Spółdzielczość socjalna. Zagadnienia wstępne

Transkrypt

1 Spółdzielczość socjalna. Zagadnienia wstępne Magdalena Zimoch Waldemar bik Stowarzyszenie Wspópracy Regionalnej Kwiecie, 2008 r.

2 Plan prezentacji 1. Definicja spółdzielni 2. Spółdzielnia socjalna podmiotem ekonomii społecznej 3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych

3 1. Definicja spółdzielni Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób (z wyjątkiem spółdzielni socjalnych!!!), o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą (prawo spółdzielcze) Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.

4 1. Definicja spółdzielni c.d. Co wynika z zaprezentowanej definicji: Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem ludzi (a nie kapitału) Skład osobowy spółdzielni może ulegać zmianom, a co za tym idzie zmienny jest także fundusz udziałowy (Uwaga: W spółdzielni socjalnej liczba członków nie może być mniejsza niż 5 osób!!!) Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą w interesie swoich członków

5 1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków Spółdzielnia socjalna ma osobowość prawną, działalność gospodarczą prowadzi spółdzielnia a nie jej członkowie Spółdzielnia socjalna jest szczególnym rodzajem spółdzielni pracy

6 1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Spółdzielnia socjalna działa na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji jej członków Należy przez to rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu, oraz odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy

7 1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia Wnioski: socjalna Spółdzielnia socjalna jest podmiotem ekonomii społecznej prowadzi działalność łączącą cele gospodarcze i społeczne Obowiązkiem spółdzielni jest zapewnienie pracy członkom, a obowiązkiem członków jest praca w spółdzielni

8 1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Członkowie spółdzielni tworzą dla siebie miejsca pracy, zapieniają dochód sobie i swoim rodzinom, tworzą podmiot, za który są odpowiedzialni, od którego zależy przyszłość każdego z nich. W tym celu muszą ze sobą współpracować, ucząc się podtrzymywania więzi międzyludzkich, odnajdywania się w rolach społecznych

9 1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Teoria, czyli założenia do ustawy o spółdzielniach socjalnych Spółdzielczość socjalna jest elementem polityki rządu zmierzającej do ograniczenia zjawiska marginalizacji i wykluczenia społecznego ma za zadanie m.in. umożliwić osobom bezrobotnym aktywizację zawodową poprzez prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa

10 1. Definicja spółdzielni -spółdzielnia socjalna Spółdzielczość socjalna : realizuje zasadę praca zamiast zasiłku, wprowadzającą skuteczny mechanizm aktywizacji zawodowej oraz reintegracji zawodowej dla tych, którzy są zagrożeni wykluczeniem z rynku pracy Na podstawie uzasadnienia do ustawy o spółdzielniach socjalnych

11 2. Spółdzielnia socjalna podmiotem ekonomii społecznej Spółdzielnia socjalna realizuje model działania, który przyczynia się nie tylko do osiągnięcia korzyści ekonomicznych, ale także podtrzymuje i rozwija więzi społeczne. Spółdzielnie socjalne są tzw. firmami społecznymi czyli podmiotami gospodarczymi o rynkowej orientacji, które równocześnie respektują specyficzne potrzeby osób o słabej zatrudnialności i niskich kwalifikacjach, tworząc szereg form tymczasowego i stałego zatrudnienia.

12 2. Spółdzielnia socjalna podmiotem ekonomii społecznej Idea spółdzielczości socjalnej Dziaalno gospodarcza Osoby marginalizowane na rynku pracy Spódzielnia socjalna Reintegracja zawodowa i spoeczna Inne dziaania spódzielni np. w sferze zada publicznych

13 3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym Dwie gwarancje i kilka możliwości Gwarancje: zwolnienie spółdzielni z opłat za rejestrację spółdzielni w KRS-ie i Monitorze Sądowym i Gospodarczym, zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów wydatkowanych w roku podatkowym na cele społecznej i zawodowej reintegracji członków spółdzielni /w część nie zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów/

14 3. Preferencje przyznane spółdzielniom Możliwości socjalnym dotacja na rozpoczęcie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej /źródło, zasady, wymagania/

15 3. Preferencje przyznane spółdzielniom Możliwości socjalnym Refundacja składek ZUS /kiedy, w jakim urzędzie, jakie wymagania, dla kogo?/

16 3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym Możliwości udział spółdzielni w otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych /na jakich zasadach, praktyka/

17 3. Preferencje przyznane spółdzielniom socjalnym Możliwości wsparcie w ramach Ośrodków Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej /na co, dla kogo, kiedy?/

18 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Wybrane dane: W okresie powstało około 70 spółdzielni socjalnych. Pod koniec 2007 r. zarejestrowanych już było 139 spółdzielni socjalnych, z czego najwięcej spółdzielni powstało w województwie śląskim (24), wielkopolskim (20), warmińsko mazurskim (14), a najmniej w województwie kujawsko pomorskim, świętokrzyskim (po 1) oraz podlaskim (2).

19 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Podejmowane przez spółdzielnie rodzaje działalności gospodarczej koncentrują się na dwóch obszarach: a. usług rynkowych (88% działających spółdzielni) b. działalności wytwórczej (12%). Istnieją przykłady wąskich specjalizacji, jak np. WWW promotion z Wrocławia (grafika komputerowa), Spółdzielnia Socjalna Dragon z Zamościa świetlica dla dzieci

20 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce W strukturze organizacyjnej spółdzielni dominującym modelem organizacyjnym jest układ 5 osobowej grupy członkowskiej (65% spółdzielni). Bardzo nieliczna grupa posiada Rady Nadzorcze (tylko 2 spółdzielnie). Tylko 20% spółdzielni zatrudnia tzw. fachowców.

