Spis treści.

Transkrypt

1 Spis treści Hiragana... 5 Katakana Rozdział 1 Jestem Polakiem Rozdział 2 To jest mój przyjaciel Rozdział 3 To jest książka Rozdział 4 Liczebniki japońskie Rozdział 5 Gdzie jest toaleta? Pozdrowienia i zwroty grzecznościowe cz. I Rozdział 6 Ten budynek jest stary Rozdział 7 Wstaję codziennie o siódmej rano Rozdział 8 Pieniądze są w portfelu Rozdział 9 Wyjeżdżam na wakacje Rozdział 10 Codziennie czytam książki Pozdrowienia i zwroty grzecznościowe cz. II Rozdział 11 Kiedy są twoje urodziny? Rozdział 12 Poproszę dwa bilety Rozdział 13 W zeszłym tygodniu kupiłem nowy komputer Rozdział 14 Boli mnie głowa Rozdział 15 Pada deszcz Pozdrowienia i zwroty grzecznościowe cz. III Rozdział 16 Język japoński jest trudniejszy niż polski Rozdział 17 Może zjedlibyśmy razem obiad? Rozdział 18 Czy mogę otworzyć okno? Rozdział 19 Umiem mówić po angielsku Rozdział 20 Chcę pojechać do Japonii Rozdział 21 Muszę uczyć się japońskiego Pozdrowienia i zwroty grzecznościowe cz. IV Tabela podstawowych czasowników (japońsko-polska) Tabela podstawowych czasowników (polsko-japońska) Odpowiedzi Słownik japońsko-polski

2 ROZDZIAŁ 4 Rozdział 4 Liczebniki japońskie Nihon-no sūji Gramatyka Japończycy używają dwóch systemów liczebników: zapożyczonego z języka chińskiego oraz rodzimego czyli tradycyjnego. Obydwa sposoby liczenia stosowane są na co dzień. Liczebniki pochodzenia chińskiego (w nawiasie kolejność pisania elementów w znakach kanji): 1 ichi 2 ni 3 san 4 shi / yon 5 go 6 roku 7 shichi / nana 8 hachi 9 kyū / ku 10 jū Liczebniki pochodzenia japońskiego: 1 hitotsu 一つ ひとつ 2 futatsu 二つ ふたつ 3 mittsu 三つ みっつ 4 yottsu 四つ よっつ 5 itsutsu 五つ いつつ 6 muttsu 六つ むっつ 7 nanatsu 七つ ななつ 8 yattsu 八つ やっつ 9 kokonotsu 九つ ここのつ 10 tō 十 とお 45

3 JAPOŃSKI MÓW, PISZ I CZYTAJ Powyżej dzięsięciu w złożenia łączy się tylko liczebniki pochodzenia chińskiego. 11 jūichi 30 sanjū 400 yonhyaku 12 jūni 40 yonjū 500 gohyaku 13 jūsan 50 gojū 600 roppyaku 14 jūyon 60 rokujū 700 nanahyaku 15 jūgo 70 nanajū 800 happyaku 16 jūroku 80 hachijū 900 kyūhyaku 17 jūnana 90 kyūjū 1000 sen 18 jūhachi 100 hyaku ichiman 19 jūkyū 200 nihyaku ichioku 20 nijū 300 sanbyaku Podając liczbę, wartość czy ilość Japończycy stosują tzw. klasyfikatory. Są to sufiksy oznaczenia kategorii, które dostawia się do konkretnych liczebników. Klasyfikatory te dzielą naszą rzeczywistość na pojęcia i zbiory, tworząc np. grupę przedmiotów podłużnych czy płaskich. Używa się ich w podobny sposób jak polskich określeń butelka mleka, tabliczka czekolady, bochenek chleba. Lista najbardziej powszechnych klasyfikatorów: -ban -banme -byō -dai -do -en -fun -hai -hiki -hon -ji -jikan -kagetsu -kai -kai -ko -mai -nen -nin -sai -satsu -shūkan -soku -tō (numer) (klasyfikator liczb porządkowych) (sekundy) (maszyny, aparaty, meble) (wielokrotność zdarzeń) (jeny japońskie) (minuty) (pojemność naczyń, czarek) (małe zwierzęta) (przedmioty podłużne) (godzina) (godziny, upływ czasu) (miesiące, upływ czasu) (piętra) (wielokrotność zdarzeń) (przedmioty małe) (przedmioty płaskie) (lata, upływ czasu) (ludzie) (wiek) (publikacje, książki, czasopisma) (tygodnie, upływ czasu) (przedmioty parzyste) (duże zwierzęta) 46

4 ROZDZIAŁ 4 Klasyfikatory łączą się z liczebnikami w następujący sposób: kamera ichidai osara nimai sakana gohiki kōhii nihai (jeden aparat fotograficzny urządzenie) (dwa talerze talerze są płaskie) (pięć ryb małe zwierzęta) (dwie kawy pojemności filiżanek) Klasyfikatory zaczynające się od spółgłosek: k, s, t, h łącząc się z liczebnikami ulegają zniekształceniu i często powodują zmianę danego liczebnika. Dzieje się to najczęściej z liczebnikami 1, 6, 8 i 10. Na dodatek wiele jest form wyjątkowych, dlatego odmiany klasyfikatorów z konkretnymi liczebnikami należy uczyć się właściwie na pamięć. Inne klasyfikatory (zaczynające się od pozostałych spółgłosek) łączą się z liczebnikami dość regularnie (np. ichimai, nimai, sanmai, nanmai?) i nie powodują istotnych zmian, poza wyjątkami. Na przykład: rokkagetsu hon jussatsu ushi ittō pen ippon ashi happon (sześć miesięcy) (dziesięć książek) (jedna krowa) (jeden długopis) (osiem nóg) Klasyfikatory są istotne z jeszcze jednego powodu. Żeby móc zapytać o liczbę czy ilość czegoś, należy znać właściwy klasyfikator, ponieważ służy on do budowania pytajnika ile. ile osób? nannin? ile ołówków? enpitsu nanbon? ile lat? nannen? ile małych przedmiotów? nanko? ile razy? nankai? Oto podstawowe klasyfikatory z liczebnikami od 1 do 10. HON (ołówek, linijka, butelka, patyk...) HIKI (małe zwierzęta) HAI (napoje, pojemność szklanek, czarek...) 1 ippon 1 ippiki 1 ippai 2 nihon 2 nihiki 2 nihai 3 sanbon 3 sanbiki 3 sanbai 4 yonhon 4 yonhiki 4 yonhai 5 gohon 5 gohiki 5 gohai 6 roppon 6 roppiki 6 roppai 7 nanahon 7 nanahiki 7 nanahai 47

5 JAPOŃSKI MÓW, PISZ I CZYTAJ 8 happon 8 happiki 8 happai 9 kyūhon 9 kyūhiki 9 kyūhai 10 juppon 10 juppiki 10 juppai? nanbon?? nanbiki?? nanbai? KO (małe przedmioty, ciastka...) KAI (piętra budynków) KAI (częstotliwość: raz, dwa razy...) 1 ikko 1 ikkai 1 ikkai 2 niko 2 nikai 2 nikai 3 sanko 3 sangai 3 sankai 4 yonko 4 yonkai 4 yonkai 5 goko 5 gokai 5 gokai 6 rokko 6 rokkai 6 rokkai 7 nanako 7 nanakai 7 nanakai 8 hakko 8 hakkai 8 hakkai 9 kyūko 9 kyūkai 9 kyūkai 10 jukko 10 jukkai 10 jukkai? nanko?? nangai?? nankai? SAI (wiek, ~lat...) SATSU (publikacje, książki...) SOKU (parzyste: skarpety, buty...) 1 issai 1 issatsu 1 issoku 2 nisai 2 nisatsu 2 nisoku 3 sansai 3 sansatsu 3 sanzoku 4 yonsai 4 yonsatsu 4 yonsoku 5 gosai 5 gosatsu 5 gosoku 6 rokusai 6 rokusatsu 6 rokusoku 7 nanasai 7 nanasatsu 7 nanasoku 8 hassai 8 hassatsu 8 hassoku 9 kyūsai 9 kyūsatsu 9 kyūsoku 10 jussai 10 jussatsu 10 jussoku? nansai?? nansatsu?? nanzoku? 48

6 ROZDZIAŁ 4 NIN (ludzie) FUN (minuty) TŌ (duże zwierzęta) 1 hitori 1 ippun 1 ittō 2 futari 2 nifun 2 nitō 3 sanin 3 sanpun 3 santō 4 yonin 4 yonpun 4 yontō 5 gonin 5 gofun 5 gotō 6 rokunin 6 roppun 6 rokutō 7 nananin 7 nanafun 7 nanatō 8 hachinin 8 happun 8 hattō 9 kyūnin 9 kyūfun 9 kyūtō 10 jūnin 10 juppun 10 juttō? nannin?? nanpun?? nantō? Jeśli zachodzi potrzeba użycia liczebnika większego niż 10, należy do podanej liczby dodać klasyfikator w odpowiedniej formie dostosowanej do cyfry w rzędzie jedności, na przykład: 11 (długopisów) jūippon 28 (krów) nijūhattō itd. Godziny Klasyfikatorem do godzin jest sufiks -ji. Łączy się on z liczebnikami regularnie: ichiji 1:00 yoji 4:00 shichiji 7:00 jūji 10:00 niji 2:00 goji 5:00 hachiji 8:00 jūichiji 11:00 sanji 3:00 rokuji 6:00 kuji 9:00 jūniji 12:00 Od godziny pierwszej po południu można podawać godzinę na dwa sposoby: jūsanji (trzynasta) lub gogo ichiji (pierwsza po południu). Minuty podaje się z klasyfikatorem -fun zgodnie z liczebnikami podanymi w tabelce powyżej. 10:05 jūjigofun 4:10 yoji juppun 12:15 jūniji jūgofun 7:20 shichiji nijuppun 11:25 jūichiji nijūgofun 9:30 kuji sanjuppun / kuji han 49

7 ROZDZIAŁ 6 Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wstaw odpowiednie przymiotniki do zdań i przetłumacz powstałe konstrukcje. 1) Kono resutoran-wa.. desu. (drogi) 2) Watashi-no daigaku-wa.. desu. (stary) 3) Anata-no ie-wa.. desu-ka? (duży) 4) Nihongo-wa..ku nai desu. (trudny) 5) Nihongo-no kanji-wa.. desu. (trudny) 6) Pōrandogo-wa.. ku nai desu. (łatwy) 7) Kono machi-wa desu-ne. (cichy) 8) Yūbinkyoku-wa. desu-ka? (daleki) 9) Kono hoteru-wa desu. (znany) 10) Ano mise-wa.. ku nai desu. (tani) 11) Sūpā-wa desu. (tani) 12) Watashi-no jitensha-wa.. desu. (nowy) 13) Ano onna-no hito-wa.. desu. (piękny) 14) Kare-wa. de-wa arimasen. (przystojny) 15) Kore-wa ku arimasen. (dobry) Ćwiczenie 2 Wstaw do dialogu odpowiednie formy wyróżnionych przymiotników. たてものびょういん 田中 : あの ( ) 建物は病院ですか Tanaka: Czy ten biały budynek to szpital? 山田 : いいえ あれは ( Yamada: Nie, to znany hotel. ) ホテルです 田中 :( ) ですね ( ) ホテルですか Tanaka: Jaki piękny. Czy to nowy hotel? 山田 : いいえ ( ) くないですよ ちょっと ( ) です Yamada: Nie, nie jest nowy. Jest raczej stary. 田中 : そうですか ( ) ですか Tanaka: Ach tak? Czy jest drogi? えき 山田 : そうですね ( ) くないですね でも駅が ( ) です ( ) ホテルです Yamada: No tak, nie jest tani. Ale dworzec jest blisko. To dobry hotel. 79

8 JAPOŃSKI MÓW, PISZ I CZYTAJ Dialogi 14 Rozmawiamy o dzieciach Rozmowa dwóch kobiet o rodzinie prowadzona w bardzo grzeczny sposób. Anna-san, okosan-ga irasshaimasu-ka? (Pani Anno, czy ma pani dzieci?) こアンナさん お子さんがいらっしゃいますか Hai, imasu. (Tak, mam.) はい います Otoko-no ko desu-ka? Onna-no ko desu-ka? (Chłopca czy dziewczynkę?) おとここおんなこ男の子ですか 女の子ですか -Musume-ga hitori-to musuko-ga futari imasu. (Mam jedną córkę i dwóch synów.) むすめひとりむすこふたり娘が一人と息子が二人います Sō desu-ka? Ii desu-ne. (Naprawdę? To wspaniale.) そうですか いいですね Yoshida-san-wa okosan-ga irasshaimasu-ka? (A pani ma dzieci, pani Yoshida?) よしだ こ 吉田さんはお子さんがいらっしゃいますか Iie, watashi-wa kodomo-ga mada imasen. (Nie, ja nie mam jeszcze dzieci.) わたし こども いいえ 私は子供がまだいません 15 Rozmowa o dziecku Rozmowa o rodzinie prowadzona przez dwóch mężczyzn. Suzuki-san-wa dokushin desu-ka? (Czy jest pan kawalerem, panie Suzuki?) すずき どくしん 鈴木さんは独身ですか Iie, kekkon-shite imasu. (Nie. Jestem żonaty.) けっこんいいえ 結婚しています 62

9 ROZDZIAŁ 5 Okosan-wa imasu-ka? (Ma pan dzieci?) こお子さんはいますか Imasu. Musume-ga imasu. (Tak. Mam córkę.) むすめいます 娘がいます Sō desu-ka? Musume-san-wa nansai desu-ka? (Naprawdę? Ile córka ma lat?) むすめ なんさい そうですか 娘さんは何歳ですか Gosai desu. (Ma pięć lat.) ごさい五歳です Onamae-wa nan desu-ka? (A jak się nazywa?) なまえ なん お名前は何ですか Mari desu. (Mari.) マリです 16 Rozmawiamy o swoim pochodzeniu Kurtuazyjna rozmowa dwóch kobiet. Okuni-wa dochira desu-ka? (Skąd pani jest?) くにお国はどちらですか Pōrando desu. (Z Polski.) ポーランドです Pōrando-no doko desu-ka? (A z którego miasta w Polsce?) ポーランドのどこですか Warushawa desu. (Z Warszawy.) ワルシャワです Sō desu-ka? Nihon-wa hajimete desu-ka? (Rozumiem. Jest pani pierwszy raz w Japonii?) にほん はじ そうですか 日本は初めてですか 63

10 JAPOŃSKI MÓW, PISZ I CZYTAJ Hai, hajimete desu. Takano-san-wa Tōkyō-no kata desu-ka? (Tak, jestem tu pierwszy raz. A czy pani pochodzi z Tokio, pani Takano?) はじたかのとうきょうかたはい 初めてです 高野さんは東京の方ですか Iie, watashi-wa Kyōto-no hito desu. (Nie, ja jestem z Kioto.) わたしきょうとひといいえ 私は京都の人です 17 Opisujemy swoją rodzinę Grzeczna rozmowa dwóch mężczyzn o swoich rodzinach. Gokazoku-wa Tōkyō-ni imasu-ka? (Czy pańska rodzina jest w Tokio?) かぞく とうきょう ご家族は東京にいますか Hai, imasu. Kanai-to musuko desu. (Tak. Żona i syn.) かない むすこ はい います 家内と息子です Okusan-wa Tōkyō-no kata desu-ka? (Pana żona pochodzi z Tokio?) おくとうきょうかた奥さんは東京の方ですか Hai, sō desu. Kanai-wa eigo-no sensei desu. (Tak. Jest nauczycielem języka angielskiego.) かないえいごせんせいはい そうです 家内は英語の先生です Sō desu-ka? Musuko-san-wa oikutsu desu-ka? (Naprawdę? A ile lat ma pański syn?) むすこそうですか 息子さんはおいくつですか Rokusai desu. Shōgakusei desu. (Sześć. Jest uczniem szkoły podstawowej.) ろくさい しょうがくせい 六歳です 小学生です Watashi-wa musume-ga sannin imasu. Sansai-to gosai-to nanasai desu. (A ja mam trzy córki. Jedna w wieku trzech, druga pięciu, a trzecia siedmiu lat.) わたしむすめさんにんさんさいごさいななさい私は娘が三人います 三歳と五歳と七歳です 64