i dostosowania go do godzin pracy rodziców. W naturalny sposób głównym miejscem poprawy oferty szkolnej będzie miejscowość Sękowa, w tym wyznaczony tu podobszar rewitalizacji. W miejscowości zlokalizowany jest Zespół Szkolno-Przedszkolny, do którego uczęszcza znaczna część dzieci i młodzieży z gminy. Cel realizowany będzie zarówno poprzez poprawę bazy lokalowej i poprawę otoczenia Zespołu Szkół, jak i poprzez istotną poprawę oferty zajęciowej, dla realizacji której konieczne będzie zapewnienie nowoczesnego sprzętu komputerowego i edukacyjnego. Jako element wspomagający, konieczne będą działania poprawiające sytuację dzieci i młodzieży o istotnych deficytach edukacyjnych i rozwojowych. Oznacza to konieczność rozwoju placówek wspomagających, w tym placówek wsparcia dziennego oraz lokalnych świetlic. W tym sensie działania będą spójne z kierunkami wyznaczonymi w celu nr 2. Poprawa warunków edukacyjnych realizowana będzie również poprzez rozwój oferty kultury i czasu wolnego, które uwzględniono w celu nr 3. Cel szczegółowy 2. Wsparcie osób społecznie wykluczonych, w tym starszych i niepełnosprawnych Niezależnie od działań nakierowanych na poprawę sytuacji w przyszłości, należy pamiętać, że w gminie już teraz mieszka znaczna liczba osób borykających się z problemami społecznymi. Dominującym są tu ubóstwo i bezrobocie, chociaż należy mieć świadomość, Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 37

39 38 że obserwowany proces starzenia się społeczności prowadzić będzie w następnych latach do wzrostu natężenia problemów zdrowotnych i problemów wynikających z niepełnosprawności. Stąd konieczne są zarówno działania aktywizujące, dedykowane osobom bezrobotnym, a wpływające na zmniejszenie skali ubóstwa, jak i działania prowadzące do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych i starszych. Poprawa sytuacji osób bezrobotnych powinna następować poprzez realizację projektów miękkich, przy czym powinna logicznie łączyć się z tworzeniem bodźców dla rozwoju gospodarczego i rozwoju podmiotów ekonomii społecznej, który został wskazany jako pożądany kierunek rozwoju w ramach celu nr 3. Problemy osób starszych i niepełnosprawnych powinny być rozwiązywane poprzez dostosowywanie infrastruktury i obiektów publicznych do potrzeb osób z deficytami ruchowymi, a także poprzez projekty miękkie o charakterze integracyjnym. Osiągnięta w ten sposób możliwość większej aktywności mieszkańców niepełnosprawnych i starszych koresponduje z kierunkami wskazanymi w celu nr 3. Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Generalnym kierunkiem działania w relacjach władz i społeczności powinna być realizacja zasady pomocniczości. Polega ona na możliwe szerokim delegowaniu kompetencji dla strony społecznej. W tym celu potrzebne są silne i sprawne organizacje pozarządowe. Istotnym zadaniem będzie zatem stworzenie warunków dla rozwoju NGO, tzn. zapewnienie odpowiedniej bazy lokalowej, wyposażenia, a także wsparcie w pozyskiwaniu środków na działalność statutową. W ramach celu planuje się również wdrożyć działania nakierowane na wzrost uczestnictwa mieszkańców w rynku pracy. Jako działanie publiczne przewidziano przy tym przede wszystkim wsparcie rozwoju podmiotów ekonomii społecznej. Po pierwsze pozwoli to na uzyskanie dodatkowych korzyści społecznych (poprawa jakości przestrzeni publicznej, możliwość wsparcia opieki nad dziećmi). Po drugie, ten kierunek działania został wskazany do realizacji przez samych mieszkańców. Należy zatem oczekiwać znacznego zaangażowania, a zatem pozytywnych efektów dla lokalnej społeczności. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 38

40 39 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Wizualizacja terenu obszaru rewitalizacji w Sękowej po rewitalizacji. Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 39

41 40 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Wizualizacja terenu obszaru rewitalizacji w Sękowej po rewitalizacji. Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 40

42 41 4. OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH I SZACUNKOWE RAMY FINANSOWE 4.1 LISTA PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Zadania przewidziane do realizacji muszą stanowić odpowiedź na zdiagnozowane wcześniej deficyty. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata , podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne to właśnie te przedsięwzięcia, bez których realizacja celów programu rewitalizacji nie będzie możliwa, a w konsekwencji - wyjście ze stanu kryzysowego nie będzie możliwe. Co więcej, zgodnie z Wytycznymi, Gminny Program Rewitalizacji powinien mieć charakter komplementarny, w rozumieniu: Przestrzennym, co oznacza zaplanowanie działań oddziałujących na cały obszar deficytowy, ale też integrowanie ich z działaniami poza obszarem rewitalizacji, a wpływającymi na poprawę sytuacji w obszarze rewitalizacji. Problemowym, co oznacza konieczność uwzględnienia spójnych ze sobą działań we wszystkich głównych obszarach problemowych (deficyty społeczne, gospodarcze, środowiskowe, przestrzennofunkcjonalne, techniczne). Proceduralno-instytucjonalnym, co oznacza takie planowanie działań, aby różne instytucje mogły ze sobą efektywnie współdziałać. Komplementarności międzyokresowej, co oznacza zachowanie ciągłości z działaniami podejmowanymi w poprzedniej perspektywie finansowej, tj. w latach Komplementarności źródeł finansowania, co oznacza umiejętność łączenia różnych źródeł zewnętrznych (EFRR, EFS, FS) ze środkami publicznymi krajowymi i środkami prywatnymi. Przedstawione niżej działania w ramach Planowanych Podstawowych Przedsięwzięć Rewitalizacyjnych odpowiadają opisanym wyżej wymogom. Łącznie tworzą spójną całość i angażując poszczególne grupy interesariuszy, bezpośrednio lub pośrednio wpływają na poprawę sytuacji w poszczególnych, wymienionych w art. 9 Ustawy z dn. 9 października o rewitalizacji, obszarach, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru społecznego. Kolejność projektów ustalono biorąc pod uwagę 4 zasadnicze czynniki: Logikę rewitalizacji, tj. fakt, iż najpierw konieczne jest stworzenie warunków przestrzennych (lokalowych, terytorialnych, infrastrukturalnych), a w dalszej kolejności następuje realizacja projektów, które pozwolą na efektywne wykorzystanie powstałej infrastruktury (projekty miękkie); Poziom deficytu, zgodnie z założeniem, że najpierw powinny być rozwiązywane problemy o największym nasileniu, Skalę działania, tj. uwzględnienie w hierarchii najpierw projektów dużych, a w dalszej kolejności projektów mniejszych, których zakres będzie mógł być w przyszłości modyfikowany i dostosowywany do faktycznej sytuacji powstałej po zrealizowaniu projektów dużych. Konieczność równomiernego pod względem terytorialnym (we wszystkich podobszarach rewitalizacji lub ich sąsiedztwie) rozmieszczenia działań. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 41

43 42 PROJEKT 1 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu PODNIESIENIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH POPRZEZ STWORZENIE CENTRUM SPOŁECZNO-EDUKACYJNEGO W MIEJSCOWOŚCI SĘKOWA Gmina Sękowa Projekt nr 1 ma charakter kompleksowy i jako taki skierowany jest do możliwie największej grupy odbiorców. Odpowiada przy tym na zdiagnozowane we wcześniejszych analizach problemy. Przedmiotem projektu jest kompleksowy rozwój obiektów i przestrzeni publicznej w centrum i w północnej części obszaru rewitalizacji miejscowości Sękowa, w celu realizacji zadań podnoszących standardy życia mieszkańców, w tym: 1. Poprawa warunków edukacyjnych poprzez rozbudowę i modernizację budynków Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Sękowej; 2. Poprawa warunków opieki przedszkolnej poprzez modernizację i rozbudowę sal dydaktycznych i zaplecza przedszkola w Sękowej; 3. Poprawa warunków realizacji zajęć z wychowania fizycznego dla uczniów oraz rekreacji dla dorosłych mieszkańców obszaru rewitalizacji poprzez budowę boiska przy Zespole Szkolno- Przedszkolnym; 4. Poprawę warunków działalności organizacji pozarządowych i społecznych poprzez rozbudowę budynku Urzędu Gminy Sękowa i stworzenie w nim pomieszczeń dla NGO; 5. Przebudowa układu komunikacyjnego w obszarze funkcji publicznych (Zespół Szkolno-Przedszkolny, Przedszkole, Urząd Gminy, tereny rekreacji), w tym podniesienie jakości i bezpieczeństwa ciągów komunikacyjnych, stworzenie terenów zielonych, parkingów i przystanku autobusowego. 6. Poprawa warunków aktywności osób starszych poprzez rozbudowę istniejącego Domu Pomocy Społecznej oraz stworzenie w nim miejsc dziennego pobytu, a także zagospodarowanie położonego w sąsiedztwie obiektu budynku pomocniczego jako centrum turystycznego, obsługiwanego przez seniorów. Projekt stanowi odpowiedź na zdiagnozowane problemy społeczne. Dotyczą one: sfery edukacyjnej, a w szczególności stanu placówek edukacyjnych: Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Sękowej, Przedszkola i szkolnego obiektu sportowego. ZSP to kompleks składający się z obiektów, dobudowywanych w kolejnych latach, gdy zaszła taka potrzeba. W efekcie mamy obiekt szkolny o substancji wytworzonej w różnych latach, więc o różnym stopniu zniszczenia. Dodatkowo kompleks jest funkcjonalnie nieprzystosowany do prowadzenia nowoczesnej edukacji. Brakuje sal przedmiotowych, biblioteki i odpowiednio przestronnych przestrzeni wspólnych. Na te problemy wskazywano w czasie konsultacji społecznych. Przygotowany Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 42

44 43 projekt budowlany realizuje podstawowe potrzeby funkcjonalne placówki, a przewidywane zakupy mają podnieść jakość kształcenia. Rozbudowa placówki i jej odpowiednie doposażenie spełniać będzie oczekiwania dzieci i młodzieży, przedstawione w czasie spotkań konsultacyjnych. Zwiększenie powierzchni i zakup wyposażenia da praktyczną możliwość rozwoju oferty zajęć pozalekcyjnych, zwłaszcza tych, wskazanych w czasie konsultacji zajęć językowych, fotograficznych, dziennikarskich, informatycznych, filmowych itp.; edukacji przedszkolnej. Przedszkole w Sękowej jest obiektem drewnianym, wybudowanym w roku Stan obiektu bardzo zły. Jest to niewielki budynek, nie spełniający wymogów technicznych i sanitarnych oraz nie pozwalający na przyjęcie kolejnych dzieci. Obiekt wybudowano z drewna z rozebranych chyży łemkowskich; boiska, zlokalizowanego w kompleksie, które nie spełnia podstawowych wymogów obiektu edukacyjnego i ogólnie dostępnego boiska publicznego; dostępu do przestrzeni dla rozwoju organizacji pozarządowych. Projekt rozbudowy Urzędu Gminy pozwoli, dzięki udostępnieniu nowych powierzchni, znacząco poprawić warunki funkcjonowania organizacji pozarządowych. Będzie stanowił zatem bezpośrednią odpowiedź na deficyt stwierdzony w analizach statystycznych (niewielka liczba organizacji pozarządowych), a także zaspokoi potrzeby zgłaszane przez mieszkańców w czasie konsultacji społecznych. aktywnej polityki senioralnej. Stworzone centrum senioralne pozwoli na zapewnienie ciepłego posiłku, zajęć usprawniających, terapeutycznych, rehabilitacyjnych oraz opieki wykwalifikowanej kadry. Z kolei centrum turystyczne (obiekty znajdują się w pobliżu kościoła św. Jakuba i Filipa, wpisanego na listę UNESCO) stanowi formułę łączenia terapii senioralnej i działalności na rzecz turystów, w tym działalności przewodnickiej. Obiekt byłej plebanii będzie centrum turystyki, gdzie zwiedzający będzie mógł odpocząć, napić się herbaty i posłuchać opowieści o kościele i ziemi Sękowskiej. Podejście takie oznacza, że seniorzy nie tylko uzyskają pomoc, ale też będą mieli realny wpływ na możliwość rozwoju własnego miejsca życia. Realizacja działania znajduje potwierdzenie w Diagnozie Społecznej, zwłaszcza w jej części poświęconej procesowi starzenia się społeczeństwa obserwowanego w całej gminie. Dopełnieniem kompleksowego projektu będzie podniesienie jakości terenów wspólnych, w tym ciągów komunikacyjnych, parkingów i zieleni. Projekt stanowi kwintesencję idei rewitalizacji, która obejmuje wszystkie fazy życia społecznego. REALIZOWANY CEL: Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 43

45 44 Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Kierunek 1. Modernizacja i rozbudowa obiektów edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 3. Rozbudowa przestrzeni sportowych i rekreacyjnych Cel 2. Wsparcie osób społecznie wykluczonych, w tym starszych i niepełnosprawnych Kierunek 2. Poprawa warunków opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Kierunek 1. Tworzenie bazy lokalowej dla rozwoju aktywności społecznej mieszkańców Podobszar rewitalizacji - Sękowa Koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Rezultat 1: Poprawa warunków edukacyjnych Rezultat 2: Poprawa warunków sportu i rekreacji Rezultat 3: Poprawa warunków działalności organizacji pozarządowych Rezultat 4: Poprawa warunków opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi. Rezultat 5: Wzrost liczby osób starszych i niepełnosprawnych korzystających z oferty DPS. Sposób oceny 1, 2 i 3, 4: Protokoły odbioru robót Sposób oceny 5: Sprawozdania z działalności DPS PROJEKT 2 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO KULTURY MIESZKAŃCÓW OBSZARU REWITALIZOWANEGO - PRZEBUDOWA GMINNEGO OŚRODKA KULTURY W SĘKOWEJ Gmina Sękowa W ramach zadania planuje się rozbudowę istniejącego Gminnego Ośrodka Kultury, w szczególności budowę sali wystawowej, pełniącej również rolę sali muzycznej i koncertowej. Jest to odpowiedź na zapotrzebowanie społeczne zdiagnozowane w czasie spotkań z mieszkańcami. Projekt realizowany będzie poza ściśle rozumianym obszarem rewitalizacji. Należy jednak podkreślić, że Dom Kultury w Sękowej stanowi naturalne zaplecze podobszaru rewitalizacji, o czym świadczy niewielka odległość - ok. 400 metrów. REALIZOWANY CEL: Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 44

46 45 Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Kierunek 1. Tworzenie bazy lokalowej dla rozwoju aktywności społecznej mieszkańców Sąsiedztwo podobszaru rewitalizacji w Sękowej Koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Rezultat 1: Rozwój przestrzeni dla działalności kulturalnej Sposób oceny 1: Protokoły odbioru robót PROJEKT 3 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu ARTYŚCI ŻYCIA Gmina Sękowa Projekt polegać będzie na organizacji placówek wsparcia dziennego w miejscowościach Sękowa i Siary. Placówki realizować będą zajęcia wychowawcze, edukacyjne oraz działania usamodzielniające. Zasadniczym elementem będzie promowanie idei wolontariatu i pracy społecznej. Uczniowie będą mogli na miejscu otrzymać pomoc w odrabianiu lekcji, a także wsparcie w wyborze ścieżki zawodowej. Placówki będą również oferowały wsparcie dla otoczenia dzieci i młodzieży czyli dla rodziców i rodzeństwa. Obiekt w miejscowości Siary znajdować się będzie poza obszarem rewitalizacji, jednak w związku z kształtem podobszaru w miejscowości Sękowa (położenie przy granicy z miejscowością Siary), będzie skutecznie zmniejszać deficyty społeczne w samym podobszarze. Jak wynika z poniższego szkicu, mieszkańcy północnej części podobszaru rewitalizacji będą mieli dogodniejszy dostęp do obiektu w Siarach, niż do Domu Kultury w Sękowej odległości to odpowiednio 400 i 900 metrów. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 45

47 46 W ramach projektu, który planuje się zrealizować ze wsparciem środków z Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowane będą też analogiczne zadania w miejscowości Bodaki. Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji REALIZOWANY CEL: Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 2. Poprawa oferty edukacyjnej, w tym zajęć pozalekcyjnych i zajęć przedszkolnych Miejscowości Sękowa, Siary (sąsiedztwo podobszaru rewitalizacji w Sękowej) Szacowana wartość: zł źródło finansowania: Europejski Fundusz Społeczny, krajowe środki publiczne Rezultat 1: Rozwój oferty zagospodarowania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, poprawa warunków edukacyjnych. Rezultat 2: Wzrost liczby dzieci i młodzieży korzystających z placówek wsparcia dziennego. Sposób oceny 1 i 2: Sprawozdanie z działalności GOPS w Sękowej. PROJEKT 4 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki UTWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA SPOŁECZNEGO Gmina Sękowa Projekt będzie polegał na stworzeniu przedsiębiorstwa społecznego, co pozwoli na ukierunkowanie dużego potencjału aktywności społecznej, Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 46

48 47 sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji a także na aktywizację społeczną i zawodową mieszkańców bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem. Spółdzielnia socjalna osób prawnych, powołana zostanie przez Gminę Sękowa i organizację pozarządową. Powstałe przedsiębiorstwo będzie realizowało zadania publiczne, a także zadania wynikające z planowanego rozwoju turystycznego tj.: Gotowanie obiadów do szkół i przedszkoli z terenu Gminy Sękowa, opieka nad osobami starszymi (zakupy, obiady, sprzątanie, opieka nad dziećmi przedszkolnymi w godzinach pracy rodziców). Prowadzenie sklepiku z małą gastronomią i pamiątkami związanymi z kulturą łemkowską, sprzedaż biletów do Magurskiego Parku Narodowego w tzw. Rejonie oraz prowadzenie punktu gastronomicznego w Domu Uzdrowiskowym w Wapiennem. W tym sensie działania rewitalizacyjne będą prowadzone z wykorzystaniem potencjałów zarówno w samych podobszarach i ich bezpośrednim otoczeniu, ale też z wykorzystaniem dalszych potencjałów w tym przypadku Uzdrowiska Wapienne. Co ważne, projekt został zgłoszony i był omawiany w czasie konsultacji społecznych z mieszkańcami. Oznacza to, że można spodziewać się pozytywnego odbioru i udziału społeczności lokalnej. REALIZOWANY CEL: Cel 2. Wsparcie osób społecznie wykluczonych, w tym starszych i niepełnosprawnych Kierunek 1. Wsparcie osób bezrobotnych w powrocie na rynek pracy Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Kierunek 2. Wsparcie tworzenia instytucji ekonomii społecznej Podobszar rewitalizacji w Ropicy Górnej Szacowana wartość: zł Źródło finansowania: Europejski Fundusz Społeczny, krajowe środki publiczne Rezultat: Zmniejszenie zapotrzebowania na pomoc społeczną wynikającą z bezrobocia Sposób oceny: Sprawozdanie z działalności GOPS (liczba osób otrzymujących wsparcie z tytuły bezrobocia). PROJEKT 5 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki STWORZENIE OFERTY ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ Gmina Sękowa W ramach projektu zostanie stworzona szeroka oferta nowoczesnych zajęć pozalekcyjnych dla wszystkich uczniów szkoły podstawowej w Sękowej. Projekt będzie dążył zatem do praktycznego wykorzystania Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 47

49 48 sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji infrastruktury powstałej w wyniku realizacji projektu nr 1. Zorganizowane zostaną zajęcia m.in.: Nauki języków obcych z wykorzystaniem nowoczesnych technik pamięciowych, Nauki programowania komputerowego i tworzenia grafiki komputerowej, Pogłębiania wiedzy matematycznej i technicznej, Edukacji ekologicznej. Dokładny zakres tematyczny zajęć zostanie dostosowany do bieżących potrzeb, na etapie przygotowań do realizacji projektu. REALIZOWANY CEL: Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 2. Poprawa oferty edukacyjnej, w tym zajęć pozalekcyjnych i zajęć przedszkolnych Podobszar rewitalizacji w Sękowej Szacowany koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Społeczny Rezultat 1: Poprawa warunków edukacyjnych. Rezultat 2: Wzrost liczby uczniów szkoły podstawowej, korzystających z zajęć dodatkowych. Sposób oceny 1 i 2: Liczba uczniów, którzy wzięli udział w zajęciach dodatkowych (listy obecności). PROJEKT 6 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu WSPARCIE OSÓB BEZROBOTNYCH W POWROCIE NA RYNEK PRACY Gmina Sękowa W ramach projektu zostanie stworzona kompleksowa oferta wsparcia w powrocie na rynek pracy dla osób bezrobotnych. Planuje się zagwarantować 25% miejsc w projekcie mieszkańcom obszaru rewitalizacji. W ramach projektu zostaną uwzględnione następujące typy działań: pomoc w organizacji stażu, wolontariatu lub praktyk, zatrudnienie wspierane, wspomagane, usługi trenera zatrudnienia wspieranego oraz inne usługi ułatwiające adaptację pracownika w środowisku pracy, poradnictwo psychologiczne i psychospołeczne, trening kompetencji i umiejętności społecznych, poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy, kursy i szkolenia umożliwiające nabycie, podniesienie lub zmianę kwalifikacji, Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 48

50 49 inne narzędzia, metody służące aktywizacji społecznej i zawodowej, wynikające ze zidentyfikowanych potrzeb osób obejmowanych wsparciem (w tym o charakterze zdrowotnym). REALIZOWANY CEL: Cel 2. Wsparcie osób społecznie wykluczonych, w tym starszych i niepełnosprawnych Kierunek 1. Wsparcie osób bezrobotnych w powrocie na rynek pracy Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Kierunek 2. Wsparcie tworzenia instytucji ekonomii społecznej Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Gmina Sękowa, ze szczególnym uwzględnieniem podobszaru rewitalizacji w Sękowej i Ropicy Górnej Szacowany koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Społeczny Rezultat: Zmniejszenie zapotrzebowania na pomoc społeczną wynikającą z bezrobocia. Sposób oceny: Sprawozdanie z działalności GOPS (liczba osób otrzymujących wsparcie z tytuły bezrobocia). PROJEKT 7 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu POPRAWA WARUNKÓW WYCHOWAWCZYCH W NIEPUBLICZNYM PRZEDSZKOLU "PROMYCZEK" W ROPICY GÓRNEJ Gmina Sękowa W ramach zadania zostaną przeprowadzone działania modernizacyjne w gminnym budynku mieszczącym Punkt Przedszkolny w Ropicy Górnej. Planuje się: o Zagospodarowanie podwórka modernizacja placu zabaw, poprzez zakup i lokalizację nowych urządzeń zabawowych i rekreacyjnych, o Estetyzację elewacji, o Poprawę bezpieczeństwa poprzez wymianę siatki ogrodzeniowej. Zadanie wprost wynika z zapotrzebowania zgłaszanego na etapie konsultacji społecznych przez mieszkańców. Obecnie obiekt jest w złym stanie, a co więcej, fakt zlokalizowania przy drodze wojewódzkiej stanowi istotne zagrożenie dla dzieci. Dostosowanie infrastrukturalne pozwoli na lepsze wykorzystanie efektów, jaki da projekt nr 9, nakierowany na poprawę oferty zajęciowej w przedszkolach podobszaru rewitalizacji. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 49

51 50 Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji REALIZOWANY CEL: Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 1. Modernizacja i rozbudowa obiektów edukacyjnych i wychowawczych Podobszar rewitalizacji w Ropicy Górnej Szacowany koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Rezultat 1: Poprawa warunków opieki przedszkolnej. Sposób oceny 1: Protokoły odbioru robót. PROJEKT 8 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, ROZWÓJ OFERTY ZAJĘCIOWEJ W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH Gmina Sękowa Projekt będzie miał na celu całościową poprawę oferty wychowania przedszkolnego, a także wsparcie młodych rodziców w powrocie na rynek pracy lub w zwiększeniu aktywności zawodowej. Dotyczył będzie placówek przedszkolnych w Sękowej oraz Ropicy Górnej. Działanie będzie zatem spójne z projektami nr 1 i nr 8 i pozwoli wykorzystać infrastrukturę powstałą w wyniku jego realizacji. Na zakres projektu złożą się: Zakup zabawek, wyposażenia, sprzętu rekreacyjnego, Zakup interaktywnego sprzętu, stanowiącego wsparcie dla nauki języków obcych, organizacji zajęć z muzyki i rytmiki, organizacji dziecięcych zajęć i przedstawień teatralnych, zajęć przyrodniczych i innych, Organizacja zajęć dodatkowych, w tym wyjazdów rekreacyjnych i edukacyjnych dla dzieci. REALIZOWANY CEL: Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych Kierunek 2. Poprawa oferty edukacyjnej, w tym zajęć pozalekcyjnych i zajęć przedszkolnych Podobszary rewitalizacji w Sękowej i Ropicy Górnej Szacowany koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 50

52 51 FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji Społeczny Rezultat: Poprawa warunków i oferty wychowania przedszkolnego. Sposób oceny: faktury zakupu sprzętu, sprawozdania placówek dot. liczby dzieci uczestniczących w zajęciach, wyjazdach itd. PROJEKT 9 Podmiot odpowiedzialny Zakres rzeczowy projektu wraz z opisem, w jaki sposób działania zaplanowane w projekcie przyczynią się do realizacji celów Programu Lokalizacja Szacowana wartość z podaniem źródeł finansowania (krajowe środki publiczne, EFRR, EFS, FS, środki prywatne, środki z innych źródeł) Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji ROZWÓJ OFERTY CZASU WOLNEGO DLA SENIORÓW W MIEJSCOWOŚCI MĘCINA MAŁA Gmina Sękowa W ramach zadania, realizowanego w obszarze zdegradowanym planuje się poprawić ofertę czasu wolnego dla starszych mieszkańców miejscowości Męcina Mała. Bezpośrednim efektem działań będzie wzrost aktywności społecznej seniorów, a także poziom integracji społecznej w miejscowości. W skład zadań projektowych wejdzie m.in. organizacja warsztatów, spotkań i zajęć integracyjnych dla osób starszych, jak również wyjazdów i wycieczek krajoznawczych czy edukacyjnych. Podobszar zdegradowany Męcina Mała Szacowany koszt: zł Źródło finansowania: krajowe środki publiczne, Europejski Fundusz Społeczny Rezultat: Wzrost aktywności społecznej osób starszych Sposób oceny: liczba osób starszych uczestniczących w organizowanych wydarzeniach, listy obecności. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 51

53 RAMOWY PLAN FINANSOWY Poniżej przedstawiono zestawienie projektów z przypisanym szacunkowym kosztem i podmiotami odpowiedzialnymi za realizację. Łącznie Gmina zamierza zrealizować projekty na kwotę 9,45 mln zł, przy czym część zadań realizowana będzie ze wsparciem Europejskiego Funduszu Społecznego. Przewidziano również zadanie z udziałem organizacji pozarządowej na kwotę 200 tys. złotych. LP. PROJEKT PODMIOT ODPOWIEDZIALNY projekt 1 projekt 2 projekt 3 projekt 4 projekt 5 projekt 6 projekt 7 projekt 8 projekt 9 PODNIESIENIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH POPRZEZ STWORZENIE CENTRUM SPOŁECZNO-EDUKACYJNEGO W MIEJSCOWOŚCI SĘKOWA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO KULTURY MIESZKAŃCÓW OBSZARU REWITALIZOWANEGO - PRZEBUDOWA GMINNEGO OŚRODKA KULTURY W SĘKOWEJ KOSZT ZADANIA [zł] Gmina Sękowa Gmina Sękowa ARTYŚCI ŻYCIA Gmina Sękowa STWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA SPOŁECZNEGO STWORZENIE OFERTY ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ WSPARCIE OSÓB BEZROBOTNYCH W POWROCIE NA RYNEK PRACY POPRAWA WARUNKÓW WYCHOWAWCZYCH W NIEPUBLICZNYM PRZEDSZKOLU "PROMYCZEK" W ROPICY GÓRNEJ ROZWÓJ OFERTY ZAJĘCIOWEJ W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH ROZWÓJ OFERTY CZASU WOLNEGO DLA SENIORÓW W MIEJSCOWOŚCI MĘCINA MAŁA Gmina Sękowa, NGO Gmina Sękowa Gmina Sękowa Gmina Sękowa Gmina Sękowa Gmina Sękowa ŁĄCZNIE ŹRÓDŁO FINANSOWANIA krajowe środki publiczne, EFRR krajowe środki publiczne, EFRR krajowe środki publiczne, EFS krajowe środki publiczne, EFS krajowe środki publiczne, EFS krajowe środki publiczne, EFS krajowe środki publiczne, EFRR krajowe środki publiczne, EFS krajowe środki publiczne, EFS Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 52

54 POZOSTAŁE DOPUSZCZALNE PROJEKTY REWITALIZACYJNE W dokumencie przedstawiono wszystkie projekty rewitalizacyjne, dla których była możliwość określenia zakresu, szacunkowej kwoty i sposobu realizacji. Należy jednak pamiętać, że program docelowo ma obowiązywać przez okres 6 lat. O ile podmioty publiczne najczęściej są w stanie zaplanować swoje najważniejsze działania inwestycyjne z kilkuletnim wyprzedzeniem, o tyle podmioty prywatne czy organizacje pozarządowe działają w związku z konkretną sytuacją, np. nagłym przypływem środków finansowych. Przedstawiona lista działań nie ma zatem charakteru zamkniętego. Planuje się w następnych latach prowadzenie działań o celach zbieżnych wobec projektów z listy podstawowej. Wójt Gminy nie tylko przyjmuje możliwość włączenia się nowych podmiotów w proces rewitalizacji, ale wręcz powinien działać na rzecz pozyskania takich podmiotów. Stąd konieczność przedstawienia ogólnej charakterystyki działań, które pomimo tego, że nie zostały jednoznacznie zdefiniowane w programie, będą uznawane za działania (projekty) rewitalizacyjne. Głównym założeniem jest to, że projekt, aby mógł być uznany za rewitalizacyjny, musi pozostawać w zgodzie z wyznaczonymi celami i kierunkami działań, a także musi być dedykowany przede wszystkim mieszkańcom obszaru rewitalizacji. W następnych latach w skład działań rewitalizacyjnych, będzie się zaliczać w gminie Sękowa m.in.: Działania z zakresu rozbudowy i modernizacji obiektów i infrastruktury publicznej o charakterze edukacyjnym, wychowawczym i rekreacyjnym, Działania miękkie zmierzające do zapewnienia lepszej oferty edukacyjnej, w tym zajęć pozalekcyjnych, Działania miękkie zmierzające do zapewnienia lepszej oferty wychowawczej, w tym zajęć przedszkolnych dla dzieci, Działania nakierowane na zwiększenie możliwości powrotu na rynek pracy osób bezrobotnych, a także działania zmierzające do wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców, Działania inwestycyjne i miękkie poprawiające możliwość integracji społecznej osób starszych i niepełnosprawnych, Działania, których celem będzie zapewnienie miejsc rozwoju aktywności społecznej i obywatelskiej, Działania zmierzające do wzrostu aktywności gospodarczej mieszkańców. 4.4 ZGODNOŚĆ PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH ZE ZDIAGNOZOWANYMI PROBLEMAMI Obszar rewitalizowany Sękowa: Zdiagnozowane deficyty społeczne: Bezrobocie wysoka liczba zasiłków z tytułu bezrobocia /1000 mieszkańców - 29,4 Ubóstwo wysoka liczba zasiłków z tytułu ubóstwa /1000 mieszkańców - 32,6 Edukacja / sytuacja uczniów słaby wynik sprawdzianu po 6 klasie Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 53

55 54 Poziom kapitału społecznego niska liczba organizacji pozarządowych Zdiagnozowano również deficyty: środowiskowe i przestrzenno-funkcjonalne. W trakcie diagnozy pogłębionej i konsultacji społecznych wskazano: iż podobne deficyty, jak w Sękowej, występują również w sołectwie Męcina Mała, dlatego też, z uwagi na bliskość obu sołectw oraz na brak infrastruktury w Męcinie Małej, rewitalizowana substancja w sołectwie Sękowa będzie również służyć sołectwu Męcina Mała; deficyty edukacyjne związane są z niską jakością infrastruktury dydaktycznej, w tym placówek: szkolnej i przedszkolnej w Sękowej oraz z brakiem nowoczesnego wyposażenia głównie pracowni przedmiotowych, co obniża szansę dzieci z Sękowej i Męciny Małej w dalszej ścieżce edukacyjnej. W zakresie szeroko pojętej edukacji edukacji kulturowej zdiagnozowano konkretne braki. Istniejący Gminny Ośrodek Kultury, jest placówką przestarzałą, tak pod względem infrastruktury, jak i wyposażenia. Dlatego też jego oferta jest mocno ograniczona, a sama placówka nie realizuje w pełni zapotrzebowania na kulturę i edukację kulturalną i kulturową; potrzebę działania na rzecz seniorów; deficyt w zakresie niskiego poziomu aktywności społecznej jest związany w szczególności z brakiem odpowiednich pomieszczeń na działalność NGO. Działając na rzecz niwelacji deficytów: w zakresie edukacji zaproponowano kompleksową przebudowę i wyposażenie w nowoczesne pomoce dydaktyczne Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Sękowej, jedynej szkole podstawowej w obszarze rewitalizowanym Sękowa, a także stworzenie oferty zajęć pozalekcyjnych dla uczniów szkoły podstawowej. W Sękowej oraz w Siarach będzie realizowany projekt, polegający na organizacji placówek wsparcia dziennego. Będą one realizować zajęcia wychowawcze, edukacyjne oraz działania usamodzielniające. Zasadniczym elementem będzie promowanie idei wolontariatu i pracy społecznej. Uczniowie będą mogli na miejscu otrzymać pomoc w odrabianiu lekcji, a także wsparcie w wyborze ścieżki zawodowej. Placówki będą również oferowały wsparcie dla otoczenia dzieci i młodzieży czyli dla rodziców i rodzeństwa; w zakresie edukacji i kultury przewiduje się zwiększenie oferty Gminnego Ośrodka Kultury w Sękowej, który choć nie leży bezpośrednio w obszarze rewitalizowanym, to z nim graniczy. Ośrodek po modernizacji i wyposażeniu w nowoczesne sprzęty i urządzenia techniczne, włączy się w system edukacyjny - co wpłynie pozytywnie na zmniejszenie deficytów edukacyjnych, ale również społecznych, gdyż będzie realizować działania na rzecz podnoszenia jakości kapitału ludzkiego, co ma Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 54

56 55 ogromne znaczenie w zakresie podniesienia aktywności dorosłych na rynku pracy, a młodzieży w dalszej ścieżce edukacyjnej; przebudowę przedszkola, co ma również znaczenie dla zwiększenia szans kobiet na rynku pracy i zmniejszenia deficytów w zakresie bezrobocia i ubóstwa rodzin, a także realizacja projektu pt.: Rozwój oferty zajęciowej w placówkach przedszkolnych ; planuje się aktywne działanie na rzecz zmniejszenia bezrobocia, poprzez stworzenie spółdzielni socjalnej, która zatrudni osoby wykluczone dotychczas z rynku pracy, realizację projektu pt.: Wsparcie osób bezrobotnych w powrocie na rynek pracy ; w zakresie zwiększenia aktywności seniorów, problem ten wskazano w konsultacjach społecznych, planuje się wzmocnić infrastrukturalnie DPS w Sękowej, i rozwinąć na jego bazie projekt aktywizacji seniorów w zakresie obsługi ruchu turystycznego. Również podniesienie oferty GOK w Sękowej wpłynie na stworzenie dodatkowych możliwości aktywizacji seniorów i stworzenia im godnych warunków życia. W ramach zadania, realizowanego w obszarze zdegradowanym planuje się poprawić ofertę czasu wolnego dla starszych mieszkańców miejscowości Męcina Mała. Bezpośrednim efektem działań będzie wzrost aktywności społecznej seniorów, a także poziom integracji społecznej w tej miejscowości. W skład zadań projektowych wejdzie m.in. organizacja warsztatów, spotkań i zajęć integracyjnych dla osób starszych, jak również wyjazdów i wycieczek krajoznawczych czy edukacyjnych; deficyty w zakresie małej aktywności społecznej, zmniejszane będą przez stworzenie miejsca dla NGO w obecnym Urzędzie Gminy po jego rozbudowie, poprzez utworzenie przedsiębiorstwa społecznego jako formy aktywizacji społecznej, gospodarczej ale również społecznej, gdyż partnerem Gminę będzie organizacja pozarządowa, w wyniku podniesienia oferty GOK, które winna trafić również do organizacji pozarządowych, w tym do kół gospodyń wiejskich; Obszar rewitalizowany Ropica Górna: Zdiagnozowane deficyty społeczne: Demografia - wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym w strukturze wiekowej; Bezrobocie wysoka liczba zasiłków z tytułu bezrobocia /1000 mieszkańców 37,5 Edukacja / sytuacja uczniów słaby wynik sprawdzianu po 6 klasie Poziom kapitału społecznego niska liczba organizacji pozarządowych Zdiagnozowano również deficyty: gospodarczy i techniczny. W trakcie diagnozy pogłębionej w trakcie konsultacji społecznej wskazano: iż działania edukacyjne, zmniejszające deficyty w edukacji, realizowane będą w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Sękowej, jako najbliższej placówce edukacyjnej, do której chodzą dzieci z Ropicy Górnej, natomiast zadania w zakresie kultury w GOK w Sękowej; potrzebę działania na rzecz seniorów; Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 55

57 56 deficyt w zakresie niskiego poziomu aktywności społecznej jest związany w szczególności z brakiem odpowiednich pomieszczeń na działalność NGO. Działając na rzecz niwelacji deficytów: w zakresie edukacji zaproponowano kompleksową przebudowę i wyposażenie w nowoczesne pomoce dydaktyczne Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Sękowej, jedynej szkole podstawowej w obszarze rewitalizowanym Sękowa i obszarze rewitalizowanym Ropica Górna, w tym stworzenie oferty zajęć pozalekcyjnych dla uczniów szkoły podstawowej. W Sękowej oraz w Siarach będzie realizowany projekt, polegający na organizacji placówek wsparcia dziennego, co opisano powyżej; w zakresie edukacji i kultury przewiduje się zwiększenie oferty Gminnego Ośrodka Kultury w Sękowej, co opisano powyżej; poprawa warunków wychowawczych w niepublicznym przedszkolu "Promyczek" w Ropicy Górnej, co ma również znaczenie dla zwiększenia szans kobiet na rynku pracy i zmniejszenia deficytów w zakresie bezrobocia i ubóstwa rodzin, a także realizacja projektu pt.: Rozwój oferty zajęciowej w placówkach przedszkolnych ; planuje się aktywne działanie na rzecz zmniejszenia bezrobocia, poprzez stworzenie spółdzielni socjalnej, która zatrudni osoby wykluczone dotychczas z rynku pracy, realizację projektu pt.: Wsparcie osób bezrobotnych w powrocie na rynek pracy. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 56

58 57 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Cerkiew w Owczarach Źródło: Opracowanie własne 5. MECHANIZMY INTEGROWANIA DZIAŁAŃ W GPR przyjęto model polegający na: 1. Integrowaniu działań już zrealizowanych z działaniami zaplanowanymi na przyszłość. Stąd uwzględnione w GPR projekty po części stanowią logiczną kontynuację działań realizowanych w poprzedniej perspektywie finansowej UE, tj. w latach (komplementarność międzyokresowa). WCZEŚNIEJSZE PROJEKTY Wzmocnienie publicznej infrastruktury uzdrowiskowej w celu podniesienia atrakcyjności turystycznej i uzdrowiskowej Gminy Sękowa Projekt realizowany był w latach , przy czym dotyczył PLANOWANE DZIAŁANIA W GPR W Gminnym Programie Rewitalizacji przewidziano stworzenie podmiotu ekonomii społecznej, wykorzystującego napływ turystów dla aktywizacji mieszkańców i zmniejszania bezrobocia (projekt nr 5). Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 57

59 58 rozbudowy infrastruktury rekreacyjnej i uzdrowiskowej w Wapiennem. Rezultatem był wzrost liczby turystów odwiedzających gminę. Polepszenie warunków funkcjonowania istniejących oddziałów przedszkolnych na terenie gminy Sękowa W ramach zadania w 2015 roku zbudowano 2 place zabaw dla dzieci z oddziałów przedszkolnych w Męcinie Wielkiej i w Siarach. Aktywność zawodowa młodych szansą na lepszą przyszłość Projekt realizowany był w latach przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej. Nakierowany był na aktywizację na rynku pracy najmłodszych mieszkańców. Prowadzony był m.in. poprzez organizację szkoleń i kursów zawodowych dla osób bezrobotnych. Obecnie przewidziane działania (projekt nr 8 i 9) będą zmierzały do poprawy zaopatrzenia pozostałych placówek przedszkolnych, zlokalizowanych w podobszarach rewitalizacji. W GPR przewidziano działania o podobnym charakterze, a realizowane w ramach projektu nr 7. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 58

60 59 2. Integrowaniu działań poszczególnych interesariuszy, tj. Gminy, mieszkańców, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców. PODMIOT PUBLICZNY Gmina Sękowa PODMIOT PRYWATNY Organizacja pozarządowa PROJEKT 5 Gmina Sękowa wraz ze Stowarzyszeniem na rzecz rozwoju i promocji wsi Ropica Górna "Razem Silni" powoła do życia spółdzielnię socjalną osób prawnych, realizującą zadania o charakterze społecznym. PROJEKT 8 W ramach projektu nr 7 Gmina przeprowadzi prace modernizacyjne w obiekcie przedszkolnym położonym w Ropicy Górnej. Infrastruktura wykorzystywana będzie przez Niepubliczne Przedszkole Promyczek. 3. Integrowaniu działań inwestycyjnych z projektami o charakterze miękkim, LP. INWESTYCJA PROJEKT MIĘKKI (EFS) I Projekt 1 Podniesienie jakości usług publicznych poprzez stworzenie centrum społecznoedukacyjnego w miejscowości Sękowa Stworzenie oferty zajęć pozalekcyjnych dla uczniów szkoły podstawowej Realizacja inwestycji w ramach projektu nr 1 pozwoli na stworzenie nowych przestrzeni w istniejącym budynku, które w następnych latach będą wykorzystywane dla celów rozwoju zajęć pozalekcyjnych. PROJEKT MIĘKKI (EFS) II Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce II Projekt miękki polega na organizacji Szkolnych Punktów Informacji i Kariery (SPInKa) dla uczniów szkół gimnazjalnych na terenie Gminy Sękowa. Po zmianie systemu edukacji, dla jego celów będzie wykorzystywany rozbudowany obiekt Szkoły Podstawowej w Sękowej. PROJEKT MIĘKKI (EFS) II Rozwój oferty zajęciowej w placówkach przedszkolnych Wsparcie przedszkoli kluczem do przyszłości - tworzenie nowych miejsc przedszkolnych oraz rozszerzenie oferty dodatkowej Samorządowego Przedszkola w Zespole Szkolno - Przedszkolnym w Sękowej (wniosek złożony w ramach działania RPO WM) Projekty miękkie będą realizowane m.in. w rozbudowanym obiekcie przedszkolnym w Sękowej. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 59

61 60 Projekt 2 Projekt 7 Rozbudowa i przebudowa budynku Domu Pomocy Społecznej i byłej plebanii w Sękowej Poprawa warunków wychowawczych w Niepublicznym Przedszkolu "Promyczek" w Ropicy Górnej Stworzenie przedsiębiorstwa społecznego Spółdzielnia socjalna, która powstanie w ramach projektu nr 5 w GPR będzie realizować część zadań zleconych przez DPS, w tym zapewnienie cateringu. Rozwój oferty zajęciowej w placówkach przedszkolnych Projekt miękki będzie realizowany w zmodernizowanym obiekcie przedszkolnym w Ropicy Górnej. Stworzenie przedsiębiorstwa społecznego Spółdzielnia socjalna będzie współtworzona przez stowarzyszenie, do którego zadań należeć będzie m.in. opieka nad dziećmi w wieku przedszkolnym w godzinach popołudniowych lub w weekendy. 4. Integrowaniu różnych funkcji w ramach tych samych działań, 5. Integrowaniu działań w różnych częściach gminy (komplementarność przestrzenna). Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 60

62 61 DEFICYT PODNIESIENIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH POPRZEZ STWORZENIE CENTRUM SPOŁECZNO- EDUKACYJNEGO W MIEJSCOWOŚCI SĘKOWA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO KULTURY MIESZKAŃCÓW OBSZARU REWITALIZOWANEGO - PRZEBUDOWA GMINNEGO OŚRODKA KULTURY W SĘKOWEJ ROZBUDOWA I PRZEBUDOWA BUDYNKU DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ I BYŁEJ PLEBANII W SĘKOWEJ ARTYŚCI ŻYCIA STWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA SPOŁECZNEGO STWORZENIE OFERTY ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ WSPARCIE OSÓB BEZROBOTNYCH W POWROCIE NA RYNEK PRACY SĘKOWA Bezrobocie + + Ubóstwo POPRAWA WARUNKÓW WYCHOWAWCZYCH W NIEPUBLICZNYM PRZEDSZKOLU "PROMYCZEK" W ROPICY GÓRNEJ ROZWÓJ OFERTY ZAJĘCIOWEJ W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH Edukacja Poziom kapitału społecznego + + Deficyty + przestrzenne i terytorialne ROPICA GÓRNA Demografia + Bezrobocie + + Edukacja Uczestnictwo w życiu + publicznym Deficyty gospodarcze + Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 61

63 62 6. ZARZĄDZANIE PROJEKTEM 6.1 OPIS STRUKTURY ZARZĄDZANIA Ze względu na odpowiednią wiedzę i kompetencje, głównym ośrodkiem zarządzania realizacją GPR będzie Urząd Gminy w Sękowej. Poszczególne zadania będą wykonywane z wykorzystaniem istniejącej struktury Urzędu. Na poszczególnych etapach, zarówno na etapie realizacji inwestycji, jak i realizacji projektów "miękkich", zaangażowani będą pracownicy jednostek organizacyjnych Gminy, tj. GOPS w Sękowej, Szkoły Podstawowej w Sękowej i placówek przedszkolnych. JEDNOSTKA ZADANIA ZARZĄDZANIE PO STRONIE GMINY Nadzór nad całością działań Wójt Gminy Referat Budownictwa, Mienia Komunalnego, Zamówień Publicznych i Ochrony Środowiska Radca Prawny Referat Finansowy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Kierownik Kierownicy pozostałych jednostek organizacyjnych Działania związane z pozyskiwaniem środków zewnętrznych i planowaniem inwestycji. Obsługa prawna poszczególnych etapów realizacji, w tym podpisywanie umów z wykonawcami zadań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych. Obsługa finansowa poszczególnych działań, w tym przygotowywanie koniecznych zmian w Budżecie i Wieloletniej Prognozie Finansowej. Uczestniczenie w działaniach planistycznych oraz w realizacji zadań inwestycyjnych oraz bieżące zarządzanie powstałą infrastrukturą, w tym poprzez współrealizację projektów "miękkich". Zarządzanie projektem realizowane będzie w ramach zadań poszczególnych pracowników Urzędu Gminy w Sękowej oraz jednostek organizacyjnych, przy czym zakłada się możliwość przyznania dodatków specjalnych do wynagrodzenia w związku z powierzeniem dodatkowych zadań, co wynika z postanowień Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Ważne! W skład zadań pracowników Urzędu, zwłaszcza odpowiedzialnych za część planistyczną wejdzie określanie dokładnego zakresu i kosztów poszczególnych projektów. Zgodnie z postanowieniami art. 21 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji, w momencie ustalenia szczegółów zadań własnych Gminy, konieczne jest wprowadzenie odpowiedniego punktu do załącznika do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej gminy. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 62

64 KOMITET REWITALIZACJI Dla realizacja zadań w ramach procesu rewitalizacji powołany zostanie Komitet Rewitalizacji, którego skład będzie logicznie wynikał z określonych w GPR celów. Poniżej przedstawiono sposób wyłonienia Komitetu. JEDNOSTKA Wójt Gminy ZADANIA Przygotowanie projektu uchwały Rady Gminy Sękowa w sprawie określenia zasad wyznaczania składu oraz zasad działania Komitetu Rewitalizacji. Załącznikiem do Uchwały będzie formularz zgłoszeniowy, a także Regulamin Komitetu Rewitalizacji. Wójt Gminy W ramach konsultacji społecznych projektu uchwały, mieszkańcy i pozostali interesariusze będą informowani o możliwości uczestniczenia w pracach Komitetu, a także zbierane będą zgłoszenia kandydatów do Komitetu. Rada Gminy Sękowa Wójt Gminy Przyjęcie Uchwały w sprawie określenia zasad wyznaczania składu oraz zasad działania Komitetu Rewitalizacji Wybór i ogłoszenie składu Komitetu Rewitalizacji zostaną dokonane na drodze zarządzenia Wójta, niezwłocznie po przyjęciu Uchwały przez Radę Gminy. W wyborze wzięte zostaną pod uwagę kryteria takie jak: 1) Doświadczenie w działalności na rzecz społeczności lokalnej w obszarze rewitalizacji, 2) Doświadczenie w realizacji projektów o charakterze społecznym z finansowaniem zewnętrznym, 3) Fakt zamieszkania lub prowadzenia działalności gospodarczej w obszarze rewitalizacji, 4) Zaangażowanie w proces opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji. Zaleca się, aby w skład Komitetu weszli przynajmniej: Przedstawiciel Urzędu Gminy Sękowa, Przedstawiciel placówek edukacyjnych, Przedstawiciel organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, Przedstawiciel przedsiębiorców, Przedstawiciele mieszkańców (przynajmniej jeden przedstawiciel każdego podobszaru rewitalizacji). Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 63

65 RAMOWY HARMONOGRAM REALIZACJI GPR PODNIESIENIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH POPRZEZ STWORZENIE CENTRUM SPOŁECZNO- EDUKACYJNEGO W MIEJSCOWOŚCI SĘKOWA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO KULTURY MIESZKAŃCÓW OBSZARU REWITALIZOWANEGO - PRZEBUDOWA GMINNEGO OŚRODKA KULTURY W SĘKOWEJ ROZBUDOWA I PRZEBUDOWA BUDYNKU DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W SĘKOWEJ I BYŁEJ PLEBANII ARTYŚCI ŻYCIA STWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA SPOŁECZNEGO STWORZENIE OFERTY ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ WSPARCIE OSÓB BEZROBOTNYCH W POWROCIE NA RYNEK PRACY POPRAWA WARUNKÓW WYCHOWAWCZYCH W NIEPUBLICZNYM PRZEDSZKOLU "PROMYCZEK" W ROPICY GÓRNEJ ROZWÓJ OFERTY ZAJĘCIOWEJ W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH ROZWÓJ OFERTY CZASU WOLNEGO DLA SENIORÓW W MIEJSCOWOŚCI MĘCINA MAŁA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 64

66 PROMOCJA REWITALIZACJI I WŁĄCZANIE INTERESARIUSZY Przyjmuje się, że konsultacje społeczne prowadzone w ramach przygotowań Programu, a także towarzyszące im działania promocyjne były tylko wstępem do udziału mieszkańców w całym procesie. Podstawą zaangażowania mieszkańców i pozostałych interesariuszy w rewitalizację jest świadomość pozytywnych rezultatów. Ponieważ w Programie zawarto zarówno działania inwestycyjne, w których na etapie realizacji przede wszystkim uczestniczyć będzie Gmina, jak również działania miękkie skierowane wprost do mieszkańców, należy przyjąć różnorodną strategię promocyjną. W przypadku inwestycji, konieczne jest powiązanie pozytywnych rezultatów z procesem rewitalizacji, tzn. świadomą polityką gminy, nakierowaną na poprawę sytuacji w obszarze rewitalizacji. Ważne, żeby w trakcie i bezpośrednio po realizacji zadania zwracać uwagę i przypominać, że powstałe inwestycje były i są rezultatem uzgodnień między Gminą, a mieszkańcami. Tym bardziej, że wiele elementów, które uwzględniono w Programie było zgłoszonych lub jednoznacznie zaakceptowanych w trakcie spotkań konsultacyjnych. W przypadku działań miękkich, najistotniejszym zadaniem będzie zaangażowanie mieszkańców w tworzoną ofertę usług publicznych. Konieczne jest zapewnienie poszczególnym interesariuszom, zwłaszcza mieszkańcom, wiedzy na temat prowadzonych działań oraz możliwego uczestnictwa. W ten sposób możliwe będzie pełne wykorzystanie potencjału rewitalizacyjnego. Pamiętać należy równocześnie, że katalog projektów nie jest zamknięty. W podrozdziale 4.2 wskazano na możliwość realizacji innych zadań rewitalizacyjnych, pozostających w zgodzie z celami Programu. W tym sensie, Program będzie na bieżąco uzupełniany i rozbudowywany. Lokalne władze powinny monitorować możliwość pozyskiwania środków na projekty rewitalizacyjne i dostarczać zainteresowanym instytucjom niezbędnych informacji. Poniżej przedstawiono pożądane formy włączania w proces interesariuszy rewitalizacji. Rzecz jasna, działania te będą mogły być uzupełniane na bieżąco. DZIAŁANIE PODNIESIENIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH POPRZEZ STWORZENIE CENTRUM SPOŁECZNO- EDUKACYJNEGO W MIEJSCOWOŚCI SĘKOWA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO KULTURY MIESZKAŃCÓW OBSZARU REWITALIZOWANEGO - PRZEBUDOWA GMINNEGO OŚRODKA KULTURY W SĘKOWEJ ROZBUDOWA I PRZEBUDOWA BUDYNKU DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W SĘKOWEJ I BYŁEJ PLEBANII FORMA KONSULTACJI Warsztaty i spacery konsultacyjne z dziećmi i młodzieżą, Spotkania konsultacyjne z przedstawicielami organizacji pozarządowych Spotkania konsultacyjne z przedstawicielami organizacji pozarządowych Spotkania konsultacyjne z przedstawicielami organizacji pozarządowych Warsztaty z udziałem seniorów ARTYŚCI ŻYCIA Spotkania konsultacyjne z dziećmi, młodzieżą i rodzicami Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 65

67 66 STWORZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA SPOŁECZNEGO STWORZENIE OFERTY ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ WSPARCIE OSÓB BEZROBOTNYCH W POWROCIE NA RYNEK PRACY POPRAWA WARUNKÓW WYCHOWAWCZYCH W NIEPUBLICZNYM PRZEDSZKOLU "PROMYCZEK" W ROPICY GÓRNEJ ROZWÓJ OFERTY ZAJĘCIOWEJ W PLACÓWKACH PRZEDSZKOLNYCH ROZWÓJ OFERTY CZASU WOLNEGO DLA SENIORÓW W MIEJSCOWOŚCI MĘCINA MAŁA Spotkania konsultacyjne z osobami bezrobotnymi, Spotkania z przedstawicielami organizacji pozarządowych i przedsiębiorcami Spotkania konsultacyjne z młodzieżą i nauczycielami, Wizyty studyjne w szkołach z innych gmin Spotkania konsultacyjne z osobami bezrobotnymi i przedsiębiorcami Warsztaty z udziałem dzieci Spotkania konsultacyjne z rodzicami Warsztaty z udziałem dzieci Spotkania konsultacyjne z rodzicami Spotkania konsultacyjne z seniorami, a także opiekującymi się nimi członkami rodzin Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 66

68 KOSZTY ZARZĄDZANIA GPR Dla określenia kosztów związanych z wdrożeniem procesu rewitalizacji przeanalizowano główne kategorie zadań. Łącznie szacowane koszty zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji określono na poziomie zł do zł. ZADANIE Włączanie mieszkańców w proces rewitalizacji Pozostałe formy promocji Działania związane z monitoringiem i ewaluacją Komitet Rewitalizacji FINANSOWANIE Działania realizowane przede wszystkim poprzez konsultacje społeczne. Zwiększony zakres obowiązków pracowników Urzędu Gminy będzie wynagradzany na zasadzie dodatku specjalnego do pensji - ok. 20% wynagrodzenia (1 2 pracowników). Zakres dodatkowych form promocji rewitalizacji będzie ustalany na bieżąco. Wstępnie przyjmuje się możliwość organizacji imprez związanych z tworzoną infrastrukturą, a także druk materiałów promocyjnych i informacyjnych. Działania realizowane będą przez pracowników Urzędu Gminy. Zwiększony zakres obowiązków będzie wynagradzany na zasadzie dodatku specjalnego do pensji - ok. 20% wynagrodzenia (1 pracownik). Członkostwo w Komitecie będzie miało charakter społeczny, a zatem nie będzie generowało dodatkowych kosztów. Dopuszcza się jednak uczestnictwo w pracach Komitetu ekspertów zewnętrznych. W oszacowaniu kosztów przyjęto uczestnictwo 2 ekspertów w ciągu roku. ŁĄCZNIE - rocznie ŁĄCZNIE - termin obowiązywania GPR SZACOWANY KOSZT ROCZNY zł zł zł zł zł zł Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 67

69 68 7. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Cele programu będą regularnie monitorowane, co w razie konieczności wpłynie na korektę pierwotnie przyjętych założeń. Poniżej przedstawiono model rozdziału zadań poszczególnych osób odpowiedzialnych za monitoring GPR. Zasady oceny aktualności i stopnia realizacji GPR określone są w art. 22 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Do wskazanych przez Ustawę obowiązków Wójta Gminy należy dokonywanie oceny stopnia realizacji GPR przynajmniej raz na 3 lata. Dla wsparcia realizacji GPR zostanie powołany Komitet Rewitalizacji, którego skład będzie dostosowany do stawianych w Programie celów. Do jego prac planuje się zaangażować przedstawicieli Urzędu Gminy w Sękowej, przedstawicieli jednostek organizacyjnych Gminy, zwłaszcza Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Sękowej, przedstawicieli organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, a także mieszkańców. OSOBA / INSTYTUCJA Wójt Gminy Pracownik wyznaczony do monitoringu Wójt Gminy Komitet Rewitalizacji Wójt Gminy Rada Gminy ZADANIE Wyznaczenie pracownika Urzędu Gminy w Sękowej, odpowiedzialnego za monitorowanie postępów realizacji GPR i za ewaluację. Zbieranie danych niezbędnych do sporządzenia okresowego sprawozdania z realizacji GPR. Terminy opracowywania sprawozdań powinny być dobrane tak, aby w logiczny sposób podsumowywać kolejne etapy prowadzonej rewitalizacji (np. po zakończeniu ważnych dla celów rewitalizacji inwestycji, w momencie gdy przynoszą już one zamierzony efekt społeczny). Analiza danych odnośnie poszczególnych celów GPR. Sporządzenie sprawozdania i przedstawienie go Wójtowi Gminy. Sprawozdanie powinno zawierać dane liczbowe odnośnie realizacji celów GPR, listę zrealizowanych i realizowanych działań, a także harmonogram następnych działań. Przedstawienie i skonsultowanie sprawozdania z Komitetem Rewitalizacji. Decyzja o konieczności lub braku konieczności wprowadzenia zmian do GPR. Przedstawienie wyników konsultacji z Komitetem Rewitalizacji Radzie Gminy, wraz z przedstawieniem potrzeb finansowych związanych z dalszymi działaniami, uwzględnionymi w harmonogramie. Udostępnienie sprawozdania na stronie internetowej Gminy i stronie BIP. Zaleca się przeprowadzanie konsultacji z interesariuszami rewitalizacji, zwłaszcza z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi i przedsiębiorcami. Uwzględnienie następnych działań rewitalizacyjnych w Budżecie i Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 68

70 STRUKTURA OCENY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Wszystkie formy oceny Gminnego Programu Rewitalizacji powinny mieć charakter jawny, przez co rozumie się publikację wyników oceny w Biuletynie Informacji Publicznej, a także na stronie internetowej Gminy OCENA PRZED REALIZACJĄ PROGRAMU Ocena dokonywana przed realizacją Programu (ocena ex-ante) ma za zadanie analizę wcześniejszych doświadczeń, dotyczących realizowanych projektów i ich wpływu na sytuację w obszarze rewitalizacji i jego otoczeniu, a także analizę sytuacji zastałej. W związku z dostępem do danych, a także z doświadczeniami związanymi z realizacją wcześniejszych działań, za ocenę przed realizacją GPR odpowiedzialny będzie Operator GPR OCENA W POŁOWIE OBOWIĄZYWANIA PROGRAMU Biorąc pod uwagę faktyczny termin obowiązywania Programu (lata ), a także wskazywaną wcześniej prawną konieczność dokonywania oceny przynajmniej raz na 3 lata, przyjęto, że ocena GPR powinna nastąpić w 2020 roku. Szacuje się, że termin ten pozwoli w znacznej mierze ocenić i opisać powstałą infrastrukturę, a także określić jej wpływ (a także wpływ projektów miękkich) na sytuację społeczną. Celem generalnym będzie potwierdzenie prawidłowości przyjętych wcześniej założeń lub też ich zmiana, przy czym ocena pozwoli na opis: Efektywności wykorzystania środków, Wpływu prowadzonych działań rewitalizacyjnych na osiąganie wskazanych w Programie celów, Poziomu przyjętych wskaźników monitoringu Programu OCENA PO ZAKOŃCZENIU REALIZACJI PROGRAMU Ocena po zakończeniu realizacji Programu realizować będzie 3 generalne założenia: 1. Pozwoli na określenie wpływu podjętych działań na poprawę sytuacji w obszarze rewitalizacji. 2. Pozwoli na określenie czy w długiej perspektywie realizowane projekty mają pozytywny wpływ na sytuację społeczną mieszkańców obszarów rewitalizacji. 3. Pozwoli na zebranie doświadczeń, wyselekcjonowanie działań skutecznych i na tej bazie - sformułowanie wytycznych odnośnie dalszych działań na terenie całej gminy. Właściwe przeprowadzenie oceny końcowej należeć będzie do Operatora Gminnego Programu Rewitalizacji, przy czym to od decyzji Wójta Gminy zależeć będzie, czy proces ewaluacji końcowej przeprowadzony zostanie z wykorzystaniem zasobów Urzędu Gminy czy podmiotu zewnętrznego. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 69

71 OCENA BIEŻĄCA Dodatkowe terminy i formy oceny Gminnego Programu Rewitalizacji mogą być inicjowane na wniosek Komitetu Rewitalizacji, Rady Gminy lub też Wójta Gminy Sękowa, zwłaszcza w przypadku pojawienia się problemów lub konieczności pilnych zmian. 7.2 SPRAWOZDAWCZOŚĆ Dane niezbędne do monitoringu będą pozyskiwane na bazie sprawozdań oraz ogólnodostępnych danych statystycznych, a przedstawiane będą w formie raportów zbiorczych. Odpowiedzialne za sprawozdawczość będą wszystkie podmioty biorące udział w realizacji GPR, w tym podmioty odpowiedzialne za realizację projektów rewitalizacyjnych. Należy podkreślić, że mowa tu nie tylko o podmiotach realizujących wskazane w Programie konkretne projekty, ale też o tych, realizujących zadania w ramach pozostałych dopuszczalnych projektów rewitalizacyjnych. Sprawozdania, a w ślad za nimi raporty, zawierać będą dane takie jak: Terminy realizacji zadań, Osiągnięte wskaźniki, Wydatkowane środki finansowe, Zdiagnozowane problemy i nieprawidłowości, Formy promocji i angażowania interesariuszy w proces rewitalizacji, Dalsze planowane działania rewitalizacyjne. Urząd Gminy Jednostki Organizacyjne Organizacje pozarządowe Powiat Gorlicki Pozostałe podmioty Sprawozdanie Urząd Gminy Raport Zbiorczy Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 70

72 71 Poniżej przedstawiono wskaźniki, stosowane do opracowywania okresowych sprawozdań. Pozostają one w zgodzie z parametrami stosowanymi w GPR. Sprawozdanie opracowywane będzie tylko dla obszaru rewitalizacji, a nie dla całej gminy. Cel szczegółowy 1. Poprawa warunków edukacyjnych i wychowawczych CEL WSKAŹNIK MONITORINGU ŹRÓDŁO DANYCH Liczba obiektów szkolnych i Urząd Gminy w Sękowej edukacyjnych poddanych modernizacji / rozbudowie Cel 2. Wsparcie osób społecznie wykluczonych, w tym starszych i niepełnosprawnych Cel szczegółowy 3. Wzrost aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców Liczba dzieci uczestniczących w dodatkowych zajęciach Liczba osób otrzymujących wsparcie GOPS z tytułu bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego / 1000 os. Liczba osób starszych i niepełnosprawnych korzystających z infrastruktury opiekuńczej Liczba osób otrzymujących wsparcie GOPS / 1000 os. Liczba osób otrzymujących wsparcie GOPS z tytułu Bezrobocia / 1000 os. Liczba organizacji pozarządowych / 1000 os. Liczba podmiotów gospodarki narodowej / 10 tys. os w wieku produkcyjnym Szkoła Podstawowa w Sękowej / placówki przedszkolne GOPS w Sękowej GOPS w Sękowej GOPS w Sękowej GOPS w Sękowej KRS GUS / REGON Ważne! Monitoring i ewaluacja muszą uwzględniać sytuację zewnętrzną, która wpływać będzie na poziom poszczególnych wskaźników. Dotyczy to zwłaszcza parametrów przedsiębiorczości i rynku pracy, a także edukacji, które zależą od ogólnej sytuacji w kraju oraz aktualnego sposobu organizacji. W przypadku, gdy w sytuacji krajowej nastąpi istotna zmiana, wpływająca na zasadność zastosowania powyższych wskaźników, dopuszczalne będzie porównanie parametrów w obszarze rewitalizacji ze średnią w gminie i na tej podstawie wyciągnięcie wniosków odnośnie stopnia realizacji celów GPR. Proces wprowadzania zmian do Gminnego Programu Rewitalizacji rozpoczyna odpowiednia decyzja Wójta Gminy, podjęta po przeprowadzeniu oceny GPR i uzyskaniu opinii Komitetu Rewitalizacji. Zmiana gminnego programu rewitalizacji wymaga procedury analogicznej do tej, w jakiej został on uchwalony, co wynika z art. 23 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Oznacza to, że uchwałę Rady Gminy odnośnie zmiany Gminnego Programu Rewitalizacji poprzedzać będą konsultacje społeczne, prowadzone w kształcie określonym w Ustawie, a także pozyskiwanie opinii od organów wymienionych w art. 17 Ustawy. Wyjątkiem są tu sytuacje, gdy zmiana GPR nie wiąże się z umieszczeniem nowych działań na liście planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych lub gdy zmiana nie wymaga zmiany uchwały w sprawie ustanowienia Specjalnej Strefy Rewitalizacji. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 71

73 72 8. KONIECZNE ZMIANY W UCHWAŁACH 8.1 ZMIANY W STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MPZP Zakres planowanych działań rewitalizacyjnych pozostaje w zgodzie z dokumentami planowania i zagospodarowania przestrzennego. Nie zachodzi w związku z tym konieczność wprowadzania zmian w tych dokumentach. 8.2 ZMIANY W UCHWALE NA MOCY ART. 7 UST. 3 USTAWY Z DN. 9 PAŹDZIERNIKA 2015 R. O REWITALIZACJI Komitet rewitalizacji jest powoływany jako forum dialogu i współpracy odnośnie procesu rewitalizacji, a także pełni funkcję opiniodawczo-doradczą Wójta Gminy. Zasady powoływania Komitetu ustala Rada Gminy przed uchwaleniem Gminnego Programu Rewitalizacji lub nie później niż 3 miesiące po uchwaleniu GPR. Podjęcie uchwały jest poprzedzone konsultacjami społecznymi. Niezwłocznie po przyjęciu uchwały przez Radę Gminy, Wójt Gminy jest zobowiązany do wydania zarządzenia powołującego Komitet Rewitalizacji. Dla każdego z podobszarów rewitalizacji możliwe jest powołanie odrębnego Komitetu, ale nie ma takiego obowiązku. Komitet Rewitalizacji zostanie powołany po uchwaleniu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata ZMIANY W UCHWAŁACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 21 UST. 1 USTAWY Z DNIA 21 CZERWCA 2001 R. O OCHRONIE PRAW LOKATORÓW, MIESZKANIOWYM ZASOBIE GMINNYM I O ZMIANIE KODEKSU CYWILNEGO W gminie zrealizowano wymogi odnośnie przyjęcia Wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy i zasad wynajmowania lokali mieszkalnych, wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy poprzez przyjęcie uchwały nr XVII/220/2012 Rady Gminy Sękowa z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie uchwalenia programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Sękowa w latach oraz zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Sękowa. W związku z tym, że w Gminnym Programie Rewitalizacji nie uwzględniono zadań powiązanych z gminnym zasobem mieszkaniowym, nie będą potrzebne zmiany w Uchwale. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 72

74 73 9. SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI Art. 25 ustawy z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji przewiduje możliwość wyznaczenia na terenie gminy Specjalnej Strefy Rewitalizacji. Działanie takie daje lokalnym władzom znaczny zakres dodatkowych uprawnień, które mogą być wykorzystywane w celu realizacji zaplanowanych zadań rewitalizacyjnych. Ustawa przewiduje, że w związku z ustanowieniem SSR możliwe jest: Realizowanie zadań z zakresu społecznego budownictwa czynszowego, jako celu publicznego (możliwe jest wywłaszczenie na mocy decyzji administracyjnej). Przeniesienia lokatora gminnego zasobu mieszkaniowego do lokalu zastępczego (na czas realizacji zadań inwestycyjnych). W przypadku braku opróżnienia lokalu przez lokatora we wskazanym terminie, możliwa jest eksmisja. Ustanowienie prawa pierwokupu, tj. prawa pierwszeństwa w zakupie nieruchomości, gdy jest ona oferowana do sprzedaży. Przyznanie bonifikaty przy sprzedaży nieruchomości, jeżeli pierwotnie właścicielem jest Gmina, a zadanie rewitalizacyjne (z listy głównych zadań) jest realizowane przez inny podmiot na wskazanej nieruchomości. Wprowadzenie zakazu lub częściowego zakazu wydawania decyzji o warunkach zabudowy, w przypadku gdy brak na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przyznanie dotacji do prac modernizacyjnych i remontowych, wynoszącej do 50% wartości inwestycji, przy czym dotyczy to wszystkich obiektów, a nie jak w dotychczas obowiązujących przepisach - jedynie obiektów zabytkowych. W związku z zakresem planowanych działań rewitalizacyjnych, na terenie Gminy Sękowa nie zostanie ustanowiona Specjalna Strefa Rewitalizacji. Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 73

75 74 GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA NA LATA Kościół św. Jakuba i Filipa w Sękowej Źródło: Opracowanie własne Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 74

76 Załącznik nr 1 do Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Sękowa na lata DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA PRACOWNIA PROJEKTOWA MAGNUS MEDIA KRAKÓW UL. FRIEDLEINA 4-6/201 tel mm_08@interia.pl KRAKÓW, LISTOPAD 2016 Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 1

77 2 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA DIAGNOZY SŁUŻĄCEJ WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W GMINIE SĘKOWA PODSTAWA PRAWNA METODOLOGIA DIAGNOZY SPOŁECZNEJ POŁOŻENIE GMINY SĘKOWA SYTUACJA SPOŁECZNA STRUKTURA DEMOGRAFICZNA BEZROBOCIE UBÓSTWO I POMOC SPOŁECZNA EDUKACJA I OPIEKA NAD DZIEĆMI KAPITAŁ SPOŁECZNY GOSPODARKA WARUNKI ŚRODOWISKOWE PARAMETRY PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE JAKOŚĆ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ JAKOŚĆ SIECI KOMUNIKACYJNEJ I OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ BAZA TECHNICZNA ZASOBY MIESZKANIOWE MOŻLIWOŚCI EFEKTYWNEGO UŻYTKOWANIA BUDYNKÓW WYZNACZENIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI ANALIZA ZBIORCZA DEFICYTÓW W SOŁECTWACH GMINY WNIOSKI DLA WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO WNIOSKI DLA WYZNACZENIA OBSZARU REWITALIZACJI DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 2

78 3 SPIS TABEL Tabela 1. PARAMETRY TERYTORIALNO-LUDNOŚCIOWE W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 2. OCZEKIWANA PRZECIĘTNA DŁUGOŚĆ ŻYCIA W POLSCE W LATACH Tabela 3. UDZIAŁ LUDNOŚCI W WIEKU 65 LAT I WIĘCEJ W POPULACJI Tabela 4. PRZYCZYNY PRZYZNANIA POMOCY SPOŁECZNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W 2015 r Tabela 5. WYNIKI SPRAWDZIANU PO 6. KLASIE W SZKOŁACH GMINY SĘKOWA Tabela 6. WYNIKI EGZAMINU GIMNAZJALNEGO W SZKOŁACH GMINY SĘKOWA Tabela 7. MODEL EDUKACYJNEJ WARTOŚCI DODANEJ Tabela 8. POMOC UDZIELANA UCZNIOM W PLACÓWKACH EDUKACYJNYCH GMINY Tabela 9. OCENA WŁADZ SAMORZĄDOWYCH W POLSCE W LATACH Tabela 10. FREKWENCJA WYBORCZA W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA NA TLE WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Tabela 11. ŚREDNIA FREKWENCJA WYBORCZA Z LAT Tabela 12. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 13. POZIOM ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA MIERZONY W STACJI POMIAROWEJ W GORLICACH W 2015 r Tabela 14. ŚREDNI DOBOWY RUCH ROCZNY W ROKU 2015 NA DRODZE WOJEWÓDZKIEJ nr Tabela 15. ZBIORNIKI BEZODPŁYWOWE W OBIEKTACH MIESZKALNYCH GMINY SĘKOWA Tabela 16. GMINNE OBIEKTY KULTURY, SPORTU i WIELOFUNKCYJNE W GMINIE SĘKOWA Tabela 17. WSKAŹNIK DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 18. WYPADKI DROGOWE W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 19. STRUKTURA MIESZKANIOWA W GMINIE SĘKOWA Tabela 20. STRUKTURA WIEKU BUDYNKÓW W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 21. INWENTARYZACJA AZBESTU W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 22. POZIOM ROZWOJU SIECI WODNO-KANALIZACYJNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 23. PARAMETRY WYKORZYSTANIA INSTALACJI ENERGETYKI SŁONECZNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 24. PARAMETRY OBSZARU ZDEGRADOWANEGO Tabela 25. ZESTAWIENIE DEFICYTÓW SPOŁECZNYCH W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Tabela 26. ZESTAWIENIE POZOSTAŁYCH DEFICYTÓW DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 3

79 4 SPIS WYKRESÓW Wykres 1. OGÓLNY MODEL WZAJEMNEGO ODDZIAŁYWANIA DEFICYTÓW SPOŁECZNYCH I POZOSTAŁYCH DEFICYTÓW... 6 Wykres 2. POPULACJA SOŁECTW GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Wykres 3. STRUKTURA WIEKU MIESZKAŃCÓW GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Wykres 4. STRUKTURA WIEKU MIESZKAŃCÓW SOŁECTW GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Wykres 5. TRENDY LUDNOŚCIOWE W SOŁECTWACH GMINY W LATACH Wykres 6. UDZIAŁ PROCENTOWY OSÓB W WIEKU POPRODUKCYJNYM W POPULACJI - PORÓWNANIE DLA LAT 2011 i Wykres 7. UDZIAŁ PROCENTOWY OSÓB W WIEKU PRZEDPRODUKCYJNYM W POPULACJI - PORÓWNANIE DLA LAT 2011 i Wykres 8. UDZIAŁ PROCENTOWY ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WŚRÓD OSÓB W WIEKU PRODUKCYJNYM w 2015 r Wykres 9. LICZBA PRZYZNANYCH ZASIŁKÓW Z TYTUŁU BEZROBOCIA NA 1000 MIESZKAŃCÓW W POSZCZEGÓLNYCH SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Wykres 10. ODSETEK OSÓB OTRZYMUJĄCYCH POMOC SPOŁECZNĄ W LATACH (LICZONE ŁĄCZNIE PONIŻEJ I POWYŻEJ KRYTERIUM DOCHODOWEGO) Wykres 11. STOPIEŃ ZAPOTRZEBOWANIA NA POMOC SPOŁECZNĄ ZE WZGLĘDU NA UBÓSTWO W GMINIE SĘKOWA [DECYZJE / 1000 OS.] 19 Wykres 12. ODSETEK DZIECI W WIEKU 3-5 LAT OBJĘTYCH WYCHOWANIEM PRZEDSZKOLNYM W KRAJU, WOJEWÓDZTWIE I GMINIE Wykres 13. ZESTAWIENIE PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ W GMINIE SĘKOWA Wykres 14. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA GIMNAZJÓW W GMINIE SĘKOWA W ZAKRESIE PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH Wykres 15. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA GIMNAZJÓW W GMINIE SĘKOWA W ZAKRESIE PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO- PRZYRODNICZYCH Wykres 16. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ W KRAJU, WOJEWÓDZTWIE I GMINIE NA 10 TYS. MIESZKAŃCÓW W WIEKU PRODUKCYJNYM Wykres 17. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ W SOŁECTWACH NA 10 TYS. MIESZKAŃCÓW W WIEKU PRODUKCYJNYM Wykres 18. ZMIANA LICZBY PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Wykres 19. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W LATACH Wykres 20. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA PYŁEM PM10 W WYBRANYCH STREFACH W KRAJU W LATACH Wykres 21. WSKAŹNIK NAGROMADZENIA ZBIORNIKÓW BEZODPŁYWOWYCH W GMINIE SĘKOWA Wykres 22. LICZBA DOMÓW I OŚRODKÓW KULTURY, KLUBÓW I ŚWIETLIC W POLSCE r Wykres 23. LICZBA DOMÓW I OŚRODKÓW KULTURY, KLUBÓW I ŚWIETLIC W MAŁOPOLSCE r Wykres 24. POZIOM BEZPIECZEŃSTWA NA DROGACH SOŁECTW GMINY SĘKOWA Wykres 25. UDZIAŁ BUDYNKÓW WZNIESIONYCH W PRZESTARZAŁEJ TECHNOLOGII W OGÓLE BUDYNKÓW Wykres 26. POZIOM UŻYCIA PŁYT ETERNITOWYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH GMINY SĘKOWA Wykres 27. DOSTĘP LUDNOŚCI DO WODOCIĄGU [%] Wykres 28. DOSTĘP LUDNOŚCI DO KANALIZACJI [%] Wykres 29. POZIOM DOSTĘPU MIESZKAŃCÓW DO INFRASTRUKTURY WODNO-KANALIZACYJNEJ NA TERENACH WIEJSKICH W POLSCE, MAŁOPOLSCE I GMINIE SĘKOWA Wykres 30. PARAMETRY WYKORZYSTANIA INSTALACJI ENERGETYKI SŁONECZNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 4

80 5 1. PODSTAWA DIAGNOZY SŁUŻĄCEJ WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI W GMINIE SĘKOWA 1.1 PODSTAWA PRAWNA Niniejszy dokument stanowi gruntowną analizę czynników społecznych, gospodarczych i terytorialnych, a także podstawę do dalszych prac w celu wyznaczenia obszarów zdegradowanych oraz obszarów, które winny zostać zrewitalizowane dla poprawy jakości życia mieszkańców gminy Sękowa. W dłuższej perspektywie jest on niezbędnym etapem na drodze do opracowania gminnego programu rewitalizacji, stanowiącego podstawę działań naprawczych w obszarach dotkniętych deficytami społecznymi. Dokument jest zgodny z wymogami zawartymi w: Ustawie o rewitalizacji z dn. 9 października 2015 roku, zwanej dalej Ustawą. Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata , przyjętych w lipcu 2015 roku przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju (obowiązek określenia "Wytycznych" wynika z ustawy z dn. 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej ), zwanych dalej Wytycznymi. Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Małopolskiego na lata , zwanym dalej RPO WM Status prawny oraz wymogi odnośnie obszarów zdegradowanego oraz rewitalizacji podane zostały w rozdziale 3. Ustawy z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji (art. 8-13). Można z niego wywieść następujące definicje: OBSZAR ZDEGRADOWANY to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym. Ponadto w obszarze tym występuje przynajmniej jeden z deficytów: gospodarczy, środowiskowy, przestrzennofunkcjonalny lub techniczny. OBSZAR REWITALIZACJI wyznaczony jest jako całość lub część obszaru zdegradowanego, przy czym nie może on obejmować obszaru większego niż 20% powierzchni gminy, na którym zamieszkuje więcej niż 30% mieszkańców gminy. Niezamieszkałe tereny poprzemysłowe, w tym poportowe i powydobywcze, tereny powojskowe albo pokolejowe mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji jedynie w przypadku, gdy zaplanowane działania będą przeciwdziałały deficytom społecznym. Zarówno obszar zdegradowany, jak i obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym nieposiadające ze sobą wspólnych granic. W tym przypadku każdy z podobszarów musi spełniać warunki określone w Ustawie - zdiagnozowane deficyty społeczne oraz deficyty w jednym z obszarów: gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 5

81 6 1.2 METODOLOGIA DIAGNOZY SPOŁECZNEJ Wewnętrzna systematyka dokumentu wynika z przywoływanych wcześniej definicji obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. Stąd część diagnostyczną podzielono na 5 zasadniczych działów: Sytuacja społeczna, Sytuacja gospodarcza, Warunki środowiskowe, Warunki przestrzenno-funkcjonalne, Warunki techniczne. W każdym z tych działów dokonano diagnozy występowania poszczególnych zjawisk przestrzenno-społecznych oraz wskazano deficyty pojawiające się w poszczególnych analizowanych grupach, przy uwzględnieniu podziału administracyjnego gminy, co ma za zadanie dokładne określenie, zarówno skali jak i lokalizacji poszczególnych zjawisk. Wykres 1. OGÓLNY MODEL WZAJEMNEGO ODDZIAŁYWANIA DEFICYTÓW SPOŁECZNYCH I POZOSTAŁYCH DEFICYTÓW Deficyty gospodarcze: Niski poziom przedsiębiorczości, Słaba kondycja przedsiębiorstw Deficyty środowiskowe: Przekroczenie standardów jakości środowiska, Obecność odpadów stwarzających zagrożenie dla życia ludzi, zwierząt lub stanuśrodowiska Wysokie bezrobocie, Wysokie zapotrzebowanie na pomoc społeczną (ubóstwo) Zapotrzebowanie na pomoc społeczną (niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba) Deficyty porzestrzennofunkcjonalne: Niewystarczające zaopatrzenie w infrastrukturę techniczną i społeczną, Niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych, Niski poziom komunikacji Niedobór odpowiednio przygotowanych terenów publicznych Niski poziom edukacji, Niski poziom uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym Niska dzietność, Wysokie zapotrzebowanie na pomoc społeczną (ubóstwo) Deficyty techniczne: Degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych, Wysoka energochłonność budynków Podstawą podziału terytorium gminy na obszary, w celu dalszego wyznaczenia obszaru zdegradowanego i rewitalizacji jest dobór odpowiedniej wielkości jednostek. Podział na jednostki mniejsze daje możliwość diagnozowania skupisk deficytów społecznych z większą precyzją. Jest to konieczne w przypadku zwartych obszarów miejskich, charakteryzujących się dużym zagęszczeniem mieszkańców i wysokim stopniem anonimowości, który w znacznym stopniu utrudnia zaangażowanie mieszkańców w proces rewitalizacji. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 6

82 7 Podział terytorium gminy na jednostki zbyt małe niesie ze sobą zagrożenia: Brak odpowiedniego powiązania przyczyn i skutków negatywnych zjawisk, zwłaszcza gdy źródło deficytu zlokalizowane jest poza wyznaczoną jednostką (np. gdy problemy zdrowotne mieszkańców wynikają z zanieczyszczenia środowiska, którego źródło zlokalizowane jest w innej jednostce lub gdy słabe wyniki uczniów powiązane są z niskim poziomem nauczania w szkole zlokalizowanej w innej jednostce). W takiej sytuacji pojawia się konieczność prowadzenia działań naprawczych w obszarach leżących poza jednostką, w której zdiagnozowano deficyt. Prowadzi to do trudności w zrozumieniu procesu rewitalizacji i osiągnięcia odpowiedniego poziomu partycypacji społecznej. Spójne i zrozumiałe działania wymagają, żeby deficyty minimalizowane były przede wszystkim działaniami naprawczymi w samej jednostce. Zbyt mała liczba mieszkańców, która skutkować może: a. Brakiem możliwości efektywnego przeprowadzenia analiz statystycznych (przyjmuje się, że badania porównawcze mogą być prowadzone, gdy do dyspozycji są dane minimum przypadków). b. Brakiem możliwości wyłonienia społeczności interesariuszy, mogących wziąć aktywny udział w konsultacjach społecznych. Wyłonienie się sprzecznych interesów wewnątrz lokalnej społeczności, co w skrajnych przypadkach może uniemożliwić przeprowadzenie konstruktywnych konsultacji społecznych, a nawet powodować kolejne deficyty (np. mniejsze uczestnictwo w życiu publicznym w przyszłości). W związku z powyższym uznano, że jednostki, na które podzielony zostanie teren gminy muszą odpowiadać następującym cechom: 1. Muszą być zamieszkałe przez przynajmniej osób, 2. Muszą stanowić spójną całość pod względem funkcjonalnym i terytorialnym, tzn.: o Muszą gwarantować warunki do rozbudowy lub lokalizacji nowej infrastruktury w taki sposób, aby zmniejszały deficyty społeczności lokalnej w jednostce, o Muszą dysponować odpowiednią społecznością interesariuszy, mogących w aktywny sposób wziąć udział w konsultacjach społecznych. W przypadku gminy Sękowa możliwość tworzenia się wspólnot ograniczona jest znacznymi odległościami pomiędzy poszczególnymi obszarami i małym zagęszczeniem ludności. Naturalnym centrum administracyjnym i usług publicznych jest północna część gminy. Pomimo tego, w pozostałych obszarach gminy działają organizacje pozarządowe, zarówno te o ugruntowanej pozycji, zwłaszcza oddziały Ochotniczej Straży Pożarnej i koła gospodyń wiejskich, jak i organizacje powstałe w ostatnich latach, a skupiające się na rozwoju poszczególnych sołectw: Stowarzyszenie rozwoju wsi Bartne i Bodaki Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Krzywa Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Wsi Ropica Górna Razem Silni DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 7

83 8 Wobec powyższego stwierdzono, że jedynym racjonalnym podziałem terytorium gminy, gwarantującym zaangażowanie lokalnej społeczności w proces rewitalizacji jest podział na sołectwa, tym bardziej, że spełniają one kryterium wystarczającej liczby mieszkańców. Stąd tez przyjęto SOŁECTWO - jako podstawową jednostkę analityczną, uznając, iż jest ona najmniejszym spójnym społecznie i przestrzennie obszarem, dla którego istnieje możliwość pozyskania danych od instytucji działających w strefie publicznej. Dlatego też analiza została przeprowadzona w układzie gminnym i sołeckim: 1. Sołectwo Bartne 2. Sołectwo Bodaki 3. Sołectwo Krzywa 4. Sołectwo Małastów 5. Sołectwo Męcina Mała 6. Sołectwo Męcina Wielka 7. Sołectwo Owczary 8. Sołectwo Ropica Górna 9. Sołectwo Sękowa 10. Sołectwo Siary 11. Sołectwo Wapienne Rysunek 1. JEDNOSTKI POMOCNICZE GMINY SĘKOWA Źródło: Opracowanie własne DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 8

84 9 Biorąc powyższe pod uwagę, dla prawidłowego opracowania niniejszego dokumentu Wójt Gminy Sękowa pozyskał dane z następujących źródeł: Urząd Gminy Sękowa, Jednostki organizacyjne Gminy (szkoły publiczne, przedszkola, Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej), Powiatowa Komenda Policji w Gorlicach, Powiatowy Urząd Pracy w Gorlicach, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie. Do opracowania Diagnozy posłużyły również wcześniej opracowane dokumenty, w tym: o Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Sękowa na lata , o Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Sękowa na lata , o Plan usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Sękowa do roku Ponieważ dane statystyczne nie odzwierciedlają w pełni sytuacji społecznej, a zwłaszcza deficytów społecznych, w zgodzie z postanowieniami Ustawy, przeprowadzono konsultacje społeczne, mające na celu uzyskanie wiedzy i opinii płynących z doświadczenia mieszkańców. Formy i terminy prowadzenia konsultacji społecznych określono w rozdziale 2 Ustawy (art. 5-7). Co ważne, Wójt Gminy zobligowany jest do umożliwienia mieszkańcom i pozostałym interesariuszom przekazywania uwag w postaci papierowej lub elektronicznej, a także w ramach przynajmniej dwóch z wymienionych form konsultacji: Spotkania, Debaty, Warsztaty, Spacery studyjne, Ankiety, Wywiady, Wykorzystanie grup przedstawicielskich, Zbieranie uwag ustnych. Analiza przedstawionych w dokumencie danych statystycznych, uzupełniona została innymi metodami badawczymi: 1. W części dotyczącej sfery przestrzenno-funkcjonalnej gminy przeprowadzono analizę średnich odległości pomiędzy poszczególnymi obszarami zabudowy mieszkalnej, a infrastrukturą użyteczności publicznej. 2. W części dotyczącej obszaru edukacji, dla opisu poziomu nauczania w gimnazjach posłużono się wskaźnikiem edukacyjnej wartości dodanej (EWD), zgodnie z metodologią Instytutu Badań Edukacyjnych. 3. W części dotyczącej bezrobocia, dla szacunków odnośnie bezrobocia ukrytego, przeprowadzono obliczenia na bazie danych z opracowań eksperckich. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 9

85 POŁOŻENIE GMINY SĘKOWA Gmina Sękowa położona jest w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. Zajmuje powierzchnię 194,69 km 2, w 2015 roku zamieszkiwało ją osoby. Podzielona jest na 11 sołectw, przy czym największe skupiska ludności zamieszkują północno-zachodnią część gminy (sołectwa Sękowa i Siary). Dostęp do centrum powiatu oraz do krajowego układu drogowego gwarantuje przecinająca obszar gminy z północnego-zachodu na południowywschód droga wojewódzka nr 977. Jak wynika z poniższego zestawienia, najgęściej zaludnionym sołectwem jest siedziba władz Gminy, tj. miejscowość Sękowa (137,8 os./km 2 ), a także Męcina Mała (129,9 os./km 2 ) i Siary (120,1 os./km 2 ). Natomiast do najrzadziej zaludnionych sołectw zaliczają się Krzywa (3,3 os./km 2 ), Bartne (10 os./km 2 ) i Bodaki (11,6 os./km 2 ). Średnie zagęszczenie ludności w gminie wyniosło w 2015 roku 52,6 os./km 2, przy średniej w województwie małopolskim na poziomie 222 os/km 2. Tabela 1. PARAMETRY TERYTORIALNO-LUDNOŚCIOWE W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W ROKU 2015 SOŁECTWO OBSZAR [km 2 ] PARAMETRY TERYTORIALNO-LUDNOŚCIOWE POPULACJA [os.] ZAGĘSZCZENIE LUDNOŚCI [os./km 2 ] Bartne 19, ,0 Bodaki 14, ,6 Krzywa 68, ,3 Małastów 22, ,0 Męcina Mała 1, ,9 Męcina Wielka 9, ,6 Owczary 21, ,0 Ropica Górna 11, ,2 Sękowa 11, ,8 Siary 6, ,3 Wapienne 7, ,7 OGÓLNIE 194, ,2 Źródło: Dane Urzędu Gminy Sękowa, obliczenia własne Gmina położona jest w Beskidzie Niskim w Paśmie Magurskim z dwoma głównymi grzbietami znajdującymi się w obrębie gminy - Magurą Małastowską (813m) i Magurą Wątkowską (846m), pomiędzy dolinami rzeki Ropy i Wisłoki. Na obszarze gminy znajdują się obszary ochrony środowiska t.j.: Rezerwat Kornuty Magurski Park Narodowy Specjalne Obszary Ochrony NATURA 2000: Beskid Niski (Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków), Ostoja Magurska (Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk), Wisłoka z dopływami (Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk), Źródliska Wisłoki (Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk). W granicach gminy, w sołectwach Wapienne i Męcina Wielka, na powierzchni 1700 ha, wytyczone zostało Uzdrowisko Wapienne. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 10

86 11 2. SYTUACJA SPOŁECZNA 2.1 STRUKTURA DEMOGRAFICZNA W kraju obserwowane są tendencje społeczne analogiczne do tych, jakie mają miejsce w przeważającej części krajów Unii Europejskiej. Z punktu widzenia potrzeb rewitalizacyjnych, na szczególną uwagę zasługuje zmiana struktury wiekowej społeczeństw, a zwłaszcza proces ich starzenia się, za którym idzie konieczność korekty polityki społecznej. Proces starzenia się społeczeństwa, mierzony zarówno wzrostem liczby osób w wieku poprodukcyjnym, jak i zmniejszeniem się udziału dzieci i młodzieży w strukturze wiekowej, wzmacniany jest wzrostem spodziewanej długości życia. "Prognoza ludności na lata " sporządzona przez Główny Urząd Statystyczny przewiduje, że w 2050 roku populacja kraju będzie wynosiła niespełna 34 miliony osób, przy czym spadek liczby ludności będzie nasilał się w kolejnych dekadach. W 2020 roku liczba mieszkańców Polski będzie wynosiła 38,14 mln, co będzie oznaczało spadek o ok. 1% w stosunku do 2014 roku. Tabela 2. OCZEKIWANA PRZECIĘTNA DŁUGOŚĆ ŻYCIA W POLSCE W LATACH PŁEĆ/ROK Mężczyźni 73,4 74,6 75,9 82,1 Kobiety 81,2 82, ,5 Źródło: "Prognoza ludności na lata " Tabela 3. UDZIAŁ LUDNOŚCI W WIEKU 65 LAT I WIĘCEJ W POPULACJI Udział ludności w wieku powyżej 65 lat w populacji kraju 15,3% 18,9% 32,7% Źródło: "Prognoza ludności na lata ", obliczenia własne Zgodnie z danymi Urzędu Gminy Sękowa, w 2015 roku w granicach gminy mieszkało osoby. Około 1/3 stanowili mieszkańcy miejscowości Sękowa, jest to największe skupisko ludności w gminie. Poza sołectwem Sękowa nie zanotowano populacji powyżej 1000 mieszkańców. Najmniejszym pod względem ludnościowym było sołectwo Wapienne liczące 157 mieszkańców. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 11

87 12 Wykres 2. POPULACJA SOŁECTW GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Bartne 223 Bodaki 430 Krzywa 256 Małastów Męcina Mała Męcina Wielka 472 Owczary Ropica Górna 256 Sękowa 587 Siary Wapienne Źródło: Dane Urzędu Gminy Sękowa Rozkład na ekonomiczne grupy wiekowe jest w gminie zbliżony do średniej w kraju i w województwie małopolskim. Notuje się taki sam odsetek osób w wieku produkcyjnym (ok. 63%), nieco większy odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym (dzieci i młodzież) oraz nieznacznie mniejszy odsetek seniorów ok. 17%, podczas gdy średnia w województwie to 18%, a w kraju - 19%. Wykres 3. STRUKTURA WIEKU MIESZKAŃCÓW GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Polska Małopolska Gmina Sękowa 18% 19% 19% 18% 17% 20% 63% 63% 63% Źródło: GUS Analiza terytorialna pozwoliła wskazać różnice w strukturze wieku w poszczególnych sołectwach. Udział osób w wieku produkcyjnym waha się od 56 do 68%, liczba osób w wieku przedprodukcyjnym - od 17 do 30%, a w poprodukcyjnym - od 9 do 21% 1. Najwyższy 1 W danych demograficznych pochodzących z GUS i Urzędu Gminy mogą wystąpić niewielkie różnice. Wynika to z zastosowania innej metodologii obliczeniowej. GUS przyjmuje, że ludność to ogół osób (ogółem lub według określonych cech) zameldowanych na pobyt stały w DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 12

88 13 odsetek osób w wieku poprodukcyjnym odnotowano w sołectwie Męcina Mała (21%), a najniższy w sołectwie Krzywa (9%). Wykres 4. STRUKTURA WIEKU MIESZKAŃCÓW SOŁECTW GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU Źródło: Dane Urzędu Gminy Sękowa Na przestrzeni lat populacja gminy nieznacznie wzrosła (z 5044 do 5102, tj. o ok. 1,1%), co wiązać należy z procesem osiedlania się ludności napływowej w Sękowej, Małastowie i Krzywej. Należy przy tym zauważyć, że w dwóch sołectwach, tj. Bartnem i Męcinie Małej odnotowano spadek liczby mieszkańców Wykres 5. TRENDY LUDNOŚCIOWE W SOŁECTWACH GMINY W LATACH Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny Źródło: Dane Urzędu Gminy Sękowa, opracowanie własne W gminie obserwowany jest proces starzenia się społeczeństwa. Polega on na znacznym wzroście udziału osób w wieku poprodukcyjnym, któremu towarzyszy spadek liczby dzieci i młodzieży. W latach udział seniorów zgodnie z danymi GUS zwiększył się danej jednostce administracyjnej i rzeczywiście tam zamieszkałych oraz osób przebywających czasowo i zameldowanych w tej jednostce administracyjnej na pobyt czasowy ponad 3 miesiące (do 2005 r. ponad 2 miesiące). Natomiast dane z Urzędu Gminy uwzględniają osoby zameldowane. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 13

89 , , , , , , , , , , , z 16,6% do 17,7%, natomiast udział dzieci i młodzieży zmniejszył się z 20,6% do 19,7%. Podobna tendencja wynika z danych pozostających w dyspozycji Urzędu Gminy Sękowa. Z przedstawionych poniżej danych wynika, że w latach udział seniorów w strukturze wiekowej zwiększył się we wszystkich sołectwach, z wyjątkiem miejscowości Bartne, przy czym największy wzrost odnotowano w miejscowościach Ropica Górna (wzrost o 4%), Wapienne (wzrost o 3%) oraz Bodaki (wzrost o 2%). W tych sołectwach odnotowano równocześnie spadek udziału dzieci i młodzieży w strukturze wiekowej. Wykres 6. UDZIAŁ PROCENTOWY OSÓB W WIEKU POPRODUKCYJNYM W POPULACJI - PORÓWNANIE DLA LAT 2011 i Źródło: Dane Urzędu Gminy Sękowa, obliczenia własne Wykres 7. UDZIAŁ PROCENTOWY OSÓB W WIEKU PRZEDPRODUKCYJNYM W POPULACJI - PORÓWNANIE DLA LAT 2011 i Źródło: Dane Urzędu Gminy Sękowa, obliczenia własne DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 14

90 15 STRUKTURA SPOŁECZNA - WNIOSKI Tendencje obserwowane w gminie pokrywają się najczęściej z tymi, które następują w kraju. Pomiędzy poszczególnymi sołectwami występują wyraźne różnice. Najmłodsza społeczność zamieszkuje Krzywą i Bodaki. Równocześnie brak sołectw, w których odsetek osób w wieku poprodukcyjnym znacznie przewyższałby średnie parametry w gminie. W trakcie analiz zaobserwowano jednak fakt szybszego niż w innych sołectwach procesu starzenia się lokalnej społeczności w Wapiennem i Ropicy Górnej. W ostatnich latach notowano wzrost populacji we wszystkich miejscowościach, z wyjątkiem Męciny Małej i Bartnego. 2.2 BEZROBOCIE Dane przywoływane w dokumencie dotyczą bezrobocia rozumianego jako odsetek osób zarejestrowanych jako bezrobotne w grupie osób w wieku produkcyjnym. Bezrobotny zarejestrowany to osoba, która ukończyła 18 lat i nie osiągnęła wieku emerytalnego, niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Poprawa parametrów gospodarczych w kraju wpłynęła na odczuwalną poprawę sytuacji materialnej gospodarstw domowych. W ciągu minionej dekady w kraju wyraźnie zmniejszyło się bezrobocie - obecny stały trend spadkowy notowany jest od 2013 roku ROK 2015 ROK POLSKA 8,0% 6,5% MAŁOPOLSKA 6,8% 5,7% W gminie Sękowa notowana była podobna tendencja. Bezrobocie liczone wg opisanej wyżej metodyki, zmniejszyło się w latach z 11,1% do 9,6%. Pomimo tego, że spadek ten następował w szybszym tempie, w 2015 roku bezrobocie wciąż utrzymywało się na znacznie wyższym poziomie niż średnia w kraju i województwie. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 15

91 16 Wykres 8. UDZIAŁ PROCENTOWY ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WŚRÓD OSÓB W WIEKU PRODUKCYJNYM w 2015 r Polska Małopolska Gmina Sękowa Źródło: GUS Z uwagi na fakt, iż Powiatowy Urząd Pracy w Gorlicach dysponuje jedynie częściowymi danymi odnośnie występującego bezrobocia w przekroju terytorialnym gminy, dla określenia skali problemu bezrobocia w poszczególnych sołectwach posłużono się danymi dotyczącymi liczby przyznanych w 2015 r. zasiłków z tytułu bezrobocia Wykres 9. LICZBA PRZYZNANYCH ZASIŁKÓW Z TYTUŁU BEZROBOCIA NA 1000 MIESZKAŃCÓW W POSZCZEGÓLNYCH SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA Źródło: Dane Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej, opracowanie własne Z powyższych danych wynika, iż wśród sołectw z największym problemem bezrobocia borykają się: Ropica Górna, Krzywa i Męcina Mała. We wszystkich tych sołectwach liczba decyzji o pomocy z uwagi na bezrobocie kształtowała się na poziomie statystycznie wyższym niż średnio w całej gminie (26,9 decyzji /1000 mieszkańców). DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 16

92 UBÓSTWO I POMOC SPOŁECZNA "Ubóstwo" nie jest terminem jednoznacznym. Zasadniczo wyróżnia się jego dwa typy: ubóstwo absolutne, rozumiane jako brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych czy społecznych oraz ubóstwo relatywne - w tym przypadku bierze się pod uwagę dystans dzielący poziom życia jednostki czy gospodarstwa domowego od średniego poziomu życia na danym obszarze. Pomimo złożoności pojęcia, wciąż podstawowym parametrem określającym poziom ubóstwa jest skala dochodów. Tzw. ustawowa granica ubóstwa aktualizowana jest co 3 lata na drodze rozporządzenia Rady Ministrów 2, stanowiącego uszczegółowienie zapisów Ustawy z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Od 1 października 2015 roku obowiązującymi kryteriami dochodowymi są: dla osoby samotnie gospodarującej dochód w wysokości 634 zł, dla osoby w rodzinie dochód w wysokości 514 zł. POMOC SPOŁECZNA Za pomoc społeczną w gminie, stanowiącą główne narzędzie przeciwdziałania ubóstwu, odpowiada Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej, działający na podstawie Ustawy z dn. 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Podstawę i opis możliwych przyczyn udzielenia pomocy społecznej stanowi art. 7 Ustawy. Poza ubóstwem, do najważniejszych zalicza się: bezdomność, bezrobocie, alkoholizm i niepełnosprawność. Oznacza to, że fakt korzystania z pomocy społecznej nie jest tożsamy z doświadczaniem ubóstwa. W 2014 roku ze środowiskowej pomocy społecznej korzystało prawie 8% ludności kraju (2,95 mln ludzi), z czego 2,05 mln ludzi w kraju żyło w rodzinach, spełniających kryterium dochodowe ubóstwa. Jak wynika z analizy GUS pn. "Ubóstwo w Polsce w latach 2013 i 2014", najbardziej zagrożoną grupą są dzieci i młodzież. Ponad 10% z nich żyje w skrajnym ubóstwie, podczas gdy analogiczny współczynnik dla osób w wieku produkcyjnym wynosi 7%, a dla osób w wieku poprodukcyjnym - 4,3%. Stąd w polityce społecznej przewidziano odrębne narzędzia dla przeciwdziałania zjawisku właśnie wśród najmłodszych, przede wszystkim zasiłki na dziecko. Notowana w ostatnich latach poprawa sytuacji gospodarczej miała wpływ na malejące zapotrzebowanie na pomoc społeczną, której zasięg zmniejszył się w latach z 8,1 do 7,1% w skali kraju oraz z 6,6% do 6,1% w Małopolsce. W całej gminie Sękowa, w 2015 roku, odsetek osób otrzymujących pomoc z opieki społecznej wynosił 10,1%, a zatem był znacznie wyższy niż przeciętnie w kraju oraz w Małopolsce. Należy jednak zauważyć, że w ciągu ubiegłych 5 lat, tj. od 2011 do 2015 roku, poziom ten zmniejszył się o ponad połowę. 2 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 17

93 SOŁECTWO/ PODSTAWA PRZYZNANIA POMOCY LICZBA MIESZKAŃCÓW UBÓSTWO SIEROCTWO BEZDOMNOŚĆ POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA BEZROBOCIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘŻKA CHOROBA BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I PROWADZENIU GOSPODARSTWA DOMOWEGO PRZEMOC W RODZINIE ALKOHOLIZM NARKOMANIA TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO ŻYCIA PO OPUSZCZENIU ZAKŁADU KARNEGO TRUDNOŚCI INTEGRACJI OSÓB, KTÓRE OTRZYMAŁY STATUS UCHODŹCY LUB OCHRONĘ UZUPEŁNIAJĄCĄ ZDARZENIE LOSOWE SYTUACJA KRYZYSOWA SUMA DECYZJI O PRZYZNANIU POMOCY SPOŁECZNEJ LICZBA DECYZJI DOT. BEZROBOCIA / 1000 OS. LICZBA DECYZJI DOT. UBÓSTWA / 1000 OS. 18 Wykres 10. ODSETEK OSÓB OTRZYMUJĄCYCH POMOC SPOŁECZNĄ W LATACH (LICZONE ŁĄCZNIE PONIŻEJ I POWYŻEJ KRYTERIUM DOCHODOWEGO) 25,0.0 20,0.0 20, ,0.0 10,0.0 8,10.0 7,10.0 6,60.0 6, , ,0.0,0.0 POLSKA MAŁOPOLSKIE GMINA SĘKOWA Źródło: GUS W 2015 roku wydano w gminie Sękowa 582 decyzje o przyznaniu pomocy społecznej. Najwięcej motywowanych było ubóstwem (154) oraz bezrobociem (137 decyzji). Przeciętnie na 1000 mieszkańców podjęto 114 decyzji o udzieleniu pomocy, przy średniej dla województwa małopolskiego - 56,5. Największe zapotrzebowanie na pomoc wykazywały rodziny w sołectwie Krzywa (170 decyzji / 1000 os.), najmniejsze - w sołectwie Bodaki (76 decyzji / 1000 os.). Tabela 4. PRZYCZYNY PRZYZNANIA POMOCY SPOŁECZNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W 2015 r. Bartne ,0 30,6 Bodaki ,0 23,5 Krzywa ,4 35,9 Małastów ,3 25,6 Męcina Mała ,3 31,3 Męcina Wielka ,7 29,7 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 18

94 19 Owczary ,4 31,3 Ropica Górna ,5 29,0 Sękowa ,4 32,6 Siary ,0 29,0 Wapienne ,5 25,5 ŁĄCZNIE ,9 30,2 Źródło: GOPS w Sękowej Wykres 11. STOPIEŃ ZAPOTRZEBOWANIA NA POMOC SPOŁECZNĄ ZE WZGLĘDU NA UBÓSTWO W GMINIE SĘKOWA [DECYZJE / 1000 OS.] Źródło: GOPS w Sękowej BEZROBOCIE I UBÓSTWO - WNIOSKI Najwyższe zapotrzebowanie mieszkańców na pomoc społeczną stwierdzono w miejscowości Krzywa, przy czym dotyczyło to również pomocy przyznawanej ze względu na ubóstwo. Wyższe niż przeciętnie parametry odnotowano też w sferze bezrobocia. Dodatkowo nagromadzenie problemów społecznych wynikających z braku pracy stwierdzono również w miejscowości Ropica Górna. Należy równocześnie podkreślić, że w żadnym z badanych sołectw wyniki nie odstawały drastycznie od średniej w gminie. 2.4 EDUKACJA I OPIEKA NAD DZIEĆMI Zakres edukacji publicznej należy do zadań własnych gminy, co wynika z art. 7 Ustawy z dn. 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Podstawowym dla organizacji szkolnictwa aktem jest Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Z Ustawy wynika nie tylko obowiązek zapewnienia odpowiedniej infrastruktury w granicach gminy, ale też zlokalizowania jej w odpowiedniej odległości od miejsca zamieszkania uczniów. Zgodnie z postanowieniami art. 17 ust. 2 Ustawy, droga dziecka do placówki szkolnej nie może przekraczać 3 km (w przypadku dzieci uczęszczających do przedszkoli i uczniów klas I-IV DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 19

95 20 szkół podstawowych) i 4 km w przypadku uczniów V i VI klasy szkoły podstawowej i gimnazjum. W przeciwnym wypadku, gmina zobowiązana jest do zorganizowania bezpłatnego transportu lub zwrotu kosztów przejazdu dziecka środkami transportu publicznego. W gminie działają następujące publiczne placówki przedszkolne i edukacyjne: Sękowa: Zespół Szkolno-Przedszkolny w Sękowej: o Przedszkole Samorządowe, o Szkoła Podstawowa, o Publiczne Gimnazjum, o Szkoła Filialna w Męcinie Wielkiej (zakres klas - 0-III). Do Zespołu Szkół w Sękowej uczęszczają dzieci i młodzież z miejscowości: Bartne, Bodaki, Krzywa, Małastów, Męcina Wielka, Męcina Mała, Ropica Górna, Sękowa, Wapienne. Do Szkoły Filialnej w Męcinie Wielkiej uczęszczają dzieci z miejscowości: Męcina Wielka, Wapienne 3. Siary: Zespół Szkół w Siarach: o Szkoła Podstawowa im. Władysława Długosza, o Publiczne Gimnazjum im. Władysława Długosza. Do Zespołu Szkół w Siarach uczęszczają dzieci i młodzież z miejscowości: Siary, Owczary 4. W gminie działa ponadto jedno samodzielne Niepubliczne Przedszkole Promyczek w Ropicy Górnej, a także dwie Niepubliczne Szkoły Podstawowe w Krzywej oraz w Bodakach. Zgodnie z danymi GUS, w 2015 roku, opieką objętych było w gminie 56,4% dzieci od 3-4 roku życia. Jest to poziom niższy niż średnia odnotowana zarówno w województwie Małopolskim, jak i w kraju (odpowiednio 77,2% i 77,3%). Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat, objętych wychowaniem przedszkolnym jest również znacznie niższy niż przeciętnie - wynosi 65,6%, podczas gdy średnia w województwie to 84,1%, a w całym kraju - 84,2% Wykres 12. ODSETEK DZIECI W WIEKU 3-5 LAT OBJĘTYCH WYCHOWANIEM PRZEDSZKOLNYM W KRAJU, WOJEWÓDZTWIE I GMINIE Polska Małopolska Gmina Sękowa Źródło: GUS 3 Uchwała nr XIV/170/2012 w sprawie ustalenia planu sieci i określenia obwodów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez gminę Sękowa. 4 j.w. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 20

96 21 Największą pod względem liczby uczniów placówką jest Zespół Szkół w Sękowej. W 2015 roku do Przedszkola w Sękowej uczęszczało 49 dzieci, Szkoły Podstawowej w Sękowej 202 uczniów, a do Gimnazjum 102 uczniów. Wykres 13. ZESTAWIENIE PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ W GMINIE SĘKOWA PRZEDSZKOLA SZKOŁY PODSTAWOWE GIMNAZJA Punkt Przedszkolny w Bodakach Punkt Przedszkolny w Krzywej Niepubliczne Przedszkole w Ropicy Górnej Przedszkole Samorządowe w Sękowej Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Bodakach Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Krzywej Szkoła Podstawowa w Sękowej Gimnazjum w Sękowej Gimnazjum w Siarach Źródło: Centrum Informatyczne Edukacji Poziom edukacji najczęściej mierzony jest na jeden z dwóch sposobów - przy pomocy danych statystycznych dotyczących wyników egzaminów lub skali staninowej, pozwalającej określić, jaki wynik uzyskał uczeń na tle innych zdających. Dla przedstawienia poziomu edukacji uczniów, porównano średnie wyników egzaminów (sprawdzian po 6. klasie szkoły podstawowej i egzamin gimnazjalny). Ze względu na stosunkowo niewielką liczbę zdających, uniemożliwiającą efektywne porównanie wyników metodami statystycznymi dla poszczególnych lat, przedstawiono średnie dla okresu lat Dla egzaminów gimnazjalnych wzięto pod uwagę średnie wyniki z części humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej i językowej w zakresie języka angielskiego na poziomie podstawowym. Tabela 5. WYNIKI SPRAWDZIANU PO 6. KLASIE W SZKOŁACH GMINY SĘKOWA W LATACH SZKOŁA Szkoła Podstawowa w Sękowej Szkoła Podstawowa w Siarach WYNIKI SPRAWDZIANU PO SZKOLE PODSTAWOWEJ W LATACH ŚREDNI % WYNIK SPRAWDZIANU PO SZKOLE PODSTAWOWEJ W LATACH ŚREDNI % WYNIK SPRAWDZIANU PO SZKOLE PODSTAWOWEJ W LATACH W WOJ. MAŁOPOLSKIM RÓŻNICA % MIĘDZY ŚREDNIM WYNIKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ I ŚREDNIĄ W WOJ. MAŁOPOLSKIM ,8 64,8-7, ,2 64,8-4,6 ŁĄCZNIE 58, , ,0 64,8-5,8 Źródło: OKE Kraków, opracowanie własne DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 21

97 22 Tabela 6. WYNIKI EGZAMINU GIMNAZJALNEGO W SZKOŁACH GMINY SĘKOWA W LATACH SZKOŁA WYNIKI SPRAWDZIANU PO GIMNAZJUM W LATACH ŚREDNI % WYNIK EGZAMINU GIMNAZJALNEGO W LATACH ŚREDNI % WYNIK EGZAMINU GIMNAZJALNEGO W LATACH W WOJ. MAŁOPOLSKIM RÓŻNICA MIĘDZY ŚREDNIM WYNIKIEM W SZKOLE I ŚREDNIĄ W WOJ. MAŁOPOLSKIM Gimnazjum w Sękowej 50,6 49,3 53,8 53,2 55,0 52,4 59,1-6,7 Gimnazjum w Siarach 50,8 63,1 54,4 53,9 46,5 53,7 59,1-5,4 ŁĄCZNIE 50,7 56,2 54,1 53,6 50,7 53,1 59,1-6,0 Źródło: OKE Kraków, opracowanie własne Biorąc pod uwagę wyniki sprawdzianu po 6. klasie i egzaminów gimnazjalnych, placówki edukacyjne w Sękowej reprezentują niższy poziom niż przeciętnie szkoły w Małopolsce i w kraju. Statystycznie wyniki w obydwu zespołach szkół gminy są zbliżone. Jak wskazano wyżej, analiza danych statystycznych odnośnie końcowych wyników egzaminów może być tylko częściową wskazówką, zwłaszcza, kiedy mamy do czynienia z ograniczoną liczbą zdających. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi współczynnik edukacyjnej wartości dodanej (EWD), pozwalający porównać wyniki uczniów na początku i na końcu nauki w danej placówce. Dzięki temu minimalizuje się wpływ takich czynników jak kapitał kulturowy wyniesiony z domu lub możliwości finansowania dodatkowych zajęć przez rodziców, a wysuwa się na pierwszy plan poziom nauczania w danej szkole. KAPITAŁ KULTUROWY UCZNIÓW WYNIESIONY Z DOMU Tabela 7. MODEL EDUKACYJNEJ WARTOŚCI DODANEJ SŁABE WYNIKI W NAUCE ŚREDNIE WYNIKI W NAUCE DOBRE WYNIKI W NAUCE WYSOKI EWD - UJEMNY (BARDZO NISKI) EWD - UJEMNY EWD - DODATNI NISKI EWD - NEUTRALNY EWD - DODATNI EWD - DODATNI (WYSOKI) Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych W Polsce EWD oblicza się przede wszystkim dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Poniżej przedstawiono parametr dla obydwu gimnazjów działających w gminie w latach Wykorzystano przy tym materiały graficzne Instytutu Badań Edukacyjnych. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 22

98 23 Wykres 14. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA GIMNAZJÓW W GMINIE SĘKOWA W ZAKRESIE PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych Wykres 15. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA GIMNAZJÓW W GMINIE SĘKOWA W ZAKRESIE PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych Edukacyjna wartość dodana obydwu gimnazjów w gminie jest zbliżona, a w dodatku plasuje się w granicach średniej krajowej. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 23

99 24 Tabela 8. POMOC UDZIELANA UCZNIOM W PLACÓWKACH EDUKACYJNYCH GMINY LICZBA UCZNIÓW LICZBA UCZNIÓW KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ LICZBA UCZNIÓW DOŻYWIANYCH PLACÓWKA LICZBA % LICZBA % ZESPÓŁ SZKÓŁ W SĘKOWEJ ,7% ,8% ZESPÓŁ SZKÓŁ W SIARACH ,5% 28 18,1% ŁĄCZNIE ,7% ,5% Źródło: Placówki edukacyjne Około 30% dzieci uczęszczających do dwóch zespołów szkół otrzymuje wsparcie w postaci darmowych posiłków. Przy czym dotyczy to 36,8% dzieci uczęszczających do Zespołu Szkół w Sękowej i 18,1% dzieci uczęszczających do Zespołu Szkół w Siarach. Z pomocy psychologiczno-pedagogicznej częściej korzystają dzieci z Zespołu Szkół w Siarach. EDUKACJA - WNIOSKI Poziom edukacji jest jednym z największych problemów społecznych w gminie. Szkoły publiczne skupione są na północy gminy, tj. w miejscowościach Sękowa, Siary i Męcina Wielka. Powoduje to konieczność dowozu dzieci do szkół na odległość nawet kilkunastu kilometrów. Trudności z dojazdami, a także słaby poziom techniczny obiektów, w połączeniu z brakiem odpowiedniego wyposażenia prowadzi do niższych niż przeciętnie wyników edukacyjnych, mierzonych przeciętnymi wynikami sprawdzianów. Trudno przy tym wskazać, która ze szkół prezentuje niższy, a która wyższy poziom. Sytuacja socjalna dzieci w Zespole Szkół w Sękowej jest wyraźnie słabsza (dzieci dwa razy częściej niż ich rówieśnicy z Zespołu Szkół w Siarach otrzymują wsparcie w postaci darmowych posiłków). Wynika to z faktu, iż znaczna część dzieci pochodzi z biedniejszych sołectw zlokalizowanych na południu gminy. 2.5 KAPITAŁ SPOŁECZNY Kapitał społeczny można zdefiniować za Francisem Fukuyamą jako zestaw nieformalnych wartości i norm etycznych wspólnych dla członków określonej grupy i umożliwiających im skuteczne współdziałanie. Wspólne wartości wzmacniają zaufanie, a to z kolei pozwala wspólnocie działać bardziej skutecznie. W społeczeństwach zachodnich, przejawem współdziałania obywateli na poziomie lokalnym są przede wszystkim zaangażowanie w sprawy samorządu lokalnego i aktywność w ramach organizacji pozarządowych. Jak podkreślono w opracowanym w 2015 roku raporcie "Państwo i my. Osiem grzechów głównych Rzeczypospolitej" pod redakcją prof. Jerzego Hausnera, pomimo częstych dysfunkcji, instytucje samorządu lokalnego cieszą się pozytywnymi recenzjami blisko 2/3 obywateli. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 24

100 SOŁECTWA WOJEWÓDZTWO SOŁECTWA WOJEWÓDZTWO SOŁECTWA WOJEWÓDZTWO SOŁECTWA WOJEWÓDZTWO SOŁECTWA WOJEWÓDZTWO 25 Tabela 9. OCENA WŁADZ SAMORZĄDOWYCH W POLSCE W LATACH OCENA WŁADZ MIASTA/GMINY Dobra 65-69% 60-63% 56-62% 59-65% 63% Zła 20-24% 26-29% 27-34% 25-30% 23% Źródło: "Państwo i my. Osiem grzechów głównych Rzeczypospolitej", CBOS Parametrem, który służy najczęściej do opisu zaangażowania mieszkańców w sprawy społeczności lokalnej i kraju jest frekwencja wyborcza. W poniższej tabeli podano wybrane dane odnośnie frekwencji w gminie i sołectwach, zgodnie z poziomem udostępniania ich przez Państwową Komisję Wyborczą. Tabela 10. FREKWENCJA WYBORCZA W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA NA TLE WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO WYBORY PARLAMENTARNE (SEJM) [%] PREZYDENCKIE [%] DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO [%] SAMORZĄDOWE [%] ŁĄCZNIE Bartne 41,43% 46,35% 16,25% 45,71% 37,44% Bodaki 41,43% 46,35% 16,25% 45,71% 37,44% Krzywa 27,27% 42,31% 18,99% 40,63% 32,30% Małastów 38,69% 45,64% 19,35% 37,29% 35,24% Męcina Mała 46,74% 50,35% 23,95% 54,89% 43,98% Męcina Wielka 46,74% 50,35% 23,95% 54,89% 43,98% 54,90% 58,88% 27,59% 48,45% Owczary 46,36% 50,31% 21,40% 48,58% 41,66% 47,46% Ropica Górna 38,69% 45,64% 19,35% 37,29% 35,24% Sękowa 53,34% 59,35% 25,94% 54,88% 48,38% Siary 46,36% 50,31% 21,40% 48,58% 41,66% Wapienne 46,74% 50,35% 23,95% 54,89% 43,98% GMINA 46,08% 51,83% 22,46% 48,99% 42,34% Źródło: DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 25

101 26 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% Tabela 11. ŚREDNIA FREKWENCJA WYBORCZA Z LAT % 4.4% 4.4% 4.2% 4.2% 3.7% 3.7% 3.5% 3.5% 3.2% 4.4% Widoczne w gminie są następujące tendencje: Źródło: Większość mieszkańców gminy nie bierze czynnego udziału w jakichkolwiek wyborach - frekwencja w gminie jest znacznie niższa niż średnio w województwie małopolskim. Wyjątkiem są tu wybory samorządowe województwa, gdzie frekwencja nieznacznie przekroczyła średnią wojewódzką. Sołectwami o najniższej frekwencji wyborczej w gminie są Krzywa (32,3%), Małastów (35,2%) i Ropica Górna (35,2%). ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W gminie Sękowa działa 14 organizacji pozarządowych (w tym koła i lokalne oddziały organizacji). Oznacza to, że na 1000 mieszkańców średnio przypada 3,32 organizacji pozarządowej. Najczęstszymi typami aktywności mieszkańców, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach jest przynależność do ugruntowanych w przestrzeni publicznej instytucji - oddziałów Ochotniczej Straży Pożarnej. Statystycznie niskie parametry samoorganizacji mieszkańców na tle całej gminy odnotowały Męcina Wielka i Małastów. W obydwu miejscowościach, w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, najwyższy poziom aktywności zaobserwowano w miejscowościach Wapienne, Bodaki i Bartne. Tabela 12. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA SOŁECTWO ORGANIZACJA POPULACJA LICZBA ORGANIZACJI LICZBA ORGANIZACJI/ 1000 OS. Bartne OSP w Bartnem ,10 Bodaki Stowarzyszenie rozwoju wsi Bartne i Bodaki ,88 Krzywa Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Krzywa ,48 Małastów OSP w Małastowie ,33 Męcina Mała Brak ,00 Męcina Wielka OSP w Męcinie Wielkiej ,12 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 26

102 27 Owczary OSP w Owczarach ,91 Ropica Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Wsi Ropica Górna Razem Silni Górna OSP w Ropicy Górnej ,41 Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Sękowa Stowarzyszenie Dobrej Woli Gminne Koło Gospodyń Wiejskich Sękowa OSP w Sękowej ,51 Siary OSP w Siarach ,32 Wapienne OSP w Wapiennem ,37 ŁĄCZNIE 17 organizacji ,74 Źródło: Dane UG Sękowa, opracowanie własne AKTYWNOŚĆ MIESZKAŃCÓW - WNIOSKI Poziom aktywności mieszkańców jest wprost proporcjonalny do możliwości, jakie stwarza istniejąca infrastruktura i warunki terytorialne. Nagromadzenie organizacji pozarządowych zaobserwowano w północnej części gminy (Sękowa, Wapienne, Siary) tzn. w miejscu lokalizacji infrastruktury użyteczności publicznej. W mniejszych miejscowościach najczęściej brak "nowych" organizacji - aktywność skupia się wyłącznie wokół lokalnych oddziałów OSP. Względy terytorialne natomiast wpływają na niską frekwencję wyborczą, którą notowano w miejscowościach o małym zagęszczeniu ludności, a co za tym idzie - w obszarach gdzie część zabudowy mieszkalnej jest oddalona od lokalu wyborczego. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 27

103 28 3. GOSPODARKA W kraju notuje się systematyczny wzrost liczby podmiotów gospodarki narodowej, przy czym związane jest to przede wszystkim ze zwiększeniem liczby mikroprzedsiębiorstw, tzn. firm zatrudniających do 9 osób. Liczba małych podmiotów zmniejszyła się po latach największego nasilenia kryzysu gospodarczego (lata ), a następnie ustabilizowała się. Liczba największych firm systematycznie spada. Zatrudnienie ,74 mln 4,18 mln ,7 tys. 147,1 tys ,7 tys. 29,2 tys ,06 tys. 3,68 tys Pod względem średniej liczby podmiotów gospodarki narodowej, gmina ustępuje znacząco pozostałym obszarom kraju. Podczas gdy średnio w Małopolsce na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym zarejestrowanych jest 1727,8 podmiotów, na badanym obszarze współczynnik wynosi zaledwie 1130,3. Wykres 16. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ W KRAJU, WOJEWÓDZTWIE I GMINIE NA 10 TYS. MIESZKAŃCÓW W WIEKU PRODUKCYJNYM ,3 1727, ,3 Polska Małopolska Gmina Sękowa Źródło: GUS Analiza terytorialna wykazała duże zróżnicowanie pod względem aktywności gospodarczej. Najgorsza sytuacja występuje w sołectwie Męcina Mała, gdzie na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym zarejestrowane są 596 podmioty gospodarki narodowej oraz w Małastowie, w którym ten współczynnik wynosi 638. Najwyższy poziom aktywności zdiagnozowano w sołectwach Owczary, Bodaki i Sękowa, gdzie liczba podmiotów gospodarki narodowej przypadających na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym zawierała się w przedziale DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 28

104 29 Wykres 17. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ W SOŁECTWACH NA 10 TYS. MIESZKAŃCÓW W WIEKU PRODUKCYJNYM 1500,0 1250,0 1000,0 750,0 1009, , ,0 638, , , , , , , , ,0 250,0,0 Źródło: GUS W gminie obserwuje się tendencję polegającą na wzroście liczby zarejestrowanych podmiotów. W ostatnim roku zanotowano wzrost liczby podmiotów aż w 8 miejscowościach: Bodaki, Krzywa, Małastów, Owczary, Ropica Górna, Sękowa, Siary, Wapienne. Wykres 18. ZMIANA LICZBY PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W 2015 ROKU 15, ,0 7 5,0, ,0 2 2,0 2 0, ,0 2 5, ,0 1 1,0 0-5,0-1,0-3,0-2,0-2,0 Podmioty zarejestrowane Podmioty wyrejestrowane Bilans Źródło: GUS O ile powyższe dane nie stanowią o sytuacji gospodarczej w gminie, o tyle umieszczenie ich na tle parametrów z kilku lat, może świadczyć o stałej tendencji. Na przestrzeni lat DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 29

105 liczba podmiotów wzrosła w niemal wszystkich sołectwach - jedynie w Bartnem i Małastowie pozostała na tym samym poziomie. Wykres 19. LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA W LATACH ,0 350,0 300,0 250, ,0 150, ,0 50,0, Źródło: GUS 4. WARUNKI ŚRODOWISKOWE JAKOŚĆ POWIETRZA Główne parametry środowiska naturalnego w kraju i województwie systematycznie poprawiają się. Wpływ na to mają różne czynniki, do najważniejszych należą: Rozwój technologii umożliwiający osiąganie lepszych parametrów energetycznych urządzeń, pojazdów i budynków, w ślad za którym idą zmiany prawne, Działania inwestycyjne w przemyśle, których rezultatem jest wdrożenie energooszczędnych procesów produkcyjnych, Działania inwestycyjne w przestrzeni publicznej oraz w sektorze komunalno-bytowym, w tym termomodernizacja budynków, wpływająca na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz rozbudowa infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, wpływająca na zmniejszenie zanieczyszczenia wód, Inne procesy, w tym wdrażanie programów edukacji ekologicznej czy zmiana trybu życia, zwłaszcza w dużych miastach (np. przesiadanie się z samochodów do transportu publicznego lub na rowery). Tendencję krajową zobrazowano, przedstawiając średnie roczne zanieczyszczenie powietrza pyłem PM10 w wybranych rejonach. Poprawę obserwuje się zwłaszcza w strefach położonych w południowych województwach, które pierwotnie wykazywały wyższe zanieczyszczenie (małopolskie, podkarpackie). DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 30

106 31 Wykres 20. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA PYŁEM PM10 W WYBRANYCH STREFACH W KRAJU W LATACH Strefa małopolska Strefa dolnośląska Strefa mazowiecka Strefa wielkopolska Strefa podkarpacka Źródło: opracowanie własne Na terenie gminy nie prowadzi się analogicznych pomiarów. Poniżej przedstawiono dane odnośnie poziomu zanieczyszczenia powietrza, mierzonego w miejscowości Gorlice (ok. 5 km na północ od gminy Sękowa). Przekroczenia dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 notowano zwłaszcza w lutym, marcu oraz październiku. Tabela 13. POZIOM ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA MIERZONY W STACJI POMIAROWEJ W GORLICACH W 2015 r. MIESIĄC Benzo(a)piren w PM10 PM10 [ng/m 3 ] [μg/m 3 ] Styczeń 6,78 32 Luty 9,49 49 Marzec 5,60 43 Kwiecień 2,10 22 Maj 0,39 19 Czerwiec 0,13 19 Lipiec 0,08 17 Sierpień 0,09 26 Wrzesień 0,36 21 Październik 3,02 42 Listopad 4,69 37 Grudzień 5,44 27 Średnio 3,12 29 Poziom dopuszczalny 1 ng/m 3 40 μg/m 3 Minimum 0,08 17 Maksimum 9,49 49 Źródło: monitoring.krakow.pios.gov.pl Jednym z istotniejszych źródeł zanieczyszczeń na terenie gminy jest droga wojewódzka nr 977. Ruch samochodowy odpowiedzialny jest przede wszystkim za emisję tlenków azotu, w DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 31

107 POWIERZCHNIA r. średni dobowy ruch na odcinku drogi do Gorlic wyniósł Droga wojewódzka biegnie przez Sękową, Ropicę Górną i Małastów. Tabela 14. ŚREDNI DOBOWY RUCH ROCZNY W ROKU 2015 NA DRODZE WOJEWÓDZKIEJ nr 977 RODZAJ DROGI Wojewódzka 977 ODCINEK POJAZDY SILNIKOWE SAMOCHODY OSOBOWE SAMOCHODY CIĘŻAROWE SAMOCHODY DOSTAWCZE Gorlice-Konieczna Źródło: Generalny Pomiar Ruchu w 2015 roku JAKOŚĆ WÓD Ogólnie, jakość wód w Małopolsce jest niska. Wynika to z niewystarczającego stopnia skanalizowania, a także braku dostatecznej kontroli nad gospodarką wodno-ściekową w miejscach, gdzie ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych. Brak informacji na temat zanieczyszczenia wód w poszczególnych sołectwach gminy. Ocenę zagrożeń środowiskowych sporządzono na podstawie poziomu rozwoju sieci kanalizacyjnej i wykorzystania przydomowych oczyszczalni ścieków. Stanowić to może wskazówkę odnośnie potencjalnego lub rzeczywistego zanieczyszczenia wód gruntowych. Tabela 15. ZBIORNIKI BEZODPŁYWOWE W OBIEKTACH MIESZKALNYCH GMINY SĘKOWA Z PRZYŁĄCZEM DO KANALIZACJI LICZBA MIESZKAŃ Z PRZYDOMOWĄ OCZYSZCZALNIĄ ZE ZBIORNIKIEM BEZODPŁYWOWYM LICZBA ZBIORNIKÓW BEZODPŁYWO- WYCH / km 2 SOŁECTWO ŁĄCZNIE Sękowa 11, ,1 Siary 6, ,3 Owczary 21, ,3 Ropica Górna 11, ,5 Małastów 22, ,6 Krzywa 68, ,4 Bartne 19, ,7 Bodaki 14, ,6 Męcina Mała 1, ,4 Męcina Wielka 9, ,8 Wapienne 7, ,4 ŁĄCZNIE 194, ,9 Źródło: Urząd Gminy w Sękowej Z zebranych danych wynika, że największe nagromadzenie obiektów mieszkalnych wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe, znajduje się w miejscowości Męcina Mała. W większości spośród 77 obiektów mieszkalnych w sołectwie ścieki odprowadza się do szamba. O ile średnio w gminie liczba zbiorników bezodpływowych na km 2 wynosi 2,9, o tyle w Męcinie Małej wynosi on 29,4. Ponadprzeciętne parametry stwierdzono również w miejscowościach o najwyższym zagęszczeniu ludności - w Siarach (10,3) i Sękowej (10,1). Wskaźnik nieco wyższy niż średnia gminna odnotowano w Małastowie - 3,6. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 32

108 33 Wykres 21. WSKAŹNIK NAGROMADZENIA ZBIORNIKÓW BEZODPŁYWOWYCH W GMINIE SĘKOWA 35 29, ,1 10,3 2,3 0,5 3,6 1,4 1,7 1,6 2,8 1,4 Źródło: Urząd Gminy w Sękowej ŚRODOWISKO - WNIOSKI Gmina Sękowa położona jest w regionie o najlepszych parametrach środowiskowych w Małopolsce. W obszarze nie ma istotnych źródeł zanieczyszczeń. Zagęszczenie ludności jest niewielkie, co wpływa na brak kumulacji zanieczyszczeń z niskiej emisji. W granicach gminy nie ma ani dużych zakładów przemysłowych, ani ruchliwych dróg tranzytowych - na drodze wojewódzkiej, wiodącej przez Sękową średni dobowy ruch jest mniejszy niż 2 tys. pojazdów. Dodatkowo w porównaniu z innymi gminami regionu, w Sękowej występuje stosunkowo dobrze rozwinięta infrastruktura kanalizacyjna. Dzięki temu możliwość przedostawania się zanieczyszczeń do gleby i wód jest ograniczona. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 33

109 34 5. PARAMETRY PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE Z punktu widzenia Ustawy z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji, w zakres deficytów przestrzenno - funkcjonalnych w gminie zalicza się przede wszystkim niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną, brak dostępu do podstawowych usług, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniającej się funkcji obszaru, niewystarczającą obsługę komunikacyjną, a także niskiej jakości tereny publiczne. W tym sensie obszar przestrzenno-funkcjonalny ma charakter dynamiczny. Z jednej strony powinien dostosowywać się do charakteru lokalnej społeczności. Z drugiej - powinien być dla niej źródłem pozytywnych zmian. Z Ustawy możemy wywieść prawidłowy sposób oceny przestrzeni publicznej, zawierający w sobie następujące elementy: Fakt istnienia danego typu przestrzeni publicznej Głównym parametrem, który należy wziąć pod uwagę przy ocenie występowania infrastruktury użyteczności publicznej jest odległość od miejsca zamieszkania osób korzystających. Wskazówką mogłaby być przywoływana wcześniej Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, stanowiąca, że do zadań gminy należy organizacja bezpłatnego transportu gdy placówka szkolna położona jest przynajmniej 3 km (w przypadku przedszkolaków i uczniów klas I-IV szkoły podstawowej) i 4 km (w przypadku starszych dzieci). Przyjmuje się jednak, że dla faktycznej poprawy jakości przestrzeni publicznej, odległość ta powinna być zdecydowanie mniejsza. Poziom dostosowania przestrzeni do potrzeb, wykazywanych przez lokalną społeczność Szczególnie należy zadbać o zapewnienie infrastrukturze publicznej charakteru ogólnodostępnego. Konieczne jest dostosowanie przestrzeni publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych, a także pozostałych grup. W części opracowania dotyczącej udziału w zajęciach sportowych, stwierdzono bardzo duże różnice w jakości oferty sportowej, skierowanej dla mężczyzn i kobiet (na korzyść mężczyzn). Jakość poszczególnych typów przestrzeni publicznej Przyjmuje się, że dla zapewnienia odpowiedniego poziomu usług publicznych oraz bezpieczeństwa, infrastruktura publiczna powinna być na bieżąco modernizowana. Stąd w rozdziale tym przeanalizowano: 1. Jakość przestrzeni i infrastruktury użyteczności publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów kulturalnych i sportowych, 2. Jakość sieci komunikacyjnej i transportu zbiorowego, a także ich wpływu na sytuację mieszkańców. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 34

110 JAKOŚĆ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ W ostatnich latach w kraju obserwowany był stopniowy rozwój infrastruktury publicznej, co skutkowało poprawą jakości usług dla ludności. W Małopolsce łączna liczba obiektów kultury wzrosła w ciągu 3 lat z 430 do 444. Na koniec 2015 roku, ponad połowa obiektów dostosowana była do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wykres 22. LICZBA DOMÓW I OŚRODKÓW KULTURY, KLUBÓW I ŚWIETLIC W POLSCE r. Wykres 23. LICZBA DOMÓW I OŚRODKÓW KULTURY, KLUBÓW I ŚWIETLIC W MAŁOPOLSCE r % ,0 1844,0 1892,0 80% 60% 248,0 235,0 243, % 20% % Źródło: GUS Rozbudowywana była również infrastruktura sportowa. Jak wskazują dane statystyczne, rósł również odsetek szkół posiadających własną salę gimnastyczną. Przykładowo liczba gmin, które nie posiadają żadnej sali gimnastycznej obniżyła się w latach z 340 do 94. Dostęp do sal gimnastycznych posiadało w 2012 roku 72% szkół podstawowych, 75% gimnazjów i 79% szkół ponad gimnazjalnych 5. Na terenie gminy obiekty użyteczności publicznej zlokalizowane są w miejscowościach Siary, Sękowa, Męcina Wielka, Męcina Mała, Bartne, Bodaki, Małastów i Ropica Górna. Dodatkowo w miejscowości Wapienne występuje znaczna baza obiektów rekreacyjnych, związanych z wytyczonym tu Uzdrowiskiem Wapienne. Tabela 16. GMINNE OBIEKTY KULTURY, SPORTU i WIELOFUNKCYJNE W GMINIE SĘKOWA PLACÓWKA SOŁECTWO Gminny Ośrodek Kultury Gminna Biblioteka Publiczna Biblioteka szkolna Dom Ludowy w Sękowej Boisko "Orlik 2012" Kompleks sportowo-rekreacyjny w Sękowej Świetlica wiejska w Męcinie Małej Świetlica wiejska w Męcinie Wielkiej OSP Męcina Wielka Świetlica wiejska i Remiza OSP w Bartnem Świetlica wiejska w Bodakach Dom Ludowy i Remiza OSP w Siarach Sękowa Męcina Mała Męcina Wielka Bartne Bodaki Siary 5 Program rozwoju sportu do roku projekt DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 35

111 36 Świetlica wiejska i Remiza OSP w Małastowie Świetlica wiejska w Ropicy Górnej OSP Ropica Górna Remiza OSP i Świetlica Wiejska w Owczarach Dom Zdrojowy Remiza OSP Wapienne Małastów Ropica Górna Owczary Wapienne 5.2 JAKOŚĆ SIECI KOMUNIKACYJNEJ I OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ Teren gminy przecina droga wojewódzka nr 977, biegnąca od Tarnowa przez Tuchów, Zborowice, Moszczenicę, Gorlice do przejścia granicznego w Koniecznej. Średni dobowy ruch na drodze wojewódzkiej wynosi, zgodnie z danymi GDDKiA, niespełna 1,9 tys. pojazdów. Ponadto przez ten obszar biegnie 6 dróg powiatowych: - nr 1488K Sękowa Dominikowice, - nr 1489K Sękowa - Rozdziele (przebiegająca przez miejscowość Wapienne), - nr 1490K Ropica Górna Bartne, - nr 1491K Banica Wołowiec, - nr 1492K Małastów Jasionka, - nr 1493K Siary - Owczary, oraz drogi gminne, o łącznej długości 153 km. Transport zbiorowy na terenie gminy realizowany jest przez prywatnych przewoźników. Liczba dziennych kursów waha się w zależności od dnia tygodnia. Busy dojeżdżają do miejscowości Wapienne i zatrzymują się na przystanku Wapienne-Pętla. Brak jest natomiast linii kolejowych - najbliższa stacja znajduje się w Gorlicach. Poniżej przedstawiono wskaźnik dostępności komunikacji publicznej, obliczony na bazie liczby przystanków w poszczególnych sołectwach i obsługiwanej przez nie powierzchni. Tabela 17. WSKAŹNIK DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA LICZBA LICZBA LICZBA PRZYSTANKÓW PRZYSTANKÓW SOŁECTWO POPULACJA POWIERZCHNIA PRZYSTANKÓW TRANSPORTU / 1000 / km 2 ZBIOROWEGO MIESZKAŃCÓW Bartne ,62 25,51 0,25 Bodaki ,7 47,06 0,54 Krzywa ,23 26,91 0,09 Małastów ,6 32,56 0,62 Męcina Mała ,97 23,44 3,05 Męcina Wielka ,33 12,71 0,64 Owczary ,3 39,06 0,47 Ropica Górna ,46 18,74 0,96 Sękowa ,58 9,40 1,30 Siary ,31 10,54 1,27 Wapienne ,59 12,74 0,26 GMINA ,69 17,84 0,47 Źródło: opracowanie własne DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 36

112 Wypadki drogowe Liczba poszkodowanych w wypadkach drogowych Wypadki drogowe Liczba poszkodowanych w wypadkach drogowych Wypadki drogowe Liczba poszkodowanych w wypadkach drogowych Wypadki drogowe Liczba poszkodowanych w wypadkach drogowych Wypadki drogowe Liczba poszkodowanych w wypadkach drogowych Wypadki drogowe Liczba poszkodowanych w wypadkach drogowych 37 POZIOM BEZPIECZEŃSTWA NA DROGACH Poziom bezpieczeństwa na drogach w oczywisty sposób łączy się z siecią drogową i natężeniem ruchu kołowego. Z danych pozostających w dyspozycji Powiatowej Komendy Policji w Gorlicach wynika, że łącznie na terenie gminy w latach doszło do 10 wypadków, w których poszkodowanych zostały 11 osób. Do 7 wypadków doszło w miejscowości Sękowa i po jednym w Siarach, Ropicy Górnej i Bartnem. Tabela 18. WYPADKI DROGOWE W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA ŁĄCZNIE SOŁECTWO Sękowa Siary Owczary Ropica Górna 1 1 Małastów Krzywa Bartne Bodaki Męcina Mała 0 0 Męcina Wielka 0 0 Wapienne ŁĄCZNIE Źródło: Powiatowa Komenda Policji w Gorlicach W przeliczeniu na 1000 mieszkańców, w latach najczęściej do wypadków dochodziło w miejscowości Bartne (ponad 5 wypadków) oraz w miejscowości Sękowa (4,39 wypadku). Niższe parametry notowano w Ropicy Górnej i Siarach. W pozostałych sołectwach w badanym okresie nie dochodziło do wypadków na drogach, a zatem parametr jest zerowy. Średnia dla gminy wyniosła 2,16 wypadku / 1000 os. w latach DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 37

113 Wykres 24. POZIOM BEZPIECZEŃSTWA NA DROGACH SOŁECTW GMINY SĘKOWA GMINA SIARY ROPICA GÓRNA SĘKOWA BARTNE Źródło: Powiatowa Komenda Policji w Gorlicach, obliczenia własne 6. BAZA TECHNICZNA Zgodnie z Ustawą z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji, szczególne znaczenie dla oceny deficytów w poszczególnych sołectwach ma stan budynków (również mieszkalnych) oraz możliwości ich efektywnego użytkowania, w sposób niestanowiący uszczerbku dla środowiska. Rozwój technologii i postępujące za nim zmiany prawne sprawiają, że stan budynków w kraju systematycznie się poprawia - dotyczy to zarówno energochłonności, jak i możliwości podłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej. Opis bazy technicznej budynków przeprowadzono z podziałem na: 1. Opis zasobów mieszkalnych, 2. Opis możliwości efektywnego użytkowania zasobów mieszkalnych. 6.1 ZASOBY MIESZKANIOWE Zgodnie z danymi GUS w 2015 r. na terenie gminy znajdowało się 1457 lokali mieszkalnych, o łącznej powierzchni 132,796 tys. m 2. Oznacza to, że przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania to 79,8 m 2, a powierzchnia przypadająca na jednego mieszkańca 27,4 m 2. Dane UG w Sękowej różnią się o ok. 50 lokali, co wynika z nieco odmiennej metodologii GUS. Tabela 19. STRUKTURA MIESZKANIOWA W GMINIE SĘKOWA ROK 2015 Liczba mieszkań 1457 Łączna powierzchnia użytkowa mieszkań [m 2 ] Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania [m 2 ] 91,1 Powierzchnia na jednego mieszkańca [m 2 ] 26,0 Źródło: GUS Podstawowym parametrem dla oceny stanu bazy mieszkaniowej, poza powierzchnią i rodzajem budynków (jednorodzinne lub wielorodzinne), jest wiek budynków. Starsze budynki, w związku z wykorzystaniem niższej jakości materiałów i technologii, charakteryzują się większą energochłonnością. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 38

114 39 Sam fakt występowania skupisk budynków wykonanych w starszej technologii nie jest przesłanką dla stwierdzenia deficytu technicznego. Występuje on, kiedy na duży udział starszych budynków w bazie mieszkaniowej, nakłada się brak wystarczających prac termomodernizacyjnych. Rezultatem jest wysoka energochłonność, a co za tym idzie - wysokie koszty użytkowania i podwyższony poziom emisji zanieczyszczeń do powietrza. Ostatnie całościowe badania odnośnie wieku budynków, z podziałem na sołectwa, zostały przeprowadzone w 2002 roku w czasie Narodowego Spisu Powszechnego. Dodatkową trudnością dla badań statystycznych jest fakt, że wiek niektórych budynków (zwłaszcza starszych) pozostaje nieznany. Stan bazy lokalowej opisano wobec tego za pomocą współczynników: Udział lokali mieszkalnych wzniesionych do roku przed 1918, Udział lokali mieszkalnych wzniesionych w latach , Udział lokali mieszkalnych wzniesionych w latach , Udział lokali mieszkalnych wzniesionych w latach , Udział lokali mieszkalnych wzniesionych w latach , Udział lokali mieszkalnych wzniesionych w latach , w zasobach poszczególnych sołectw gminy w 2015 roku. Budynki, których wiek jest nieznany, zostały pominięte. SOŁECTWO Tabela 20. STRUKTURA WIEKU BUDYNKÓW W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA LICZBA BUDYNKÓW PRZED LICZBA % LICZBA % LICZBA % LICZBA % LICZBA % LICZBA % Bartne ,6% 13 20,6% 10 15,9% 7 11,1% 10 15,9% 9 14,3% Bodaki ,0% 12 24,0% 2 4,0% 6 12,0% 3 6,0% 13 26,0% Krzywa ,0% 3 2,9% 17 16,2% 4 3,8% 4 3,8% 12 11,4% Małastów ,1% 22 16,8% 14 10,7% 15 11,5% 10 7,6% 25 19,1% Męcina Mała ,4% 9 11,7% 28 36,4% 9 11,7% 7 9,1% 5 6,5% Męcina Wielka ,9% 30 24,4% 31 25,2% 9 7,3% 13 10,6% 27 22,0% Owczary ,8% 16 20,8% 23 29,9% 3 3,9% 8 10,4% 9 11,7% Ropica Górna ,7% 15 10,9% 16 11,6% 19 13,8% 27 19,6% 35 25,4% Sękowa ,0% 38 8,0% ,8% 79 16,6% 65 13,7% 89 18,7% Siary ,0% 20 8,9% 64 28,4% 30 13,3% 24 10,7% 33 14,7% Wapienne ,8% 9 16,1% 6 10,7% 7 12,5% 2 3,6% 15 26,8% Źródło: Narodowy Spis Powszechny 2002, dane Urzędu Gminy Sękowa, obliczenia własne DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 39

115 40 7.0% 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% Wykres 25. UDZIAŁ BUDYNKÓW WZNIESIONYCH W PRZESTARZAŁEJ TECHNOLOGII W OGÓLE BUDYNKÓW 1.6% 2.1% 0.4% 2.4% 0.2% 0.2% 1.6% 0.3% 1.1% 0.6% 3.6% 2.5% 3.0% 1.7% 1.2% 2.4% 2.1% 1.0% 0.5% 0.8% 1.2% 2.2% 2.8% 1.1% 1.1% 0.8% 0.9% 1.6% 0.1% 0.4% 0.4% 0.2% budynki sprzed 1918 r. budynki z lat budynki z lat Źródło: Narodowy Spis Powszechny 2002, Dane urzędu Gminy Sękowa, opracowanie własne Z zestawienia wynika, że zasoby mieszkalne o największym udziale lokali wybudowanych przed 1970 r. występują w sołectwach Owczary, Męcina Mała i Męcina Wielka. POKRYCIA DACHOWE WYKONANE Z MATERIAŁÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Gmina posiada "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Sękowa do roku 2032". W dokumencie sporządzonym w 2013 roku przeprowadzono szczegółową inwentaryzację pokryć dachowych wykonanych z materiałów zawierających azbest w sołectwach gminy Sękowa. Niemal wszystkie dachy pokryte materiałami zawierającymi azbest, zinwentaryzowane w gminie znajdowały się na budynkach mieszkalnych - 97,34% (stan na 2013 rok). Łącznie na terenie Gminy znajdowało się w 2013 roku m 2 pokryć dachowych z materiałów zawierających azbest co równa się 727 Mg (ton). Od początku trwania Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Sękowa usunięto 174 Mg tych materiałów. Poniżej przedstawiono wskaźnik powierzchni azbestu w przeliczeniu na liczbę budynków mieszkalnych w 2013 roku, a także szacunkową ilość azbestu w 2016 roku. W tym przypadku wskaźnik odnosi się do ogólnej tendencji w gminie (od 2013 roku usunięto ok. 24% wykorzystywanego w gminie azbestu). SOŁECTWO Tabela 21. INWENTARYZACJA AZBESTU W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA LICZBA MIESZKAŃ ILOŚĆ AZBESTU [m 2 ] SZACOWANA ILOŚĆ AZBESTU [m2] AZBESTU / MIESZKANIE [m 2 ] SZACOWANA ILOŚĆ AZBESTU/ MIESZK. [m2] Bartne ,1 61,7 Bodaki ,8 64,5 Krzywa ,8 37,1 Małastów ,8 7,4 Męcina Mała ,1 7,6 Męcina Wielka ,0 31,2 DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 40

116 41 Owczary ,4 48,2 Ropica Górna ,0 27,4 Sękowa ,6 8,8 Siary ,7 2,0 Wapienne ,6 77,3 ŁĄCZNIE ,4 21,6 Źródło: Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Sękowa do roku 2032, UG Sękowa, obliczenia własne Średnio w gminie, na jeden budynek mieszkalny przypada 21,6 m 2 płyt eternitowych. Najwyższe parametry zastosowania azbestu odnotowano w miejscowości Wapienne, gdzie na jeden budynek przypada szacunkowo 77,3 m 2 (w 2013 roku - 101,6 m 2 ). Wysokie współczynniki odnotowano również w miejscowościach Bartne, Bodaki i Owczary. Wykres 26. POZIOM UŻYCIA PŁYT ETERNITOWYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH GMINY SĘKOWA ILOŚĆ AZBESTU / MIESZKANIE [m2] SZACOWANA ILOŚĆ AZBESTU/ MIESZK. [m2] Źródło: "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Sękowa do roku 2032" 6.2 MOŻLIWOŚCI EFEKTYWNEGO UŻYTKOWANIA BUDYNKÓW INFRASTRUKTURA WODNO-KANALIZACYJNA W ciągu ostatniej dekady obserwowano w kraju znaczny wzrost infrastruktury wodnokanalizacyjnej. Na koniec 2014 roku 91,6% mieszkańców kraju posiadało dostęp do wodociągu, a 68,7% do kanalizacji sieciowej. W Małopolsce współczynnik ten był niższy - wynosił odpowiednio 80,5% i 59,8%, co należy łączyć z nadreprezentacją terenów wiejskich. 95,0.0 90,0.0 85,0.0 80,0.0 75,0.0 70,0.0 Wykres 27. DOSTĘP LUDNOŚCI DO WODOCIĄGU [%] ,0.0 70,0.0 65,0.0 60,0.0 55,0.0 50,0.0 45,0.0 40,0.0 Wykres 28. DOSTĘP LUDNOŚCI DO KANALIZACJI [%] Źródło: GUS DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 41

117 42 Gmina Sękowa posiada wyraźnie niższe niż średnio w kraju i Małopolsce parametry rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, nawet porównując z terenami wiejskimi. Dotyczy to zwłaszcza sieci wodociągowej. O ile w kraju średnio 91,8% mieszkańców terenów wiejskich posiada dostęp do wodociągu, w gminie Sękowa - 62,5%. Wykres 29. POZIOM DOSTĘPU MIESZKAŃCÓW DO INFRASTRUKTURY WODNO- KANALIZACYJNEJ NA TERENACH WIEJSKICH W POLSCE, MAŁOPOLSCE I GMINIE SĘKOWA 100,0.0 90,0.0 80,0.0 70,0.0 60,0.0 50,0.0 40,0.0 30,0.0 20,0.0 10,0.0,0.0 91, , , , , ,90.0 POLSKA MAŁOPOLSKIE GMINA SĘKOWA wodociąg kanalizacja Źródło: GUS Tabela 22. POZIOM ROZWOJU SIECI WODNO-KANALIZACYJNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA LICZBA WODOCIĄG KANALIZACJA SOŁECTWO MIESZKAŃ LICZBA % LICZBA % Sękowa ,32% ,92% Siary ,67% ,22% Owczary ,60% 0 0,00% Ropica Górna ,00% ,75% Małastów ,00% 35 26,72% Krzywa ,19% 0 0,00% Bartne ,00% 0 0,00% Bodaki ,00% 0 0,00% Męcina Mała ,00% 0 0,00% Męcina Wielka ,04% 94 76,42% Wapienne ,00% 44 78,57% ŁĄCZNIE ,28% ,67% Źródło: Urząd Gminy w Sękowej Infrastruktura wodno-kanalizacyjna skupiona jest na północy gminy, w miejscowościach Sękowa, Siary i Męcina Wielka. Niski poziom rozwoju infrastruktury sieciowej w pozostałych obszarach gminy wynika przede wszystkim z niewielkiego zagęszczenia ludności, co skutkuje niską efektywnością ekonomiczną działań w tym zakresie. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 42

118 43 WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W gminie pod koniec 2015 roku zinwentaryzowano 297 urządzeń energetyki słonecznej, w tym 277 kolektorów słonecznych i 20 instalacji fotowoltaicznych. Statystycznie, największy poziom wykorzystania odnotowano w miejscowościach Siary i Sękowa. Instalacje działały we wszystkich sołectwach, z wyjątkiem sołectwa Krzywa. Niewielka liczba instalacji została zinwentaryzowana w Bodakach (1 kolektor) i Owczarach (3 kolektory). Tabela 23. PARAMETRY WYKORZYSTANIA INSTALACJI ENERGETYKI SŁONECZNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA SOŁECTWO BUDYNKI MIESZKALNE LICZBA ZAMONTOWANYCH KOLEKTORÓW LICZBA LICZBA / BUDYNEK LICZBA ZAMONTOWANYCH INSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH LICZBA LICZBA / BUDYNEK KOLEKTORY I INSTALACJE FOTOWOLTAICZNE - ŁĄCZNIE LICZBA LICZBA / BUDYNEK Sękowa ,23 6 0, ,24 Siary ,26 4 0, ,28 Owczary ,09 0 0,00 7 0,09 Ropica Górna ,17 5 0, ,20 Małastów ,15 0 0, ,15 Krzywa ,00 0 0,00 0 0,00 Bartne ,16 1 0, ,17 Bodaki ,02 0 0,00 1 0,02 Męcina Mała ,21 2 0, ,23 Męcina Wielka ,20 2 0, ,22 Wapienne ,16 0 0,00 9 0,16 ŁĄCZNIE , , ,20 Źródło: Urząd Gminy w Sękowej Wykres 30. PARAMETRY WYKORZYSTANIA INSTALACJI ENERGETYKI SŁONECZNEJ W SOŁECTWACH GMINY SĘKOWA 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0, ,02 0,09 0,15 0,16 0,17 0,2 0,22 0,23 0,24 0,28 BAZA TECHNICZNA - WNIOSKI Zasadniczo najsłabszy stan budynków mieszkalnych i infrastruktury technicznej umożliwiającej efektywne korzystanie z budynków stwierdzono w miejscowościach Krzywa, Owczary, Bodaki, Bartne i Męcina Mała. W najlepszym stanie technicznym znajdują się obiekty mieszkalne w miejscowości Sękowa. DIAGNOZA SŁUŻĄCA WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI GMINY SĘKOWA Id: 48583E27-25C1-4A3A-9D36-D7D67A11F621. Podpisany Strona 43