21 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Jest oczywistym, że prowadzenie własnej firmy (w tym w postaci spółdzielni socjalnej) wymaga posiadania cech typowych dla przedsiębiorcy. Człowiek przedsiębiorczy przede wszystkim potrafi wykorzystać szansę pojawiającą się w otoczeniu i przekształcić ją w sukces Tymczasem osoby bezrobotne, zwłaszcza długotrwale, zwykle są zniechęcone, sfrustrowane i nie przejawiają postaw przedsiębiorczych. Dodatkowo otoczenie instytucjonalne bywa nieprzyjazne. Między innymi właśnie z tych dwóch powodów spółdzielnie socjalne wymagają wsparcia

22 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Przykład W sierpniu br. ogłoszono konkurs w ramach Ośrodka Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej w Rudzie Śląskiej dla spółdzielni socjalnych z terenu województwa śląskiego. Spółdzielnie socjalne mogły uzyskać dotacje (do 20 tys. zł) na rozwój. W ramach konkursu wpłynęło 10 projektów, jednak: 2 wnioski wpłynęły po terminie 5 nie przeszło oceny formalnej 1 projekt w wyniku ocenie merytorycznej nie uzyskał wymaganego min. 60 % wszystkich punktów W efekcie tylko dwie spółdzielnie uzyskały dotacje (nie wykorzystano wszystkich środków będzie ogłoszony dodatkowy konkurs)

23 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce W Polsce funkcjonuje lub jest w fazie rozruchu ponad 150 spółdzielni socjalnych Zdecydowana większość z nich ma problemy z utrzymaniem bieżącej płynności finansowej Z przedstawionych faktów wynika, że: Polska spółdzielnia socjalna Nie jest cudownym środkiem dla wszystkich Ma małe szanse przeżycia, ale.

24 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce.. Ale spółdzielnia socjalna może być skutecznym narzędziem aktywizacji bezrobotnych, jednak wymaga: solidnego przygotowania (zwłaszcza od strony ekonomicznej i finansowej) silnego zaangażowania oraz odpowiedniego doboru członków profesjonalnego zarządzania sieci wsparcia (przed i po złożeniu) np. w postaci pomocy doradczej inkubatora gospodarki społecznej, dużego zleceniodawcy pomocy finansowej na starcie

25 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Przykład Spółdzielni Socjalnej Szansa i Wsparcie Spółdzielnia zrzesza 5 osób bezrobotnych z terenu Świętochłowic Członkinie spółdzielni mają kwalifikacje do pracy na stanowisku sanitariuszki szpitalnej (siedmiomiesięczne szkolenie w ramach projektu Wirtualny inkubator Gospodarki Społecznej model funkcjonowania w sieci współpracy ) Podstawą przychodów spółdzielni jest współpraca z Centralnym szpitalem Klinicznym w Katowicach Ligocie

26 4. Praktyka spółdzielczości socjalnej w Polsce Przykład Spółdzielni Socjalnej Szansa i Wsparcie

27 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Przydatne linki: DA30F51E11C AB6F893

28 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych C16C EA.tomcat spoldzielni.html 1,1395,Zgloszenie-do-KRS.html C16C EA.tomcat

29 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Zestawienie aktów prawnych Akty prawne przydatne w zakładaniu i prowadzeniu działalności w formie spółdzielni socjalnej: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U nr 94 poz. 651) Ustawa Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (tekst jednolity Dz. U nr 188 poz. 1848) Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U r. nr 96 poz. 873) Ustawa o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003 r. (Dz. U r. nr 122 poz z późniejszymi zmianami) Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 2 kwietnia 2004 r. (Dz. U r. nr 99 poz z późniejszymi zmianami) Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137 poz. 887 z późniejszymi zmianami)

30 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Zestawienie aktów prawnych Ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. nr 142 poz. 702 z późniejszymi zmianami) Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U nr 21 poz. 86 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 stycznia 2004 r. o Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U nr 33 poz. 289) Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54 poz. 535 z późn. zm.) Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst ujednolicony na podstawie Dz.U. z 2005 r. nr 8. poz. 60, nr 85 poz. 727, nr 86 poz. 732 i nr 143 poz. 1199) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2006 r. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 r. nr 24 poz. 141 z późn. zm.)

31 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U nr 19 poz. 177 z późn. zmianami) Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r. nr 17, poz. 209) Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2004 r. nr 173 poz. 1807) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępnienia (Dz.U. nr 118 poz. 1247) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej (Dz. U r., nr 240, poz. 2412)

32 5. Zestawienie przydatnych linków i aktów prawnych Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu dokonywania refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej oraz form zabezpieczenia zwrotu otrzymanych środków (Dz. U r., nr 236, poz z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2007 r. w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (Dz.U nr 76 poz. 510) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 10 grudnia 2003 r. dotyczące wzoru wniosku o zwrot opłaconych składek ZUS oraz trybu dokonywania ich zwrotu (Dz. U nr. 3, poz. 18)

33 Dziękuję za uwagę!!! Magdalena Zimoch Waldemar Żbik Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej